Omzetting van uw aandelen aan toonder: wat als u nog steeds geen actie ondernam? Nils De Vriendt, intern belastingconsulent Zelf handelen en niet ondergaan, dat is de kern van alles wat aangenaam is., stelde Alain, een Frans filosoof en essayist. Dit geldt ook voor heel wat houders van aandelen aan toonder. Zo hebben aardig wat houders van aandelen aan toonder in NV s en commanditaire vennootschappen op aandelen tijdens de afgelopen gewone jaarlijkse algemene vergadering van deze emittenten een onaangename verassing achter de rug. Eigenlijk moesten ze al hun toonderstukken omzetten voor 1 januari 2014. Maar door dit na te laten, gebeurde een automatische omzetting van hun toonderstukken 1 : - in aandelen op naam van de vennootschap-emittent - of, voor zover de statuten dit voorzien en hiervoor de nodige schikkingen werden getroffen met een erkend rekeninghouder of een vereffeningsinstelling, in gedematerialiseerde effecten op naam van de vennootschap-emittent. Aandelen onder gedematerialiseerde vorm zijn aandelen vertegenwoordigd door een boeking op effectenrekening op naam van de eigenaar of de houder bij een vereffeningsinstelling (Euroclear Belgium) of een erkende rekeninghouder (Banken die hiervoor van de FSMA een vergunning ontvingen 2 ) 3. De nog niet omgezette toonderstukken in kwestie veranderden weliswaar niet van eigenaar 4 maar de houders ervan werden wel geconfronteerd met een schorsing van hun eraan verbonden 5. Deze schorsing loopt: - tot ze hun identiteit evenals het feit dat ze rechtmatig rechthebbende zijn van de aandelen aantonen en - aan de vennootschap-emittent aanvragen en van deze verkrijgen dat hun aandelen worden ingeschreven op hun naam in het aandeelhoudersregister, of, voor zover de statuten dit voorzien en hiervoor de nodige schikkingen werden getroffen met een erkend rekeninghouder of een vereffeningsinstelling, in gedematerialiseerde effecten. Het gevolg laat zich raden. Op de jaarlijkse algemene vergadering, die de jaarrekening goedkeurt evenals de bestemming van het resultaat, hadden ze simpelweg geen recht om aanwezig te zijn laat staan stemrecht. Ook het uitgekeerde dividend waarop ze in principe recht hadden, werd opgeschort. Maar hoe komen ze uit deze impasse en wat gebeurt er indien ze geen verdere actie ondernemen? 1 Artikel 9 Wet houdende afschaffing van de effecten aan toonder 2 http://www.nbb.be/pub/cp/domains/cust/li/shr2_li.htm?l=nl&id=shr2#bm_11481 3 Artikel 468, lid 1 W. Venn. 4 Artikel 9 in fine Wet houdende afschaffing van de effecten aan toonder 5 Artikel 10 Wet houdende afschaffing van de effecten aan toonder 1
1 Hoe geraken ze echt uit de impasse? 1.1 Acties te ondernemen voor 2015door de houders van aandelen aan toonder 1.1.1 Via omzetting in aandelen op naam De eigenaar van de toondereffecten vraagt de inschrijving van de effecten op zijn naam in het aandeelhoudersregister aan bij de vennootschap-emittent 6. Dit gebeurt via een (aangetekende) brief gericht aan het bestuursorgaan van de vennootschap-emittent. Best vraagt de effectenhouder ook wanneer hij zich kan aanmelden op de zetel van de vennootschap om de effecten verplicht te overhandigen. Na afgifte van de effecten, gebeurt de inschrijving in het register van aandelen op naam binnen vijf werkdagen vanaf de aanvraag 7. Van de inschrijving wordt verplicht een certificaat afgegeven aan de houder van het effect 8. De schorsing van de rechten (inclusief niet verjaarde dividenden) verbonden aan de aandelen houdt op 9. 1.1.2 Via omzetting in aandelen onder gedematerialiseerde vorm Indien de vennootschap-emittent de nodige schikkingen trof voor de omzetting in gedematerialiseerde effecten dan maakte deze de omzettingsdatum, vanaf wanneer de uitgegeven toondereffecten geacht worden in gedematerialiseerde vorm te bestaan, en de bevoegde vereffeningsinstelling of, erkende rekeninghouder, bekend in het Belgisch Staatsblad evenals op haar website. Gebeurde dit dan behoort ook de omzetting in gedematerialiseerde effecten tot de mogelijkheden. Dergelijke omzetting gebeurt dan automatisch door: - afgifte van de effecten door de houder ervan aan de vereffeningsinstelling of, de rekende rekeninghouder die door de vennootschap-emittent werd belast met de dematerialisatie van de door haar uitgegeven toonderstukken, en - de erop volgende inschrijving op een effectenrekening waardoor de schorsing van de rechten (inclusief niet verjaarde dividenden) verbonden aan de aandelen ophoudt 10. De vereffeningsinstelling of, de erkende rekeninghouder, overhandigt de toonderstukken zo snel als mogelijk na de ontvangst aan de vennootschap-emittent 11. Deze laatste schrijft de effecten vervolgens in op naam van de vereffeningsinstelling of, op naam van de erkende rekeninghouder in het aandeelhoudersregister. Alle eigenlijke transacties van de aandelen gebeuren dan echter verder via overschrijvingen op effectenrekeningen. Hieruit blijkt trouwens het voordeel van gedematerialiseerde effecten, met name de anonimiteit van de aandeelhouder wiens naam niet figureert in het register van aandelennop naam - ten opzichte van de vennootschap-emittent. Bij KMO vennootschap is het belang van dit voordeel echter meestal utopisch. 6 Artikel 462 W. Venn. 7 Artikel 7 2 Wet houdende afschaffing van de effecten aan toonder 8 Artikel 465 W. Venn; 9 Artikel 10 Wet houdende afschaffing van de effecten aan toonder 10 Artikel 10 Wet houdende afschaffing van de effecten aan toonder 11 Artikel 7 3 in fine Wet houdende afschaffing van de effecten aan toonder 2
1.2 Maar wat als ze nog verder talmen tot afloop van 2014? 1.2.1 Vanaf 2015 Omdat vennootschappen-emittenten niet oneindig lang kunnen blijven werken met aandelen waarvan de eigenaar onbekend blijft, is vanaf 2015 voorzien in een procedure van gedwongen verkoop van de aandelen aan toonder die nog in omloop zijn. Deze procedure houdt in dat toonderstukken waarvan de houder zichzelf niet bij de emittent heeft kenbaar gemaakt voor 2015, te koop worden aangeboden. De houders ervan hebben hierbij wel nog de gelegenheid om hun rechten bij de emittent-vennootschap te laten gelden tot de dag van de openbare verkoop zelf. 1.2.1.1 Organisatie van de openbare verkoop Deze openbare verkoop vindt plaats na voorafgaande bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad en op de website van een marktonderneming die de markt van de openbare veiling exploiteert waarop de effecten verkocht zullen worden. Deze bekendmaking heeft volgende inhoud: - het verzoek aan de houders van nog in omloop zijnde toonder stukken om hun rechten tot omzetting te laten gelden; - de gegevens van de vennootschap-emittent; - de gegevens van de desbetreffende toonderstukken; - de maximaal aantal effecten dat te koop wordt aangeboden; - de voorkoop; - eventuele beperkingen op het gebied van de overdraagbaarheid van de effecten; - de datum van de verkoop. De vennootschap-emittent mag vrijblijvend ook nog bijkomende communicatie organiseren via de door haar gewenste kanalen (publicatie op de internetsite, mails, post, enz.). 1.2.1.2 Mogelijkheid tot inkoop eigen effecten door de emittent Bovendien zou de vennootschap-emittent de te koop aangeboden aandelen ook zelf kunnen inkopen zonder ze zich te moeten bekommeren over de drempel van een maximale inkoop van aandelen die 20% van het geplaatste kapitaal vertegenwoordigen. Deze drempel geldt immers niet. De andere voorwaarden, zoals bij iedere inkoop eigen aandelen, blijven wel geldig 12, met name dat: - er een voorafgaand besluit van de algemene vergadering is dat er de vormvoorschriften van bepaalt; - de ingekochte aandelen integraal volstort zijn; - de inkopen niet tot gevolg hebben dat het netto actief zakt onder het bedrag van het maatschappelijk kapitaal (wat betekent dat de vennootschap emittent geen eigen aandelen mag terugkopen als ze niet over een uitkeerbare winst beschikt). 1.2.1.3 De eigenlijke openbare verkoop De openbare verkoop zelf kan slechts na het verstrijken van een termijn van een maand na de bekendmaking van dit bericht in het Belgisch Staatsblad en start binnen de drie daaropvolgende maanden. Deze openbare verkoop vervalt alsnog indien binnen deze termijnen alle houders van nog in omloop zijnde toonderstukken zich kenbaar maken bij de vennootschap-emittent. 12 Merk op dat artikel 621 van het Wetboek van Vennootschappen toestaat af te wijken van de voorwaarden van artikel 620 in geval van onmiddellijke vernietiging van de aandelen, wanneer deze vernietiging gebeurt ter uitvoering van een besluit van de algemene vergadering tot kapitaalvermindering. 3
Gaat de verkoop toch door en worden de effecten effectief (deels) verkocht, dan worden de bedragen afkomstig van de verkoop gestort bij de Deposito- en Consignatiekas. Daar blijven ze tot de rechthebbende van de nog in omloop zijnde toonderstukken, de teruggave ervan vraagt. Bovendien komen, vanaf de storting, de interesten op de gestorte bedragen toe aan de Deposito- en Consignatiekas. Niet voor 30 november 2015 verkochte effecten, worden door de vennootschap-emittent ingeschreven in het naamregister van de vennootschap-emittent op naam van de Deposito- en Consignatiekas Dit blijft zo tot de rechthebbende van de nog in omloop zijnde toonderstukken zich effectief manifesteert en de inschrijving op zijn naam vraagt. De inschrijving van het effect in het register van de effecten op naam van de Deposito- en Consignatiekas geeft deze laatste wel niet de mogelijkheid om de aan dit aandeel verbonden rechten uit te oefenen. Deze rechten blijven gewoon opgeschort, aangezien de inschrijving aan de Deposito- en Consignatiekas niet de hoedanigheid van eigenaar verleent. De Deposito- en Consignatiekas zal slechts overgaan tot teruggave van de verkoopprijs of de inschrijving op naam van de rechthebbende mogelijk maken in ruil voor de afgifte van het papieren effect. Iedere andere teruggave of toekenning zal ze slechts uitvoeren mits akkoord en onder de verantwoordelijkheid van de vennootschap-emittent zelf 13. In geval de aandelen niet verkocht waren en alsnog inschrijving op naam gebeurt, vervalt de schorsing van de rechten (inclusief niet verjaarde dividenden) verbonden aan de aandelen 14. 1.2.1.4 Tussenkomst commissaris, externe erkende boekhouder, accountant of bedrijfsrevisor Tenslotte dient de vennootschap-emittent door de commissaris, of, bij ontstentenis, door een externe erkende boekhouder, een accountant of een bedrijfsrevisor, te laten bevestigen dat volgende acties correct gebeurden: - de publicatie van de bekendmaking die de openbare verkoop aankondigde; - desgevallend de organisatie van de verkoop van de effecten waarvan de houder zich niet heeft kenbaar gemaakt; - de overdracht van de bedragen en de niet-verkochte effecten aan de Deposito- en Consignatiekas. Deze bevestiging gebeurt schriftelijk en wordt toegezonden aan het bestuursorgaan van de vennootschapemittent, die ze op haar beurt zo snel als mogelijk via elektronische weg verder meedeelt aan de Depositoen Consignatiekas. 1.2.1.5 Vermelding in de toelichtingen bij de jaarrekening Tenslotte vinkt de vennootschap-emittent nog de hiertoe bestemde specifieke vermelding in de toelichtingen bij de jaarrekening van het jaar 2015 aan. Zo wordt deze informatie openbaar gemaakt met een grote zichtbaarheid over de goede afloop van de hele procedure en dit zonder al te veel extra financiële lasten. Indien de vennootschap-emittent er trouwens in slaagt alle nog in omloop zijnde toonderstukken te verkopen, dan is voor haar het verhaal afgelopen. 1.2.1.6 Niet naleving verplichtingen door de vennootschap-emittent De niet naleving deze verplichtingen door de vennootschap-emittent wordt tenslotte bestraft met een geldboete van 200 tot 100.000 euro 15. 13 Artikel 11 3 Wet houdende afschaffing van de effecten aan toonder 14 Artikel 10 in fine Wet houdende afschaffing van de effecten aan toonder 15 Te vermenigvuldigen met 6. 4
1.2.2 Vanaf 2016 De personen die na afloop van het jaar 2015 nog een teruggave vragen van bedragen afkomstig van de verkoop gestort bij de Deposito- en Consignatiekas of, nog de inschrijving vragen van de niet verkochte aandelen op hun naam, zijn bijkomend een boete verschuldigd gelijk aan 10% van het bedrag of van de tegenwaarde van de niet verkochte aandelen en dit per begonnen jaar vertraging vanaf 1 januari 2016. 1.2.3 Wat gebeurt er vanaf 2025 tot uiterlijk 31 december 2025? Op 1 januari 2026 worden de bedragen afkomstig van de openbare verkoop die bij de Deposito- en Consignatiekas zijn gestort en waarvoor uiteindelijk geen teruggave werd gevraagd, aan de Staat toegekend 16. Voor niet verkochte aandelen ingeschreven op naam van de Deposito- en Consignatiekas liggen de kaarten tijdens de periode 2025 tot uiterlijk 31 december 2025 anders. Uiterlijk op 31 december 2025 kan de vennootschap-emittent immers aan de Deposito- en Consignatiekas schriftelijk haar voornemen te kennen geven om de effecten in te kopen. Dit gebeurt uiterlijk op 31 december 2025 door een schrijven aan de Deposito en Consignatiekas. De Staat nodigt daarop de vennootschap-emittent uit om binnen 15 dagen een inkoopbod in te dienen waarbij de door de haar voorgestelde prijs niet onder een door bij Koninklijk Besluit vastgesteld bedrag mag liggen. Bij inkoop verkrijgt de vennootschap-emittent de eigendom van de effecten. Vindt geen inkoop plaats dan wordt de Staat eigenaar van het effect. In beide gevallen stopt de opschorting van de uitoefening van de aan de effecten verbonden rechten op het moment van eigendomsoverdracht. De niet-verjaarde dividenden komen toe aan de nieuwe eigenaar van de effecten, het zij de vennootschap-emittent of de Staat. De Staat heeft de keuze om deze effecten daarna te houden of te verkopen. 2 Besluit Bent u nog houder van aandelen aan toonder, onderneem dan in 2014 nog actie! Zoniet is de emittent-vennootschap verplicht om in 2015 de procedure tot openbare verkoop van uw nog in omloop zijnde aandelen aan toonder op te starten en correct af te handelen. Dit leidt tot extra kosten voor de vennootschap-emittent en indien deze de procedure niet correct afhandelt, dreigen strafrechtelijke boetes. Wacht u tot 2016, dan loopt u bovendien zelf aan tegen een boete die gelijk is aan 10% van het verkoopbedrag of, van de tegenwaarde van uw niet verkochte aandelen, en dit per begonnen jaar vertraging bij de omzetting vanaf 1 januari 2016. Inertie leidt dus op termijn tot volledig verlies van (de waarde van) uw aandelen, alvast een voldoende motivatie om een expert terzake te raadplegen en alsnog tot conversie over te gaan. 16 Artikel 12/1 Wet houdende afschaffing van de effecten aan toonder 5