Les ballets de monte carlo volgens henk van cauwenbergh
tekst GEERT STADEUS foto s HENK VAN CAUWENBERGH De dansers en danseressen van Les Ballets de Monte Carlo genieten wereldfaam. Fotograaf Henk Van Cauwenbergh ook. Snoecks laat op deze bladzijden zien wat er gebeurt als je die twee op elkaar loslaat. Dat Henk Van Cauwenbergh zich aangetrokken voelt tot de wereld van het ballet, is weinig verwonderlijk. Toen het Belgische ballet na de Tweede Wereldoorlog uit de startblokken schoot, lag de familie van de fotograaf mee aan de wieg. En hoe. Zijn tante Jeanne Brabants richtte in de jaren veertig samen met haar twee zussen een dansschool en een balletgezelschap op waaruit later het Koninklijk Ballet van Vlaanderen zou groeien. In de familie gold dan ook de regel: zodra je kunt lopen, kun je leren dansen. Henks neven Tom en Ben Van Cauwenbergh waren bij de eerste jongens die aan ballet deden, en beiden groeiden uit tot internationale sterdansers. Ben schopte het bovendien tot choreograaf en directeur van het ballet van het Staatstheater Wiesbaden; Tom werd er balletmeester en coach. Henks broer Lars danste ook de wereld rond en is vandaag zelfs wereldrecordhouder pirouettes draaien. De fotograaf weet dus uit eerste hand alles over gratie, lichaamsbeheersing en sierlijke houdingen. In deze fotoreeks reduceerde hij het theatrale aspect tot een minimum en koos resoluut voor emotievolle portretten. In elk beeld schuilt wel een hint dat je niet naar een fotomodel kijkt, maar naar een geoefende danser. Toen Jean-Christophe Maillot, artistiek directeur van Les Ballets de Monte Carlo, in Wiesbaden was voor een gastproductie, zag hij bij Ben Van Cauwenbergh het fotoboek Le Matin van onze fotograaf liggen. De stijl sprak hem aan en Maillot zocht contact met de Antwerpenaar om zijn dansers en danseressen jaarlijks te fotograferen voor de publicaties van het ballet. Geen geringe opdracht, want die taak werd eerder vervuld door Helmut Newton, tot diens onverwachte dood. Toen bleek dat ook prinses Caroline van Monaco, beschermvrouw van het beroemde balletgezelschap, viel voor de foto s van Henk Van Cauwenbergh, ging alles ineens snel. Hoofdzakelijk gaat het om portretten die kunnen worden gebruikt in promotiemateriaal en programmaboekjes van het ballet, maar er komt ook een tentoonstelling van de foto s. Ik had vanaf het begin ook de bedoeling om verder te gaan met die dansers en danseressen waarbij ik voelde dat er meer in zat. Vandaar deze foto s, die hij speciaal voor Snoecks maakte, en waarvoor de danseressen zonder schroom meer van hun lichaam prijsgaven. Het lichaam van een danser is uniek, je moet er dan ook niet voor terugschrikken om het te tonen. Als een fotograaf toegang krijgt tot het hart van een balletgezelschap, wil hij dan niet in de eerste plaats foto s maken van sierlijk door de lucht zwevende dansers? Je kunt schitterende actiefoto s maken van dansers en danseressen, maar dat is al zo vaak gedaan; ik had niet meteen het gevoel dat ik daar veel aan kon toevoegen. Ik wilde terug naar de essentie: die mensen in de ziel kijken en ze portretteren in een stijlvol kader. Wie in Monaco naar een voorstelling gaat van het gezelschap, kan nadien naar een tentoonstelling van mijn portretten. Dan kun je dus eerst de dansers aan het werk zien, en vervolgens de mens erachter. De samenwerking met het prestigieuze balletensemble is meteen een gedroomde kans voor Van Cauwenbergh in België vooral bekend als glamourfotograaf van Bekende Vlamingen en de man achter het succes van de jaarlijkse Showbizzkalender om buiten de gebaande paden te treden. Dit staat dichter bij wat ik als fotograaf wil bereiken dan bijvoorbeeld de foto s van mijn kalender. Maar tegelijk houd ik juist veel van de variatie in mijn beroep. Ik fotografeer net zo lief anonieme mensen als beroemde vrouwen, of, nu, deze dansers. Het komt allemaal op hetzelfde neer. Op zoek gaan naar de ziel van wie je voor de lens hebt en proberen die te vangen in een beeld dat je met niemand anders had kunnen maken. 100 101
102 103
104 105
106 107
108 109
111
112 113