RICHTLIJN BETREFFENDE BELASTINGHEFFING OP INKOMSTEN UIT SPAARGELDEN MEI 2014 Het duurde ruim zes jaar voordat de verschillende lidstaten van de Europese Unie het eens raakten over de lastige kwestie rond de herziening van de Richtlijn betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden 1 en de wijziging ervan unaniem goedkeurden om fraude en belastingontduiking beter te kunnen bestrijden. De nieuwe versie van de Richtlijn betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden (hierna "de Richtlijn" genoemd) werd goedgekeurd tijdens de Raad van de Europese Unie van 24 maart 2014 en het leek ons belangrijk u te informeren over de belangrijkste gevolgen ervan, meer bepaald voor de levensverzekeringscontracten. 1. Wat is de inhoud van het akkoord dat de lidstaten op 24 maart 2014 hebben gesloten? Het akkoord over deze Richtlijn heeft vooral betrekking op twee punten: 1. de uitbreiding van het systeem voor de informatie-uitwisseling naar Luxemburg en Oostenrijk in plaats van de heffing van de bronbelasting die beide landen sinds de inwerkingtreding van de Richtlijn op 1 juli 2005 toepassen; 2. de verruiming van de definitie van "rentebetaling" om het toepassingsgebied van deze Richtlijn uit te breiden naar nieuwe rentedragende spaarproducten, waaronder enkele levensverzekeringscontracten. 2. Waarom moest er zes jaar lang over dit akkoord worden onderhandeld? Dat komt voornamelijk doordat Luxemburg en Oostenrijk jarenlang enkel een akkoord wensten te sluiten als verschillende derde landen regels zouden naleven die gemeenschappelijk en vergelijkbaar zijn met de principes in deze Richtlijn. Jarenlang lieten Luxemburg en Oostenrijk verstaan dat er enkel een akkoord kon komen als de Europese Unie voldoende garanties had voor de naleving van een vergelijkbaar systeem (principe van het "level playing field") door verschillende derde landen, waaronder Zwitserland. Aangezien de Europese overheid laattijdig aan de onderhandelingen met de derde landen is begonnen, kregen Luxemburg en Oostenrijk pas in maart 2014 voldoende garanties omtrent de wil van de Europese Commissie en deze vijf derde landen (Zwitserland, Liechtenstein, Monaco, Andorra, San Marino) om akkoorden te sluiten met het oog op de invoering van vergelijkbare maatregelen. 3. Behoren de levensverzekeringscontracten tot het toepassingsgebied van deze nieuwe Richtlijn betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden? JA, maar het gaat enkel om bepaalde levensverzekeringscontracten die vanaf 1 juli 2014 worden onderschreven en die tot het toepassingsgebied van de Richtlijn kunnen behoren. 1 Richtlijn 2003/48/EG van de Raad van 3 juni 2003 betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden in de vorm van rentebetaling. www.vitislife.com I info@vitislife.com 1 I 5
4. Heeft de Richtlijn betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden betrekking op alle levensverzekeringscontracten die vanaf 1 juli 2014 worden onderschreven? NEE, het gaat niet om alle levensverzekeringscontracten aangezien ze aan bepaalde voorwaarden moeten voldoen om tot het toepassingsgebied van deze Richtlijn te behoren en aldus het voorwerp uit te maken van een gegevensuitwisseling. Bovendien zijn het niet de levensverzekeringscontracten als dusdanig die het voorwerp zullen zijn van een gegevensuitwisseling. Het zijn immers meer bepaald de verzekeringsprestaties die eruit voortvloeien die het voorwerp kunnen uitmaken van die gegevensuitwisseling. De verzekeringsprestaties van de levensverzekeringscontracten kunnen enkel en alleen tot het toepassingsgebied van de Richtlijn behoren als de contracten waaruit ze voortvloeien aan bepaalde voorwaarden voldoen en als die verzekeringsprestaties in bepaalde hypothesen worden toegekend. 5. Aan welke voorwaarden moeten de uitkeringen van de levensverzekeringscontracten voldoen om tot het toepassingsgebied van de Richtlijn betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden te behoren? De eerste voorwaarde hangt samen met de gerechtigde; dat is de persoon die de verzekeringsprestaties daadwerkelijk ontvangt. Hij moet namelijk een natuurlijke persoon zijn 2 die in een andere lidstaat van de Europese Unie verblijft 3 dan de lidstaat waar de verzekeringsmaatschappij haar maatschappelijke zetel heeft. Een andere voorwaarde betreft de datum van onderschrijving van het levensverzekeringscontract, zoals hierboven vermeld. Alleen uitkeringen uit levensverzekeringscontracten die voor het eerst worden onderschreven vanaf 1 juli 2014 behoren tot het toepassingsgebied van de Richtlijn betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden. 6. Klopt het dat de Richtlijn niet op mijn levensverzekeringscontract van toepassing is, als het VÓÓR 1 juli 2014 in werking is getreden? JA, de uitkeringen uit levensverzekeringscontracten die vóór 1 juli 2014 in werking zijn getreden, behoren niet tot het toepassingsgebied van deze Richtlijn. Rekening houdend met de vorderingen die onlangs werden gemaakt in andere Europese en internationale projecten ter bevordering van de fiscale transparantie is het echter wel denkbaar dat een levensverzekeringscontract dat vóór 1 juli 2014 in werking is getreden, in de toekomst het voorwerp zal uitmaken van een gegevensuitwisseling krachtens andere richtlijnen of internationale overeenkomsten. Tal van landen en Europese of internationale instellingen streven er immers naar om wereldwijd een systeem van gegevensuitwisseling voor fiscale doeleinden op te zetten voor alle inkomsten uit spaarproducten die door een belastingplichtige worden aangehouden in een andere staat dan zijn fiscale woonplaats. 7. Wat als ik in 2014 (of later) beslis om aanvullende stortingen te verrichten in mijn levensverzekeringscontract dat VÓÓR 1 juli 2014 in werking is getreden? Klopt het dat de Richtlijn niet van toepassing is op die aanvullende stortingen? JA, de datum en het bedrag van de gestorte aanvullende premies hebben inderdaad geen belang. Alleen de datum van inwerkingtreding van het levensverzekeringscontract is belangrijk. 2 Het gaat ook om contracten waarop wordt ingeschreven door een entiteit of juridische structuur waarvan de uiteindelijke gerechtigde een natuurlijke persoon is die in een andere lidstaat van de Europese Unie verblijft dan de lidstaat waar de maatschappelijke zetel van de verzekeringsmaatschappij is gevestigd. 3 Het gaat om de 28 lidstaten van de Europese Unie en hun afhankelijke of geassocieerde gebieden, namelijk de Anglo- Normandische eilanden Jersey en Guernsey, het eiland Man, Gibraltar en de afhankelijke of geassocieerde gebieden van de Caraïben, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. www.vitislife.com I info@vitislife.com 2 I 5
Aangezien alleen de verzekeringsprestaties afkomstig van contracten die na 1 juli 2014 in werking treden, het voorwerp kunnen vormen van een gegevensuitwisseling in het kader van de Richtlijn, betekent dit ook dat deze uitwisseling niet van toepassing is op de uitkeringen met betrekking tot aanvullende stortingen in een contract waarop vóór die scharnierdatum werd ingeschreven. Dat betekent wel niet dat die levensverzekeringscontracten of de verzekeringsprestaties die de verzekeringsmaatschappij aan de verzekeringnemer overmaakt (bijvoorbeeld bij afkoop) zijn vrijgesteld van alle taksen, belastingen of aangifteverplichtingen. Los van het feit of de verzekeringsprestaties van een bepaald contract tot het toepassingsgebied van de Richtlijn behoren, moet immers ook rekening worden gehouden met de eventuele gevolgen van de nationale fiscaliteit die op het contract van toepassing is en die door de fiscale woonplaats van de verzekeringnemer wordt bepaald. Zo moeten Belgische fiscale inwoners sinds 2013 in hun belastingaangifte vermelden of zij levensverzekeringscontracten zijn aangegaan bij een buitenlandse verzekeringsmaatschappij, zelfs als de toekomstige uitkeringen van die contracten aan geen enkele belasting zijn onderworpen. Die verplichting betreft alle levensverzekeringscontracten die door Belgische inwoners worden aangegaan, los van de datum waarop ze in werking zijn getreden. 8. Wat met de contracten die VANAF 1 juli 2014 in werking treden? De verzekeringsprestaties van contracten die na 1 juli 2014 in werking treden, kunnen tot het toepassingsgebied van de Richtlijn behoren en dus het voorwerp vormen van een gegevensuitwisseling tussen belastingadministraties. Of de verzekeringsprestaties van die contracten al dan niet het voorwerp vormen van een gegevensuitwisseling zal afhangen van de vervulling van de hierna beschreven cumulatieve voorwaarden. 9. Zijn alle contracten die vanaf 1 juli 2014 worden onderschreven daadwerkelijk aan een gegevensuitwisseling onderworpen? NEE, daarvoor moeten verschillende cumulatieve voorwaarden zijn vervuld. De eerste voorwaarden houden verband met de bijzondere kenmerken van de levensverzekeringscontracten zelf. Om onderworpen te worden aan een gegevensuitwisseling moeten de verzekeringsprestaties: afkomstig zijn van levensverzekeringscontracten met een rendementswaarborg of afkomstig zijn van levensverzekeringscontracten waarvan de feitelijke prestatie voor meer dan 25% gekoppeld is aan interesten of inkomsten uit renteproducten. Daaruit volgt dat voor de verzekeringsprestaties afkomstig van contracten zonder rendementswaarborg of waarvan de feitelijke prestatie 4 voor minder dan 25% afkomstig is van interesten of rente-inkomsten geen gegevensuitwisseling in het kader van deze Richtlijn plaatsvindt. Dit begrip "feitelijke prestatie" kan aanleiding geven tot verschillende interpretaties en zal tijdens de werkzaamheden voorafgaand aan de omzetting van de Richtlijn in Luxemburg worden opgehelderd. De overige voorwaarden hangen samen met de realisatie van een van de volgende gebeurtenissen: bij een volledige of gedeeltelijke afkoop van het levensverzekeringscontract; bij de beëindiging van het contract tijdens het leven van de verzekerde (vervaldag bij leven); bij de volledige of gedeeltelijke overdracht van de aan het levensverzekeringscontract verbonden rechten. De gegevensuitwisseling hangt dus af van de specifieke kenmerken van het contract enerzijds (datum van inwerkingtreding en samenstelling van de feitelijke prestatie van het levensverzekeringscontract) en van gebeurtenissen (afkoop / overdracht) die enkel afhangen van de wil van de verzekeringnemer anderzijds. De 4 Het begrip "feitelijke prestatie" kan aanleiding geven tot verschillende interpretaties omdat de Richtlijn geen aanvullende verduidelijkingen geeft. Dit begrip zal dus worden opgehelderd tijdens de werkzaamheden die voorafgaan aan de omzetting van de Richtlijn in Luxemburg. www.vitislife.com I info@vitislife.com 3 I 5
verzekeringnemer heeft het stelsel dat op zijn levensverzekeringscontract van toepassing zal zijn, dus nog altijd zelf in handen, aangezien er zonder afkoop of overdracht geen gegevensuitwisseling komt. Hetzelfde geldt voor de beëindiging van het contract bij leven van de verzekerde, aangezien de verzekeringnemer kan beslissen om een levensverzekeringscontract aan te gaan dat pas bij overlijden van de verzekerde eindigt. Als de verzekeringnemer daarentegen beslist om een van de hierboven vermelde gebeurtenissen te laten plaatsvinden (afkoop, overdracht, vervaldag bij leven) moet de verzekeringsmaatschappij aan de hand van de kenmerken van het levensverzekeringscontract nagaan of daar eventueel een gegevensuitwisseling kan uit voortvloeien. Als dat het geval is, komt er een automatische gegevensuitwisseling. 10. De contracten die aan deze voorwaarden voldoen en VANAF 1 juli 2014 in werking treden, zullen dus niet elk jaar het voorwerp van een gegevensuitwisseling uitmaken? Dat klopt, de levensverzekeringscontracten die na 1 juli 2014 in werking treden en aan de hierboven vermelde voorwaarden voldoen, vormen niet automatisch het voorwerp van een jaarlijkse gegevensuitwisseling. Zoals hierboven vermeld, vindt die gegevensuitwisseling alleen plaats bij een beperkt aantal gebeurtenissen (afkoop, overdracht, vervaldag bij leven) waarover de verzekeringnemer zelf beslist. Zonder die gebeurtenissen wordt in het kader van deze Richtlijn geen gegevensuitwisseling verricht en dat gedurende de hele looptijd van het levensverzekeringscontract, ongeacht of het al dan niet in werking treedt vanaf 1 juli 2014. 11. Is er een gegevensuitwisseling bij overlijden van de verzekerde voor de contracten die VANAF 1 juli 2014 in werking treden? NEE, de verzekeringsprestaties die door de verzekeringsmaatschappijen worden uitbetaald bij overlijden van de verzekerde zijn formeel uit het toepassingsgebied van deze Richtlijn uitgesloten. 12. Welke gegevens worden tussen de verschillende belastingadministraties uitgewisseld? Wanneer zich een gebeurtenis voordoet (afkoop, overdracht, vervaldag bij leven) die leidt tot een gegevensuitwisseling wordt hoofdzakelijk de volgende informatie meegedeeld: identiteit en verblijfplaats van de gerechtigde (verzekeringnemer of derde) ten voordele van wie de verzekeringsmaatschappij de prestaties overmaakt; benaming en maatschappelijke zetel van de verzekeringsmaatschappij; identificatienummer van het levensverzekeringscontract; informatie over het bedrag van het rendement dat in de verzekeringsprestaties is vervat, namelijk bij (volledige of gedeeltelijke) afkoop of vervaldag bij leven: het surplus dat de verzekeringsmaatschappij uitbetaalt ten opzichte van de som van de gestorte premies in het levensverzekeringscontract; bij (volledige of gedeeltelijke) overdracht aan een derde: het surplus van de toegewezen waarde aan de rechten van het levensverzekeringscontract ten opzichte van de som van de in het contract gestorte premies; of bij gebrek aan die inlichtingen over het rendement, informatie over het totale bedrag van de betaling. www.vitislife.com I info@vitislife.com 4 I 5
13. Hoe verloopt die gegevensuitwisseling? Voor de levensverzekeringscontracten die zijn aangegaan bij Luxemburgse verzekeringsmaatschappijen wordt die informatie doorgegeven aan de Luxemburgse belastingadministratie. De Luxemburgse belastingadministratie zal ze op haar beurt doorspelen aan de belastingadministratie in de verblijfstaat van de uiteindelijke gerechtigde. Die uitwisseling vindt eenmaal per jaar plaats, ten laatste op 30 juni van het jaar volgend op het jaar waarin de gebeurtenis plaatshad die aanleiding gaf tot de gegevensuitwisseling. 14. Wanneer treedt dit mechanisme voor gegevensuitwisseling in werking? Om die vraag te beantwoorden moet een onderscheid worden gemaakt tussen de spaarproducten waarop de Richtlijn betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden van juni 2003 van toepassing is en de spaarproducten die tot het toepassingsgebied behoren van de nieuwe Richtlijn naar aanleiding van de wijziging die tijdens de Europese Raad van 24 maart 2014 werd goedgekeurd. Spaarproducten die nu al zijn opgenomen in de definitie van "rentebetaling" volgens de Richtlijn betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden van juni 2003: het mechanisme voor de gegevensuitwisseling zal in werking treden op 1 januari 2015 en vervangt het systeem voor de inhouding van de bronheffing (35%) dat de banken nu toepassen; Nieuwe spaarproducten die zijn opgenomen in de definitie van rentebetaling volgens de nieuwe Richtlijn betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden (waarander de prestaties van bepaalde levensverzekeringen): het mechanisme voor de gegevensuitwisseling zal op 1 januari 2017 in werking treden. Los van de hiervoor vermelde informatie over de Richtlijn betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden is het nuttig om eraan te herinneren dat er al jarenlang heel wat vorderingen worden gemaakt in de fiscale transparantie op Europees en internationaal niveau, inclusief Luxemburg. Zo werden reeds heel wat bilaterale overeenkomsten en Europese richtlijnen in Luxemburgse wetgeving omgezet of is de omzetting ervan aan de gang. Ze voorzien in de mededeling van inlichtingen voor fiscale doeleinden, op verzoek of automatisch. Onlangs nog hebben de lidstaten van de G20 en tal van Europese landen, waaronder Luxemburg, verklaard dat ze het initiatief van de OESO ondersteunen om wereldwijd een nieuwe unieke norm vast te leggen voor een automatische gegevensuitwisseling. Het is dus meer dan waarschijnlijk dat de internationale, Europese en Luxemburgse reglementering betreffende de fiscale transparantie de komende maanden nog verder zal evolueren om de gegevensuitwisseling verder uit te breiden. Als specialist in levensverzekeringen in Europa zal Vitis Life u zeker op de hoogte houden van die toekomstige reglementaire ontwikkelingen. Eef LIESENS I Head of Legal Nicolas LIMBOURG I Chief Executive Officer www.vitislife.com I info@vitislife.com 5 I 5
Vitis Life 05-2014 Luxemburgs levensverzekeringscontract Behandeling volgens de huidige regels van de richtlijn betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden en zijn evoluties Huidig regime Regime van toepassing vanaf 01.01.2017 Levensverzekeringscontract in werking VÓÓR 01.07.2014 Op datum van de onderschrijving en gedurende de looptijd van het gewone levensverzekeringscontract Levensverzekeringscontract in werking VANAF 01.07.2014 Prestaties voor de gerechtigde in geval van invaliditeit, ziekte, overlijden (overdracht van inkomen en kapitaal bij overlijden) (datum van gestorte aanvullende premies is niet van belang) Prestaties in geval van afkoop (volledige of gedeeltelijke), vervaldag bij leven, overdracht Contract zonder rendementswaarborg OF Contract waarvan de feitelijke prestatie voor minder dan 25% afkomstig is van intresten of rente-inkomsten. (gebeurtenis op initiatief van de verzekeringnemer) Contract met rendementswaarborg OF Contract waarvan het feitelijke rendement voor meer dan 25% afkomstig is van intresten of rente-inkomsten. GEEN belasting in de vorm van bronheffing (Bronheffing = belastingheffing aan de bron in de lidstaat van de levensverzekeringsmaatschappij.) De belasting in de vorm van bronheffing bevrijdt de verzekernemer en/of de begunstigde van het verzekeringscontract niet van de eventuele belastingverplichtingen in het land van de woonplaats. GEEN belasting in de vorm van bronheffing GEEN COMMUNICATIE over het ontvangen rendement (surplus) aan de belastingadministratie van de verblijfplaats van de gerechtigde COMMUNICATIE de ontvangen prestatie (surplus) Vanaf 01.01.2015 geldt de UITWISSELING van informatie, voor intresten op tegoeden ontvangen door begunstigden op een Luxemburgse bankrekening Opmerkingen : Wettelijke basis van de huidige regeling : Richtlijn 2003/48/CE van de Raad van 03.06.2003, artikel 6 is omgezet door de Luxemburgse wet van 21.06.2005, artikel 6. Rechtsgrondslag van de toekomstige regeling van toepassing vanaf 2017/01/01 : Richtlijn 2003/48/CE verandert : artikel 6, alinea 1, punt f en artikel 6, alinea 2, punt 10 in de wijziging van Richtlijn 24/03/2014 en artikel 2, alinea 1, paragraaf 2 van deze richtlijn. Nominatieve uitwisselingen aan de belastingdienst van de woonstaat van de begunstigde zal gebeuren in de zomer van het jaar volgend op de ontvangst. Zwitserland en Monaco maken geen deel uit van de EU. Ze hebben nog niet ingestemd met een belasting in de vorm van bronheffing of een uitwisseling van informatie. De EU wenst dat deze landen een soortgelijk regime gaan toepassen. Alle huidge en toekomstige regels, hier uiteengezet en samengevat, zijn aan verandering onderhevig en kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd, afhankelijk van wijzigingen in de regelgeving en eventuele toekomstige overeenkomsten en besluiten van de lidstaten van de EU. Deze presentatie vormt geen aanbod, uitnodiging tot het kopen of verkopen, een beleggingsadvies of een juridisch, fiscaal of ander advies. Het dient puur ter informatie. Vitis Life kan niet instaan voor de juistheid of actualiteit van de verstrekte informatie en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid in dit verband.