Bio-ingenieurswetenschappen bacheloropleiding 2011
Voorwoord 3 Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren? 4 Studentgerichtheid 4 Innoverende academische opleidingen 4 Infrastructuur 4 Vorming 5 Antwerpen 5 De opleiding Bio-ingenieurswetenschappen 6 Wie voor Bio-ingenieur kiest, gaat voor een ruime, en vooral, een zekere toekomst! 6 Bio-ingenieurswetenschappen aan de Universiteit Antwerpen 6 Master in de Bio-ingenieurswetenschappen 9 Verder studeren na je universitair diploma 9 Onderzoek en onderwijs in samenwerking met de bedrijfswereld 9 Onderwijs en examens 12 Onderwijs 12 Studiepunten 12 Semestersysteem - examens 13 Leerkrediet 15 Ombudspersoon 15 Internationaal 15 Waar kan je met je diploma aan de slag? 17 Onderzoek aan de Universiteit Antwerpen 17 Toelatingsvoorwaarden en voorkennis 19 Toelatingsvoorwaarden 19 Voorkennis 19 Gaten in je voorkennis? 19 Heb je keuzemoeilijkheden 20 Studiebegeleiding 21 Overgang van het secundair onderwijs naar de universiteit 21 Overbruggingsonderwijs in de maand september 21 Studieadvies en studentenbegeleiding 21 Studietrajectbegeleider 23 Vakspecifieke begeleiding 23 Taalbegeleiding: monitoraat op maat 23
2 Inhoud Bachelor Bio-ingenieurswetenschappen: studieprogramma 24 Bachelor eerste jaar 24 Bachelor tweede jaar 25 Bachelor derde jaar 26 Opleidingsonderdelen 28 Bachelor eerste jaar 28 Bachelor tweede jaar 34 Bachelor derde jaar 41 Studie- en studentenvoorzieningen 64 Cursusdienst 64 Sport 64 Computerfaciliteiten 64 Studentenrestaurants 65 Studentenverenigingen 66 Hoe bereik je makkelijk de campussen? 67 Plattegrond van campus Groenenborger 68 Plattegrond van campus Drie Eiken 69 Bijkomende informatie 70 Provinciale informatiedagen 70 Infomomenten voor toekomstige studenten 70 Brochures over andere opleidingen 71 Internet 71 Studenten Informatie Punt (STIP) 71 Faculteit Wetenschappen Decanaat 71 Departement Bio-ingenieurswetenschappen 72 Onderzoeksgroep Duurzame energie en luchtzuivering (DuEL) 72 Onderzoeksgroep Plantenproductie en stresstolerantie (PeSTO) 72 Addendum: Bio-wetenschappen: door het bos de bomen zien 73 Biologie 74 Biochemie en Biotechnologie 74 Bio-ingenieurswetenschappen 75 Biomedische wetenschappen 75 Programma en voorkennis 76
Voorwoord 3 Welkom bij de Universiteit Antwerpen. Je hebt de weg naar onze universiteit gevonden en je wilt meer informatie over onze instelling en onze studierichtingen. Dit boekje helpt je al een hele stap vooruit in je keuzeproces. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met meer dan 14 000 studenten. Binnen de Associatie Hogescholen & Universiteit Antwerpen werken we nauw samen met de Plantijnhogeschool, de Karel de Grote-Hogeschool, de Artesis Hogeschool Antwerpen en de Hogere Zeevaartschool. Studeren aan de universiteit is het begin van een nieuwe periode in je leven. Belangrijk is dat je je goed voelt op de universiteit van je keuze en dat je je binnen enkele jaren goed voelt met je behaalde diploma. Daarom stelt de Universiteit Antwerpen alles in het werk om je studietijd aangenaam te maken en de kwaliteit van de opleiding op topniveau te houden. Onze opleidingen worden geregeld bijgestuurd en aangepast aan de maatschappelijke evolutie. Leren is leven is de slogan van de Universiteit Antwerpen. Niet zomaar een leuze, want wij maken werk van een goed evenwicht tussen leren en leven. Met kennen ben je niets zonder het kunnen. De link tussen leren en leven is hier voelbaar aanwezig. Als je naar een van onze informatiedagen komt, zal je merken dat het prettig studeren is aan de Universiteit Antwerpen. Zowel onze medewerkers als onze studenten zullen je er graag over vertellen en kijken alvast uit naar de kennismaking! Universiteit Antwerpen Prof. dr. Alain Verschoren Rector
4 Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren? Studentgerichtheid De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent onder andere dat je zoveel mogelijk college volgt in kleine groepen, wat een vlotte interactie mogelijk maakt. Dankzij de kleine afstand tussen studenten en docenten kun je bij je profs terecht met allerlei vragen en problemen. De vlotte communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard. Dat biedt ook nieuwe kansen voor een interactief onderwijssysteem. Studenten worden ook uitgenodigd om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn zij vertegenwoordigd. Tenslotte is de Universiteit Antwerpen bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -ondersteuning, waarbij wordt ingespeeld op de individuele noden van alle studenten. Innoverende academische opleidingen De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen, waarbij de opleidingen zowel oog hebben voor theorie als voor praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek, dat ook internationale faam geniet. De ivoren academische toren werd reeds lang geleden gesloopt: academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Bij je studie aan de Universiteit Antwerpen staat niet zozeer het memoriseren van feitenkennis centraal: je verwerft relevante kennis en vaardigheden die je nodig hebt om beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. De BaMa-structuur schept ruimte voor vernieuwing en verbetering. Nieuwe opleidingen werden ingevoerd, keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen verruimd. Infrastructuur Voor haar onderwijs beschikt de Universiteit Antwerpen over de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computerlokalen, laboratoria, bibliotheken en studielandschappen. In alle publieke ruimten zijn er hotspots waar je draadloos kan surfen. De laatste jaren werd ook op grote schaal geïnvesteerd in nieuwe gebouwen om het toenemend aantal studenten op te vangen en hen een aangename leeromgeving te bieden.
Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren? 5 De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met meer dan 14 000 studenten, verspreid over vier campussen en zeven faculteiten. De campussen Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken liggen aan de stadsrand, in een groene omgeving. De campussen Middelheim en Groenenborger grenzen aan het openluchtmuseum Middelheim en aan het Nachtegalenpark. Studeer je op campus Drie Eiken dan kun je volop genieten van de groene oase van Fort VI en de mooie vijvers rondom de campus. De Stadscampus, met zijn kern van prachtig gerenoveerde 16de-eeuwse gebouwen, ligt in hartje Antwerpen. De opleiding Bio-ingenieur is gesitueerd op de campus Groenenborger. Vorming De Universiteit Antwerpen wil niet alleen opleidingen aanbieden, maar ook een brede vorming. Jonge mensen laten opgroeien tot professionelen met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit in haar curricula, personeel en studenten. Antwerpen Je kiest natuurlijk ook voor de stad Antwerpen. Studeren is meer dan met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad. Antwerpen is niet alleen een universiteitsstad: het is een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, clubs, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur... Kort samengevat: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten graag wegzinken. Speciaal voor de lancering van de nieuwe huisstijl van de Universiteit Antwerpen schreef oud-student Pieter Embrechts het lied U Aan het woord. In deze brochure vertellen wij graag over onze universiteit, daarna is het woord aan A!
6 De opleiding Bio-ingenieurswetenschappen Wil je je interesse in de wetenschappen graag combineren met een stevige dosis techniek? Dan past een opleiding tot Bio-ingenieur zeker bij jou! Wie voor Bio-ingenieur kiest, gaat voor een ruime, en vooral, een zekere toekomst! Als bio-ingenieur gebruik je een brede wetenschappelijke kennis om wetenschappelijk technologische uitdagingen en managementproblemen op te lossen. Bio-ingenieurswetenschappen zijn in de eerste plaats ingenieursstudies. Je steunt op een grondige kennis biologie, wiskunde, natuurkunde en scheikunde en leert wetenschappelijke technologie op ingenieursniveau te integreren en toe te passen, rekening houdend met de sociaaleconomische context. Je leert ook biologische en chemische systemen kennen, van het cellulaire niveau tot het aardse milieu, met het doel deze systemen optimaal aan te wenden. Dit kan variëren van cel- & gentechnologie, chemie, milieutechnologie tot land- en bosbeheer. Vandaag de dag spelen bio-ingenieurs een cruciale rol in elke tak van het bedrijfsleven, bij de overheid en in het wetenschappelijk onderzoek. Wie voor bio-ingenieur kiest, gaat voor een ruime, en vooral, een zekere toekomst! Bio-ingenieurswetenschappen aan de Universiteit Antwerpen Aan de Universiteit Antwerpen kun je de volledige bachelorcyclus Bio-ingenieurswetenschappen volgen. Je behaalt dan je bachelordiploma in de Bio-ingenieurswetenschappen. Dankzij de nauwe samenwerking met de andere Vlaamse universiteiten sluit onze bacheloropleiding (3 jaren) naadloos aan op hun masteropleiding (2 jaren). Tijdens de twee eerste bachelorjaren verdiep je je in de algemene basiswetenschappen, zoals lineaire algebra, differentiaalvergelijkingen, anorganische en organische scheikunde, statistiek, natuurkunde, biochemie, economie en ecologie. Zo verwerf je als student een stevig wetenschappelijk onderbouwde kennis, die aansluit op de verschillende afstudeerrichtingen in het derde jaar. Vanaf je derde bachelor krijg je de keuze tussen vier afstudeerrichtingen waarin je de kennis verwerft die nodig is om je verder te specialiseren. In elk van deze richtingen zijn de typische ingenieursaspecten uitgewerkt.
De opleiding Bio-ingenieurswetenschappen 7 1. Cel & Genbiotechnologie: manipuleren van cellen, weefsels en moleculen 2. Chemie & voedingstechnologie: fotokatalyse, voeding, reactoren, duurzame energie en vele andere chemische ingenieursaspecten 3. Land & bosbeheer: duurzaam gebruik van land, ruimte en onze bossen 4. Milieutechnologie: hoe bijdragen tot een schonere en duurzamere wereld? Cel- en genbiotechnologie Cel- en Genbiotechnologie reikt je een eigen manier aan om te kijken naar de wereld rondom jou. Je leert denken volgens de regels en de wetten van de cel en zijn organisatie. Je leert technieken aan die kunnen ingrijpen op het meest fundamentele niveau van het leven, namelijk de flow van informatie van de genen naar de eiwitten en verder naar het functioneren van de cel. Je staat hiermee op een sleutelpositie tussen de wetenschappelijke basiskennis over biochemie & fysiologie van cellen enerzijds, en de nood aan technische bagage voor verder onderzoek anderzijds. Chemie en voedingstechnologie Chemie zit overal! Chemie vind je terug in onze voeding, in de lucht die we inademen, het water dat we gebruiken, kleding die we dragen en noem maar op. Zoals de naam van de richting het laat vermoeden komen hier
8 De opleiding Bio-ingenieurswetenschappen voedingsvakken en ingenieurstechnische aspecten aan bod die je overal kunt gebruiken. Als je echt wil weten hoe je de problemen vanuit de kern, meer bepaald vanuit de materiaal- en oppervlaktechemie wil aanpakken, dan kies je voor chemie. Met Chemie kun je alle kanten uit. Uiteraard naar de voedingssector en de chemische industrie, maar ook bij de overheid en in academische wereld. Chemici zijn gegeerde consultants en managers omdat ze in sterke mate meedenken over de chemische aard, en dus de essentie van een realistisch probleem. Via oppervlaktechemie en katalyse is de insteek naar nanotechnologie ideaal. In deze afstudeerrichting is je toekomst verzekerd! Land- & bosbeheer In de richting Land- en bosbeheer verdiept de toekomstige master in de Bio-ingenieurswetenschappen zich in de grondige kennis van de verschillende componenten van onze planeet, de aarde, namelijk: bodem, water, vegetatie (voornamelijk bossen) en lucht. Een grondige en geïntegreerde kennis van deze componenten, samen met enkele technieken om deze componenten te kunnen beschrijven, maken van de Bio-ingenieur Land- en Bosbeheer een specialist in het duurzaam beheer van onze natuurlijke rijkdommen en kostbare ruimte. Bovendien heeft de Bio-ingenieur Land- en Bosbeheer een grondige kennis van de biotische en abiotische interacties tussen alle verschillende componenten van onze aarde, waardoor hij een belangrijke rol zal spelen in het bewaken, inventariseren en remediëren van allerhande milieuproblemen zoals klimaatswijzigingen, water-, lucht- en bodemverontreiniging, en hun invloed op plant, mens en dier. Milieutechnologie Ozon, smog, zware metalen, slechte kwaliteit van water, lucht en bodem. Dagdagelijks worden we geconfronteerd met deze effecten die zijn terug te brengen tot de drie sferen van ons milieu: atmosfeer (lucht), lithosfeer (bodem) en hydrosfeer (water). Milieutechnologie is een multidisciplinaire richting waarin aandacht wordt besteed aan hoe preventie, remediëring en sanering een rol kunnen spelen in de kwaliteitsverbetering van de verschillende milieucompartimenten: lucht, bodem en water. Een goede wetenschappelijke basis waarin een fundamenteel belangrijke technologische aanpak verwerkt zit, is hierbij van cruciaal belang.
De opleiding Bio-ingenieurswetenschappen 9 Alle milieucompartimenten worden uitgebreid bestudeerd met aandacht voor de (micro)biologische, fysische en chemische technieken die bijdragen tot de verbetering van de kwaliteit van onze planeet. Het programma van de bacheloropleiding, inclusief dat van deze afstudeerrichtingen is zodanig opgesteld, dat je zonder problemen je opleiding kan afwerken in een andere Vlaamse universiteit. Tot slot willen we dat onze studenten zich thuis voelen aan onze universiteit. Oefeningen en toepassingen nemen we dan ook liever in kleine groepjes door om het inzicht in de stof te verhogen en het contact tussen lesgevers en studenten te bevorderen. Bovendien krijg je als student verschillende kansen voor een eerste kennismaking met de industrie via stages en bedrijfsbezoeken. Dit alles onder begeleiding van lesgevers die met beide voeten in het bedrijfsleven staan. Master in de Bio-ingenieurswetenschappen De master in de Bio-ingenieurswetenschappen wordt voorlopig niet aangeboden aan de Universiteit Antwerpen. De Bacheloropleiding garandeert een maximale aansluiting op de masteropleidingen in de Bio-ingenieurswetenschappen aan de andere universiteiten. Verder studeren na je universitair diploma De verdere studie- en specialisatiemogelijkheden zijn: - Specifieke lerarenopleiding - Een andere masteropleiding - Master-na-masteropleidingen - Doctoraatsopleiding - Postacademische vorming (postgraduaten en permanente vorming) Brochures i.v.m. de verdere studie- en specialisatiemogelijkheden en de doctoraatsopleiding zijn verkrijgbaar bij de achteraan vermelde diensten. Onderzoek en onderwijs in samenwerking met de bedrijfswereld Onderzoekstopics en input vanuit het bedrijfsleven zijn zeer waardevol voor projectwerk, thesissen of doctoraten. Op dit moment lopen er al verscheidene projecten waar onze onderzoekers en studenten naar een duurzame oplossing zoeken voor concrete probleemstellingen vanuit grote bedrijven en
10 De opleiding Bio-ingenieurswetenschappen ook vanuit KMO s. Voorbeelden hiervan situeren zich in de luchtzuivering en de zuivering van specifieke procesgassen. Ook in het domein van duurzaam transport gebeurt er onderzoek naar minder milieubelastend vervoer over land en over zee. Voor het onderzoek naar binnenhuisluchtzuivering heeft een team van Bio-ingenieurs van de onderzoeksgroep DuEL een volledig uitgerust gaslabo voor metingen van de luchtkwaliteit gebouwd. Bedrijven kunnen contact opnemen met het departement Bio-ingenieurswetenschappen. Uw vraag zal met de nodige aandacht en discretie behandeld worden. Universiteit Antwerpen en de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) In 2005 sloot het Dept. Bio-ingenieurswetenschappen aan de Universiteit Antwerpen een samenwerkingsovereenkomst met VITO, de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek. Als grootste, multidisciplinair, energie-, materialen- en milieuonderzoekscentrum in Vlaanderen, met actueel meer dan 600 personeelsleden (waaronder honderden ingenieurs en bio-ingenieurs), beschikt VITO niet enkel over een schat aan ervaring, maar ook over een zeer uitgebreide, en continu vernieuwende onderzoeksinfrastructuur op het gebied van het milieuonderzoek. Onderzoek dat VITO niet enkel voor overheden, maar ook in steeds toenemende mate voor bedrijven en KMO s in binnen- en buitenland uitvoert en valoriseert. Dit biedt een brede waaier aan mogelijkheden tot samenwerking, zowel op het onderwijsvlak als qua toegepast onderzoek en technologische ontwikkelingen. VITO stelt elk jaar 5 doctoraatsbeurzen ter beschikking aan de Vlaamse universiteiten, waaronder ook de Universiteit Antwerpen. Op dit ogenblik zijn een viertal doctorandi van het departement Bio-ingenieurswetenschappen aan de Universiteit Antwerpen actief met een dergelijke beurs. VITO biedt ook de mogelijkheid om internationale onderzoekers voor 1 à 2 jaar met een postdoctorale beurs aan te trekken. In dit kader doet de Univer-
De opleiding Bio-ingenieurswetenschappen 11 siteit Antwerpen veldonderzoek m.b.t. de luchtverontreiniging in Vlaanderen door ultrafijn omgevingsstof (deeltjes kleiner dan 1 micrometer). Heel wat VITO-onderzoekers zijn betrokken bij leeropdrachten maar ook bij projectwerk en seminaries,... VITO is zeer actief op Europees niveau maar ook daarbuiten, zoals in China en India. VITO werkte mee aan tientallen Europese O&O-projecten, hetzij als partner, hetzij als projectcoördinator. Dit creëert tal van mogelijkheden bij het indienen van, en het samenwerken met VITO in, Europese onderzoeksprojecten. De studenten 3de bachelor krijgen de mogelijkheid een stage te doen in één van VITO s vele onderzoeksgroepen m.b.t. milieuonderzoek. Niet enkel de ontwikkeling en de toepassing van milieutechnologieën komen daarbij aan bod, maar ook: remote sensing, modellering, monitoring en analysetechnieken, labo- en veldonderzoek, milieu en gezondheid, beleidsondersteunend onderzoek en advies, duurzame ontwikkeling, en de vele milieuaspecten en -impacten die inherent zijn aan energie en materialenontwikkeling, productie en gebruik. Universiteit Antwerpen en Aquafin NV Het onderdeel waterzuivering in het vak milieutechnologie wordt gedoceerd door een specialist ter zake van Aquafin NV. Dit onderdeel van de cursus is sterk op de praktijk van industriële waterzuivering afgestemd en zowel de basisprincipes als de technologische uitvoeringen komen aan bod. Jaarlijks bezoeken onze studenten een waterzuiveringstation van Aquafin en enkele practica vinden plaats in het bedrijfslaboratorium van Aquafin te Aalst met de nieuwste technieken van microscopische determinatie. Aquafin begeleidt projectwerken van studenten m.b.t. praktische industriële waterzuiveringtoepassingen, financiert doctoraatsonderzoek over plantenzuivering i.s.m. de faculteit wetenschappen en begeleidt masterproeven voor alumni die de link met de Universiteit Antwerpen wensen te behouden.
12 Onderwijs en examens Onderwijs Voor de meeste vakken worden hoorcolleges georganiseerd. Je volgt in groep een uiteenzetting van de docent, al dan niet ondersteund door audiovisueel materiaal. Voor bepaalde vakken zijn er ook werkcolleges, waar de leerstof uit de hoorcolleges in kleinere groepen wordt uitgediept en ingeoefend. Als universiteitsstudent leer je zelfstandig, kritisch en probleemoplossend denken. Je bepaalt zelf je studietempo en bereidt tussentijdse evaluatiemomenten voor. Zo krijg je de nodige bagage en ontwikkel je de nodige creativiteit om een grote diversiteit aan problemen te behandelen. Dit heeft tot gevolg dat het bedrijfsleven voor de invulling van hogere functies de voorkeur geeft aan universitairen. De digitale leeromgeving Blackboard speelt in deze context een grote rol. Opdrachten worden via dit medium doorgegeven en interactief verwerkt en je kan docenten te allen tijde om feedback vragen. Het contact met professoren en assistenten is niet altijd even intens als met je leerkrachten in het secundair onderwijs, maar je wordt allerminst aan je lot overgelaten. Wanneer je zelf het initiatief neemt om hulp te zoeken, zijn deze mensen zeker bereid een antwoord of oplossing te formuleren voor je vragen of problemen. Het uitgebreide gamma aan begeleidingsmogelijkheden wordt verderop in deze brochure besproken. Studiepunten De studieomvang van elke opleiding wordt uitgedrukt in studiepunten. Een voltijds academiejaar telt voor 60 studiepunten. Deze norm werd overgenomen van het Europees ECTS-project (European Community Course Credit Transfer System). Deze studiepunten zijn een relatieve maatstaf voor de studieomvang van de opleidingsonderdelen in het jaarprogramma. De volledige bacheloropleiding Bio-ingenieurswetenschappen omvat 180 studiepunten. Elk studiepunt komt overeen met een studietijd van 25 tot 30 uren. Hierin zijn zowel het bijwonen van de colleges of practica, de voorbereidingstijd en het studeren voor de examens vervat. De studietijd van een voltijds academiejaar varieert van 1500 tot 1800 uren studie. Het aantal studiepunten van een opleidingsonderdeel zegt dus veel meer over hoeveel tijd je er uiteindelijk aan zal besteden, dan enkel het aantal uren dat je les hebt. De normen zijn overal in Vlaanderen en in Europa gelijkaardig, dus gemakkelijk vergelijkbaar.
Onderwijs en examens 13 Semestersysteem - Examens Het academiejaar is opgedeeld in zes opeenvolgende periodes: het eerste semester, de semestervakantie, het tweede semester, de zomervakantie, de tweede examenzittijd en een les- en examenvrije periode. Wat het eerste semester betreft, leg je in januari examens af voor ongeveer de helft van het jaarprogramma, in juni voor de overige vakken van de eerste examenzittijd. Voor wie niet al zijn credits heeft verworven na de eerste examenzittijd, wordt in september de tweede examenzittijd ingericht. Door de flexibilisering in het hoger onderwijs bestaan er geen studiejaren meer. Wel worden nog modeltrajecten vastgesteld. Als je voor een voltijds modeltraject kiest, rond je een bacheloropleiding (180 sp.) af in drie jaar tijd: 60 studiepunten per jaar. Wanneer je geslaagd bent voor een opleidingsonderdeel en dus minstens 10 op 20 behaalt, verwerf je een creditbewijs dat overeenkomt met het aantal studiepunten van dit opleidingsonderdeel. Indien je niet alle creditbewijzen voor je studieprogramma behaalt, kan je (soms) toch verder met je studie. De faculteit moet dan je programma - een geïndividualiseerd traject of GT - goedkeuren. Omdat de studieprogramma s volgens een logische volgorde werden ingebouwd, zijn er voorwaarden vastgelegd om welbepaalde vakken al te mogen volgen. Dit noemt men volgtijdelijkheid. Je slaagt voor een opleiding als je creditbewijzen haalt voor alle opleidingsonderdelen van de opleiding. Dankzij de nieuwe bachelor- en masterstructuur en het flexibiliseringssysteem heb je als student meer keuzemogelijkheden gekregen om je studieprogramma in te vullen. In elke faculteit adviseren studietrajectbegeleiders over de samenstelling van je programma en over de aangeboden keuzemogelijkheden. Het is echter belangrijk voldoende vooruitgang te boeken in je studietraject en in een redelijke tijd je diploma te behalen. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen een systeem van studievoortgangbewaking en -begeleiding opgezet; de faculteit zal je studieprestaties volgen en kan je bindende voorwaarden opleggen wanneer je niet de helft van de studiepunten van het goedgekeurde studieprogramma van het academiejaar hebt behaald! Het volledige onderwijs- en examenreglement vind je terug op www.ua.ac.be/oer.
14 Onderwijs en examens Leerkrediet Sinds het academiejaar 2008-2009 is het leerkrediet in voege getreden. De overheid wil je zo stimuleren in het maken van een doordachte studiekeuze. Hoe werkt het leerkrediet? Het leerkrediet werkt eveneens met studiepunten. Elke student krijgt 140 studiepunten bij zijn eerste inschrijving in het Vlaams hoger onderwijs. Voor elk opleidingsonderdeel waarvoor je inschrijft wordt het leerkrediet verminderd met de overeenkomstige studiepunten. Enkel wanneer je slaagt voor dat opleidingsonderdeel, komen die studiepunten er terug bij. Voor wie? Het leerkrediet is van toepassing op alle studenten die zich inschrijvingen met een diplomacontract voor een initiële opleiding (de bachelors en de masters) en voor alle inschrijvingen met een creditcontract. Verkeerde keuze gemaakt? Indien je voor de eerste keer in het hoger onderwijs in Vlaanderen voor een bacheloropleiding bent ingeschreven en je van opleiding wenst te veranderen, voorzien de overheid en de instelling maatregelen om het verlies van leerkrediet te beperken. Deze zijn afhankelijk van de data van uit- en inschrijving. Informeer je tijdig bij je instelling. Bonus van 60 studiepunten De overgang van secundair naar hoger onderwijs loopt niet altijd even vlot. De overheid wil hieraan tegemoet komen door de eerste 60 studiepunten die je verwerft dubbel terug te geven. Opleiding afgewerkt? Na het behalen van je bachelordiploma, behoud je je leerkrediet. Als je een masterdiploma behaalt, wordt het startkapitaal van 140 studiepunten van je saldo afgetrokken. Als je studietraject perfect is verlopen, heb je dan nog 60 studiepunten over. Onvoldoende leerkrediet Als je geen of een negatief leerkrediet hebt, mag de instelling voor hoger onderwijs je inschrijving weigeren.
Onderwijs en examens 15 Als je onvoldoende studiepunten hebt voor de opleiding of het programma waarvoor je wilt inschrijven, kan de instelling extra studiegeld vragen voor de studiepunten die je tekort komt of je inschrijving beperken tot het aantal studiepunten waarover je nog beschikt. Aan de Universiteit Antwerpen wordt géén verhoogd inschrijvingsgeld gevraagd. Je hebt wel van de betrokken faculteit de toelating tot inschrijven nodig en deze zal in de meeste gevallen je studieprogramma beperken. Het aantal studiepunten dat je opneemt door je inschrijving in opleidingsonderdelen en het aantal studiepunten waarvoor je credits behaalt via de examens is dus belangrijk! Het is een maatstaf voor studiesucces en studievoortgang en kan gevolgen hebben voor jouw recht op verder studeren en jouw sociaal statuut als student! Daarom is het belangrijk om doordacht te kiezen, je in te zetten voor je studie en ook administratief tijdig met alles in orde te zijn! Meer info: www.ua.ac.be/studiepunten. Ombudspersoon Wanneer je bv. een conflict hebt met je docent kan je een beroep doen op een ombudspersoon die bemiddelt inzake onderwijs- en examenproblemen. Zo kan je tijdens de examens met problemen (examenregeling, uitstel van examen, onderbreking of definitief stopzetten van examens, ) terecht bij de ombudspersoon van je opleiding. De ombudspersoon zorgt ervoor dat het examenreglement correct wordt opgevolgd. De ombudspersoon is ook aanwezig bij de deliberatie en kan, op basis van verzachtende omstandigheden zoals ziekte of ongeval, je zaak bepleiten. Je kan steeds de gegevens van jouw ombudspersoon terugvinden op Blackboard van de Universiteit Antwerpen. De volledige takenlijst van de ombudspersoon kan je nakijken in het onderwijs- en examenreglement van de Universiteit Antwerpen. Internationaal De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan de Europese uitwisselingsprogramma s zoals ERASMUS. Elk jaar studeert een aanzienlijk grote groep studenten één semester aan een buitenlandse universiteit. In het kader van het ERASMUS-programma heeft de Universiteit Antwerpen samenwerkingsakkoorden gesloten met heel wat universiteiten in West- en Centraal Europa. Maar de Universiteit Antwerpen kijkt verder dan Europa.
16 Onderwijs en examens Op bilaterale basis (buiten het kader van ERASMUS) werden wereldwijd uitwisselingsprogramma s uitgewerkt. In het kader van Internationale Ontwikkelingssamenwerking kan je met een beurs een aantal maanden in een ontwikkelingsland studeren. Je studieperiode aan één van de buitenlandse partneruniversiteiten wordt erkend als onderdeel van je studie aan de Universiteit Antwerpen. Meer info: www.ua.ac.be/dis (Dienst Internationale Samenwerking)
Waar kan je met je diploma aan de slag? 17 De studierichting Bio-ingenieurswetenschappen biedt uitstekende toekomstperspectieven omwille van het flexibele karakter van de opleiding. Naargelang je gekozen specialisme kun je terecht in de diverse industriële sectoren zoals de chemische en farmaceutische industrie, controlelaboratoria, productie, procesontwikkeling, kwaliteitscontrole, waterzuivering, afvalverwerking maar ook onderzoeks- en ontwikkelingswerk. Bovendien laat de methode en werkwijze, verworven door de studie van de exacte wetenschappen, toe zich waar te maken in de domeinen buiten het vakgebied, zoals bv. commerciële managements- en informaticagerichte functies, adviseur, beleidsmedewerker, projectmanager. Dit zowel in de industrie, de overheid, het onderwijs, de dienstensector of de milieusector. In de gezondheidssector, medische laboratoria en overheidsinstellingen, zoals het Ministerie van Landbouw, het Ministerie van Volksgezondheid, het Ministerie van Openbare werken of de stedelijke slachthuizen zijn evengoed bio-ingenieurs werkzaam. Hun taak bestaat vaak uit inspectie van eetwaren, milieubeheer, het uitvoeren van analyses, veiligheid, enzovoort. De opleiding tot bio-ingenieur is - mede door de brede aanpak - geen gemakkelijke opleiding. De opleiding biedt een brede waaier van beroepsmogelijkheden. Uit onderzoek is gebleken dat een gediplomeerd bio-ingenieur niet langer dan drie maanden zoekt naar een eerste baan in de sector van de afstudeerrichting. Meer hierover op www.ua.ac.be/bir -> toekomstperspectieven Onderzoek aan de Universiteit Antwerpen Het vormen van ingenieurs in de huidige technologische context vereist een stevige ondersteuning door fundamenteel, basis- en toegepast onderzoek, alsook een sterke interactie met industriële en academische partners. Bij het departement Bio-ingenieurswetenschappen aan de Universiteit Antwerpen gebeurt de uitbouw van het wetenschappelijk onderzoek en het onderwijs in nauwe samenwerking met: - de Vlaamse Instelling voor Technologisch onderzoek (VITO), een onafhankelijke onderzoeksinstelling die zich vnl. richt op technologisch onderzoek en ontwikkeling in de domeinen energie, leefmilieu en materialen
18 Waar kan je met de diploma aan de slag? - Aquafin NV, gespecialiseerd in praktische industriële waterzuiveringtoepassingen - de Vlaamse Milieu Maatschappij (VMM), vervult een cruciale rol in het integraal waterbeleid, bewaakt de luchtkwaliteit en neemt deel aan het internationaal milieubeleid - de Katholieke Universiteit Leuven - Universiteit Gent - Universiteit Hasselt - Vrije Universiteit Brussel - Karel de Grote Hogeschool Antwerpen - Hogere Zeevaartschool (HZS) - Artesis Hogeschool Antwerpen - De Nayer Instituut Sint-Katelijne-Waver Het onderzoek groepeert zich voornamelijk binnen twee grote onderzoekslijnen: 1. Chemie en voedingstechnologie en Milieutechnologie zijn onderzoeksmatig gegroepeerd in Duurzame energie en luchtzuivering (DuEL) 2. Cel- en genbiotechnologie en Land- en bosbeheer verdiepen zich in Plantenproductie en stresstolerantie (PeSTO) Meer informatie hierover op www.ua.ac.be/bir -> onderzoek
Toelatingsvoorwaarden en voorkennis 19 Toelatingsvoorwaarden Om toegelaten te worden tot een universitaire studierichting, moet je beschikken over een diploma van het hoger secundair onderwijs. Een diploma van het hoger onderwijs van één cyclus geeft eveneens toegang tot het universitair onderwijs. Buitenlandse studenten en studenten met een buitenlands diploma raadplegen best eerst de website van de centrale Studentenadministratie: www.ua.ac.be/inschrijven > inschrijven > toelatingsvoorwaarden. Voorkennis Je genoot een vooropleiding in het secundair onderwijs waarbij wetenschappen en wiskunde centraal staan. Je hebt bovendien een grote interesse voor wetenschappen en aanleg voor techniek. Je werkt doelmatig, nauwkeurig en je beschikt over doorzettingsvermogen, wilskracht, regelmatige werklust en een goed geheugen. Dan heb je alles in huis om de opleiding Bio-ingenieurswetenschappen aan te vatten. - De nadruk ligt op de basiswetenschappen: wiskunde, natuurkunde, scheikunde en biologie. - Besef dat je heel wat tijd in een laboratorium zult doorbrengen. - De leerstof biologie, scheikunde en natuurkunde uit het secundair onderwijs wordt grotendeels herhaald, weliswaar vanuit een ander oogpunt. - Het begrijpen, opbouwen en toepassen van de stof is belangrijker dan het kennen. Een goed geheugen blijft noodzakelijk voor de parate kennis van formules en omwille van de encyclopedische inslag van de biologieleerstof. Gaten in je voorkennis? Je kan er iets aan doen! Vrees je een tekort in je voorkennis voor wiskunde, dan kan je in de maand september speciale overbruggingslessen volgen. Hierover lees je verder meer. Algemeen mag je stellen dat studenten die in hun vooropleiding in de laatste twee jaren van het secundair onderwijs ten minste zes uren wiskunde per week kregen, geen grote problemen ondervinden met deze studierichting.
20 Toelatingsvoorwaarden en voorkennis Heb je keuzemoeilijkheden? Misschien heb je nog geen antwoord op al je vragen of twijfel je nog tussen bepaalde richtingen. Wordt het bio-ingenieur, chemie, biologie of biomedische wetenschappen? Welke studierichting is theoretischer en welke biedt meer toepassingen en is praktischer gericht? Op de infodagen in de maanden maart en april kom je er meer over te weten. Je kan ook steeds een afspraak maken via het Studenten Informatie Punt (STIP) met een studieadviseur. Wil je je keuze eens bespreken met een professor uit de Bio-ingenieurswetenschappen, neem dan contact op per email met Dr. Geert Potters (geert.potters@ua.ac.be) of Ir. Katrien Michiels (katrien.michiels@ua.ac.be).
Studiebegeleiding 21 Overgang van het secundair onderwijs naar de universiteit Aan de universiteit ben je meer dan ooit verantwoordelijk voor jezelf. De manier waarop je studeert en het academiejaar indeelt moet je aanpassen aan je persoonlijk studeervermogen. Deze vaardigheid onder de knie krijgen is voor een eerstejaarsstudent niet altijd eenvoudig. Je wordt immers tegelijkertijd geconfronteerd met een aanzienlijke hoeveelheid leerstof en met een examensysteem waar je geen ervaring mee hebt. De medewerkers van de dienst Studieloopbaanbegeleiding kunnen je helpen. Hier kan je het hele academiejaar terecht voor algemene studiebegeleiding. Overbruggingsonderwijs in de maand september Gedurende twee weken voorafgaand aan het academiejaar (september) worden overbruggingslessen wiskunde en studiemethodiek ingericht. Het overbruggingsonderwijs steunt op drie pijlers: herhaling, remediëren en kennismaking. In grote lijnen wordt de voorkennis herhaald die nodig is om de gekozen studierichting goed voorbereid aan te vatten. Voor hen die vaststellen dat de voorkennis niet op peil is, worden remediëringslessen voorzien. Tenslotte biedt het overbruggingsonderwijs de gelegenheid om in een ontspannen sfeer kennis te maken met de nieuwe studieomgeving, lesgevers en medestudenten. De overbruggingslessen zijn gratis en niet verplicht. Het rooster is zo opgesteld dat iedere student een eigen lessenpakket kan samenstellen. Studieadvies en studentenbegeleiding De Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding helpt je vanaf het moment dat je voor het eerst inschrijft tot aan het moment waarop je je diploma ontvangt. Voor volgende zaken kan je bij ons terecht: Informatie en advies over studeren in het hoger onderwijs Dit kan handelen over studierichtingen binnen en buiten de Universiteit Antwerpen, maar ook over het leerkrediet, het onderwijs- en examenreglement, enz.
22 Studiebegeleiding Begeleiding bij het maken van je studiekeuze, twijfels over je studierichting Weten wat je wilt, is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Samen met een studentenbegeleider kan je aan de hand van gesprekken en oefeningen meer zicht krijgen op je persoonlijkheid, capaciteiten, interesses en de studierichtingen die daarbij passen, al dan niet in het kader van heroriëntering. Begeleiding omtrent studievaardigheden, studieplanning en uitstelgedrag Een studentenbegeleider kan je studievaardigheden helpen aanscherpen (hoe verwerk je grote hoeveelheden leerstof, hoe maak je een schema, hoe maak je goede nota s) en je helpen bij het maken van realistische planningen en oefeningen om je uitstelgedrag tegen te gaan. Psychologische begeleiding en psychotherapie Wanneer je geconfronteerd wordt met persoonlijke problemen die je studies belemmeren (faalangst, rouwverwerking, relatieproblemen, ), kan je terecht bij een studentenbegeleider die samen met jou nagaat welke hulp je het best kan gebruiken. Dit kan gaan over een kortere begeleiding, het volgen van een training, het volgen van een langdurige psychotherapie of een gepaste doorverwijzing. Alles gebeurt steeds op vrijwillige basis. Begeleiding van studenten met een functiebeperking, topsport of kunstbeoefening Als student met een functiebeperking (fysische handicap of chronische ziekte, leerprobleem, concentratieprobleem, stoornis binnen het autismespectrum of psychisch probleem...), sport- of kunstbeoefening kan je bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. Hiervoor is een attest vereist. Meer info op: www.ua.ac.be/bijzonderefaciliteiten of in de folder Studeren met een functiebeperking, topsport- of kunstbeoefening. Afstudeerbegeleiding en beroepskeuze Tot slot kan je bij ons terecht voor hulp bij je zoektocht naar jobs passend bij je persoonlijkheid, capaciteiten en interesses, voor informatie over verdere studies na het behalen van een diploma, sollicitatietips, enz. Het aanbod aan individuele, groepsgerichte en digitale begeleiding wordt aan het begin van elk semester bekend gemaakt in alle publicaties voor studenten. Kijk ook zeker op ww.ua.ac.be/studentenbegeleiding.
Studiebegeleiding 23 Studietrajectbegeleider Voor specifieke vragen over je individuele programma, vrijstellingen e.d. kan je terecht bij de studietrajectbegeleider van je faculteit: www.ua.ac.be/contactpersonen_slb of bij de facultaire website. Vakspecifieke begeleiding Met vragen of problemen over één van je cursussen kan je terecht bij de prof die deze cursus doceert of bij zijn/haar assistent(e). Gewoon langslopen of een e-mail sturen: je wordt zeker snel geholpen. Voor bepaalde vakken worden extra groepssessies georganiseerd om de theorie uit de hoorcolleges cerder toe te lichten en in oefeningen toe te passen. Je kan hulp vragen waar je vastloopt, knelpunten van de cursus bespreken en nuttige tips over het verwerken van de leerstof vragen. De masteropleiding biedt de mogelijkheid je voor te bereiden op een werksector naar keuze. Taalbegeleiding: monitoraat op maat - Academisch Nederlands Op het Monitoraat op maat kan je terecht voor gratis taalondersteuning Academisch Nederlands. Tijdens individuele sessies helpen taaldocenten je met je taalvragen. Voor specifieke taalbehoeften worden er contactmomenten in kleine groep georganiseerd. Eigen werkstukken en studiemateriaal kunnen dan besproken worden. Meer info: www.ua.ac.be/monitoraatopmaat
24 Studieprogramma Bachelor eerste jaar Zoek je een voorbeeld van een collegerooster? Surf dan naar www.ua.ac.be/collegeroosters. Daar vind je een overzicht van de huidige collegeroosters. Th = aantal uren theorie Pr = aantal uren practicum Sp = studiepunten De indeling in uren theorie (Th.) en praktijk (Pr.) is in werkelijkheid niet altijd even scherp als hier weergegeven. Sommige vakken bieden een mengvorm van klassieke lessen, zelfstudie en praktisch werk. De studiepunten geven een goed beeld van de relatieve tijdsbesteding die verwacht wordt voor elk opleidingsonderdeel. Opleidingsonderdeel Th. Pr. Sp. Wiskunde - Informatica Toegepaste wiskunde I 30 45 6 Toegepaste wiskunde II 30 30 6 Computervaardigheden 15 15 3 Wetenschappen Fysica I 50 48 9 Chemie I: chemische binding en thermodynamica 30 30 6 Chemie II 30 30 6 Organische chemie I 15 15 3 Wetenschappen van de levende materie Plantkunde 40 20 6 Dierkunde 30 45 6 Celbiologie 45 15 6 Beheerswetenschappen Economie 30 3 totaal 345 293 60
Studieprogramma 25 Bachelor tweede jaar Opleidingsonderdeel Th. Pr. Sp. Wiskunde - Informatica Kansrekening en statistiek 25 25 5 Toegepaste wiskunde III: differentiaalvergelijkingen 30 30 5 Programmeervaardigheden 15 15 3 Wetenschappen Fysica II 52 46 9 Organische chemie: structuur en reactiviteit 45 15 6 Aardwetenschappen en bodemkunde 40 20 6 Wetenschappen van de levende materie Fysiologie 40 4 Biochemie 45 5 Geïntegreerd practicum Fysiologie - Biochemie 60 4 Ecologie 30 3 Ingenieurswetenschappen Toegepaste thermodynamica 30 10 4 Beheerswetenschappen Bedrijfseconomie en ondernemerschap 15 15 3 Algemene ontwikkeling Bio-ethiek 30 3 totaal 397 236 60
26 Studieprogramma Bachelor derde jaar Gemeenschappelijke stam Th. Pr. Sp. Microbiologie 20 20 4 Fysische en thermische transportverschijnselen 30 20 5 Toegepaste statistiek en data-verwerking 15 15 3 Modelleren en simuleren van bio-systemen 15 15 3 Chemische analysetechnieken 20 50 6 Moleculaire biologie 30 3 Levensbeschouwing 30 3 Afstudeerrichting chemie en voedingstechnologie Th. Pr. Sp. Voedingsleer 30 20 5 Biochemische ingenieurstechnieken 30 20 5 Katalyse 30 20 5 Levensmiddelenchemie 30 20 5 Fysische elektrochemie en colloïdchemie 30 20 4 Biokatalyse en enzymtechnologie 20 20 4 Project Chemie en voedingstechnologie 20 100 9 Afstudeerrichting milieutechnologie Th. Pr. Sp. Milieutechnologie 40 4 Ecological toxicology 15 15 3 Milieuchemie 40 4 Biochemische ingenieurstechnieken 30 20 5 Bodemprocessen 30 20 5 Geïntegreerd practicum milieutechnologie 30 3 Project Milieutechnologie 20 100 9
Studieprogramma 27 Afstudeerrichting cel- en genbiotechnologie Th. Pr. Sp. Biochemische ingenieurstechnieken 30 20 5 Cel- en genbiotechnologie 40 4 Genetica m.i.v. populatiegenetica 40 5 Moleculaire celbiologie 30 3 Geïntegreerd practicum 100 7 Project Cel- en gentechnologie 20 100 9 Afstudeerrichting land- en bosbeheer Th. Pr. Sp. Bodemprocessen 30 20 5 Landinformatiesystemen 30 20 5 Hydrologie + klimatologie 30 20 5 Landschapsanalyse + landschapsecologie 15 15 3 Bosbouw 30 30 6 Project land- en bosbeheer 20 100 9
28 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar In deze brochure vind je de inhoud van de opleidingsonderdelen van het eerste, tweede en derde jaar bachelor Bio-ingenieurswetenschappen. Op de website www.ua.ac.be/wetenschappen staat meer uitgebreide informatie over de begin- en eindtermen, inhoud, werk- en evaluatievormen en het noodzakelijk en aanbevolen studiemateriaal. Celbiologie De cursus celbiologie concentreert zich op de basisprincipes van de celstructuur en celfunctie. Na een kort historisch overzicht van de celbiologie wordt drie grote onderdelen behandeld: (1) biomoleculen, (2) cellen en (3) bijzondere celbiologische processen. Tijdens de colleges Biomoleculen worden de volgende moleculen behandeld: - suikers, met als type moleculen structurele en energierijke koolhydraten - vetten, met nadruk op membraanlipiden,- eiwitten, met als typemoleculen de globulines en de bloedgroepsubstanties - nucleïnezuren, met als typemoleculen viraal, bacterieel en eukaryoot RNA en DNA Bij de bespreking van de cellen ligt de nadruk vooral op: - de structuur en functie van de celorganellen: membranen; cytosol en cytoskelet; kern, endoplasmatisch reticulum, Golgi-apparaat, lysosomen, peroxisomen, mitochondria en chloroplasten - dynamische processen in de cel : endocytose en fagocytose, membraamrecycling, celcommunicatie, celcyclus, celdeling en apoptose; energiehuishouding in de cel- de vorming van gameten en het proces van meiose. Bij de bespreking van de volgende celbiologische processen worden ook een aantal biotechnologische technieken geintroduceerd: - begrippen van immunologie en immuuntechnologie - de spiercellen en cytotechieken
Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar 29 Chemie I: Chemische binding en thermodynamica De vakken Chemie I en Chemie II vormen samen een grondige inleiding tot de Algemene scheikunde. In het gedeelte I komen twee topics aan bod, nl. de Atoom- en Molecuulstructuur, en een eerste gedeelte van de Fysische scheikunde. Na een historisch overzicht van de ontwikkeling van de atoomtheorie, worden in de topic Atoom- en Molecuulstructuur, de structuur van het waterstofatoom en de opbouw, en de relatie hiervan met de fysische eigenschappen, van meerelektronatomen besproken. Deze begrippen worden aangewend om de verschillende soorten chemische bindingen te bespreken. Tevens worden enkele gevorderde begrippen, zoals hybridisatie en molecuulorbitaaltheorie, beschreven. Deze topic wordt afgerond met de bespreking van de relatie tussen molecuulstructuur en de intermoleculaire interacties. In de topic Fysische scheikunde worden vooreerst de toestandsvergelijkingen van gassen besproken. In het volgende hoofdstuk worden deze gebruikt om de hoofdwetten van de Thermodynamica te behandelen. De toepassingen van de thermodynamica in de scheikunde, speciaal met betrekking tot het chemisch evenwicht, komen aan bod in de Thermochemie. Chemie II Het vak Chemie II is het vervolg op het vak Chemie I. Dit tweede deel behandelt een aantal hoofdstukken uit de Fysische scheikunde, en behandelt eveneens de Beschrijvende scheikunde. In het gedeelte Fysische scheikunde worden vooreerst de evenwichtsgedragingen van oplossingen, met o.m. ionisatie-evenwichten, zuur-basegedrag, complexvorming en oplosbaarheid van zouten bestudeerd. In een volgend hoofdstuk komen een aantal aspecten van de kinetiek van chemische reacties aan bod, en uiteindelijk worden in het hoofdstuk Elektrochemie, na een studie van elektroden en elektrodepotentialen, toepassingen zoals batterijen en brandstofcellen besproken, terwijl eveneens een aantal elektrochemische kenmerken van corrosie beschreven worden. In de topic Beschrijvende scheikunde worden op systematische wijze de bereiding, de eigenschappen en het gebruik van een aantal belangrijke anorganische chemicaliën beschreven. Computervaardigheden Aan de hand van de programmeertaal Python wordt de studenten aangeleerd wat de basisstructuren van een hedendaagse hoog-niveau programmeertaal zijn, en hoe deze kunnen gecombineerd worden om algoritmes te implementeren.
30 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar Bovendien wordt aangeleerd hoe softwarebibliotheken kunnen aangesproken worden om bepaalde standaardfunctionaliteit, zoals het plotten van functies, in een eigen programma te integreren. Tenslotte wordt aangetoond hoe, met de verworven kennis in Python, de overstap kan gemaakt worden naar een product met een meer specifieke focus, in casu Matlab. Dierkunde Vooreerst doe je in de cursus Dierkunde basiskennis op van de basisprincipes van evolutie en ecologie en het functioneren van een levensvorm als individu. Daarop volgend wordt een overzicht van de diversiteit aan algemene bouwplannen in het dierenrijk gegeven waarbij fylogenetische context als een rode draad doorheen de cursus loopt. Bij de bespreking van de verschillende diergroepen wordt speciaal aandacht besteed aan deze die een belangrijke rol spelen voor de mens. Aspecten rond dierenwelzijn worden kort besproken. Daarenboven wordt parallel aan de theoretische cursus, een aantal basis vaardigheden bijgebracht tijdens de practica. De student zal leren op zelfstandige basis te werken met een microscoop en op die manier kennis aangaande de morfologie van dieren vergaren en leren rapporteren. Tevens wordt het gebruik van determinatietabellen aangeleerd. Economie Dit opleidingsonderdeel is bedoeld als inleiding tot de Algemene economie en valt uiteen in 2 delen: de micro- en de macro-economie. In het eerste deel zal nader worden ingegaan op de algemene beginselen van de micro-economie, m.n. de prijsvorming via vraag en aanbod, de analyse van het gedrag van de beslissingseenheden zelf (bedrijven en gezinnen) a.h.v. de produktietheorie en het consumentengedrag. In een tweede deel wordt de macro-economische samenhang tussen de nationale aggregaten bestudeerd. Na een overzicht van de macro-economische grootheden zal het macro-economisch evenwicht zowel op de goederen- als op de geldmarkt besproken worden, alsook de internationale economische betrekkingen. Er wordt daarbij aandacht besteed aan de verschillende instrumenten en effecten van een economisch overheidsbeleid. Fysica I In deze cursus wordt de klassieke mechanica van Newton behandeld en de toepassing hiervan op de beweging van starre lichamen, vloeistoffen en gassen.
Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar 31 Daar waar mogelijk wordt het verband met de kwantummechanica gelegd. De theorie wordt geïllustreerd aan de hand van voorbeelden en eenvoudige experimenten. De nodige wiskundige technieken worden geintroduceerd tijdens de hoorcolleges. Tijdens de oefeningensessies kunnen de studenten de leerstof toepassen bij het oplossen van eenvoudige problemen. Tijdens de practica voeren de studenten op zelfstandige wijze eenvoudige proeven uit en leren ze een correcte nauwkeurigheidsanalyse uit te voeren op de gemeten grootheden. Volgende onderwerpen komen aan bod : - kinematica, dynamica en statica in 1, 2 en 3 dimensies. Wetten van Newton. - arbeid, energie, wet van behoud van energie - behoud van impuls, botsingen van deeltjes - rotatiebeweging van starre lichamen, traagheidsmoment, behoud van impulsmoment, rollen zonder glijden - gravitatiewet van Newton - hydrostatica en hydrodynamica: Wet van Pascal, Principe van Archimedes, vergelijking van Bernoulli, oppervlaktespanning - trillingen: harmonische trilling, gedempte trilling, gedwongen trilling, resonantiefenomeen - golven: golfvergelijking, harmonische golven, lopende en staande golven, geluidsgolven, Dopplereffect - warmteleer: definitie begrip temperatuur, ideale gaswet, kinetische gastheorie, Maxwell verdeling Organische chemie I Het grootste deel van de cursus handelt over de diverse structurele aspecten van organische moleculen. Na een korte herhaling van de begrippen over che mische binding die van toepassing zijn in de organische chemie (Chemie I, 1ste semester), wordt een overzicht gegeven van alle functionele groepen. Deze groepen zijn kenmerkend voor elke klasse van producten en bepalend voor de reactiviteit en het fysicochemisch gedrag in vaste, vloeibare en gasvormige toestand. Een volledig hoofdstuk handelt over stereochemie, d.i. de kennis van de ruimtelijke karakteristieken van een organische molecule. Deze zijn bijzonder belangrijk voor de zogenaamde chirale moleculen, want zij liggen aan de basis van het gedrag in biochemische processen. Ook zuur - base eigenschappen van moleculen worden besproken wegens hun belang bij intermoleculaire interacties. Vervolgens wordt een inleiding gegeven tot de naamgeving van organische moleculen. In de oefeningen kunnen de studenten zich verder familiariseren met