Het Enige Echte Eerlijke Puber Opvoed Boek

Het Enige Echte Eerlijke Puber Opvoed Boek 12748_BW_puberopvoeding.indd 1 28-02-12 11:21

12748_BW_puberopvoeding.indd 2 28-02-12 11:21

Marina van der Wal & Jan Dijkgraaf Het Enige Echte Eerlijke Puber Opvoed Boek BBNC uitgevers Amersfoort, 2012 12748_BW_puberopvoeding.indd 3 28-02-12 11:21

Copyright 2012, BBNC uitgevers bv, Amersfoort Ontwerp omslag: Imago Mediabuiders, Amersfoort Opmaak binnenwerk: Imago Mediabuiders, Amersfoort Druk- en bindwerk: Wilco, Amersfoort ISBN 978 90 453 1318 4 www.bbnc.nl 12748_BW_puberopvoeding.indd 4 28-02-12 11:21

Inhoud VOORWOORD OUDERS 1 Laat ze los, maar laat ze niet vallen 11 2 Wees duidelijk en voorspelbaar (maar verras ze soms wel) 13 3 Opvoeden is leidinggeven 15 4 Stel grenzen, anders is het kindermishandeling 16 5 Kies een opvoedstrategie (en houd je er niet aan) 18 6 Polderen is voor politici 20 7 Geef ze inzicht in je fi nanciën 22 8 Manipuleer hen zodanig dat ze doen wat je zegt 24 9 Val ze niet lastig met jouw mislukte dromen 25 10 Denk eens terug aan je eigen jeugd... (maar dan objectief) 27 11 Kopieer schaamteloos het goede uit je eigen opvoeding 28 12 Wen er maar aan: ze gaan een keer weg 29 13 Doe gezinsactiviteiten die zij ook leuk vinden 30 14 Ga wel op je strepen staan, daar zijn ze voor 31 15 Maak duidelijk wie de ouder is jullie zijn geen vriendjes 33 16 Zorg dat ze gelukkig worden, dus stel regels 34 17 Knuffelen moet, ook als ze stinken 35 18 Speel je kinderen niet tegen elkaar uit 37 SCHOOL 19 Spijbelen is onderdeel van het spelletje 38 20 Maak geen ruzie over huiswerk, besteed het uit 40 21 Flikker op met je discipline, je kon er zelf ook geen reet van 41 22 Haal de (school)vriendjes vooral je gezin in 42 23 Leer ze zich wél te concentreren 44 24 Word vrienden met de mentor van je puber 46 25 Neem geen genoegen met zesjes 48 26 Geef het maar toe: jouw puber is ook een etter 50 27 Vergeet het 10-minutengesprek 52 28 Check openlijk of je niet genaaid wordt 53 29 Behandel ze als een hond: beloon goed gedrag 54 30 Leer ze strategisch omgaan met de apenrots 55 31 Blijf van de bètablokkers af 57 32 Behandel je hoogbegaafde sterrenkind in godsnaam als een gewoon kind 59 12748_BW_puberopvoeding.indd 5 28-02-12 11:21

UITERLIJK 33 Zeur niet als ze er net zo uit willen zien als de rest 60 34 Gun ze hun glitter en glamour 62 35 Laat ze lekker Lady Gaga volgen 63 36 Vergeet de discussie over hun gebrek aan smaak 64 37 Ga vooral samen winkelen, maar niet daar waar ze je kennen 66 38 Laat ze vooral lekker experimenteren met hun uiterlijk 68 39 Gun ze hun tatoos van een plakplaatje 70 40 Manipuleer ze uit hun hoeren- of gabberoutfi t 72 EMOTIES 41 Gun ze hun momenten van gekte 73 42 Verspil geen energie aan je boosheid 74 43 Laat ze je lekker drie keer per dag haten 75 44 Accepteer hun bizarre passies 76 45 Troosten kan later; laat maar lekker janken 77 46 Neem het serieus als ze er een eind aan willen maken 78 47 Sta toe dat ze zich af en toe als een zombie gedragen 79 48 Wees als oudste altijd de wijste 80 49 Zit de rit uit als ze last hebben van stemmingswisselingen 81 50 Realiseer je dat het puberbrein nog niet af is 83 51 Stel paal en perk aan hun hang naar kicks 85 52 Grijp gerust een keer in als ze zich niet beheersen 87 53 Bemoei je niet met hun beroerde gevoel voor humor 88 54 Wees alert op eenzaamheid want die hakt erin 89 GENOTSMIDDELEN 55 Verbied ze te roken en jezelf dus ook 90 56 Verbied ze te zuipen en geef het goede voorbeeld 92 57 Verbied ze drugs te gebruiken maar ze doen het toch... 94 58 Leer ze dat porno geen realistisch beeld geeft 96 59 Gun ze hun games, maar niet de verslaving... 98 60 Wees alert op uit de hand lopende monomanie 100 61 Leer ze gezond wantrouwen aan 102 62 Vergeet de ergste verslaving niet: geld uitgeven 104 63 Vergeet de een na ergste verslaving niet: eten 106 64 Haal er tijdig hulp bij 108 12748_BW_puberopvoeding.indd 6 28-02-12 11:21

GELD 65 Onderhandel met je puber over zakgeld 110 66 Laat ze werken om de waarde van geld te leren kennen 112 67 Laat ze sparen voor dingen van waarde 114 68 Leen geen geld uit aan je puber 115 69 Leren omgaan met geld is ook opvoeden 117 70 Leg hun uit dat ze onder aan de ladder beginnen 119 71 Houd het plastic uit hun portemonnee 121 72 Open een eigen bankrekening voor ze (en stort daar hun geld op) 123 SEX 73 Geef, heel ouderwets, proactief voorlichting 125 74 Koop de condooms voor je puber 127 75 Geef ze een dak boven hun hoofd als ze experimenteren 129 76 Gun ze hun vijftien minuten om te bluffen 131 77 Realiseer je dat je dochter van veertien geen maagd is 133 78 Accepteer het als de jouwe gewoon hetero is... 135 79 Val ze niet lastig met jouw sexleven 137 80 Gun ze hun slaapkamergeheimen 138 VRIENDEN 81 Probeer ze een mooie vriendenmix te laten maken 139 82 Houd je pubers vrienden goed in de gaten 141 83 Stoer doen is overleven, accepteer het 143 84 Meedoen met de groep is geen zwaktebod 145 85 Houd de behoefte aan oudere vrienden in de gaten 147 86 Zorg dat ze de fouten van foute vrienden zelf ontdekken 149 87 Spring niet van zes hoog in de groep 151 MEDIA 88 Wacht even met die computer op de eigen kamer 153 89 Vier de zegeningen van internet 155 90 Beschouw het lezen van de krant als deel van de opvoeding 157 91 Accepteer dat ze een eigen taaltje spreken met elkaar 159 92 Televisiekijken doen ze maar in de woonkamer 161 93 Begrijp hoe social media werken en breng dat over 163 94 Trap niet in de smoes van een lege batterij 165 12748_BW_puberopvoeding.indd 7 28-02-12 11:21

VRIJE TIJD 95 Laat ze lekker zelf kiezen of ze lid worden van een sportclub 167 96 Hangen deugt! 169 97 Realiseer je dat het nu pas begint toen het bij jou eindigde 171 98 Maak je geen zorgen; de politie belt wel aan... 173 99 Wees taxi zolang het kan 175 100 Houd ze niet tegen ook niet als ze wel met je mee willen 177 (ON)GEZOND 101 Blijf zelf wel gezond eten zij doen het niet 179 102 Stuur hun beste vriend weg als die Weegschaal heet 181 103 Accepteer dat je geen Cruijff hebt gemaakt 182 104 Zeik niet over hun slaapgedrag 183 105 Duw er maar een zetpil in... 185 106 Maak van ziek zijn geen feestje... 186 107 Laat ze zelf kiezen of ze lenzen dragen 187 108 Laat ze hun rechtsdraaiende yoghurt maar lekker zelf kopen 189 GEEST 109 Pas op voor de verlokkingen van God 190 110 Gedraag je als hun externe prefontale cortex 192 111 Lieg niet: multitasken is onmogelijk 194 112 Maak je niet druk om hun IQ 196 113 Schop er heel langzaam wat EQ in 198 RUZIE/IN DE FOUT 114 Maak ruzie, want dat is nodig voor het leerproces 200 115 Wees een boeman 202 116 Maak er geen moederskindjes van 204 117 Stijg eens een keer boven jezelf uit: tel tot elf 206 118 Discussieer alleen voor de lol 208 119 Zoek naar een ouderwetse Bromsnor 210 120 Houd ze uit de klauwen van Halt 212 121 Leg ze het verschil uit tussen een overtreding en een misdrijf 214 122 Maak er mietjes van, want de mensen hebben geen humor meer 216 123 Voorkom dat je moet straffen, want het werkt niet 218 124 Leer ze één woord: sorry 220 12748_BW_puberopvoeding.indd 8 28-02-12 11:21

LICHAAM 125 Zet ze desnoods met kleren aan onder de douche 222 126 Beschouw automutilitanten als zieken 224 127 Doe niet spastisch over tieten bij je zoon 226 128 Stel hen gerust, ze drogen nog goed op 228 129 Ren niet naar de eerste hulp bij een beetje kniepijn 229 130 Leg je zoon uit wat een G-spot is 231 131 Zeg nooit: vroeger zag ik er ook zo uit... 233 HUISHOUDEN 132 Laat ze varken zijn in hun eigen zwijnenstal 234 133 Schakel ze schaamteloos in als schoonmakers 236 134 Leg je er maar bij neer: je bent Hotel Mamma 238 135 Geef ze de privacy die je vroeger zelf niet had 240 136 Koken, kreng! 242 137 Doe die dop op de tandpasta! (en veeg je spetters weg) 244 138 Leer ze het verschil tussen witte en bonte was 246 WERKEN 139 Laat ze maar lekker op hun bek gaan met de eerste sollicitatie 247 140 Accepteren: naar die lul luisteren ze wel 248 141 Schrik niet: het is een schat (voor klanten) 249 142 Feliciteer ze met hun eerste ontslag 251 143 Dwing ze kennis te maken met slecht betaalde kutbanen 253 NAWOORD 254 LITERATUURLIJST 255 12748_BW_puberopvoeding.indd 9 28-02-12 11:21

Voorwoord Dit boek is geen gebruiksaanwijzing voor jouw puber! Sorry. Het is ook geen Hoe overleef ik... -handboek. Sorry. Dit boek is geen opvoed-handleiding waarbij je na het lezen alleen nog maar een paar schroefjes mist. Wij geloven niet in een quick fi x. Omdat die stomweg niet bestaat. Wat het wel is? Een troostboek. Met veel gezond verstand. Want (bijna) alles wat jij tijdens de puberteit van jouw kind(eren) meemaakt, dat maken andere ouders óók mee. De meest voorkomende thema s gelden hoe naar je dat misschien ook vindt voor alle pubers én hun ouders. Ze komen zo goed als allemaal in aanraking met drugs. Ze experimenteren (bijna) allemaal met sex. Ze hebben allemaal een grote mond. Ze weigeren allemaal naar je te luisteren. En ze geven je allemaal het gevoel dat je Gekke Henkie bent. Maar jij bent Gekke Henkie natuurlijk niet! En daarom lees je dit boek. Want naast al die troost krijg je ook nog eens een hart onder de riem en zo af en toe een handig advies. Niet wetenschappelijk beproefd. Direct uit de praktijk. En juist daarom meteen toepasbaar. Wil je al deze kennis en ervaring ook eens IRL meemaken? We zijn te huur. Voor de serieus en de leuk. Samen of in delen. Zie www.puberboek.nl. Nog een laatste sorry: het nawoord is het leukst. Castricum, Marina van der Wal Eesterga, Jan Dijkgraaf 12748_BW_puberopvoeding.indd 10 28-02-12 11:21

Ouders 1 Laat ze los, maar laat ze niet vallen Op het moment dat je het uitgeperst hebt, weet je het al: ooit gaat dit kleine wereldwonder je weer verlaten. Huilt je tweejarige peuter nog tranen met tuiten als je het huis dreigt te verlaten, nauwelijks tien jaar later komt de dag dat de rollen zijn omgedraaid: het Grote Ik Zet Me Af Tegen Mijn Ouders-moment. De dochter die ooit riep dat jij haar Grootste Vriendin was, keert zich kribbig van je af en meldt dat ze liever winkelt met haar vriendinnen. Je zoon vertrekt, zonder daar ook maar een woord aan vuil te maken, om met zijn vrienden in de kroeg naar voetbal te kijken. Je doet niets meer goed, je haar zit belachelijk, je rijdt kloterig auto en eigenlijk ben je te stom om voor de duvel te dansen. Zie de harde waarheid maar onder ogen. Dat wat je ooit gevreesd hebt, gaat nu echt gebeuren: zij maken zich van jou los en er is geen andere keus dan hierin mee te gaan. Aan jou nu de keus: ga je de uitdaging van een eigen leven opbouwen aan en blijf je betrokken vanaf de zijlijn of ga je zo n lieve, overbezorgde in goed Nederlands: verstikkende ouder worden? Wees eerlijk, je refl ex is dat je het centrale middelpunt wilt zijn in het leven van jouw kind. Koningin mamma. Keizer pappa. Grow Up! Opvoeden is loslaten. Eerst zonder navelstreng, dan fi etsen zonder zijwieltjes, daarna fi etsen zonder handjes en nu fi etsen zonder dat de Alwetende Ouders precies weten waar je uithangt. Juist ja: gezond groot worden. Volwassen worden heet dat. En dat doe je voor een fi ks deel zonder de bemoeizucht van goedbedoelende, overbezorgde ouders. En ja, dan maakt zo n puber dus ook fouten. Hij of zij blijft een keer een jaartje hangen omdat cijfers verkeerd zijn ingeschat. Zo n puber gun je het toch om eens tegen wat grenzen aan te botsen en te ontdekken dat geld geen onuitputtelijke stroom uit een gat in de muur is. En ja, dat kan dus betekenen dat ze er een keer niet volgens de laatste mode bijlopen. Loslaten betekent ook leven in de wetenschap dat ze tijdens twee weken afwezigheid van de thuiskok (jij dus!) alleen maar kanten-klare hamburgers eten, omdat die goedkoop zijn en ze hun geld liever besteden aan dat A-merk bier. Loslaten is eigenlijk een makkie, want ze helpen je graag op weg. De dochter die met haar vriendinnen haar eigen weg zoekt tussen de kledingrekken, de zoon die voetbal kijkt in de kroeg. Er blijven desondanks genoeg momenten over waarop je wél nodig bent. Ondanks alle vrijheidsdrang vinden pubers het namelijk fi jn als hun ouders betrokken zijn bij grote beslissingen in hun leven: de keuze voor het vakkenpakket, welke vervolgopleiding en aan welke school of universiteit die gaat Ouders 11 12748_BW_puberopvoeding.indd 11 28-02-12 11:21

plaatsvinden. Of bij gebroken harten, van de kalverliefde tot de eerste Grote Verliefdheid. Genoeg momenten waarop jij, met je levenservaring, je mening en aanwezigheid wel welkom bent. Loslaten betekent namelijk niet dat je ze moet laat vallen. 12 Het Enige Echte Eerlijke Puber Opvoed Boek 12748_BW_puberopvoeding.indd 12 28-02-12 11:21