Jaargang 13, december 2009 Het team van Kompassie wenst u een goed en zo gezond mogelijk 2010! Kompassie Regentesselaan 108 2562 EE Den Haag Telefoon (070) 427 32 40 info@kompassie.nl www.kompassie.nl
REFLECTIE EN PERSPECTIEF Van het management Jacqueline van den Bos: In het kader van de ontwikkelingen binnen de AWBZ willen we onze dienstverlening ook aanbieden bij onze sociale partners in Den Haag Het eind van het jaar is in zicht. Kompassie heeft dit jaar een doorstart gemaakt en we zijn met elkaar hard aan de slag gegaan om onze plek op de sociale kaart van Den Haag weer zichtbaar te maken. Met elkaar, de medewerkers en de 25 vrijwilligers, hebben we ons uiterste best gedaan om onze bezoekers zo goed mogelijk te helpen. Het eind van het jaar is altijd een moment van reflectie, maar ook een moment van perspectief. Terugkijkend is het een enerverend jaar geweest. Een nog steeds groeiend vrijwilligersteam heeft dit jaar een nieuwe stap gemaakt. Naast het luisterend oor biedt het team ook ondersteuning op het gebied van administreren, post doornemen, hulp bij het bellen naar instanties en eventueel meegaan met de cliënt. Deskundigheidsbevordering vrijwilligers De ervaring en de kennis van de vrijwilligers is een grote kracht van Kompassie. Samen met de medewerkers nemen wij kleine stappen om de vrijwilligers zelfstandig de hulpvragen te laten beantwoorden van de cliënten. In januari maken we een start met de deskundigheidsbevordering in de vorm van een gezamenlijke training gesprekstechniek. Wat
later in het voorjaar bekijken we samen met ROC Mondriaan of een cursus Administreren op maat gemaakt kan worden, zodat we goed getraind blijven in het ordenen van administraties. Perspectief Van binnen naar buiten kijken, dat is wat Kompassie als extra service wil ontwikkelen in 2010. In het kader van de ontwikkelingen binnen de AWBZ willen we als Kompassie onze dienstverlening ook aanbieden bij onze sociale partners in Den Haag. Laagdrempelige spreekuren door de vrijwilligers op locatie in Den Haag. Voor ons een uitdagende ontwikkeling voor het nieuwe jaar, individuele ondersteuning op maat, samen met elkaar. Als onafhankelijk steunpunt in Den Haag zijn we blij met de intensievere samenwerking met het Platform Haagse Cliëntenorganisaties in de GGZ. Het platform als collectieve belangenbehartiging en Kompassie als individuele ondersteuning is een goede krachtenbundeling. Haardvuur Naast het vele werk en de inspanning van een ieder is er ook tijd nodig voor ontspanning en gezelligheid. De kaarsen aan, wat extra versiersels in huis en voor de gelukkigen onder ons de haard aan. Gezelligheid, niet alleen thuis maar ook op de werkplek, want vooral in de zorg wordt gewerkt met passie, betrokkenheid en warmte. Ik wens een ieder een goed en gezellig 2010! Jacqueline van den Bos, manager
MANISCH-DEPRESSIEF (18) Column van Bert Ik onderbreek de serie afleveringen over mijn bipolaire stoornis met een gewichtige actuele ontwikkeling. Ik heb zo n vijftien jaar lithium geslikt. Dat is geen chemisch medicijn, maar een vrij zeldzame zoutsoort. Men ontdekte in de jaren tachtig bij toeval dat zo n drie op de vier mensen die manisch-depressief zijn hier veel baat bij hebben. Wel heeft het vervelende bijwerkingen. De zenuwarts vertelde mij destijds dat ik dit spul mijn leven lang zou moeten slikken. Dat geloofde ik natuurlijk niet zomaar: ik heb immers ruim vijftig jaar zonder gekund! Dus in 1997 besloot ik radicaal te stoppen. En na twee maanden was ik weer zo manisch als een deur. Dit jaar besloot ik het anders aan te pakken. Ik ben het gebruik van lithium heel langzaam gaan afbouwen, nageltje voor nageltje. Van twee tabletten ging ik naar anderhalf, van anderhalve tablet naar één, van één tablet naar een halve en uiteindelijk naar nul. Eerst op eigen houtje, later in openhartig overleg met de psychiater. Hij is het met mij eens dat er niets naars is gebeurd. Ik slaap en eet goed en ben vrij kalm en stabiel. Ik slik nu al zo n drie maanden geen lithium meer en hoera het gaat prima! Wel blijf ik onder controle. Ik beschouw dit als een grote overwinning, op eigen kracht! Ik blijf scherp, dat is aangeboren, maar geen spoor van overspanning. Halleluja! PS Denkt u in godsnaam niet dat ik u aanraad ook maar te stoppen met uw medicijnen. Doe alles in overleg met uw arts!
NIEUW THUIS VOOR DAKLOZEN Samenwerking LIMOR en Vidomes Het karakteristieke pand aan de Vinkensteynstraat 141, een voormalig schoolgebouw uit 1920, wordt in opdracht van woningcorporatie Vidomes gerenoveerd en verbouwd tot een woonvoorziening voor de opvang van daken thuislozen. Stichting LIMOR heeft de huurovereenkomst in juli getekend. Na de renovatie bestaat het pand aan de Vinkensteynstraat naast zo n 400 m 2 kantoorruimte en gemeenschappelijke voorzieningen uit 27 wooneenheden voor kwetsbare In de loop van 2010 betrekt LIMOR het pand aan de Vinkensteynstraat 141 Foto: www.vidomes.nl mensen die hun leven - na een periode van dakloos zijn - weer op orde proberen te krijgen. Daarom staat leren wonen centraal en regelt LIMOR de zorg en begeleiding die zij nodig hebben. Den Haag Onder Dak De opvang valt binnen het programma Den Haag Onder Dak van de gemeente Den Haag. Dit programma is de Haagse vertaling van afspraken die de vier grote steden en het kabinet in februari 2006 hebben gemaakt over de zorg en opvang voor dak- en thuislozen. De meeste dak- en thuislozen in Den Haag moeten in 2010 passende huisvesting hebben. Samen met zorginstellingen en woningcorporaties heeft de gemeente vijf nieuwe locaties voor zes sociaal pensions in de stad gevonden. Zo lang als nodig is Beschermd wonen Vinkensteynstraat is een van de nieuwe sociaal pensions. De bewoners kunnen zo lang in de voorziening blijven wonen als nodig is. Van 8.30 tot 22.00 uur is begeleiding aanwezig. Buiten die tijden is in geval van nood altijd iemand telefonisch bereikbaar die binnen een half uur ter plaatse kan zijn. Bronnen: Vidomes Magazine november 2009 en www.denhaagonderdak.nl
gekke geert STIGMA EN ACCEPTATIE Mensen met een psychiatrische aandoening Er bestaan nogal wat vooroordelen als het gaat om mensen met een psychiatrische achtergrond. Wie een ernstige psychiatrische aandoening heeft, zou gevaarlijk zijn, onbetrouwbaar, incompetent, onverzorgd en ongeneeslijk. Mensen met psychische aandoeningen behoren dan ook tot de meest gestigmatiseerde groepen in de samenleving. Stephen Fry: Many people, like me, have a mental health problem. Many more have a problem with that. Beeldvorming verbeteren Vooroordelen zijn hardnekkig en worden gevoed door berichtgeving in de media en de portrettering van psychiatrische patiënten in films en op televisie. Het gevolg is dat velen binnen de geestelijke gezondheidszorg maatschappelijk zijn uitgesloten en tot de marge van de samenleving behoren. Stigmatisering belemmert het herstel van psychiatrische patiënten en hun behandeling als gelijkwaardige burgers. Ook in Nederland. Maar anders dan bijvoorbeeld in Engeland wordt in ons land nauwelijks aandacht aan het probleem besteed. Stigmatisering van psychiatrische patiënten wordt niet als een urgente kwestie beleefd en staat dus niet op de politieke agenda. Het Kenniscentrum Rehabilitatie nam daarom het initiatief in samenwerking met de Schizofreniestichting de studiedag Beter in beeld te organiseren. Dit congres had plaats op 7 oktober in Amsterdam, en had tot doel kennis over stigma en de bestrijding daarvan in Nederland bekend te maken en een aanzet te geven tot een landelijk actieprogramma om de beeldvorming van mensen met psychische aandoeningen te verbeteren.
Education Not Discrimination Het ontbreken van voldoende financiële middelen is vrijwel altijd de beperkende factor in campagnes om stigmatisering te bestrijden. De overheidssteun per hoofd van de bevolking is in Schotland 8 keer zo hoog als in Engeland en in Nieuw Zeeland maar liefst 25 keer zo hoog. Dankzij een enorme donatie van The Lottery en een fikse bijdrage van Comic Relief, kwam daar in 2005 echter verandering in. Met die schenking van bijna 20 miljoen euro kon onder de titel Time to Change de meest grootschalige campagne in de Engelse geschiedenis van start gaan om stigmatisering en discriminatie van mensen met psychische en psychiatrische problemen aan te pakken. Time to Change bestaat uit tal van projecten. Een van die projecten is Education Not Discrimination (END). Doel van dit landelijke project is educatie van medische studenten en van leerkrachten die een post-hbo opleiding volgen om schoolhoofd te worden of studenten extra begeleiding te kunnen bieden en leerkrachten die willen werken in het speciaal onderwijs. Educatie van ziekenhuismedewerkers staat nog op het programma. Het meest krachtige instrument voor verandering is duidelijk het persoonlijke contact met ervaringsdeskundigen te zijn. Dat zijn zowel mensen die zelf een psychische of psychiatrische aandoening hebben als hun hulpverleners. Time to Change: let s end mental health discrimination Rethink is in Engeland de leidende organisatie die zich onvermoeibaar inzet om de levens te verbeteren van mensen die lijden aan ernstige psychiatrische aandoeningen. De organisatie heeft ervoor gekozen zowel in Norwich als in Noord-Ierland campagne te voeren om te testen of wat het beste lijkt te werken in stigmabestrijding ook daadwerkelijk het beste resultaat geeft. De campagne in Norwich scoorde duidelijk beter dan die in Noord-Ierland, wat erop lijkt te wijzen dat plaatselijke campagnes meer effect hebben. Toch wordt ook landelijk campagne gevoerd. Onder andere met bekende Britten die zich er niet voor schamen dat ook zij een psychiatrische ziekte hebben, zoals Stephen Fry, die manisch-depressief is, of hebben gehad, zoals Ruby Wax, die depressief is geweest. Wellicht zou zo n campagne in Nederland ook kunnen bijdragen tot meer acceptatie van mensen met een ggz-achtergrond. Het is in elk geval duidelijk dat daar structureel veel geld voor nodig is. Meer informatie is te vinden op www.kenniscentrumrehabilitatie.nl, www.stigmacongres.nl, www.rethink.org en www.time-to-change.org.uk.
Bestuur, management en vrijwilligers van Kompassie wen jaar! Onze winkel is gesloten van 24 december tot na nie bent u op werkdagen van 10.00 tot
sen u fijne feestdagen en het allerbeste voor het nieuwe uwjaar. Maandag 4 januari gaat onze deur weer open en 16.00 uur weer van harte welkom!
EVEN VOORSTELLEN Gerard Verpoort, voorlichter Afgelopen november was het twaalf jaar geleden dat de eerste ggz-winkel van Nederland van start ging. Dat was Kompassie, toen nog gevestigd aan de Prins Hendriklaan. Samen met Berrie Pat, die het initiatief had genomen om zo n winkel op te richten, was ik vanaf het begin de eerste vrijwilliger. Het doel van de winkel was het geven van advies aan cliënten die oplossingen zochten voor hun problemen binnen de geestelijke gezondheidszorg. Al snel werd de winkel ook een vraagbaak voor familie en vrienden van de cliënten en zelfs voor hulpverleners binnen de ggz. Het waren merendeels gezellige jaren. Kompassie heeft in Nederland veel navolging gekregen. Op dit moment heeft elke stad van enige omvang wel een eigen winkel of steun- en informatiepunt voor de ggz. Een aantal jaren geleden is Kompassie verhuisd van de Prins Hendriklaan naar de Regentesselaan en later hebben we een doorstart gemaakt met een nieuw bestuur en een nieuwe manager. Langzamerhand is Kompassie ook een andere koers gaan varen. Wat ooit in het klein begon, is uitgegroeid tot een veelzijdige en goed lopende organisatie. Wat mij opvalt, is dat Kompassie in een rustigere en stabielere fase is beland. Met de vaste krachten, stagiaires en vrijwilligers is onderling een goede sfeer bereikt en ik ga dan ook met plezier iedere week naar mijn werk.
STICHTING ZELFBESCHADIGING Dag voor familie en betrokkenen De Landelijke Stichting Zelfbeschadiging (LSZ) organiseert voor het eerst een dag voor familie en betrokkenen van mensen die zichzelf beschadigen, en wel op zaterdag 13 februari 2010 aan de Bosstraat 16 in Soest. De LSZ is een door cliënten gestuurde stichting die zich inzet voor mensen die zichzelf beschadigen en voor hun persoonlijke en professionele omgeving. Familieleden zijn nauw betrokken bij zelfbeschadiging. Vaak zien ze de wonden, maar weten ze niet hoe ze daarmee om moeten gaan. Ouders kunnen bijvoorbeeld uit bezorgdheid in een strijd met hun kind verwikkeld raken, terwijl ze dat juist niet willen. Hoe om te gaan met gevoelens van schuld en machteloosheid en hoe om te gaan met verwijten? Het komt ook voor dat mensen zich in het geheim verwonden, en de schok kan groot zijn bij familieleden als het geheim van de zelfverwonding onthuld wordt. Broers en zussen reageren hier weer anders op dan ouders, maar het raakt alle gezinsleden. Bijna alle betrokkenen blijken met vragen te zitten over zelfbeschadiging, zonder dat ze de gelegenheid hebben daar met elkaar of met de hulpverlening over te praten. Volgens de LSZ moet zelfbeschadiging op de eerste plaats als een overlevingsstrategie erkend worden Ervaringen delen Centraal op deze dag staan de ontmoeting met elkaar en het delen van ervaringen. Ook is het een kans om met ervaringsdeskundigen te praten, want het is vaak makkelijker om met een vreemde te praten. Op het programma staan bijdragen van hulpverleners, familieleden en ervaringsdeskundigen. s Middags gaan we in kleinere groepen uiteen voor een aantal verdiepingsbijeenkomsten. Deelname kost 20 euro per persoon. Meer informatie is te vinden op www. zelfbeschadiging.nl.
NIEUWTJES Kompassie in de media Houvast nummer 3 van 2009, een 40 pagina s tellende uitgave in A4-formaat, staat in het teken van de verschillende loketten waar sociaal kwetsbare Hagenaars terechtkunnen. Op de pagina s 16 tot en met 19 is uitgebreid aandacht besteed aan Kompassie. Werkbegeleider Hatice Duran benadrukt dat Kompassie geen loket is, maar een steun- en informatiepunt: We schrikken van geen enkele vraag. We gaan door zolang het nodig is en zolang de inzet past bij onze mogelijkheden. Houvast is een uitgave van de gemeente Den Haag in samenwerking met de Haagse instellingen voor hulp aan en opvang van sociaal kwetsbaren. Het magazine verschijnt vier maal per jaar in een oplage van 1250 stuks.
NIEUWTJES Haagse Wijk- en Woonzorg krijgt 22 miljoen euro steun De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) geeft voormalig Meavita in totaal 37 miljoen euro aan balanssteun. Daarvan gaat 22 miljoen naar de Haagse Wijk- en Woonzorg (HWW) en 15 miljoen naar Thuiszorg Groningen (TZG). Volgens de NZa is de steun noodzakelijk om patiënten in beide regio s van zorg te blijven voorzien. Bron: www.zorgwelzijn.nl Hulpmix bereikt multiculturele jongeren online De website www.hulpmix.nl richt zich vooral op jongeren met een multiculturele achtergrond, die vaak uit schaamte niet over hun problemen durven te praten. Hét grote voordeel van Hulpmix is dan ook de anonimiteit. Op de website is informatie te vinden over tal van onderwerpen, maar jongeren kunnen ook met een hulpverlener chatten of mailen en krijgen uitleg over de verschillende soorten hulpverlening. In nog geen twee jaar tijd is de site zo n 200.000 keer bezocht. Van de hulpvragers heeft 73% een multiculturele achtergrond en bezoekers van de site geven deze gemiddeld een 8,3. Een grote groep van de hulpverleners die aan Hulpmix verbonden is, studeert nog en wordt tijdens het werk begeleid door professionele hulpverleners. De studenten staan door hun leeftijd en vaak ook door hun achtergrond dichtbij de doelgroep, waardoor bezoekers van de site zich snel begrepen voelen. Hulpmix is een initiatief van Stichting e-hulp.nl, die online hulp stimuleert en ontwikkelt, en de Maatschappelijk Ondernemers Groep (MO-groep). Dit is de branche-organisatie voor Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening, Jeugdzorg en Kinderopvang in Nederland. Bronnen: Psy nieuwsbrief 2 december 2009, www.hulpmix.nl en www.e-hulp.nl Gedeeltelijke vergoeding eigen risico zorgverzekering Het Centraal Administratie Kantoor (CAK) betaalt chronisch zieken maximaal 50 euro per jaar als gedeeltelijke vergoeding voor het eigen risico dat verzekerden moeten betalen. Dit jaar keert het CAK 95 miljoen euro uit aan 1,9 miljoen chronisch zieken. Wie aan de criteria voldoet, heeft eind november 50 euro bijgeschreven gekregen op zijn of haar rekening. De Regeling Compensatie Eigen Risico is bedoeld voor chronisch zieken die meer dan 50 euro aan bepaalde medicijnen hebben uitgegeven. Bron: www.nrc.nl
NIEUWTJES Vraagwijzer niet alleen vraagbaak voor surfende senioren Bij het Centraal Informatiepunt Ouderen (CIPO) kunnen Haagse senioren terecht voor informatie over wonen, zorg, welzijn, vervoer en financiën. Het CIPO maakt daarbij gebruik van de Vraagwijzer, zijn databank waarin het gegevens over instellingen, organisaties en activiteiten op deze gebieden bewaart, voortdurend aanvult en bijwerkt. De Vraagwijzer is onderverdeeld in drie categorieën: Ouderen, Lichamelijk gehandicapten, patiëntenorganisaties en chronisch zieken en Dak- en thuislozen, verslavingszorg en ggz voor volwassenen. Het CIPO is te vinden in Het Nutshuis aan de Riviervismarkt 5 (tegenover de Grote Kerk op de hoek van de Jan Hendrikstraat). De bezoekersruimte is geopend van maandag tot en met vrijdag van 10.00 tot 16.00 uur. Het telefoonnummer is (070) 364 38 18 en het e-mailadres cipo@cipo.org. Alle adressen, websites en andere gegevens, die samen de sociale kaart van Den Haag vormen, zijn online te vinden op www.vraagwijzerdenhaag.nl. Regelhulp moet aanvragen makkelijker maken Op www.regelhulp.nl kunnen ondermeer chronisch zieken een overzicht vinden van zorg, hulp en financiële ondersteuning van organisaties, zoals de gemeente, het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en het UWV WERKbedrijf. U kunt in Regelhulp voorzieningen aanvragen of u aanmelden voor een gesprek waarin wordt besproken welke oplossing het beste bij u past. Met één formulier, bij verschillende instanties tegelijk. Regelhulp is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, het UWV, het UWV WERKbedrijf en het CIZ.
VRIJWILLIGER BIJ KOMPASSIE Ben jij inlevend en betrokken én wil jij jouw ervaringen binnen de geestelijke gezondheidszorg graag delen, dan is Kompassie op zoek naar jou!!! Stichting Kompassie biedt jou groei en werkervaring, in een gezellige en warme omgeving. In een saamhorig team bied jij bezoekers met een ggz-achtergrond een luisterend oor en ondersteun je hen. Je inzet is sámen met de bezoekers te proberen passende oplossingen te vinden die te maken hebben met keuzes of het aanpakken van lastige situaties. Daarbij kun je denken aan behandelingen, sociale contacten en dagbesteding, maar ook aan het aanvragen van uitkeringen en kwijtscheldingen, het opstellen van brieven en het ordenen van administraties. Daar waar nodig spring je bij. Je kunt voor minimaal één dagdeel (drie uur) per week werken, maar je mag ook meer werken. Het zijn de ervaringsdeskundigheid én de bundeling van alle overige kwaliteiten van collega s die Kompassie uitzonderlijk maken en ervoor zorgen dat Kompassie een unieke en uitnodigende informatiewinkel is, met een persoonlijk gezicht. Loop gerust eens binnen aan de Regentesselaan 108 om de sfeer te proeven. Je bent van harte welkom! Tot ziens, Het team van Kompassie
Hou ons op de hoogte!!! Kompassie is een informatie- en steunpunt waar we mensen met een ggz-achtergrond ondersteunen om de juiste oplossing te vinden voor hun problemen. Wij willen daarom ons uitgebreide folderaanbod actueel houden. En, wat nog belangrijker is, onze medewerkers willen graag op de hoogte blijven van alle vernieuwingen in het aanbod op het gebied van dagbesteding, werk, wonen, financiële en juridische hulp, enzovoort. Hou ons dus op de hoogte. Wij willen graag informatie ontvangen over jullie activiteiten zodat we onze cliënten juist kunnen informeren en verwijzen. Stichting Kompassie Regentesselaan 108 2562 EE Den Haag Telefoon: (070) 427 32 40 Fax: (070) 356 24 68 Email: info@kompassie.nl Voor meer informatie kunt u terecht op onze website: www.kompassie.nl Bij Kompassie bent u van harte welkom van maandag t/m vrijdag van 10.00 tot 16.00 uur