JAARVERSLAG 2004
INHOUD DE RIJKSDIENST: BALANCEREN TUSSEN EEN STEEDS BETERE DIENSTVERLENING AAN DE GEZINNEN EN DE TEVREDENHEID OP HET WERK VAN DE MEDEWERKERS... 13 Na drie jaar onder de regeling van de bestuursovereenkomst: een eerste positief verslag voor de Rijksdienst... maar...13 De human resources: nog steeds beperkte kredieten maar talrijke acties om de tevredenheid op het werk te verhogen en het potentieel te optimaliseren....13 Twee pijlers voor een steeds betere dienstverlening aan de gezinnen: het optimaliseren van de werkprocessen en het informeren en opleiden van de medewerkers...14 2004: een sleuteljaar voor het beheer van de elektronische gegevensfluxen...14 Juridische oplossingen voor een billijke en niet-discriminatoire toekenning van de kinderbijslag...15 Het CIV: onmisbaar voor de ontwikkeling van een moderne dienst met een efficiënte dienstverlening aan de gezinnen...15 Het FCUD: na regen komt zonneschijn...16 HET BEHEERSORGAAN... 17 DE PLAATS VAN DE RIJKSDIENST EN DE KINDERBIJSLAGFONDSEN IN DE SOCIALEZEKERHEIDSREGELING VOOR WERKNEMERS... 19 HUMAN RESOURCES EN VORMING... 23 Een te krappe personeelsenveloppe met alle gevolgen van dien...23 Het HR Masterplan geconcretiseerd Meer levenskwaliteit voor de medewerkers....24 Motivatie... 24 Cultuur en waarden (fierheid, betrokkenheid, vertrouwen, wederkerigheid en integriteit)... 24 Leadership... 24 Communicatie... 25 Kennis... 25 2004, een (vervolg)verhaal van loopbanen en competenties...25 De medewerkers van de RKW behaalden in 2004 de volgende resultaten... 26
WETTEN, REGLEMENTEN EN GESCHILLEN... 31 2004 Kort...31 2004 Nader bekeken...31 De programmawet van 9 juli 2004... 31 De bestuursovereenkomst van de Rijksdienst met een jaar verlengd...31 De wettelijke samenwoning: een nieuwe grondslag voor het recht op kinderbijslag...32 Technische correctiemaatregel in de samenloopregeling...32 De programmawet van 27 december 2004... 33 Uitbreiding van de voorwaarden waaronder sommige rechten op kinderbijslag worden toegekend...33 Vormelijke aanpassingen...35 Technische, organisatorische of financiële maatregelen...35 De reglementaire besluiten...36 Sociale toeslagen en de inkomensvoorwaarden... 36 Indexering... 37 Andere reglementeringen met gevolgen voor het recht op kinderbijslag...37 Geen beslag of overdracht van gezinsbijslag meer na creditering op een zichtrekening... 37 Schorsing van de wachttijd... 38 Regelgeving met een internationale dimensie...38 Toetreding van tien nieuwe lidstaten tot de EU - Uitbreiding van Verordening 1408/71... 38 Geschillen de gerechtelijke dimensie...39 Gerechtelijke procedures: een belangrijke kwaliteitstoets... 39 Het gezin in het verweer - de verdediging in rechte... 39 De RKW, als bewaker van de financiële middelen - de gerechtelijke invordering...40 Collectieve schuldenregeling... 40 De rechtspraak t.a.v. de kinderbijslagfondsen...40 Vooruitblik 2005...41 DE REGELING IN CIJFERS: STATISTIEKEN, ANALYSES, TENDENSEN... 45 Wat cijfers zeggen en voorspellen...45 Vele hoofdrolspelers...45
Ieder krijgt wat hem toekomt...46 Naargelang de rang van het kind een verschillend bedrag... 46 Verdeling van de kinderbijslag volgens rang van het kind... 46 Samen met de leeftijd stijgen ook de kosten... 46 Verdeling van de rechtgevende kinderen per leeftijdsgroep... 47 Kinderbijslag voor iedereen naargelang de gezinssituatie... 47 Verdeling van de rechtgevende kinderen per schaal... 48 De kinderen getroffen door een aandoening... 48 Verdeling van de rechtgevende kinderen getroffen door een aandoening volgens het systeem waaronder ze vallen... 49 Een duwtje in de rug als het gezin groter wordt...49 Het kraamgeld... 49 De adoptiepremies... 49 Uit het oog maar niet uit het hart: de geplaatste kinderen...50 Verdeling van de geplaatste kinderen... 50 Niemand aan de kant laten: gewaarborgde gezinsbijslag...50 Verdeling van de bijslagtrekkende gezinnen en de rechtgevende kinderen in het stelsel van de gewaarborgde gezinsbijslag... 50 De burger informeren over zijn rechten...51 Onze kennis verdiepen door studies...51 HET GELD VAN DE REGELING... 55 Het globaal beheer...55 Opdrachtenrekeningen... 55 De uitgaven...55 De inkomsten...58 Beheersrekeningen... 58 De beheerskosten...58 De beheersopbrengsten...59 Het resultaat van het globaal beheer 2004... 59 Het reservefonds...59 Beschikbare en niet-beschikbare reserves... 59 Middelen geïnvesteerd in gebouwen en andere uitrustingen... 59
Prestaties voor rekening van derden...60 Het Fonds voor Collectieve Uitrustingen en Diensten...61 De opdrachteninkomsten... 61 De opdrachtenuitgaven... 61 De beheerskosten... 61 Het vermogen van het Fonds... 61 DE WERKEN AAN DE RING ZIJN BIJNA VOLTOOID... 65 De Ring!?...65 Een performant GPS-systeem helpt...65 Enkele extra rijvakken voor het toegenomen informatieverkeer....65 Verkeersinformatie vrij beschikbaar...66 Samen op weg...66 DE BETALING VAN KINDERBIJSLAG DOOR HET DEPARTEMENT GEZINNEN... 69 De kwaliteit: boekt nog vooruitgang ondanks een moeilijke context...69 De behandeling van nieuwe aanvragen... 69 De juiste en stipte betaling van de kinderbijslag... 69 De antwoorden aan de sociaal verzekerde... 69 Gegevens verstrekt uit eigen beweging... 69 De terugvordering van onverschuldigde betalingen... 70 Nieuwe opdrachten: een constante evolutie...70 Op de loer voor de fluxen...70 Hoeveel gezinnen?...71 Welke gezinnen?...72 Gezinnen per categorie van recht op 31 december 2004... 72 Bijslagtrekkende gezinnen per schaal op 31 december 2004... 73 Schalen 42bis en 50ter (absolute cijfers)... 73
Gewaarborgde gezinsbijslag en residuaire rechten...74 Administratieve terugvordering...74 NORMA: een stevige fundering om de eerste stenen te leggen...75 Het Kenniscentrum:... een stap vooruit...75 REGULATOR VAN HET STELSEL... 79 Monitoring van de kinderbijslagregeling...80 Het kadaster van de kinderbijslag... 80 De elektronische gegevensstromen... 81 Elektronisch personeelsbestand (RIP)... 81 De multifunctionele aangifte (DMFA)... 81 Het nationaal repertorium van de werkgevers (NRW)... 82 De administratieve vereenvoudiging... 83 De formulieren: een blijvend aandachtspunt... 83 Het toezicht op de kinderbijslagfondsen....83 Als het wat moeilijker gaat... 83 De financiële controle... 83 Een nieuw boekhoudplan voor de vrije kinderbijslagfondsen... 84 De financiële controle van de kinderbijslagfondsen... 85 De administratieve controle... 86 Kort samengevat... 86 Van alle kinderbijslagfondsen samen een profiel opmaken... 87 Tijd voor een paar conclusies over de controle in 2004... 88 Ervaring gevraagd de engagementen van de bestuursovereenkomst... 88 Een bereidwillig team ter beschikking van de gezinnen...88 De Frontdesk... 88 De Nationale Bemiddeling... 89 De Internationale Bemiddeling... 89 Het bestuur dichter bij de gezinnen...89
FONDS VOOR COLLECTIEVE UITRUSTINGEN EN DIENSTEN... 93 In 2004: nog altijd geen witte rook bij het FCUD...93 Wat enkel van ons afhangt, doen we goed...93 Wat heeft de toekomst voor ons in petto...94 WETENSCHAPPELIJKE ACTIVITEITEN... 97 Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers...97 International Social Security Association (ISSA)...97 BIJLAGEN DEMOGRAFIE EN FINANCIËN: ENKELE PERTINENTE GEGEVENS... 103 Tabel 1 Verdeling van de bijslagtrekkende gezinnen volgens het kindertal en volgens de toegekende kinderbijslagschaal... 103 Tabel 2 Verdeling van de rechtgevende kinderen volgens de rang en volgens de toegekende kinderbijslagschaal... 103 Tabel 3 Verdeling van de rechtgevende kinderen volgens hun leeftijd en hun aanspraak op kinderbijslag... 104 Tabel 4 Aantal kraamuitkeringen... 104 Tabel 5 Aantal adoptiepremies... 105 Tabel 6 Gewaarborgde gezinsbijslag... 105 Tabel 7 Gewaarborgde gezinsbijslag: verdeling van de rechtgevenden per leeftijdsgroep... 105 Tabel 8 Gewaarborgde gezinsbijslag: kraamgeld... 105 Tabel 9 Kinderbijslag voor werknemers van kracht van 1-01-2004 tot 30-09-2004 en van 1-10 -2004 tot 31-12-2004... 106 Tabel 10 Gewaarborgde gezinsbijslag van kracht van 1-01-2004 tot 30-09-2004 en van 1-10 -2004 tot 31-12-2004... 110 HET GELD VAN DE REGELING... 113 Tabel 1 Resultaat van het globaal beheer voor het jaar 2004 - sector gezinsbijslag... 113 Tabel 2 Resultaat van het reservefonds voor het jaar 2004 - sector gezinsbijslag... 115 Tabel 3 Fonds voor Collectieve Uitrustingen en Diensten - Resultaat voor het jaar 2004... 116 Tabel 4 Fonds voor Collectieve Uitrustingen en Diensten - Vermogenssituatie op 31 december 2004...117 Tabel 5 Bedragen betaald door de RKW voor rekening van derden voor het jaar 2004... 118 Tabel 5 Bedragen betaald door de RKW voor rekening van derden voor het jaar 2004 (vervolg)... 119
DE BETALING VAN DE GEZINSBIJSLAG DOOR DE RIJKSDIENST... 121 De repertoria van de Rijksdienst... 121 Tabel 1 Aangesloten werkgevers (situatie op 31 december 2004)... 121 Tabel 2 Regionale diensten (situatie op 31 december 2004)... 122 Tabel 3 Overheidsdiensten (situatie op 31 december 2004)... 123 Tabel 4 Residuaire rechten (situatie op 31 december 2004)... 123 Tabel 5 Gewaarborgde gezinsbijslag (situatie op 31 december 2004)... 124 Tabel 6 Internationale overeenkomsten (situatie op 31 december 2004)... 124 Tabel 7 Algemeen totaal (van de tabellen 2 tot 6) (situatie op 31 december 2004)... 124 Financiële en demografische gegevens... 125 De gezinsbijslag door de Rijksdienst betaald ten laste van de nationale verdeling... 125 Tabel 8 Demografische gegevens van de nationale verdeling... 125 Tabel 9 Financiële gegevens van de nationale verdeling over het jaar 2002 (EUR)... 126 Tabel 10 Financiële gegevens van de nationale verdeling over het jaar 2003 (EUR)... 127 Tabel 11 Financiële gegevens van de nationale verdeling over het jaar 2004 (EUR)... 128 Tabel 12 Residuaire rechten: demografische gegevens... 129 Tabel 13 Residuaire rechten: financiële gegevens... 130 Tabel 14 Gewaarborgde gezinsbijslag: demografische gegevens... 131 Tabel 15 Gewaarborgde gezinsbijslag: financiële gegevens... 131 Tabel 16 Gewaarborgde gezinsbijslag: evolutie aantal aanvragen, goedkeuringen, weigeringen... 132 Kinderbijslag en kraamgeld voor behartigenswaardige categorieën... 133 Tabel 17 Behartigenswaardige categorieën: financiële gegevens... 133 De gezinsbijslag door de Rijksdienst betaald voor rekening van derden... 134 Tabel 18 Algemene rentegevallen FOD Sociale Zekerheid: demografische gegevens... 134 Tabel 19 Algemene rentegevallen FOD Sociale Zekerheid: financiële gegevens... 134 Tabel 20 Rentegevallen van autonome overheidsbedrijven - rechthebbenden van sommige openbare instellingen: dem. geg.... 135 Tabel 21 Rentegevallen van autonome overheidsbedrijven - rechthebbenden van sommige openbare instellingen: fin. geg.... 135 Tabel 22 Tijdelijke leerkrachten: demografische gegevens alle gemeenschappen... 136 Tabel 23 Tijdelijke leerkrachten: financiële gegevens: Vlaamse Gemeenschap... 137 Tabel 24 Tijdelijke leerkrachten: financiële gegevens: Franse Gemeenschap... 138 Tabel 25 Tijdelijke leerkrachten: financiële gegevens: Duitstalige Gemeenschap... 139
Tabel 26 Vaste leerkrachten: betaalde gevallen: demografische gegevens: Vlaamse Gemeenschap... 140 Tabel 27 Vaste leerkrachten: betaalde gevallen: demografische gegevens: Franse Gemeenschap... 140 Tabel 28 Vaste leerkrachten: betaalde gevallen: demografische gegevens: Duitstalige Gemeenschap... 140 Tabel 29 Vaste leerkrachten: financiële gegevens: Vlaamse Gemeenschap... 141 Tabel 30 Vaste leerkrachten: financiële gegevens: Franse Gemeenschap... 142 Tabel 31 Vaste leerkrachten: financiële gegevens: Duitstalige Gemeenschap... 143 Tabel 32 Rentegevallen ten laste van de FOD Financiën: demografische gegevens... 144 Tabel 33 Rentegevallen ten laste van de FOD Financiën: financiële gegevens... 144 Tabel 34 Bijzondere rentegevallen FOD Sociale Zekerheid: demografische gegevens... 145 Tabel 35 Bijzondere rentegevallen FOD Sociale Zekerheid: financiële gegevens... 145 Internationale overeenkomsten... 146 Uitgevoerde bijslagen (bijslagtrekkenden in het buitenland)... 146 Tabel 36 Uitgevoerde bijslagen: rechthebbenden - Nationale Verdeling... 146 Tabel 37 Uitgevoerde bijslagen: kinderen - Nationale Verdeling... 146 Tabel 38 Uitgevoerde bijslagen: bedragen - Nationale Verdeling... 147 Tabel 39 Uitgevoerde bijslagen: bedragen (samengevat per budget)... 148 Bijslagen betaald aan bijslagtrekkenden in België... 149 Tabel 40 Bijslagen betaald in België: Nationale Verdeling... 149 Tabel 41 Bijslagen betaald in België voor derden... 149 Tabel 42 Bijslagen betaald in België: vroeger reservefonds... 149 Tabel 43 Totaal bijslagen betaald in België... 149 Bijzondere categorieën van bijslagen betaald in België... 150 Tabel 44 Kraamgeld voor grensarbeiders onderworpen aan de Luxemburgse wetgeving... 150 Tabel 45 Kraamgeld voor grensarbeiders onderworpen aan de Franse wetgeving... 150 Tabel 46 Grensarbeiders in Frankrijk... 150 Tabel 47 Grensarbeiders in Nederland... 150 Tabel 48 Grensarbeiders (K.B. van 13/03/2001 ; M.B. van 15/03/2001)... 150
VOORSTELLEN VAN HET BEHEERSCOMITE... 153 Voorstel nr. 172...153 Voorstel nr. 173...154 Voorstel nr. 174...156 Voorstel nr. 175...156 Voorstel nr. 176...157 Voorstel nr. 177...157 Voorstel nr. 178...159 Voorstel nr. 179...160 Voorstel nr. 180...161 ADVIEZEN VAN HET BEHEERSCOMITE... 162 Advies nr. 335...162 LIJST DER INSTELLINGEN BELAST MET DE TOEPASSING VAN DE GECOÖRDINEERDE WETTEN BETREFFENDE DE KINDERBIJSLAG VOOR WERKNEMERS... 165 LEXICON... 187
DE RIJKSDIENST: BALANCEREN TUSSEN EEN STEEDS BETERE DIENSTVERLENING AAN DE GEZINNEN EN DE TEVREDENHEID OP HET WERK VAN DE MEDEWERKERS NA DRIE JAAR ONDER DE REGELING VAN DE BESTUURSOVEREENKOMST: EEN EERSTE POSITIEF VERSLAG VOOR DE RIJKSDIENST... MAAR De eerste bestuursovereenkomst van de Rijksdienst, die een nieuwe relatie creëert tussen de instelling en de voogdijoverheid, was oorspronkelijk voorzien voor een periode van drie jaar. In 2004 werd de overeenkomst evenwel verlengd met 1 jaar. Die maatregel, die ook van toepassing is op de 9 nieuwe OISZ waarvan de bestuursovereenkomsten ingingen op 1 januari 2002, heeft de opstelling, onderhandeling en ondertekening van de tweede bestuursovereenkomst van de Rijksdienst uitgesteld. Ondertussen is een verslag van de Algemene Directie Sociaal Beleid over de uitvoering van de tien eerste overeenkomsten voorgelegd aan de Ministerraad, die er akte van nam op 3 december 2004. Het globale beeld van de Rijksdienst in dat verslag is voortreffelijk. De Rijksdienst formuleert zijn opdrachten en verbintenissen, evenals zijn activiteiten- en opvolgingsverslagen helder en duidelijk gestructureerd. Maar hij heeft vooral, voor de betrokken periode, bijna al zijn verbintenissen gerealiseerd, nl. 96 op 100. Er blijven er evenwel vier, met name de oprichting van een interne auditcel, die niet gerealiseerd konden worden wegens het personeelstekort door de eenzijdige begrotingsmaatregelen die de Rijksdienst opgelegd kreeg. DE HUMAN RESOURCES: NOG STEEDS BEPERKTE KREDIETEN MAAR TALRIJKE ACTIES OM DE TEVREDENHEID OP HET WERK TE VERHOGEN EN HET POTENTIEEL TE OPTIMALISEREN. Het tekort aan personeelskredieten hinderde de Rijksdienst niet om voort te gaan met de realisatie van zijn project HR Masterplan, dat het levenslicht zag in 2003. Integendeel, vanuit de zorg om de beschikbare human resources zo efficiënt mogelijk te beheren, heeft de Rijksdienst zijn acties om hen te stimuleren, verdubbeld. Een eerste tevredenheidsenquête vond plaats in maart 2004 en gaf aanleiding tot verschillende maatregelen ter bevordering van het evenwicht tussen beroeps- en privéleven. Vijf waarden zijn onlosmakelijk verbonden met de cultuur van de Rijksdienst: fierheid, betrokkenheid, vertrouwen, wederkerigheid en integriteit werden gehuldigd. Om die waarden te verspreiden en het gevoel van betrokkenheid bij de organisatie te versterken, werden die waarden in een handvest gegoten en gecommuniceerd aan het voltallige personeel via bedrijfstheatervoorstellingen. Dit jaar ging er ook veel aandacht uit naar leadership, essentieel om een organisatie naar nieuwe hoogten te leiden. Er werden nieuwe beheersorganen opgericht en elk lid van de Directieraad werd nog meer betrokken bij het beheer van de instelling. De loopbaanhervorming van de federale ambtenaren werd voortgezet voor de medewerkers van niveau B en C. Zij namen talrijk deel aan de competentiemetingen. De medewerkers van niveau 1, dat op 1 december niveau A werd, werden tijdens informatiesessies binnen de Rijksdienst ingelicht over de principes van hun nieuwe loopbaan. Er werd ook een beschrijving gemaakt van hun functies. Die beschrijving is een belangrijke stap die zal toelaten elke medewerker toe te wijzen aan de vakrichting die het meest strookt met zijn activiteiten. 13
14 TWEE PIJLERS VOOR EEN STEEDS BETERE DIENSTVERLENING AAN DE GEZINNEN: HET OPTIMALISEREN VAN DE WERKPROCESSEN EN HET INFORMEREN EN OPLEIDEN VAN DE MEDEWERKERS Het Departement Gezinnen staat voortdurend voor uitdagingen: het steeds groter aantal betalingsdossiers behandelen, de verbintenissen aangegaan in de bestuursovereenkomst realiseren en zo het kwaliteitsniveau blijven verbeteren. Die taak, die bemoeilijkt wordt door het blijvende personeelstekort, kon nogmaals tot een goed einde worden gebracht dankzij de persoonlijke inspanningen van alle medewerkers. In 2004 steeg het aantal gezinnen bediend door de Rijksdienst met 3167 eenheden, voornamelijk in de werknemersregeling en in de sector van de internationale overeenkomsten. De Rijksdienst betaalde meer dan 770 miljoen EUR aan 227.199 gezinnen. Om de reële werklast te meten, moet men echter ook rekening houden met het enorme verloop van de gezinnen, met 54.965 nieuwe aanvragen in 2004. Het Departement Gezinnen beheert dus in totaal 282.084 dossiers. De cijferdoelstellingen bepaald voor dit departement in de bestuursovereenkomst werden opnieuw ruimschoots gehaald. De Rijksdienst verzekert de gezinnen zo meer efficiënte betalingen, of het nu gaat om de verwerkingstermijn van nieuwe aanvragen of om de juistheid en stiptheid van de betalingen zelf. Hij staat bovendien garant voor een snel antwoord op de vragen van de sociaal verzekerden en informeert hen op eigen initiatief over hun potentiële rechten. De Rijksdienst beheert elk jaar meer betalingsdossiers, met name omdat steeds meer autonome overheidsbedrijven en werkgevers uit de openbare sector de betaling van de gezinsbijslag voor hun personeelsleden aan de Rijksdienst toevertrouwen. Het project NORMA, dat werd opgestart in 2003, zal het mogelijk maken de dossiers te behandelen op basis van eenheidsprocedures en de dossierbeheerders optimaal bij te staan, met het verbeteren van de dienstverlening aan de gezinnen als finale doelstelling. Dit jaar werd de beschrijving van de verschillende fasen van de procedure om zich uit te spreken over het recht op kinderbijslag voltooid, wat een belangrijke stap vormt in de realisatie van het project. In 2004 heeft de Rijksdienst ook opleidingsen informatie-instrumenten ontwikkeld en ter beschikking gesteld van zijn personeel. Die instrumenten zullen geïntegreerd worden in het toekomstige Kenniscentrum, een van de objectieven van het Masterplan, dat het welzijn op het werk en de tevredenheid en de motivatie van de medewerkers wil versterken. 2004: EEN SLEUTELJAAR VOOR HET BEHEER VAN DE ELEKTRONISCHE GEGEVENSFLUXEN Na een observatie- en evaluatieperiode van de nieuw ingevoerde procedures, verving het Kadaster van de Kinderbijslag definitief de vroegere repertoria op 1 juli 2004. Het Kadaster omvat alle actoren van de regeling en stelt de elektronische fluxen ter beschikking van de dossierbeheerders. De eerste zes maanden na de invoering van het Kadaster hebben aangetoond dat het beantwoordt aan de specifieke noden van de sector en efficiënt zijn rol vervult in het dagelijkse dossierbeheer en als communicatieplatform voor gekwalificeerde informatie uit de overige sectoren van de sociale zekerheid. Na een eerder moeilijke start, werd het nieuwe systeem van elektronische kwartaalaangiften van werkgevers, DMFA, systematisch en automatisch geïmplementeerd in oktober 2004. De Rijksdienst heeft daartoe de gegevens afkomstig van de RSZ moeten structureren en de werkprocedures moeten aanpassen. De elektronische verwerking van essentiële informatie voor de betaling van de kinderbijslag biedt markante voordelen: het beheer wordt vereenvoudigd en gestandaardiseerd, de verkregen informatie is gekwalificeerd van aard en de vragen om informatie aan de werkgevers of de sociaal verzekerden worden tot een minimum beperkt. Om de kwaliteit van de gegevens te
verbeteren, heeft de Rijksdienst gevraagd om een verhoogde kwaliteitscontrole en om het geven van informatie aan de werkgevers. Voor de kinderbijslagfondsen voerde de Rijksdienst voorlopige beheersmaatregelen in om bepaalde onregelmatigheden te verhelpen. Om de verbintenis die hij aanging in zijn overeenkomst te realiseren, heeft de Rijksdienst daarnaast een nieuw boekhoudplan opgesteld voor de kinderbijslagfondsen, van toepassing vanaf 1 januari 2005. Dat boekhoudplan is een onmisbaar instrument om de financiële gegevens op het niveau van de regeling te consolideren. Rekening houdend met de wijzigingen aangebracht aan de wet op de vzw s, maakt het de financiële fluxen van de fondsen transparanter, draagt het bij tot de standaardisering en de kwaliteit van hun financiële verslagen, vergemakkelijkt het de consolidatie van de rekeningen (zowel wat betreft de kinderbijslagtransacties als wat betreft de beheerskosten) en zorgt het voor een geïntegreerde verwerking van de verkregen financiële gegevens. JURIDISCHE OPLOSSINGEN VOOR EEN BILLIJKE EN NIET-DISCRIMINATOIRE TOEKENNING VAN DE KINDERBIJSLAG Overeenkomstig een voorstel van het Beheerscomité, werd het statuut van de wettelijke samenwonenden aangepast, zodat ze op het vlak van kinderbijslag voortaan gelijk behandeld worden als koppels die gehuwd zijn of een feitelijk gezin vormen. Er werden nieuwe rechten op kinderbijslag gecreëerd, waaronder dat voor de jongeren die een beroepsopleiding volgen. De toekenningsvoorwaarden van andere, bestaande rechten op kinderbijslag werden versoepeld. Dat is bijvoorbeeld het geval bij het recht voor wezen. Wat betreft de toekenning van sociale toeslagen voor langdurig werklozen, invaliden en gepensioneerden, werden verschillende verbeteringen en vereenvoudigingen aangebracht voor het in aanmerking nemen van de beroepsof vervangingsinkomsten, de plafonds die niet overschreden mogen worden en de betrokken gezinssituaties. De inkomensgrenzen voor jongeren met een leerovereenkomst, studenten en jonge werkzoekenden werden bovendien gekoppeld aan de index der consumptieprijzen, zodat ze beter afgestemd zijn op de kosten van het levensonderhoud. De wetgever heeft ook een voorstel goedgekeurd van het Beheerscomité van de Rijksdienst dat een speciale code wil toekennen aan bepaalde sociale uitkeringen in geval van storting op een zichtrekening. Die wet beschermt de gezinsbijslag beduidend beter tegen beslag of overdracht als de bedragen op dergelijke rekening gestort worden. HET CIV: ONMISBAAR VOOR DE ONTWIKKELING VAN EEN MODERNE DIENST MET EEN EFFICIËNTE DIENSTVERLENING AAN DE GEZINNEN Om de tussenkomst van de burger zoveel mogelijk te beperken bij de uitoefening van zijn rechten en het werk van de dossierbeheerders zoveel mogelijk te automatiseren, verbetert de Rijksdienst elk jaar zijn informaticaprogramma s. In 2004 werd de opslagcapaciteit van de informaticastructuur opgedreven om de fluxen van de kwartaalaangiften van de werkgevers (DMFA) geautomatiseerd te kunnen verwerken. Ook het project Itinera werd verder ontwikkeld. Het ondersteunt de werkprocedures op informaticagebied. Die werkprocedures werden overigens herzien in het kader van het NORMA-project. Door de werkprocedures te automatiseren, verlicht de werklast van de dossierbeheerders en zou, op termijn, een beter beheer van de kennis, een automatische berekening van de gezinsbijslag en een maximale voorlichting van de sociaal verzekerde mogelijk moeten zijn. De sociaal verzekerde kan sinds dit jaar zelf het bedrag van de kinderbijslag berekenen waar hij recht op heeft. Dat kan hij op de website van de Rijksdienst die daarvoor een bijzonder gebruiksvriendelijke rekenmachine heeft ontworpen. De website is geconcipieerd rond de vragen die het meest gesteld worden en de thema s die het meest aangesneden worden door de gezinnen. De site biedt de surfer een schat aan 15
aangepaste informatie, of het nu gaat om een leek of om een beroeps uit de sector. HET FCUD: NA REGEN KOMT ZONNESCHIJN Het FCUD kwam al zijn verbintenissen uit de bestuursovereenkomst volkomen na en verbeterde nog de kwaliteit van zijn dienstverlening. Op 16 juni 2004 oordeelde het Arbitragehof dat als het FCUD zijn tussenkomst in de opvangkosten van kinderen die recht geven op kinderbijslag stort aan de gezinnen, het handelt binnen het kader van zijn federale bevoegdheid. Dit jaar konden wij evenwel nog niet bepalen hoe we het huidige systeem van toekenning aan promotoren van opvangprojecten kunnen heroriënteren zodat het overeenstemt met de criteria van het Arbitragehof. Het Beheerscomité nam daarnaast maatregelen op het vlak van de werkingskosten en de loonlast om het structurele deficit van het Fonds te beperken. De financiële situatie van het Fonds is inderdaad weinig rooskleurig, vooral wegens de nietgecompenseerde opwaardering van de lonen van sommige personeelsleden in opvangprojecten als gevolg van de Copernicushervorming. De Programmawet van 27 december 2004, die 15 miljoen euro voorziet voor 2005, voorspelt echter een positieve evolutie van de situatie... 16
HET BEHEERSORGAAN De h. Werner ABELSHAUSEN Mevr. Bernadette ADNET Mevr. Erica BOLZONELLO De h. Michel DELFORGE Mevr. Esther DEMAN De h. Luk DE VOS Mevr. Greta D HONDT Samenstelling van het Beheerscomité op 31 december 2004 VOORZITSTER Mevr. Bea CANTILLON LEDEN Mevr. Anne-Marie DRIESKENS De h. Christian FRANZEN De h. Karel GHESQUIERE Mevr. Jocelyne GILOT 1 Mevr. Kristien JESPERS De h. Jef MAES De h. Romain MAES REGERINGSCOMMISSARIS De h. Marc GOOSSENS REGERINGSCOMMISSARIS VAN BEGROTING De h. Eddy VAN DER MEERSCH ADMINISTRATEUR-GENERAAL De h. Johan VERSTRAETEN SECRETARIS De h. Bart LACHAERT COLLEGE VAN REVISOREN De h. Baudouin THEUNISSEN Mevr. Dominique PLASMAN 2 Mevr. Dominique REUNIS De h. Gonzales STUBBE 3 De h. Daniel VAN DAELE De h. Guy VANKRUNKELSVEN Mevr. Ann VAN LAER 4 Mevr. Celien VANMOERKERKE 5 1 Benoemd ter vervanging van mevr. Anny BRAUERS vanaf 4 maart 2004 2 Benoemd ter vervanging van mevr. Isabelle SIMONIS vanaf 24 juni 2004 3 Benoemd ter vervanging van de h. Alain ROGGEMAN vanaf 4 maart 2004 4 Benoemd ter vervanging van mevr. Maddie GEERTS vanaf 14 juli 2004 5 Benoemd ter vervanging van de h. Thierry AERTS vanaf 4 november 2004 17
DE PLAATS VAN DE RIJKSDIENST EN DE KINDERBIJSLAGFONDSEN IN DE SOCIALEZEKERHEIDSREGELING VOOR WERKNEMERS 19
HUMAN RESOURCES EN VORMING Markant gegeven: Het HR Masterplan en de nieuwe loopbanen belangen alle medewerkers aan, en rijpen verder met de logische groeipijnen, maar ook met vruchtbare resultaten...
HUMAN RESOURCES EN VORMING 1 EEN TE KRAPPE PERSONEELSENVELOPPE MET ALLE GEVOLGEN VAN DIEN De bestuursovereenkomst geeft aan de instelling een grotere beheersautonomie en meer vrijheid bij de aanwending van de financiële middelen die hem ter beschikking worden gesteld. Daartegenover staat een grotere verantwoordelijkheid: de verplichting om meetbare doelstellingen te realiseren, zowel op het vlak van doeltreffendheid als van kwaliteit. Vanaf 2002, het eerste jaar van de bestuursovereenkomst, bleken de personeelskredieten toegekend aan de Rijksdienst helaas te krap voor een echt personeelsbeleid. Sinds dat jaar worden de personeelskredieten jaarlijks lineair bepaald door de Ministerraad, door de toepassing van een dubbele coëfficiënt op de kredieten van het voorgaande jaar: de index en het groeipercentage weerhouden door de regering in het stabiliteitspact. 2004 ontsnapte niet aan die regel. In het kader van de loopbaanhervorming, kunnen de ambtenaren van niveau B en niveau C voortaan niet alleen op basis van hun anciënniteit groeien in hun loopbaan maar ook door de verwerving van kennis, knowhow en vaardigheden, die toelaten hun functie naar behoren uit te oefenen. Zij kunnen aantonen dat zij over die competenties beschikken door deel te nemen aan competentiemetingen (tests). Als zij daarvoor slagen, krijgen zij een jaarlijkse toelage. Die toelages werden een eerste keer betaald in september 2004, maar de bijkomende kredieten die de Rijksdienst daarvoor kreeg waren ontoereikend. De regering voegde bij de kredieten bekomen via de opgelegde berekening, slechts de helft van de bijkomende geschatte kost voor de toekenning van de competentietoelages aan de ambtenaren van niveau B en niveau C die slaagden voor de competentiemetingen, of 476.000 EUR. Er werd trouwens geen bijkomend budget voorzien om de kost te dekken van de hervorming van het management in de overheidsinstellingen, zoals vertaald op het niveau van de openbare instellingen voor sociale zekerheid. Met de personeelskredieten voor 2004, nl. 36.021.803 EUR, konden zo slechts 779 (voltijdse) eenheden gedekt worden, hetzij 65 eenheden minder dan de minimale personeelsformatie die in 1999 en 2001 1 erkend werd als absoluut noodzakelijk om de opdrachten 1 Het vast personeelskader van 31 augustus 1999 omvat 836 eenheden, waarbij nog 8 eenheden komen op grond van het koninklijk besluit van 13 maart 2001 (regelgeving voor grensarbeiders) van toen uit te voeren. Welnu, sinds het afsluiten van de bestuursovereenkomst werden aan de Rijksdienst, wiens knowhow, expertise en kwaliteitsvolle dienstverlening aan de gezinnen voortdurend erkend worden, nieuwe opdrachten toevertrouwd (met name de betaling van de kinderbijslag aan het vastbenoemde personeel van de overheidsdiensten die erom vragen of 721 nieuwe rechthebbenden en aan de contractuele personeelsleden van de autonome overheidsbedrijven en de Nationale Loterij nl. 4.148 nieuwe rechthebbenden), zonder dat daar extra middelen tegenover stonden. De combinatie van die twee elementen, een aanzienlijke toename van de opdrachten en de extreem rigide manier om de kredieten te bepalen - die de Rijksdienst overigens net als de andere openbare instellingen van sociale zekerheid ondergaat maakten de personeelssituatie bijzonder precair. In 2004 werd de Rijksdienst, net als de voorgaande jaren, gedwongen zijn human resources zo efficiënt en zo effectief mogelijk in te zetten en een voorrangsorde te bepalen in de uitvoering van zijn opdrachten door zich te richten op de meest cruciale verbintenissen uit de bestuursovereenkomst. Hij wou dit nijpende 23