AAN DE SLAG MET TALENT

Cursusoverzicht 2015-2016 AAN DE SLAG MET TALENT Groene educatie voor volwassenen

Inhoud Algemene informatie 5 Cursussen Begraafplaatsen en Crematoria 7 Cursussen Bloem 15 Cursussen Boomverzorging 23 Cursussen Dier 49 Cursussen Gewasbescherming 65 Cursussen Groen 71 Cursussen Veiligheid en Arbo 109 Cursussen Algemeen 121 Totaaloverzicht cursussen 2015-2016 128

Algemene informatie Contactgegevens Voor informatie kunt u contact opnemen met: Groene Welle Afd. Cursusonderwijs & Contractactiviteiten Koggelaan 7 8017 JN Zwolle Telefoonnummer: (038) 467 11 20 E-mail: cursus@groenewelle.nl Internetsite: www.groenewelle.nl/cursussen Cursuslocatie De cursuslocatie is Groene Welle, Koggelaan 7 te Zwolle, tenzij anders aangegeven. Docenten De cursussen worden verzorgd door docenten van de Groene Welle en voor specifieke onderwerpen worden gastdocenten ingezet. Informatie en inschrijving Bij de cursussen wordt uitgegaan van open inschrijving. Inschrijven kan via de internetsite. Incompany Uiteraard kunnen de cursussen ook incompany aangeboden worden. Vraag ons om een vrijblijvende offerte. Cursussubsidie Voor bedrijven die vallen onder bepaalde Cao s is Collandsubsidie mogelijk. Voor meer informatie en de voorwaarden kunt u bellen met (0900) 165 65 65 of bezoek de internetsite: www.colland.nl. Aftrek studie- kosten of andere scholingsuitgaven Volgt u een opleiding of studie voor uw (toekomstig) werk? De uitgaven hiervoor kunt u onder bepaalde voorwaarden aftrekken als persoonsgebonden aftrek. Voor meer informatie kunt u bellen met de Belastingtelefoon (0800) 0543 of bezoek de internetsite www.belastingdienst.nl.

Cursussen Begraafplaatsen en Crematoria Beheer begraafplaatsen 8 Management in begraafplaatsen 10 Werken op de begraafplaats 12

Cursus Begraafplaatsen en Crematoria Beheer begraafplaatsen Doel Een goede voorbereiding en het begeleiden van aanleg- en onderhoudswerkzaamheden op begraafplaatsen evenals het verstrekken van informatie en begeleiden van o.a. begrafenisondernemers, steenhouwers en nabestaanden. Belangrijke aspecten daarbij zijn een correcte houding en rekening houden met de gevoelens van bezoekers. Beheer begraafplaatsen Doelgroep Aantal deelnemers Toelatingseisen Programma Medewerkers en beheerders van begraafplaatsen. Het aantal deelnemers is minimaal 12. De deelnemer dient werkzaam te zijn op een begraafplaats en een werk- en denkniveau te hebben van vakbekwaam medewerker (niveau 3). - Historie en toekomst begraven/begraafplaatsen. - Gedenktekens en materialen. - Beheer en onderhoud. - Persoonlijke uitvaart/uitvaartverzorging. - Uit-/inbreiding en nieuwe aanleg. - Machinaal graf delven en sluiten. - Ruimen. - Begraafplaatsvoorzieningen en inrichting. - Islamitisch en joods begraven. - Recht en wetskennis. - Excursies. - Toetsing en afsluiting. Hoofditems - Graf delven, ruimen en sluiten. - Onderhouden en beheren. - Begeleiden begrafenissen. - Veiligheid en Arbo. 8

Toetsing en afsluiting De cursus wordt afgesloten met de volgende examenonderdelen: - Rechts- en wetskennis. - Beschouwing eigen werkplek en begraafplaats. - Sterkte en zwakte analyse van een willekeurige begraafplaats. - Schriftelijk verslag en presentatie van een keuzeonderwerp. Bij voldoende resultaat ontvangt de deelnemer een getuigschrift. De cursuskosten bedragen 1.050,- per deelnemer, inclusief syllabus, hand-outs, handleiding Veilig werken op de begraafplaats, handleiding Opgraven en ruimen, lunch en koffie/thee. Er is geen BTW verschuldigd. Cursusduur 9 dagen. Cursustijden 08.30 16.00 uur. Studielast De cursus heeft een totale studiebelasting van 120 uur voor de lessen, opdrachten en examens. Beheer begraafplaatsen 9

Cursus Begraafplaatsen en Crematoria Management in begraafplaatsen Doel Uitbreiden van vaardigheden en kennis op het gebied van leidinggeven, exploitatie, wet- en regelgeving en uit-/inbreiding begraafplaatsen. Management in begraafplaatsen Doelgroep Aantal deelnemers Toelatingseisen Programma De cursus is bedoeld voor hen die de cursus beheer begraafplaatsen hebben afgerond. Het aantal deelnemers is minimaal 12. De deelnemer dient werkzaam te zijn op een begraafplaats, minimaal een werk- en denkniveau te hebben van vakbekwaam medewerker (niveau 3) en bij voorkeur de cursus beheer begraafplaatsen met goed gevolg te hebben afgesloten (kopie getuigschrift meesturen bij aanmelding). - De vormgevingsaspecten van de Nederlandse begraafplaats. - Ontwikkeling van de crematie en de gevolgen. - Nieuwe begraafplaatsen van de laatste 25 jaar; wat waren de ontwerpvisies en uitgangspunten. - Thematiek en symboliek in het ontwerp van een begraafplaats. - Trends en ontwikkelingen. - Omgaan met rouwverwerking en rituelen in een multiculturele samenleving. - Jouw ondersteunende rol. Waar ligt de ruimte, waar ligt je grens? - Je eigen plek in de emotie rond het sterven. - Leidinggeven aan bovengenoemde processen. - Vraag en aanbod en de markt. - Opbrengsten en kosten. - Contracten, tarieven en prijzen. - Boomveiligheid/-controle, aansprakelijkheid schade veroorzaakt door bomen. - Aanbesteden versus zelf doen. - Beheer en onderhoud van structuurbeplanting. - Omgaan met bestemmingsplan voorschriften en mogelijkheden. 10

Vervolg programma Toetsing en afsluiting - De nieuwste ontwikkelingen op het gebied van wet- en regelgeving. - De toepassing en het interpreteren van wet- en regelgeving. - De meeste gestelde vragen, hierbij is ook de gelegenheid om eigen vragen te stellen. De cursus wordt afgesloten met een studiecasus Beheer en exploitatie. Bij voldoende resultaat ontvangt de deelnemer een getuigschrift. De cursuskosten bedragen 860,- per deelnemer, inclusief diverse readers/syllabi, handouts, lunch en koffie/thee. Er is geen BTW verschuldigd. Cursusduur 5 dagen. Cursustijden 08.30 16.00 uur. Management in begraafplaatsen 11

Cursus Begraafplaatsen en Crematoria Werken op de begraafplaats Doel Vergroten van de vakkennis en de persoonlijke vaardigheden zodat er op een professionele en respectvolle wijze met zowel het groen als met de bezoekers van begraafplaatsen omgegaan kan worden. Werken op de begraafplaats Doelgroep Aantal deelnemers Programma Medewerkers die verantwoordelijk zijn voor het groenbeheer en onderhoud op begraafplaatsen. Het aantal deelnemers is minimaal 8 en max. 12. - Persoonlijke vaardigheden. - Beheer en onderhoud groenelementen. - Kennismaking omgaan met traditionele- en beeldbestekken. - Andere vormen van beheer (o.a. ecologisch beheer). - Beheer houtachtigen. - Beheer kruidachtigen. - Beheer en onderhoud (half)verhardingen. - Beheer en onderhoud grassen, gazons. - Onderhoud grafstenen. - Gebruik maken van gereedschappen, tuin- en parkmachines. - Flora- en Faunawet en zorgvuldig handelen. - Excursie tweetal begraafplaatsen. 12

Afsluiting Cursusduur Cursustijden Na afloop van de cursus ontvangt de deelnemer een verklaring van deelname. 4 dagen. 08.30 16.00 uur. De cursuskosten bedragen 630,- per deelnemer, inclusief diverse readers/syllabi, handouts, lunch en koffie/thee. Er is geen BTW verschuldigd. Werken op de begraafplaats 13

Cursussen Bloem Bloemsierkunst DFA 1+2 16 Bloemsierkunst ADFA 1+2 18 Etaleren voor bloemisten 20 Gespecialiseerd bloemwerk Eigen Stijl 21

Cursus Bloem Bloemsierkunst DFA 1+2 DFA 1: Praktijkdiploma Dutch Flower Arrangements DFA 1+2: Vakdiploma Dutch Flower Arrangements Doel DFA 1: Basisvaardigheid in het samenstellen van arrangementen uit plantaardige en niet plantaardige materialen met een verantwoorde vormgeving en kleurgebruik. DFA 1+2: Als DFA 1 met uitbreiding van theorielessen. Bloemsierkunst DFA 1+2 Doelgroep Aantal deelnemers Toelatingseisen Programma Toekomstige bloemisten, cursusleid(st)ers. Het aantal deelnemers is minimaal 12 en max. 20. Beroepspraktijkvorming tijdens de cursussen is gewenst maar niet verplicht. DFA 1 - Het samenstellen van arrangementen uit plantaardige en nietplantaardige materialen. - De toepassing van diverse technieken zoals draadtechniek, steektechniek, bindtechniek, lijmtechniek etc. - Kennis van het gebruik, toepassing en verzorging van in de beroepspraktijk voorkomende bloemen, planten, hulpmiddelen en materialen. DFA 1+2 Als DFA 1 + theorie: - Winkelpresentatie/-inrichting, verkoopbevordering, begroten, compositie- en vormleer, kleurenleer, verschillende stromingen, planten- kennis, nomenclatuur en algemene vakkennis. 16

Toetsing en afsluiting Vrijstelling Cursusduur De cursus wordt afgesloten met een praktijkexamen en eventueel een theorie-examen. Er bestaan mogelijkheden voor vrijstellingen. Op basis van een certificaat of ander bewijsstuk waaruit blijkt dat de deelnemer voldoende primaire beroepsvaardigheden bezit, kan door de Vereniging Bloemist en Winkeliers (VBW) vrijstelling worden verleend op bepaalde examenonderdelen. 2 jaar. DFA 1: ca. 15 lessen per jaar. DFA 1+2: ca. 27 lessen per jaar. De cursuskosten voor beide cursusjaren samen bedragen per deelnemer: DFA 1 (praktijk) 1.995,- DFA 1+2 (praktijk+theorie) 2.650,- De cursuskosten worden in twee keer (verdeeld over beide cursusjaren) in rekening gebracht. Er is geen BTW verschuldigd. Cursustijden 18.00 21.30 uur (praktijkles). 18.00 21.00 uur (theorieles). Extra kosten Alleen in het 2 e cursusjaar zijn naast de cursuskosten ook examenkosten van toepassing: Bloemsierkunst DFA 1+2 Combinatie theorieén praktijkexamen ca. 575,- Alleen praktijkexamen ca. 500,- Verder moet rekening gehouden worden met: - aanschaf gereedschappen ca. 50,- - bloemen (per praktijkles) ca. 25,- - praktijkboek ca. 60,- - theorieboek ca. 60,- Er is geen BTW verschuldigd. 17

Cursus Bloem Bloemsierkunst ADFA 1+2 ADFA 1: Praktijkdiploma Advanced Dutch Flower Arrangements ADFA 1+2: Vakdiploma Advanced Dutch Flower Arrangements Doel ADFA 1: Vervolg op de DFA-cursussen. De inhoud van de ADFA is een uitbreiding en verdieping van eerder verworven basisvaardigheden, nieuwe technieken en trends. De ADFA 1 bestaat uit praktijklessen waarbij men zich ontwikkelt tot het niveau van gevorderd bloembinder. ADFA 1+2: U volgt de praktijklessen van ADFA 1 en dient u de theorie van de cursus in zelfstudie te volgen. Bloemsierkunst ADFA 1+2 Doelgroep Aantal deelnemers Toelatingseisen Programma Bloemisten, cursusleid(st)ers met DFA diploma. Het aantal deelnemers is minimaal 12 en max. 20. ADFA 1: minimaal het praktijkdiploma van DFA1 of het vakdiploma DFA 1+2. ADFA 1+2: diploma DFA 1+2. Beroepspraktijkvorming tijdens de cursussen is gewenst maar niet verplicht. Praktijk - Verantwoord kunnen uitvoeren van bloemwerk met gebruik van diverse vormen van techniek, compositie en kleurenstelling, rekening houdend met het doel waarvoor het arrangement wordt gemaakt. - Kennis over de kwaliteit, toepassing en verzorging van meer gespecialiseerde dode en levende materialen. Theorie - Ondernemerschap in de bloemendetailhandel waaronder public relations, verkoopkunde, huisstijl, calculatie en management. - Esthetische vorming, ruimte/licht/symboliek, kunstgeschiedenis, wetenschappelijke naamgeving van bloemen en planten. - Veiligheid en milieu. 18

Toetsing en afsluiting Cursusduur Cursustijden De cursus wordt afgesloten met een praktijkexamen en eventueel een theorie-examen. 2 jaar. ca. 24 lessen per jaar. 18.00 21.30 uur (o.v.b.). De cursuskosten voor beide cursusjaren samen bedragen: ADFA 1 (praktijk) 2.225- ADFA 1+2 (praktijk + theorie in zelfstudie) 2.225- De cursuskosten worden in twee keer (verdeeld over beide cursusjaren) in rekening gebracht. Er is geen BTW verschuldigd. Extra kosten Alleen in het 2e cursusjaar zijn naast de cursuskosten ook examenkosten van toepassing: Bloemsierkunst ADFA 1+2 Combinatie theorieén praktijkexamen ca. 575,- Alleen praktijkexamen ca. 500,- Verder moet rekening gehouden worden met: - aanschaf gereedschappen ca. 50,- - bloemen (per praktijkles) ca. 25,- - praktijkboek ca. 60,- - theorieboek ca. 60,- Er is geen BTW verschuldigd. 19

Cursus Bloem Etaleren voor bloemisten Doel Het verder ontwikkelen van vaardigheid op het gebied van etaleren. De cursuskosten bedragen 250,- per deelnemer, inclusief koffie/thee en enige hulpmaterialen. Wel moet rekening gehouden worden met de aanschaf van plantaardig materiaal en bijmaterialen voor de praktijkonderdelen. Er is geen BTW verschuldigd. Etaleren voor bloemisten Doelgroep Aantal deelnemers Toelatingseisen Programma Bloemisten. Het aantal deelnemers is maximaal 8. Bij voorkeur werkzaam zijn in de bloemendetailhandel. - Basis etaleren. - Opbouw van een etalage. - Maken van een paneel (marketing mix). - Composities. - Kleuren. - Artikelen en decoraties. - Verlichting. - Het ondersteunen of laten opvallen van plantaardige decoraties. - Maken totale etalage o.b.v. opgedane kennis en ervaring van de eerste drie avonden. Afsluiting Deelnemers die alle avonden aanwezig zijn geweest ontvangen na afloop van de cursus een verklaring van deelname. Cursusduur 4 avonden. Cursustijden 18.30 21.30 uur. 20

Cursus Bloem Gespecialiseerd bloemwerk Eigen Stijl Doel Het ontwikkelen van een eigen stijl en het onderhouden en uitbreiden van bestaande vakkennis en vaktechnieken. De cursuskosten bedragen 875,- per deelnemer. De prijs is inclusief koffie/ thee en hulpmaterialen zoals steekschuim en draad. Wel moet er rekening gehouden worden met de aanschaf van bloemen en bijmaterialen. Eventueel zijn de modules ook los te volgen ( 325,- per module). Er is geen BTW verschuldigd. Doelgroep Aantal deelnemers Toelatingseisen Personen met een opleiding en/of werkervaring in de bloemenbranche die hun vakkennis willen verdiepen en een eigen stijl (verder) willen ontwikkelen. Het aantal deelnemers is minimaal 10 en max. 15. Om deel te kunnen nemen aan deze cursus dient u in het bezit te zijn van een MBO-diploma niveau 3 of het vakbekwaamheidsdiploma DFA. Ook met minimaal 2 jaar praktijkervaring in het maken van bloemwerk kunt u aan de cursus deelnemen. Gespecialiseerd bloemwerk Eigen Stijl Programma De cursus bestaat uit drie verschillende modulen van zes avonden per module: - Bruidswerk. - Rouwwerk. - Grootschalig Bloemwerk. Toetsing en afsluiting Op de laatste avond van iedere afzonderlijke module vindt een examen plaats. Bij het positief afronden van alle drie modules ontvangt de deelnemer een getuigschrift. Cursusduur 18 avonden (6 avonden per module). Cursustijden 18.00 21.30 uur. 21

Cursussen Boomverzorging Boomveiligheidscontrole VTA- & IBA-methode 24 Opleiding Boomverzorging (European Treeworker) 26 Motorkettingzagen 30 Snoeien laan en straatbomen 38 Veilig werken met de hoogwerker 40 Werken in bomen met klimuitrusting 42

Cursus Boomverzorging Boomveiligheidscontrole VTA- & IBA-methode Doel Het leren inspecteren van bomen d.m.v. de VTA- en IBA-methode. De cursus biedt een goede basis om deel te kunnen nemen aan het examen boomveiligheidscontroleur. Dit landelijke examen wordt afgenomen onder toezicht van de Nederlandse Vereniging van Boomverzorgers en is geen onderdeel van deze cursus. Boomveiligheidscontrole VTA- & IBA-methode Doelgroep Aantal deelnemers Toelatingseisen Programma Vakbekwame medewerkers van boomverzorgingsbedrijven, groenvoorzieningsbedrijven en groendiensten van overheden. Het aantal deelnemers is minimaal 10 en max. 16. Om te kunnen deelnemen is basisvakkennis van de boomverzorging noodzakelijk. - Het beoordelen van de conditie en vitaliteit d.m.v. visuele boomcontrole (VTA- en IBA- methodes). - Het beoordelen van gebrek- en verzwakkingsymptomen, wondreacties en houtrot. - Het geven van schriftelijke en mondelinge rapportage. - Het interpreteren van controle- en inspectiegegevens. - Het uitvoeren van complexe onderzoeken m.b.v. de nu gangbare onderzoeksapparatuur. - Het determineren van houtrotaantastingen (bacteriën en schimmels). - Het verantwoorden van wetgeving in relatie tot boomveiligheid/-controle. - Het aanleveren van gegevens voor het bepalen van een schadetaxatie. - Het koppelen van registratie aan beheer. - Studiecasus. 24

Toetsing De cursus wordt afgesloten met en afsluiting een theorie- en praktijktoets en een praktijkwerkstuk. Bij voldoende De cursuskosten per deelnemer, resultaat ontvangt de deelnemer een inclusief syllabi, koffie/thee getuigschrift. en lunch op theoriedagen, bedragen: Optioneel Examentraining Boomveiligheidscontrole - Onderzoek met geavanceerde Boomveiligheidscontrole VTA- & IBA methode 630,- onderzoeksmethoden. - Examentraining t.b.v. examen Optie Examentraining Boomveiligheidscontroleur. Boomveiligheidscontrole 185,- Paddenstoelen & Zwammen (afhankelijk van groeiseizoen) Optie Paddenstoelen en Zwammen 145,- - Hoofdgroepen en groeiplaatsen. Landelijk examen Cursusduur Cursustijden - Houtrotschimmels en risico. - Determinatie zwammen (theorie en praktijk). - Bepalen effecten en urgentie. Boomveiligheidscontrole VTA- & IBA methode: 3 dagen. Optie Examentraining Boomveiligheidscontrole: 1 dag. Optie Paddenstoelen en Zwammen: 1 dag. 08.30 16.00 uur. Boomveiligheidscontroleur ca. 245,- (dit landelijk examen gaat niet via de Groene Welle) Er is geen BTW verschuldigd. Extra kosten Voor de cursussen is de aanschaf van boeken verplicht. De kosten hiervoor bedragen: Boomveiligheidscontrole VTA- & IBA methode ± 95,- Optie Examentraining Boomveiligheidscontrole VTA- & IBA-methode Boomveiligheidscontrole ± 35,- Optie Paddenstoelen en Zwammen ± 55,- Er is geen BTW verschuldigd. 25

Cursus Boomverzorging Opleiding Boomverzorging (European Treeworker) Doel Specialisatie over welke eisen bomen stellen aan hun groeiplaats, de wet- en regelgeving, boomveiligheid, snoei- en rooitechnieken met gebruik van hoogwerker en klimuitrusting. De hele opleiding bestaat uit drie onderdelen: Uitvoeren boomverzorging, Werkvoorbereiden boomverzorging en Bedrijfshulpverlening. Opleiding Boomverzorging Onderdelen Doelgroep Aantal deelnemers Toelatingseisen A. Uitvoeren boomverzorging B. Werkvoorbereiden boomverzorging C. Bedrijfshulpverlening Personen die boomverzorging (uitvoering en/of werkvoorbereiding) in hun takenpakket hebben of ervoor opgeleid willen worden. Het aantal deelnemers is maximaal 16. Voor de praktische onderdelen wordt gewerkt met groepen van 6-8 deelnemers. Op de eerste lesdag wordt een nulmeting gehouden op grond waarvan eventueel vrijstellingen kunnen worden verleend. Programma De totale opleiding is modulair opgebouwd conform de Collandindeling. Deelnemers moeten beschikken over de wettelijk verplichte goedgekeurde veiligheidsuitrusting. Kwalificatie Treeworker Indien de deelnemer voor alle deelkwalificaties een voldoende heeft behaald en beschikt over voldoende praktijkervaring, kan de deelnemer zich inschrijven voor het examen European Treeworker (Europese erkenning boomverzorger). Deelname aan het examen voor de kwalificatie European Treeworker kost circa 810,-. Hierbij kan worden gekozen voor examinering met Treeworker Climbing of met Treeworker Platform. Het examen vindt niet plaats bij de Groene Welle. 26

Cursus Boomverzorging Opleiding Boomverzorging A. Uitvoeren boomverzorging Programma - Afstemmen beginniveau, opfrissen van kennis en vaardigheden van (achterstallige) begeleidingssnoei en verwaarloosde snoei, basis motorkettingzagen en lichte velling. - Wet- en regelgeving en herkennen van bomen. - Boomverzorging: bodem, groeiplaats en bodemverbetering. - Motorkettingzaag gebruik en dagelijks onderhoud, zware/ moeilijke velling. - Veilig werken met de hoogwerker en veilig werken langs de weg. - Klimtechniek basistraining incl. handmatige kroonverzorging. - Klimtechniek vervolgtraining incl. machinale kroonverzorging. - Klim- en afbreektechnieken. - Toetsing en afsluiting. Opleiding Boomverzorging Toetsing en afsluiting De programmaonderdelen worden aan het eind van elk onderdeel getoetst volgens een toetsplan. Bij voldoende resultaat ontvangt de deelnemer een getuigschrift. Cursusduur 33 dagen. Cursustijden 08.30 16.00 uur. De lessen vinden voornamelijk plaats op de vrijdagen, in de periode oktober-maart, met een aantal blokken van meerdere cursusdagen per week. De cursuskosten bedragen 3.325,- per deelnemer, inclusief koffie/thee, lunch op theoriedagen en diverse syllabi. Naast de cursuskosten moet rekening worden gehouden met de aanschaf van een persoonlijke veiligheidsuitrusting (ca. 400,-) en aanschaf van boeken, cd-rom s e.d. (ca. 650,-). Er is geen BTW verschuldigd. 27

Cursus Boomverzorging Opleiding Boomverzorging B. Werkvoorbereiden boomverzorging Opleiding Boomverzorging Programma Toetsing en afsluiting - Onderzoek (4 dagen). - Advies (3 dagen). - Planvorming (2 dagen). - Communicatie (1 dag). - Toetsing en presentatie (1 dag). - Excursies. Van een reële praktijksituatie m.b.t. boomonderzoek moet door de deelnemer een advies worden opgesteld en hij/zij moet van het advies een toelichting/presentatie kunnen geven. Bij voldoende resultaat ontvangt de deelnemer een getuigschrift. Cursusduur 11 dagen, in de periode maart-juli. Cursustijden 08.30 16.00 uur. De lessen vinden voornamelijk plaats op de vrijdagen, met een aantal blokken van meerdere cursusdagen per week. 28 De cursuskosten bedragen 1.240,- per deelnemer, inclusief koffie/thee, lunch op theoriedagen en diverse syllabi. Naast de cursuskosten moet rekening worden gehouden met aanschaf van boeken, cd-rom s e.d. (ca. 650,-, wanneer de deelnemer ook uitvoeren boomverzorging volgt dan kost dit nog ca. 50,-). Er is geen BTW verschuldigd.

Cursus Boomverzorging Opleiding Boomverzorging C. Bedrijfshulpverlening Programma Toetsing en afsluiting Cursusduur Cursustijden - Toepassen van de eerste EHBO-beginselen. - Uitvoeren van een ontruiming en evacuatie. - Blussen van kleine beginnende branden. - Opstellen van een plan om de communicatie bij een calamiteit goed te laten verlopen. Praktijk- en theorie-examen van het Nederlands Instituut Bedrijfshulpverlening (NIBHV). 2 dagen. 08.30 16.00 uur. De lessen vinden voornamelijk plaats op de vrijdagen, in de periode oktober-maart, met een aantal blokken van meerdere cursusdagen per week. Opleiding Boomverzorging De cursuskosten bedragen 295,- excl. BTW per deelnemer, inclusief koffie/thee, lunch en lesmateriaal. Er is geen BTW verschuldigd. 29

Cursus Boomverzorging Motorkettingzagen Motorkettingzagen Onderdelen Aantal deelnemers Veiligheidsuitrusting A. Examendag (basis of lichte velling) B. Gebruiken Motorkettingzaag C. Lichte velling D. Zware en moeilijke velling E. Opfriscursus (basis of lichte velling) F. Examentraining European Chainsaw Certificate Het aantal deelnemers per cursus is maximaal 8. Deelnemers dienen zelf te beschikken over een veiligheidsuitrusting bestaande uit een goedgekeurde helm met gelaat- en oorbescherming, handschoenen, zaagschoeisel en -broek/ zaagklasse I. Cursus I.v.m. de Flora- en Faunawet kan de cursus in principe niet gegeven worden van 15 maart tot 15 juli. De cursussen gaan bij voldoende belangstelling van start. 30

Cursus Boomverzorging Motorkettingzagen A. Examendag (basis of lichte velling) Doel Examineren van theorie en praktische vaardigheden in het gebruik van de motorkettingzaag (basis) en/of lichte velling. Doelgroep Programma Deelnemers die de afgelopen jaren een ruime ervaring hebben opgedaan met het werken met de motorkettingzaag en waarvan de verwachting is dat zij zonder cursus met goed gevolg aan het examen kunnen deelnemen. De deelnemer wordt, zonder vooraf instructie te hebben ontvangen, een dag theoretisch en praktisch geëxamineerd. - Theorie-examen motorkettingzaag/velling. - Examen onderhouden en slijpen van de motorkettingzaag. - Praktijkexamen gebruik van de motorkettingzaag of lichte velling. - Het theorieboek De Motorzaag dient u zelf aan te schaffen en vooraf te bestuderen. Motorkettingzagen Afsluiting Bij voldoende resultaat ontvangt de deelnemer een getuigschrift. Cursusduur 1 dag. Cursustijden 08.30 16.00 uur. De kosten voor deze examendag bedragen 230,- per deelnemer, inclusief koffie/thee en lunch. Er is geen BTW verschuldigd. 31

Cursus Boomverzorging Motorkettingzagen B. Gebruiken Motorkettingzaag Doel Verkrijgen van theoretische kennis en praktische vaardigheden t.b.v. het zelfstandig veilig en verantwoord gebruiken van de motorkettingzaag vooral t.b.v. snoeiwerkzaamheden en liggend (stam)hout. Motorkettingzagen Doelgroep Programma Deelnemers die geen of weinig ervaring hebben in het werken met de motorkettingzaag.voor medewerkers van SW-bedrijven is er een aangepaste cursus die in vijf dagen wordt gegeven. - Theorie motorkettingzaag. - ARBO- en natuurwetgeving. - Herkennen beschermde flora en fauna. - Onderhouden machine en slijpen ketting. - Praktische instructie. - Werken in klein staand en liggend hout. - Afkorten van stammen en takken. - Theorie-examen gebruiken motorkettingzaag. - Examen onderhouden en slijpen. - Praktijkexamen gebruiken motorkettingzaag. Toetsing en afsluiting De cursus wordt afgesloten met een praktijk- en theorie-examen. Bij voldoende resultaat ontvangt de deelnemer een getuigschrift. Cursusduur 3 dagen (5 dagen voor SW-bedrijven). Cursustijden 08.30 16.00 uur. 32 De cursuskosten bedragen voor de 3-daagse basiscursus: 510,- en voor de 5-daagse basiscursus: 645,-. De kosten voor de basiscursus zijn inclusief het boek De Motorzaag, gebruik van kettingzagen, hulpmaterialen, koffie/thee en lunch. Er is geen BTW verschuldigd.

Cursus Boomverzorging Motorkettingzagen C. Lichte velling Doel Deelnemers opleiden tot het zelfstandig kunnen vellen van bomen tot een diameter van 40 cm. Doelgroep Programma Deelnemers die de basiscursus motorkettingzaag met goed gevolg hebben afgelegd (kopie getuigschrift meesturen) en zich verder willen bekwamen in het vellen en gebruik van de motorkettingzaag. - Theorie velling. - Herkennen en inventariseren beschermde flora en fauna. - Bedrijfsklaar maken motorkettingzaag. - Praktische instructie lichte velling. - Uitvoeren kleine reparaties aan de motorzaag. - Praktijk werken in staand hout. - Praktijk werken in staand hout, gebruik diverse hulpmiddelen en verwerken van gevelde bomen. - Theorietoets lichte velling. - Toets praktijk velling. Motorkettingzagen Toetsing en afsluiting De cursus wordt afgesloten met een praktijk- en theorie-examen. Bij voldoende resultaat ontvangt de deelnemer een getuigschrift. Cursusduur 4 dagen. Cursustijden 08.30 16.00 uur. De kosten voor deze cursus bedragen 600,- per deelnemer, inclusief diverse readers/syllabi, hand-outs, gebruik van kettingzagen, hulpmaterialen, koffie/thee en lunch. Er is geen BTW verschuldigd. 33

Cursus Boomverzorging Motorkettingzagen D. Zware en moeilijke velling Doel Deelnemers verder bekwamen in het veilig en verantwoord kunnen vellen van grote, omvangrijke (diameter groter dan 40 cm), scheefstaande en aangetaste bomen omdat dit specifieke kennis en vaardigheden vereist. Motorkettingzagen Doelgroep Programma Deelnemers die de cursus lichte velling met goed gevolg hebben afgerond (kopie getuigschrift meesturen) en zich verder willen bekwamen in het moeilijk te vellen bomen m.b.v. diverse zaagtechnieken en hulpmaterialen. - Theorie motorkettingzaag. - Bedrijfsklaar maken motorkettingzaag. - Praktische instructie diverse vellingtechnieken. - Verzwakkingsymptomen van bomen. - Praktische instructie. - Gebruik hulpmiddelen (lier, wiggen en stuurlijnen). - Theorie-examen. - Praktische instructie zware/moeilijke velling. - Theorie-examen zware velling. - Examen praktijk diverse vellingtechnieken. Toetsing en afsluiting De cursus wordt afgesloten met een praktijk- en theorie-examen. Bij voldoende resultaat ontvangt de deelnemer een getuigschrift. Cursusduur 4 dagen. Cursustijden 08.30 16.00 uur. 34 De kosten voor deze cursus bedragen 625,- per deelnemer, inclusief diverse readers/syllabi, hand- outs, gebruik van kettingzagen, hulpmaterialen, koffie/thee en lunch. Er is geen BTW verschuldigd.

Cursus Boomverzorging Motorkettingzagen E. Opfriscursus (basis of lichte velling) Doel De aanwezige kennis en praktische vaardigheden van het gebruiken van de MKZ (basis) en/of lichte velling te optimaliseren en op te frissen. Doelgroep Programma Afsluiting Cursusduur Deelnemers die in het bezit zijn van een getuigschrift gebruiken MKZ basis en/of lichte velling. - Theorie motorkettingzaag, wetgeving. - Onderhouden, slijpen en bedrijfsklaar maken motorzaag. - Praktijkinstructie. De deelnemer ontvangt een verklaring van deelname. 1 dag. Motorkettingzagen Cursustijden 08.30 16.00 uur. De kosten voor deze cursus bedragen 255,- per deelnemer, inclusief diverse readers/syllabi, hand-outs, gebruik van kettingzagen, hulpmaterialen, koffie/thee en lunch. Er is geen BTW verschuldigd. 35

Cursus Boomverzorging Motorkettingzagen F. Examentraining European Chainsaw Certificate (ECC) Motorkettingzagen Doelgroep Afsluiting Cursusduur Cursustijden Deelnemers die in het bezit zijn van een getuigschrift gebruiken MKZ basis en/of lichte velling, voorbereiden op het examen ECC1, EEC2 of ECC3. De deelnemer ontvangt een verklaring van deelname. 1 dag. 08.30 16.00 uur. De kosten voor deze cursus bedragen 255,- per deelnemer. Er is geen BTW verschuldigd. 36

Cursus Boomverzorging Snoeien laanen straatbomen Doel Deelnemers kunnen aan het eind van de cursus op basis van nieuwe technieken en inzichten laan-, park-, straat en particuliere bomen op de juiste wijze snoeien. Snoeien laan- en straatbomen Doelgroep Aantal deelnemers Toelatingseisen Veiligheidsuitrusting Iedereen die beroepsmatig te maken heeft met het onderhoud van laan-, park-, straat en particulier- bomen. Het aantal deelnemers is maximaal 12. Enige werkervaring in het groen is gewenst. De deelnemer dient zelf te beschikken over een persoonlijke veiligheidsuitrusting (helm, oogbescherming, veiligheidsvest, veiligheidsschoenen en hand- schoenen) tijdens de praktijklessen. Programma - Praktijk instaptoets en kennismaking. - Theorie begeleidingssnoei. - Praktijk snoeien van bomen/begeleidingssnoei. - Veilig werken, persoonlijke bescherming en gebruiksvoorschriften. - Arbeidsomstandigheden. - Plantenkennis. - Theorie achterstallige/verwaarloosde begeleidingssnoei. - Onderhoud snoeigereedschappen. - Snoeien van bomen/begeleidingssnoei. - Praktijk achterstallige/verwaarloosde begeleidingssnoei. 38

Toetsing en afsluiting Optioneel De cursus wordt afgesloten met een praktijk- en theorie-examen. Bij voldoende resultaat ontvangt de deelnemer een getuigschrift. Ook als losse cursus te volgen: - Snoeien bijzondere-, vorm- en knotbomen. - Snoeien fruitbomen. Opfris/optimalisatie cursus Deze kan voor deelnemers met werkervaring en relevante voorkennis in één dag worden uitgevoerd. De cursuskosten per deelnemer, inclusief diverse readers/syllabi, koffie/thee en lunch, bedragen: Snoeien laan- en straatbomen: 420,- Optionele cursus Snoeien bijzondere-, vorm- en knotbomen of fruitbomen: 155,- Cursusduur Cursustijden Snoeien laan- en straatbomen: 3 dagen. - Optionele cursus Snoeien bijzondere-, vorm- en knotbomen of fruitbomen: 1 dag. - Opfris/optimalisatie cursus: 1 dag. 08.30 16.00 uur. Opfris/optimalisatie cursus: 155,- Er is geen BTW verschuldigd. Snoeien laan- en straatbomen 39

Cursus Boomverzorging Veilig werken met de hoogwerker Doel Het veilig en verantwoord gebruiken van hoogwerkers bij het onderhouden en verwijderen van bomen. Naast controle en toezicht op het werk is een gedegen schriftelijke werkinstructie noodzakelijk. Veilig werken met de hoogwerker Doelgroep Aantal deelnemers Toelatingseisen Boomverzorgers en boomverzorgingsploegen. Het aantal deelnemers per cursus is maximaal 8. Om aan deze cursus deel te kunnen nemen is het van belang dat de deelnemer voldoende kennis en vaardigheden heeft van het veilig werken langs de weg. Het betreft hier praktische kennis over het plaatsen van wegafzettingen en bebordingen. Indien de deelnemer nog niet voldoende kennis en vaardigheid heeft op dit gebied, dan is het noodzakelijk om eerst de cursus Veilig werken langs de weg te volgen. Komt de deelnemer voor het onderhoud aan bomen, dan dient ook de cursus snoeien laan en straatbomen gevolgd te zijn. Veiligheidsuitrusting Deelnemers moeten beschikken over de wettelijk verplichte goedgekeurde veiligheidsuitrusting bestaande uit helm met kinband, oog- en gelaatbescherming, veiligheidsschoeisel en handschoenen. De cursussen worden gegeven met behulp van (een) hoogwerker(s) van een hoogwerker- verhuurbedrijf. Programma - Wat betekent de ARBO wetgeving voor werknemers/ werkgevers. - Welke hoogwerker(s) inzetten in welke situatie(s). - Aflevering van een hoogwerker. - Veilig werken langs de weg met hoogwerkers. - Veiligheidsvoorzieningen en toepassing hoogwerker. - Communicatie. - Veilig werken met handgereedschap in een hoogwerker. - Hoe te handelen bij kleine storingen van de machine of ongevallen. 40 Het programma wordt in praktijksituaties met behulp van hoogwerker(s) en eventueel bebordingsmaterialen uitgevoerd.

Toetsing en afsluiting De cursus wordt afgesloten met een theorie-examen en een beoordeling van het bedienen van de hoogwerker. De deelnemer ontvangt bij voldoende resultaat een getuigschrift. De kosten per cursus bedragen 470,- per deelnemer, inclusief syllabus, lunch en koffie/thee. Optioneel Machinale Kroonverzorging m.b.v. een hoogwerker In deze cursus worden de volgende zaken behandeld: - Snoei- en boomverzorgingswerkzaamheden uitvoeren met motorzaag, accu en hydraulisch gereedschap. - Communicatie platform- en grondpersoneel. - Omgaan met calamiteiten. Deze cursus kan alleen gevolgd worden als de basiscursus hoogwerker gevolgd en afgesloten is of als deze competenties door werkervaring aantoonbaar voldoende beheerst worden. Afbreken van bomen m.b.v. een hoogwerker In deze cursus worden de volgende zaken behandeld: - Toepassen veltechnieken in de kroon van de boom. - Bepalen en toepassen uitvang-, hijs- en ontmantelings-technieken. - Organisatie op de grond. Deze cursus kan alleen gevolgd worden als de basiscursus hoogwerker en machinale kroonverzorging m.b.v. een hoogwerker gevolgd en afgesloten zijn of als deze competenties door werkervaring aantoonbaar voldoende beheerst worden. Machinale Kroonverzorging: 335,- Afbreken van bomen: 335,- Er is geen BTW verschuldigd. Veilig werken met de hoogwerker Cursusduur Veilig werken met de hoogwerker: 1 dag. Optie 1. Machinale Kroonverzorging m.b.v. een hoogwerker: 1 dag. Optie 2. Afbreken van bomen m.b.v. een hoogwerker: 1 dag. Cursustijden 08.30 16.00 uur 41

Cursus Boomverzorging Werken in bomen met klimuitrusting Werken in bomen met klimuitrusting Onderdelen Veiligheidsuitrusting Cursus A. Basiscursus Werken in bomen met klimuitrusting B. Vervolgcursus Werken in bomen met klimuitrusting C. Klim- en afbreektechnieken voor gevorderden D. Opfriscursus De deelnemer dient voor alle cursussen zelf te beschikken over een veiligheidsuitrusting bestaande uit een goedgekeurde helm met kinband, handschoenen, zaagschoenen en een veiligheidsbroek/zaagklasse I. De cursussen kunnen in verband met de Flora- en Faunawet in principe niet gegeven worden in de periode 15 maart tot 15 juli. 42

Cursus Boomverzorging Werken in bomen met klimuitrusting A. Basiscursus Werken in bomen met klimuitrusting Doel Op een veilige en verantwoorde wijze in een boom klimmen en werkzaamheden uitvoeren met handgereedschap in bomen. Doelgroep Aantal deelnemers Toelatingseisen Programma Een ieder die vakkundig en veilig wil werken in bomen. Het aantal deelnemers is maximaal 8. Om deel te kunnen nemen moet de deelnemer veilig en verantwoord kunnen werken met handgereedschap op de grond. - Klim- en werktechnieken in bomen. - Werken met handgereedschappen. - Veiligheid en ergonomie. - Toepassen wetten en regels. - Klim- en hulpmaterialen. - Klim- en knooptechnieken. - Controle klimmaterialen. - Functie van de grondman. - Demonstraties en praktijkoefeningen. Werken in bomen met klimuitrusting Toetsing en afsluiting De cursus wordt afgesloten met een theorie- en praktijkexamen. Bij voldoende resultaat ontvangt de deelnemer een getuigschrift. Cursusduur 4 dagen. Cursustijden 08.30 16.00 uur. De kosten voor deze cursus bedragen 775,- per deelnemer, inclusief boek Werken in Bomen van IPC, diverse readers/syllabi, hand-outs, hulpmaterialen, koffie/thee en lunch. Er is geen BTW verschuldigd. 43

Cursus Boomverzorging Werken in bomen met klimuitrusting B. Vervolgcursus Werken in bomen met klimuitrusting Doel Op een veilige en verantwoorde wijze onderhoudswerkzaamheden uitvoeren met hand- en machinale gereedschappen in bomen. Werken in bomen met klimuitrusting Doelgroep Aantal deelnemers Toelatingseisen Programma Een ieder die vakkundig en veilig alle voorkomende werkzaamheden wil uitvoeren in de boomkronen. Het aantal deelnemers is maximaal 10. Om deel te kunnen nemen moet de deelnemer in het bezit zijn van het getuigschrift Basiscursus Werken in bomen met klimuitrusting en het getuigschrift Gebruiken motorkettingzagen. - Klim- en werktechnieken in bomen. - Reddingstechnieken en reddingsacties. - Werken met de motorkettingzaag in bomen. - Veiligheid en ergonomie. - Inventariseren werkplek en -omgeving. - Klim- en hulpmaterialen controle. - Klim-, knoop- en afvangtechnieken. - Functie van de grondman. Toetsing en afsluiting De cursus wordt afgesloten met een praktijk- en theorie-examen. Bij voldoende resultaat ontvangt de deelnemer een getuigschrift. Cursusduur 4 dagen. Cursustijden 08.30 16.00 uur. 44 De kosten voor deze cursus bedragen 775,- per deelnemer, inclusief boek Werken in Bomen van IPC, diverse syllabi, hand-outs, hulpmaterialen, koffie/thee en lunch. Er is geen BTW verschuldigd.

Cursus Boomverzorging Werken in bomen met klimuitrusting C. Klim- en afbreektechnieken voor gevorderden Doel Veilig sloopwerkzaamheden uitvoeren met diverse hand- en machinale gereedschappen. Doelgroep Aantal deelnemers Toelatingseisen Programma Een ieder die vakkundig en veilig sloopwerkzaamheden in bomen wil uitvoeren. Het aantal deelnemers is maximaal 6. De deelnemer dient in het bezit zijn van de getuigschriften basis en vervolg Werken in bomen met klimuitrusting. Ook dient het certificaat zware en moeilijke velling behaald te zijn. - Klim- en werktechnieken in bomen. - Gebruik van klimsporen. - Werken met diverse afvangmaterialen. - Veiligheid en ergonomie. - Functie van de grondman. - Demonstraties en praktijkoefeningen. Werken in bomen met klimuitrusting Afsluiting De deelnemer ontvangt een getuigschrift waarop vermeld staat welk niveau aan het eind van de cursus behaald is. Cursusduur 3 dagen. Cursustijden 08.30 16.00 uur. De kosten voor deze cursus bedragen 605,- per deelnemer, inclusief boek Werken in Bomen van PC, diverse readers/syllabi, hand-outs, hulpmaterialen alen, koffie/thee, lunch. Er is geen BTW verschuldigd. 45

Cursus Boomverzorging Werken in bomen met klimuitrusting D. Opfriscursus Doel In deze cursus worden de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van Arbo, klimtechnieken, evenals een opfrissing van een aantal basiselementen herhaald. Werken in bomen met klimuitrusting Doelgroep Cursusduur Cursustijden Deze ééndaagse cursus is bedoeld voor deelnemers die cursus A, B en/of C gevolgd hebben. 1 dag. 08.30 16.00 uur. 46 De kosten voor deze cursus bedragen 215,- per deelnemer, inclusief diverse readers/syllabi, hand-outs, hulpmaterialen, koffie/thee en lunch. Er is geen BTW verschuldigd.

Cursussen Dier Begeleiden voortplanting bij het paard (KI) 50 Fokkerij van sportpaarden 51 Longeren 52 Gereedschap maken en slijpen 53 Pech onderweg met het paard 54 Bekappen (Hoefverzorging) 55 Smeedvaardigheid 1 en 2 56 Sportmassage voor het paard 58 Zadel en tuig repareren 60 Zadelpassen 62

Cursus Dier Begeleiden voortplanting bij het paard (KI) De cursuskosten bedragen 480,- per deelnemer, inclusief koffie/thee en syllabus. Er is geen BTW verschuldigd. Doel Begeleiden voortplanting bij het paard (KI) Deze cursus is bedoeld voor iedereen die werkzaam is binnen de hengstenhouderij en zijn/haar kennis op het gebied van kunstmatige inseminatie binnen de paardenvoortplanting wil vergroten. Doelgroep Aantal deelnemers Toelatingseisen Programma Iedereen die een eigen dekstation, hengstenhouderij heeft (of er werkzaam is) of een eigen bedrijf wil opstarten. Het aantal deelnemers is minimaal 16 en max. 24. De deelnemer is hengstenhouder of werkzaam in de hengstenhouderij. - Anatomie van merrie en hengst. - Fysiologie, cyclus en dracht. - Fysiologie merrie en hengst. - Hengstigheid merrie. - Dracht en drachtigheidsonderzoeken. - Zaad en zaadproductie. - Zaadbeoordeling. - TNB - bepaling. - Introductie laboratorium. - Laboratoriuminrichting. - Laboratoriuminstructie. - Spermaoverdracht. Toetsing en afsluiting Deelnemers die het examen met een voldoende afsluiten krijgen een getuigschrift. Er zijn geen herexamens. Cursusduur 7 avonden (5x theorie, 2x praktijk). Cursustijden 19.30 22.15 uur. 50

Cursus Dier Fokkerij van sportpaarden De cursuskosten bedragen 310,- per deelnemer, inclusief koffie/thee en syllabus. Er is geen BTW verschuldigd. Doel Kennis en inzicht vergroten op het gebied van de paardenfokkerij. Doelgroep Aantal deelnemers Programma Deze cursus is bedoeld voor iedereen die belangstelling heeft in de paardenfokkerij en zijn/haar kennis en inzicht op dit gebied wil vergroten. Het aantal deelnemers is minimaal 15 en max. 20. - Geschiedenis van de fokkerij. - Doelen van fokkerij. - Fokkerij theorie. - Voortplanting. - Selectie. - Exterieur beoordelen op locatie. - Fokkerijtools. - Lineair scoren. - Excursie. Fokkerij van sportpaarden Toetsing en afsluiting Deelnemers die de cursus met goed gevolg afsluiten ontvangen een getuigschrift. Cursusduur 6 avonden. Cursustijden 19.15 22.15 uur. 51

Cursus Dier Longeren Doel De cursuskosten bedragen 320,- per deelnemer, inclusief koffie/thee, cursusboek Longeren met Lammert Haanstra (met dvd) en verbruiksmateriaal. Er is geen BTW verschuldigd. Het paard correct en veilig leren longeren. Tevens wordt een beter inzicht ontwikkeld in het goed bewegende paard. Longeren Doelgroep Aantal deelnemers Kenmerken Programma Deze cursus is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in het correct leren longeren van een paard. Ervaring met longeren is niet noodzakelijk. Iedere cursist wordt op zijn/haar eigen niveau verder geholpen. Het aantal deelnemers is minimaal 10 en max. 12. Het programma bestaat voor een groot deel uit het praktisch oefenen van het longeren van verschillende paarden. Vanaf de tweede cursusavond kunnen deelnemers hun eigen paard meebrengen. Hierdoor krijgt elke deelnemer advies op maat. - Anatomie en exterieur van het paard. - Gang en bewegingsapparaat. - Wijze van africhten. - Trainingsopbouw. - Benodigdheden voor correct longeren. - Hanteren van longeerlijn en zweep. Extra Benodigdheden voor het longeren zijn op de praktijklocatie aanwezig. De cursisten wordt geadviseerd te overleggen met de cursusleider over de eventuele aanschaf van eigen longeermateriaal. In overleg is het mogelijk om vanaf de tweede avond dit materiaal via de cursusleider aan te schaffen. Afsluiting Deelnemers die alle avonden aanwezig zijn geweest ontvangen na afloop van de cursus een verklaring van deelname. Cursusduur 6 avonden. Cursustijden 19.15 22.15 uur. 52

Cursus Dier Gereedschap maken en slijpen De cursuskosten bedragen 295,- per deelnemer, inclusief koffie/thee, lunch en syllabus. Er is geen BTW verschuldigd. Doel De vaardigheid verhogen in het zelf maken, slijpen en onderhouden van het gereedschap. Doelgroep Aantal deelnemers Kenmerken Programma Praktiserende hoefsmeden. Het aantal deelnemers is minimaal 8 en max. 12. Het grootste gedeelte van de cursus bent u praktisch bezig. U dient uw eigen gereedschap (o.a. renetten, hamer, veiligheidsbril etc.) mee te brengen. Werken met plat- en vierkant staaf materiaal - Het maken van een ritsbeitel. - Het maken van een tang. - Het maken van een stamper en doorslag. - Uw eigen ideeën. Gereedschap maken en slijpen Slijpen van het gereedschap - Slijpen van renetten. - Slijpen van andere gereedschappen. - Onderhoud van uw gereedschap. Afsluiting Deelnemers die de cursus volledig hebben gevolgd ontvangen een verklaring van deelname. Cursusduur 1 dag Cursustijden 08.00 16.30 uur. 53

Cursus Dier Pech onderweg met het paard Doel De cursuskosten bedragen 170,- per deelnemer, inclusief koffie/thee, syllabus en verbruiksmateriaal. Er is geen BTW verschuldigd. Het verhelpen van de eerste nood nadat een paard een ijzer heeft afgetrapt of deze scheef onder de hoef heeft zitten. Het is geen cursus waarin je leert een paard te bekappen en te beslaan. Wel leer je acute beslagproblemen te verhelpen. Pech onderweg met het paard Doelgroep Aantal deelnemers Programma Afsluiting Deze cursus is bedoeld voor alle paardenhouders die willen leren om acute beslagproblemen te verhelpen. Het aantal deelnemers per cursus bedraagt 8. Het programma bestaat voor het overgrote deel uit het praktisch oefenen met het afhalen van een ijzer en het rechte ijzer weer onder de hoef slaan. Naast het praktische gedeelte wordt tijdens de eerste avond een klein theoretisch deel aangeboden waarin o.a. de volgende onderwerpen behandeld worden: - Onderdelen van de hoef. - Werking van het hoefmechanisme. - Voetas en de noodzaak van een correcte voetas. - Onderdelen van het hoefijzer. - Verschillende soorten hoefijzers. Deelnemers die alle avonden aanwezig zijn geweest ontvangen na afloop van de cursus een verklaring van deelname. Extra kosten U dient wel zelf gereedschap mee te nemen. Wij raden de volgende gereedschappen aan: - Afneemtang - Rasp - Nagelhamer - Nagelkniptang - Renetten - Nylonhamer De gereedschappen zijn eventueel te koop op de tweede cursusavond bij een erkend leverancier van hoefsmidgereedschappen. Afhankelijk van het aantal gereedschappen en de kwaliteit bedragen de kosten tussen de 50,- en 150,-. Cursusduur 3 avonden. Cursustijden 19.15 22.15 uur. 54

Cursus Dier Bekappen (Hoefverzorging) Doel De cursuskosten bedragen 540,- per deelnemer, inclusief koffie/thee, syllabus en verbruiksmateriaal. Er is geen BTW verschuldigd. Op een goede wijze de hoeven van uw paard(en) verzorgen en op een goede manier met uw hoefsmid communiceren. Doelgroep Eigenaren en/of paardenverzorgers. Aantal deelnemers Het aantal deelnemers is minimaal 8 en max. 12. Kenmerken Programma Aan cursisten kan gevraagd worden om eigen paarden mee te nemen. - Onderdelen van de hoef. - Werking van het hoefmechanisme. - Voetas en de noodzaak van een correcte voetas. - Afwijkende hoefvormen, hoefziektes - Bekappen, uitsnijden en bijwerken van de hoeven. - Afnemen van een los ijzer. - Hoe het ijzer onder de voet moet zijn genageld. Extra Verreweg het grootste gedeelte van de cursus bent u praktisch bezig. U dient uw eigen gereedschap (o.a. kapmes, renetten, vijlen, hamer, voorschort) mee te nemen. Op de eerste avond kunt u ook gereedschap kopen. Dit tegen contante betaling aan de leverancier. Bekappen Toetsing en afsluiting Deelnemers die zowel het theorie- en praktijkexamen met een voldoende afsluiten ontvangen een getuigschrift. Er zijn geen herexamens. Cursusduur 8 avonden. Cursustijden 19.15 22.15 uur. 55

Cursus Dier Smeedvaardigheid 1 en 2 Doel Het verhogen van de vaardigheid in het smeden. Smeedvaardigheid 1 en 2 Doelgroep Aantal deelnemers Kenmerken Programma Praktiserende hoefsmeden. Het aantal deelnemers is minimaal 6 en max. 8. Het grootste gedeelte van de cursus bent u praktisch bezig. U dient uw eigen gereedschap mee nemen, o.a. kapmes, renetten, vijlen, hamer, voorschort, veiligheidsbril, smeedtang, smeedhamer. Cursus Smeedvaardigheid 1 De volgende ijzers worden gesmeed uit staafstaal: - Normaal voor- en achterijzer. - Voortoonstrijkijzer. - Achterstrijkijzer. - Achter- en voorklapijzer. - IJzer voor toonscheur. - IJzer voor brokkelhoef. - IJzer voor zijwandscheur. - IJzer met verdikte takken. - IJzer met verdikte buitentak. - IJzer met verbrede tak. Deze cursus is bedoeld als voorbereiding op deel 2. 56

Vervolg programma Cursus Smeedvaardigheid 2 De volgende ijzers worden gesmeed uit staafstaal: - Bolderijzer. - Pantoffelijzer. - Ketelijzer. - Belgisch- en Hollands balkijzer. - Verbandijzer. - Kurkijzer. - Hollands winterijzer met kalkoenen. - Achterdraverijzer met verdikte binnentak. - Voordraverijzer. De cursuskosten bedragen 1.360,- per deelnemer, inclusief koffie/thee, lunch, verbruiksmateriaal en syllabus. Er is geen BTW verschuldigd. Afsluiting Deelnemers die één van de cursussen volledig hebben gevolgd ontvangen een verklaring van deelname. Cursusduur 10 dagen. Cursustijden 08.00 16.30 uur. Smeedvaardigheid 1 en 2 57

Cursus Dier Sportmassage voor het paard Doel Het signaleren van spanning en spierproblemen bij paarden om zodoende de algemene welzijn van het paard te vergroten. Sportmassage voor het paard Doelgroep Aantal deelnemers Kenmerken Deze cursus is bedoeld voor stalpersoneel, paardeneigenaren, instructeurs en andere belangstellenden die kennis willen maken met sportmassage bij paarden en die meer willen weten over de bouw van een paardenlichaam en beter en sneller spier- en bewegingsproblemen bij paarden willen kunnen signaleren. Het aantal deelnemers is minimaal 8 en max. 10. Op de praktijklocatie zijn paarden aanwezig. Het geniet echter de voorkeur dat deelnemers een eigen paard (en bijbehorend zadel) meebrengen. Programma Het programma bestaat voor het overgrote deel uit praktijk, ondersteund door de benodigde theoretische onderbouwing. De theoretische onderbouwing bestaat o.a. uit de volgende onderwerpen: - Anatomie en fysiologie. - Bewegingsmechanisme van het paard. - Spieren en hun functie. - Eigenschappen van spieren. - Enkele eenvoudige handgrepen. - Het belang van een goed passend zadel. 58

Afsluiting Cursusduur Cursustijden Deelnemers die de gehele cursus aanwezig zijn geweest, krijgen na afloop van de cursus een verklaring van deelname. 2,5 dagen. 08.00 16.30/13.00 uur. De cursuskosten bedragen 335,- per deelnemer, inclusief koffie/thee, lunch en syllabus. Er is geen BTW verschuldigd. Sportmassage voor het paard 59

Cursus Dier Zadel en tuig repareren Doel Het leren van de basisbeginselen van de leerbewerking zodat eenvoudige reparaties zelf verricht kunnen worden. Zadel en tuig repareren Doelgroep Aantal deelnemers Programma Deze cursus is bedoeld voor medewerkers van een ruitersportzaak, kleinschalige paardenhouders, menners en andere belangstellenden die zich willen oriënteren op het zadelmakersvak. Het aantal deelnemers is minimaal 10 en max. 12. Theorie - Harnachementkennis: Hoofdstel, rijzadel, hulpteugels. - Tuigenkennis: Werktuig, gareel, marathon enz. - Materialenkennis: Kwaliteit beoordelen van het leder, stikselgaren, garnituur (gespen, ringen, musketons). - Gereedschapskennis: Elst, leermessen, naalden, groefpasser, naaispaan enz. - Lederonderhoud: Zadelzeep, lederolie enz. Praktijk - Het maken van een nieuw luxe lederen halster. - Het repareren van meegebrachte spullen. 60