H.323039.1014 Okselklierdissectie
Inleiding Het lymfestelsel in ons lichaam bestaat uit lymfevaten en lymfeklieren. De lymfeklieren werken als een zuiveringsstation: ze maken bacteriën, virussen en andere ziekteverwekkers onschadelijk. Ook kunnen lymfeklieren in de oksel kwaadaardige cellen filteren en vasthouden. Bij u is sprake van een kwaadaardig gezwel in uw borst, waarvoor u geopereerd moet worden. De arts heeft met u besproken dat ook de klieren in de oksel worden weggenomen. Dit heet een okselklierdissectie. Een okselklierdissectie wordt gedaan voor de schildwachtklierbiopsie, als deze technisch niet gelukt is of als de eerder verwijderde schildwachtklier uitzaaiingen bevat. Meestal verblijft u twee dagen in het ziekenhuis, zo nodig langer. Wachtlijst U komt op de wachtlijst bij het bureau patiëntenlogistiek. Via de regieverpleegkundige oncologie hoort u op welke datum u geopereerd wordt. Ook krijgt u hierover een brief toegestuurd. Pre-operatief onderzoek in het ziekenhuis Van de poli pre-operatief onderzoek ontvangt u de folder Anesthesie en pijnbestrijding rondom uw operatie of behandeling met de daarbij behorende afspraken. In deze folder leest u wat er poliklinisch nog gedaan moet worden voordat u opgenomen wordt voor uw operatie. Voor of na dit gesprek zal een afspraak met de regieverpleegkundige oncologie plaats vinden, waarin nogmaals inhoudelijk op de operatie wordt ingegaan en er ruimte is voor vragen. Als u korter dan zes weken geleden geopereerd bent is het preoperatief onderzoek waarschijnlijk niet nodig.
Voorbereiding thuis In de oproepbrief staat vermeld of en wanneer u mag eten en drinken op de dag van de ingreep of dit wordt telefonisch aan u doorgegeven. Gebruik na het douchen geen bodylotion, make-up en nagellak. Draag geen sieraden of piercings. Laat waardevolle sieraden thuis. U mag zelf niet autorijden na de operatie. Vraag of iemand u ophaalt. Wat neemt u mee Uw patiëntenkaart. Actueel medicatieoverzicht, (deze kunt u opvragen bij uw bronapotheek). Waar meldt u zich U meldt zich bij de receptie in de centrale hal van het Röpcke- Zweers Ziekenhuis te Hardenberg. De operatiedag Men kan nooit precies zeggen hoe laat u aan de beurt bent om geopereerd te worden. Operaties duren soms langer dan verwacht en er kan een spoedoperatie tussendoor komen. U krijgt operatie kleding aan. Ter voorbereiding op de anesthesie krijgt u medicatie toegediend. Hiervan kunt u een slaperig gevoel krijgen. Een eventueel kunstgebit, gehoorapparaat, bril of contactlenzen doet u uit. Daarna houdt u bedrust. De verpleegkundige brengt u naar de voorbereidingsruimte van het operatie complex. Het infuus wordt ingebracht en u wordt onder narcose gebracht. Daarna gaat u naar de operatiekamer. 3
De operatie Een okselklierdissectie bestaat uit het verwijderen van de lymfeklieren met het omliggende vetweefsel uit de oksel. Er wordt ongeveer vijf cm. onder de okselplooi een horizontale incisie van circa acht cm. gemaakt. De chirurg verwijdert het grootste gedeelte van de okselklieren met het omliggend vetweefsel. Het verwijderde weefsel gaat naar het pathologisch laboratorium, waar onderzocht wordt of de snijranden vrij zijn van kwaadaardige cellen en of er uitzaaiingen zijn in de lymfeklieren. De huid wordt gehecht en afgedekt met een verband. U krijgt een okseldrain (een dun slangetje in de wond, met daaraan een drainpot) voor het afvoeren van het wondvocht. Na de operatie Na de ingreep gaat u naar de uitslaapkamer. Hier blijft u tot u goed wakker bent. Wanneer de anesthesie voldoende is uitgewerkt en de lichaamsfuncties zoals bloeddruk, hartritme en ademhaling stabiel zijn gaat u terug naar de afdeling. Terug op de verpleegafdeling Regelmatig worden uw hartslag, bloeddruk en temperatuur gecontroleerd evenals de wondjes en de productie van de drain. U mag na de operatie weer beginnen met drinken van water. De avond na de operatie wordt er weer begonnen met mobiliseren. De dagen na de operatie De arts bepaalt wanneer het infuus mag worden verwijderd. De okseldrain wordt meestal na 24 uur verwijderd. De dag na de operatie ondersteunt de verpleegkundige u waar nodig bij de verzorging. De fysiotherapeut bezoekt u om uitleg en oefeningen voor uw arm te geven. De eerste dag post operatief mag u naar huis. 4
Nazorg Na 48 uur is de wond dicht en kunt u weer gaan douchen. De wond droog deppen en eventueel voorzien van een nieuw verband. Als uw wond droog is (dat wil zeggen geen wondvocht meer afscheidt) mag u het verband aflaten. De eerste dagen kunt u pijnstillers gebruiken (paracetamol) maximaal vier keer twee tabletten per 24 uur. De eerste twee weken neemt u voldoende rust, luisteren naar uw lichaam. Na het verwijderen van de drain kan een zwelling ontstaan door ophoping van wondvocht (seroomvocht). Dit is niet verontrustend, maar kan wel vervelend zijn. Neem contact op met het ziekenhuis als dit klachten geeft, zoals pijn of bewegingsbeperking. Dit vocht kan zo nodig aangeprikt en weggezogen worden (seroompunctie). Deze punctie is praktisch pijnloos. Soms moet deze behandeling een aantal keren worden herhaald, maar op den duur verdwijnt het vocht volledig. U kunt altijd bellen met de polikliniek chirurgie om hiervoor een afspraak te maken, of advies vragen bij de regieverpleegkundige oncologie. Ongeveer vier weken na de operatie krijgt u een afspraak bij de fysiotherapie in verband met controle op mogelijk vorming van lymfeoedeem en controle van de arm- en schouderfunctie. De gevolgen van de operatie Geen enkele ingreep is vrij van de kans op complicaties. De meest voorkomende complicaties zijn: Direct na de operatie kan een nabloeding ontstaan. Soms is er dan een tweede operatie noodzakelijk om de bloeding te verhelpen. Er kan een wondinfectie optreden. Soms is antibiotica voldoende om de infectie te behandelen. Het kan zijn dat het nodig is de wond een beetje open te maken. De huid rondom de wond en de huid van de bovenarm kunnen gevoelloos zijn, omdat er tijdens de operatie kleine gevoelszenuwen beschadigd zijn. De beweeglijkheid van de schouder kan beperkt zijn. Een vervelende complicatie is lymfoedeem. De hand of arm aan de geopereerde kant wordt in meer of mindere mate dik omdat er zich vocht in ophoopt. Vaak voelt de arm strak, zwaar, 5
gespannen en moe aan. U kunt ook tintelingen in uw arm en hand voelen. Door de operatie aan de oksel kan lymfevocht moeilijker vanuit de arm en/of de hand worden afgevoerd. Hierdoor wordt de arm of hand dikker. Soms is de zwelling nauwelijks te zien, soms wordt de arm dik. Lymfoedeem kan meteen na de operatie optreden, maar ook pas na jaren. Het is belangrijk om contact met de specialist of huisarts op te nemen als u lymfoedeem bemerkt. Hoe eerder het ontdekt wordt hoe beter het te behandelen is. Adviezen Zolang de drains nog aanwezig zijn, mag de arm niet verder dan 90 geheven worden. Daarna mag u de beweging opvoeren naar maximaal. U hoeft niet bang te zijn dat door de oefeningen de wond open gaat of de hechtingen loslaten, zolang u binnen de pijngrens blijft. U kunt de oefeningen die de fysiotherapeut met u doorgenomen heeft, liggend, zittend of staand doen. Voer de oefeningen elke dag drie tot vier keer uit, totdat u uw arm weer kunt bewegen als voor de operatie. Begin met elke oefening vijf keer te doen en voer dit langzaam op naar tien keer. Adem tijdens de oefeningen goed door, let erop dat u de adem niet vasthoudt. Houd uw rug recht tijdens de oefeningen, strek uzelf uit. Let op dat u tijdens de oefeningen niet met de armen gaat veren. 6
De uitslag De uitslag van de okselklierdissectie duurt vijf tot zeven werkdagen. De uitslag hoort u van uw behandelend arts tijdens het eerste polibezoek na de opname. Hierbij is ook de regieverpleegkundige oncologie aanwezig. Het is raadzaam om iemand mee te nemen bij deze afspraak. Afhankelijk van deze uitslag wordt aangegeven hoe het vervolgtraject er voor u uit ziet. Het kan zijn dat aanvullende behandeling zoals radiotherapie, chemotherapie, immunotherapie of hormonale therapie wordt geadviseerd. Dit wordt met u besproken door uw behandelend arts. Heeft u nog vragen Voor uw opname Vraagt u de regieverpleegkundige oncologie op werkdagen van 09.00 uur tot 16.30 uur. Bij voorkeur bellen tussen 09.00 uur en 09.30 uur en tusen 13.15 uur en 14.00 uur (0523) 276348 Tijdens uw opname Vraagt u de arts of de verpleegkundige van de afdeling. Na uw ontslag In de avonduren en buiten kantoortijden neemt u contact op met de afdeling (0523) 276822 Tijdens kantoortijden neemt u contact op met de regieverpleegkundige oncologie (0523) 276348 Of met de polikliniek chirurgie Hardenberg (0523) 276310 Of met de polikliniek chirurgie Coevorden (0524) 526321 7
8