SAINT-HUBERT De bossen ten noorden van de hoofdstad van de jacht De woonkernen van Saint-Hubert en de omliggende dorpen liggen in een relatief kleine open plek, te midden van naar Belgische normen enorme bossen. Tot de imposantste wouden behoren die ten noorden van het stadje, met onder andere het Forêt de Saint- Michel, het Forêt de Saint-Hubert en het Forêt du Roi Albert. In die bossen bevinden zich redelijk veel moerassige plekken, vooral in de omgeving van het woudgehucht Mochamps: een plek waar nogal wat zijriviertjes van Lomme en Westelijke Ourthe ontspringen. Saint-Hubert Saint-Hubert is een van de best bekende toeristenstadjes van de provincie Luxemburg. Deze Hoofdstad van de Jacht heeft de bezoeker heel wat te bieden: een prachtige basiliek een van de fraaiste laatgotische kerken van het land met vijf beuken, een kooromgang, dertien koorkapellen en een 65 m hoge, barokke voorgevel, bekroond met twee fraaie torens. In het interieur valt het (lege) marmeren praalgraf van Saint- Hubert op (men weet niet meer waar zijn gebeente rust, de laatste abt heeft het geheim meegenomen in zijn eigen graf), evenals het schitterende koorgestoelte (1733), het barokke hoogaltaar en, onder het koor, de merkwaardige crypte. Naast de basiliek bevindt zich het abtspaleis van de voormalige abdij. De tweede kerk van Saint-Hubert, de Saint-Gilleskerk, ontsnapt vaak aan de aandacht van de bezoeker, maar zeer ten onrechte. Ze is, op die van Waha na, de oudste van de provincie Luxemburg. Ze dateert van 1064, maar werd in latere eeuwen meermaals aangepast en bijgewerkt. Samen met de prachtige pastorie en het omringende kerkhof vormt ze een fotogeniek plekje in Saint-Hubert. Niet zo ver uit de buurt geurt een rozentuin: de Roseraie Pierre-Joseph Redouté. Deze laatste werd ooit de Rafaël van de Bloemen genoemd. Hij zag in 1759 het levenslicht in Saint-Hubert en verbleef aan het Franse hof. Zijn standbeeld staat voor het stadhuis. AFSTAND Ongeveer 10 km. AARD VAN DE WEG Ongeveer de helft van het parcours loop je over onverharde wegen maar wat is vaak het verschil met elementair verharde? Ze vormen geen probleem voor al wie goed ter been is. Voor het overige is het alleen asfalt wat je onder de wandelschoenen krijgt. De eerste paar honderd meter moet je heel flink bergop en de laatste paar honderd meter even fors afdalen maar voor het overige zit er, wat niveauverschillen aangaat, niets halsbrekends in, hoewel je, diep in het woud, toch nog een lang eind redelijk fors aan de klim moet. Voor kinderwagens en rolstoelen is het allemaal stukken te steil. BEWEGWIJZERING In het eerste deel van de wandeling, tot aan het koning-albertmonument, volg je trouw de wit-rode streepjes van het Grote-Routepad 14, die samenlopen met de geel-witte bewegwijzering van de GTA, de grote doorsteekweg van de Ardennen. Dit stuk is perfect aangegeven: alle zijwegen, die je niet mag ingaan, zijn aangemerkt met een wit-rood of een geel-wit kruis. In het tweede deel van het traject volg je in hoofdzaak een plaatselijk wandelparcours, dar grotendeels is aangegeven met liggende blauwe ruitjes.
PARKEREN Saint-Hubert ligt aan een belangrijk kruispunt van wegen. Iets ten oosten van het stadje bulldozert de vierbaanse N89 door het land, en rakelings langs de noordkant van het stadscentrum komt de N849 (Saint- Hubert-Martelange) langs en gaat de N849 noordwaarts naar Fourneau Saint-Michel en Nassogne. Welnu, je moet de auto een poos kwijt zien te raken bij het kruispunt Place du Fays (rotonde met in het midden een bronzen hert omringd door jachthoorns, waaruit fonteinwater spuit). TOPOGRAFISCHE KAARTEN NGI 59/7-8 en de NGI-Wandel- en Moutainbikekaart Au Pays de Saint-Hubert, schaal 1:25.000. INFORMATIE Maison du Tourisme, rue Saint-Gilles 12, 6870 Saint-Hubert, tel. 061 61 30 10, fax 061 61 54 44, e-mail: info@saint-hubert-tourisme.be, internet: www.saint-hubert-tourisme.be IN DE OMGEVING AMBERLOUP Saint-Martinkerk (1734), Station van de buurttram. MIRWART Fraaie vakwerkpanden, oude, gerestaureerde watermolen bij de Lomme. REMAGNE Saint-Pierrekerk (17de-18de-eeuws houtsnijwerk), kapel Notre-Dame de Lorette (1649). TRANSINNE Euro Space Center (educatief pretpark). Laatste herziening: november 2005
DE WANDELING Punt 1 naar 2 (2,4 km) Bij de genoemde rotonde Place du Fays (1) moet je de richting Nassogne / Fourneau Saint-Michel op. Je passeert dadelijk het eerste rechterstraatje, de rue du Fays, maar je gaat pas de volgende rechterstraat in, de rue du Thiers, die haar naam (thier=heuvel) niet gestolen heeft. Ze is ongewoon steil je mag je niet voorstellen wanneer het hier eens ijzelt en is aangegeven met de wit-rode tekens van het Grote-Routepad 14 en de geelwitte van de GTA. Achter je wordt het uitzicht over Saint-Hubert steeds grootser, maar het is jammer genoeg doorgestreept door een hoogspanningslijn. Bij het eerstvolgende kruispunt wordt het een stuk minder steil. Nog eens 100 m verder bereik je de Place Auguste Devaux, met in het centrum een met gras begroeid pleintje met een picknicktafel en rustbanken, en aan het einde ervan de kapel van Onze- Lieve-Vrouw van Fays (1953). De te volgen weg gaat, vrij fors stijgend, links naast de kapel de Lu p tite voye in (Waals voor Kleine weg). Langs nog enkele panden, ook nieuwbouw, klim je, tussen weiden, de woonkern uit. Voorbij de laatste boerderij, een groot veebedrijf, wordt de weg een elementair verhard karspoor. Als je het bos bereikt, moet je toch nog eens over je schouder kijken: daar wacht een erg fraai panorama van Saint-Hubert dat, zoals je merkt, in een dal genesteld ligt. Bij een dwarsweg moet je haaks linksaf (en eindelijk ongeveer vlak), tussen een weide en een gerooid sparrenbos. Daar staat een eerste infobord betreffende de wandeling Les Gottes: het vertelt tweetalig dat het Belgisch bosbezit sinds 1850 met niet minder dan 130.000 ha vergroot is. Het heeft geen zin om hier alle afslagen naar links of rechts te vermelden. Het devies luidt: blijf gewoon het Grote-Route/GTA-pad volgen en wel tot bij het koning-albertmonument, maar dat is nog een heel eind te gaan. Het te volgen traject is perfect wit-rood/geel-wit gemarkeerd. Verrassingen langs je weg zijn alvast: enkele opvallend grote meidoorns, haagbeuken, prachtige struiken Gelderse roos, fotogenieke grove dennen en een aantal eerbiedwaardige tamme kastanjes (sommige al zogoed als dood) en één enkele paardenkastanje. De kastanjes hebben al volop gezorgd voor nakomelingen. Bij een lorkenbos staat een infobord Étang du Prieur. In datzelfde stuk van de wandeling steek je het beekje Ruisseau de Chirmont over via een houten bruggetje (2). Er is een infobord over de rol van het bos als herverdeler van het water. Verder is er nog een bord dat vertelt dat 0,7 kubieke meter hout wel 220 l stookolie waard is. Punt 2 naar 3 (0,8 km) Over de afwisseling van de flora heb je helemaal niet te klagen: nu eens maken fijnsparren plaats voor eiken en berken, dan weer loop je onder een mengeling van eik, berk en spar, met in de ondergroei massaal adelaarsvarens en vaak ook blauwe bosbessen. In dit deel van de wandeling passeer je, links, het omheinde wildpark van Saint-Hubert. Bij een (gesloten) hek met een bordje dat de toegang verbiedt (3), moet je haaks rechtsaf. Punt 3 naar 4 (1,7 km) Je volgt nu een prachtige wandelweg onder talrijke eiken en enorme sparren, en in de kruidlaag veel blauwe bosbes. De weg daalt verderop fors af naar een elementair verharde dwarsweg, die je kruist. Daarna wacht je een kuitenbijtend lang eind bergop. Links groeien veelal fijnsparren, rechts grove of gewone den (soms deels gerooid): een goede gelegenheid om het verschil tussen de beide boomsoorten te leren kennen.
De stijgende weg komt uiteindelijk uit op een geasfalteerde dwarsweg voor een wandelboom (535 m boven het zeeniveau) en het koning-albertmonument (4) dat niets speciaals te bieden heeft. Punt 4 naar 5 (2 km) Op die plek gaan Grote-Routepad en GTA rechtdoor. Jij moet de asfaltweg rechts inslaan, licht klimmend door enorme bestanden fijnspar. Ongeveer 700 m verder passeer je rechts een verharde zijweg. Nog eens 150 m verder verlaat je de asfaltweg linksaf en volg je een traject, aangegeven met liggende blauwe ruitjes, dat al na 20 m rechtsaf gaat, onverhard door een aantrekkelijk bos. Verderop moet je, bij een onverharde dwarsweg, even linksaf, maar daarna dadelijk rechtsaf (blauwe ruitjes) en zo kom je terug uit op de asfaltweg, die je verlaten had. Sla hem links in, 25 m lang, waarna je haaks rechts afslaat, bij een terugwijzende pijl Fourneau Saint-Michel (5). Punt 5 naar 6 (0,9 km) Na 10 m passeer je een wandelboom Bois du Fays (liggende blauwe ruitjes) en vervolgens ook een infobord betreffende de sparren- en dennenkegels. Ongeveer 800 m verderop, bij een groot lorkenbestand, passeer je een enorm hoge mast, met allerlei antennes voor tv-distributie (6). Punt 6 naar 7 (1,3 km) Vervolgens daal je langzaam af door een schitterend natuurgebied, moerassig, met wilgenkoepels, berken, brem, blauwe bosbes en ongewoon veel lijsterbessen, die in het najaar pronken met duizenden trossen oranjerode bessen: een schitterend gezicht. Er is ook nog een bord met informatie over de korstmossen. Nog voor de bosrand lopen de liggende blauwe ruitjes rechts van je weg. Je verlaat het bos via een wildrooster. Daar wacht je een enorm panorama van Saint-Hubert. Je passeert het witte plaatsnaambord van het interessante stadje en je wandelt rechtdoor langs nieuwbouw, die echter het uitzicht op een onverantwoordelijke manier verknoeit; met enig overleg en hart voor fraaie landschappen had dat toch helemaal anders kunnen zijn. Bij een parkje (7) met banken, een picknicktafel en een barbecuerooster moet je rechts afslaan. Punt 7 naar 1 (0,9 km) Je passeert de eerstvolgende linkerstraat en je daalt stevig af door de Rue des Bois, zeg maar de Bossenstraat. Je bereikt nogmaals de Fays-kapel en het begroeide pleintje, de Place Auguste Devaux, uit het begin van de wandeling. Voorbij de genoemde Place loop je links de Rue des Gueux (Geuzenstraat), rechtdoor in. In die straat met huisjes-in-de-rij maar niet zonder charme, met een indrukwekkend uitzicht op de basiliek en de vroegere abdij, passeer je de eerstvolgende linkerstraat en meteen begin je aan het allerlaatste stukje van het parcours: de Rue du Fays, die uitkomt bij de rotonde (1), de Place du Fays, met het bronzen hert en de spuitende jachthorens.
0 500 m 2500 m Monument Roi Albert 4 Pavillon de chasse Fagne de la Dôneûse Pavillon de chasse Tellihot 5 Les Gottes Chîrmont La Blanche Fagne N4 > 2 6 Pompage Al Saute Captage < t Rochefor Arvill < e Ronde Hé N803 N849 Haie du Marquis 3 F de Chîmont KAARTJE Bois du Fays me Etang du Prieur Le Fayi 1 Lu P'tite Voye La Guingette 7 Pompage Etang de la Potasserie Bassin de Natation Font St-Hubert Eau Abbatoir Pré de Foi Naredai SAINT-HUBERT Chap. Lavau N89 < n Bouillo WEGDEK 50% onverhard 380 tot 560 m vertrek 1 Rotonde Place du Fays SITUERING Sambre Dinant F R A N K R I J K Meuse HOOGTE Marche-en-Famenne Ourthe Saint-Hubert?? E25 E411 G R O O T - H E R T O G D O M L U X E M B U R G AARLEN REFERENTIEPUNTEN 2,4 km 3,2 km 4,9 km 6,9 km 7,8 km 9,1 km 2 3 4 5 6 7 Bruggetje over Ruisseau de Chirmont Hek met bordje Koning Albert I-monument Terugwijzende pijl 'Fourneau St.-Michel' Mast met antennes Parkje 10 km AFSTAND