In dit nummer o.a.: SVGB gaat Teleleren. Het Ehlers-Danlos syndroom. Hoofdkantoor Penders feestelijk heropend

In dit nummer o.a.: SVGB gaat Teleleren Het Ehlers-Danlos syndroom Hoofdkantoor Penders feestelijk heropend 22 e jaargang, september 32002

Groothandel in Orthopedische artikelen sinds 1893 Portsmuiden 17, 1046 AH Amsterdam b.v. AGENTUREN - IMPORT - EXPORT Telefoon 020-611 84 55* Telefax 020-611 53 88 Voorraadhoudend o.a.: Degussa: Degaplast schuim/gietharsen Noba Verbandmittel Danz: Elasta/Noba/Rurhstern Triumph gipszwachtels F.W. Kraemer: Steunzolen, s.o.s. schoenen, en toebehoren Caroli: Peroneusveren, pasdelen en orthesen Binder: Klittenband Erkodent: Erkoflex plaatmaterialen en silikonen Vaupel: Metalen pasdelen Bissell: Aluminium Loophulpen Dimalo: Houten loop- en hulpmiddelen Langer: PPT plaatmaterialen Freudenberg: Luna plaatmaterialen Zotefoams: Plastazote en Evazote S.P.A.C.: Pulman schoeisel Sanova: Schoenen voor diabetici en reumapatiënten Markell: Dennis Browne schoentjes Saba: Lijmen Diverse fabrikaten: Kurkplaten Diverse fabrikaten: Kunststofplaten Diverse fabrikaten: Thermoplastische plaatmaterialen Diverse fabrikaten: Stansmaterialen Diverse fabrikaten: RVS bandstaal en platen

Batterij opgeladen September 2002 Colofon Officieel orgaan van de Nederlandse Vereniging van Orthopedisch Schoentechnici te Delft Redactiecommissie H.J.M. Diepstraten, Maarssen O.J.A. Toornend, Amsterdam P.J.A. ten Hengel, Baarn Mariska van Vondelen, Delft J.P.M. de Boer, Amsterdam M. van der Zande, Den Bosch Lekker op het strand gelegen, sportief bezig geweest of nu eindelijk eens een goed boek gelezen? Het maakt niet uit hoe of wat, maar volgens mijn waarneming heeft bijna iedereen de afgelopen tijd zijn batterij weer opgeladen voor het komend half jaar. En dit komend half jaar heeft heel wat te bieden. Zo zijn de opleidingen weer begonnen en zal voor een aantal leerlingen een spannende tijd aanbreken. Zij moeten eindexamen doen. Wat betreft de opleidingen staat de tijd ook niet stil. De opleiding schoentechniek gaat digitaal. In dit vakblad kunt u alles lezen over het teleleren. Onze eerste stappen naar een moderne vakopleiding was natuurlijk het project ALFONS. In cursus toegelicht wordt het nog allemaal een keer uitgelegd. Tegenwoordig wil de mens een gezond leven leiden. Sport maakt voor velen daarom onderdeel uit van zijn vrije tijdsbesteding. Dat wij niet alleen maar op gewone sportschoenen moeten lopen kunt u ook in dit nummer lezen. Daarnaast vindt u, zoals u van ons gewend mag zijn, nog een aantal andere interessante artikelen en wetenswaardigheden. Ik wil wederom van de gelegenheid gebruik maken om mensen op te roepen om kopij of suggesties voor het vakblad aan te brengen. Olav Toornend Voorzitter Correspondentie Redactie Orthopedische Schoentechniek Postbus 227 2300 AE Leiden Telefoon 015-51.57.525 Abonnementsprijs 35, per jaar, exclusief 6% BTW Administratie Orthopedische Schoentechniek Postbus 5113, 2600 GC Delft Telefoon 015-21.91.426 Annulering van abonnementen dient schriftelijk drie maanden voor het eerstvolgende kalenderjaar te geschieden. Advertentieverkoop Karstens, druk met communicatie Postbus 164, 2300 AD Leiden Telefoon 071-51.43.244 Fax 071-51.43.549 E-mail info@karstens.nl Uitgave Stichting Voorlichting Orthopedische Schoentechniek te Delft Vormgeving en druk Karstens, druk met communicatie Willem Barentszstraat 9, 2315 TZ Leiden Postbus 164, 2300 AD Leiden Telefoon 071-514.32.44 Telefax 071-514.35.49 Niets uit dit blad mag op welke wijze dan ook worden overgenomen dan met schriftelijke toestemming van de uitgeefster. Inhoud SVGB gaat Teleleren 6 Korte berichten 7, 19, 21 Hoofdkantoor Penders feestelijk heropend 8 NVOS wil nieuw imago 9 Meten is weten 10 Het Ehlers-Danlos syndroom 14 Een cursus toegelicht 16 Jaarcongres Podologie 2002 17 Evenementen 17 Uit de literatuur 18 Reumavoetenbesognes 19 Boek op de plank 20 Managementopleiding voor Gezondheidstechnische Beroepen 21 Geslaagden 22

Al meer dan 15 jaar is Huykman & Duyvestein gespecialiseerd in de vervaardiging van alle soorten orthopedische schoenen en supplementen. Ook maken wij speciale sport-inlays. Iedere voet is voor ons een nieuwe uitdaging. Onze vakkundige schoentechnici maken voor iedere voet een passende schoen. Iedere voet is voor ons een nieuwe uitdaging! Heeft deze uitdaging jouw interesse? Om ons team van gekwalificeerde schoenentechnici te versterken, zoeken wij een: Orthopedisch Schoentechnicus Wij vragen Dat je zelfstandig kunt werken binnen de paskamer. Modern orthopedisch schoeisel kunnen vervaardigen. Circa 6 jaar werkervaring binnen de branche wordt vereist. Wij bieden Een afwisselende baan. Moderne en volledige werkplaats. Goed salaris. Zilverstraat 21 2524 EJ Den Haag telefoon (070) 366 18 98 telefax (070) 321 45 22 e-mail: hduyvestein@hdos.nl Ben jij zo iemand die aan onze vacature kan en wil voldoen, schrijf, e-mail of bel naarhet vermelde adres, t.a.v. dhr. H.M. Duyvestein orthopedische schoentechniek

september 2002 5

Innoverend SVGB gaat Teleleren! Al enkele jaren maakt de computer een ware opmars in het onderwijs. Zo is een computer al niet meer weg te denken uit de klaslokalen van een basis- of middelbare school. Ook binnen de opleidingen van SVGB-OSLO wordt er steeds meer met de computer gewerkt. Denk aan de ALFONS-methode (zie pag. 16 in dit nummer) en in de nabije toekomst zal er gewerkt gaan worden met CAD/CAM-systemen, die gekoppeld worden aan een CNC-leestendraaibank. Vanaf komend schooljaar komt daar echter een nieuwe ICT-toepassing bij. Bas van de Lest, projectcoördinator van de SVGB, licht één en ander toe. De school op het internet Bas van de Lest: De opleidingen, die onder SVGB-OSLO vallen, zijn zodanig specifiek dat ze enig in hun soort zijn in Nederland. Dit betekent dat leerlingen, die bij de SVGB hun lessen krijgen, minimaal één dag per week naar Nieuwegein moeten reizen om lessen te kunnen volgen. Reden temeer voor de SVGB om te zoeken naar een oplossing voor dit probleem, want we begrijpen dat het vaak lange reizen extra druk op de opleiding geeft. We vonden een oplossing in een toepassing op het internet. In het prilste begin van het project werden al reeds bestaande teleleeromgevingen bekeken. Deze werden door ons afgekeurd. Sommige hiervan waren onnodig ingewikkeld of bevatten nou juist weer niet de toepassingen die we graag wilden zien. Samen met Qube, het bedrijf dat al zo n tien jaar de automatiseringstoepassingen van de SVGB onderhoudt, zijn we toen gaan werken aan de ontwikkeling van een geheel eigen leeromgeving, waarbij de leerling dus via het internet contact heeft met de school. Wat we echter heel duidelijk willen benadrukken is dat de SVGB-teleleeromgeving géén vervanging is van het onderwijs op de school, maar een aanvulling. Een groot aantal zaken zullen de leerlingen nog altijd op school moeten volgen en ook persoonlijke contact met medeleerlingen is natuurlijk erg belangrijk. Start teleleren in nieuwe schooljaar Het pilotproject van de SVGB-teleleeromgeving wordt gedaan met de nieuwe niveau-1 leerlingen van de opleidingen in orthopedische schoentechniek. Vanaf het nieuwe schooljaar (september 2002) krijgt deze selecte groep leerlingen op het leerbedrijf de beschikking over een computer èn een snelle internetverbinding. Verder is er een nieuw lesvak toegevoegd aan de lesdag, namelijk ICT. Hierin worden de leerlingen de eerste weken op weg geholpen met hun verrichtingen in de omgeving. Betere communicatie tussen leerlingen, docenten en praktijkopleiders Bas van de Lest: We hopen met de SVGB-teleleeromgeving een positieve impuls te geven aan het beroepsonderwijs. Naast de technische vaardigheden, worden ook de vaardigheden op de computer nu sterker geprikkeld. De leerlingen kunnen straks hun lesprogramma s van week tot week opvragen in de leeromgeving en kunnen via e- mail en een chatfunctie gemakkelijk contact met elkaar èn met de docent onderhouden. Uiteraard worden ook de docenten van SVGB-OSLO getraind in de leeromgeving. Het wordt straks dus veel gemakkelijker om ook op nietschooldagen contacten met de docenten in Nieuwegein te onderhouden. Verder hebben we de omgeving zodanig ontwikkeld dat er ook voor de praktijkopleider een duidelijke taak ligt. Hij of zij volgt straks eveneens de verrichtingen van zijn of haar leerling(en) en kan tevens gemakkelijk contacten leggen met andere praktijkopleiders of de docenten. Een deel van de BPVopdrachten wordt ook via de tel- 6 orthopedische schoentechniek

eleeromgeving aangeboden en daar speelt de praktijkopleider natuurlijk ook een sterke rol in. Om de teleleeromgeving helemaal af te maken is het ook de bedoeling dat al het lesmateriaal ingeladen wordt in de omgeving. Indien een leerling dus snel iets wil opzoeken, kan hij of zij de lesstof dus ook van het internet halen. Hiermee fungeert de teleleeromgeving straks dus als een soort interactief, digitaal naslagwerk. De eerste officiële login 8 Juli betekende een mijlpaal in het project. Het technische deel van de teleleeromgeving, dus de internetpagina met alle toepassingen, werd op dat moment operationeel gemaakt. Onder het genot van een hapje en een drankje werd de bijeenkomst ingeluid door een woord van de directie van de SVGB. Jenny Doest benadrukte het belang van afstandsleren voor kleinschalige beroepen. Snellere communicatie, bredere informatie en minder reistijd versterken het niveau van de opleidingen. Daarna werd het woord gegeven aan de heer Bredie, die namens de NVOS de honneurs waarnam. Hij gaf aan bijzonder blij te zijn dat de SVGB zorg draagt voor het onderwijs in de orthopedisch schoentechnische branche en een voortrekkersrol mag spelen in het leren op afstand. Bas van de Lest startte daarna zijn presentatie van de leeromgeving. Hij lichtte de toepassingen in de omgeving toe en gaf voorlichting over de nog te nemen stappen in het project. Na de presentatie volgde een eerste, officiële login op de site. Omdat het project vanaf het nieuwe schooljaar gedragen dient te worden door de vakgroep SVGB-OSLO, werd de eerste login gedaan door Peter Kok (docent SVGB-OSLO). Op deze manier werd de fakkel op symbolische wijze overgedragen en werd de teleleeromgeving voor geopend verklaard. De genodigden, die daarna nog vragen hadden, werden in de gelegenheid gesteld deze te stellen. De bijeenkomst werd afgesloten met een informele borrel. Voor geïnteresseerden in de SVGB-teleleeromgeving wordt momenteel hard gewerkt aan een aparte login-mogelijkheid voor gastgebruikers. Deze was ten tijde van de eerste officiële login nog niet beschikbaar. In een volgende editie van het vakblad zullen wij u hiervan op de hoogte houden. Widia RN3 bij Van Bommel In de schoenfabriek Van Bommel in Moergestel is enige tijd geleden een Widia RN3 schuurmachine geplaatst. De plaatsing volgde op de goede ervaringen, die met deze machine bij Jos America Machines BV waren opgedaan. Medewerkers bij Van Bommel zagen de voordelen als de slijtvastheid ten opzichte van de schuurbanden en het afnemen van de vermoeidheid bij het personeel in pols, arm en schouder tijdens het gebruik van de machine. Jo Hanssen prijs De jury van de Jo Hanssen prijs zond ons het volgende bericht: Beste vakbroeders, Op het moment zijn we in het bezit van slechts een inzending voor de Jo Hanssen prijs 2002. U begrijpt dat we ietwat teleurgesteld zijn. Vanuit een schoentechnisch land, waarin we ons vaak genoeg op ons borst kloppen hoe goed we zijn, hadden we wat meer verwacht. Het zou voor ons een forse tegenvaller zijn om de prijs dit jaar niet uit te kunnen reiken. Laat uw talent en creativiteit dus de vrije loop en kom alsnog met inzendingen! Succes, Jury Jo Hanssen prijs september 2002 7

Na renovatie en uitbreiding Hoofdkantoor Penders feestelijk heropend Het hoofdkantoor van Penders Orthopedische Schoentechniek is afgelopen datum april feestelijk geopend; redenen waren renovatie en uitbreiding van het hoofdkantoor. De werkzaamheden waren eind 2001 bijna allemaal afgerond, maar de bedrijfsleiding gunde zichzelf de tijd dit evenement terdege voor te bereiden. Saillant detail was het samenvallen van de opening en het officiële begin van het aspergeseizoen! Door: Jaap de Boer ter maatname van een nieuw paar maatschoenen. De organisatie had aan alle aannemers en leveranciers gevraagd hun fleurale of vinologische bijdrage om te zetten in geldelijke, teneinde een tweetal geadopteerde projecten in Belgisch- en Frans Congo van een financiele injectie te voorzien. Aan beide projecten werd een kleine 2000 Euro gedoneerd; een fraai resultaat. Enkele uren nadat de zon was weggezakt achter de aspergevelden werden de laatste gasten uitgezwaaid. Penders kan terugzien op een goed geslaagde open dag. Klaar voor de toekomst De voormalige lagere school ligt idyllisch tussen een laan van platanen in Heythuysen, waar de tijd lijkt te hebben stil gestaan. Stilstand is achteruitgang in de visie van John Penders daarom werd na uitvoerig beraad besloten de hoofdlocatie aan te passen aan de eisen van de huidige tijd; de werkoppervalkte werd uitgebreid met 400 m2, alle meubilair in de wacht- en kantoorruimten werden eigentijdser jasje uit gevoerd en werden en passant de alle aanpassingen langs de lat der erkenningsregeling gelegd. De royale ontvangst- en receptieruimte is de porte d entree naar de thematisch ingedeelde ruime behandelkamers van orthopedische schoentechniek, podotherapie, drukmeting en speciaal confectieschoeisel van Ambiorix. Tijdens de Open dag verzorgde een ambachtelijk schoenmaker van laatstgenoemde firma, demonstraties welke zeer veel bekijks trok. Bij de disciplines leest maken, schachten en onderwerkmakerij werd een blik in de keuken gegund waarbij goodwill werd gekweekt voor het tijdrovende productieproces. De echte keuken overigens, werkte zich de ganse dag in het zweet om een kleine 700 bezoekers van een natje en een droogje te voorzien. Kunstexpositie tussen de leesten Om de dag extra cachet te geven, had de organisatie er voor gekozen om in samenwerking met twee regionale en Franse galleries schilder- en beeldende kunst ten toon te stellen. De getoonde schilderijen werden afgewisseld met originele lithoos van o.a. Chagall en Miro. Het gehele pand werd verluchtigd met 150 beschikbaar gestelde beeldhouwwerken; kunstwerken welke beslist niet misstonden in de verschillende werkruimten. De kunstuitstalling werd door de kleine 700 belangstellenden als bijzonder verluchtigend en plezierig ervaren. Tevens was er een uitstallling van extravagante schoenmodellen van collega schoentechnicus René van den Berg; er gaan geruchten om deze snitten op te nemen in de huiscollectie. De conferentieruimte was een van de nieuw gerealiseerde ruimten. Een Powerpointpresentatie bood een retroperspektief van de doorgemaakte groei en een bedrijfsfilm gemaakt door een regionale omroep trok veel bekijks. Dit succes was mede te danken aan het feit, dat Penders Orthopedische Schoentechniek voorafgaande aan dit evenement, de cover van de weekendbijlage van het Limburgs Dagblad had gesierd. Kortom alle mogelijkheden ter promotie van deze Open Dag werden in extenso benut! Tijdens de talloze demonstraties waren vele medewerkers actief om kleine knelpunten, ontstaan tijdens de uitgebreide rondleiding, te verhelpen. Daarnaast werden talloze vervolgafspraken gemaakt ter controle of 8 orthopedische schoentechniek

Branche moderner NVOS wil nieuw imago Wim Kaptein (31), bestuurslid NVOS, heeft in een interview met het blad Podopost (geschreven door onze medewerkster, Mariska van Vondelen) gepleit voor het kwijtraken van het stoffige imago van de orthopedische schoentechniek. Wij zijn een moderne branche en willen dat laten zien ook. De tijd dat orthopedische schoenen ronduit lelijk en plomp waren en alleen in bruin of zwart leer werden geleverd, is voorbij. Momenteel zijn de mogelijkheden van orthopedische schoenen ongelimiteerd. Van aanpassingen aan confectieschoenen tot orthopedische trouw- of sportschoenen, het is allemaal mogelijk. Kaptein ergert zich aan de indianenverhalen die de ronde doen over de orthopedisch schoentechnische branche. Vroeger werden deze bedrijven als oubollig ervaren. Van dit beeldis echter weinig meer over. Dankzij de investeringen in de branche kan deze steeds beter inspelen op de als maar groeiende markt door o.a. de toenemende vergrijzing. Vooral in de prothese- en orthesesfeer heeft de samenwerking met TNO ertoe geleid dat deze hulpmiddelen eleganter zijn geworden. Ontwikkelingen in de branche Kaptein heeft zelf een orthopedisch schoentechnisch bedrijf. Hij is, als jonge ondernemer, zeer betrokken bij de ontwikkelingen in de branche, speciaal met de ontwikkeling van het imago van de branche en de opleiding. Hij juicht toe dat onlangs de SVGB een splinternieuw opleidingsinstituut heeft geopend, waar de leerlingen les krijgen in de nieuwste technieken, maar ook in de nieuwste ontwikkelingen op computergebied (zie ook artikel in dit nummer: SVGB gaat teleleren). Momenteel, zo vertelt Kaptein in het interview, is een aantal bedrijven actief met CAD/CAM-technologieën. Daarmee scant de orthopedische schoentechnicus de voet en aan de hand van deze gegevens kan met de juiste randapparatuur een leest worden gefreesd. Hij acht dit een mooie aanvulling op het vakwerk van de orthopedische schoenmaker. Kaptein hoopt dat meer jongeren de weg naar de opleiding tot orthopedisch schoentechnicus zullen vinden. Nog steeds denken jongeren dat het vak saai is, maar het tegendeel is waar. Voor creatieve mensen, die oplossingsgericht kunnen denken, heeft dit vak veel te bieden. Het werken met alle soorten mensen, van jong tot oud, in combinatie met een stuk techniek, houdt het vak levendig. Belangstellenden kunnen het nummer van Podopost met het volledige interview met de heer Wim Kaptein bestellen bij de uitgever Fundament B.V. te Arnhem, telefoon 026-4450588 of e-mail: fundament@wxs.nl. Klantvriendelijkheid Volgens Kaptein is de klantgerichtheid en klantvriendelijkheid in de branche belangrijk toegenomen. Een erkende orthopedische schoenmaker zal met de verwijsbrief van de orthopeed, revalidatie-arts of de huisarts een intake gesprek met de klant aangaan, waarin de persoonlijke wensen van de klant uitgebreid ter sprake komen. Met deze wensen wordt rekening gehouden. De ervaring van Kaptein is dat mensen soms een enorme drempel hebben om bij de orthopedische schoenmaker te komen. Soms gaat de vaste voetverzorger mee om de klant te begeleiden of uit nieuwsgierigheid. Dat waarderen wij enorm, aldus Kaptein in het vraaggesprek in Podopost. Mijn ervaring is dat voetverzorgers direct in duidelijke taal kunnen uitleggen waar het probleem ligt. Dat werkt zeer professioneel. Zij hebben een signalerende functie in het doorverwijzen naar de orthopedische schoentechnici. Alhoewel de verwijsbrief wel van een huisarts of specialist moet komen, wil de klant een vergoeding van de zorgverzekeraar krijgen. september 2002 9

Mi-Adidas : meten, kiezen, meten en gaan Meten is weten Met het oog op de nieuwste ontwikkelingen op meetgebied gunnen we u een kijkje in de keuken van RSscan International. Mededirecteur Jean Pierre Wilssens vond tijd in zijn drukke agenda om zijn visie te geven over de toekomst van de footscan, die dynamische meting verricht. Futuristisch of niet, de scanner heeft volgens Wilssens de toekomst. Voor mi-adidas ging hij nog een stapje verder. Hij ontwikkelde samen met zijn medewerkers van RSscan het systeem van supersnel persoonlijk aangepaste sportschoenen leveren. Nog niet in iedere winkel te verkrijgen, maar als het aan de ondernemende Wilssens ligt duurt dat niet lang meer. Meten is weten, is zijn motto. Door: Mariska van Vondelen gevallen brengt de maatname door middel van een 3D-scanner extra meetgegevens. De klant komt binnen drie weken terug en past de schoen. Weer meet de scanner met behulp van een insole-footscan (scaninlegzool) de drukpunten. Met die gegevens kijkt de paskamermedewerker waar nog eventuele aanpassingen gemaakt kunnen worden. Op een industrieterrein in Olen, zo n 20 kilometer voorbij Antwerpen, heeft RSscan International haar hoofdkantoor. Een modern gebouw. Daar werkt Jean Pierre Wilssens aan de verdere ontwikkeling van de software van footscan. Deze scanner maakt in tegenstelling tot het 3D meten, een ganganalyse (in beweging). Het systeem bestaat uit een plaat met druksensoren, waarop de cliënt loopt. Door de druk te meten kan een nauwkeurige analyse worden gemaakt. Doordat met hoge snelheid gemeten wordt (500 Hz), zijn de snelle korte bewegingen die een normaal mens niet kan zien, waar te nemen. Voor het systeem is de meest uiteenlopende software te koop. Van een eenvoudige meting tot een algehele expertise. Het systeem is zeer toepasbaar in de voetverzorging, de orthopedische steunzolen fabricage en de orthopedische schoentechniek. In de praktijk komt het erop neer dat de paskamermedewerker de ganganalyse van een klant -binnen 10 minuten- meet met behulp van de footscanner. Deze gegevens, een elektronische blauwafdruk met lengte en breedte maten, stuurt de orthopedische schoentechnicus naar de schoenfabriek of zolenfabrikant. Deze gegevens zijn voldoende voor de fabricage of aanpassing van semi-orthopedische schoenen. Voor de zwaardere Futuristisch De footscan heeft dus ook een controlerende taak, die Wilssens minstens even belangrijk vindt. Voordeel hiervan is dat alle handelingen die de orthopedische schoentechnicus aan de schoen doet, onderbouwt kunnen worden naar aanleiding van de gegevens van de meting. Dat biedt duidelijkheid. Een klant kan dan niet meer zeggen dat zijn schoen knelt, als dat niet het geval is. En ook de andere kant: een klant die niet durft te zeggen dat de schoen niet lekker zit, komt daar niet meer mee weg. Cijfers liegen niet. Meten is weten. Daar komt het allemaal op neer. Vooral de nameting en de daaraan gerelateerde kleine correcties, kunnen op deze manier sneller. Eigenlijk weet de gebruiker direct waar de schoen wringt. Een tijdsbesparing voor het bedrijf en de klant hoeft niet keer op keer terug te komen om weer te passen. Het klinkt allemaal een tikje futuristisch en misschien te mooi om waar te zijn. Maar volgens Wilssens is footscan het systeem om de werkdruk in de werkplaats en in de paskamer te verlagen. Het vergt alleen een andere manier van denken. Wilssens: Als de vakman eerst alleen uitging van zijn handgemeten metingen en zijn jarenlange ervaring, zal hij een knop om moeten zetten. De scanner meet namelijk alle drukpunten tijdens het lopen. Alles kan weerlegd worden in cijfers. Dat betekent niet dat degene die meet geen kennis van zaken moet hebben. Juist niet, want de verwerking van de data die naar de fabriek gaan luistert nauw. Wilssens weet als geen ander dat de computer natuurlijk niet uit zichzelf alles doet. De gebruiker moet kennis van zaken hebben. De vraagsteller zal vakkennis moeten hebben. Hij moet de juiste vragen stellen, vaak op basis van zijn opleiding en ervaring. Ook is hij degene die de uiteindelijke prognose stelt en een voorstel voor een schoen maakt. Daarnaast is communicatie met de klant heel belangrijk. Door te vragen naar de wensen van de klant, maar ook naar de levenswijze van de klant kan samen met de data van de metingen de juiste schoen geproduceerd worden. 10 orthopedische schoentechniek

Mi-adidas Jean-Pierre Wilssens werd begin jaren 90 benaderd door Adidas om een systeem te ontwikkelen voor het concern. Door zijn jarenlange ervaring in het maken van individuele sportschoenen voor topsporters (21 jaar), zijn technische achtergrond en zijn bezetenheid van de loopsport is hij de ideale persoon om een systeem als deze te ontwikkelen. Een systeem, waarbij individuele schoenen voor topsporters, maar ook voor de recreatieve sporter kunnen worden geproduceerd. De vraag kwam voornamelijk van de topsporters die een individuele schoen als noodzaak zagen. Adidas, die mogelijkheden zag om een groter publiek te bereiken, wilde naar een systeem dat voor de klant danwel mooi als functioneel zou zijn. Dat betekent meten. Het resulteerde in een scansysteem dat nu nog in een hoge testfase zit. Het komt erop neer dat de klant zijn voeten laat opmeten, de computer doet een voorstel voor een van de (vele) Adidas combinaties, verschillende buiten-tussenzolen en ook de mogelijkheid van verschillend bovenwerken (kleuren combinatie en materialen). De klant past dan een pasmodel van die schoen en weer worden de voeten met schoen gemeten. De gegevens die daaruit komen, met individuele lengte en breedte (eventueel verschillend voor links en rechts), stuurt de opmeter naar China, waar Adidas de schoenen laat maken. Ondertussen heeft de klant zijn wensen aan met betrekking tot de kleur en eventuele accenten ook doorgegeven. Na drie weken kan de klant zijn schoenen ophalen. Individuele schoenen precies op maat in de juiste kleur. Wilssens: Daar is vraag naar. Mensen willen geen simpele dingen meer, ze willen persoonlijke producten. Maar ook mensen met lichte voetafwijkingen willen sporten. De beroemde Hallux Valgus-voet krijgt dan toch een sportschoen, aangepast met de aangepaste breedte en leestvorm. WK Japan Het systeem is nog niet volledig in gebruik in vaste winkel opstelling. Het werkt ambulant. Een team van Adidas reist, op verzoek, rond met de scanner die bijvoorbeeld tijdens grote sportevenementen in een winkel geplaatst wordt. Tijdens de WK in Japan staan bij elk stadion een team van Mi-adidas klaar om klanten te helpen. Maar ook tijdens de marathon in Rotterdam heeft een team in een Rotterdamse orthopedische-sportwinkel vele klanten geholpen, met de footscan. Ondernemers die sport en orthopedische september 2002 11

schoentechniek combineren kunnen het team uitnodigen als er voldoende ruimte aanwezig is. Met een grote reclameactie zal mi-adidas deze initiatieven ondersteunen. De individuele mi-adidas schoen kost 50% boven de normale aanschafprijs. De buitenzolen van mi-adidas schoenen zijn gemaakt van Carbonrubber, de tussenzolen van adiprene en gaan tussen de 900 en 1600 kilometer mee. Voor de sportieve Jean-Pierre Wilssens betekent dit dat hij elke drie maanden nieuwe schoenen moet kopen. Waar deze vorm van verkopen vooral tegenaan loopt is de logistiek. Het verzamelen van gegevens en die dan goed doorsturen naar de fabriek in Azië, daar zit de angel. Bij adidas verloopt dat goed, maar als je dat gaat vertalen naar de semi-orthopedische schoentechnische branche dan wordt dat moeilijk. Wilssens beseft dat, wil je het logistieke probleem aanpakken, de schoenen toch in Europa gemaakt zouden moeten worden. Het volgende probleem is dan, dat de schoenen weer duurder worden. Het systeem verandert de manier van werken, doordat de ondernemer efficiënter met zijn tijd omgaat. Dat verhoogt productie en vermindert de werkdruk. In de verre toekomst, als winkels dit concept gaan overnemen, dan betekent het ook nog eens dat winkels minder ruimte nodig hebben, omdat inkoop van voorraad overbodig wordt. Jean-Pierre Wilssens (1957) 1980 Eerste sportorthopedische-running shop 1983 Intersoft Electronics N.V. 1984 RSscan 1994 Adidas (verantwoordelijk voor drukmeetsystemen) 1998 RSscan International (eerste wetenschappelijk ontwikkeling software) 1999 Footscan 3 D System Footscan - verricht statische en dynamische metingen - werd in 1999 ontworpen - is toepasbaar in de (semi)orthopedische schoentechniek, als ook een grote meerwaarde voor de juiste dynamische steunzool, is ook inzetbaar voor bewegingsmetingen voor dieren zoals, honden, koeien, paarden en apen - geeft informatie over de gewichtsverdeling van links in vergelijking met rechts en tussen de voorvoeten en hielen - meet met een snelheid van 500 Hz, ziet de kleinste bewegingen tijdens een ganganalyse. - werkt met simpele tot zeer uitgebreide software - is mobiel, zeer dun zodat de drukmeetplaat gemakkelijk aan de kant kan weggezet worden - bespaart tijd - begeleidt de gebruiker met een opleiding choentechniek Vijgen-Deckers Wilt u net dat dat beetje meer aandacht aan uw onderwerken? Of net precies die speciale werkwijze? En ook nog een snelle levering? Maak dan snel kennis met Schoentechniek Vijgen-Deckers Vinkerstraat 9 6464GJ Kerkrade Niet alleen in Nederland op alle markten thuis maar ook internationaal. Zo ook de verzending. Wij leveren uw produkten binnen 8 werkdagen retour. Probeer gerust op proef, het eerste paar is gratis! Voor meer informatie kunt u zich tot ons wenden via: Tel: 045-5413890 Mob: 06-55557590 Fax: 045-5410262 12 orthopedische schoentechniek

Hoe de orthopedisch schoenmaker voor deze patiënten van betekenis kan zijn Het Ehlers-Danlos Kop syndroom Het Ehlers Danlos syndroom is een betrekkelijk weinig voorkomende erfelijke ziekte waarbij het bindweefsel (dat in nagenoeg alle organen voorkomt) minder sterk is. Dit kan o.a. klachten van de voeten geven. Door middel van een goede schoenvoorziening zijn een aantal klachten te verminderen. Daarvoor is een goed begrip van de ziekte van belang. In bijgaand artikel worden een aantal belangrijke punten van deze ziekte genoemd en wordt een manier van aanmeten van schoenen geschetst. Door: P.J.A. ten Hengel en R. Jansen Inleiding Het is ieder van U bekend dat voeten van patienten met bepaalde ziektebeelden moeilijk van goed schoeisel zijn te voorzien. Bij de veel voorkomende ziektebeelden zoals diabetes mellitus en rheumatoide arthritis zijn in de loop van de tijd de basisprincipes van een goede schoenvoorziening inmiddels bekend; alhoewel er soms ook verschillen van inzicht zijn. Bij de vertaling van deze basisprincipes naar een voorziening (een orthopedische schoen/schoenvoorziening) kunnen er verschillende materialen worden gekozen en zijn er ook hier meerdere wegen die leiden naar Rome. Bij wat zeldzamer ziektebeelden is de situatie aanzienlijk ingewikkelder; er is geen grote ervaring: de basisprincipes zijn niet duidelijk en er is geen duidelijk advies t.a.v. de keuze van materialen. Dit is ook het geval bij het Ehlers-Danlos syndroom. Dit is een aanlegstoornis van het bindweefsel. Omdat het bindweefsel niet voldoende sterk is (onder andere rond de gewrichten) zal de orthopedisch schoentechnicus geneigd zijn de noodzakelijke steun van buiten (via de schoen) te leveren. Probleem is dan evenwel dat de krachten via de huid lopen: een structuur die zijn stevigheid ook aan het bindweefsel ontleent: dit weefsel is nu juist zwak. In dit artikel zal geschetst worden wat het ziektebeeld inhoudt en zal een methode voor het maken van adequaat schoeisel beschreven worden; met name wat betreft de techniek van het gipsen en de keuze van materialen. Uiteraard dient eerst de indicatie te worden gesteld: m.a.w. zijn de klachten zodanig dat er gedacht moet worden aan bijvoorbeeld orthopedisch schoeisel. Hoe ziet het ziektebeeld er uit? In 1682 wordt er in de literatuur (door een Nederlander!) een Spaanse man beschreven die de huid van zijn borst tot aan de oren kon optrekken en de huid van zijn kin over zijn hoofd kon trekken. Waarschijnlijk had deze man de ziekte van Ehlers-Danlos. In 1901 beschrijft eerst Ehlers en in 1908 Danlos deze ziekte die verder het Ehlers- Danlos syndroom genoemd wordt. Het is een ziekte met allerlei uitingsvormen: in de 60er jaren worden deze gecategoriseerd in 11 typen. In 1997/1998 vindt een herindeling plaats en wordt de ziekte ingedeeld in 6 typen. Het betreft een erfelijke aanlegstoornis van het bindweefsel en wordt vooral gekenmerkt door hypermobiliteit van de gewrichten en uitrekbaarheid van de huid en kwetsbaarheid van de weefsels. De huid is vaak zacht en fluweelachtig en kan gemakkelijk verwond worden. Als er eenmaal een verwonding is, blijkt er vaak een slechte genezingstendens. Door de hypermobiele gewrichten kunnen er subluxaties en luxaties ontstaan en kan er een vervroegde arthrose optreden Het stellen van de diagnose De diagnose wordt voornamelijk gesteld op de anamnese (o.a. familieanamnese) en het lichamelijk onderzoek. Hierbij is met name een combinatie van hypermobiliteit van bepaalde gewrichten van belang Naast de huid en gewrichtsproblemen kunnen er ook andere verschijnselen zijn zoals bloedingen in de huid, letsels van de grote bloedvaten, letsels van diverse organen (darm, baarmoeder, ogen, longen, hartkleppen) en kunnen er verkrommingen van de wervelkolom ontstaan. Vaak klagen patiënten over moeheid, spier- en gewrichtspijnen. Indeling in typen Zoals vermeld zijn er 6 typen. Deze zullen hier slechts kort worden beschreven. 1) Klassieke type met vooral huidproblemen, hypermobiliteit van de gewrichten en klachten van vermoeidheid. 2) Hypermobiliteitstype hier staat vooral de hypermobiliteit van de gewrichten op de voorgrond. Daardoor ontstaan er (sub)luxaties en zijn er vaak gewrichtsproblemen en pijnklachten. 3) Vasculaire type bij dit type zijn er vooral letsels van de arterien en een aantal organen zoals darm en baarmoeder. Bij dit type worden er ook nogal eens klompvoeten gezien. 4) Kyphoscoliosis type bij dit type is er vaak al een scoliose bij de geboorte en is er een lage spiertonus. 5) Arthrochalasia type bij de geboorte is er vaak een congenitale heupluxatie en een hypotonie. Indien er bij de geboorte sprake is van een dubbelzijdige heupluxatie is de kans heel groot dat patiënt dit type van deze ziekte heeft. 6) Dermatoparaxis type bij dit type is er een veel te ruime en kwetsbare huid en hebben patiënten vaak ook grote hernia s. 14 orthopedische schoentechniek

Behandelmogelijkheden Van groot belang is de preventie van problemen in de toekomst. Dit betekent vooral een goede voorlichting aan patiënten en de ouders van patiënten. Zo hebben veel kinderen de neiging te laten zien wat ze wel kunnen en hyperextenderen de gewrichten (kunstjes tonen). Voorts het voorkomen van vallen en verwondingen van belang. Immers de huid is kwetsbaar en geneest niet gemakkelijk. Indien de huid moet worden gehecht dient dit met speciale aandacht te gebeuren (weinig spanning op de hechtingen omdat deze anders doorscheuren) en dienen hechtingen veel langer te blijven zitten. Van belang is het te zorgen voor een goede conditie van de spieren (die immers de gewrichten kunnen beschermen). De ergotherapie kan worden ingeschakeld voor adviezen en eventueel hulpmiddelen. Door middel van spalken en een goede schoenvoorziening kan schade aan gewrichten en de huid worden voorkomen. Een psychosociale begeleiding kan zinvol zijn evenals een goed lotgenotenkontakt. In deze is het van belang te weten dat er een zeer actieve patientenvereniging is. Deze vereniging organiseert regelmatig (thema)bijeenkomsten. Adres van de vereniging: Vereniging van Ehlers Danlos patiënten. Stationsplein 6, 3818 LE Amersfoort. Tel. 0900-4636833. Ehlers@tref.nl.. De schoenvoorziening Uitgangspunt is dat de voet en voetgewrichten (zo nodig ook de enkelgewrichten) gestabiliseerd dienen te worden (en uiteraard als er een afwijkende vorm is, dient die vorm geaccepteerd te worden). Probleem is dat de krachten lopen via een zeer kwetsbare huid. De hier beschreven techniek is een mogelijkheid dit probleem te hanteren; er zijn een aantal goede ervaringen mee opgedaan. Als basis wordt de dubbelgipstechniek gebruikt. Hierbij wordt eerst uit de hand een goed bodemprofiel gegipst waarbij er een goede opdruk achter de MTP s wordt gegeven. Verder wordt er gegipst met het full contact principe. Dit gips dient eerst uit te harden. Daarna wordt hierover de voet opnieuw gegipst en wordt de patiënt gevraagd de voet te belasten. Bij dit gipsen dienen de MTP s goed strak te worden ingegipst; het basisuitsteeksel dient goed te worden vrij gelegd. Het gips dient proximaal van de calcaneus strak over de achillespees te worden gelegd. Bij het maken van de leest dienen bovenvermelde correcties vaak zelfs nog duidelijker gemaakt te worden. Vaak lijken deze correcties op het eerste gezicht zelfs overdreven; in de praktijk blijken ze toch nodig te zijn. Bij het passen blijkt vaak dat proximaal van de calcaneus nog meer moet worden ingenomen en dat de basis van de vijfde metatarsale nog meer moet worden vrij gelegd. De inlay wordt gemaakt met een koolstofversterking mediaal en lateraal van de calcaneus. Onder de voet dient de verstijving door te lopen tot op het balpunt. Bij de keuze van materialen is het van belang dat het doel is om weinig beweging tussen de huid en het materiaal van de inlay en de schoen te laten plaatsvinden maar (als er beweging moet zijn) deze beweging in het materiaal te laten plaatsvinden. Dit betekent dat het voetbed van een zacht materiaal gemaakt moet worden ( sportmateriaal b.v. eva). Ook bij de keuze van het materiaal van de zool dient hiermee rekening te worden gehouden (veerkrachtig materiaal). Een goede en goed geplaatste afwikkelvoorziening is van groot belang. Samenvatting Het Ehlers-Danlos syndroom is een erfelijke aanlegstoornis die vaak pas in een laat stadium wordt herkend. Het is een syndroom van bindweefsel met problemen van vooral huid en gewrichten. Door middel van een goede schoenvoorziening is een deel van de klachten te verminderen. Andere maatregelen kunnen voor de patiënt van groot belang zijn. Waar de patiënt met zijn vragen terecht kan, kan hij te weten komen via de zeer actieve patiëntenvereniging. TECHNO SHOE vrijdag 8 en zaterdag 9 november (van 10.00 tot 17.00 uur) Waar? Jos America Machines BV Industriepark Vliedberg 9, 5251 RG Vlijmen Tel. 073-5119123 met o.a.: Flexam-Systemen en afzuigtechniek Voordelige Demo Units Widia schuurrollen Shoemaster voor schachten Shoemaster voor leesten Inlegzolensysteem via de freesmachine Paskamer- en interieurinrichtingen Ortho Scan Organizer (OSO) Aanmelden? Dit kan via: www.josamerica.com De vaste bezoekers kunnen sowieso nog rekenen op een persoonlijke uitnodiging per post. september 2002 15

Een cursus toegelicht Alfons De vakantie is voorbij. Uitgerust en fris presenteren wij u weer een nieuwe cursus. Eentje waarbij een beetje zelfkritiek niet misstaat. Kijken of de vraagstelling naar de klant toe om een goede amnese te maken nog steeds pico bello is. Helaas begint ook deze cursus pas weer in het nieuwe jaar, maar dat mag geen reden zijn om u niet aan te melden. Ook bij deze cursus benadrukt de SVGB maar weer eens dat de cursus alleen door kan gaan bij voldoende deelname. Aarzel niet en bel. Docent Ron Schiedon licht de cursus ALFONS toe. Door: Mariska van Vondelen Ron Schiedon is geen onbekende in onze branche. Hij heeft de afgelopen zeven jaar verschillende cursussen gedoceerd. Van orthopedisch schoenmaker tot prothese en orthese maken. Sinds hij bestuurslid is van de NVOS cluster opleiding doceert hij momenteel alleen de cursus Alfons. Daarnaast heeft hij natuurlijk ook zijn bedrijf, dat hij van zijn vader heeft overgenomen. Het verhaal wil dat Schiedon al vanaf zijn zevende jaar(!) beweerde orthopedisch schoenmaker te willen worden. Want zoals hij zelf zegt: Als je eenmaal die tik van de mallemolen hebt gehad, dan wil je niet anders meer. Zelf weet hij dat hij vanaf zijn 12e jaar de beslissing heeft genomen om orthopedisch schoenmaker te worden. Behulpzaam zijn naar mensen toe, oplossinggericht denken en dienstbaar zijn, dat trekt mij aan in dit vak. Vandaar misschien ook wel zijn enthousiasme voor de cursus Alfons. Hoe gaat de nieuwe cursus heten? Alfons. Dat staat voor Aandoeningsgeleid Functie Onderzoek Systeem. Het bestaat uit een serie van 11 cd-roms. Elke cd-rom bevat een case waarin een patiënt een voetaandoening heeft waardoor hij/zij aangewezen is op orthopedisch schoeisel. De leerling kan uit opgegeven vragen enkele vragen selecteren. De docent beoordeelt of de leerling de juiste vragen heeft gesteld. Tijdens de eerste bijeenkomst wordt de 1 e case uitgelegd. De tweede dag wordt ook het aspect van beoordelen uitgelegd. Dan is het tijd om de gemailde conclusies de bespreken en te beoordelen. Ten slotte wordt tijdens de laatste bijeenkomst alles beoordeeld. Film en tekst lopen naast elkaar. Het grote voordeel is dat de leerlingen in een kort tijdsbestek veel mensen hebben gezien. Daardoor krijgen ze beter inzicht in beschoeiingproblematiek. Ook omdat het zo natuurgetrouw overkomt. De leerlingen hebben elk een eigen computer tot hun beschikking. Hoe is deze cursus ontstaan? In de regulier opleiding kregen leerlingen van niveau 4 weinig klanten te zien. Die waren moeilijk te regelen voor de school. Aangezien vijftien leerlingen zich over deze mensen heen bogen, waren de klanten ook niet erg enthousiast. Dat bleef een probleem. Het computerprogramma Alfons lost dit op. Daarnaast bevordert het de eenheid tussen de collega s betreffende de vraagstelling. Als men zich houdt aan Alfons dan wordt niets over het hoofd gezien. Voor wie is deze cursus bedoeld? Voor iedere orthopedische schoentechnicus die zich verder wil bekwamen in de methodische aanpak van functie-onderzoek. Leerlingen orthopedische schoenmaker niveau 3 en 4 hebben veel baat bij deze cursus. Vooral omdat zij in korte tijd met 11 cases te maken krijgen, die zij vrijwel direct beoordeeld krijgen. Daar krijgen ze zelfvertrouwen van en ze bouwen een stevige basis van logisch vragen stellen op. Een systeem dat ze zich eigen maken en waar ze in de praktijk veel baat bij hebben. Vooral de paskamermedewerkers kunnen hierdoor meer structuur in hun vraagstelling brengen. En dat heeft als voordeel dat de communicatie naar de werkplaats een stuk vlotter en efficiënter verloopt. Waar en wanneer wordt deze cusus gegeven? In het Onderwijscentrum SVGB-OSLO en Adaptatietechniek in Nieuwegein. De cursus bevat 4 dagdelen en de cursusdag is dinsdag. De cursusdata zijn voorlopig gepland op: 11 maart 2003, 25 maart 2003, 8 april 2003 en 22 april 2003. Minimale deelname: 6 personen. Voor info: Onderwijscentrum SVGB-OSLO en Adaptietechniek, mevrouw Silvia Donia, tel. 030-6036756 of cursus@svgb.nl. 16 orthopedische schoentechniek

Voet- en enkelklachten bij reumatische aandoeningen Jaarcongres Podologie 2002 Het Jaarcongres voor de Podologie 2002 heeft als onderwerp: "Voet- en enkelklachten bij reumatische aandoeningen" en vindt plaats op 4 november 2002 op de Universiteit Twente te Enschede. Het jaarcongres en de uitgebreide expositie worden georganiseerd door de Stichting LOOP, het landelijk overkoepelend orgaan voor de podologie. Verschillende beroepsorganisaties accrediteren het congres. Tijdens het jaarcongres is er ruim gelegenheid voor exposanten hun diensten en produkten te presenteren. Tijdens deze dag wordt dit onderwerp door deskundigen uit verschillende disciplines uitgediept. Er is informatie over de ontstaansgeschiedenis en het verloop van reumatische aandoeningen alsmede op welke wijze er therapeutisch wordt omgegaan met deze aandoeningen in het voet- en enkelgebied. Tijdens de presentaties wordt ingegaan op de volgende vragen: Is er herstel mogelijk? Hoe kan een patiënt in het reumatische proces optimaal worden begeleid? Hoe doen de collega's in de andere beroepen dat? Wat is een zinvolle behandeling? De volgende sprekers worden verwacht: Ochtendsessie (van 9.30 u. 12.45 u.): Opening door Mr M.C.J. Freijters, voorzitter van de Stichting LOOP Prof. dr. J.J. Rasker, reumatoloog: reumatische aandoeningen van de voet en enkel. Mevr. Dr. I.V. van Dalen, orthopedisch chirurg: de reumatische voorvoet en operatieve behandelingsmogelijkheden. Drs. J.J. de Morree, fysioloog: dynamiek van het bindweefsel, kraakbeenbeschadiging en herstel. Dr. R. Schiedon, orthopedisch schoentechnicus: orthopedische schoentechniek bij de reumatische voet. Middagsessie (van 13.45 u. 16.40 u.): De heer M.J.A. Jannink, wetenschappelijk medewerker: bruikbaarheid van orthopedisch schoeisel bij de reumatische voet Mevr. A. van Groenestijn, wetenschappelijk medewerkster: richtlijn voet/schoen voor de reumatische voet. De heer W. van Asselt, register-podoloog B en podotherapeut: podologische zooltechnieken bij de reumatische voet. De heer J. Creemers, register-(sport)podoloog en fysiotherapeut: sport-(on)mogelijkheden bij de reumatische voet en enkel. Het congres wordt afgesloten door de heer G. de Ridder, organisator van het jaarcongres. Het congres staat onder voorzitterschap van de heer A.R. Voorhorst. Deelname aan het jaarcongres kost 75,00 voor leden van de Stichting LOOP en OPGen en 85,00 voor niet-leden. Dit bedrag is inclusief koffie/thee, lunch, aperitief, syllabus en certificaat. Voor nadere informatie en het aanvragen van een deelnameformulier kunt u contact opnemen met het secretariaat van Stichting LOOP, Postbus 106, 7940 AC MEPPEL, telefoon 0522-458544, fax: 0522-242918. E-mail: info@loop.nl. Ook kunt u onze website raadplegen: www.loop.nl. Evenementen 29 juni - 1 december 2002 Sneakerz Tentoonstelling Van sportschoen tot fashion item. Nederlands Lederen schoenenmuseum in Waalwijk Tel. 0416 332738, www.sneakerz.nl of www.schoenenmuseum.nl 17 september 2002 Extra ledenvergadering NVOS 19-22 september 2002 Düsseldorf Internationale Schuhmesse 9 oktober 2002 Dag van de Erkenningsregeling 10-12 oktober 2002 Budapest Uitic Congress Fax 0034 965 38 10 45 E-mail: uitic@uitic.org www.uitic.org 4 november 2002 Enschede Jaarcongres voor de Podologie, Universiteit Twente te Enschede Onderwerp: voet- en enkelklachten bij reumatische aandoeningen Tel. 0522 458544. Fax: 0522 242918. E-mail: info@loop.nl 8 en 9 november 2002 Vlijmen Technoshoe Jos America Machines BV Vlietberg 9 te Vlijmen, Tel. 073 5119123, www.josamerica.com 9 november 2002 Ledenvergadering NVOS 2004 Hongkong ISPO 11th Worldcongress september 2002 17

Een compilatie Uit de literatuur Er verschijnt een aantal tijdschriften over vakgebieden die raken aan het vakgebied van de orthopedisch schoentechnicus. Podopost is een vernieuwd tijdschrift met een gevarieerde inhoud : van hallux valgus en hamertenen tot paringseelt en sekspoot. Door: P. ten Hengel In deze rubriek wordt meestal een aantal artikelen uit medische tijdschriften kort samengevat en besproken. Naast de zeer uitgebreide medische literatuur is er ook een grote hoeveelheid paramedische literatuur. Een van de regelmatig verschijnende tijdschriften is het tijdschrift Podopost. Dit tijdschrift heeft zich onlangs in een nieuw jasje gestoken (evenals Uw eigen tijdschrift: het lijkt wel mode!), reden om dit blad eens wat nader te bekijken. Opzet Het blad wordt gemaakt voor voetverzorgers ; in het blad zijn opgenomen de vakbladen Voetvisie en Chiropodie. Omdat er een tamelijk brede doelgroep is is het een blad met een sterk gevarieerde inhoud. Aan de ene kant is er veel aandacht voor de beschrijving van ziektebeelden en wordt er uitgebreid verslag van congressen gedaan; aan de andere kant is er ruimte voor veel practische informatie en verenigingsnieuws. Vaktentoonstellingen en congressen Als er op het gebied van de voetverzorging een congres of vaktentoonstelling is geweest komt er meestal in het tijdschrift Podopost een zeer gedetailleerd verslag. Dikwijls wordt zelfs iedere lezing samengevat. Zo was het aardig te lezen dat de heer R. Schiedon op het Jaarcongres Podologie 2001 een lezing heeft gehouden over de mogelijke bijdragen van de orthopedisch schoentechnicus na orthopedische operaties aan de enkel. Opvallend vond ik dat er zo weinig contacten lijken te zijn tussen de orthopedisch schoentechnici en de branche van de voetverzorgers. Ook van vaktentoonstellingen wordt er uitgebreid verslag gedaan. In deze verslagen staan allerlei ontwikkelingen van materialen en technieken.. Ziektebeelden en behandelingen In iedere uitgave van het blad wordt een ziektebeeld beschreven.; waarbij er speciale aandacht is voor de behandelaspecten en de preventieve aspecten. De artikelen worden geillustreerd met zeer gedetailleerde kleurenfoto s. Hierdoor worden de voetproblemen (en de mogelijke behandeling daarvan ) voor de lezer direct duidelijk. Uiteraard is er aandacht voor de grote ziektebeelden zolas b.v de diabetische voet, de spreidvoet, hallux valgus etc. Daarnaast worden er ook zeldzame ziektebeelden beschreven zolas b.v de ziekte van Hunter. Bij de beschrijving van de behandelingen worden behandelingen beschreven die mij logisch lijken. Soms is er een beschrijving van een behandeling waar een aantal vraagtekens gezet kunnen worden bij de merites van die behandeling. Bijvoorbeeld allerlei geneeskrachtige (wat is dat?) pakkingen met bijvoorbeeld klei en modder en leem, en beschrijvingen van relaties tussen hiel en voetproblemen en seizoenen en elementen. Themanummers Regelmatig worden themanumers uitgebracht. De vlag dekt evenwel niet altijd de lading. Zo werd er een themanummer de donkere voet uitgebracht (jaargang 15/4 mei 2002) waarin maar een artikel over dit onderwerp stond (overigens een aardig artikel met informatie die ook voor de orthopedisch schoentechnicus zinvol kan zijn) Een ander thema is de voetverzorger en de computer jaargang 15/1 feb. 2002).Vele aspecten van de ICT worden in dit nummer belicht; en met name ook het gebruik dat een aantal voetverzorgers er in de praktijk van maken. Wat betreft de websites die genoemd worden: een van de sites is http://voetenpagina.nl. Hier 18 orthopedische schoentechniek

zijn ook een aantal orthopedisch schoetechnische bedrijven weer terug te vinden. Verenigingsnieuws In ieder nummer is er aandacht voor verenigingsnieuws van de Landelijke Organisatie Voetverzorging en van de Algemene Nederlandse Beroepsorganisatie voor Voetverzorger / Pedicure (oveigens zijn deze organisaties bezig met fusiebesprekingen.) Op deze manier kunnen de leden goed op de hoogte worden gehouden van verenigingszaken. Op bezoek In bijna iedere nummer is een verslag te vinden van een bezoek aan de praktijk van een voetverzorger (of heet dit voetverzorgende?). In dit verslag komen de ervaringen van de voetverzorger dikwijls bij het opzetten van de praktijk- aan de orde. Veel zinvolle zaken zoals hoe organiseer je een praktijk, welke administratie wordt gevoerd etc komen aan de orde. Collega s die dit lezen kunnen daar ideen voor hun eigen praktijk uit halen. Paringseelt en sekspoot Het blad wordt leesbaarder gemaakt door beschrijvingen van de manieren waarop dieren hun voeten gebruiken en de manier waarop bepaalde problemen zijn opgelost. Zo is het aardig te lezen hoe het mechanisme werk dat eenden die op het ijs staan niet met hun poten aan het ijs vastvriezen. Ik kan me echter voorstellen dat de meeste orthopedisch schoentechnici nog meer geinteresseerd zijn in zaken als paringseelt (helaas alleen bij kikkers) en de sekspoot (helaas alleen bij spinnen.) Samenvatting Het vernieuwde tijdschrift Podopost is een leesbaar tijdschrift dat regelmatig informatie bevat die voor de orthopedisch schoentechnicus interessant kan zijn. Literatuur: Podopost jaargang 15 nr. 1 t/m 5. Jos America: technoshoe Jos America Machines BV te Vlijmen organiseert op 8 en 9 november (tussen 10.00 en 17.00 uur) in het bedrijf aan Vlietberg 9 de ontmoetingsdagen Technoshoe, bestemd voor alle betrokkenen in de orthopedische maatschoenmakerij. Tijdens de Technoshoe is er ruime gelegenheid om ervaringen uit te wisselen. Zo zijn er demonstraties van de nieuwste Flexam machines voor de orthopedische schoentechniek. Er staan een aantal demo machines en work units opgesteld. Het is mogelijk de door de bezoekers meegebrachte onderwerken en leesten uit te proberen op de Widia RN3 schuurmachine. Monteurs geven handige tips en uitleg voor een goed machine-onderhoud. De nieuwste Fotofit 3D voetscanner wordt uitgebreid gedemonstreerd. Er zijn ook talrijke aanbiedingen van tackers, widiafreesmessen, aflapmachines en stoffilters. Aanmeldingen via www.josamerica.com. Voor meer informatie: Jos America Machines BV, Industriepark Vlietberg 9, 5251 RG Vlijmen. Tel. 073 5119123. Reumavoetenbesognes Mijn voeten zwellen te pas en te onpas op, ze zweten, ze zijn dol op uitbundige eeltvorming en ze doen pijn. Wat moet je dan als je schoenengek bent en houdt van mooie, elegante en bijzondere schoenen? Het duurde lang, maar uiteindelijk werd het mij duidelijk: het liep niet meer op schoenen uit de winkel. Toen ik voor het eerst bij de orthopedisch schoenmaker kwam, wilde ik meteen rechtsomkeer maken: de schoenen die hier stonden, ging ik echt niet dragen, no way! Nu weet ik inmiddels dat ook orthopedische schoenen er leuk uit kunnen zien. Mijn schoenmaker en ik komen door geven en nemen samen tot het ontwerp. Bij mijn binnenkomst roept hij al: Wat heb je nu weer bedacht? Ook hoor ik hem vaak verzuchten: dit kán niet. Als ik dan na vier maanden de schoenen kom ophalen, is er verrukking, omdat hij ze weer zo mooi heeft gemaakt. En, ook niet onbelangrijk: ik kan er op lopen. Hoewel mijn pedicure, orthopedisch schoenmaker en chirurg vreselijk hun best doen, ik houd natuurlijk wel voeten met reuma. Gelukkig voel ik mij op mijn mooie schoenen absoluut niet gehandicapt. Maar dan: s zomers, s winters, op mijn werk, op de sportschool en onder mijn feestjurk, ik draag dezelfde schoenen, 15 maanden lang. Zó lang, dat het versleten schoenen worden en het lopen minder lekker gaat. De minister heeft het zo besloten. Ik weet dat je eens in de zoveel jaar een tussenpaar mag en dat de schoenen duur zijn en ik ze zelf, tenzij ik de staatsloterij win, niet kan betalen. Misschien lijkt het triviaal. Toch wil ik de minister vragen, net zoals vroeger, iets sneller nieuwe schoenen toe te staan. Zodat ik een schoenenbestandje kan opbouwen en kan variëren, wat beslist ook beter moet zijn voor mijn voeten. Waar zullen mijn kansen op succes liggen: bij de minister of bij de staatsloterij? Marjolein (Overname uit In Beweging, Maandblad voor Reumapatiënten en andere betrokkenen bij reuma). september 2002 19

Boek op de plank Orthopedie is de titel van het 2e boek. De serie van vakboeken die ons meer laat zien over de inhoud van ons zo bijzondere vakgebied is aan het 2e boek toe. Een serie vakboeken voor de opleiding, het bedrijfsleven en de aanverwante groep mensen uit de medische sector die betrokken zijn bij ons vak. Er is mee gedacht en gewerkt door tal van mensen vanuit en ook van buiten de branche en dit alles onder de bezielende leiding van T.N.O. te Eindhoven. Het boek beslaat 181 pagina s met vele foto s en tekeningen van hoge kwaliteit die allen zeer mooi verzorgd zijn. Door: Frans Grol Het boek behandelt vele zaken, zo ook bijvoorbeeld de vraag hoe een onderzoek opgezet dient te worden, en dan begint het eerste deel met het specifieke van een onderzoek van de onderste extremiteiten. Hierin wordt dieper ingegaan op onderzoek d.m.v. palpatie, van spier- en bewegingsonderzoek. Vervolgens komt Alfons ruimschoots aan het woord. Zoals u waarschijnlijk weet is Alfons het systeem dat op de opleiding gebruikt wordt om via computer alle gegevens vast te leggen die in een onderzoek gedaan worden. Voetstanden zijn bij kinderen vaak van structuur al anders dan bij volwassenen. De diverse voetvormen worden besproken en ook de standen en teenvormafwijkingen. Een bekend beeld in de groep van aangeboren afwijkingen is de Spina Bifida. Hieraan is dan ook een heel hoofdstuk gewijd. Het gebied van de neuromusculaire aandoeningen was vroeger voor de orthopedische schoentechnicus minder vaak voorkomend, maar nu worden deze gerekend tot de nog steeds groeiende groep van de klantenkring. De groep van de diabetici is een zeer sterk groeiende groep en levert veel zorgen op. Op termijn gezien zal deze groep ook nog blijven groeien volgens de verwachtingen. Het weten en meten is hier van groot belang. Bij het deel van onderzoek is nog niet opgenomen hoe groot het belang is van preventie door middel van het meten van grondrukkrachten en dit te vertalen in een preventief voetbed. Hiervoor doen computers uitstekende diensten. In hoofdstuk acht wordt ingegaan op Lepra en in hoofdstuk negen worden de diverse vormen van amputatie behandeld. Gewrichtsziekten zoals reumatoide arthritis, JIA, de ziekte van Bechterew, AD, sclerodermie en jicht worden belicht. De uitvoerigheid van de behandelde onderwerpen geven ook aan hoe belangrijk ze zijn en hoe veel er te doen is voor mensen die aan deze aandoening lijden. Hoofdstuk elf gaat over de posttraumatische dystrofie en tot slot is er een hoofdstuk over de het verschijnsel clavus. Achterin het boek vindt u een literatuurlijst. Bij elk onderdeel vindt u een inleidng en een beschrijving van een onderzoek. Ook ontbreekt het maatschoen recept niet. Er zijn veel schema s, staatjes en andere hulplijntjes om tot een mooi product te komen. Zo zag ik op bladzijde154 een schema over de reumatische voet. Mogelijk zijn dit soort gegevens straks de basis van een goed overleg tussen de verschillende disciplines (en ook de verzekeraars) om elkaar zo goed mogelijk te verstaan. Een prachtig boek dat erg mooi is uitgevoerd en door de vele foto s en beschrijvingen niet alleen makkelijk leest maar ook verhelderend is en inzicht geeft in een zo boeiend vak waarbij de vakman alles in het werk kan stellen om de mensen die moeite hebben met lopen op de meest adequate en elegante wijze te helpen. Orthopedie, tweede deel in de serie Orthopedische Schoentechniek. Uitgave van Uitgeverij De Dienst B.V. te Den Bosch. Prijs 50,-. 20 orthopedische schoentechniek