Handhaving Oplosmiddelenbesluit Schakeldagen voorjaar 2009 Erwin Theelen In opdracht van
Inhoudsopgave Specifieke wensen? 1. Inleiding Oplosmiddelenbesluit (10 min) 2. Praktijkblad Handhaving Oplosmiddelenbesluit controleren oplosmiddelenboekhouding via stappenplan (20 min) uitzonderingen en bijzondere omstandigheden (20 min) pauze, casus en uitwerking casus (40 min) 3. Nadere voorschriften opleggen mogelijkheden en onmogelijkheden (15 min) discussie en ervaringen (15 min)
(1) Inleiding Oplosmiddelenbesluit Oplosmiddelenbesluit in een notendop: gebaseerd op artikel 8.40 Wm kan naast Wm vergunning of Activiteitenbesluit bestaan Wat valt onder het Oplosmiddelenbesluit activiteiten uit bijlage I die drempel bijlage II overschrijden alleen VOS gebruikt als oplosmiddel valt onder OMB Wat moet voldoen aan het besluit?
(1) Inleiding Oplosmiddelenbesluit Installatie: een vaste technische eenheid waar een of meer van de onder artikel 1 vallende activiteiten plaatsvinden, en alle andere daar rechtstreeks mee samenhangende activiteiten die technisch verband houden met de op die locatie verrichte activiteiten en van invloed kunnen zijn op emissies Wat zijn de ervaringen hiermee?
(1) Inleiding Oplosmiddelenbesluit Activiteit: zie voor achtergrond het keuzeschema: Drempel in ton VOS verbruik/ jaar Activiteit Drempel in ton VOS verbruik/ jaar 1 Heatsetrotatie 15 11 Chemisch reiningen - 2 Illustratiediepdruk 25 12 Impregneren van hout 25 3 Andere drukactiviteiten 15 (of 30) 13 Coating van leer 10 4 Oppervlaktereiniging R-stoffen 1 14 Fabricage van schoeisel 5 5 Overige oppervlaktereiniging 2 15 Lamineren hout en kunststof 5 6 Coaten/ overspuiten voertuigen 0,5 15 16 Aanbrengen lijmlaag 5 7 Bandlakken 25 17 Vervaardiging lak, inkt, lijm 100 8 Andere coatingprocessen 5 18 Bewerking rubber 15 9 Coating van wikkeldraad 5 19 Extractie van oliën en vetten 10 10 Coating van hout 15 20 Maken geneesmiddelen 50 -- Coaten van voertuigen > 15
(1) Inleiding Oplosmiddelenbesluit Hoe vindt handhaving plaats? bedrijven die onder de werkingsfeer van het besluit vallen moeten een oplosmiddelenboekhouding voeren waarmee wordt aangetoond dat voldaan wordt aan het besluit het controleren van de boekhouding is daarmee het belangrijkste handhavinginstrument
(1) Inleiding Oplosmiddelenbesluit Een boekhouding is toch een... Wellicht wel, maar met: de eisen aan de boekhouding via de ministeriële regeling en het praktijkblad Handhaving Oplosmiddelenbesluit Prikken we daar wel doorheen
(2) Praktijkblad Handhaving Oplosmiddelenbesluit
(2) Stap 2: is de totale emissie bepaald? Opmerkingen: voor alle verdere beoordelingen is het van belang dat de Totale emissie juist is bepaald hiervoor moet het bedrijf een VOS-balans maken indien gebruik gemaakt wordt van nabehandeling moet het bedrijf periodiek (soms continu) metingen uitvoeren aan afgas.
(2) Vos balans (in kg) VOS in afgasemissie (O1) VOS verwijderd in nabehandeling (O5) VOS ingezet (I1) VOS hergebruik binnen activiteit (I2) Diffuse emissie (F) VOS in product (O7) VOS hergebruik buiten activiteit (O8) VOS in afval (O6) VOS-ingezet (I1) = ingekocht + voorraadverschil niet gebruikt Totale emissie = afgasemissie (O1) + diffuse emissie (F) Diffuse emissie (F) = I1 O1 O5 O6 O7 O8 Totale emissie = O1 + F = I1 O5 O6 O7 O8
(2) Stap 2: is de totale emissie bepaald? Welke fouten zijn mogelijk bij de berekening van de Totale emissie? opvoeren van onterechte aftrekposten (O7 en O8) geen onderbouwing van gegevens (omvang O5 en O6) Casus: voor welke activiteiten is aftrek O7 toegestaan? zijn spoelthinners die extern worden geregenereerd als O8 te zien?
(2) Stap 3: hoe voldoen aan het besluit? Op de volgende manieren kan voldaan worden aan het besluit: A. voldoen aan eisen Reductieprogramma: vaste-stofregeling (Regime 1) alternatief reductieprogramma. B. voldoen aan emissiegrenswaarden: concentratie eis schoorsteen + eis diffuse emissie (Regime 2) eis aan totale emissie op basis van VOS input (Regime 3) eis aan totale emissie per product (Regime 4). Bedrijf kiest voor A of B, overige keuzes liggen vast in het besluit.
(2) Stap 4: wordt aan het besluit voldaan? De boekhouding moet (per activiteit vallend onder het OMB): berekeningen bevatten van het VOS verbruik en de totale emissie overige berekeningen bevatten waarmee aangetoond wordt dat voldaan wordt aan het Oplosmiddelenbesluit alle onderbouwingen en achtergrondgegevens bevatten die nodig zijn om voornoemde berekeningen te kunnen toetsen. De boekhouding moet een periode van 12 maanden omvatten en binnen 13 weken na afronding van een periode beschikbaar zijn.
(2) Stap 4: toets aan vaste-stofregeling regime 1 Via regime 1 kan aan het besluit voldaan worden: als overgaan is, of kan worden op VOS arme producten die vaste stof bevatten. Men moet als volgt aantonen dat men aan het besluit voldoet: berekenen referentie-emissie = kg vaste stof/ jaar x VF berekenen beoogde emissie = referentie-emissie x reductie% (VF en reductie% liggen vast in besluit) aantonen dat totale emissie beoogde emissie.
(2) Stap 4: toets aan emissie-eisen regime 2 Bij regime 2 moet men: de afgasconcentratie meten (of berekenen) en toetsen aan de eis de diffuse emissie berekenen (of meten) en toetsen aan de eis (als % van de VOS-input) Waarbij: VOS input = VOS ingezet (I1) + VOS hergebruikt binnen activiteit (I2)
(2) Stap 4: toets aan emissie-eisen regime 3 en 4 Bij regime 3 moet men: de totale emissie berekenen en toetsen aan de eis als % van de VOS-input Bij regime 4 moet men: de totale emissie berekenen en toetsen aan de hoeveelheid product
(2) Stap 4: toets aan alternatief reductieprogramma Er kan ook aan het besluit worden voldaan door: Bij reinigen en ontvetten zonder R-stoffen aan te tonen dat: het gemiddelde VOS gehalte van gebruikte middelen max. 30% is Bij alle activiteiten aan te tonen dat: de totale VOS emissie (kg/jaar) van de installatie is aan de VOS emissie die toegestaan is bij het voldoen aan emissiegrenswaarden
(2) Stap 5: de R-stoffen regeling Voldoet, bij overschrijding van de massastroom van: 100 gram/ uur voor gehalogeneerde VOS met R40 stoffen, of 10 gram/ uur voor VOS met R45, 46, 49, 60 of 61 stoffen, de VOS emissie aan de eis van 20 respectievelijk 2 mg/m³? Let op, dit geldt alleen bij activiteiten die onder het besluit vallen
(2) Stap 5: de compensatieregeling Als een activiteit niet aan de eisen voldoet, kan toch aan het besluit voldaan worden indien: bij een andere activiteit, zoveel meer wordt gereduceerd dat de totale reductie (ofwel emissie) gelijk is aan de reducties (ofwel emissies) die afzonderlijk gehaald moeten worden. (deze compensatie geldt niet voor R-stoffen)
(2) Stap 5: enkele uitzonderingen Uitzonderingen mogelijk voor specifieke situaties zoals: bij niet kunnen voldoen aan diffuse eis: BBT toepassen bij niet beheerst kunnen afvangen (bij benoemde gevallen) reductieprogramma volgen, anders BBT toepassen Zie voor details en meer uitzonderingen het praktijkblad of het besluit.
(2) Casus Maak a.u.b. vraag 1 van de casus in 10 minuten
(2) Uitwerking casus Antwoord vraag 1: meer onderbouwing is nodig bij: ruwe schattingen van de enige aftrekposten VOS in afval en VOS verwijderd in nabehandeling de vaststelling van het afzuigdebiet en het aantal emissie uren het rendement van de nabehandeling
(2) Casus Maak a.u.b. de vragen 2 en 3 van de casus in 20 minuten
(2) Uitwerking casus Vraag 2: doorberekening: Afgasemissie = concentratie x debiet x tijd x 10-6 / C factor = 62 x 15000 x 930 x 10-6 / 0,8 = 1081 kg Verwijderd = (emissie/ (100% rendement)) emissie = (1081 / 0,11) 1081 = 9827 1081 = 8746 kg Totale emissie = VOS inzet VOS in afval VOS in filter = 16.600 1.296 8746 = 6.558 kg Diffuse emissie = Totale emissie Afgasemissie = 6.558 1.081 = 5477 kg 5.477 kg diffuse emissie / 16.600 kg VOS input = 0,33 (33%) diffuse emissie als % van de input.
(2) Uitwerking casus Vraag 3: Zeg het maar.
(3) Nadere voorschriften opleggen Mag je voorschriften opnemen naast het Oplosmiddelenbesluit? Wat zijn uw ervaringen?
(3) Nadere voorschriften opleggen In vergunning/ een besluit in principe: geen VOS emissie-eisen (besluit werkt direct en biedt alternatief) geen meet/ controle verplichting (NeR 3.7 is direct van toepassing) wel vastleggen BBT bij: niet kunnen voldoen aan diffuse eis (art. 3_3) niet kunnen afvangen VOS + reductieprogramma niet mogelijk (art. 3_4) IPPC bedrijven als OMB niet BBT is (uitspraak + wijziging wet) wel ter voldoening aan OMB NeR VOS-(bron)eisen opleggen (art. 9, aantonen echter nog steeds via boekhouding op basis van OMB) wel situering emissiepunt/ ontgeuring e.d. (los van OMB)
(3) Nadere voorschriften opleggen Aandachtspunten scheepswerven: zie voor BBT: werkboek metalectro module C6 ( 3.5 en 3.6) voorkeursvolgorde reiniging/ good-housekeeping e.d. elke 4 jaar praktijkproef/ onderzoek naar VOS reductie kopie beschikking naar minister (VROM)
(3) Nadere voorschriften opleggen Aandachtspunten IPPC (cat. 6.7): installaties voor oppervlaktebehandeling waarin organische oplosmiddelen worden gebruikt [..] met een verbruikscapaciteit van meer dan 150 kg oplosmiddel per uur, of meer dan 200 ton per jaar in Bref veelal eisen die strenger en concreter zijn dan OMB en NeR (werkboeken milieumaatregelen) per geval eisen (BBT) vergelijken oplegnotitie nog niet gereed
Handige informatie www.infomil.nl onder Lucht > VOS> Oplosmiddelenbesluit: Praktijkblad handhaving Oplosmiddelenbesluit Informatieblad Oplosmiddelenbesluit (L33) Keuzeschema Oplosmiddelenbesluit (webversie praktijkblad) veel vragen en antwoorden veel casussen en uitwerkingen uit eerdere workshops helpdesk lucht van InfoMil: (070) 373 55 75