RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK THEMA RAPPORTAGE SBO SBO HET KOMPAS School : SBO Het Kompas Plaats : Middelharnis BRIN-nummer : 18KM Onderzoeksnummer : 101883 Datum schoolbezoek : 22 november 2007 Datum vaststelling : 22 januari 2008
2 Rapport thema onderzoek SBO Het Kompas 22 november 2007
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 5 2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL... 7 3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN... 9 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT... 11 Rapport thema onderzoek SBO Het Kompas 22 november 2007 3
4 Rapport thema onderzoek SBO Het Kompas 22 november 2007
1 INLEIDING In de schooljaren 2004/2005 en 2005/2006 werden alle scholen voor speciaal basisonderwijs (SBO) bezocht met een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). De bevindingen zijn weergegeven in het rapport 'De kwaliteit van het speciaal basisonderwijs rapportage van de onderzoeken van de inspectie van het onderwijs in 2005 en 2006. (2007)'. In navolging van dit onderzoek wordt op een steekproef van scholen in het najaar van 2007 het ontwikkelingsperspectief beoordeeld. In 2008 zal hierover een themarapportage uitkomen. In het kader van deze themarapportage bezocht de inspectie van het onderwijs op 22 november 2007 SBO Het Kompas. Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar twee indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. Het betreft de indicatoren: 10.3 'De school stelt bij plaatsing voor iedere leerling een ontwikkelingsperspectief vast' en 10.5 'De school volgt of de leerling zich ontwikkelt conform het ontwikkelingsperspectief en maakt naar aanleiding hiervan beredeneerde keuzes'. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Opzet van het thema onderzoek Het thema onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn; Schoolbezoek, waarbij gesprekken met het bevoegd gezag, de directeur, de intern begeleider en de psycholoog zijn gevoerd over de onderzochte indicatoren, de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein, en over de context van de school; Analyse van een aantal leerlingdossiers. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op twee indicatoren op. Na een korte beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdstuk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien. In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven. Rapport thema onderzoek SBO Het Kompas 22 november 2007 5
6 Rapport thema onderzoek SBO Het Kompas 22 november 2007
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL Het Kompas is een speciale basisschool met zeven groepen. Na een daling in leerlingenaantal ligt het deelnamepercentage in het 'Interzuilair Samenwerkingsverband Goeree-Overflakkee' nu weer rond de 3 procent. De verwachting is dat het deelnamepercentage op dit niveau zal stabiliseren. In het samenwerkingsverband ligt de nadruk op de versterking van de zorg op de basisscholen middels de invoering van handelingsgerichte diagnostiek. Op bestuurlijk niveau werken de scholen van de Stichting Openbaar Primair Onderwijs Goeree-Overflakkee aan hun kwaliteitszorgsysteem. Ook SBO Het Kompas werkt aan een verdere aanscherping van dit systeem. Daarnaast geeft de directeur aan dat veel geïnvesteerd is in de vernieuwing van het methodenaanbod. In de context van de school zijn geen factoren aanwezig, die een belemmerende werking hebben op de kwaliteit van het onderwijs. Rapport thema onderzoek SBO Het Kompas 22 november 2007 7
8 Rapport thema onderzoek SBO Het Kompas 22 november 2007
3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; Begeleiding 10.3 SBO: De school stelt bij plaatsing voor iedere leerling een ontwikkelingsperspectief vast. 10.5 SBO: De school volgt of de leerling zich ontwikkelt conform het ontwikkelingsperspectief en maakt naar aanleiding hiervan beredeneerde keuzes. 1 2 3 4 Toelichting: Tijdens het periodiek kwaliteitsonderzoek in 2006 op SBO Het Kompas stelde de inspectie vast dat het werken met ontwikkelingsperspectieven zich beperkte tot de bovenbouwleerlingen en nog geen vertaalslag kende naar het onderwijs in de groep. Dit resulteerde in een onvoldoende beoordeling van de indicatoren 10.3 en 10.5. De inspectie beoordeelt ook nu de indicatoren 10.3 en 10.5 als onvoldoende: alleen voor de leerlingen uit de bovenbouw worden ontwikkelingsperspectieven vastgesteld en geregeld geëvalueerd en bijgesteld waarbij de link naar het onderwijsaanbod voor de leerling nog niet gelegd wordt. De school heeft ervoor gekozen om eerst zorgvuldig na te gaan hoe zij ontwikkelingsperspectieven wil vaststellen en hoe dit verder past in het systeem van leerlingenzorg en het onderwijs in de streamgroepen. Gesteund door het bestuur heeft de school hier geruime tijd voor uitgetrokken. Uitgangspunt was dat ontwikkelingsperspectieven geen loos etiket moesten worden maar betekenisvol zouden zijn voor het onderwijs. De intern begeleider, psycholoog en directeur hebben momenteel een aanpak uitgewerkt voor het vaststellen en bijstellen van ontwikkelingsperspectieven en hierbij een koppeling gelegd naar het onderwijsaanbod. Per januari 2008 start het team met de invoering. De inspectie vraagt bij de vaststelling van de ontwikkelingsperspectieven wel aandacht voor de wijze waarop deze tot stand komen. Als de ontwikkelingsperspectieven met name gebaseerd worden op eerdere leerrendementen blijft er vooral sprake van een 'volgende' benadering. Pas als deze ontwikkelingsperspectieven voortkomen uit een inschatting van mogelijkheden en belemmeringen van leerlingen is sprake van een toekomstperspectief dat een omslag naar een plannende, doelgerichte onderwijsaanpak kan bewerkstelligen. Rapport thema onderzoek SBO Het Kompas 22 november 2007 9
Hoewel de indicatoren 10.3 en 10.5 nog steeds als onvoldoende beoordeeld worden, betekent dit niet dat de school heeft stilgestaan in haar ontwikkeling betreffende ontwikkelingsperspectieven. Het effect van het gelopen traject tot nu toe is echter nog niet in de leerlingendossiers zichtbaar. De school staat nu voor de operationaliserings- en implementatiefase. Deze fase vraagt om een helder traject waarin doelen en rollen en taken van de diverse betrokkenen duidelijk zijn. De school heeft haar kwaliteitszorg volgens de directeur verder ontwikkeld zodat op dit punt voorzien kan worden in een doelgericht ontwikkelingstraject. Een punt dat bij het invoeringstraject zeker niet vergeten mag worden, is de argumentatie voor een bepaald ontwikkelingsperspectief en de verantwoording van de mogelijke bijstelling hiervan. 10 Rapport thema onderzoek SBO Het Kompas 22 november 2007
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Afspraken met betrekking tot wettelijke bepalingen. De directeur zal in de volgende schoolgids de contactgegevens van het meldpunt vertrouwensinspecteur aanpassen en het programma voor godsdienstonderwijs verder toelichten. Het schoolplan 2003-2007 is verlengd tot eind 2007. Het bevoegd gezag stuurt het nieuwe schoolplan voor januari 2008 toe aan de inspectie. De inspectie ontvangt voor half december de berekening van de onderwijsuren voor de verschillende groepen van SBO Het Kompas. De inspectie heeft inmiddels de berekening ontvangen. Afspraken over de invulling van het toezicht. Uit dit onderzoek naar het ontwikkelingsperspectief blijkt dat er sprake is van ontwikkeling. Om te beoordelen of de kwaliteit van het onderwijs in zijn geheel in aanmerking komt voor regulier toezicht, zal de inspectie naar verwachting in 2008 een kwaliteitsonderzoek doen. Rapport thema onderzoek SBO Het Kompas 22 november 2007 11