Warmterecuperatie uit gemeentelijke riolering - een haalbare kaart?



Vergelijkbare documenten
Warmtewinning uit de gemeentelijke riolering voor het verwarmen van appartementen. Wendy Francken - VLARIO 7 mei 2015

Antwerpen, 8 oktober Inhoud

Warmtewinning uit de gemeentelijke riolering voor het verwarmen van appartementen. Riet Lismont VLARIO 11 juni 2015

waterketen Omvang en metingen Zwolle 24 mei 2011 Jeroen Kluck

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

Energie uit afvalwater

Riothermie: Afvalwater als warmtebron (praktische toepassingen)

WERKGROEP 18 JUNI 2015

SPARK - riothermie. 29 september Rada Sukkar gfs@tauw.nl

Natuurlijk comfortabel -Visie op de afvalwaterketen in de regio Vallei en Veluwe-

Het opstarten in een gemeente van een installatie voor de recuperatie van rioolwarmte: het juridisch kader toegelicht

Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum

Energie uit afvalwater

Heat Exchanging Asphalt Layers : Studie naar de implementatie in Vlaanderen

Naar een energieneutrale waterkringloop. Een stip op de horizon

De energiebesparende samenwerking tussen Gemeente Velsen en Dunamare Onderwijsgroep. Impressie excursie riothermie op 14 december 2016

Quickscan riothermie zwembad Hogekwartier, Amersfoort

DE EFFICIËNTE EN MILIEUVRIENDELIJKE OPLOSSING VOOR DE PRODUCTIE VAN SANITAIR WARM WATER

Riothermie en WKO voor duurzame warmte en koude

Toelichting vanuit het gezichtspunt Ingenieur Speciale technieken en EPB

Afvalwaterplan DAL/W 2 In vogelvlucht. Gemeente Delfzijl Gemeente Appingedam Gemeente Loppersum Waterschap Noorderzijlvest Waterschap Hunze en Aa s

Condenserende Ketels. Energiezuinig : niet enkel tegen de sterk gestegen energieprijzen... Laurent Vercruysse Viessmann Belgium

Cohousing Waasland op zoek naar Circulair. Ervaringen in energietransitie in een cohousinggroep

De Itho Energiewoning Balans in energiebesparing en wooncomfort

MIP-event Energie ligt op de straat Energie-wegen, Hoe warmte opslaan en gebruiken?

MIP2 Groene Datacenters

Introductie voorstelling

Sanitair warm water: beslissingselementen bij de keuze van het systeem Ivan Verhaert (Kenniscentrum Energie)

Omschakelen naar lage temperatuurverwarming

Restwarmte: liever minder dan meer

Afvalwater als warmtebron om proceswater op te warmen

Restwarmte en riothermie

Nefit EnviLine split warmtepomp. Nefit houdt Nederland warm. EnviLine. split warmtepomp

Verwarm uw woning elektrisch. Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie

Traject 2: Kansenkaart riothermie

SolarFreezer. Comfort zonder aardgas

I-QUA binnen Gemeentelijke Waterbeheer. Harold Soffner, beleidsmedewerker en projectleider I-QUA Gemeente Bernheze 19 oktober 2017

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

Optimaliseer uw pompsysteem op een intelligente manier. Marco Bellemans Dirk Raes

Restwarmte. Hoe zit dat nu met restwarmte in de oppervlaktebehandelende industrie? Robin Sommers, manager/sr. adviseur industrie

Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden. 11 februari 2016

Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018

Vloeibaar goud: de routekaart afvalwaterketen

Energiezuinig renovatieproject Sterrenveld

11/09/2012 CASE 1. kantoor GRONTMIJ - situering - Mechelen

ROL VAN INSTALLATIETECHNIEKEN EN IMPACT OP UW ONTWERP. Dirk Saelens. Afdeling Bouwfysica, Departement Burgerlijke Bouwkunde, K.U.

DATACENTER RESTWARMTE & INNOVATIE 2018 Hoe maken we (rest)warmte uit datacenters winstgevend? 10 oktober Amsterdam

Kwaliteitsborging Bodemenergie

SAMEN NAAR EEN GASVRIJE OPLOSSING

EPB in Vlaanderen en hoe te gebruiken als verkoopstool

SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN

Hartelijk welkom! Workshop. Middelgrote ketels. VPI: Geert Standaert Viessmann Belgium bvba.

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit

Meer wooncomfort. en minder energieverbruik door een warmtepomp. voltalimburg.nl/warmtepomp

STAVINGSCERTIFICAAT EPB

COGEN Vlaanderen vzw. Doelstelling: actief meewerken aan de ontwikkeling van kwaliteitsvolle WKK Expertisecentrum Expertiseverstrekking naar leden

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Learnshop INDUSTRIE & MILIEU 24/03/10. Duurzaam hergebruik van warmte-energie uit afvalwater! Ir. Marc Feyten

Er warmpjes bij zitten, dankzij uw interne computerruimte? DE WIT datacenterkoeling, André Zweverink APAC Airconditioning, Martijn Kolk

Voorwaarden aansluiting appartementen en woningen op WKO bron DSKII

EUROPESE COMMISSIE. Brussel, 11-VII-2006 C(2006) Betreft: Steunmaatregel nr. N 96/06 "Eneco duurzame energie " Excellentie,

Schoonschip is de meest duurzame drijvende woonwijk van Europa, bestaande uit 46 drijvende huishoudens die een nieuwe standaard definieert voor

nergiebesparing in de ICT

Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen

Terugwinning restwarmte uit de openbare riolering

ENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN

Alle ins en outs van warmtepompen

Uitbreiding Multatulilaan Culemborg

DSS Douchegoot WTW met een spectaculair rendement EPG reductie 0,07. DSS douchegoot WTW. Twee keer plezier van dezelfde energie

Opmaak kansenkaart riothermie voor Antwerpen

Inhoud. Hernieuwbare energie voor gebouwen 18/09/2012

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN

IWT-WP-DIRECT: De impact van regelparameters op de prestatie van residentiële warmtepompinstallaties aan de hand van simulaties

Grijs Water Recuperatie. Rik Daneels

Pinchanalyse of warmteintegratie : Een korte inleiding

Wat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV

Opleiding Duurzaam Gebouw:

TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG

Aan de commissie wordt advies gevraagd op onderstaand voorstel aan het AB:

Energiebesparing Gemeente Huizen

VERKLARING Green Deal tussen Unie van waterschappen en Rijksoverheid

Duurzaam verwarmen en koelen met gas

200% rendement uit 100% energie: De witte motor van uw woonhuis!

Over de Aqua DX unit. Energiebesparing. Keuze vrijheid. Compact en fluisterstil

Energie uit oppervlaktewater

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Leeswijzer bij de studie naar kansen Thermische Energie uit Afvalwater

Businesscase voor thermische energie uit water t.b.v. beschermde stadskern Blokzijl 18 april 2019

Warmtenetten in Vlaanderen ACE 22-11/2012. Van Overberghe Koen

Nieuw ontmoetingscentrum Melac geopend in Zwijnaarde: nauwe samenwerking tussen Stad en OCZw leidt tot duurzaam resultaat

BENG. Bijna Energie Neutrale Gebouwen

Thermische energie uit afvalwater in Zwolle

Energie Exploitatie Ontwikkelingen in Nederland

DAIKIN-INTERGAS HYBRIDE WARMTEPOMP DAIKIN-INTERGAS HYBRIDE WARMTEPOMP

Standpunt Nieuwe Sanitatie

Minder, anders en efficiënter

Energie en water de circulaire economie

NIEUWBOUWWIJK NIJSTAD-OOST

PLANNEN VAN HET GEBOUW

Thermische energie uit oppervlaktewater. Kansen voor een aardgasvrij Nederland

Transcriptie:

Warmterecuperatie uit gemeentelijke riolering - een haalbare kaart? Wendy Francken Directeur VLARIO 1

11 Europese partners Uit 6 landen Met 1 gemeenschappelijk doel De waterketen te verduurzamen door: Energie terug te winnen Hergebruik van energie Energiebesparing INNERS activiteiten 1. Onderzoeknaarde meest efficiënte manier voor het terugwinnen en hergebruiken van energie binnen de stedelijke waterkringloop 2. Optimaliserenen demonstreren van het gebruik van thermische energie uit afvalwater 3. Het ontwikkelen, testen en demonstreren van nieuwe technieken voor hergebruik van chemischeenergieen reductie van operationele energie 4. Het beïnvloeden van belanghebbenden 5. Het identificeren en adresserenvan juridischeen oganisatorischebarrièresvoorimplementatie van innovatieve technieken 2

Resultaten Inzicht in de werking van de stedelijke waterketen op het gebied van energie Innovatieve oplossingen in de stedelijke waterketen Richtlijnen voor toekomstig (Europees) beleid Projects Projecten in INNERS 3

Waterschap Groot Salland 1. Duurzaamzwembaddoor het gebruikvan warmte uit afvalwater Source: www.waterschoon.nl 2. Onderzoeknaarde mogelijkheden voor gescheiden inzamelingvan afvalwaterstromen in Deventer Wupperverband 2. Energiegebruikenwaarnodig: implementatie van gedecentraliseerd warmtegrid op rwzi Buchenhofen 1. Deammonificatie op rwzi Kohlfurth eenstapdichterbijeen energieneutrale afvalwaterketen 4

Lille Métropole Warmte halen uit het riool voor verwarming in stedelijk gebied Waterschap Vallei & Eem 1. Leveren en gebruiken van warmte op een rwzi: case Amersfoort 2. Implementatie van Anammoxtechnologie 5

Universiteit Bradford en district Kirklees Wijk Dewsbury: mogelijkheden van regenwatergebruik voor verwarming en koeling van huizen Aquafin Impact warmtewinning uit riolen bepalen 6

CRP Henri Tudor, Wupperverband, Universiteit Luxemburg en SIDEN Ontwikkelen en testen van een Energy Online Service tool (EOS) VLARIO Warmtewinning uit gemeentelijke riolen en juridische screening 7

Warmterecuperatie uit gemeentelijke riolering een haalbare kaart? In bepaalde riolen loopt een groot debiet aan warm water. Onder welke voorwaarden kan dit gebruikt worden als alternatieve warmtebron voor een warmtepomp? Technische voorwaarden Juridische voorwaarden Economische voorwaarden 8

Beperkingen Rioolwater van 30 woningen nodig om 1 woning te verwarmen -> niet voor iedereen Leverbetrouwbaarheid niet absoluut TE COMBINEREN MET KLASSIEKE INSTALLATIE Technologie 3 basisconcepten 9

Recuperatie uit nabije riool - Vlakke warmtewisselaar in de rioolleiding - Zowel retrofit als bij nieuwe riool - Alternatief: pompsystemen - Hoger rendement (platenwarmtewisselaar) - Complexer Vervuilingsprobleem - Biofilmreduceert warmteoverdracht met 20 tot 50 % - Reductie kan op 20% gehouden worden door - Flood Flushing (wekelijks) - Hogedrukreiniger (2 x per jaar) 10

Met pompsysteem - Concept: water via zelfreinigende zeef naar externe warmtewisselaar pompen. - Extra pomp-put noodzakelijk - Hogere verdampingstemperaturen voor de warmtepomp mogelijk - Moeilijker te begroten - CaseA: 50 kw: 89 000 - CaseB: 50 kw: 169 000 Verschil: slib-analyse Hoe dimensioneren? - Kritieke puzzelstukken - Verwarming + SWW - Anders te lage benutting - Riooldebiet: - Gegevens uitbater - Meetcampagne Q en T : 2 500 - Geen menging met regenwater (te koud) - Afgiftetemperatuur: zo laag mogelijk - Concept Sanitair warm water (legionella beheersing) - Afstand tot riool - Afnameprofiel van verbruiker 11

Zoektocht naar eerste realisatie in Vlaanderen. wordt vervolgd Vragen of meer info: VLARIO vzw 03/827 51 30 of info@vlario.be VLARIO-dag 26 maart 2013 Antwerp Expo 12