Archiefnummer 0702 Voorlopige inventaris van het archief van de DAGTEEKEN- EN KUNSTAMBACHTSSCHOOL VOOR MEISJES 1878-1923
Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes Deel I Klaas de Jong Amsterdam 2
1989 3
INHOUD 1 Inleiding 3 2 Inventaris 4 2.1 Vereniging 4 2.1.1 Statuten 4 2.1.2 Algemene vergadering 4 2.2 Bestuurder / directeur 4 2.2.1 Reglementen 4 2.2.2 Notulen van de Bestuursvergaderingen 5 2.2.3 Verslagen van de Bestuursvergaderingen 5 2.2.4 Jaarverslagen 5 2.2.5 Verslagen aan de verschillende overheden 7 2.3 Leraren / leerlingen 8 2.3.1 Leerlingenlijsten 8 2.3.2 Programma der lessen 8 2.3.3 Lijsten van het onderwijzend personeel 8 2.4 Correspondentie 10 2.4.1 Correspondentie 10 2.5 Varia 10 2.5.1 Gebouwen 10 2.5.2 Advertentieboeken 10 2.6 Financiële Administratie 11 2.6.1 Pensioenverzekeringen 11 2.6.2 Grootboek 11 2.6.3 Varia 11 4
1. Inleiding De tekenafdeling van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes werd in 1878 opgericht door de Maatschappij voor den Werkenden Stand. In 1901 werd de school gereorganiseerd en werd naast de tekenschool een kunstambachtsschool voor meisjes geopend. In 1923 fuseerde de school met enkele andere vakscholen tot het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs (IvKNO). Meer over de informatie over de geschiedenis van deze school is te vinden in het boek: "Het ontstaan van het kunstnijverheidsonderwijs in Nederland en de geschiedenis van de "Quellinusschool" te Amsterdam (1879-1924)" door A. Martis (Overdruk uit: Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek 30 (1979), p. 79-171). N.B. Om verwarring met de archieven van de andere kunstnijverheidsscholen te voorkomen is voor ieder inventarisnummer de afkorting DKM gebruikt. Deel I van het archief heeft een omvang van 1 meter. Raadpleging Het archief is openbaar. Citeerinstructie RKD, Den Haag, Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes, archiefnummer 0702, voorlopig inv.nr 5
2 Inventaris 2.1 Vereniging Jaarlijks werd in februari een Algemene Vergadering gehouden waarin de bestuursverkiezing plaatsvond, het bestuur verslag uitbracht over het afgelopen jaar en de rekening van de penningmeester ter goedkeuring aan de leden werd aangeboden. Verdere bepalingen omtrent de Algemene Vergaderingen zijn te vinden in de Statuten. In de statuten staan de doelstellingen en de structuur beschreven van de Vereeniging. Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes, alsook de rechten, plichten en samenstelling van het Bestuur. 2.1.1 Statuten DKM 1.1.1. DKM 1.1.2. Statuten der Vereeniging Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1909. 12 pagina s N.B. 2 exemplaren Statuten der Vereeniging Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, zonder datum. 4 pagina s 2.1.2 Algemene vergadering DKM 1.2.1. Notulenboek I der Vereeniging Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes, 1 november 1907 7 juli 924. 96 pagina s, handgeschreven. 2.2 Bestuurder / directeur 2.2.1 Reglementen In het reglement zijn de rechten en plichten van het bestuur, de directeur, het onderwijzend personeel en de leerlingen vastgelegd, alsook de organisatie en inhoud van het onderwijs. DKM 2.1.1. DKM 2.1.2. DKM 2.1.3. DKM 2.1.4. Reglement voor de afdeeling Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes, 1906. 15 pagina s Huishoudelijk Reglement der Vereeniging Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1909. 10 pagina s N.B. 3 exemplaren Schoolreglement der Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes, 1911. 10 pagina s N.B. 3 exemplaren Schoolreglement Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes, zonder datum. 8 pagina s 6
2.2.2 Notulen van de Bestuursvergaderingen Het bestuur van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes bestond uit tenminste vijf leden, die werden gekozen uit en door de algemene vergadering. Het was bevoegd tot het verrichten van alle daden van eigendom en beheer en regelde de wijze waarop het onderricht in de verschillende vakken van het leerplan werd gegeven. In principe kwam het bestuur vijf maal per jaar bijeen en verder zo vaak als dat nodig mocht zijn. DKM 2.2.1. Tweede Notulenboek Dagteekenschool voor Meisjes, 19 februari 1902-24 januari 1908. 180 pagina s, handgeschreven DKM 2.2.2. DKM 2.2.3. DKM 2.2.4. DKM 2.2.5. Notulenboek, 20 februari 1908-21 juni 1911. 240 pagina s, handgeschreven Notulen, 6 juli 1911 23 april 1915. 240 pagina s, handgeschreven Notulen, 17 mei 1915 18 april 1918. 200 pagina s, handgeschreven Notulen, 12 juni 1918 7 juli 1924. 204 pagina s, handgeschreven 2.2.3 Verslagen van de Bestuursvergaderingen Naast de notulen werden er van de Bestuursvergaderingen verslagen gemaakt waarin de belangrijkste besluiten in samengevatte vorm nogmaals werden weergegeven. Waarschijnlijk waren deze verslagen bedoeld voor de docenten. DKM 2.3.1. Verslagen van de Bestuursvergaderingen, mei 1909 juli 1924. 110 documenten, gedeeltelijk handgeschreven N.B. De verslagen zijn genummerd. De volgende verslagen ontbreken: 1-4, 19, 29, 45-50, 72, 106. 2.2.4 Jaarverslagen In de jaarverslagen legde het bestuur verantwoording af over de volgende zaken: de samenstelling van het bestuur, het reglement, het personeel, de leerlingen, het leerplan, hulp- en leermiddelen, de lokalen en de financiën. De jaarverslagen over de jaren 1908-1923 zijn gebundeld in één band. Daarnaast zijn van de volgende jaarverslagen losse exemplaren aanwezig: 1911, 1912, 1913, 1914, 1915, 1918 (2 expl.), 1919 (4 expl.), 1920 (5 expl.), 1921 (7 expl.), 1922 (4 expl.), 1923 (3 expl.). Zij hebben dezelfde signatuur gekregen als de ingebonden verslagen. DKM 2.4.1. DKM 2.4.2. Verslag over het jaar 1907 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1908. 14 pagina s Verslag over het jaar 1908 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor 7
Meisjes te Amsterdam, 1909. 7 pagina s DKM 2.4.3. DKM 2.4.4. DKM 2.4.5. DKM 2.4.6. DKM 2.4.7. DKM 2.4.8. DKM 2.4.9. DKM 2.4.10. DKM 2.4.11. DKM 2.4.12. DKM 2.4.13. DKM 2.4.14. DKM 2.4.15. DKM 2.4.16. DKM 2.4.17. Verslag over het jaar 1909 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1910. 11 pagina s Verslag over het jaar 1910 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes, tevens Vakschool voor Vrouwen- en Kinderkleeding te Amsterdam, 1911. 19 pagina s Verslag over het jaar 1911 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1912. 15 pagina s Verslag over het jaar 1912 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1913. 13 pagina s Verslag over het jaar 1913 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1914. 15 pagina s, tevens illustratie(s) Verslag over het jaar 1914 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1915. 16 pagina s Verslag over het jaar 1915 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1916. 15 pagina s Verslag over het jaar 1916 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1917. 17 pagina s Verslag over het jaar 1917 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1918. 18 pagina s, tevens illustratie(s) Verslag over het jaar 1918 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1919. 15 pagina s Verslag over het jaar 1919 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1920. 16 pagina s, tevens illustratie(s) Verslag over het jaar 1920 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1921. 22 pagina s, tevens illustratie(s) Verslag over het jaar 1921 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1922. 22 pagina s, tevens illustratie(s) Verslag over het jaar 1922 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1923. 13 pagina s Verslag over het jaar 1923 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1924. 17 pagina s, tevens illustratie(s) 8
DKM 2.4.18. Verslag over het jaar 1902 van de Afdeeling Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes van de Maatschappij voor den Werkenden Stand te Amsterdam, 1903. 4 pagina s, handgeschreven N.B. 3 exemplaren DKM 2.4.19. DKM 2.4.20. DKM 2.4.21. DKM 2.4.22. DKM 2.4.23. DKM 2.4.24. DKM 2.4.25. DKM 2.4.26. Verslag over het jaar 1903 van de Afdeeling Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes van de Maatschappij voor den Werkenden Stand te Amsterdam, 1904. 4 pagina s, handgeschreven Verslag over het jaar 1904 van de Afdeeling Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes van de Maatschappij voor den Werkenden Stand te Amsterdam, 1905. 4 pagina s, handgeschreven Verslag over het jaar 1905 van de Afdeeling Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes van de Maatschappij voor den Werkenden Stand te Amsterdam, 1906. 4 pagina s, handgeschreven Verslag over den cursus 1905-1906 van de Hoofdafdeeling Kunstambachtsschool" der Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes van de Maatschappij voor den Werkenden Stand te Amsterdam, 1907. 4 pagina s, handgeschreven Verslag over het jaar 1906 van de Afdeeling Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes van de Maatschappij voor den Werkenden Stand te Amsterdam, 1907. 4 pagina s, handgeschreven N.B. 2 exemplaren Verslag over den cursus 1906-1907 van de Hoofdafdeeling "Kunstambachtsschool" der Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes van de Maatschappij voor den Werkenden Stand te Amsterdam, 1908. 4 pagina s, handgeschreven Verslag over het jaar 1908 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1909. 4 pagina s, handgeschreven N.B. 3 exemplaren Verslag over het jaar 1909 van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam, 1910. 12 pagina s, handgeschreven N.B. 2 exemplaren 2.2.5 Verslagen aan de verschillende overheden De Dagteeken- en Kunstambachtsschool was afhankelijk van een aantal subsidiegevers (voornamelijk Rijk, Provincie en Gemeente). Aan deze overheden moest verslag worden uitgebracht over de situatie van de school. Gedeeltelijk overlapt de informatie in deze verslagen met die in de diverse jaarverslagen (zie DKM 2.4.1 t/m DKM 2.4.26). 9
DKM 2.5.1. Map met verslagen aan de verschillende overheden, 1903-1919. 50 documenten DKM 2.5.2. Betreffende de staat van de school, 1887-1904. Verslagen handelend over de leerlingenaantallen. 39 documenten 2.3 Leraren / leerlingen 2.3.1 Leerlingenlijsten DKM 3.1.1. Lijsten der leerlingen van Afd. C., B. en A. vanaf 1 april 1886 tot 1891/1892. 80 pagina s, handgeschreven. DKM 3.1.2. DKM 3.1.3. DKM 3.1.4. DKM 3.1.5. DKM 3.1.6. DKM 3.1.7[a]. DKM 3.1.7[b]. DKM 3.1.8. DKM 3.1.9. Leerlingenlijst: Cursus 1914-1915, 1914. 12 pagina s, handgeschreven Leerlingenlijst: Cursus 1915-1916, 1915. 10 pagina s, handgeschreven Leerlingenlijst: Cursus 1916-1917, 1916. 11 pagina s, handgeschreven Leerlingenlijst: Cursus 1917-1918, 1917. 8 pagina s, handgeschreven Leerlingenlijst: Cursus 1918-1919, 1918. 10 pagina s, handgeschreven Leerlingenlijst: Cursus 1919-1920, 1919. 10 pagina s, handgeschreven [N.B. Het nummer DKM 3.1.7. is tweemaal gebruikt.] Leerlingenlijst: Cursus 1920-1921, 1920. 9 pagina s, handgeschreven [N.B. Het nummer DKM 3.1.7. is tweemaal gebruikt.] Leerlingenlijst: Cursus 1921-1922, 1921. 8 pagina s. handgeschreven Leerlingenlijst: Cursus 1923-1924, 1923. 28 pagina s, handgeschreven 2.3.2 Programma der lessen In het Programma der lessen wordt de inhoud van de verschillende vakken omschreven. DKM 3.2.1. DKM 3.2.2. Programma der lessen van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes, 1909. 14 pagina s N.B. 3 exemplaren Programma der lessen van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes, 1912. 16 pagina s 2.3.3 Lijsten van het onderwijzend personeel 10
In het archief is een aantal lijsten betreffende het onderwijzend personeel aanwezig. Hierop zijn gegevens te vinden over de datum van hun aanstelling, diploma's, beloning en aantal en aard van de door hen gegeven lessen. DKM 3.3.1. DKM 3.3.2. DKM 3.3.3. DKM 3.3.4. DKM 3.3.5. DKM 3.3.6. DKM 3.3.7. DKM 3.3.8. DKM 3.3.9. DKM 3.3.10. DKM 3.3.11. DKM 3.3.12. DKM 3.3.13. DKM 3.3.14. DKM 3.3.15. DKM 3.3.16. DKM 3.3.17. Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1902-1903, 1902. 2 pagina s N.B. 2 exemplaren Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1903-1904, 1903. 1 pagina Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1904-1905, 1904. 1 pagina Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1905-1906, 1905. 1 pagina N.B. 2 exemplaren Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1906-1907, 1906. 1 pagina N.B. 4 exemplaren Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1907-1908, 1907. 1 pagina Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1908-1909, 1908. 1 pagina N.B. 2 exemplaren Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1909-1910, 1909. 1 pagina Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1910-1911, 1910. 1 pagina N.B. 3 exemplaren Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1911-1912, 1911. 1 pagina Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1912-1913, 1912. 1 pagina N.B. 3 exemplaren Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1913-1914, 1913. 1 pagina N.B. 2 exemplaren Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1914-1915, 1914. 1 pagina N.B. 2 exemplaren Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1915-1916, 1915. 1 pagina N.B. 3 exemplaren Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1916-1917, 1916. 1 pagina N.B. 3 exemplaren Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1917-1918, 1917. 1 pagina N.B. 2 exemplaren Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1918-1919, 1918. 1 pagina 11
N.B. 2 exemplaren DKM 3.3.18. DKM 3.3.19. Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1919-1920, 1919. 1 pagina Lijst van het onderwijzend personeel: Cursus 1920-1921, 1920. 1 pagina DKM 3.3.20. Onderwijzend personeel vanaf Cursus 1922-1923, 1922. 4 pagina s, handgeschreven 2.4 Correspondentie 2.4.1 Correspondentie Er is van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes slechts een beperkte hoeveelheid correspondentie bewaard gebleven. Deze is, zonder onderscheid tussen binnengekomen of uitgaande post, chronologisch geordend. DKM 4.1.1. DKM 4.1.2. DKM 4.1.3. DKM 4.1.4. Map met correspondentie, 1894-1920. 48 brieven Map met correspondentie, 1922-1924. 237 brieven N.B. Bevat register. Ordner met correspondentie, 1920-1924. 150 brieven Ordner met correspondentie, 1924-1926. 150 brieven N.B. Bevat onder andere stukken met betrekking tot de overdracht aan het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs (IvKNO). 2.5 Varia 2.5.1 Gebouwen De Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes startte in het gebouw van de Maatschappij voor den Werkenden Stand aan de Groenburgwal 24. In 1908 betrok de school een nieuw, door H.P. Berlage ontworpen gebouw aan de Gabriël Metsustraat 16. Vooral met betrekking tot dit nieuwe gebouw is een aantal stukken in het archief te vinden. DKM 5.1.1. DKM 5.1.2. Map met stukken met betrekking tot de bouw van de nieuwe school, 1907-1908. 9 documenten Schrift met rekeningen en dergelijke met betrekking tot de nieuwe school., 1908. 38 pagina s 5.2.2 Advertentieboeken 12
Er zijn twee boeken bewaard met knipsels uit dag- en weekbladen die betrekking hebben op de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes. Ook zijn hierin opgenomen de advertenties die door de school zelf werden geplaatst met betrekking tot vacatures, tentoonstellingen en dergelijke. DKM 5.2.1. DKM 5.2.2. DKM 5.2.3. Advertentieboek van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes, 1887-1918. 220 pagina s Advertentieboek van de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes, 1918-1925. 28 pagina s Penning, gouden en zilveren medaille van de Wereldtentoonstelling, Brussel, 1910. 2.6 Financiële Administratie 2.6.1 Pensioenverzekeringen DKM 6.1.1. Map met stukken met betrekking tot de pensioenverzekeringen, 1914. 8 documenten. DKM 6.1.2. Map met stukken met betrekking tot de pensioenverzekeringen, 1914. 4 documenten. DKM 6.1.3. Map met stukken met betrekking tot de pensioenverzekeringen, 1922. 7 documenten. 2.6.2 Grootboek DKM 6.2.1. Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes: Grootboek 1908-1922. 340 pagina s, handgeschreven 2.6.3 Varia DKM 6.3.1. DKM 6.3.2. Map met varia (taxaties, verzekeringen, rekeningen en dergelijke), 1908-1915. 15 documenten Map met varia, 1923-1924. 21 documenten 13
DAGTEEKEN- EN KUNSTAMBACHTSSCHOOL VOOR MEISJES Deel II Irene Meyjes Den Haag 2009 14
INHOUD 1 Inleiding 14 2 Inventaris 14 2.1 Vereniging 14 -- 2.2 Bestuurder / directeur 14 2.2.1 Verslagen aan de verschillende overheden 14 2.3 Leraren / leerlingen 14 2.3.1 Programma der lessen 14 2.3.2 Leermiddelen 14 2.4 Correspondentie 15 2.4.1 Correspondentie 15 2.5 Overige stukken 15 2.5.1 Gebouwen 15 2.5.2 Overige stukken 15 2.6 Financiële Administratie 15 2.6.1 Pensioenverzekeringen 15 2.6.2 Overige stukken 15 15
1. Inleiding Voor inleiding, raadpleging en citeerinstructie zie deel I. Deel II van het archief heeft een omvang van 0,25 meter. 2 Inventaris 2.1 Vereniging 2.2 Bestuurder / directeur 16 Verslag van vergadering betreffende de fusie met andere opleidingen en de hervorming in het kunstonderwijs, 1923-1924. 1 omslag 2.2.1 Verslagen aan de verschillende overheden 1. 13 Verslagen en fotokopieën van verslagen aan het Gemeentebestuur van Amsterdam, 1908-1909, 1911, 1913, 1915-1918, 1923. 1 omslag 2.3 Leraren / leerlingen 2.3.1 Programma der lessen 3 Manuscript met doelstelling van de opleiding en 1 gedrukt programma met cursus in schrijfkunst, 1921 en z.j. 1 omslag 2.3.2 Leermiddelen 2 Overzichtslijst van leermiddelen, 1912. 1 omslag 11 Schriften-Schatz, Eine Sammlung Praktischer Alphabete. Serie I, deel 1 t/m 10, losbladige voorbeelden van lettertypen. 1 omslag 12 Schriften-Schatz, Eine Sammlung Praktischer Alphabete. Serie II, deel 1 t/m 7, 9 en 10, losbladige voorbeelden van lettertypen. 1 omslag 16
2.4 Correspondentie 2.4.1 Correspondentie 18 Ingekomen en doorslagen van uitgaande brieven, 1906, [1916], 1919-1927 en z.j. 1 omslag N.B. Bevat een hypotheekakte uit 1921. 14 Register van ontvangen en verzonden brieven, 1910-1931. 1 omslag 2.5 Overige stukken 2.5.1 Gebouwen 4 Stukken betreffende de verbouwing en de opening van het schoolgebouw aan de Gabriël Metsustraat, 1908. 1 omslag 2.5.2 Overige stukken 15 Brochure met rede van Nederlandsche Vereeniging tot bevordering van het schoonheidsbeginsel in het onderwijs en typoscript In Memoriam K.P.C. de Bazel, 1907 en [1923]. 1 omslag 2.6 Financiële Administratie 2.6.1 Pensioenverzekeringen 5 Concept overeenkomst oudendags- en invaliditeitspensioen, 1913. 1 omslag 9 Overzichten van betaalde premies oudendags- en invaliditeitspensioen, 1914-1924. 1 omslag 17 Formulieren Akte van Aanstelling en Geldigmaking diensttijd voor pensioen 1919-1920, 1922 en z.j. 1 omslag 2.6.2 Overige stukken 6 Cahier met overzicht van betaalde rekeningen, obligaties, rekeningen courant en overzicht Kasvereeniging, 1908. 1 omslag 7 Cahier met ingeplakte obligatiecoupons, 1909-1915. 1 omslag 8 Cahier met lijsten van leerlingen en betaald schoolgeld. 1913-1923. 1 omslag 13 Cahier met alfabetisch overzicht van bijdragen van donateurs periode 1908-1922 en overzichtslijsten met duurtetoeslagen leraren, 1917 en 1919, 1921 en 1923. 1 omslag 17
10 Financieel overzicht Rekening en Verantwoording, 1924. 1 omslag 18