Hoofdlijnen uit het beleidsplan van Vereniging Hofwijck Visie: Hofwijck 2011-2015 Om Hofwijck de komende jaren op een goede manier te beheren en te exploiteren is het noodzakelijk om op zoek te gaan naar nieuwe samenwerkingspartners en het cultureel ondernemerschap verder te ontwikkelen. In 2011 is er nog een gezonde verhouding tussen publieke (55%) en private (45%) inkomsten op Hofwijck. Het voornemen van de gemeente Leidschendam-Voorburg om vanaf 2013 zo n 40% te snijden in de reguliere subsidie zet Hofwijck onder druk. Bestuur en directie geloven in de mogelijkheden van Hofwijck om op termijn op andere manieren inkomsten te verwerven maar zijn van mening dat daarvoor eerst fors moet worden geïnvesteerd. In 2013/2014/2015 moet het nieuwe Hofwijck zichtbaar zijn. Dit zijn de belangrijkste pijlers: Positionering - Huygensmuseum Hofwijck is een nationaal cultuurhistorisch museum van de Nederlandse 17e eeuw, maar dan in notendopformaat. Het verhaal van Constantijn Huygens is het verhaal van de Gouden Eeuw. Constantijn werd 90(!) jaar oud. Hij heeft niet alleen vrijwel de hele 17e eeuw bewust meegemaakt maar hij speelde ook een invloedrijke rol op diverse terreinen. Thema s als politiek (de opkomst van de Oranje s), de cultuur, kunst, literatuur en familiegeschiedenis worden in het museum belicht. Met Christiaan Huygens is er ook aandacht voor de wetenschap (Christiaan s zoektocht naar de wetten van de natuur). Ambitieus en hoogwaardig activiteitenprogramma - Huygensmuseum Hofwijck is een museum met een ambitieus en hoogwaardig activiteitenprogramma met een landelijke uitstraling. Er wordt ingespeeld op de wensen van de doelgroep (museumliefhebbers, toeristen, ouderen, leerlingen, gezinnen met kinderen, liefhebbers van historische tuinen). Hofwijck beschikt over een breed netwerk van partners waarmee wordt samengewerkt. Vergroten museale waarde - Het vergroten van de beleving van de bezoekers (vergroten van museale waarde) door het verplaatsen van de kassa naar de Hofpoort en het betrekken van de zolderverdieping bij het museum. Na het kopen van een entreekaartje bij de karakteristieke Hofpoort betreedt de bezoeker de tuin van Huygens. Hij wandelt de Gouden Eeuw binnen, aan het einde van de Lindenlaan doemt het voorplein met het huis van Huygens op. De bezoeker ervaart dat huis en tuin een eenheid vormen. De vaste presentatie in het museum is aangepast, er zijn nieuwe bruiklenen die de collectie verrijken, in de bibliotheek lijkt het net alsof Huygens zo weer thuiskomt. De eerste verdieping van het museum staat in het teken van De Gouden Eeuw van Huygens. De zolderverdieping van Hofwijck vormt nu ook een museale ruimte Christiaan onder de sterren. Daar is aandacht voor het genie Christiaan Huygens, wonderkind, homo universalis, directeur van de Academie des Sciences in Parijs en ontdekker van de ring rondom Saturnus, het slingeruurwerk maar ook een veringsysteem voor de koets. Er is ruimte om zelf te experimenteren met behulp van multimediale middelen. De tuin van Huygens - De tuin vormt een belangrijk onderdeel van de buitenplaats en wordt ook zelfstandig benut voor museale en zakelijke evenementen. Er worden beeldententoonstellingen georganiseerd, er zijn garden fairs en er is een jaarlijkse Kerstmarkt. Gewilde locatie- Huygensmuseum Hofwijck is een gewilde locatie voor huwelijken, (ontbijt) vergaderingen, lunches, bijeenkomsten, recepties en de zakelijke vergadermarkt. Er wordt door de samenwerking met verschillende cateraars ingespeeld op de wensen van de klant. Naast de pronkzaal hoofdlijnen uit het beleidsplan 2011-2015 van Vereniging Hofwijck 1
en de Oud-Hollandse keuken kunnen belangstellenden nu ook de karakteristieke en lichte vergaderzaal in de Hofpoort huren. Vergaderen in een rijksmonument uit de jaren 20 van de vorige eeuw, van alle gemakken voorzien en met uitzicht op Hofwijck. Een combinatie van een bijeenkomst in de Hofpoort met bijvoorbeeld een ontbijt in de pronkzaal op Hofwijck of een rondleiding door huis en tuin behoort tot de mogelijkheden. Ook educatiebijeenkomsten en lezingen vinden deels plaats in de Hofpoort. Professionalisering organisatie - De organisatie van Huygensmuseum Hofwijck, die gedragen wordt door een grote groep enthousiaste vrijwilligers, is geprofessionaliseerd. De bedrijfsvoering van Hofwijck is zakelijk en efficiënt en minder afhankelijk van publieke middelen. Er wordt samengewerkt met verschillende partijen waaronder overheden en het bedrijfsleven. Educatie - Educatie is een belangrijke pijler voor Hofwijck, er worden lessen aangeboden aan leerlingen uit het basis- en het voortgezet onderwijs. De thema s zijn divers; Christiaan Huygens, wonderkind op Hofwijck, Huygens en Hofwijck in de zeventiende eeuw en Hofwijck, gedicht en buitenplaats. Tijdens tentoonstellingen worden er bijpassende educatieve programma s aangeboden. In het voorjaar en het najaar wordt er een docentenmiddag georganiseerd op Hofwijck, docenten worden enthousiast gemaakt voor een bezoek aan de buitenplaats. Er is ook aandacht voor volwasseneneducatie, bijvoorbeeld Cultuurmenu 55+. Het aantal samenwerkingsverbanden met scholen en andere (educatieve) instellingen zoals het Koorenhuis en HOVO Den Haag is fors toegenomen. Marketing en communicatie - Goede marketing en communicatie zijn essentieel. Hofwijck maakt bijvoorbeeld scholen duidelijk dat hier de geschiedenis voor leerlingen tot leven komt en dat de lesstof aansluit bij een bezoek aan het museum. De zakelijke markt wordt gewezen op de mogelijkheid om op een unieke historische locatie te vergaderen en te participeren en/of samen te werken bij verschillende activiteiten op Hofwijck. Hofwijck maakt museumbezoekers (jong en ouder) nieuwsgierig en verrast met tenminste twee tentoonstellingen per jaar en een activiteitenprogramma dat aansluit bij de wensen van de doelgroep. Er wordt jaarlijks een activiteitenkalender gepubliceerd. Er zijn moderne en frisse folders en de site is actueel. Ook Social Media worden ingezet. Strategie: Kansen voor Hofwijck Investeren in een nieuw Hofwijck is noodzakelijk. Op de huidige voet verder gaan, is geen optie. Er moet op een andere manier inkomsten worden gegenereerd. Er liggen volop kansen voor Hofwijck: Meer belangstelling voor de familie Huygens en de Gouden Eeuw - De belangstelling voor de geschiedenis van Nederland neemt toe. Dat blijkt uit de felle discussies rondom het Nationaal Historisch Museum en het ontwikkelen van de historische Canon van de Nederlandse geschiedenis. Homo universalis Constantijn en Christiaan spelen een belangrijke rol in de Nederlandse en internationale geschiedenis. Christiaan Huygens is zelfs opgenomen in de historische Canon. Dat heeft de belangstelling voor zijn leven, zijn werk en woonplaats Hofwijck vergroot. 2012 is het jaar van de historische buitenplaatsen. De buitenplaats Hofwijck participeert in het platform - De interesse voor Huygens en Hofwijck wordt in 2013 aangewakkerd door een internationale tentoonstelling in de Grote Kerk in Den Haag over de familie Huygens. In de multimediale tentoonstelling beleven bezoekers de Gouden Eeuw door de ogen van Constantijn en Christiaan. Huygensmuseum Hofwijck is partner in deze tentoonstelling, bezoekers worden gestimuleerd om in Voorburg een bezoek te brengen aan Hofwijck. Hier kunnen zij zien, voelen en ervaren hoe Constantijn en Christiaan Huygens leefden op Hofwijck. hoofdlijnen uit het beleidsplan 2011-2015 van Vereniging Hofwijck 2
Museumbezoek groeit - Het groeit de laatste jaren. In 2007 bezocht 41% van de Nederlanders tenminste een keer per jaar een museum. Tien jaar eerder was dat nog 37%. Museumbezoekers zijn vaak hoger opgeleid, autochtoon, vrouw en inwoner van een van de vier grote steden. Vooral ouderen (in de leeftijdscategorie 50-64 en 65-79 jaar) bezoeken graag een museum. Ook kinderen tot en met 12 jaar gaan vaak naar het museum in schoolverband maar ook in gezinsverband. Het publiek heeft vooral belangstelling voor historische musea en kunstmusea. Hofwijck is een historisch museum en ziet mogelijkheden om de bezoekersaantallen de komende jaren verder te laten stijgen. Educatie blijft belangrijk - Er zijn op Hofwijck volop mogelijkheden voor educatie voor leerlingen van basisscholen en leerlingen uit het voortgezet onderwijs. Een bezoek aan Hofwijck kan aansluiten bij verschillende lessen zoals geschiedenis, maatschappijleer, Nederlands maar ook natuurkunde, cultureel kunstzinnige vorming en klassieke culturele vorming. Er wordt daarnaast ingezet op volwasseneneducatie en maatschappelijke stages. Hofwijck is een inspirerende leeromgeving voor iedereen. Er worden jaarlijks verschillende lezingen georganiseerd waarin wetenschappers en mensen uit de politiek, de cultuur ingaan op maatschappelijke vraagstukken en hun kennis delen. Hofwijck ziet kansen om in overleg met scholen, instellingen en het bedrijfsleven het educatieve aanbod te vergroten. Door educatie krijgen mensen de kans hun vaardigheden en talenten te ontwikkelen. Economische waarde - Hofwijck is, net als veel andere musea, een economische kracht. Het museum organiseert activiteiten die verschillende bezoekers trekken. Mensen uit de regio, maar ook toeristen uit het buitenland. Hofwijck is belangrijk voor de toeristische aantrekkingskracht van Voorburg. De buitenplaats is een icoon van Leidschendam-Voorburg, belangrijk voor de uitstraling van de gemeente. Maar ook voor de bewoners zelf. Voor veel mensen is een museum, naast een theater een belangrijke voorziening die hun woon- of werkplaats aantrekkelijk maakt. Hofwijck wil graag samenwerken met de middenstand en het bedrijfsleven om krachten te bundelen en elkaar te versterken. In Hofwijck werken 50 vrijwilligers in het huis en in de tuin, zij vertegenwoordigen een groot kapitaal. Niet alleen in economisch opzicht, maar ook in sociaal-maatschappelijk opzicht. Marketing en communicatie - De mogelijkheden voor marketing en communicatie zijn groot. De buitenplaats Hofwijck is uniek, de ligging van de buitenplaats is gunstig en het aanbod van tentoonstellingen en activiteiten wisselt voortdurend. Hofwijck zoekt vooral free publicity en samenwerking met de media (kranten, tijdschriften, radio en televisie). Social media kunnen worden ingezet om de attentiewaarde voor de tentoonstellingen en activiteiten te vergroten. Aanpak: Deelplan Hofpoort Het ontwikkelen van de Hofpoort is essentieel voor het welslagen van het nieuwe Hofwijck. De Hofpoort gaat functioneren als de entree tot de buitenplaats. De Hofpoort wordt omgevormd tot een kassa en winkel (begane grond), een vergader/educatielocatie (eerste verdieping) en een kantoor voor de medewerkers van Hofwijck (tweede verdieping). Het omvormen van de eerste verdieping tot een vergaderlocatie heeft prioriteit. Als die aanpassing een feit is kan de locatie worden aangeboden aan geïnteresseerden. De Hofpoort biedt een vergaderlocatie voor het midden- en hogere segment van de zakelijke markt, overheden en gemeenten. Daarnaast biedt de ruimte ook mogelijkheden voor educatie aan leerlingen en volwassenen. De verplaatsing van het kantoor van de zolderverdieping van het museum naar de tweede verdieping van de Hofpoort maakt het mogelijk de beperkte bezoekersruimte in het museumgebouw met 25% te vergroten. Op de zolderverdieping van het museum krijgt Christiaan Huygens een eigen, volwaardige plek hoofdlijnen uit het beleidsplan 2011-2015 van Vereniging Hofwijck 3
in de permanente presentatie. De twee zalen op de eerste verdieping zijn exclusief aan Constantijn Huygens gewijd. De nieuwe kantoorverdieping in de Hofpoort is ruimer dan het huidige kantoor in het museum. Daardoor kunnen het archief en depot hier een plek krijgen die aan de moderne beheerseisen voldoet. Aanpak: Deelplan Museum De grootste veranderingen in het museum zijn het in gebruik nemen van de zolder als museale ruimte en het herinrichten van de eerste verdieping. Beide verdiepingen krijgen een eigen thema. - Christiaan onder de sterren - De zolderverdieping wordt gewijd aan Christiaan Huygens en zijn zoektocht naar de wetten van de natuur. Christiaan is een van de belangrijkste wetenschappers van alle tijden, hij heeft een eigen venster in de historische Canon van Nederland. Bezoekers komen meer te weten over zijn vele uitvindingen en ontdekkingen; het slingeruurwerk, een veringsysteem voor de koets, de toverlantaarn en de aanwezigheid van de ring rondom Saturnus. Er zullen authentieke wetenschappelijke instrumenten te zien zijn, waaronder een originele sterrenkijker van Christiaan. Kinderen, maar ook volwassenen, kunnen hier, net als Christiaan destijds, experimenten uitvoeren met behulp van multimediale middelen. Met de komst van Christiaan onder de sterren neemt de beleving op Hofwijck toe. Een combinatie van nieuw te verwerven objecten (in bruikleen of in eigendom) in een omgeving van moderne media, ter vermaak en lering. - De Gouden Eeuw van Constantijn - De twee zalen op de eerste verdieping zullen gewijd zijn aan Constantijn Huygens. Met zijn invloedrijke positie in dienst van de Oranjes - gedurende 62 jaar - en zijn status als een van de belangrijkste dichters van zijn tijd, bevond hij zich als een spin in het web van het politieke en culturele leven van de 17 e eeuw. Daarnaast was Constantijn componist en diplomaat en correspondeerde hij met vele vooraanstaande Hollanders en Europeanen. Als iemand de hoogtijdagen van de Hollandse Gouden Eeuw bewust heeft meegemaakt, was hij het wel. En gedurende ook bijna letterlijk een eeuw, want hij werd maar liefst 90 jaar. Het leven en de prestaties van Constantijn bieden vele invalshoeken om aspecten van de 17 e eeuw te belichten. Daar zal, zowel in de vaste presentatie als in tijdelijke tentoonstellingen, gebruik van worden gemaakt. Met Constantijn Huygens en zijn zoon Christiaan beschikt Huygensmuseum Hofwijck over historische personen die een breed venster op het politieke en culturele leven van de 17 e eeuw mogelijk maken. Hofwijck is eigenlijk een nationaal cultuurhistorisch museum van de Nederlandse 17 e eeuw, maar dan in notendopformaat. Met de juiste selectie en een kernachtig verhaal kunnen veel onderwerpen helder worden toegelicht en aantrekkelijk worden gepresenteerd. Om het museum aan zeggingskracht te laten winnen, moeten er aanvullingen komen op de collectie. Er moet actief worden gewerkt aan het verwerven van nieuwe objecten in bruikleen of in eigendom. Hierbij kan worden gedacht aan objecten vanuit museum Boerhaave in Leiden. Huygensmuseum Hofwijck beschikt op dit moment over een audiotour. De audiotour wordt door de bezoekers van de buitenplaats zeer gewaardeerd. De aanpassingen in het museum en de slijtage aan de apparatuur (de audiotours worden nu vijf jaar gebruikt) maken het ontwikkelen van een nieuwe audiotour en het aanschaffen van nieuwe apparatuur noodzakelijk. hoofdlijnen uit het beleidsplan 2011-2015 van Vereniging Hofwijck 4
Aanpak: Deelplan Marketing en Communicatie Om het nieuwe Hofwijck succesvol te maken is marketing belangrijk. De sterke punten van Hofwijck moeten in de communicatie meer aandacht krijgen: Hofwijck is een unieke combinatie van huis en tuin, een prachtige locatie, biedt een breed en interessant onderwerp (familie Huygens en de Gouden Eeuw) en beschikt over veel mogelijkheden voor educatie. - Doelgroep van Hofwijck - De doelgroep van Hofwijck bestaat uit: het Nederlandse publiek, ouderen (zij vormen nu al een belangrijk deel van de bezoekers), kinderen, gezinnen met kinderen en toeristen. Hofwijck richt zich op bezoekers uit binnen- en buitenland die interesse tonen in cultuur, geschiedenis, wetenschap, beleving en tuinen; de zogenaamde quality seekers en postmodernen. Quality seekers (35-45 jaar, maar ook 55+, met en zonder kinderen, opleiding op HBO-niveau of hoger, met als kernwaarden: hoge cultuur, kwaliteit, comfort; 12% van de Nederlanders vallen in deze groep), Postmodernen (35-55 jaar, met en zonder kinderen, met als kernwaarden: experience, cultuur, citytrip, avontuur; 21% van de Nederlanders vallen in deze groep). Ook de grote groep mensen die is geïnteresseerd in tuinen en buitenleven wordt aangesproken. Hofwijck organiseert jaarlijks twee tentoonstellingen, Kerst op Hofwijck en een divers activiteitenprogramma met workshops, familiedagen, concerten en lezingen waarmee de verschillende doelgroepen worden bereikt. Dat programma bestaat uit activiteiten voor denkers (lezingen en verdieping) en activiteiten voor doeners (workshops in huis en tuin, high tea s, tuinfairs). Den Haag wordt jaarlijks door 1,4 miljoen buitenlandse toeristen bezocht. Er wordt ingezet op intensivering van de samenwerking met diverse VVV's en Den Haag Citymarketing. Een andere belangrijke doelgroep bestaat uit mensen die een unieke locatie zoeken voor een huwelijk, receptie, lunch, diner of vergadering. Ook de leden van de Vereniging Hofwijck en andere stakeholders (middenstand, bedrijfsleven, overheden, culturele partners) moeten nauw bij het museum betrokken worden. - Communicatiemiddelen - Hofwijck beschikt over een zeer beperkt communicatiebudget. Dat betekent dat vooral wordt ingezet op free publicity. Radio en televisie, kranten (lokaal, regionaal en landelijk), tijdschriften, glossy s en internet zijn belangrijke middelen in de culturele informatievoorziening. Deze media worden actief en persoonlijk benaderd. Ook Social Media, zoals Facebook, Hyves en Twitter, zijn populair. Door het gebruik van Social Media, Hofwijck start dit najaar met Twitter, kunnen meer mensen worden bereikt. De website van Hofwijck heeft deze zomer een nieuw uiterlijk gekregen. De site is informatief, actueel en wervend. Hofwijck heeft een nieuwe folder voor de tuin ontwikkeld. Ook voor het museum wordt een nieuwe eigentijdse folder ontworpen. Het doel van deze vormen van communicatie is de attentiewaarde voor Hofwijck vergroten en meer bezoekers aan museum en vergaderlocatie te genereren. Om de zakelijke markt goed te bereiken worden ook betaalde advertenties ingezet. Hofwijck participeert in site s als vergaderlocaties.nl, trouwen.nl. De communicatie met de leden van de Vereniging Hofwijck en de stakeholders wordt geïntensiveerd door middel van een digitale nieuwsbrief. Ook Social Media worden hiervoor aangewend. - Samenwerkingsverbanden - Hofwijck werkt samen met diverse partijen (non-profit en profit). Het doel is om elkaar te versterken, de mogelijkheden te vergroten, meer bekendheid te genereren en meer bezoekers naar de buitenplaats te trekken. Hofwijck werkt onder meer samen met het Stadsmuseum Leidschendam Voorburg, de Haagse Musea (de directie participeert in het directieoverleg van de Haagse Musea), kasteel Duivenvoorde, Artifex, de Jeugduniversiteit, 2012 het jaar van de buitenplaatsen, de Salonboot, de Ooievaart, HOVO-Den Haag, Cultuurmenu 55+, veel middelbare- hoofdlijnen uit het beleidsplan 2011-2015 van Vereniging Hofwijck 5
en lagere scholen, VVV s, Den Haag Citymarketing, Residentieontdekkingen en diverse media. Er worden gezamenlijk arrangementen aangeboden zoals een culturele dagtrip door Artifex in samenwerking met kasteel Duivenvoorde, een lezingencyclus in samenwerking met HOVO Den Haag, high tea-arrangementen met de Salonboot, tentoonstellingen met het Stadsmuseum Leidschendam-Voorburg. De komende jaren gaat Hofwijck wil sterk investeren in het aangaan van langdurige, strategische samenwerkingsverbanden met externe sponsoren en fondsen. De sterke inhoudelijke component van veel van de projecten en evenementen van Hofwijck bieden de mogelijkheid deze partijen heel doelgericht te benaderen. hoofdlijnen uit het beleidsplan 2011-2015 van Vereniging Hofwijck 6