g e m e e n t e Beleidsnotitie Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie Wettelijk kader Op 1 augustus 2010 is de Wet OKE (Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie) in werking getreden. Het doel van de wet is kansen vergroten voor kinderen met een (taal)achterstand. De wet regelt de basiskwaliteit van het peuterspeelzaalwerk en een aantal zaken rond VVE (voor- en vroegschoolse educatie). De wet OKE wijzigt drie wetten: In de Wet Kinderopvang is een kwaliteitskader voor peuterspeelzalen opgenomen evenals het toezicht van de gemeente daarop. Verder zijn in deze wet kwaliteitseisen voor voorschoolse educatie opgenomen. In de Wet op het onderwijstoezicht is geregeld dat de Inspectie van het Onderwijs toezicht houdt op de kwaliteit van voorschoolse educatie. In de Wet op het Primair Onderwijs is de regierol van gemeenten ten aanzien van het onderwijsachterstandenbeleid verstevigd en is bij gemeenten de verantwoordelijkheid voor voldoende aanbod van voorschoolse educatie neergelegd. Raadsprogramma 2010-2014 De Raad heeft in haar programma aangegeven dat de nadruk van het jongerenbeleid dient te liggen bij preventie en vroegtijdige onderkenning van problemen. Het peuterspeelzaalwerk en in het bijzonder VVE-activiteiten voorzien hier in belangrijke mate in. Gemeentelijke beleid Medio 2010 heeft het College de voorschoolse educatie en het kwaliteitskader voor peuterspeelzalen handen en voeten gegeven. Middels budgetcontracten, subsidiejaarplannen en een verordening zijn de wettelijke eisen vertaald naar de lokale situatie. De raad is hierover middels een informatienota geïnformeerd. Inmiddels lopen de voorschoolse educatieprogramma s meer dan 1,5 jaar en kunnen we ons een goed beeld vormen van het aantal kinderen dat behoefte heeft aan voorschoolse educatie en de manier waarop dit het beste geregeld kan worden. Het is nu tijd om de afspraken en ervaringen te formaliseren in een beleidsnotitie. In deze beleidsnotitie zullen we ingaan op de voor- en vroegschoolse educatie in de gemeente Montfoort en het aangescherpte kwaliteitskader dat voor de peuterspeelzalen geldt. Kwaliteitskader Wet Oke Zaaknummer:«TEXT2»/Documentnummer:«SEQUENCE»
g e m e e n t e 2 De regelgeving voor peuterspeelzalen is geharmoniseerd met die van de kinderopvang. Hierdoor bestaat een landelijk kwaliteitskader voor zowel de peuterspeelzalen als de kinderdagopvang met minimum kwaliteitseisen. In de Wet is dan ook een aantal minimale eisen voor de peuterspeelzalen vastgelegd en is tevens aan de minister de bevoegdheid gegeven aanvullende regelgeving voor de kwaliteit in een Algemene maatregel van Bestuur vast te leggen. Van deze bevoegdheid is tot op heden geen gebruik gemaakt, omdat de partijen (diverse deskundigen op het gebied van peuterspeelzaalwerk en kinderopvang en de brancheorganisaties) een convenant hebben afgesloten waarin de kwaliteitseisen voor de houders van peuterspeelzalen nader zijn uitgewerkt. De eisen in het convenant hebben als uitgangpunt gediend voor de Beleidsregels kwaliteit peuterspeelzalen van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De belangrijkste kwaliteitseisen voor het peuterspeelzaalwerk zijn: Minimaal één leidster op maximaal acht kinderen. Tenminste één beroepskracht met het opleidingsniveau Sociaal Pedagogisch Werk niveau 3 (of equivalent conform CAO Welzijn). Maximale groepsgrootte van 16 kinderen. Het personeel is in het bezit van een verklaring omtrent gedrag. Er dient een schriftelijke risico-inventarisatie van de opvang van kinderen aanwezig te zijn. Informatieplicht naar ouders over het beleid De voertaal moet Nederlands zijn. Er moet een vorm van oudervertegenwoordiging zijn. Echter, in deze Beleidsregels zijn geen eisen opgenomen ten aanzien van ruimte en inrichting van de peuterspeelzalen. Bij het opstellen van de Verordening ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzalen gemeente Montfoort 2010 is aangesloten bij het convenant en de Beleidsregels kwaliteitseisen kinderopvang. De verordening is in overleg met diverse deskundigen op het gebied van peuterspeelzaalwerk, kinderopvang en de brancheorganisaties tot stand gekomen. De aangescherpte wettelijke kwaliteitseisen waaraan de peuterspeelzalen moeten voldoen en de eisen uit de Verordening ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzalen gemeente Montfoort 2010 zijn opgenomen in de budgetcontracten die we afgesloten hebben met de peuterspeelzalen. Naast de objectieve kwaliteitsmeting wordt ook de tevredenheid van ouders gemeten. Eens per twee jaar wordt er een tevredenheidsmeting onder klanten van beide peuterspeelzalen gehouden. Deze verplichting is eveneens in de budgetcontracten van de peuterspeelzalen opgenomen.
g e m e e n t e 3 Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) Kinderen ontplooien zich later beter in het onderwijs en de maatschappij als hun start goed is. Als een kind in de voor- of vroegschoolse periode achterop raakt, is de kans groot dat ze hun achterstand niet meer inlopen. Een van de instrumenten die daarvoor wordt ingezet is de voor- en vroegschoolse educatie (VVE). VVE bestaat uit twee onderdelen: Voorschoolse educatie heeft betrekking op kinderen van 2,5 jaar tot 4 jaar en valt onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. Vroegschoolse educatie heeft betrekking op kinderen van groep 1 en 2 van de basisschool en valt onder de verantwoordelijkheid van de basisschool. Voorschoolse educatie in de gemeente Montfoort De peuterspeelzalen in Montfoort en Linschoten bieden voorschoolse educatie aan. Daarnaast biedt de kinderopvang in Linschoten ook voorschoolse educatie aan. In onderstaand tabel staat het aantal kindplaatsen dat ze aanbieden. De peuterspeelzalen krijgen 125 euro per reguliere gesubsidieerde plaats (peiljaar 2012). Deze subsidie wordt jaarlijks geïndexeerd. Per voorschoolse educatieplaats krijgen peuterspeelzalen 3.000 euro. Tot slot krijgen de peuterspeelzalen hun huurkosten 100% gesubsidieerd. Bij de start van de voorschoolse educatie bleek het lastig te schatten hoeveel peuters behoefte hebben aan voorschoolse educatie. Inmiddels zijn we ruim een jaar verder en weten we beter hoe groot de doelgroep is. De aantallen zijn hierop afgestemd. Mocht de bezettingsgraad van VVE-plaatsen minder dan 80% zijn, dan kan het College besluiten om de teveel genoten subsidie naar evenredigheid terug te laten betalen. Instelling Contactgegevens Aantal reguliere gesubsidieerde plaatsen PSZ Duimelotje te Linschoten PSZ t Lodewijkje te Montfoort Kinderdagverblijf Kiekeboe Laan van Rapijnen 28 3461 GH Linschoten 0348-760021 Bovenkerkweg 74b 3417 TA Montfoort 0348-471827 Laan van Rapijnen 30 3461 GH Linschoten 0348-409753 24 4 120 23 Aantal voorschoolse educatieplaatsen 0 Verschilt per dag
g e m e e n t e 4 De voorschoolse educatie moet aan een groot aantal eisen voldoen. Deze wettelijke verplichtingen zijn middels de budgetcontracten verbindend verklaard op het peuterspeelzaalwerk. De belangrijkste extra wettelijke verplichtingen, naast of bovenop de wettelijke verplichtingen voor het reguliere peuterspeelzaalwerk zijn: Minimaal één leidster op maximaal acht kinderen. Maximale groepsgrootte is zestien kinderen, hierop moeten twee beroepskrachten staan. Het opleidingsniveau van de beroepskracht is Sociaal Pedagogisch Werk niveau 3 (of equivalent conform CAO Welzijn). Onderdeel van deze beroepsvorming vormt ten minste één module over het verzorgen van voorschoolse educatie. Als de beroepskracht niet deze module gevolgd heeft, bezit zij een bewijs dat specifieke scholing is afgerond met betrekking tot voorschoolse educatie. Het kind volgt gedurende vier dagdelen of 10 uur per week voorschoolse educatie. Er zijn afspraken over de overdracht naar de basisschool. De overdracht in de gemeente Montfoort vindt plaats middels een overdrachtsformulier. Dit formulier is in samenspraak met de scholen opgesteld en wordt jaarlijks met hen geëvalueerd. Daarnaast vindt er bij de kindbespreking een mondelinge overdracht plaats indien dit nodig is. Eénmaal per jaar voert de gemeente overleg met de netwerkpartners (peuterspeelzalen, kinderopvang, scholen, consultatiebureau, etc) over een zo groot mogelijke deelname van kinderen aan voorschoolse educatie. De ouderbijdrage mag ten hoogste het bedrag zijn dat ouders/verzorgers conform de Wet Kinderopvang bij de maximale kinderopvangtoeslag kwijt zouden zijn aan de kinderopvang van hun kind. In de gemeente Montfoort mogen de peuterspeelzalen de eigen bijdrage tot dit niveau vaststellen. Er wordt een effectief programma toegepast. In de gemeente Montfoort wordt het VVE-programma Ko-totaal (Puk en Ko) ingezet. In 2009 heeft Sardes zeven integrale centrumgerichte programma s beoordeeld die door het NJI (Nederlands Jeugd Instituut) zijn erkend en komt tot de volgende beoordeling: Vve-programma Taalontwikkeling en ontluikende geletterdhei d Denkontwikkeling en ontluikend rekenen Motorische en creatieve ontwikkeling Persoonlijke en sociaalemotionele ontwikkeling 1. Piramide volledig volledig volledig volledig 2. Ko-totaal volledig volledig in hoge mate volledig
g e m e e n t e 5 (Puk&Ko) 3. Startblokken in hoge mate in hoge mate in hoge mate volledig 4. Kaleidoscoop volledig volledig volledig volledig 5. Doe meer met Bas volledig volledig in geringe mate in geringe mate 6. Speelplezier volledig volledig in hoge mate in hoge mate 7. Sporen in hoge mate in hoge mate in hoge mate in hoge mate De rol van het consultatiebureau in de gemeente Montfoort Het consultatiebureau speelt een belangrijke rol in de toeleiding van kinderen naar voorschoolse educatie. Alle kinderen worden door het consultatiebureau gezien. Kinderen die voor voorschoolse educatie in aanmerking komen, worden geselecteerd en toe geleid naar een kindercentrum met een VVE-programma. Het college heeft vastgesteld dat de volgende doelgroep in aanmerking komt voor voorschoolse educatie. Kinderen in de leeftijd van 2 tot 4 jaar die een (risico op) achterstand in de ontwikkeling hebben, het gaat hierbij om kinderen: Van ouders die beiden een scholingsniveau van V(M)BO of lager hebben. Waarbij de taal onvoldoende ontwikkeld is. Kinderen worden rond het tweede jaar hierop getest door het consultatiebureau. Bij twijfel kan het kind worden doorverwezen naar de logopedist. Ook kan het consultatiebureau ervoor kiezen om het kind na een half jaar nogmaals te testen. Die niet-nederlandstalig zijn opgevoed. Die om een andere reden voorschoolse educatie nodig hebben. Deze doorverwijzing vindt plaats op geleide van de professionaliteit van de consultatiebureaumedewerker. Deze beoordeling wordt door het consultatiebureau gemaakt als het kind twee jaar oud is. Hiervoor wordt door het consultatiebureau de volgende activiteiten uitgevoerd: Ieder kind wordt na het 2-jarige consult besproken om te bepalen of het kind tot de doelgroep behoort. Ieder kind krijgt een aanmeldingsformulier voor de peuterspeelzaal. Ieder doelgroepkind wordt doorgegeven aan de peuterspeelzaal, zodat bekend is welke kinderen in aanmerking komen voor een voorschoolse educatieplek. Als het nodig is wordt met de ouders/verzorgers meegegaan naar de peuterspeelzaal of het kinderdagverblijf om hen over de drempel te helpen. Minimaal 1x per kwartaal is er contact met de peuterspeelzalen en het kinderdagverblijf waar deze kinderen worden opgevangen om af te stemmen.
g e m e e n t e 6 Bovenstaande activiteiten worden geadministreerd. Daarnaast wijst het consultatiebureau de ouders/verzorgers van de kinderen die tot de doelgroep behoren extra op taalstimulering. Dit omvat ondermeer: het belang van praten met je kind, het belang van voorlezen, het belang van het leren van de Nederlandse taal (indien van toepassing) en hoe dit te stimuleren, ouderbetrokkenheid bij het kindercentrum dat je kind bezoekt en het stimuleren van lidmaatschap van de bibliotheek. Het project Boekstart in Linschoten Het stimuleren van een lidmaatschap van de bibliotheek wordt nog extra ondersteund door het project Boekstart in Linschoten. Dit project is ontwikkeld door Stichting Lezen en het Sectorinstituut van Openbare Bibliotheken en is onderdeel van het beleid Kunst van Lezen van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Kunst van Lezen moet bijdragen aan een meer geletterde samenleving. Concreet houdt dit in dat alle kinderen van 4 maanden een gratis lidmaatschap met daarbij een koffertje met boekjes krijgen. De Openbare Bibliotheek heeft nog geen plannen om Boekstart in Montfoort in te voeren.