Quercus-PS E E N V I S I E O P B E D R I J F S V O E R I N G Een brede kijk op regelgeving Aanpassing cursus Ontwerpdeskundige Laagspanning Zorgsysteemelementen binnen de technische bedrijfsvoering Een gasturbine voor lokatie in Zwolle Van de examinator Nova met o.a.: Eerste Stipel examens explosieveiligheid Cursus Ontwerpdeskundige Hoogspanning in Hengelo Jaargang 6, nummer 8, juni 2004 Samenwerking TU Delft Cursus MEI voldoet aan behoefte Samenwerking NVDO
Quercus-PS Voorwoord Er komt minder regelgeving! Van de directie De installatieverantwoordelijke In dit nummer Quercus-PS is een uitgave van: Quercus Technical Services BV met als werkmaatschappijen: Quercus Technical Inspection Services Bisschop Willebrandlaan 34, 8021 GA Zwolle Telefoon 038-4529991 - Fax 038-4525690 E-mail: qtis@qts.nl Quercus Technical Training Services Platinastraat 66, 2718 RX Zoetermeer Telefoon 079-3619919 - Fax 079-3628836 E-mail: qtts@qts.nl Quercus Examinatio Services Bisschop Willebrandlaan 34, 8021 GA Zwolle Telefoon 038-4529991 - Fax 038-4525690 E-mail: qes@qts.nl Internet: www.qts.nl Quercus PS verschijnt tweemaal per jaar. Het blad wordt gratis verzonden aan bedrijven en cursisten Samenstelling en redaktie: Quercus Zwolle en Quercus Zoetermeer Vormgeving: GOC, Oostwold WK Illustraties: Willem Corsius, Oostwold WK Quercus juni 2004 Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden overgenomen of vermenigvuldigd. Arbowet en Arbobesluit bevatten veel te veel voorschriften. Het zijn de werkgever en de werknemer die gezamenlijk goed in staat moeten worden geacht om tot goede arbeidsomstandigheden te komen. Het zijn alleen nog de echte risico s waarvoor de wetgeving bepalingen wil opstellen. Daar kunnen we als goed gemeende samenleving best wel uitkomen. Immers niemand wil een conflict en we willen allemaal het beste voor elkaar. Waarom zijn er eigenlijk zoveel regels in de eerste plaats? Juist, er is altijd wel aanleiding geweest om regels aan te scherpen omdat is gebleken dat de samenleving creatieve oplossingen bedacht die gemak of profijt boden en een extra risico tot gevolg hadden. De overheid besloot daarop weer het regime te verscherpen waarop wij wel weer varianten konden bedenken. De overheid vaardigt weer een maatregel uit. Het zijn de enkelingen in de maatschappij die het voor de massa verzieken. Heeft u er wel een bij stil gestaan dat slecht één persoon door een ondoordachte handeling, door nonchalance of door gemakzucht een verstrekkende maatregel tot gevolg kan hebben. Een catastrofe in een installatie om welke reden ook vraagt om maatregelen. Het verminderen van regels is goed en brengt ons weer tot de essentie van het maatschappelijk ondernemen! Het is echter een illusie om te denken dat we het in deze samenleving terug kunnen naar een aantal basisprincipes waarbinnen alles is geregeld. Daarvoor is de samenleving te complex. Regelgeving is een maatregel tegen een ongewenst effect en zal blijven bestaan zolang we bestaan. Regelmatig snoeien in de regels kan nooit kwaad. Wellicht bevordert het weer de groei. Quercus Beheer B.V. Paul Koop Met de invoering van de NEN-EN 50110 is ook de Installatieverantwoordelijke of IV-er geïntroduceerd. Hiermee zijn een aantal zaken binnen de elektrische bedrijfsvoering in een keer goed geregeld. Immers de zeggenschap over de elektrische installatie met de bedrijfsvoering wordt neergelegd bij één persoon die er voor dient zorg te dragen dat de elektrische installatie veilig is en blijft voor de gebruiker en de betrokkenen. Dit is een grote verantwoordelijkheid. De zeggenschap van de IV-er wordt onderschat. Om zijn taak goed te kunnen vervullen dient de IV-er invloed te kunnen uitoefenen op het ontwerpen en de aanleg om na oplevering een veilig gebruik te kunnen garanderen. Voor het gebruik bepaalt de IV-er de voorwaarden hetgeen wil zeggen dat het zorgsysteem of onderhoudssysteem wordt opgezet volgens zijn inzicht. Deze verantwoordelijkheid houdt daarmee verregaande bevoegdheden in. Zonder de bevoegdheid om te kunnen beslissen over zaken welke de elektrische veiligheid aangaan zal de aanwijzing van de IV-er een schijnvertoning zijn. Denk daarom eens na over het takenpakket dat op deze verantwoordelijkheden moet zijn afgestemd. Daarmee is de IV-er ook een manager. De vragen welke regelmatig worden gesteld zoals: door wie wordt de IV-er aangewezen, kan de IV-er een persoon zijn van buiten de organisatie en dient de IV-er over een elektrotechnische opleiding te beschikken zijn van organisatorische aard en kunnen alleen worden beantwoord vanuit een weloverwogen analyse van de organisatie zelf. Bij de aanwijzing van de IV-er hoort een beleidsverklaring van de hogere leiding waarin het vertrouwen wordt uitgesproken dat op basis van kennis, inzicht ervaring en visie zorg wordt gedragen voor de elektrische installaties met de daarbij behorende bedrijfsdoelstellingen. Bij de acceptatie van de aanwijzing als IV-er hoort een beleidsplan. Hierin staan zaken zoals: de verplichting tot het zorg dragen voor een veilige bedrijfsvoering; het beleid hoe en waarmee dit wordt bereikt; de doelstellingen en de planning om aan het beleidsplan handen en voeten te geven; de invoering van de beheersmaatregelen; het toezicht en de controle ter bewaking van de beheersmaatregelen en de continue verbetering. Al met al is de aanstelling van de IV-er een zaak van inzicht en beleid. De IV-er is de spil waar een veilige elektrische bedrijfsvoering om draait en vraagt specifieke vaardigheden. Een specifieke cursus zoals de in deze Quercus-PS omschreven cursus MEI biedt oplossing voor de invulling hiervan. De IV-er is een winst voor de elektrische bedrijfsvoering en ik begrijp niet waarom deze persoon ook niet geïntroduceerd wordt voor alle andere disciplines. 4 Een brede kijk op regelgeving 6 Aanpassing cursus Ontwerpdeskundige Laagspanning 7 Uitvoerder beveiligingstechniek 7 Cursusplanner 11 Zorgsysteemelementen binnen de technische bedrijfsvoering 13 Een gasturbine als didactisch model voor lokatie Zwolle 14 Van de examinator 14 Nova met: Eerste Stipel examens explosieveiligheid afgenomen Cursus Ontwerpdeskundige Hoogspanning in Hengelo Samenwerking TU Delft Certificatie bedrijfsvoering op stoom Oprichting vereniging voor inspectiebedrijven ikeur Stipel certificatieschema s te benaderen via onze website Cursus MEI voldoet aan behoefte Samenwerking NVDO Nieuwe Quercus structuur In t volgende nummer o.a. Vakbekwaamheidmanagement Waar gaan we met inspecties naar toe De opzet van een elektrisch beleidsplan Quercus-PS jaargang 6 - nr. 8 3
In een poging om onze complexe Laten we de zaken een proberen inzichtelijk te maken aan de toonbare integriteit als Een brede kijk op regelgeving bedrijfsvoering te doorgronden probeer ik voor mijzelf helder te krijgen wat een term of voorwaarde inhoudt en hoe de relatie is met de andere aspecten binnen de bedrijfsvoering. Vooral zodra nieuwe regelingen worden geïntroduceerd en nieuwe initiatieven worden genomen vanuit de markt. Het probleem is daarbij voornamelijk dat het van verschillende instanties afkomt en gefaseerd in tijd wordt geïntroduceerd. Een maatregel is amper goed ingevoerd en een nieuwe maatregel komt weer op ons af. Het grote onderscheid is datgene we van overheidswege verplicht worden gesteld en wat we vanuit de markt gedwongen worden te volgen. Het eerste betreft ter bescherming van mens en milieu en is gericht op harmonisatie binnen staten. Het tweede is enerzijds gericht op eenduidigheid en uniformiteit en anderzijds gericht op ontwikkeling en marktbehoud. We zien door de bomen het bos niet meer en wor- hand van een figuur. Regelgeving wil ik in deze context definiëren als afspraken welke in de loop der tijd tussen partijen zijn totstandgekomen ter realisatie van individuele en gemeenschappelijke doelstellingen. Veranderende regelgeving Regelgeving ter realisatie van gemeenschappelijke doelstellingen zijn duidelijk en helder en geven een toegevoegde waarde voor meerdere partijen. Dit hoeven niet alle partijen te zijn. Verschil in inzicht speelt hierin een belangrijke rol. Regelgeving ter realisatie van individuele doelstellingen staan altijd onder druk. De ene partij legt de ander eisen of regels op welke geld of inspanning vragen. Afwijking op regelgeving ontstaat zodra we de last te voldoen aan wetgeving te groot vinden, de regels niet kennen of verkeerd interpreteren. Ontwikkelingen spelen een rol. Kwalijk voor de samenleving wordt het als het gaat om ontduiking van de regels of wanneer gelukzoekers en gemakzoekers regels bewust aan hun laars lappen om er gewin uit te halen. Afwijkingen geven ontevredenheid omdat er een kwaliteitsprobleem, een veiligheidsprobleem, een milieuprobleem, een financieringsprobleem, een standaardisatieprobleem of een ander maatschappelijk probleem ontstaat. Afwijkingen vragen maatregelen en daarmee komen we terug bij af, namelijk verscherping of uitbreiding van regelgeving. Waaruit bestaat regelgeving? Ik kom tot een zestal categorieën welke onderling relatie hebben. Normen kennen we allemaal. Het zijn regels welke binnen groeperingen van belanghebbenden zijn opgesteld. Voor de bedrijfsvoering zijn er productvoorschriften, installatievoor- op dienen te richten. Competentie is de human factor die onze bedrijfsdoelstellingen moet helpen realiseren. Derden stellen ons regels die nauwelijks beheersbaar zijn te maken en ook een bijzonder negatief effect kunnen hebben op de bedrijfsvoering. Aandeelhouders kunnen door hun sentiment invloed hebben op voor de bedrijfsvoering benodigde fondsen. Verzekeringen kunnen eisen stellen in verband met het te verzekeren object. De omgeving kan ons ook dwingen bepaalde maatregelen te nemen. Het maatschappelijk draagvlak speelt voor grotere ondernemingen een steeds grotere rol. Ook een toeleverancier stelt regels op. In gebruiksvoorschriften stelt deze namelijk hoe het geleverde moet worden geïnstalleerd, gebruikt en onderhouden om veilig gebruik te garanderen en gebruik te kunnen maken van garantie. belangrijkste doel. De installatie bestaat uit de fysieke installatie met de daarbij behorende broninformatie (tekeningen, diagrammen, certificaten, gebruiksinstructies en onderhoudsinstructies). Om een blijvende integriteit te garanderen dienen we te beschikken over een zorgsysteem dat de kritische beheersactiviteiten afdekt. Dit is uw onderhoudssysteem. Breng hier terugkoppeling in aan en bouw een verbeterelement in. Daarmee wordt de keuze van het type van onderhoud en het systeem hiervoor een keuze op basis visie en niet van wat een systeem allemaal kan voor de verkoper. Draag vervolgens zorg voor competent personeel dat is toegerust en afgestemd op uw installatie en uw zorgsysteem. Met een duidelijke taakomschrijving kunnen de benodigde competenties worden bepaald die de activiteiten van het zorgsysteem weer afdekken. Deze methodiek, kan ik u verzekeren, dekt alle aspecten van de regelgeving af en maakt bedrijfsvoering effectief, efficiënt en vooral veilig. Vergelijking Als vergelijk wil ik de toepassing van de regelgeving vergelijken met kwaliteitsnormen. De bedrijfsprocessen maken we niet beheersbaar stelen continue met de vraag: schriften en werkvoorschriften. Productvoorschriften betreffen vanuit de ISO normen maar vanuit ons procesdenken. De norm voldoen we wel aan de eisen en hoe moeten we de afspraken door belanghebbenden om uitwisselbaarheid te kunnen Ook afnemers stellen regels op waaraan onze levering moet vol- dient als ondersteuning en als controle dat we met alle aspecten zaken aanpakken. garanderen, de installatievoorschriften betreffen de aanleg en doen. Een veel voorkomende eis het bezit van een kwaliteitscertifi- rekening hebben gehouden. werkvoorschriften betreffen de veilige bedrijfsvoering. caat. Aan de wetgeving voldoen we niet door de wetten door te spitten De wetgever legt ons middels wetgeving regels op welke als voor- Maatwerk maar vanuit het veiligheidsdenken en de aanstelling van een gekwalificeerde installatieverantwoordelijke die met visie de naamste doel de veilige arbeidsomstandigheden hebben. Binnen elke afzonderlijke onderneming zou aan de hand van een bedrijfsvoering opzet. Bedrijfsdoelstellingen zijn regel die we ons zelf opleggen. dergelijk schema inzichtelijk moeten worden gemaakt welke invloed de regelgeving heeft op onze bedrijfsvoering. Tot slot Het zijn keuzes die we maken zoals doen we het zelf of besteden we zaken uit, welk systeem gebruiken we en welke eisen stellen we aan beschikbaarheid en capaciteit. Bedrijfsvoorschriften stellen we Hoe dek ik de regelgeving af voor mijn bedrijfsvoering? Alleen op deze wijze behoeden we ons voor een systeem dat alleen de boekenkast en externe partijen dient waarbij de betrokkenen bij de bedrijfsvoering zich voelen miskend. zelf op of worden ons opgelegd door onze moedermaatschappij. In Bezien we de bedrijfsvoering van een elektrische installatie dan het beleid wordt door onze directie bepaald waar we ons in de tijd adviseer ik de installatie als uitgangspunt te nemen met de aan- 4 Quercus-PS jaargang 6 - nr. 8 Quercus-PS jaargang 6 - nr. 8 5
Aanpassing cursus Ontwerpdeskundige Laagspanning De cursus Ontwerpdeskundige Laagspanning die weer van start gaat in september 2004 is volledig aangepast aan de NEN 1010 6e druk. Deze norm zal naar alle waarschijnlijkheid 1 januari 2005 van kracht worden verklaard. (via een wijziging van het bouwbesluit) De NEN 1010 is al jaren de norm voor het aanleggen van veilige elektrische installaties of delen daarvan. Ook uitbreidingen en modificaties aan de elektrische installaties vallen onder de NEN 1010, terwijl de norm ook van belang is tijdens de voor bedrijven verplichte periodieke controle en inspectie van de elektrische installaties. De NEN 1010 6e druk wordt door de Arbeidsinspectie, bedrijven, instellingen, verzekeringsmaatschappijen en wetgever als bindend beschouwd.ook het Bouwbesluit en de Arboregeling verwijzen naar de NEN 1010. Veranderingen NEN 1010 6e druk ten opzichte van de 5e druk De opbouw en inhoud zijn ingrijpend gewijzigd. De delen 1 en 4 van NEN 1010 zijn geheel herzien; de delen 2 en 3 zijn opgenomen in deel 1; er is een deel 0 bijgekomen; er zijn nieuwe aanvullingen bij de delen 5 en 7.Ook de Europese regelgeving is van toenemende invloed op de inhoud van de NEN 1010. (HD normen)de Nederlandse Richtlijn NPR 5310 wordt ook betrokken in de cursus. De NEN 1010:6e druk bestaat uit de volgende delen: NEN 1010-0:2003; NEN 1010-1:2003; NEN 1010-4:2003; NEN 1010-5:1996; NEN 1010-5/A3:2003; NEN 1010-6:1997; NEN 1010-7:2000; NEN 1010-7/A2:2003 Voor wie is deze cursus bestemd? Deze cursus is bestemd voor diegenen die werkzaam zijn in de industrie, utiliteit of in de bouw en die te maken hebben met of verantwoordelijk zijn voor elektrische installaties, zoals: elektromonteurs, in bedrijf stellers, ontwerpers, onderhoudsmedewerkers, technisch leidinggevenden, (bouwkundig) opzichters e.d. Opleidingsniveau Om deze cursus te kunnen volgen is een opleidingsniveau van VBO - MBO - HBO vereist De inhoud van de cursus In deze cursus wordt aandacht besteed aan de volgende onderwerpen van de NEN 1010; Introductie NEN 1010; Onderwerp, toepassingsgebied en fundamentele uitgangspunten; Termen en definities; Stroomstelsels; Stroomketens; Uitwendige invloeden; Beschermingsgraden; Beveiliging tegen overstroom; Beveiliging tegen overspanning; Bescherming tegen aanraking; Aardingsvoorzieningen; Ook wordt in deze cursus aandacht besteed aan de volgende onderwerpen van de NPR 5310; Tabblad Algemeen Tabblad Overzichten Tabblad richtlijnbladen Toepassen van aardlekschakelaars; Minimum kerndoorsnede van leidingen; Hogere harmonischen; Berekeningen aan leidingen; Spanningsverliezen; Kortsluitvermogen; Selectiviteit; Schakelaars en scheiders; Schakel- en verdeelinrichtingen; Ontwerpen van installaties; Aanvullende en bijzondere bepalingen. Duur van de cursus Onderstaand treft u de standaard cursusduur voor de cursussen aan. dagcursus: 7 dagen en een examendag; avondcursus; 12 avonden en een examendag Bij incompany-cursussen kan dit geheel op uw eigen situatie worden afgestemd. Afsluiting van de cursus. De cursus wordt afgesloten met een examen. Indien het examen met een voldoende wordt beoordeeld wordt er een certificaat verstrekt. Inschrijven Inschrijven kan als volgt: via onze website www.qts.nl of: op uw verzoek zenden wij u een inschrijfformulier. 6 Quercus-PS jaargang 6 - nr. 8 Uitvoerder beveiligingstechniek De uitvoerder beveiligingstechniek is de spil in het proces bij het opstarten en onderhoud van en het storing zoeken in hoogspanningsonderstations. De primaire installatie in hoofdverdeelstations is voorzien van een vermogensschakelaar. Tegenwoordig worden ook in de ringmainunits meer en meer vermogensschakelaars gebruikt voor het afgaande transformatorveld. De beveiliging van al deze schakelaars wordt gerealiseerd met secondaire beveiligingsrelais. De uitvoerder beveiligingstechniek zal de functie van het relais moeten kunnen doorgronden om deze in te kunnen stellen. Het doorgronden van de functies van het beveiligingsrelais is ook van belang bij het zoeken tijdens storingssituaties. Analyse van de storing moeten kunnen worden vertaald naar te nemen maatregelen. In de cursus uitvoerder beveiligingstechniek wordt op deze aspecten in gegaan. De cursist kan relaisinstellingen berekenen, instellen, controleren door het secondair doorstromen en de bevindingen in een rapport samenvatten. Quercus beschikt over beveiligingsrelais die in een laboratorium opstelling getest kunnen worden en over verschillende primaire installaties met beveiligingsrelais waar de life situatie aanwezig is. Tijdens de cursus komen verschillende types en merken beveiligingsrelais aan bod. Het maximum stroomtijd relais, het thermisch of het motorbeveiligingsrelais en de transformatordifferentiaal relais worden standaard behandeld. Het distantierelais wordt op verzoek behandeld. Natuurlijk is het ook mogelijk om een klantspecifieke opleiding te verzorgen met die relais welke zijn toegepast. De cursus wordt met een examen afgeloten. Voor meer informatie kijk op www.qts.nl of bel 038-4529991. Cursusplanner Cursus Hoogspanning Cursus Laagspanning Cursus Management Cursus Scios Cursus Bijzondere modulen Vakbekwaam Persoon Hoogspanning Cursusduur 4 dagen theorie en 3 dag praktijk Startdata 11-10-04 1.700,-- (incl. cursusmateriaal) Examenprijs Theorie 65,-- 200,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat, de examens worden afgenomen door QES en voor de examens moeten 2 extra dagdelen Herkwalificatie Vakbekwaam Persoon Hoogspanning Cursusduur 2 dagen theorie en 1 dag praktijk Startdata 29-10-04 950,-- (incl. cursusmateriaal) Examenprijs Theorie 65,-- 200,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat, de examens worden afgenomen door QES en voor de examens moeten 2 extra dagdelen Installatie-/werkverantwoordelijke Hoogspanning Cursusduur 6 dagen theorie en 2 dag praktijk Breda Startdata 13-09-04 14-09-04 1.900,-- (incl. cursusmateriaal) Examenprijs Theorie 75,-- 50,-- 200,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat, de examens worden afgenomen door QES en voor de examens moeten 2 extra dagdelen Herkwalificatie Installatie-/werkverantwoordelijke Hoogspanning Cursusduur 3 dagen theorie en 1 dag praktijk Startdata 14-10-04 1.100,-- (incl. cursusmateriaal) Examenprijs Theorie 75,-- 50,-- 200,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat, de examens worden afgenomen door QES en voor de examens moeten 2 extra dagdelen vervolg >
Cursusplanner vervolg > VD 1 = ( IV/WV-HS Stipel + HSD ) (Installatie-/werkverantwoordelijke Hoogspanning + Hoogspanningsdeskundige ) Cursusduur 10 dagen theorie en 3 dagen praktijk Startdata 13-09-04 2.795,-- (incl. cursusmateriaal) Certificatieprijs Stipel en Quercus 75,-- Examenprijs Theorie 200,-- 50,-- 200,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat, het examen wordt afgenomen door QES en voor het examen moet 3 extra dagdelen Hoogspanningsdeskundige Cursusduur 4 dagen theorie en 1 dag praktijk Startdata 10-01-2005 1.150,-- (incl. cursusmateriaal) Certificatieprijs Stipel Examenprijs Theorie 150,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat, het examen wordt Inspecteur Laagspanning 1 Cursusduur 1 dag theorie en 3 dagen praktijk Startdata 20-09-04 21-10-04 1.250,-- (incl. cursusmateriaal) Examenprijs Theorie 75,-- 200,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat, de examens worden afgenomen door QES en voor de examens moet 1 extra dag Inspecteur Laagspanning 2 Cursusduur 2 dagen theorie en 2 dagen praktijk Startdata 15-11-04 1.050,-- (incl. cursusmateriaal) Certificatieprijs Stipel Examenprijs Theorie 75,-- 200,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat, de examens worden afgenomen door QES en voor de examens moet 1 extra dag Ontwerpdeskundige Hoogspanning Cursusduur 10 avonden theorie en 2 dagen praktijk Hengelo (o) Startdata 15-09-04 20-09-04 nader te bepalen 2.250,-- (incl. cursusmateriaal) Certificatieprijs Stipel Examenprijs Theorie 200,-- 200,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat, het examen wordt Uitvoerder Beveiligingstechniek Hoogspanning Cursusduur 3 dagen praktijk Startdata 28-09-04 29-09-04 1.400,-- (incl. cursusmateriaal) Certificatieprijs Stipel Examenprijs Theorie 200,-- Minimaal aantal deelnemers van 6 personen. Opmerking is exclusief examen en certificaat, het examen wordt afgenomen door QES en voor het examen moet 1 extra dag worden gerekend. Voldoend Onderricht Persoon Laagspanning Cursusduur 2 dagen theorie en 2 dagen praktijk Locatie Woerden Startdata Op aanvraag 1.060,-- (incl. cursusmateriaal) Examenprijs Theorie 105,-- 170,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat. Basis Beveiligingstechniek Hoogspanning Cursusduur 5 avonden theorie Startdata 30-09-04 890,-- (incl. cursusmateriaal) Certificatieprijs Stipel Examenprijs Theorie 100,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat, het examen wordt Ontwerper Beveiligingstechniek Hoogspanning Cursusduur 10 avonden of 7 dagen theorie en 2 dagen praktijk Startdata 07-10-04 (avond) 24-09-04 (dag) 2.150,-- (incl. cursusmateriaal) Certificatieprijs Stipel Examenprijs Theorie 200,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat, het examen wordt afgenomen door QES en voor het examen moet 1 extra dag worden gerekend. Vakbekwaam Persoon Laagspanning Cursusduur 2 dagen theorie en 1 dag praktijk Locatie Woerden Startdata Op aanvraag 695,-- (incl. cursusmateriaal) Examenprijs Theorie 105,-- 170,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat. Ontwerpdeskundige Laagspanning Cursusduur 10 avonden of 7 dagen theorie Startdata 22-09-04 (avond) 01-10-04 (dag) 1.350,-- (incl. cursusmateriaal) Certificatieprijs Stipel Examenprijs Theorie 150,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat, het examen wordt Personeel werkzaam in gebieden met kans op explosieve atmosferen Cursusduur 1 dagdeel theorie Zwolle Startdata 28-09-04 18-11-04 175,-- (incl. cursusmateriaal, toets en certificaat) Certificatieprijs Stipel Quercus Bewijs van deelname Examenprijs Theorie Opmerking is inclusief toets en certificaat. Explosieveiligheid voor elektro- en instrumentatiepersoneel Cursusduur 2 dagen theorie Zwolle Startdata 12-10-04 23-09-04 375,-- (incl. cursusmateriaal) Examenprijs Theorie 90,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat, het examen wordt Ontwerpen van Explosieveilige installaties voor elektro- en instrumentatie ontwerpdeskundige Cursusduur 4 dagen theorie Startdata Op aanvraag 950,-- (incl. cursusmateriaal) Certificatieprijs Stipel Examenprijs Theorie 120,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat, het examen wordt afgenomen door QES en voor het examen moet 1extra dagdeel Installatie-/werkverantwoordelijke Laagspanning Cursusduur 2 dagen theorie en 1 dag praktijk Startdata 18-10-04 950,-- (incl. cursusmateriaal) Examenprijs Theorie 105,-- 135,-- 170,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat, het examen wordt Management van Elektrische Installaties Cursusduur 3 dagen theorie Startdata 01-10-04 1.375,-- Certificatieprijs Stipel Quercus 50,-- Bewijs van deelname 30,-- Examenprijs Theorie 150,-- Opmerking Cursus is inclusief cursusmateriaal, examen en certificaat. Zowel voor hoogspanning als voor laagspanning. Bedrijfsvoering van Ex-installaties voor staffunctionarissen Cursusduur 3 dagen theorie Startdata Op aanvraag 980,-- (incl. cursusmateriaal, toets en certificaat) Certificatieprijs Stipel Examenprijs Theorie 150,-- Opmerking is exclusief examen en certificaat, het examen wordt afgenomen door QES en voor het examen moet 1extra dagdeel 8 Quercus-PS jaargang 6 - nr. 8 Quercus-PS jaargang 6 - nr. 8 9
Cursusoverzicht Bedrijfsvoering Managment Laagspanning Hoogspanning Bijzondere modules Voldoend Onderrichte Personen Voldoend Onderricht Persoon Hoogspanning die, onder verantwoordelijkheid van een werkverantwoordelijke Hoogspanning, voldoende zijn geônstrueerd door minimaal een vakbekwaam persoon, en daardoor in staat zijn gevaren te voorkomen, die door elektriciteit kunnen worden veroorzaakt. Voldoend Onderricht Persoon Laagspanning, die onder verantwoordelijkheid van een werkverantwoordelijke laagspanning, voldoende zijn geônstrueerd door minimaal een vakbekwaam persoon en daardoor in staat zijn gevaren te voorkomen, die door elektriciteit kunnen worden veroorzaakt. Inspecteur Arbeidsmiddelen die geheel zelfstandig inspectie uitvoeren aan elektrische arbeidsmiddelen. Niveau II (Monteurs) Vakbekwaam Persoon Hoogspanning die, onder verantwoordelijkheid van een werkverantwoordelijke Hoogspanning, elektrotechnische en/of niet-elektrotechnische werkzaamheden aan, met of nabij hoogspanningsinstallaties verrichten. Vakbekwaam Persoon Laagspanning die, onder verantwoordelijkheid van een werkverantwoordelijke laagspanning, elektrotechnische en/of nietelektrotechnische werkzaamheden aan, met of nabij laagspanningsinstallaties verrichten. Explosieveiligheid die betrokken zijn bij, of werkzaam zijn in installaties waar explosieveiligheid van invloed kan zijn op elektrische installaties. Machineveiligheid De cursus is bestemd voor elektrotechnisch ontwerpers en constructeurs van machines volgens de NEN-EN 60204-1. Schakel- en verdeelinrichtingen De cursus is bestemd voor elektrotechnisch ontwerpers en constructeurs van schakelkasten en verdeelinrichtingen volgens de NEN-EN-IEC 60439-1. Risico-inventarisatie die in het kader van de Arbo-wetgeving een risico-inventarisatie en evaluatie moeten kunnen opstellen. SCIOS opleidingen Bevoegde Personen Niveau IV (Technicus) Bedieningsdeskundige Hoogspanning die, onder verantwoordelijkheid van de installatieverantwoordelijke hoogspanning, bedieningswerkzaamheden verrichten aan hoogspanningsinstallaties. Installatie-/werkverantwoordelijke Hoogspanning die verantwoordelijkheid dragen voor het uitvoeren van elektrotechnische werkzaamheden aan hoogspanningsinstallaties. Hoogspanningsdeskundige De cursus is bestemd als verdiepingscursus voor de cursus Installatie-/Werkverantwoordelijke om op het niveau 4 te komen van de (WEB) Basis Beveiligingstechniek De cursus is bestemd als basis voor personen die binnen de energiebedrijven en industrie verantwoordelijk zijn voor de beschikbaarheid van hoogspanningsinstallaties Uitvoerder beveiligingstechniek die binnen de energiebedrijven en industrie verantwoordelijk zijn voor toezicht, instellen, testen, inbedrijf nemen, onderhoud en storingsanalyse van beveiligingssystemen Installatie-/werkverantwoordelijke Laagspanning die verantwoordelijkheid dragen voor het uitvoeren van elektrotechnische werkzaamheden aan laagspanningsinstallaties. Inspecteur Laagspanning 1 die elementaire inspectiewerkzaamheden verrichten aan laagspanningsinstallaties. Inspecteur Laagspanning 2 die verantwoordelijkheid dragen voor de organisatie, uitvoering en analyse van inspecties ten behoeve van laagspanningsinstallaties. 10 Quercus-PS jaargang 6 - nr. 8 HBO Ontwerpdeskundige Hoogspanning De cursus is bestemd voor ontwerpers van veilige en bedrijfszekere hoogspanningsinstallatie. Ontwerper beveiligingstechniek die binnen de energiebedrijven en industrie verantwoordelijk zijn voor de beveiligingsfilosofie, het beveiligingsontwerp, de apparatuurkeuze, kortsluitberekingen, instelberekeningen, databeheer, begroting en planning. Ontwerpdeskundige Laagspanning De cursus is bestemd voor ontwerpers van veilige en bedrijfszekere laagspanningsinstallaties. Management van elektrische installaties die verantwoordelijk zijn voor het managementaspect van de bedrijfsvoering van elektrische installaties om daarmee sturing te kunnen geven aan de implementatie van de normen en wetgeving in de totale bedrijfsvoering. Periodiek onderhoud Alle elementaire onderdelen van het periodieke onderhoud aan een stookinstallatie passeren de revue. Veiligheidsaspecten spelen hierbij een belangrijke rol. In de cursus wordt de nadruk gelegd op de aansluiting bij de praktijk van alle dag. Periodieke inspecties Bij de PI-cursus wordt dieper ingegaan op de veiligheidsaspecten. Een PI-er moet, gebaseerd op de resultaten van een zogenaamde Eerste Bijzonder Inspecties (EBI), aan een installatie veilig en verantwoord periodieke inspecties conform de wettelijke normen kunnen uitvoeren. Eerste- of Bijzondere Inspecties TKC probeert het praktijkgehalte zo robuust mogelijk aan te zetten. Op onderdelen zullen specialisten uit de branche worden ingezet om de praktijk zo goed mogelijk te benaderen. Het is een zware opleiding maar door de praktische opzet voor gemotiveerde cursisten positief af te ronden. Zorgsysteemelementen binnen de technische bedrijfsvoering Inleiding Een veilige installatie blijft alleen veilig met een op de installatie uitgekiend onderhouds- of zorgsysteem en op de bedrijfsvoering en installatie gericht competent personeel. Een goed onderhouds- of zorgsysteem functioneert alleen indien het is geaccepteerd door de vakprofessionals en geënt op de kritische beheersaspecten van de installatie. Competent personeel is alleen competent indien de competentie is gerelateerd aan de te verrichten taken. Quercus-PS jaargang 6 - nr. 8 Veilige installaties Met het uitvoeren van een technische inspectie kunnen we een oordeel geven omtrent de status van het onderzochte object aan de hand van gestelde acceptatie criteria. Het zijn de structurele tekortkomingen op basis waarvan het verbetertraject kan worden geïnitieerd. Analyse na afloop van de inspectie geeft aan wat er ook mankeert aan methodiek en competentie. Zie daar inspectie als een fantastisch middel om kwaliteitszorg binnen de elektrische bedrijfsvoering te introduceren. Helaas, in de praktijk werkt dit niet. Inspecties hebben in de praktijk meestal geringe toegevoegde waarde. Sterker nog, indien na uitvoering van de inspectie de vraag wordt gesteld hoe de installatie er voor staat kan er alleen iets worden gezegd van het directe moment na inspectie. Immers, het blijvende effect, na correctieve maatregelen, hangt af van het onderhoudssysteem (of zorgsysteem) en de competentie van personeel. Ons zorgsysteem Op basis van de informatie van de installatie, ervaring en inzicht kunnen we de kritische beheersaspecten van de elektrische installatie bepalen. Daarmee stellen we procedures op en werkinstructies. We beschikken over relevante broninformatie en door terugkoppeling van storingen en monitoring beschikken we over een slim onderhoudssysteem. Zie hier wat een zorgsysteem betreft als het gaat om een effectieve, efficiënte en daarmee veilige bedrijfsvoering. Ook dit werkt meestal niet in de praktijk. Onderhoudssystemen zijn in de praktijk moeilijke systemen waar op de werkvloer de vloer mee wordt aangeveegd. Competent personeel Medewerkers zijn geworven op basis van ambitie, kennis en vaardigheden. Er ligt een duidelijk taakprofiel op basis waarvan de vereiste competenties zijn vastgelegd. Dit taakprofiel is gebaseerd op de 11
betreffende installatie en het bijbehorende zorgsysteem. Hiervoor worden de kennis en vaardigheid op peil gebracht en gehouden. Vakkundige medewerkers uitgerust voor de taken die hij of zij moet vervullen met benodigde ondersteuning van het systeem en een goed gedocumenteerde en betrouwbare installatie is de belofte die elke medewerker krijgt tijdens de werving. Waar werkt dit zo. Medewerkers beschikken over competenties en volgen cursussen waarvan volgens de statistieken de helft geen toegevoegde waarde heeft op het vakgebied waarin men werkt laat staan op de betreffende bedrijfsvoering. Waar gaat het eigenlijk om? Indien individuele zorgsysteemelementen niet of onvoldoende werken waarom voegen we ze dan niet samen? Dan werkt het namelijk wel! Een logische combinatie van zorgsysteemelementen werkt! Momenteel werkt Quercus aan de totaalcertificatie van de bedrijfsvoering op basis van installatie- of productcertificatie, kwaliteitssysteemcertificatie en persoonscertificatie. Het overkoepelende certifi- Hoe werkt het? Aan de hand van de figuur zijn in de drie cirkels aangegeven waaraan de bedrijfsvoering moet voldoen namelijk: opzet en instandhouding van een assetmanagementsysteem gericht op bedrijfszekerheid en beschikbaarheid met als voorwaarde installatie-integriteit, een op beheersactiviteiten geënt managementsysteem en competent personeel; Certificatie gericht op total control en de bedrijfsvoering met als voorwaarde installatieconformiteit, instandhouding door een uitgekiend zorgsysteem en gecertificeerd personeel; Voldoen aan de regelgeving gericht op maatschappelijke acceptatie en transparantie met als voorwaarde het voldoen aan Richtlijnen, standaarden en Arbeidsomstandigheden-wetgeving. Dit met als doel bedrijfsdoelstellingen te realiseren met als voorwaarde continuïteit en aandeelhoudersbelangen. De binnenste cirkels corresponderen met elkaar waarbij gezegd moet worden dat de norm EN 45013 voor persoonscertificatie onlangs is vervangen door de ISI-IEC 17024. Een gasturbine als didactisch model voor lokatie Zwolle Quercus ontwikkelt momenteel in samenwerking met Wintershall Noordzee (een BASF bedrijf) verscheidene cursussen voor de medewerkers die betrokken zijn bij het preventief- en correctief onderhoud aan en de bediening van turbines. Daarvoor hebben we in Zwolle een gasturbine geplaatst. De turbine zullen wij de komende maanden klaarmaken om als didactisch model voor de cursus over gasturbines te dienen. Op onze lokatie in Zwolle was dan ook veel te zien op 14 april. De klus verliep voorspoedig en dankzij een goede samenwerking met van Gelder uit Hattem stond de gasturbine met 2 uur op zijn plaats. Nu kan het echte werk beginnen. Zoals de planning er nu uitziet, zal de pilot cursus rond september van start gaan. Quercus zal u op de hoogte houden van de laatste ontwikkelingen omtrent de gasturbinecursus. caat betekent certificatie van de technische bedrijfsvoering. Dit is maatwerk en vraagt betrokkenheid van deskundigen. 12 Quercus-PS jaargang 6 - nr. 8 Quercus-PS jaargang 6 - nr. 8 13
Nova Een naar schatting zestiental deelnemers zal hiervoor één maand in Nederland verblijven. Het programma dat in overleg met Prof. Ir. L. van der Sluis is samengesteld wordt ingevuld door verschillende hoogleraren van de universiteit en een aantal docenten van Stipel certificatieschema s te benaderen via onze website Als secretaris van de Projectgroep Hoogspanning / Laagspanning is Quercus bij de totstandkoming van het handboek Van de examinator Mag ik mij even voorstellen, ik ben Carolien Pattiwael en ik heb de functie examinator bij Quercus Examination Services. Op vier mei jl. zijn de eerste Stipel examens afgenomen voor Eerste Stipel examens explosieveiligheid elektro en instrumentatiepersoneel werkzaam in installaties afgenomen met kans op stof- of gasontploffingsgevaar. De verplichte kennis waarover deze technici moeten beschikken volgens het Arbo-besluit, de ATEX-richtlijn en de NEN-EN-IEC 60079-17 wordt in onze cursus Explosieveiligheid voor elektro- en instrumentatiepersoneel volledig afgedekt. Dit persoonscertificaat geldt ook als aanvulling op het persoonscertificaat voor bevoegde personen onder Stipel. De deelnemers aan het examen volgden de driedaagse cursus bij ons en kunnen als eerste in Nederland beschikken over dit certificaat. Deelnemers zijn werkzaam bij een oliemaatschappij waar de opdrachtgever genoemde kwalificatie verplicht stelt. Cursus Ontwerpdeskundige Hoogspanning in Hengelo Eaton Holec wil voor haar personeel een ontwerpcursus hoogspanning organiseren. Deze cursus is in overleg met Quercus. Ook zullen er een aantal interessante excursies plaatsvinden. De cursus wordt in het Engels gegeven vanwege het internationale karakter van de deelnemers. In samenwerking met Wintershall Noordzee B.V. (een BASF Certificatie bedrijfsvoering op stoom bedrijf) wordt gewerkt aan certificatie van de bedrijfsvoering. Het betreft een overkoepelend certificaat dat aangeeft dat Wintershall beschikt over veilige installaties, een afgestemd zorgsysteem om de veiligheid te borgen en gecertificeerd personeel op basis van de specifieke installaties en het zorgsysteem. De relatie tussen de individuele certificaten staat hier centraal. Het gaat hier niet alleen om de bestaande installaties, maar ook alle aspecten welke in de life cycle invloed hebben op de integriteit en veilige bedrijfsvoering van de installaties. Certificatie zal dit jaar nog plaatsvinden. Leuk detail is dat het gehele beheerssysteem en alle informatie zoals de uitgevoerde inspecties via het intranet voor medewerkers van Wintershall beschikbaar is. Het systeem is zodanig opgezet dat ook aan internationale eisen persoonscertificatie hoogspanning/laagspanning betrokken. Om gebruikers en belanghebbenden inzicht te kunnen geven in de inhoud van het handboek is besloten in overleg met Stipel het handboek tijdelijk op onze website te plaatsen. Zodra de totale website van Stipel opnieuw is opgezet zal ook dit handboek hiermee worden verbonden. Gaat u naar www.qts.nl dan treft u aan een link naar persoonscertificatie hoogspanning / laagspanning. Alle bij de Raad van Accreditatie gemelde certificatieschema s (vakbekwaamheidprofielen) staan er beschreven. Voor vragen kunt u terecht bij p.koop@qts.nl Dit voorjaar is er weer een cursus Management van Elektri- Cursus MEI voldoet aan behoefte sche Installaties gegeven in Zoetermeer. Gebleken is weer dat deze cursus voldoet aan de verwachtingen van de cursisten en dat die knelpunten worden behandeld waar in de dagelijkse praktijk mee wordt geworsteld. Het doel is de deelnemers inzicht te verschaffen in alle managementaspecten van de bedrijfsvoering van elektrische installaties om Naast onze bekende Stipel Hoog- en Laagspanning examens, ben Eaton ook voor deelnemers van andere bedrijven opengesteld. Voor wordt voldaan. daarmee sturing te kunnen geven aan de implementatie van de ik ook beschikbaar als examinator van Veiligheid Checklist voor kandidaten die de reis naar Zoetermeer wat ver vinden en in de normen en wetgeving in de totale bedrijfsvoering. Aannemers (VCA) Quercus Examination is sinds 1 januari 2004 door de VCA Examenbank erkend om VCA examens af te nemen. Dit gaat inmiddels met groot succes. Het slagingspercentage ligt bij Quercus Exami- regio Hengelo wonen is dit een uitgelezen kans zich in te schrijven. Wees er snel bij want we kunnen slechts een beperkt aantal extra deelnemers inschrijven. Oprichting vereniging voor inspectiebedrijven ikeur Medio 2001 is bij een aantal ondernemers die actief zijn in het inspecteren van elektrische installaties en apparatuur, de De cursus is bestemd voor installatieverantwoordelijken, adviseurs, hoofden van technische diensten, ontwerpers, kwaliteitsfunctionarissen, veiligheidsfunctionarissen, management en technische specialisten. nation Services boven het landelijk gemiddelde. behoefte ontstaan om de uitvoering van inspecties eenduidiger te Onderwerpen zijn onder andere: Naast mij heeft Quercus Examination Services nog een erkende omschrijven. Ook voorlichting aan beheerders van installaties op wetgeving en Europese regelgeving examinator en een aantal toezichthouders, die in opdracht op elk het gebied van inspecties aan elektrische installaties, schieten vol- onderhoud en inspectie moment, tijd, datum en locatie een VCA examen kunnen afnemen. gens deze ondernemers te kort. documentenbeheer Quercus Examination Services probeert met VCA examens zich te Genoemde taken zouden het best door een onafhankelijke bran- kritische beheersfactoren profileren voor zowel regulier als In-Company examens. chevereniging kunnen worden gerealiseerd. Dit heeft geresulteerd opzet aanwijzingsbeleid Wilt u weer weten over VCA examens en/of opleidingen kunt u con- in de oprichting van de vereniging met de naam ikeur. opleiding en informatie per- tact met mij opnemen, tel. 038-4529991, afd. Examination Ser- De vereniging behartigt de belangen van haar leden, te weten soneel vices, bedrijven en organisaties die (veiligheids-) keuringen uitvoeren aan integratie van de normen elektrotechnische installaties. De vereniging stelt zich daarbij actief integratie van de bedrijfsvoering in een Met vriendelijke groet en tot ziens, Quercus Examination Services Samenwerking TU Delft Dit najaar start waarschijnlijk in samenwerking met de faculteit op en legt contacten met collega (beroeps- en branche-)verenigingen, overheid, opleidingsinstituten, bedrijven, leveranciers en Arbo- totaal kwaliteitsmanagementsysteem life cycle management elektrotechniek van de Tech- diensten om onder andere deskundigheid te bevorderen en een bij- kostenbeheersing Carolien Pattiwael nische Universiteit in Delft een drage te leveren aan de vakkennis van haar leden. Stipel / VCA examinator cursus voor hoog opgeleide medewerkers van Saline Water Conversion Corporation in Saudi. 14 Quercus-PS jaargang 6 - nr. 8 Quercus-PS jaargang 6 - nr. 8 15
De Nederlandse Vereniging voor Samenwerking NVDO Doelmatig Onderhoud telt ruim 1500 leden en houdt zich bezig met het ontwikkelen en het verspreiden van kennis op het gebied van onderhoud en onderhoudsmanagement. Zo worden veel bijeenkomsten georganiseerd en cursussen gegeven. Ook een aantal cursussen van Quercus zal worden opgenomen in het programma van de NVDO. Voor informatie over de NVDO zie www.nvdo.nl Tot 2004 bestond Quercus uit Nieuwe Quercus Quercus Technical Inspection Services B.V. en Quercus Technical structuur Training Services B.V. Met ingang van 1 januari 2004 heten we Quercus Technical Services B.V. Daarmee spreken we voor wat betreft de te onderscheiden activiteiten over werkmaatschappijen of Business Units. De veranderingen welke binnen de structuur hebben plaatsgevonden hebben geen consequenties voor onze operationele activiteiten. Prettige zomervakantie en gezond weer terug! Industriële dienstverlening op het gebied van elektrische energietechniek Wij maken uw risico s beheersbaar! Inspecties voor aantoonbare zekerheid; Ondersteuning voor verbetermanagement; Opleidingen met ϕ = 1 door didactisch vermogen. Quercus Technical Inspection Services 16 Bisschop Willebrandlaan 34, 8021 GA Zwolle Telefoon 038 452 99 91, Fax 038 452 56 90 E-mail: qtis@qts.nl Quercus Technical Training Services Platinastraat 66, 2718 RX Zoetermeer Telefoon 079 361 99 19, Fax 079 362 88 36 E-mail: qtts@qts.nl Quercus Examination Services Bisschop Willebrandlaan 34, 8021 GA Zwolle Telefoon 038 452 99 91, Fax 038 452 56 90 E-mail: qes@qts.nl www.qts.nl