Auteur Verificatie Vrijgave Akkoord namens opdrachtgever

EINDRAPPORTAGE DETECTIE- EN BENADERONDERZOEK ALSMEDE SANERING ONDER OCE-CONDITIES SPROKKELENBURG, GEMEENTE CULEMBORG. Opdrachtgever : Gemeente Culemborg Opdrachtnemer : Explosive Clearance Group BV Projectnaam ECG : Sprokkelenburg Projectnummer ECG : 164-014 Datum rapport : 25-10-2016 Documentcode : 164-014-ER-03 Status : Definitief.v02 Auteur Verificatie Vrijgave Akkoord namens opdrachtgever Dhr. F. Lefering (Werkvoorbereider ECG) Datum 25-10-2016 Dhr. Th. Derks (Senior OCEdeskundige ECG) Datum 25-10-2016 Dhr. ing. F.G. Pas (Directeur ECG) Datum 25-10-2016 Datum Copyright 2016. Niets uit dit eindrapport mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de houders van het auteursrecht. De opdrachtgever mag voor intern gebruik duplicaten maken.

INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 4 1.1 OMSCHRIJVINGEN EN DOELSTELLING VAN DE OPDRACHT... 4 1.2 HISTORISCH ONDERZOEK... 4 1.3 BODEMONDERZOEK... 5 1.4 PROJECTPLAN DETECTIE... 6 1.5 PROJECTPLAN BENADEREN... 6 1.6 PROJECTPLAN SANERINGSWERKZAAMHEDEN... 7 2 BASISGEGEVENS EN BENODIGDE UITVOERINGSBESCHEIDEN... 8 2.1 LOCATIEGEGEVENS... 8 2.2 VERGUNNINGEN EN VERGUNNINGVERLENERS... 9 2.3 ARBEIDSHYGIËNE EN VEILIGHEID... 9 2.4 REGISTRATIE GEGEVENS... 9 3 UITGANGSPUNTEN... 10 3.1 WERKWIJZE... 10 3.2 AFWIJKINGEN EN AFSPRAKEN TIJDENS HET ONDERZOEK... 10 4 DETECTIEONDERZOEK... 12 4.1 UITVOERINGSFASE DETECTIEONDERZOEK... 12 4.2 UITVOERINGSPERIODE... 12 4.3 DETECTIE... 12 4.4 BESCHRIJVING GEBRUIKTE APPARATUUR... 13 4.5 INTERPRETATIE VAN VERKREGEN GEGEVENS... 13 4.6 ONDERZOEKSRESULTATEN... 14 4.6.1 RESULTATEN DIGITALE OPPERVLAKTEDETECTIE... 14 4.6.2 CONTRA-INDICATIE VERSTOORD GEBIED... 15 5 BENADERONDERZOEK... 17 5.1 UITVOERINGSFASE BENADEREN... 17 5.2 UITVOERINGSPERIODE... 17 5.3 BENADEREN... 17 5.4 BESCHRIJVING GEBRUIKTE APPARATUUR... 17 5.5 RESULTATEN BENADEREN... 18 5.5.1 OBJECTEN BENADEREN... 18 5.5.2 BENADEREN LOOPGRAAF... 18 Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 2 van 27

5.5.3 VERSTOORD GEBIED... 18 5.5.4 ANALOGE DETECTIE MET GELIJKTIJDIGE BENADERING... 18 5.5.5 AANGETROFFEN AFVALDUMPING... 18 5.6 RESULTATEN SANERING SPOT I EN SPOT II... 19 6 CONCLUSIE... 20 6.1 CONCLUSIES PER LOCATIES IN DE GEBIEDEN... 20 6.1.1 OBJECTEN BENADEREN IN GEBIED 1... 20 6.1.2 BENADEREN LOOPGRAAF IN GEBIED 2... 20 6.1.3 VERSTOORD GEBIED IN GEBIED 1... 20 6.1.4 ANALOGE DETECTIE MET GELIJKTIJDIGE BENADERING IN GEBIED 1... 20 6.1.5 ANALOGE DETECTIE MET GELIJKTIJDIGE BENADERING IN GEBIED 2 NABIJ HEKWERK... 21 6.2 VRIJGAVE GEBIEDEN... 21 6.2.1 VRIJGAVE GEBIED 1... 21 6.2.2 VRIJGAVE GEBIED 2... 22 7 AANVULLENDE BEPALINGEN... 23 7.1 EVALUATIE EXPLOSIEVENONDERZOEK... 23 7.2 ARBEIDSHYGIËNE EN VEILIGHEID... 23 7.3 OPLEVERING... 23 8 BIJLAGEN... 24 BIJLAGE 1 OVERZICHT ONDERZOCHTE GEBIEDEN FASE 1... 25 BIJLAGE 2 OVERZICHT ONDERZOCHTE GEBIEDEN FASE 2... 25 BIJLAGE 3 BEDRIJFSGEGEVENS UITVOEREN PARTIJ... 26 BIJLAGE 4 PROCES- VERBAAL VAN OPLEVERING... 27 Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 3 van 27

1 INLEIDING 1.1 OMSCHRIJVINGEN EN DOELSTELLING VAN DE OPDRACHT In opdracht van de Gemeente Culemborg heeft Explosive Clearance Group B.V. (hierna: ECG) een detectie- en benaderonderzoek uitgevoerd naar de aanwezigheid van conventionele explosieven op het project Sprokkelenburg te Culemborg. Een onderzoek naar de mogelijke aanwezigheid van conventionele explosieven werd noodzakelijk geacht om geplande bodempenetrerende werkzaamheden, veilig te kunnen uitvoeren. Om deze reden heeft de Gemeente Culemborg opdracht verstrekt voor het uitvoeren van het detectie- en benaderonderzoek naar de mogelijke aanwezigheid van conventionele explosieven. Het doel van de opdracht was het onderzoeksgebied op de aanwezigheid van conventionele explosieven te onderzoeken. Dit betekende dat middels geofysische meetmethoden het gedefinieerde gebied in kaart gebracht is, teneinde de belasting van het gebied met, op mogelijk conventionele explosieven duidende (ferromagnetische) verstoringen vast te stellen. Anderzijds dienden deze verstoringen benaderd te worden om de werkelijke aanwezigheid van conventionele explosieven vast te stellen en deze, bij aantreffen ervan, (tijdelijk) veilig te stellen. Daarnaast waren binnen het verdachte gebied 2 locaties aanwezig waar een bodemverontreiniging was aangetroffen. De gemeente Culemborg heeft ECG opdracht gegeven om ter plaatse van deze bodemverontreinigingen een sanering uit te voeren onder OCE-condities. Het onderzoeksgebied bestond uit twee gebieden te weten: - Gebied 1, verdacht op afwerpmunitie in verband met het bombardement op de villa Sprokkelenburg. Binnen dit gebied zijn de twee saneringslocaties aanwezig. - Gebied 2, verdacht op gedumpte munitie in verband met een loopgraaf die daar was gelegen ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. - 1.2 HISTORISCH ONDERZOEK Aanleiding voor het laten uitvoeren van een detectie- en benaderonderzoek was de conclusie en daaruit resulterend advies van het, door ECG uitgevoerde bureauonderzoek. Dit onderzoek (Historisch vooronderzoek naar de aanwezigheid van conventionele explosieven in de gemeente Culemborg, documentcode 201-009-PI-09, d.d. juli 2011) is conform de Beoordelings Richtlijn Opsporing Conventionele Explosieven (BRL-OCE) uitgevoerd. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 4 van 27

De afbakening van de beide verdachte gebieden is in een later stadium (na 1 juli 2012) getoetst aan de huidige regelgeving, het WSCS-OCE. 1 Op basis van deze toetsing waren de verdacht gebieden aangepast. De conclusie van dit onderzoek was dat het projectgebied gedeeltelijk verdacht is, d.w.z. er een verhoogd risico bestaat op het aantreffen van conventionele explosieven. De maximale diepte waarop zich deze conventionele explosieven kunnen bevinden was vastgesteld op 8,0m - Mv voor gebied 1 en tot 2,0m -/- Mv voor gebied 2. De bevindingen van het onderzoek zijn vertaald naar de onderstaande tabellen. VERSCHIJNINGSVORM VERMOEDELIJK AANWEZIG IN GEBIED 1 Afgeworpen Ja Nee Verschoten / gegooid / gelegd / weggeslingerd Nee Nee Opgeslagen / gedumpt / begraven (incl. redepositie) Nee Ja Als restanten uit springputten of explosie Nee Nee Als onderdeel van (vliegtuig)wrakken en /of gezonken vaartuigen VERMOEDELIJK AANWEZIG IN GEBIED 2 Tabel 1: Aanwezigheid van conventionele explosieven in het onderzoekgebied op basis van het uitgevoerde vooronderzoek. Nee Nee 1.3 BODEMONDERZOEK In 2012 is door IDDS Milieu een bodemonderzoek (Rapport betreffende milieukundige bodemonderzoeken Sportpark Sprokkelenburg te Culemborg, kenmerk 1109D609/DB/rap.1.1, d.d. 25 juni 2012.) uitgevoerd ter plaatse van het projectgebied Sprokkelenburg. Uit het bodemonderzoek is de volgende conclusie overgenomen: Over het algemeen worden hooguit lichte verontreinigingen (grond en grondwater) aangetroffen binnen het plangebied en vormen geen belemmering met de toekomstige herontwikkeling van het gebied. Op een tweetal locaties (spot I en spot II) zijn matige tot sterke verontreinigingen aangetoond, welke gesaneerd dienen te worden. De omvang van de sterke grondverontreiniging met enkele zware metalen en PAK (groter dan de interventiewaarde) van spot I wordt geschat op 300m 3. 1 Werkveldspecifiek certificatieschema voor het systeemcertificaat Opsporen Conventionele Explosieven (WSCS- OCE, 2012, versie 1, datum ministeriële regeling 28 februari 2012) Gepubliceerd in: Staatscourant 2012 nr. 4230 (Den Haag 2012) 106-144. Het WSCS-OCE heeft betrekking op het opsporen van conventionele explosieven die in de (water)bodem zijn achtergebleven tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 5 van 27

De omvang van de sterke grondverontreiniging met zink (groter dan de interventiewaarde) van spot II wordt geschat op 153m 3. Na sanering van beide spots zijn er geen beperkingen inzake het verlenen van een omgevingsvergunning op basis van de onderzoeksresultaten uit milieu hygiënisch oogpunt. De grondwal is over het algemeen licht verontreinigd en zeer plaatselijk wordt een matige en sterke verontreiniging aangetoond. Op de locatie zijn enkele slootdempingen aanwezig. In verband met het aantreffen van bodemvreemd materiaal in twee slootdempingen is door Bodemvisie Milieu & Veiligheid BV in 2 fasen een nader bodemonderzoek asbest uitgevoerd (projectnummer 150282, d.d. 14 december 2015 en projectnummer 160049, d.d. 2 maart 2016). Tijdens het veldwerk is ter plaatse van boring 28 een zandlaag aangetroffen met bodemvreemd materiaal. Betreffende zandlaag is alleen ter plaatse van boring 28 waargenomen. Naar alle waarschijnlijkheid betreft het een zogenaamde puntverontreiniging van maximaal 10m 3. Geadviseerd wordt om tijdens de sanering van spot II dit tevens te laten ontgraven. Indien de grondwal eerder wordt afgevoerd, wordt geadviseerd om betreffende zandlaag separaat te ontgraven en in depot te plaatsen. 1.4 PROJECTPLAN DETECTIE Voor het begin van de detectiewerkzaamheden is een projectplan opgesteld: Projectplan voor het detecteren van conventionele explosieven in het onderzoeksgebied Sprokkelenburg, gemeente Culemborg, documentnummer 164-014-PP-01, d.d. 14-05-2014). In dit projectplan zijn alle relevante aspecten voor het veilig en correct uitvoeren van het onderzoek beschreven; locatie, veiligheids-, gezondheids- en milieuaspecten, werkwijze, projectorganisatie, verantwoordelijkheden, communicatie, projectgebonden risico-evaluatie en benodigde certificaten en verzekeringen. Voor nadere beschrijving: zie hoofdstuk 4. Het projectplan voor de detectiewerkzaamheden is voor het begin van de werkzaamheden door het Bevoegd Gezag (in deze: gemeente Culemborg) goedgekeurd. 1.5 PROJECTPLAN BENADEREN Voor het begin van de benaderwerkzaamheden is een projectplan opgesteld: Projectplan voor het detecteren en benaderen van conventionele explosieven in het onderzoeksgebied Sprokkelenburg, gemeente Culemborg, documentnummer 164-014-PP-01v2, d.d. 15-10- 2014. Voor nadere beschrijving: zie hoofdstuk 5. Het projectplan voor het benaderen is voor het begin van de werkzaamheden door het Bevoegd Gezag (in deze: gemeente Culemborg) goedgekeurd. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 6 van 27

1.6 PROJECTPLAN SANERINGSWERKZAAMHEDEN Voor aanvang van de saneringswerkzaamheden is een projectplan opgesteld: 'Projectplan voor het uitvoeren van saneringswerkzaamheden onder OCE-condities in het onderzoeksgebied 'Saneringswerkzaamheden Sprokkelenburg' in de gemeente Culemborg', documentnummer 164-014-PP-01.v02, d.d. 16 november 2015. De saneringswerkzaamheden zijn gemeld bij de provincie Gelderland middels een BUS-melding. Hiervoor is een BUSmeldingnummer afgegeven kenmerk: V2016-002138. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 7 van 27

2 BASISGEGEVENS EN BENODIGDE UITVOERINGSBESCHEIDEN 2.1 LOCATIEGEGEVENS Het opsporingsgebied betrof de twee verdachte gebieden binnen het projectgebied. Gebied 1: verdacht op afwerpmunitie Gebied 2: verdacht op geschutsmunitie In figuur 1 zijn de twee gebieden weergegeven, alsmede de saneringslocaties. 2 Spot II Spot I 1 Figuur 1: Overzichtskaart opsporingsgebieden (rood omlijnd) en saneringslocaties (geel omcirkeld). Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 8 van 27

Omschrijving grenzen: Aan de zuidoostzijde bevindt zich de Lange Dreef en aan de noordwestzijde de Burgemeester van Hoytemalaan. De onderstaande coördinaten geven de globale ligging van de twee onderzoeksgebieden aan, waarbij de GBKN als bron is gebruikt. GEBIED NR X COÖRDINAAT Y- COÖRDINAAT Gebied 1 1 144499,401 441450,520 2 144598,458 441541,875 3 144664,403 441505,400 4 144706,054 441452,757 5 144598,355 441365,060 Gebied 2 6 144639,234 441572,097 7 144648,626 441562,968 8 144696,106 441598,073 9 144730,780 441630,305 10 144722,974 441638,507 Tabel 2: Locatie opsporingsgebied in Rijksdriehoekstelsel (globaal). 2.2 VERGUNNINGEN EN VERGUNNINGVERLENERS Het onderzoek is uitgevoerd onder het regime van de volgende vergunningen: VERGUNNINGEN/WETGEVING BEVOEGD GEZAG DATUM VERGUNNING WSCS-OCE Ministerie van SZW 20-12-2012 OWM 1316 Ministerie van Justitie 03-07-2013 BUS-Melding Provincie Gelderland 17-02-2016 Tabel 3: Benodigde Vergunningen. 2.3 ARBEIDSHYGIËNE EN VEILIGHEID ECG heeft de risico s in het Projectplan geïnventariseerd en deze tezamen met de benodigde maatregelen opgenomen in de werkvoorbereiding. 2.4 REGISTRATIE GEGEVENS De projectadministratie welke niet is opgenomen in dit eindrapport bestaat uit: - Het projectlogboek - Correspondentie Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 9 van 27

3 UITGANGSPUNTEN 3.1 WERKWIJZE Om de belasting van het gebied met ferrohoudend materiaal (waaronder mogelijk conventionele explosieven) inzichtelijk te maken en nader te kunnen onderzoeken was de volgende werkwijze met de opdrachtgever overeengekomen: - Inrichten van het werkterrein; - Visuele inspectie van het, te detecteren onderzoeksgebied; - Met behulp van een detectiesysteem inmeten van de onderzoekslocatie, ondersteund middels DGPS (Differential Global Positioning System); - Interpretatie en analyse van de meetgegevens door een (senior)oce(opsporing Conventionele Explosieven)-deskundige; - Schriftelijke detectierapportage; - Uitzetten verdachte objecten/ gebieden; - Benaderingswerkzaamheden; - Schriftelijke eindrapportage/vrijgave en evaluatie. De benaderwerkzaamheden zijn in twee fasen uitgevoerd. Gefaseerde uitvoering van het werk was noodzakelijk in verband met het verkrijgen van de benodigde vergunningen t.b.v. de saneringswerkzaamheden en kapvergunning. Fase detectie: De fase detectiewerkzaamheden betrof de digitale oppervlaktedetectie van het opsporingsgebied om zodoende de bodembelasting met ferrobjecten te kunnen vaststellen die mogelijk voldoen aan het zoekdoel uit het vooronderzoek. Fase benaderwerkzaamheden: Fase 1: betrof de benaderwerkzaamheden van de verdachte objecten en gedetecteerde verstoringen buiten de saneringslocaties en kaplocaties. Fase 2: betrof de saneringswerkzaamheden onder OCE-condities, detectie- en benaderwerkzaamheden van de niet onderzochte delen uit fase 1 (hekwerk en ter plaatse van bomen). 3.2 AFWIJKINGEN EN AFSPRAKEN TIJDENS HET ONDERZOEK In fase 1 hebben zich tijdens de explosieven opsporingswerkzaamheden geen afwijkingen voorgedaan. In fase 2 hebben zich met betrekking tot de explosieven opsporingswerkzaamheden geen afwijkingen voor gedaan. Ten behoeve van de saneringswerkzaamheden onder OCE-condities hebben zich wel afwijkingen voor gedaan. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 10 van 27

Op beide saneringslocaties is geconstateerd dat de bodemverontreiniging zich verder uitstrekte dan hetgeen was aangegeven in het milieukundig rapport van IDDS. Daarnaast is tijdens de saneringswerkzaamheden tussen spot I en spot II een gedempte sloot aangetroffen waarbij deze eveneens verontreinigd bleek te zijn. In opdracht van de gemeente Culemborg en het Bevoegd Gezag is de verontreiniging eveneens gesaneerd. Aangezien de bodemverontreiniging waarschijnlijk tot onder de aanwezige bestaande bomen langs de Burgemeester Hoytemalaan loopt is, in overleg met de gemeente, besloten om langs de bomengrens een scheidingsfolie toe te passen om de gesaneerde bodem te scheiden van de nog aanwezige bodemverontreiniging. In verband met de aanwezigheid van het poortgebouw, welke voorlopig gehandhaafd blijft, heeft OCE-onderzoek en sanering hier niet plaatsgevonden. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 11 van 27

4 DETECTIEONDERZOEK 4.1 UITVOERINGSFASE DETECTIEONDERZOEK In het te onderzoeken gebied is op woensdag 21 mei 2014 door ECG een digitaal oppervlaktedetectie onderzoek uitgevoerd. Het onderzoeksgebied heeft een oppervlakte van ca. 22.000m². Aan de hand van de meetdata is het gedetecteerde oppervlak groot 16.067m². Een deel kon nog niet gedetecteerd worden in verband met de aanwezige bosschages. 4.2 UITVOERINGSPERIODE WERKZAAMHEDEN DATUM AANVANG DATUM AFRONDING Digitale oppervlaktedetectie van 16.067m², gemeente Culemborg. Tabel 4: Uitvoeringsperiode detectie. 21-05-2014 21-05-2014 4.3 DETECTIE Alvorens met het onderzoek kon worden gestart was het vaststellen van de, voor dit project, optimaal geschikte meetmethode noodzakelijk. Deze zogenaamde validatie heeft plaatsgevonden op basis van de eigenschappen van mogelijk in te zetten methodes, afgezet tegen de project specifieke waarden. De validatie van de gebruikte methode heeft plaatsgevonden in het projectplan en resulteerde in het gebruik van een multisensorsysteem. De hierbij verkregen meetdata worden samen met de, uit een GPS-systeem verkregen, plaatsbepaling gegevens digitaal opgeslagen en verwerkt. De werkzaamheden zijn uitgevoerd conform de huidige stand der techniek. Er bestaat altijd de mogelijkheid dat een object niet wordt waargenomen door onder andere: - De ligging buiten het meetbereik; - De grondslag van de onderzoekslocatie; - De omgevingsfactoren die de meetwaarden beïnvloeden (gesteldheid terrein, vervuiling). Het object moet een dusdanige verstoring van het aardmagnetisch veld veroorzaken, zodanig dat dit met de huidige stand der techniek van de detectieapparatuur waarneembaar is aan het maaiveld. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 12 van 27

4.4 BESCHRIJVING GEBRUIKTE APPARATUUR Voor dit onderzoek is gebruikt gemaakt van een multisensorsysteem. Een multisensorsysteem is een samenvoeging van een aantal magnetometers die op een verplaatsbaar en beweegbaar frame gemonteerd zijn. Dit 8-sondig voertuiggestuurd/handgedragen meetsysteem van Sensys Monmx is uitgerust met een RTK-GPS-systeem van Trimble voor een gelijktijdige positiebepaling. Figuur 2: Multisensorsysteem door een voertuig voortgetrokken. De onderlinge afstand tussen de magnetometers bedroeg 30cm, de totale meetbreedte van het gebruikte systeem was 2.40m. Voor de plaatsbepaling is een Trimble GPS systeem met basisstation ingezet met een afwijking (in de coördinaten) kleiner dan 10cm. Het verwerken van de verkregen gegevens heeft plaatsgevonden met het softwarepakket Magneto van de firma Sensys. Het meetsysteem was voorzien van GPS plaatsbepaling. De gedetecteerde anomalieën worden daardoor direct aan GPS/RD-coördinaten gekoppeld. De meetgegevens zijn opgeslagen in een datalogger waarna de gegevens in een later stadium zijn verwerkt in een speciaal voor dit doel ontwikkeld computerprogramma. 4.5 INTERPRETATIE VAN VERKREGEN GEGEVENS Het resultaat van de gehanteerde detectietechniek was een overzicht van de metingen van het aardmagnetisch veld. Afhankelijk van de magnetische polarisatie zal ferrohoudend materiaal (zoals een vliegtuigbom) het verloop van de krachtlijnen van het aardmagnetisch veld veranderen. Met behulp van wiskundige formules kan deze afwijking van het magnetisch veld berekend worden, waaruit onder meer de ligging, de diepte, het volume en de diameter) bij benadering kunnen worden herleid. Bij de interpretatie van de gegevens moet de (senior)oce-deskundige met een aantal factoren rekening houden, waarmee elk object afzonderlijk wordt geïnterpreteerd. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 13 van 27

De voornaamste factoren zijn: - de diepteligging van het object. Deze beïnvloedt het magnetisch veld en de magnetische waarde (d.w.z. hoe dieper het object ligt, hoe kleiner de meetwaarde); - de hoek waaronder het object ligt. Wanneer een object bijvoorbeeld vrijwel verticaal in de bodem staat, wordt vaak alleen een + of gemeten. Door de hoek meet men tevens een kleine afwijking, dat in de praktijk echter weldegelijk groot kan blijken te zijn; - de omgevingsfactoren van het object. Zo kunnen in de nabijheid liggende verstorende elementen de meting beïnvloeden waardoor de wiskundige berekeningen worden beïnvloed. De effectieve onderzoeksdiepte is afhankelijk van het zoekdoel en de omgevingsfactoren. (zoals proefondervindelijk is vastgesteld en gevalideerd) Voorwaarde voor het detecteren van een object is dat het object, ongeacht grootte en diepteligging, een aan het maaiveld meetbare verstoring van het aardmagnetisch veld veroorzaakt. Een significante uitslag is een gedetecteerde afwijking van het aardmagnetisch veld die overeenkomt met de verstoring van het aardmagnetisch veld op basis van de te verwachten CE en diepteligging hiervan (het zoekdoel). Het interpreteren van de meetgegevens vond plaats door een (senior)oce-deskundige en heeft geresulteerd in een overzicht met verdachte objecten, voorzien van een X, Y en Z- waarde, obstakels en niet te interpreteren delen. 4.6 ONDERZOEKSRESULTATEN 4.6.1 Resultaten digitale oppervlaktedetectie Op basis van het gestelde criterium, zoals eerder vastgesteld en beschreven in het projectplan werden in totaal 16 ferrohoudende objecten geïnterpreteerd welke als verdacht betiteld konden worden. Er was een gebied van 2.392m² aangemerkt als niet te interpreteren (zie tekening 164-014-PVVOTE-01, d.d. 16-08-2016: locatie B). Dit heeft als oorzaak dat hier bebouwing heeft gestaan waardoor nog veel verstorende factoren in de bodem aanwezig waren. De verdachte objecten waren aangetroffen, op een berekende diepte, volgens de onderstaande tabel. DIEPTE GEMETEN OBJECTEN 0-0,50m 6 0,50-1,00m 5 1,00-1,50m 3 > 1,50m 2 Tabel 5: Diepteligging verdachte objecten. GEMETEN OBJECTEN Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 14 van 27

Voor de diepteligging (de Z-waarde) van de verdachte objecten zijn de volgende randvoorwaarden gehanteerd: - De Z-waarde is een theoretisch berekende waarde. Het is derhalve geen absolute waarde; - De Z-waarde is berekend ten opzichte van de onderkant van de magnetometers; - De berekende diepte betreft het magnetisch middelpunt van het object. 4.6.2 Contra-indicatie verstoord gebied Het verstoorde gebied in het midden van het onderzoeksgebied heeft als oorzaak dat daar zich nog ferrohoudende resten van de voormalige clubgebouwen en tribune bevinden. Deze opstallen zijn naoorlogs gebouwd in diverse fases en zijn in 2013 gesloopt (zie navolgende foto s). Door de gemeente Culemborg was informatie aangeleverd met betrekking tot de gesloopte gebouwen. Aannemelijk en aantoonbaar is dat de bovenste bodemlaag (tot ca. 2.00m -/- MV) hier naoorlogs geroerd is. Tijdens de sloopwerkzaamheden is de aanwezige houten palenfundering met betonnen opzet verwijderd. De palen zaten tot een diepte van 8.00m -/- MV. Op het westelijke voetbalveld was ten tijde van de Tweede Wereldoorlog een boomgaard gesitueerd. Uit het archeologisch onderzoek (Archeologisch bureauonderzoek & Inventariserend Veldonderzoek, verkennende fase Sprokkelenburg, Culemborg, Gemeente Culemborg, B&G rapport 1336, d.d. juni 2012) blijkt ook dat de voetbalvelden naoorlogs zijn opgehoogd/geroerd. Uit het booronderzoek is dit ook terug te vinden als een zandlaag op de originele kleibodem. Met de opdrachtgever was overeengekomen dat in eerste instantie alleen werd overgegaan tot uitvoering van oppervlaktedetectie en eventuele benadering. Mocht uit het onderzoek blijken dat er geen CE tot de diepte van 4,50m-mv werden aangetroffen dan heeft ECG geadviseerd geen nader dieptedetectieonderzoek uit te voeren in gebied 1, aangezien de kans op het aantreffen van CE tot 8,00m-mv nihil is. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 15 van 27

Figuur 3: Sloopwerkzaamheden clubgebouw en tribunes. Figuur 4: Sloopwerkzaamheden clubgebouw en tribunes. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 16 van 27

5 BENADERONDERZOEK 5.1 UITVOERINGSFASE BENADEREN Op 16, 17 en 27 oktober 2014 is het verdachte gebied door ECG analoog gedetecteerd en benaderd en zijn tevens de 16 verdachte objecten in gebied 1 benaderd en geïdentificeerd. In fase 2, tijdens de saneringswerkzaamheden (van 8 maart 2016 t/m 21 juli 2016) zijn de niet onderzochte delen uit fase 1, analoog gedetecteerd en benaderd. De onderzochte locaties zijn aangegeven op tekening 164-014-PvVO-TE-02. Deze tekening is als bijlage 1 aan de rapportage gevoegd. 5.2 UITVOERINGSPERIODE WERKZAAMHEDEN FASE 1 DATUM AANVANG DATUM AFRONDING Benaderen verdachte objecten en analoge detectie met gelijktijdige benadering t.p.v. de groenstroken in gebied 1 Analoge detectie met gelijktijdige benadering van de loopgraaf in gebied 2 16-10-2014 17-10-2014 27-10-2014 27-10-2014 WERKZAAMHEDEN FASE 2 DATUM AANVANG DATUM AFRONDING Analoge detectie met gelijktijdige benadering ter plaatse van het verwijderd hekwerk Uitvoeren saneringswerkzaamheden onder OCE-condities Analoge detectie ter plaatse van verwijderde hek Tabel 6: Uitvoeringsperiode benaderen. 08-03-2016 30-03-2016 21-07-2016 11-03-2016 01-04-2016 21-07-2016 5.3 BENADEREN Het benaderonderzoek is uitgevoerd door een team van 3 personen, bestaande uit een senior OCE-deskundige, een assistent OCE-deskundige en een beveiligde graafmachine inclusief bediening. 5.4 BESCHRIJVING GEBRUIKTE APPARATUUR Voor het benaderen is gebruikt gemaakt van Sensys zoekapparatuur van het type SBL-10. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 17 van 27

5.5 RESULTATEN BENADEREN 5.5.1 Objecten benaderen De geanalyseerde en vastgestelde verdachte objecten in gebied 1 zijn, in fase 1, onderzocht op de aanwezigheid van conventionele explosieven of restanten ervan. Hierbij zijn geen conventionele explosieven of restanten ervan aangetroffen. Ter plaatse van het niet onderzocht deel uit fase 1 is in fase 2 een oppervlakte van 1800m 2 analoog gedetecteerd tot een diepte van 4.00m - mv. Een gedeelte hiervan, circa 300m 2, is gecontroleerd ontgraven onder saneringscondities. Het betrof een locatie waar in de bodemverontreiniging aanwezig was (locatie H). Hierbij zijn geen (restanten van) conventionele explosieven aangetroffen. 5.5.2 Benaderen loopgraaf In fase 1 is de locatie van de loopgraaf in gebied 2 is analoog gedetecteerd en benaderd tot een diepte van 2.00 -/- mv. Hierbij zijn geen conventionele explosieven of restanten ervan aangetroffen. In fase 2 is ter plaatse van de gerooide bomen eveneens analoog gedetecteerd. Tevens is ter plaatse van de verontreiniging locatie ca. 800m2 onderzocht middels gecontroleerd ontgraven onder saneringscondities. 5.5.3 Verstoord gebied In fase 1 is ter plaatse van de verstoorde locatie in gebied 1 geen verdere benadering uitgevoerd. In fase 2 is, na verwijdering van het aanwezige hekwerk en de begroeiing explosievenonderzoek uitgevoerd in gebied 1. Hierbij zijn geen CE of restanten ervan aangetroffen. 5.5.4 Analoge detectie met gelijktijdige benadering Ter plaatse van de verwijderde bosschages in gebied 1 is, in fase 1, analoge oppervlaktedetectie met gelijktijdige benadering toegepast. Hierbij zijn geen conventionele explosieven of restanten ervan aangetroffen. Tevens heeft begeleiding plaatsgevonden ter plaatse van de sondeerpunten en proefsleuven. t.b.v. het wortelgestel van de bomen aan de rand van gebied 1 en gebied 2. Op 21 juli 2016 heeft een laatste onderzoek plaatsgevonden ter plaatse van het hekwerk aan de noordzijde in gebied 2. In samenspraak met de opdrachtgever is het bestaande hekwerk verwijderd en heeft explosievenonderzoek ter plaatse plaatsgevonden. Hierbij zijn geen CE of restanten ervan aangetroffen. 5.5.5 Aangetroffen afvaldumping Tijdens de uitvoering in fase 1 van de benaderingswerkzaamheden in gebied 1 was een oude afvaldumping aangetroffen. Mogelijk is dit een dumping in de voormalige sloot geweest. Zie onderstaande afbeelding. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 18 van 27

In fase 2 is nogmaals het gebied rondom de afvaldumping analoog gedetecteerd. Hierbij zijn geen verdere ferroverstoringen aangetroffen. Figuur 5: Aangetroffen dumpafval. 5.6 RESULTATEN SANERING SPOT I EN SPOT II De resultaten van de saneringswerkzaamheden zijn separaat bij de opdrachtgever ingediend. Kenmerk 'Evaluatierapportage bodemsanering Sprokkelenburg te Culemborg', 160074, d.d. 17 mei 2016. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 19 van 27

6 CONCLUSIE In de onderzochte gebieden zijn in totaal ca. 19.475m² gedetecteerd waarbij verdachte objecten waren vastgesteld die voldeden aan de onderzoeksdoelstellingen en konden duiden op de mogelijke aanwezigheid van conventionele explosieven. Deze verdachte objecten zijn nader onderzocht, hierbij zijn geen conventionele explosieven aangetroffen. Daarnaast zijn bij analoog onderzochte gebieden eveneens geen objecten aangetroffen die duiden op CE of restanten ervan. 6.1 CONCLUSIES PER LOCATIES IN DE GEBIEDEN 6.1.1 Objecten benaderen in gebied 1 De geanalyseerde en vastgestelde objectlocaties zijn onderzocht en vrijgegeven tot een diepte van 4,5m minus maaiveld ten tijde van de uitgevoerde explosieven opsporingswerkzaamheden. Conform paragraaf 4.6.2. is het gebied dan ook vrijgegeven tot 8.00m -/- mv. 6.1.2 Benaderen loopgraaf in gebied 2 De locatie van de loopgraaf is onderzocht en vrijgegeven tot een diepte van 2.00m minus maaiveld ten tijde van de uitgevoerde explosieven opsporingswerkzaamheden. Uitzondering op de vrijgave van deze loopgraaf betreft de kopse zijden. De kopse zijde aan de westkant kon niet vrijgegeven worden in verband met de aanwezigheid van een kabel in de bodem. De kopse kant aan de oostzijde kon niet vrijgegeven worden in verband met de aanwezigheid van een hekwerk. In fase 2 zijn deze locaties onderzocht en zijn er geen CE of restanten ervan aangetroffen. Ter plaatse van 2 aanwezige bomen zijn rondom de bomen verdachte objecten gedetecteerd onder het aanwezig wortelbed. In fase 2 heeft explosievenonderzoek rondom deze bomen plaatsgevonden en zijn geen CE of restanten ervan aangetroffen. Opgemerkt dient te worden dat ter plaatse van de boom zelf geen onderzoek heeft plaats kunnen vinden door de aanwezigheid van de boom. Mochten in de toekomst deze bomen alsnog worden gerooid (verwijderen stobben) dan dient onder OCE-condities te geschieden. 6.1.3 Verstoord gebied in gebied 1 Ter plaatse van de verstoorde locatie uit fase 1 zijn tijdens het explosievenonderzoek in fase 2 geen CE of restanten aangetroffen. 6.1.4 Analoge detectie met gelijktijdige benadering in gebied 1 De analoog gedetecteerde gebieden zijn onderzocht en vrijgegeven tot een diepte van 4,00m minus maaiveld ten tijde van de uitgevoerde explosieven opsporingswerkzaamheden. Conform paragraaf 4.6.2. is het gebied dan ook vrijgegeven tot 8.00m -/- mv. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 20 van 27

6.1.5 Analoge detectie met gelijktijdige benadering in gebied 2 nabij hekwerk Het analoog gedetecteerde gebied is onderzocht en vrijgegeven tot een diepte van 2,00m minus maaiveld ten tijde van de uitgevoerde explosieven opsporingswerkzaamheden. 6.2 VRIJGAVE GEBIEDEN 6.2.1 Vrijgave gebied 1 1. Aangezien tijdens de benaderwerkzaamheden geen CE zijn aangetroffen die voldoen aan het zoekdoel is de kans op het aantreffen ervan op grotere diepte nihil. 2. Bodemingrepen t.p.v. de voormalige bebouwing. Naar aanleiding van bestudering van de informatie betreffende de naoorlogse bebouwing en sloopwerkzaamheden en het veldonderzoek concluderen wij dat de kans op het aantreffen van CE of restanten ervan nihil is. Derhalve is het projectgebied vrijgegeven voor verdere reguliere geplande werkzaamheden. Gebied 1 is dan ook vrijgegeven tot een diepte van 8.00m -/- MV. Ter plaatse van een aantal locaties kon in fase 1, vanwege diverse redenen geen vrijgave worden verstrekt. A: Strook aan de noordwestzijde van het gebied, ter plaatse van de invloedssfeer van een hekwerk. Figuur 6: Hekwerk locatie A in gebied 1. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 21 van 27

In fase 2 is bovenstaande deellocatie A in gebied 1 onderzocht en vrijgegeven. - C: Gebied ter plaatse van de grondwal achter het voormalige hoofdveld, hier was nog begroeiing aanwezig ten tijde van fase 1. Na verwijdering van de begroeiing in fase 2 heeft explosievenonderzoek plaatsgevonden en is deze locatie vrijgegeven. - H: Ter plaatse van de aanwezige milieuverontreiniging. Tijdens de saneringswerkzaamheden onder OCE-condities, in fase 2, is deze locatie vrijgegeven. 6.2.2 Vrijgave gebied 2 Naar aanleiding van uitgevoerde detectie- en benaderwerkzaamheden is gebied 2, behoudens de onderstaande weergegeven locaties, vrijgegeven voor verdere reguliere geplande werkzaamheden. Gebied 2 is dan ook vrijgegeven tot een diepte van 2.00m -/- MV. - D: Ter plaatse van dit gebied ligt aan de westzijde een kabel. Ondanks de aanwezigheid van deze kabel is het gebied vrijgegeven tot een diepte van 2.00m -/- MV. - E/F: Onder de kroon van de bomen zijn verdachte objecten gemeten die niet verwijderd kunnen worden zonder het aanwezige wortelpakket aan te tasten. - In fase 2 heeft rondom de bomen explosievenonderzoek plaatgevonden. Rondom de bomen zijn deze locaties vrijgegeven. Ter plaatse van de bomen zelf niet. Figuur 7: Gemeten verdachte objecten onder de kroon van de aanwezige bomen - G: Hier staat een hekwerk wat detectie onmogelijk maakt. In fase 2 heeft explosievenonderzoek plaatsgevonden. Deze locatie is eveneens vrijgegeven. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 22 van 27

7 AANVULLENDE BEPALINGEN 7.1 EVALUATIE EXPLOSIEVENONDERZOEK Er zijn geen explosieven aangetroffen, derhalve kan er ook niet worden herleid naar het vooronderzoek. 7.2 ARBEIDSHYGIËNE EN VEILIGHEID Gedurende de uitvoering zijn de door ECG voorgeschreven veiligheidsmaatregelen naar behoren nageleefd. Eventuele op- en aanmerkingen van de directie, specifieke voorvallen en andere relevante gegevens zijn door de projectleider in het projectlogboek opgenomen. Over de arbeidshygiëne en veiligheid mag worden geconcludeerd dat ECG voldoende maatregelen heeft getroffen om risico s voor de gezondheid en veiligheid van de medewerkers en derden te voorkomen. 7.3 OPLEVERING Het onderzoeksgebied is opgeleverd conform hetgeen vermeld in het projectplan. De gegraven gaten zijn weer afgedicht en achtergelaten zoals het gebied werd aangetroffen. Door de uitvoering van voornoemde opsporingswerkzaamheden conform het WSCS-OCE heeft ECG een inspanningsverplichting op zich genomen en is derhalve de verplichting aangegaan om het onderzoek naar beste inzicht en vermogen, en naar de huidige stand der techniek, uit te voeren. Ondanks onze inspanning de werkzaamheden geheel volgens verwachting uit te voeren, bestaat er altijd de mogelijkheid dat een object niet is waargenomen door onder andere: - Ligging buiten het meetbereik; - De omgevingsfactoren die de meetwaarden beïnvloeden (gesteldheid terrein, vervuiling, enz.). Het object moet een dusdanige verstoring van het gecreëerde magnetisch veld veroorzaken, zodanig dat dit met de huidige stand der techniek van de detectieapparatuur waarneembaar is aan het maaiveld. Wij verzoeken u deze rapportage aan het Bevoegd Gezag ter hand te stellen. Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 23 van 27

8 BIJLAGEN Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 24 van 27

BIJLAGE 1: OVERZICHT OPSPORINGSWERKZAAMHEDEN SPROKKELENBURG TE CULEMBORG Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 25 van 27

BIJLAGE 2: BEDRIJFSGEGEVENS UITVOERENDE PARTIJ Naam: Bezoekadres: Postadres: Explosive Clearance Group B.V. Nieuweweg 210, 6603 BV Wijchen Postbus 332, 6500 AH Nijmegen Telefoon: 024 645 24 09 Fax: 024 645 24 23 E-mail: Internet: Directie: info@ecg-group.nl www.ecg-group.nl Dhr. ing. F.G. Pas en dhr. ing. R.E.A.G. Jacobs Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 26 van 27

BIJLAGE 3: PROCES- VERBAAL VAN OPLEVERING Proces-verbaal van oplevering van, door Explosive Clearance Group (ECG) uitgevoerde, opsporingswerkzaamheden naar conventionele explosieven. Hierbij verklaart ing. F.G. Pas (Directeur van ECG) de opsporingswerkzaamheden voor onderstaand project te hebben uitgevoerd en voltooid. Project: Benaderen en veiligstellen van conventionele explosieven in de gedetecteerde delen van het projectgebied. (Fase 1). Benaderen en veiligstellen van conventionele explosieven in de, uit fase 1, niet gedetecteerde delen van het projectgebied alsmede het uitvoeren van een sanering onder OCE-condities (Fase 2). Opdrachtgever: Gemeente Culemborg Projectnummer: 164-014 Projectomschrijving: Het opsporen en verwijderen van explosieven op de projectlocatie Sprokkelenburg. Uitvoeringsperiode: 21 mei tot 27 oktober 2014 fase 1 8 maart 2016 tot en met 30 maart 2016 fase 2 30 maart 2016 tot en met 1 april 2016 fase 2 21 juli 2016 tot en met 21 juli 2016 fase 2 restant Opdrachtformulering: Het realiseren van een veilig gebied door middel van het opsporen en verwijderen van achtergebleven explosieven uit de Tweede Wereldoorlog. Onderzoek vond plaats zodat de geplande bouwwerkzaamheden veilig kunnen worden uitgevoerd. Alsmede het onder OCE-condities saneren van twee spots. Vrijgave: Het onderzochte deelgebied 1 is conform de tekening in bijlage 1 vrijgegeven tot een diepte van 8.00m -/- Mv. Het onderzochte deelgebied 2 is conform de tekening in bijlage 1 vrijgegeven tot een diepte van 2.00m -/- Mv. De registraties en resultaten van de door ons uitgevoerde opsporingswerkzaamheden zijn aan de opdrachtgever in de vorm van een eindrapportage ter beschikking gesteld. Namens Explosive Clearance Group, Wijchen, 25 oktober 2016 Ing. F.G. Pas Directeur Documentcode 164-014-ER-03 Pagina 27 van 27