PERSBERICHT Brussel, 17 september 2015 Een overzicht van de Belgische lonen Hoeveel verdient de gemiddelde Belg? Welke beroepen leveren het hoogste salaris op en in welke sectoren betaalt men het hoogste loon uit? Wat is de impact van leeftijd of diploma op het loonbriefje? In welke regio liggen de gemiddelde lonen het hoogst? En verdienen vrouwen nog steeds minder dan hun mannelijke collega s? Het antwoord op deze vragen leest u in dit persbericht. De onderstaande elementen springen daarbij in het oog: In 2013 verdiende een voltijds tewerkgestelde werknemer gemiddeld 3.300 euro bruto per maand. De helft van de werknemers verdient minder dan 2.854 euro. 10% ontvangt minder dan 2.049 euro. 10% van de loontrekkenden verdient op maandbasis minstens 5.038 euro. Met een maandloon van 9.018 euro verdienen directeurs van grote ondernemingen het meest. Ze ontvangen vier keer het maandloon van kelners en barmannen, die gemiddeld 2.129 euro verdienen. De petrochemie is de sector met de hoogste salarissen, terwijl in de horeca de lonen het laagst liggen. Leeftijd blijft een grote impact uitoefenen op de loonvorming. Dat effect speelt echter sterker bij bedienden dan bij arbeiders. Het gemiddelde maandloon van een voltijds tewerkgestelde vrouw ligt 7% onder het bedrag waarop mannen mogen rekenen. Als de analyse wordt uitgebreid met de deeltijds tewerkgestelden, neemt de loonkloof tussen vrouwen en mannen toe tot 20%. Met een gemiddeld loon van 3.813 euro is Brussel de regio waar het vanuit financieel oogpunt het best werken is. In het arrondissement Dinant verdienen de werknemers het minst. Studeren loont. Houders van een master-diploma verdienen 56% meer dan de gemiddelde Belg. Opmerking: Als er in deze publicatie sprake is van een loon, dan gaat het steeds om het. Dit loonconcept bevat periodieke premies die iedere betalingsperiode worden uitbetaald. Premies voor nacht- of weekendwerk zijn daar voorbeelden van. Premies die slechts op uitzonderlijke basis worden uitgekeerd, zoals een dertiende maand of het dubbel vakantiegeld, worden uit dit concept geweerd. Bovendien beperkt de analyse zich tot de voltijds tewerkgestelde loontrekkenden die werken in ondernemingen met minstens tien werknemers. Bepaalde sectoren, met name landbouw, visserij, openbaar bestuur, onderwijs, gezondheidszorg en overige persoonlijke diensten, worden niet in deze studie opgenomen. De referentieperiode voor alle gegevens is oktober 2013.
2/7 50% van de werknemers verdient minder dan 2.854 euro Een voltijds tewerkgestelde werknemer verdiende in 2013 gemiddeld 3.300 euro bruto per maand. Dit cijfer overschat echter de reële loonspreiding. Zo verdient 10% van de werknemers minder dan 2.049 euro bruto per maand. Aan de andere kant van het spectrum ontvangt 10% van de loontrekkenden een bedrag dat hoger ligt dan 5.038 euro. De mediaan ligt op 2.854 euro bruto per maand. De helft van de werknemers verdient een maandloon dat onder dat bedrag ligt, terwijl de overige loontrekkenden een hoger salaris ontvangen. 10% verdient minder dan 2.049 euro per maand 10% verdient meer dan 5.038 euro per maand 20% verdient minder dan 2.310 euro per maand 20% verdient meer dan 3.985 euro per maand 30% verdient minder dan 2.487 euro per maand 30% verdient meer dan 3.435 euro per maand 40% verdient minder dan 2.663 euro per maand 40% verdient meer dan 3.089 euro per maand 50% verdient minder dan 2.854 euro per maand 50% verdient meer dan 2.854 euro per maand Als alle werknemers worden opgedeeld in loonklassen van 250 euro, blijkt duidelijk dat de meeste loontrekkenden een verdienen dat zich tussen 2.000 euro en 3.000 euro bruto per maand bevindt. Exact de helft van de werknemers situeert zich namelijk in een van deze vier looncategorieën. Met 14,1% van de loontrekkenden vertegenwoordigt de loonklasse 2.500 tot 2.750 euro de grootste groep werknemers. 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% <1499.99 1500-1749.99 1750-1999.99 2000-2249.99 2250-2499.99 2500-2749.99 2750-2999.99 3000-3249.99 3250-3499.99 3500-3749.99 3750-3999.99 4000-4249.99 4250-4499.99 4500-4749.99 4750-4999.99 5000-5249.99 5250-5499.99 5500-5749.99 5750-5999.99 >=6000 Grafiek 1: Verdeling van de werknemers in loonklassen van 250 euro (2013) Verschillende factoren beïnvloeden de omvang van het loonbriefje. In dit persbericht belichten we een aantal elementen die de loonspreiding verklaren.
3/7 Directeurs van grote ondernemingen verdienen het meest, kelners en barmannen het minst Het uitgeoefende beroep beïnvloedt in grote mate de omvang van het loonzakje. Directeurs van grote ondernemingen ontvangen met een van 9.018 euro het hoogste salaris. De top tien van best betaalde beroepen wordt vervolledigd door managers, kaderleden en specialisten in de exacte wetenschappen. De tien best betaalde beroepen 1 Directeurs van grote ondernemingen 9.018 2 Managers op het gebied van informatie en communicatietechnologie (ICT) 6.863 3 Managers op het gebied van zakelijke dienstverlening en op administratief gebied 6.658 4 Managers op het gebied van professionele diensten 6.124 5 Managers op het gebied van verkoop, marketing, reclame, public relations en 6.091 research en development 6 Managers in de industrie, de delfstoffenwinning, de bouwnijverheid en de 5.955 logistiek 7 Wiskundigen, actuarissen en statistici 5.067 8 Natuurkundigen en scheikundigen 4.840 9 Managers in de detail- en groothandel 4.720 10 Ingenieurs (met uitzondering van elektrotechnische ingenieurs) 4.704 Kelners en barmannen oefenen met een gemiddeld van 2.129 euro het slechtst betaalde beroep uit. Ook kappers, schoonheidsspecialisten, schoonmakers en kassiers ontvangen een salaris dat minder dan een kwart bedraagt van het maandloon van een directeur van een grote onderneming. De tien slechtst betaalde beroepen 1 Kelners en barmannen 2.129 2 Kappers en schoonheidsspecialisten 2.147 3 Huishoudelijke hulpen en schoonmakers 2.172 4 Kassiers 2.220 5 Verkopers in winkels 2.322 6 Kleermakers, stoffeerders en schoenmakers 2.334 7 Autowassers, ruitenwassers en wasserijpersoneel 2.351 8 Koks 2.359 9 Houtbehandelaars, meubelmakers en instellers en bedienaars van 2.443 houtbewerkingsmachines 10 Ambachtslieden in de voedingsnijverheid (slagers, bakkers, ) 2.447
4/7 De petrochemie betaalt het best; in de horeca liggen de lonen het laagst De petrochemische nijverheid is de beste betaler. De gemiddelde lonen liggen er 53% boven het nationale gemiddelde. Consultancykantoren en de ICT-branche vervolledigen de top drie van best betalende economische activiteiten. De tien best betalende sectoren 1 Petrochemische nijverheid 5.039 2 Activiteiten van hoofdkantoren; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer 4.629 3 Ontwerpen en programmeren van computerprogramma s en 4.304 computerconsultancy-activiteiten 4 Financiële dienstverlening, exclusief verzekeringen en pensioenfondsen 4.275 5 Farmaceutische nijverheid 4.259 6 Chemische nijverheid 4.202 7 Onderzoek en ontwikkeling op wetenschappelijk gebied 4.175 8 Luchtvaart 4.148 9 Ondersteunende activiteiten voor verzekeringen en pensioenfondsen 4.131 10 Programmeren en uitzenden van radio- en televisieprogramma s 4.121 De laagste lonen zijn terug te vinden in de horeca. Een werknemer van eet- en drinkgelegenheden verdient op maandbasis 28% minder dan het nationaal gemiddelde. Ook bij het verblijfstoerisme liggen de lonen een kwart onder het globale cijfer, terwijl de inzameling en verwerking van afval de top drie van slechtst betalende sectoren afsluit. De tien slechtst betalende sectoren 1 Eet- en drinkgelegenheden 2.389 2 Verschaffen van accommodatie 2.485 3 Inzameling, verwerking en verwijdering van afval; terugwinning 2.601 4 Vervaardiging van meubelen 2.604 5 Detailhandel 2.619 6 Diensten in verband met gebouwen en landschapsverzorging 2.624 7 Houtindustrie 2.700 8 Beveiligings- en opsporingsdiensten 2.759 9 Vervaardiging van textiel 2.822 10 Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden 2.855 Vooral bij bedienden beïnvloedt leeftijd de loonvorming De leeftijd van een werknemer bepaalt nog steeds in grote mate de omvang van het loonzakje. Dat is veel sterker het geval bij bedienden dan bij arbeiders. Zo verdienen bedienden van 60 jaar of ouder bijna drie keer meer dan bedienden die jonger zijn dan 20 jaar. In vergelijking met bedienden in de leeftijdsklasse 30 tot en met 34 jaar bedraagt de loonspanning 58 %.
Een arbeider van minstens 60 jaar verdient een maandloon dat een derde hoger ligt dan het salaris van arbeiders die jonger zijn dan 20 jaar. In vergelijking met de leeftijdsklasse 30 tot en met 34 jaar bedraagt het verschil in verloning slechts 8 %. 5/7 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 Arbeiders Bedienden 1.000 - <20 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 >= 60 Grafiek 2: e van voltijds tewerkgestelde arbeiders en bedienden naar leeftijd Het loonverschil tussen vrouwen en mannen blijft groot Ook in 2013 bleken vrouwen globaal genomen minder te verdienen dan hun mannelijke collega s. Met een van 3.356 euro verdienen mannen 7% meer dan hun vrouwelijke collega s. Deze cijfers onderschatten bovendien de reële loonhandicap. Vrouwen werken immers vaker deeltijds, wat een impact heeft op het loonzakje. Als deeltijds tewerkgestelde loontrekkenden mee in rekening worden gebracht, stijgt de loonkloof tussen vrouwen en mannen immers naar 20%. 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 Vrouwen Mannen 1.000 500 0 Voltijds tewerkgestelden Grafiek 3: e brutomaandlonen volgens geslacht en arbeidsregime Voltijds en deeltijds tewerkgestelden
6/7 Pendelen naar Brussel loont Werkgevers in Brussel betalen de hoogste lonen uit. Zo ontvangt een werknemer in Brussel een salaris dat 16% boven het nationale gemiddelde ligt. Ook in de provincies Waals- en Vlaams-Brabant is het vanuit financieel oogpunt interessant werken. De vijf arrondissementen met de hoogste gemiddelde lonen 1 Brussel Hoofdstad 3.813 2 Nijvel 3.504 3 Halle-Vilvoorde 3.501 4 Leuven 3.484 5 Antwerpen 3.399 In het arrondissement Dinant liggen de lonen het laagst. Een werknemer verdient er op maandbasis een bedrag dat 23% onder het nationale gemiddelde ligt. In Vlaanderen kent het arrondissement Veurne de laagste lonen. De vijf arrondissementen met de laagste gemiddelde lonen 1 Dinant 2.549 2 Veurne 2.636 3 Marche-en-Famenne 2.644 4 Bastenaken 2.661 5 Thuin 2.682 Studeren loont Een diploma biedt een goede garantie op een mooi loon. Wie bijvoorbeeld de schoolbanken verlaat met een diploma van het lagere secundair onderwijs, verdient op maandbasis 20% minder dan de gemiddelde Belg. Grafiek 4: e brutomaandlonen volgens opleidingsniveau Aan de andere kant van het spectrum vinden we deze werknemers terug die na de middelbare studies besloten verder te studeren. Waar professionele bachelors 8% meer verdienen dan de gemiddelde Belg, stijgt dit voordeel tot 56% voor houders van een master-diploma.
7/7 Bijkomende inlichtingen Voor meer inlichtingen kan u terecht bij Stephan Moens: 02/277.63.47 statpress@economie.fgov.be Bronvermelding Algemene Directie Statistiek Statistics Belgium. Aanvullende cijfergegevens Dit persbericht bevat een selectie van de informatie die op basis van de jaarlijkse loonenquête beschikbaar is. Meer gedetailleerde loondata zijn terug te vinden op de website van de Algemene Directie Statistiek Statistics Belgium (http://statbel.fgov.be/nl/statistieken/cijfers/arbeid_leven/lonen/maandloon/): Zo is het mogelijk om voor de jaren 1999 2013 zelf een tabel op maat samen te stellen via onze dynamische applicatie be.stat. In de rubriek downloadbare tabellen kunt u de gemiddelde lonen voor alle beschikbare beroepen en sectoren raadplegen. Ten slotte is deze statistiek eveneens de voornaamste bron bij het opstellen van het jaarlijkse nationale loonkloofrapport. In die publicatie worden de verschillende factoren die een impact hebben op de loonverschillen tussen vrouwen en mannen uitvoerig besproken en geïllustreerd aan de hand van talrijke tabellen en grafieken. De rapporten kunt u via deze webpagina downloaden: (http://statbel.fgov.be/nl/modules/publications/statistiques/arbeidsmarkt_levensomstandigheden/lonen_- _rapporten_inzake_de_loonkloof.jsp).