Ouderavond Straks studeren 29 november 2017
Programma 19.30 Opening Laatste ontwikkelingen Hoger Onderwijs (mevr. Wittenberg, decaan havo) De rol van de ouders in het keuzeproces (mevr. Van der Toorn, decaan vwo) 20.00 Studiefinanciering : alles over het leenstelsel (Nicole Sponselee) 20.20 Pauze 20.35 Presentaties ronde 1 (25 minuten) 21.05 Presentaties ronde 2 (25 minuten) 21.30 Einde
Laatste ontwikkelingen Hoger Onderwijs Vervroegde aanmelding Studiekeuzecheck Decentrale selectie Numerus fixusopleidingen Na hbo-p naar universiteit
Vervroegde aanmelding: vóór 1 mei Vóór 1 mei inschrijven: Alleen dan recht op toelating Alleen dan recht op studiekeuzecheck Na 1 mei wisselen / veranderen met behoud van recht op studiekeuzecheck kan
Studiekeuzecheck Iedere eerstejaars - hbo + wo - heeft het recht om bij drie studies een studiekeuzecheck te krijgen Behalve bij studies met een selectie (numerus fixus, aanvullende eisen, University Colleges, enz.) Instelling bepaalt zelf inhoud studiekeuzecheck, bijvoorbeeld: - (Groeps)gesprek - Meelopen - toets, aan de hand van stof van te voren opgegeven Daarna volgt een advies
Decentrale selectie Numerus fixusstudies: studies met een beperkt aantal plaatsen Instelling mag zelf selectiecriteria (minstens twee) bepalen. Bijvoorbeeld: cijfers (voorexamenklas), gesprek, motivatiebrief, kennistoets, etc. Uiterste aanmelddatum 15 januari (let op: bij sommige opleidingen moeten op deze datum ook meteen alle opdrachten e.d. ingeleverd zijn!) Selectieprocedure moet voor 15 april afgerond zijn: binnen 2 weken accepteren! Maximaal voor 2 fixusstudies aanmelden per schooljaar, uitgezonderd fysiotherapie, geneeskunde, tandheelkunde, mondzorgkunde. Bijvoorbeeld: - Verpleegkunde in Eindhoven en verpleegkunde in Utrecht - Fysiotherapie en verpleegkunde - Geneeskunde en tandheelkunde - Maar niet fysiotherapie in Eindhoven en fysiotherapie in Breda 6
Stand van zaken fixusopleidingen Een derde van alle leerlingen krijgt te maken met decentrale selectie 53 hbo-opleidingen (20 verschillende opleidingen) 1/4 49 wo-opleidingen (28 verschillende opleidingen) Actuele informatie (overzicht alle fixusopleidingen) en stappenplan: www.studiekeuze123.nl/selectie Nieuw fenomeen: 'selectietrainingen' https://nos.nl/artikel/2147882-selectietraining-universiteit-het-is-een-soortdoping.html 7
Met hbo-propedeuse naar universiteit Universiteiten hebben het recht om toelatingseisen te stellen aan studenten die na hun hbo-propedeuse (na havo) door willen stromen naar een universitaire opleiding. Dit is niet voor iedere opleiding het geval, maar gebeurt wel steeds meer. Voorbeelden van aanvullende eisen : - Propedeuse behaald binnen een jaar, gemiddeld 7 - Naast propedeuse (een) vak(ken) op VWO niveau (soms via toets, maar meestal 'officieel') - TU/e (alle opleidingen): hbo-propedeuse + wis B en/of na en/of sk op VWO niveau 8
Conclusie Goed oriënteren is belangrijk: 4 havo / 5 vwo is een belangrijker jaar in het studiekeuzeproces dan examenklas Open Dag (horen en zien) is niet genoeg Meelopen = doen, levert meer op Ook praten met beroepsbeoefenaars Data/eisen selectie in de gaten houden
De ouders als studiekeuzecoach
Bronnen Saskia Kunnen, ontwikkelingspsycholoog, universitair hoofddocent Universiteit van Groningen Ben van der Hilst, rector van verschillende middelbare scholen, heeft nu een eigen bedrijf Het leren organiseren Marlina Brugmans, studentenpsycholoog Tilburg University Karin Hofman, Contact centraal Hans Kock, Help mijn kind moet kiezen. 2010 Decazine, Vakblad voor decanen. November 2014 H.Miltenburg: https://weblog.wur.nl/studiekeuzekind (heel handig!)
Drie kwesties die ik aan u voorleg 1. Wanneer is een leerling in staat een goede studiekeuze te maken? Waarom is het kiezen voor sommige leerlingen zo moeilijk? 2. Wat helpt? Wat kunt u doen? 3. Wat blijkt heel belangrijk voor studiesucces? (zodat de leerlingen daar nu al aan zouden moeten werken)
Wanneer is een leerling in staat een goede studiekeuze te maken? Als je weet wie je bent, wat je later wilt, waar je goed in bent Kortom: als de identiteitsontwikkeling een eind op gang gekomen is Ontwikkelingspsycholoog: start meestal rond een jaar of 15, maar lang niet bij ieder kind
Waarom is het kiezen voor sommige leerlingen zo moeilijk?
Waarom is het kiezen voor sommige leerlingen zo moeilijk? Puberbrein (NB: de verschillen tussen leerlingen zijn groot): - moeite met de lange termijn, uitstelgedrag - zien eerder de positieve kanten: leuke studie (lust en droom) - zien niet de negatieve kant: ben ik wel geschikt, is het na 30 jaar nog leuk? - onderscheid fantasie en realiteit : heel eind klaar, nog niet helemaal Geduld, voorzichtig manoeuvreren, wat werkt bij uw kind, niet opgeven
Kunnen we ze niet gewoon met rust laten?
Waarom we ze niet met rust kunnen laten Als je wacht tot ze uitgepuberd zijn, kun je soms lang wachten Ontwikkeling en ervaringen beïnvloeden elkaar Antwoorden komen tijdens het zoekproces Informatie verzamelen, ervaringen opdoen, erover nadenken, erover praten: alles is onmisbaar voor de ontwikkeling van de identiteit Geduld, voorzichtig manoeuvreren, wat werkt bij uw kind, niet opgeven
Wat helpt? Hoe reageer je? Niet één recept: verschilt per leerling U hoeft niet op decanencursus, gesprekstraining Blijf vooral Vader / Moeder Accepteer dat het soms alle kanten op gaat, onderdeel van het proces Geduld, voorzichtig manoeuvreren, wat werkt bij uw kind, niet opgeven
Grote verschillen per leerling 1. De enthousiaste leerlingen: zijn druk bezig, willen alles weten, willen overal heen 2. De leerlingen die ertegenop zien. Drie strategieën: - bevriezen - vluchten - vechten Deze leerlingen zijn niet gebaat met je moet dit / je moet dat en doe nou maar wat de decaan zegt. Niet oordelen: wat jij doet is niet goed, wees nou eens verstandig Het zijn namelijk oer-strategieën, biologisch ingebakken, niet rationeel
Leerlingen die bevriezen Hoe herken je ze: - ze klagen dat ze het zo moeilijk vinden, bang om het fout te doen - ze maken een planning, maar gaan uiteindelijk niet - ze gaan mee met hun ouders om hun een plezier te doen Reactie ouders: - geruststellen, het is niet gek dat je het kiezen moeilijk vindt - stimuleren, ga maar kijken en vergelijken, het wordt vanzelf steeds duidelijker, laten we samen gaan
Leerlingen die vluchten Hoe herken je ze: - uitstellen, ervoor weglopen - willen er niet over praten Reactie ouders - niet te veel medelijden, wel meedenken, probleem kleiner maken - structureren: welke sectoren niet welke wel welke studies niet welke wel welke steden niet welke wel wanneer ga je op pad, waar wil je heen, wat wil je weten
Leerlingen die vechten Hoe herken je ze: - zijn fel, boos - gaan in de aanval: ik heb wel wat beters te doen, jij / u hebt ook niet meteen goed gekozen Reactie ouders: - hun gevoel erkennen, ruimte geven - ze uitdagen: wat wil je dan wel? - ze zelf initiatief laten nemen: hoe ga je het aanpakken? wanneer?
Andere invalshoek: Paul Beekers
Verschillende keuzestijlen beste reactie aanvullen Rationele keuzestijl: help te letten op wat ze echt leuk vinden Twijfelende keuzestijl: help ze een beslissing te nemen en daarop te vertrouwen Gevoelsmatige keuzestijl: help ze hun keuzes ook met objectieve informatie en argumenten te onderbouwen Spontane keuzestijl: laat ze tot tien tellen, later nog eens te overdenken Eigenzinnige keuzestijl: laat ze nog een praten met anderen Meegaande keuzestijl: vraag door, waarom wil jij dit, vraag ze na te denken over alternatieven
Informatie: Internet is dichtbij en makkelijk? Blijkt in de praktijk niet voor alle leerlingen samen zoeken Google: studierichting + stad www.studiekeuze123.nl/van-profiel-naar-studie ook studies met elkaar vergelijken op grond van zelfgekozen criteria
Open Dagen / Meelopen: onmisbaar
Meegaan of niet meegaan naar voorlichting Meegaan! Samen over praten, belangrijk Niet: pa of ma stelt de vragen, kind sjokt erachteraan Soms apart ouder-programma Maak er een leuke dag van
Meegaan of niet meegaan naar voorlichting Niet meegaan Goed voor hun zelfstandigheid Met een stel klasgenoten OK Zelfs als ze meer tijd door Amsterdam gedwaald hebben dan op de universiteit: praten, uitwisselen, elkaar kritische vragen stellen: heel nuttig!
Meelopen met een beroepsbeoefenaar Meemaken, ervaren, zien is vaak beter dan horen, lezen Probeer ze in contact te brengen met de werkvloer: Familie, collega, buurman met bedrijf, eigen praktijk enz
Praten is het belangrijkste Wanneer en hoe? Niet een avond ervoor uittrekken, liever toevallig Naast elkaar beter dan tegenover elkaar: Afwas In de auto Hond uitlaten Na het journaal
Doorvragen, open vragen, klankbord Wat leer je bij die studie, welke vakken krijg je? Wat vind je er leuk aan? Waarom is dat leuk? Is dat lang leuk? Waren er ook niet-leuke vakken? Wat zal je goed doen? Wat kan moeilijk worden? Wat kun je er later mee? Wat kun je er nog meer mee? Iets met mensen, wat dan? Welke beroepen zijn ook met mensen? Wat zie je jezelf later doen? Welke bijdrage wil je later leveren aan de samenleving?
Het moet hun eigen keuze zijn Het is een proces Een foute keuze is niet uit te sluiten Goed voorbereiden helpt Maak het niet te zwaar (sommigen kunnen eindeloos piekeren)
Wat blijkt belangrijk voor studiesucces? Binding: Je thuis voelen bij de studie: de stof, het soort onderwijs Je thuis voelen bij de studie: de studenten, de docenten, het gebouw, er is een actieve studievereniging, het is er gezellig Er zijn veel of weinig lessen, de organisatie is op orde Er valt het een en ander de kiezen, het programma ligt niet voor drie jaar vast Daarom heeft het zin bij meer dan één Hogeschool of Universiteit te gaan kijken en praten, de verschillen kunnen groot zijn.
Wat blijkt belangrijk voor studiesucces? Commitment Verbinding, het is mijn keuze ik ga ervoor ik geef niet meteen op ik heb er iets voor over om mijn doel te bereiken Doel hoeft niet ver weg te liggen, ze kunnen nog allerlei keuzes maken (WO: na Bachelor nog van koers veranderen, andere Master)
Wat blijkt belangrijk voor studiesucces?
Wat blijkt belangrijk voor studiesucces? Zelfdiscipline (met de zelfstandigheid zit het meestal wel goed) Taak aanvaarden, doorzetten, ook als een vak saai blijkt Doel hebben: weten waar je het voor doet Serieuze planning maken, je er zo goed mogelijk aan houden Leuke dingen - als nodig uitstellen Gevolg: studiesucces, tentamens halen, mooie cijfers DAAR WORDT EEN STUDIE VEEL LEUKER VAN!
Presentaties 1 ste ronde 20.35 uur 2 de ronde 21.05 uur Onderwerp Lokaal Economie HBO 206 Economie WO 207 Talen, cultuur, creativiteit 211 NG/T 103 Studeren in het buitenland 304 Studiekeuzecoach 311 MBO 210