Wat is de huiszwam? Hoe ontwikkelt de huiszwam zich? Hoe herkent men de aanwezigheid van de huiszwam? Wat kan men er tegen doen? Hoe voorkomen? Nutige adressen Wat is de huiszwam? De huiszwam is een zwam die zich met hout voedt (vooral harsachtigen). Haar groeisnelheid kan relatief hoog zijn en haar effecten verwoestend op elementen zoals het dakgebinte, de roosteringen en plankenvloeren, de trappen, deuren, lambrizeringen en bekledingen van muren en plafonds, lintelen en buitenschrijnwerk. Men moet dus onmiddellijk ingrijpen wanneer men in een woning de aanwezigheid van de huiszwam vaststelt. 1 / 5
Maar de huiszwam is niet de enige houtplaag. Andere zwammen richten ook vernielingen aan en de larven van de houtworm zijn verre van onschadelijk. Ook al is de schade die ze aanrichten minder indrukwekkend en verloopt deze minder snel, toch is het noodzakelijk om alle genezende maatregelen te nemen. Hoe ontwikkelt de huiszwam zich? Zoals voor elke zwam zijn de microscopische sporen van de huiszwam een beetje overal in de lucht aanwezig. Op een vochtig houtwerk, in een ruimte met een relatief constante temperatuur, ontkiemen ze en ontwikkelen ze zich tot strengen, de zogenaamde zwamdraden die zich verstrengelen en het mycelium vormen. Dit tast het houtwerk aan, dat verrot, breekbaar en zacht wordt. Het vruchtlichaam is het laatste stadium in de ontwikkeling van de zwam. Het is eigenlijk dit vruchtlichaam dat de sporen produceert die zorgen voor de reproductie van de soort. Het heeft het uitzicht van een roestbruine pannenkoek, soms wit omboord, met een zekere vastheid. De huiszwam stopt haar ontwikkeling niet als ze alle voedingsbestanddelen van het hout waarop ze zich gevestigd heeft, opgebruikt heeft. Ze zal zich op en via het metselwerk ontwikkelen, op zoek naar ander houtwerk, zelfs als dit droog en gezond is. Ze kan inderdaad via haar net van zwamvlokdraden het water dat ze nodig heeft, transporteren. Op die manier kan deze zwam een indrukwekkende en snelle schade kan aanrichten op soms onverwachte plaatsen. Zo kan een aangrenzend huis, oorspronkelijk helemaal gezond, de schade ondergaan van de huiszwam afkomstig van het huis ernaast, waar er vochtproblemen zijn. Bovendien sterft de zwam niet onmiddellijk als ze niet meer haar noodzakelijke groeivoorwaarden bezit. Jarenlang kan ze in een latente toestand leven en zich terug beginnen te ontwikkelen wanneer de voor haar onmisbare elementen terug aanwezig zijn. Hoe herkent men de aanwezigheid van de huiszwam? 2 / 5
Als men geen specialist is, is het niet altijd gemakkelijk om een aantasting van de huiszwam te herkennen. Het is des te ingewikkelder omdat de zwam dikwijls afgezonderd blijft aan de achterkant van het houtwerk zonder, voor de leek althans, echt zichtbare tekenen van zijn aanwezigheid te vertonen. Enkele aanwijzingen kunnen u er evenwel op attent maken. - Elke vervorming, zelfs een minieme, van houtwerk (gebogen en gewelfde plinten en kozijnen) moet u aanzetten tot waakzaamheid. In een meer gevorderde fase van de aantasting verliest het hout zijn hardheid (als u erop duwt met een puntig voorwerp, steekt u er dwars doorheen) en verbrokkelt het in kleine kubusjes. Bij het losmaken van de aangetaste delen verspreidt zich een sterke schimmelgeur. - Let op voor de aanwezigheid van draden of witgrijze vlokken, met een zekere hardheid, op kozijnen, plinten of muren. Ga echter goed na of het niet gewoon om salpeter gaat (verschijnen van minerale zouten). Een kleine test geeft u snel zekerheid. Als de witachtige substantie die u tussen duim en wijsvinger wrijft, tot stof vergaat en vettige vingers nalaat, gaat het slechts om salpeter. - Anderzijds moet u geen twijfel koesteren als u de roestbruine pannenkoek ziet, soms met wit omboord, dat het vruchtlichaaam is. Opgelet: als een vruchtlichaam zich ontwikkeld heeft, is er een zeer grote hoeveelheid sporen in deze omgeving. Vermijd om deze sporen, die op stof lijken en die zich aan uw schoenzolen, kleren... hechten, naar andere plaatsen te verspreiden. Opgelet voor vasttapijt en balatums: ze kunnen een verrotte vloer verbergen. Kijk uit voor wanden die problemen camoufleren. 3 / 5
Wat kan men er tegen doen? Het eerste wat men moet doen is natuurlijk zonder uitstel de bron van vochtigheid doen verdwijnen en zo veel mogelijk verluchten. Voor de eigenlijke behandeling van de huiszwam is het ten zeerste aangeraden om beroep te doen op een gespecialiseerde firma, en dit om 2 belangrijke redenen: - eerst en vooral omdat de gebruikte producten giftig zijn. Men moet dus behoedzaam omgaan met deze producten; - vervolgens omdat het gaat om relatief ingewikkelde werken die ervaring en uiterste nauwkeurigheid vereisen. Eerst en vooral moet men zich een nauwkeurig beeld vormen van de omvang van het probleem, door de aangetaste delen vrij te maken. Wat u ziet is misschien maar het topje van de ijsberg. Daarna moet men niet alleen al het aangetaste houtwerk verwijderen (en verbranden), maar ook de muren behandelen zodat er geen enkele draad overblijft. Het is zelfs noodzakelijk de behandeling toe te passen tot op ongeveer één meter van elk zichtbaar spoor. De behandeling van het metselwerk gebeurt door het afkrabben van de plafonnering, het borstelen van bakstenen,het afbranden met brander en de inspuiting van een schimmeldodend product in heel de dikte van de muur na het gelijkmatig boren van gaten. Opgelet: werf niet de eerste de beste firma aan die beweert de zwammen te kunnen behandelen. Neem voldoende tijd en inlichtingen vooraleer u een bestek ondertekent. Zorg dat u ook op de hoogte bent van de behandelingsmethoden, de te nemen preventieve maatregelen, zodat u de werkzaamheden goed kunt opvolgen. Hoe voorkomen? 4 / 5
Voorkom dat de huiszwam zich ontwikkelt door uw woning correct te gebruiken en te onderhouden! Let vooral op vochtigheidsproblemen! Opgelet met niet onderhouden platte daken die gemakkelijk lekken, met oude afvoerbuizen in zandsteen die poreus worden en met versleten loden buizen. Opgelet ook met vochtige plaatsen zoals keukens, badkamers, wasruimtes,... Zorg dat u deze regelmatig verlucht. Let ook op voor de onderkant van ingesloten badkuipen, voor een bad dat overstroomt, voor kleine lekken, voor geïsoleerde daken zonder voldoende verluchting. De isolatie van een dak is delicaat werk dat geen improvisatie duldt. Vergeet nooit dat een huis moet kunnen ademen. Sluit de vloer van uw badkamer of uw keuken niet op onder een bedekking die niet met de nodige voorzorgsmaatregelen werd geplaatst (zorg ervoor dat u een waterdichte voeg plaatst tussen de vloer en de muur). Opstijgend vocht kan, als dit aanzienlijk is, ook de oorzaak zijn van een aanval, vooral als er geen ventilatie van de kelders (met name door de keldergaten) meer bestaat. Nuttige adressen Raadpleeg de rubriek huiszwam op de pagina nuttige links 5 / 5