Bevallen op medische indicatie Bevallen op medische indicatie Met wie krijg ik allemaal te maken? Inleiding Met wie krijg ik allemaal te maken? Echoscopie Wie moet ik bellen als er wat is? De afdeling kraam / verloskunde Wanneer neem ik contact op? Welke hulpverleners zie ik bij de bevalling? Mee te nemen Wanneer mag ik na de bevalling weer naar huis? Belangrijk Vragen of onduidelijkheden Bevalling op medische indicatie Zoals u al vernomen heeft, bestaat er voor uw huidige zwangerschap een zogenaamde medische indicatie. Dit betekent dat er voor u op grond van uw medische of verloskundige voorgeschiedenis, dan wel wegens omstandigheden tijdens de huidige zwangerschap, een reden is om in het ziekenhuis te bevallen onder verantwoordelijkheid van de gynaecoloog. Dit betekent dat ook de zwangerschapscontroles voortaan op de polikliniek van het ziekenhuis zullen plaatsvinden. Er wordt naar gestreefd om de polikliniekafspraken zoveel mogelijk bij een vaste gynaecoloog of klinisch verloskundige te laten plaatsvinden. Als u op een bepaalde dag niet kunt, is het altijd mogelijk een afspraak te maken op een andere dag. Hieronder willen wij een aantal veel gestelde vragen met betrekking tot de gang van zaken bespreken. Het verloskundig team van het Westfriesgasthuis bestaat uit gynaecologen, klinisch verloskundigen, artsassistenten, co-assistenten, polikliniekassistentes en (gespecialiseerd) verpleegkundigen. De gynaecologen: Dhr. D. Berks, mw. dr J.A.M de Boer, mw. J.J. Boomgaard, mw. dr M. Hemelaar, mw. J. Klinkert, mw. K. Rietveld, mw. A. Steenman de Jonge, dhr. dr. H.I.J. Wildschut, mw. W. Wiltenburg. De klinisch verloskundigen en arts-assistent: De klinisch verloskundige is een verloskundige die aanvullend opgeleid is om middel- en hoogrisico zwangeren te begeleiden Mw C. van Dijk, Mw. J. Heere, Mw D. van der Heide, Mw W. Krijgsman, Mw M Lub, Mw C. Stam, Mw A. Spaans, Mw V. Tol, Mw J. Visser, Mw N. Vlaar Daarnaast is er een wisselend aanbod arts-assistenten en co-assistenten. Echoscopie Tegenwoordig behoort bij elke zwangere echoscopisch onderzoek te worden verricht. In de praktijk gebeurt dit meestal tweemaal. De eerste keer bij 3 à 4 maanden en de tweede keer bij 7 à 8 maanden. Op indicatie wordt een echo zonodig vaker gedaan. De aanwezigheid van één of twee personen (bijv. echtgenoot, vriendin of moeder) bij de echo is geen bezwaar. De echoscopieën worden zoveel mogelijk tijdens de polikliniekcontroles gedaan, maar soms kan het nodig zijn een aparte afspraak te maken.
Wie moet ik bellen als er wat is? Als zich tijdens de zwangerschap klachten of symptomen voordoen die duidelijk met de zwangerschap te maken hebben, kunt u hiervoor 24 uur per etmaal contact opnemen met het ziekenhuis. Tijdens kantooruren belt u de polikliniek: telefoon 0229-257 829. Buiten kantooruren belt u de afdeling Verloskunde: Telefoon 0229-257838. U krijgt dan een (gespecialiseerd) verpleegkundige te spreken. Voor klachten, symptomen etc. die niet duidelijk met de zwangerschap in verband staan, dient u uw huisarts of huisartsenpost (buiten kantoortijden) te raadplegen. De afdeling Kraam/Verloskunde De afdeling Kraam/Verloskunde bevindt zich op de vierde etage van het Westfriesgasthuis. De etage is verdeeld in twee units, B4TA en B4TB. Op de A-unit bevinden zich de verloskamers en de zwangerenafdeling. Op de B-unit bevinden zich de kamers voor kraamvrouwen en baby's. Op de kraamafdeling is de moeder verantwoordelijk voor het toezicht op haar baby, d.w.z. dat de moeder de baby niet onbewaakt achter mag laten. Als de moeder zich niet aan deze huisregel houdt en de baby loopt hierdoor schade op, dan is het ziekenhuis niet aansprakelijk voor die schade. Van maandag tot en met vrijdag doet de gynaecoloog tussen 8.30 en 10.00 uur de dagelijkse ronde bij de zwangeren. De klinisch verloskundige loopt in de loop van de dag visite op de kraamafdeling. Als u een persoonlijk gesprek wenst met de gynaecoloog die u behandelt, dan kunt u dat kenbaar maken aan de verpleegkundige op de afdeling. Een klinisch verloskundige (of arts-assistent) is 24 uur per dag aanwezig op de afdeling en draagt ook zorg voor de opgenomen zwangeren, kraamvrouwen en hun baby s. Zij loopt kraamvisites, regelt (soms in overleg met de gynaecoloog) het ontslag en op de poli is er ook spreekuur door de klinisch verloskundige en artsassistent. Patiëntengegevens Al uw gegevens worden opgeslagen in het electronisch patiëntendossier (EPD). Dit is alleen inzichtelijk voor de zorgverleners die direct met uw zorg te maken hebben en beveiligd. Ook vooraf gemaakte afspraken met uw eigen gynaecoloog of verloskundige staan hierin vastgelegd en kunnen door de verloskundige en dienstdoende gynaecoloog op de afdeling worden ingezien. Zo hoeft er tijdens de bevalling geen onduidelijkheid te zijn omtrent een al opgesteld behandelplan. Stagiaires Er lopen regelmatig leerling verloskundigen, verpleegkundige stagiaires en co-assistenten mee op de afdeling. Wij zijn actief betrokken bij hun opleiding en de stage is een onmisbaar onderdeel in hun ontwikkeling naar vakbekwame beroepsbeoefenaars.
Mocht u toch bezwaar hebben tegen de aanwezigheid van een leerling geeft u dit dan tijdig aan bij uw begeleidend arts of verloskundige. We vragen op de afdeling ook altijd nog voor uw toestemming, ook voor het eventueel uitvoeren van bepaalde handelingen door hen onder begeleiding. Mw. C. Stoutjesdijk en Mw. T. Kwadijk zijn unithoofd van beide units. Aan de afdeling zijn twee maatschappelijk werkers verbonden. Dit zijn mw. A. Kok en mw. R. Roepan. Zij zijn tevens maatschappelijk werker voor de afdeling Kind & Jeugd. Bezoek Er worden geen bezoekuren meer gehanteerd op de afdeling Kraam/Verloskunde In het kader van patiëntvriendelijkheid, eigen regie en zelfverantwoordelijkheid is er besloten om op deze afdeling patiënten binnen een bepaalde marge zelf hun bezoek te laten regelen. Voorwaarden zijn: U maakt afspraken met uw mede patiënte op de kamer over rustuur. Dan is er dus voor beide patiënten geen bezoek. Komt u er samen niet uit, vraag hulp van de verpleegkundige U kunt bezoek ontvangen tussen 09.00 21.00 u Het kan zijn dat de verpleegkundige het bezoek vraagt even van de kamer te gaan om de patiënte te helpen verpleegkundige handelingen, zoals de borstvoeding of wondverzorging. U maakt middels het kaartje op het magneetbordje bij uw kamer kenbaar of u bezoek wenst of aan het rusten bent. Het bezoek kan voor eten en drinken terecht in het winkeltje in de centrale hal of in het personeelrestaurant tegen vergoeding. Probeert u het bezoek zoveel mogelijk te spreiden over de dag en grote aantallen in één keer te voorkomen. De ouders van couveusekinderen kunnen voor het bezoek zelf afspraken maken met de verpleegkundige van de couveuse afdeling. Wij verwijzen u hiervoor graag naar de folder: Bezoekmogelijkheden van de couveuse afdeling. Telefonische bereikbaarheid Het algemene telefoonnummer van het ziekenhuis is 0229-257 257. Unit A 0229-257 838 (zwangeren en verloskamers) Unit B 0229-257 473 (kraamafdeling) De centrale balie van de afdeling is bereikbaar via nummer 0229-257 478 (kantooruren) Postadres: Westfriesgasthuis, Afdeling Verloskunde, Postbus 600, 1620 AR Hoorn. Wanneer neem ik contact op? Omstreeks de 30e week, dus ongeveer 2 maanden voor de bevalling, krijgt u een folder uitgereikt over de verschijnselen die zich voordoen als de baring gaat beginnen.
Als u denkt dat de baring op gang is gekomen, belt u dan de afdeling Verloskunde (0229-) 257838, om te overleggen of het noodzakelijk is dat u langs moet komen. U zult zich wel eens afgevraagd hebben, wanneer u voor de geboorte van uw baby naar het ziekenhuis moet komen. U weet hoogstwaarschijnlijk wel de datum waarop u uitgerekend bent. Er is echter maar een geringe kans dat uw baby ook inderdaad op die dag geboren zal worden. Waarschijnlijk zal de gebeurtenis plaatsvinden in het tijdvak tussen een week vóór en een week na de u bekende datum. Soms zelfs nog eerder of later. Ook wij kunnen dus niet de dag en het uur bepalen waarop u voor de bevalling naar het ziekenhuis moet komen. Gelukkig zijn er meestal één of meer verschijnselen die zich voordoen bij het begin van de baring, waardoor u weet dat de bevalling begonnen is. Deze verschijnselen zijn: 1. Het optreden van weeën 2. Het verlies van vruchtwater 3. Het afscheiden van bloederig slijm. I. II. III. IV. Weeën Weeën zijn samentrekkingen van de baarmoederspier die een kramperig gevoel in de onderbuik veroorzaken en vaak gepaard gaan met een min of meer pijnlijk gevoel in de onderrug en bovenbenen. Wij onderscheiden ze meestal in: voorweeën, ontsluitingsweeën, persweeën en soms naweeën, die zonder scherpe grenzen van de ene fase in de andere overgaan. Voorweeën, ook wel valse weeën genaamd, zijn over het algemeen zeer onregelmatig. De gehele tijdsduur kan erg uiteenlopen en varieert van enkele uren tot, met tussenpozen, zelfs enkele weken. Hoewel voorweeën als onaangenaam ervaren kunnen worden, lijden ze niet tot ontsluiting. Ontsluitingsweeën, ook wel echte weeën genaamd, treden daarentegen met een zekere regelmaat van 5 à 10 minuten op en houden ongeveer 1 minuut aan. De totale tijdsduur van deze weeën ligt tussen enkele uren en enkele dagen, doch ligt bij verreweg de meesten om en nabij de 10 uur. De weeën verweken en ontsluiten de baarmoedermond. Persweeën, ook wel uitdrijvingsweeën genaamd, beginnen als de baarmoedermond geheel ontsloten is. Zij veroorzaken een aandrang tot persen. De klinisch verloskundige of gynaecoloog zullen u instructies geven wanneer u actief mag gaan meepersen. Bij een eerste kind mag u 2 uur persen, bij een volgend kind 1 uur. Veelal zal deze periode echter veel korter duren. Naweeën kunnen voorkomen gedurende enkele dagen na de geboorte, doch meestal alleen indien u al meerdere kinderen heeft of snel bevallen bent. Hieruit volgt - zeker voor de vrouw die haar eerste kindje verwacht - dat u niet direct bij het eerste verschijnselen, naar het ziekenhuis hoeft te gaan. Juist omdat de voorweeën soms al weken vóór de geboorte kunnen beginnen, vooral aan het einde van een drukke dag, is het veel beter om dergelijke verschijnselen eerst
maar eens een tijdje aan te zien. Wanneer tijdens bedrust deze verschijnselen geleidelijk minder worden en verdwijnen, heeft u zich een zinloze reis naar het ziekenhuis bespaard Wanneer de verschijnselen, terwijl u probeert te slapen, steeds duidelijker, regelmatiger en sterker worden, neiging vertonen dichter op elkaar te komen en gedurende 2 tot 3 uur regelmatig om de 5 à 7 minuten optreden, kunt u contact opnemen met de afdeling Verloskunde (0229-) 257838. Verlies van vruchtwater De vliezen die rondom het kind zitten, kunnen soms breken, waardoor er vruchtwater af kan lopen. Het vruchtwater ziet er meestal wittig/helder uit en ruikt zoet (dit ter onderscheiding van urine, die er meestal gelig uitziet en scherp ruikt). Een hulpmiddel om vruchtwaterverlies van onwillekeurig urineverlies te onderscheiden, is ook dat vruchtwater steeds opnieuw blijft ontsnappen, zonder dat u het kunt ophouden. Wanneer duidelijk is, dat het steeds weer aflopend vocht geen urine is, maar vruchtwater, is dat altijd een reden om contact op te nemen met de afdeling Verloskunde (0229-) 257838, ook al zijn er geen andere verschijnselen. Bloederig slijm U kunt wat helder rood, bloederig slijm verliezen, wat men 'tekenen' noemt. Dit is altijd een reden om het ziekenhuis op te zoeken. De hier genoemde drie verschijnselen: weeën, vruchtwaterverlies en 'tekenen' kunnen ieder apart, maar ook gecombineerd optreden. Wanneer ze gecombineerd optreden, is de reden om contact op te nemen met de afdeling Verloskunde (0229-) 257838, ook al zijn er geen andere verschijnselen, des te groter. Als u ongerust bent en het gevoel heeft dat er toch iets aan de hand is, ook al heeft u niet zo duidelijk één van de bovengenoemde verschijnselen geconstateerd, kunt u natuurlijk evengoed contact opnemen met de afdeling Verloskunde (0229-257838). Wij zijn altijd bereid en aanwezig om u te onderzoeken en een tijdje te observeren. Voor het goed verlopen van de bevalling is het zeker aan te bevelen om tijdens de zwangerschap een cursus zwangerschapsgymnastiek te volgen. Dit geldt vooral voor vrouwen die voor het eerst gaan bevallen. U kunt zich hiervoor meestal opgeven bij de plaatselijke afdeling van de kruisvereniging. Informeert u ook naar de folder over de voorlichtingsavond (met rondleiding op de afdeling). Opmerking Wanneer u de eerste baby verwacht, is het over het algemeen het beste niet overhaast te handelen. Bij twijfel kunt u beter eerst proberen wat te rusten om pas op weg te gaan wanneer de verschijnselen onmiskenbaar duidelijk zijn. Het is vrijwel ondenkbaar dat u plotseling verrast wordt door de komst van de baby. Anders ligt het bij de geboorte van de volgende kinderen. U kunt dan, door eigen ervaring, beter beoordelen wanneer het zover is. U moet er echter wel rekening mee houden dat het laatste deel van de bevalling veel sneller kan gaan dan de eerste keer. Het
is verstandig op weg naar het ziekenhuis te gaan wanneer u het gevoel heeft dat het werkelijk begonnen is. Mee te nemen voor de bevalling Zorg dat er een 2 euro munt voor de rolstoel beschikbaar is (bv in het dashboard kastje van de auto). Neem slippers of pantoffels mee, het is onhygiënisch om in het ziekenhuis met blote voeten rond te lopen. Vergeet uw toiletspullen niet mee te nemen. Nachtgoed en ochtendjas. Neem voldoende schone shirts mee voor uzelf. 3 (lange) T-shirts of nachthemden. Pyamabroeken zult u niet / nauwelijks dragen door het bloedverlies. Ondergoed. Liever geen strings. De kraamverbanden passen hier niet in. Een ruim zittend, liefst katoenen shirt en warme sokken voor de bevalling. Neem voldoende verschoning mee voor uw kindje. Minstens 3 setjes rompertjes, pakjes, sokjes, een muts, jasje en omslagdoek. Als u er 1 heeft, is het handig om een koptelefoon van thuis mee te nemen, zodat u naar de radio en TV kunt luisteren, in het ziekenhuis zijn ze in het winkeltje te koop voor 1.50. Welke hulpverleners zie ik bij mijn bevalling? Op de afdeling verloskunde werken klinisch verloskundigen, een arts-assistent, O&G verpleegkundigen en gynaecologen. Daarnaast zijn er leerling verloskundigen en coassistenten werkzaam. De klinisch verloskundige is een verloskundige die aanvullend opgeleid is om middel- en hoogrisico zwangeren te begeleiden. Ook de Obstetrie en Gynaecologie - verpleegkundige heeft een aanvullende opleiding afgerond en is gespecialiseerd om zwangeren, barenden en kraamvrouwen met hun baby s te begeleiden. Samen werken zij in nauw contact en onder verantwoordelijkheid van de gynaecoloog. De klinisch verloskundige of arts-assistent begeleidt in principe alle baringen, ook de hoog risico bevallingen. Dit doet zij onder supervisie van de gynaecoloog. Zij heeft regelmatig overleg met de gynaecoloog waarin de voortgang en het beleid beproken wordt. Er zijn werkafspraken en protocollen waar mee gewerkt wordt om kwaliteit en veiligheid van zorg te garanderen. In bepaalde gevallen zal de gynaecoloog zelf bij de bevalling aanwezig zijn, zoals bij een meerling of stuitbevalling of voor het doen van een vacuumverlossing of keizersnede. Helaas zal het niet altijd mogelijk zijn dat de bevalling wordt geleid door de arts of de klinisch verloskundige van uw voorkeur.
Spelletjes, boek of tijdschriften voor afleiding als de bevalling nog even op zich laat wachten. Medicijnen die u thuis gebruikt. Laat de maxi cosi in de auto staan, bij ontslag kan hij uit de auto gehaald worden, (een dergelijk autostoeltje is verplicht om uw kindje in een auto te kunnen vervoeren) Het verdient aanbeveling dat u al tijdens de zwangerschap een keer contact opneemt met de betreffende huisarts of verloskundige met het verzoek de supervisie van het kraambed thuis te willen waarnemen. Belangrijk Verzekert u zich van officiële kraamhulp thuis. Het verdient aanbeveling u hiertoe in een vroeg stadium, bijvoorbeeld bij 3 à 4 maanden, in te schrijven bij een kraamcentrum. Het verdient aanbeveling voor iedere zwangere het roken van sigaretten en het gebruik van alcohol tijdens de zwangerschap zoveel mogelijk te beperken. Vrijwel alle geneesmiddelen passeren de moederkoek en terughoudendheid met medicijngebruik is daarom geboden. Overleg altijd eerst met uw arts. Bij aandoeningen als diabetes, hoge bloeddruk, infecties, epilepsie en astma zijn de voordelen van de medicatie meestal groter dan de risico s. Veel medicijnen kunt u zonder problemen gebruiken tijdens de zwangerschap. Er zal altijd beoordeeld worden of u medicijnen mag doorgebruiken of dat u (tijdelijk) moet overstappen op een ander middel. Naast de kraamhulp moet in de eerste periode van het kraambed ook een medische controle plaatsvinden van moeder en pasgeborene. Deze kan geschieden door een 1e lijns verloskundige of door uw huisarts. Als u tijdens de zwangerschap door de 1e lijns verloskundige werd doorgestuurd, is deze de aangewezen persoon om u na ontslag uit het ziekenhuis verder te begeleiden. Als u gedurende de hele zwangerschap onder controle van de gynaecoloog bent geweest, heeft u in principe de vrije keus tussen uw huisarts of de 1e lijns verloskundige. Bij de eerste controle is door middel van bloedonderzoek vastgesteld of u in het verleden rode hond heeft doorgemaakt. Als dat niet het geval is, dient u contact met rode hond patiënten te vermijden. Toxoplasmose-infecties (een griepachtig ziektebeeld) kunnen bij het kind tot hersen- en/of oogbeschadigingen leiden. De infectie is vrijwel altijd te voorkomen door contact met kattenuitwerpselen (tuinieren met handschoenen aan, kattenbak door anderen laten verzorgen!) tijdens uw zwangerschap te vermijden en geen rauw vlees te consumeren. Wanneer mag ik na de bevalling weer naar huis? Na een bevalling op medische indicatie kunt u, afhankelijk van uw medische indicatie, tussen de 3 uur en enkele dagen weer naar huis. De gynaecoloog zal dit tijdens één van de controles ter sprake brengen.
Vragen of onduidelijkheden Ongetwijfeld zullen er in sommige gevallen vragen rijzen die in deze folder niet beantwoord zijn. Indien deze folder onduidelijkheden bevat of u nog vragen heeft naar aanleiding van wat u gelezen heeft, kunt u zich wenden tot uw behandelend arts of verloskundige. Schroomt u niet als u ergens mee zit, dit tijdens het bezoek aan de polikliniek vrijelijk ter sprake te brengen. Zij zijn te allen tijde bereid om uitleg te geven over de gang van zaken op onze verloskundige afdeling. Verloskunde\10\januari 2014