Atlas van de parodontale diagnostiek
Atlas van de parodontale diagnostiek Dr. Johan van Dijk Dr.FredSpijkervetendr.JanTromp Houten 2011
Ó 2011 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet j o het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. ISBN 978 90 313 8809 7 NUR 889 Ontwerp omslag: Boekhorst Design, Culemborg Ontwerp binnenwerk: TEFF (www.teff.nl) Automatische opmaak: Pre Press Media Groep, Zeist tweede, herziene druk Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 3994 AK Houten www.bsl.nl
Inhoud Voorwoord 7 1 Anatomie 9 Het gezonde parodontium 9 2 Plaque en tandsteen 17 Plaque 17 Tandsteen 20 3 Pathologie 25 Infectie van het parodontium 25 4 Factoren die het parodontitisproces beïnvloeden 33 Plaquefactoren 33 Lichaamsfactoren 34 5 Paro-endoproblematiek 41 6 Parodontitis en algemene gezondheid 45 7 Vormen van parodontitis 49 Early onset parodontitis 49 Adulte parodontitis 51 Refractaire parodontitis 51 Necrotiserende parodontitis 52 8 Parodontaal onderzoek 55 Screening 55 Uitgebreid parodontaal onderzoek 57 Registratie 70 9 Peri-implantitis 77 10 Mucogingivale aandoeningen 83 Borsteltrauma 83 Ulceraties 83 Witte slijmvliesaandoeningen 92 Rode afwijkingen 95 Vesiculobulleuze afwijkingen 98 Gegeneraliseerde gingivaverdikkingen 102 Donker gepigmenteerde afwijkingen 105 Literatuur 109 Register 111
Voorwoord Een goede diagnostiek bepaalt voor een belangrijk deel het succes van de behandeling en een aantrekkelijke presentatie van de kennis met veel afbeeldingen bevordert de kennisoverdracht. Het succes van de Atlas van de parodontale diagnostiek geeft aan dat de keuze verstandig is geweest. Tien jaar geleden verscheen de eerste uitgave van de Atlas, een goed moment om de inhoud aan te passen aan de ontwikkelingen die sindsdien hebben plaatsgevonden. De hoofdstukken Pathologie en Mucogingivale aandoeningen zijn kritisch bekeken en aangevuld met de huidige kennis. Verder is het steeds duidelijker geworden dat parodontitis en systeemaandoeningen elkaar kunnen beïnvloeden. In het volledig herziene hoofdstuk Parodontitis en algemene gezondheid wordt uitgelegd welke relaties mogelijk zijn en wat hiervan de reden kan zijn. Binnen de tandheelkundige zorg neemt de implantologie een belangrijke plaats in. De problemen die hiermee gepaard gaan zijn navenant. Een hoofdstuk over de diagnostiek van de parodontale weefsels rond het implantaat hoort dan ook in dit boek thuis. Een belangrijk onderdeel van de Atlas is het traditionele parodontale onderzoek. Dit deel is nagenoeg ongewijzigd gebleven. De registratie en documentatie vinden tegenwoordig meestal met behulp van de computer plaats. Een computerstatus, weliswaar afgeleid van de Nederlandse parodontiumstatus, is daardoor meer gemeengoed geworden. Gebleken is dat de Nederlandstalige Atlas van de parodontale diagnostiek in een behoefte voorziet bij tandartsen, mondhygiënisten en andere betrokkenen bij de tandheelkundige zorg. Johan van Dijk