Onafhankelijk en advertentievrij gfd.: Nummer5.mei 20.14 tq &l ffi -/ Test koffiecups -'-u Lekkerder en goedkoper dan echte Nespresso Televisie kijken onnodig duur door huur decoder Vast belcontract, toch tussentijdse p rijsve rh og i n g \ ELr\ Test fietsendragers LCHT EN MAKKELJK TE MONTEREN
nhoud voeding t gezondheid geld & recht to l5 t6 20 TEST Koffiecups Producten met wasabi Ziek van drogisterijmedicijnen Voeding & gezondheid kort 22 26 29 32 34 Rechtsbijstandsverzekeri ngen Financieel adviseurs Spaarrekeningen Vast belcontract ineens duurder Geld & recht kort huis & tuin 38 TEST Fietsendragers 42 TEST Wasmachines 44 TEST Thermoskannen 46 TEST Amerikaanse koelkasten 48 Huis & tuin kort elke maand digitaal 56 9 Fabels over tv-reparaties 60 Televisies in de aanbieding 62 Decoder in bruikleen duur 64 Smartphones onder de 2OO 66 Digitaal kort en ook ln rood de op de voorkant vermelde onderwerpen 5t Korting op brandstofprijzen 68 Nieuwe auto kopen 5 Getest en geprobeerd 9 ln actie 36 U vraagt 50 Verder lezen 55 Aardig 72 U schrijft 74 Naslagwijzer/ correcties 75 Volgende maand 76 Stekeligheden O ls veters strikken verleden tijd? Zie pagina 5. CO N SU N4 E NT E N BON D.N L consun4entengtds t'4et 2ot4 3
Redactioneel Vorig jaar heb ik een contract met T-Mobile afgesloten. Een contract waarbij ik gedurende de hele looptijd - zo staat het er echt - een vast bedrag per maand betaal. Toch moet ik sinds 1 januari meer betalen. Na wat zoekwerk werd duidelijk dat T-Mobile inflatiecorrectie toepast. Dat had ik kunnen weten, stelt het bedrijf als ik verhaal probeer te halen. Als klant heb je namelijk een onderzoeksplicht. En dan blijkt dat T-Mobile het doorzettingsvermogen van zijn klanten niet bepaald onderschat. ln het contract wordt verwezen naar de algemene voorwaarden. ln de maar liefst 4693 woorden staat niets dat ook maar enigszins hint op een tussentijdse verhoging, laat staan het woord 'inflatiecorrectie'. Wel kom je het woord 'tarievenoverzicht'tegen: een document met de geldende tarieven, op te vragen bij de klantenservice of in te zien op de website. Als vastberaden klant spit je natuurlijk eerst de algemene voorwaarden door. Vervolgens ga je onmiddellijk op zoek naar dat tarievenoverzicht, want misschíen staat er wel iets belangrijks in... Uiteindelijk wordt.je doorzettingsvermogen beloond, want op de allerlaêtste pagina van het tarievenoverzicht staat in kleine lettertjes dat T-Mobile ieder jaar in januari het maandbedrag van de overeenkomst aanpast als gevolg van inflatie. Had ik dat nou echt kunnen weten? T-Mobile, ga je schamen! Meer hierover op pagina 32. 'n het contract staat níets over een tussentijdse verhoging' Mark Friederichs hoofdredacteur Fr ederichs(aconsumentenbond.nl corofon AAN. EN AFRADERS De Consumentengids is een uitgave van de Consumentenbond. Zie voor de algemene voorwaarden consumentenbond.nl,/al gemenevoorwaarden De testen ên onderzoeken worden verzorgd door de Consumentenbond. lvlet vragen kunt u terecht bij de afdeling Service ên Advies. O (O7O) 445 45 45. Redactie: Mark Friederichs (hoofdredacteur), Brigitte vên der Bent, Margreet van Burk (eindredactie), Kim Kuiper (redactieassistent), Els Brenninkmeijer, Alfred Jacobsen, Bert Kroon Redactiegêgevêns: Postbus ]OOO,25OO BA Den Haag, @ (O7O) 445 45 45, www. consumentenbond.nllcontact. verder werkten meê: Nicole Buijs, Thomas Cammelbeeck, Sonja Crielaard, Evin Dujêrdin, Bedriye Dursun, lrene la Faille, Marlies Feytens, Lêuri ten Grotenhuis, Sanne Jansweijer, lrene Joris, Ronald Kamp, Gerard Kroon, Peter Kulchê, Harry Linde, Else l"leijer, Rien Meijer, Sandra 14ul, Charles onbag, Arjen Oving, Bert ouist, Michael Sloven, lneke Smit, Elles van Steijn, Stefên Vrijdag, Noëlle van der weel, Amanda van der Zwaan VoÍmgeving en art direction: Dinq media b.v., Hilversum Beeld: de Beeldredaktie. Depositphotos, Valentine Edêlmann/Art Assocaates, lyarcel Graumans, lstockphoto, Nêtionale Beeldbank, lvichel Louis, Shutterstock en Styliness Raad van toezicht: Pieter Broertjes (voorzitter), Wop de Lange (vice-voorzitter), Jozien Bensing, Carola Hageman, Arnoud Klerkx, Medy van der Laan, Paul l"lolenaar Directie: Bart Combée COPYRGHT iqr 20.]4 Consu mentenbond. Alle rechten zijn voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestênd of openbaêr gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieen, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijkê toestemming van de uitgever Een test kan leiden tot aan- en afradêrs, mêt de volgende predicaten: @ @ @ @ Beste uit de test: producten in deze groep hebben de beste kwaliteit. Bestê koop: deze producten hebben een goede kwaliteit voor een redelijke prijs, met een Testoordeel dat nooit lager kan zijn dan 6,0. Afrader: deze producten hebben een slechte kwaliteit, met een Testoordeel van minder dan 3,O. Laagste prijs: winkels in deze groep hebben gemiddeld de laagste prijzen. 4 CONSUNENTENGTDS MEr 2ot4 CONSU-1ÉNT ENBON D.N L
Getest en geprobeerd EERSTE TDRUK Stri kd i ploma overbod ig? Elastische veteís; de oplossing voor wie niet kan of wil strikken? Volgens de fabrikant zijn Shoeps elastische veters geschikt voor alle schoenen en trek je ze moeiteloos aan en uit. Dat valt tegen; vooral halfhoge en hoge schoenen krijg je moeili.ik aan. Uittrekken gaat makkelijker. Een ander nadeel: de Shoeps zijn allemaal even lang en niet verstelbaar, waardoor sommige schoenen te strak en andere juist te los zitten. Al met al vonden de meeste volwassen proefpersonen de Shoeps niet zo'n succes, zeker niet in nette schoenen. Enthousiaster zullen kinderen zijn die een hekel hebben aan strikken, en tieners met sneakers vanwege de vrolijke kleuren. Shoeps kosten per.14 stuks 9,95 (plus 1,95 verzendkosten) via www.shoeps.nl en bij Bol.com 10,95 (inclusief verzendkosten). ffi,j.,.'t,e-è:je" EERSTE TDRU( 3D printen bij Hema Eên zelfontworpen armband, ketting of teleíoonhoes laten 3D printen? Fluitie van eên cênt. Hoewel er behoorlijk wat bedrijven zijn die 3D-printservices aanbieden, klinkt het nog als toekomstmuziek. Nu ook de Hema deze techniek aanbiedt, is 3D printen voor iedereen toegankelijk. Een 3D-printer bouwt een object laagje voor laagje op. Van het object dat je wilt printen, moet eerst op de computer een schets gemaakt worden in een 3D-modelleerprogramma. De Hema maakt deze lastige klus simpel met een eenvoudige online-ontwerppagina. Er kan met verschillende materialen geprint worden; de Hema gebruíkt plastic en rvs. Er zijn alleen niet veel mogelijkheden: je hebt voor een ketting ( 24,95), armband en telefoonhoesje (beide i9,95) keuze uit een beperkt aantal sjablonen. Maar het begin is er, en de Hema is van plan het aanbod uit te breiden. De levertijd :i:'-ï_l: lïï::ï:"" OP ONZE STE co nsu me nte n bond. n l,/ hema3d Ontbijtkoekje Volgens Liga geven belvita Breakfast ontbijtbiscuits je de hele ochtend energie. Klopt dat? Een portie belvita-koekjes is niet voldoende voor een gebalanceerd ontbi.it. Volgens de verpakking moet.je - naast vier ontbijtbiscuits - fruit en een glas melk nuttigen. Twee volkorenboterhammen met pindakaas bevatten loo kilocalorieën meer dan eén belvita-ontbijt. De 'langzame' koolhydraten in de biscuits zouden je langdurig energie moeten geven. Maar of.je met vier koekjes echt zonder hongergevoel de ochtend doorkomt? De ene helft van de proevers vindt van wel, de \ --- " " iï,"*"i l',lij ;.1'i"ï ï :: ffiï:.,,, tí-' eten. Een belvita-ontbijt is natuurlijk wat eenzijdig, maar altijd beter 'Ë SH. - /- dan niet ontbijten. De koekjes zijn \ bp-[ia :ïrïkr*',-ïï;?;i J::../B -i,i';i,;;il: 'r,v9 r il tji,.í rl EERSTE TDRUK consumentenbond.nl/ belvita.onsu'4enïenbond NL CO\SUME\TEi'!G DS ME 2O 5
EERSTE NDRUK Temperatuur op maat met Evohome Met Honeywell Evohome Íegel je de temperatuur per kamer via een centraal kastje of met een app, Eigenlijk is het vreemd dat je de temperatuur in huis doorgaans maar op één plaats - bij de thermostaat - meet en instelt. Honeywell pakt de zaken anders aan met het Evohomesysteem. Je laat nêar wens per kamer thermostatische radiatorkranen installeren, die de temperatuur meten en regelen. De Evohome bedien je met een draadloos kastje of app. Je kunt van meerdere kamers 'zones' maken en voor iedere kamer of zone de gewenste temperatuur en een dag- en weekprogramma instellen. Ook op de radiatorknoppen kan de temperatuur (tijdelijk) worden veranderd. Honeywell zegt dat het systeem energie bespaart: het is warm waar gewenst, en andere kamers warmen niet automatisch mee op. Maar doordat je kamers nog voor je thuiskomt met de app alvast kunt voorverwarmen, kun je ook meer gaan stoken. Of je er energie en dus kosten mee bespaart, hangt dus vooral van het gebruik af. Het instellen is een karwei, maar eenmaal werkend is de bediening van de centrale unit en app eenvoudig. Evohome levert gemak en comfort, maar is flink aan de prijs: een startset kost 3OO, een radiatorkraan kost 1OO. En daar komen nog installatiekosten bij. OP ONZE STE consumentenbond.nl/ evohome l---- rrr:rl )2' ^t7.5'" 12" Í':lr.-';:.l 1 5' '1 9-ro 23" E *... tr.. r..!,i (. ) lrftarryeti WOON(AMER HUDGE TEMP RÁÍUUR 21,0" EERSTE ildnuk Maatje voor op vakantie De Nokia Asha 5Ol ( 9O) is een spotgoedkope smartphone, zêeí compact en met een lange accuduur. Kortom een eenvoudig en ideaal maatie, bijvoorbeeld op vakantie, De Nokia Asha 5O1 heeft een klein 3-inchscherm (7,6 cm). Door de lage resolutie en fletse kleuren laat de leesbaarheid van het scherm te wensen over en is het niet zo prettig om er foto's en filmpjes op te kijken. Het toestel leent zich wel prima voor het volgen van sociale media en het sturen van berichtjes. WhatsApp en Facebook staan bij aankoop al op de telefoon. Via de Nokia App Store kun je meer apps downloaden, maar het aanbod is beperkt. Apps moet je via wifi downloaden, want het toestel kan alleen overweg met het gsm-netwerk en niet met 3G. Deze Nokia heeft een bescheiden 3,2-megapixelcamera en 4 GB intern geheugen, dat uit te breiden is met een geheugenkaartje tot 32 GB. De Nokia Asha 5O1 is ook een prima eerste toestel voor kinderen. CONSUMENTENBOND.NL
GETEST Geen warme gevoelens Met de Tassimo van Bosch kun ie alle warme dranken makenl van chocolademelk tot cappuccino, van thee tot ristretto. Wii têstten het instapmodel, de Vivy ( 5O). Bosch noemt de Tassimo een warmedrankenmachine. Het apparaat werkt met capsules, T-discs genoemd. Er zijn 20 verschillende discs van verscheidene merken voor koffie, thee, ristretto, espresso, thee met melk, chocolademelk, cappuccino en latte macchiato. Om bijvoorbeeld cappuccino te maken, plaats je eerst een disc met melk en dan eentje mêt koffie in de machine. De Tassimo kiest zelf de juiste hoeveelheid water, zettijd en temperatuur. Het apparaat heeft één knop, die zo goed is weggewerkt dat veel panelleden hem in eerste instantie niet kunnen vinden, net als de hendel om het apparaat te openen. Ook verwarrend: de T-discs moeten er ondersteboven in. Ons panel was verdeeld in het oordeel over de dranken: de espresso smaakt redelijk, maar de cremalaag is niet om over naar huis te schrijven. De latte macchiatto ziêt er mooier uit, maar de melksmaak is - net als bij t--r 3rr- ffi E##E VDEO Scan de QR-code of ga naaí consumentenbond.nl/ tassimo de cappuccino - overheersend. De chocolademelk stelt teleur: een mager kopje chocoladewater. Ook de groene thee & mint krijgt geen voldoende. Bovendien valt de prijs tegen: T-discs koop je bij Albert Heijn of op internet. Ongeacht de smaak en inhoud van de verpakking (8 of 16 kopjes) rekent AH 4,89. Dat is dus minimaal O,30 per disc en per kopje. Niet goedkoop voor koffie, en voor thee ronduit duur, want een theezakje kost zo'n O,O5 tot O,1O. Drink je cappuccino, latte macchiato of chai latte, dan loopt het echt in de papieren. Daarvoor heb je twee discs nodig en dan ben je dus 0,60 kwijt per kopje. Maar het kan nog erger want op internet vonden we verpakkingen van 16 voor 16 T-discs. Dure drankjes. 6 rt!-l' - \, %. sansure O GETEST Alleen niet om mee te bellen Met de Samsung Galaxy Camera 2 heb ie de voordelen van eên smartphonê, zoals apps en internêt, En 21 keer zoom, De Camera 2 heeft besturingssysteem Androíd 4.3, net als veel smartphones en tablets. De bediening is dus hetzelfde als van zulke apparaten. ln feite kan de camera alles wat een smartphone kan, behalve bellen (er kan geen simkaart in). Wel kan hij 21 keer zoomen, en dat kan een smartphone niet. Via 'near field communication' (NFC) verbind je de camera met smartphones of tablets met de NFC-functie. Dit doe je door ze tegen elkaar aan te tikken. Zo wissel je draadloos bestanden uit via een versleuteld wifi-netwerk tussen de apparaten. De Samsungcamera maakte pas na wat proberen contact met een smartphone. Hij verschilt op het eerste oog weínig van zijn voorganger. De behuizing heeft een geríbbeld oppervlak, waardoor hij iets beter in de hand ligt. Hij is met 288 gram wat lichter, maar past niet in je broekzak. Bij daglicht zijn de foto's wat flets, bij weinig licht krijgt hij toch het oordeel 'voldoende'. De Galaxy Camera 2 kost 45O (Testoordeel 5,7). EfH.E udeo-------: ffihe :,'"":i:,ïj:"1",:1. i Í!H.HÏ 3e ntsamzuns-saraxv- CONSUMENTEN BON D.N L consumentêngrds l-1ei 2oi4 7
consumentenbond.nl/ :!"!r:e _----.: ceresr Toptablet De ipad air ís verslagen: de Samsung Galaxy TabPro lo.l is de eerste Androidtablet die beter scoort in onze test. Wie de kwaliteit zoekt van de ipad, maar zich meer thuisvoelt bij Android, hoeft geen concessies meer te doen: de Galaxy TabPro 1O.1 ( 48O, Testoordeel 8,7, Beste uit de test) is de eerste Androidtablet die beter scoort dan de ipad Air. Over de nepleren achterkant zijn de meningen verdeeld, maar het geribbelde materiaal geeft wel veel grip. Dat hij net zo licht is als de ipad Air en zelfs iets dunner, helpt natuurlijk ook. Op zijn scherpe scherm van 25,6 cm valt weinig aan te merken. De echte winst van de TabPro zit in zijn geheugenkaartlezer voor extra opslag en de gps-ontvanger voor navígatie. Beide ontbreken op de basisversie van de ipad. De accuduur van de TabPro is met ruim 1O uur dik in orde. Wel staan er veel zakelijke apps op die lang niet iedereen zal gebruiken. EERSTE TDRUK Vlot optrekken met de Mazda 3 Dê mêeste autofabrikanten proberen het verbruik te díukken met kleinere motoren. Maar in de Mazda 3 zit als basismotor êen grote tweeliterbenzinemotor. Willen we dat wel? De nieuwe Mazda 3 is niet meer zo ingetogen als het vorige model: hij heeft een stoere neus gekregen, dezelfde als de Mazda 6 en CX-5. De beenruimte voorin is voldoende, maar achterin houdt het niet over. De hoofdruimte achterin is wel groot genoeg, net als de kofferruimte. Starten dan maar. Meteen valt de grote toerenteller op, maar de digitale snelheidsmeter zit in een hoekje verstopt. Deze vind je bij duurdere uitvoeringen op het Head Up Display: een opklappend venster op het dashboard, dat er echter niet al te stevig uitziet. Of dat een heel autoleven lang meegaat? ln de kleine middenklasse hebben de nieuwste typen bijna allemaal een kleine motor met turbotechniek. Bijvoorbeeld de Volkswagen Golf vijfdeurs (vanaf 2O.750, alle prijzen inclusief rijklaarmaakkosten) met l.2 TS en 85 pk. En de Ford Focus (vanaf 19.250) met 1.O driecilinder en loo pk. De instappríjs van de Mazda 3 is met 23.750 stevig, maar hij heeft wel 12O pk. Bij bijvoorbeeld de Golf heb je hetzelfde vermogen pas in de 1.4 TSserie, te koop vanaf 26.000. De Mazdamotor trekt al vanaf lage toeren lekker op, en je hebt geen last van een turbo die eerst op gang moet komen. En dan de hamvraag; is de motor zuinig? ln de Ecotest scoort hij met een verbruik van 1 op 19,5 beter dan de kleine motoren van de Golf en de Focus. En met de ------t VDEO Scan de QR-code of ga naar consumentenbond.nlrl autofilmpjes veiligheid zit het ook snor. De Mazda 3 heeft alle vijf sterren gehaald in de crashtest, is standaard voorzien van een noodremsysteem en heeft een onderscheiding gekregen (de EuToNCAP Advanced A,ward) voor z'n Rear Vehicle Monitoring-systeem. Dat kijkt met radar of er verkeer in je dode hoek zit en geeft dan een waarschuwing. $ consuve NTENGTDS r.4er 2ot4 CONSUMENTEN BOND.NL
n actie Dit doen wij voor u Gonflict Ooit had ik een juridisch geschil met een bedrijf in mijn stíaat. Deze firma wilde een grote loods bouwen, pal aan mijn achtertuin. Samên met buren maakten we bezwaar en overwogen een Íechtszaak. lk besloot een beroep tê doen op de rechtsbijstandsverzekering. Helaas, het geschil over de loods bleek niêt'gedekt'. Hoewel dat netjes werd uitgelegd in de voorwaarden, hield ik er een vervelend gevoel aan over. Dit was dê eerste keer in vele iaíen dat ik een beroep deed op de verzekering. Meer consumenten zijn ontevreden over de afhandeling van hun claim door de rechtsbijstandsverzekeraar, zie het artikel op pagina 22. Voor veel Nederlanders, en ook voor mij, hoort een rechtsbijstandverzekering er net zo bij als een abonnement op de Wegenwacht. Maar hêt loont dus eens goed te kiiken wat er wel of niet wordt gedekt. Zo zijn conflicten met de overheid meestel uitgesloten. En als de verzekeraar een claim in behandeling neemt, moet die met zo min mogelijk inspanning worden afgehandeld. lk heb mijn geschil zelf kunnen oplossen, maar het gevoel bleef dat de verzekeraaí me bai mooi weer een paraplu had verkocht, die ik bij een regenbui niet kon gebruiken. Bart Combée directeur Consumentenbond bartcombee@consumentenbond.nl Volg mij op Twittêr: @Bartcombee F T T L -- Opzegtermijn kinderopvang verkort De rechter heeft de Consumentenbond gelijk gegeven in een zaak tegen de Brancheorganisatie Kinderopvang. Deze organisatie hield vast aan de opzegtermijn van tweê maanden, terwijl de wet uitgaat van maximaal één maand. Ouders zaten dus ongewild een maand langer vast aan een contract met het kinderdagverblijf. Dat kan zomaar 7OO extra kosten. Omdat de organisatie niet bereid was de opzegtermiin aan te passen, had de Consumentenbond geen andere optie dan naar de rechter stappen. Alle bij de Brancheorganisatie aangesloten ondernemers moeten vanaf 1 maart 2014 een opzegtermijn van maximaal één maand hanteren. En opzeggen kan vanaf die datum op elke dag van de maand. i T T T T Wat re[ent de apotheek? Krijgt u nieuwe medicijnen, of is het langer dan een jaar geleden dat u ze voor het laatst gebruikt heeft, dan ziet de rekening van de apotheek er (sinds januari) anders uit. Bovenop de vaste toeslag van ongeveer 6 als vergoeding voor het werk van de apotheker, betaal je voor het 'eerste terhandstellingsgesprek'. Het tarief daarvoor is circa 6; het precieze bedrag bepaalt de zorgverzekeraar. ln zo'n gesprek legt de apotheker uit hoe je het medicijn moet gebruikên, wat de werking Ís en wat mogelijke bijwerkingen zijn. Maar vaak wordt die uitleg niet gegeven, blijkt uit meldingen die de Consumentenbond kreeg. Terwijl het wel op de rekening staat. Via consumentenbond.nl,/apotheek kunt u controleren of de kosten terecht zijn, en wat u van het terhandstellingsgesprek mag verwachten. Energiecollectief goedvoor 16 mitioen.q &s' De ruim 60.000 consumenten die zich aangesloten hebben bij ons Energiecollectief hebben vorig jaar meer dan 16 miljoen bespaard. Per huishouden ging het om een besparing van gemiddeld 267 per jaar. Omdat het collectief veel nieuwe klanten oplevert voor de energieleveranciers, bieden zij flinke kortingen. Daardoor valt de energierekening veel lager uít dan bij een'gewoon'contract. Tot 26 mei is het weer mogelijk om u aan te sluiten bij het Energiecollectief. Kijk op consumentenbond.nl,/energie voor meer informatie en voor een vergelijking van de tarieven van uw huidige energieleverancier met andere aanbieders. CO N SU M ENT EN BON D.N L consumentengtds ME 2or4 9
$t jj
Zelfs Nespressoboegbeeld George Clooney waagt het zich in de reclame af: Nespresso. What else? Nou George, er zijn een heleboel alternatieve cups te koop sinds het octrooi op de Nespressocapsules is verlopen. Maar is er ook een verschil in smaak? Wij zochten het uit en vergeleken vijf lungo's en vijf espresso's van alternatieve merken met Nespresso. Gelukkig voor de portemonnee blijken de alternatieven bijna allemaal van prima kwaliteit. Sommige overtreffen zelfs het origineel. En dat voor bijna de helft van de prijs. Het is wel opletten geblazen, want sommige Nespressomachines verslikken zich in de alternatieve cups. Tussen de oren s Nespresso de lekkerste, vïoegen we ons testpanel vóór de test? Ja, zei1ío/o van hen: 'zeker weten dat Nespresso de lekkerste koffrecups heeft'. Pakte dat even anders uit, want bij een blinde smaaktest bleken deze proefpersonen een stuk minder stellig. Zoals een simpele wijn met een imponerend etiket ineens voortreffelijk is, blijkt ook de smaak van Nespresso deels'tussen de oren'te zitten. Vooral bij de lungo's heeft dit merk blindgeproefd het nakijken. Lidl pronkt bovenaan de tabel en krijgt als enige zowel het predicaat Beste uit de test als Beste koop. Geprezen wordt de zachte smaak. Na Lidl volgen vier middenmoters waaronder DE L'Or en Nespresso, die elkaar qua smaakoordeel nauwelijks ontlopen. Nespresso is volgens de proevers wat scherp en branderig. Alleen Café René valt niet in de smaak: een slappe bak met een \rvrange smaak. Bij de espresso's slaat Nespresso terug. Een espresso hoort een straffe bak te zijn, en dat doet Nespresso prima; de meeste koífiegeur en de sterkste smaak. Maar zo overtuigend als Lidl de lekkerste is bij de lungo's, is het oordeel van de proevers over Nespresso niet. Lidl en DE L'Or smaken ook prima. Het verschil is zo klein dat Nespresso, Lidl en DE L'Or alledrie het predicaat Beste uit de test krijgen. En voor slechts 0,20 per cupje is Lidl ook nog Beste koop. Apparaat kapot? De angst om het Nespressoapparaat kapot te maken, weerhoudt consumenten ervan om alternatieve cups te proberen. Een terechte angst? Nee zegt LidL'We hebben voordat de capsules op de markt È---é- -- ----..1 \":--*, Esp?esso: Straffe koffie, met 25-40 ml water. Lungo: Een 'lange'espresso met llo ml water. zijn gebracht intensieve tests uitgevoerd. Bij gebruik van onze capsules zijn bij geen enkele machine technische problemen ïvaargenomen'. Ook Nespresso zelf voorziet geen problemen: 'Wereldwijd zijn er meer dan 90 capsules die claimen geschikt te zijn voor onze machines. Ondanks dat we onze machines niet testen met deze producten, ondervinden slechts enkele van de niet-nespressocapsules problemen, bijvoorbeeld dat de messen de capsule niet goed perforeren.' Ook in onze test ontstonden er geen technische problemen, maar werkte niet elke cup probleemloos. Zo constateerden we dat het Nespressoapparaat met de E BELLAROM AZZURRO Prijs: O,2O per stuk Testoordeel: 8J 'Gewoon heerliik', vindt een proever. Ook nog de goedkoopste. De koffie loopt helaas wat langzaam door. Geperforeerd en dus per stuk verpakt. DE.:'OR ELEGANTE Pliis: O,31 per stuk Testoordeel: Z5 De naam Elegante is op zijn plaats volgens het panel: 'zacht en rond'. Het doorlopen kost wat extra tijd. Dê cups hebben al gaatjes en zijn per stuk verpak. NESPRESSO VVALTO Pr[s: O,37 per stuk Têstoordêel: ZO 'Lekker complex' ên'vol' volgens de een, maar'erg bitter' en'branderige smaak' volgens een ander. Geeft het snelst een kopje koffie. CONSU V ENTE N BO N D.N L CoNSUMENTENGTDS MEr 2or4 1l
rr-rrr----l Hoe wij testen De lungo Vivalto en de espresso Ristretto van Nespresso waren het uit- gangspunt. We selecteerden vergelijkbare cups van andere merken. Twee panels van 40 Nespressoliefhebbers proefden de koffie blind. We maakten zo'n 55O kopjes koffie om tot een eindoordeel te komen. Het gebruiksgemak is bepaald door metingen hoe zwaar de hendel van de Nespressomachine dichtgaat en hoelang en constant de koffie doorloopt. i i cups van Coffee Planet, Goedcupje en Velours Noir incidenteel slechts een paar druppels koffie produceert. De capsules worden niet doorgeprikt, waardoor de druk in het apparaat oploopt tot de machine ingrijpt en stopt. Gevolg is dat de hendel alleen nog met brute kracht bewogen kan worden. Niet erg bevorderlijk voor de machine, lijkt ons. Goedcupje herkent dit: 'Helaas hebben wij recentelijk ook gemerkt dat ons cupje soms perforatieproblemen ondervindt'. Een slimmigheid van Nespresso is de oorzaak: de mesjes in de machine zijn in de nieuwere modellen minder scherp. Net scherp genoeg om aluminium te perforeren, niet altijd scherp genoeg voor plasticcups. 1-0 voor Nespresso. Nespresso heeft deze truc vanaf medio 2013 ingezet, waardoor nieuwere modellen als de Pixie en de U hun neus stoten aan plastic. Oudere modellen, zoals de Essenza, hebben hier geen last van. nternet afstruinen voor een oud model is echter niet nodig; bijna de helft van de door ons geteste capsules is al in de fabriek geperforeerd. Sim, het staat 1-1. GOEDCUPJE LUNGO LOVE BABY PÍiis: O,23 pêr stuk Testoordeêl: 6,9 De smaak is weinig uitgesproken. Een sterk fluctuerende doorlooptijd. Niet aan te bevelen voor de nieuwste machines. COFFEE PTANET ELEVATE Priis: O,3O per stuk Testoordeel:6,7 Erg zacht van smaak en daardoor een'makkelijke' koffie. Het zetten kost bijna een minuut. Geeft soms problemen met nieuwere machines. Voor krachtpatsers Het niet goed perforeren van de alternatieve cups is niet het enige nadeel. Wij krijgen veel opmerkingen van consumenten over het gebruiksgemak van de alternatieven. Zo moeten ze wel erg veel ig tr ld* CATÉ RENÉ ESPRESSO LUNGO Prijs: O,23 per stuk TêstooÍdêêl: 5,7 Een hardloper; in 30 sêconden een kopje koffie. Een doodloper qua smaak; 'waterig' en 'ruikt en smaakt vies' vinden proevêrs. 12 consur'4enïengtds t4et 2oi4 CONSJN4ENTEN BOND.NL
TEST KOFFECUPS Smaak r) r. 2. 3. 4. 5. 6. Bellarom Azzurro DE L'Or Elegante Nespresso Vivalto Goedcupie Lungo Love Baby Coffee Planet Elevate Café René Espresso Lungo Lidt supermarkten 2,OO 8J O,20 3,1O Z5 O,31 Bijenkori nespresso.com 3,7O 7,O O,37 goedcupje.nl Jumbo (alleen) online 2,3O 6,9 O,23 3,OO 6,7 O,3O 2,25 5,7 O,23 ++aaaaaaa t aooa o aoa + aaaaa a aa * ollt o a + aaaa a oa traaaaa r) l. Nespresso Ristretto 2. Bellarom Ristretto 3. DE L'Or Fortissimo 4. Café René lntensiva 5. Coffee Planet Lust 6. Velours Noir lntense Bijenkorl nespresso.com Lidl supermarkten o.a. Plus, Coop, online Jumbo Albert Heijn 3,50 2,OO 3,'ro 2,50 3,OO 3,10 718 7'5 715 614 6,3 612 o,35 o,20 o,31 o,25 o,30 o,31.} oot ooa aa aaa *toaaaaaa * oor aao aao aa o.oaoa traaaaaaa traaaaaaaa Besteuitdetest ) Bestekoop ++Zêergoed +Goed tr Redêliik -Matig -Slecht Hoe mêer bolleties, des te meer gêur en smaak en hoe bitterder en zuurder de koffie kracht zetten om met de hendel de cup op zijn plaats te duwen. Dat heeft te maken met het randje van de cup. Aan dat randje'grijpt' de machine de cup vast, zodat er een hoge druk opgebouwd kan worden zonder dat er water langs lekt. Wij hebben gemeten hoeveel kracht je moet zetten om het apparaat te sluiten. En inderdaad, met de cups van La Place en CaÍfè V (niet in deze test) kost dit tot wel twee keer zo veel kracht. Geen aanraders dus. Met de alternatieve cups in de tabel gaat het niet noemenswaardig zwaarder. Mocht het apparaat onverhoopt kapotgaan, wat dan? Gebeurt dit binnen een halfiaar na aanschaf, dan ligt de bewijslast bij de fabrikant van de machine. Puur het feit datje andere cups hebt gebruikt is geen reden om reparatie te weigeren. De fabrikant moet aantonen E kffi,ffi*,.-ue FORTSSMO Prils: O,35 per stuk Prlis: O,2O per stuk Priis: O,31 per stuk Testoordeel: Z8 i Testoordeel: Z5 Een aantrekkelijke geur en Volgt qua kleur en naam de veel temperament. 'Volle, i nummer van Nespresso, sterke, pittige smaak' zegt een maar mist de pit: 'iets meer proever. Met een doorlooptijd! koffiesmaak zou hem perfect van 14 tot 34 seconden. r hebben gemaakt'. Testoordeel: Z5 Blijft op geur en sterkte iets achter op Nespresso, maar dat vinden sommigen juist een pluspunt:'lekkere smaak, sterk maar niet té sterk'. CO N SU.,1 E NT EN BON D. N L consurqentengrds rver 2or4 13
Monopolie van Nespresso ten "L"- Lange tijd was Nestlé met zijn merk Nespresso monopolist met het capsulesysteem. Nespresso is dit alleenrecht nu kwijt voor de capsules. De rechter bepaalde vorig jaar oktober dat ook andere partijen koffiecups mogen maken. Omdat Nespresso nog patent heeft op het gebruik van aluminium zijn alle alternatieve cups van plastic. De lijst met alternatieve merken is lang en groeiende, met aanbieders als Douwe Egberts (L'Or), voedingsgigant Mondelez (Velours Noir) en discounter Lidl (Bellarom). Een uitgebreide lijst met alternatieve aanbieders vindt u op consumentênbond.nllkoffiecups. -! l dat dit specifieke mankement alleen veroorzaakt kan worden door de cup. Na dit halfiaar is de bewijslast omgekeerd; u moet de fabrikant overtuigen dat het niet aan u of de cup ligt. Dat kan lastig zijn en een reden om het (geringe) risico niet aan te durven. Wellicht werpt het volgende rekensommetje nieuw licht op de zaak: het prijsverschil tussen Nespressocups (van minimaal 0,35) en plastic cups (vanaf 0,20) is aanzienlijk. Als je gemiddeld drie kopjes per dag drinkt, scheelt dat na een halnaar 82. Dat is meer dan genoeg voor een instap-nespressoapparaat. Na een jaar zijn de duurdere modellen terugverdiend. Hoe lekker cupjeskoffie ook is, bij de duurzaamheid ervan valt een kritische noot te plaatsen. De geperforeerde capsules van de alternatieve merken zitten extra verpakt in een luchtdichte folie zodat de koffie niet oud wordt. Dat zorgt voor een Ílinke hoeveelheid extra verpakkingsmateriaal. De aluminium Nespressocups zijn op dit moment een nog minder duurzame keus. Het produceren van aluminium kost namelijk veel energie en brengt schade toe aan het milieu. Cups recyclen Zouden alle Nespressodrinkers hun gebruikte cups inleveren, dan was de schade te overzien omdat aluminium hergebruikt kan worden. Helaas mikken veel gebruikers de cups nog in de afvalbak. Ook de plastic cups zijn in principe recyclebaar, maar de aluminium afdekfolie en de koffieprut gooien roet in het eten. De afvalbak is daarom het eindstation, want elke cup leegpulken zal de meeste consumenten te ver gaan. Ook de koffie is niet altijd even duurzaam. n de cups van DE L'Or en Lidl (alleen de lungo) zit naar eigen zeggen uitsluitend koffie met respectievelijk het keurmerk Rainforest Alliance en UTZ. Merken als Nespresso en Velours Noir geven aan hun eigen duurzaamheidsprogramma te hebben opgezet. Of dit net zo betrouwbaar is als de bestaande kofflekeurmerken van UTZ en Rainforest Alliance is te lezen in de gids van juni. K.9* pl(rte( AFÉ RENÉ :};TElf Sl'v;- ; Prijs: O,25 per stuk ; Testoordeel:6,4 1 Deze espresso van Café René : gooit geen hoge ogen, maar is nog niet zo slecht als de lungovariant. Te zacht van ; ffi smaakvooreen'intensiva'. ; L*-** l ' CSFFHE ne À atfr PÍais: O,3O per stuk Testoordêel: 6,3 S t VHËOURS. bë&er t{ti::'is: Priis: O,31 per stuk i Testoordeel: 6,2 Heeft een weinig uitgespro- : Over de geur is niet iedereen ken smaak, maar dat bevalt i te spreken. Men proeft 'te sommige proevers juist. Loopt weinig koffie'' Niet aan te soms niet door in nieuwere bevelen voor de nieuwste Nespressoappa raten. : machines, l4 consuméntengtds, MEr 2or4 CONSUN4 ËNTEN BON D,N L
Wasabi: de echte zit er zelden in G 'ar:lï Wasabipasta, -mayonaise en -zoutjes hebben met de echte Japanse wasabi weinig te maken, btijkt uit de etiketten. M ierikswortel wordt gebru i kt als goedkope vervanger. '; 1 le{et E i 8r-r'-' -"'--: :. Niks verfljnde Japanse delicatesse; sushi is tegenwoordig ' net zo gewoon als een afhaalpizza.de rolletjes, gevuld met rijst en rauwe vis, liggen zelfs in het koelvak van de discountsupermarkt. En wasabi, de pittige essentiële sushitoevoeging. vinden we als smaakmaker in borrelnootjes en mayonaise. Supermarkten bieden ook wasabi in tubes aan. Maar al deze producten bevatten nauwelijks wasabi, zo blijkt als we van een achttal de etiketten eens goed bestuderen. Echte wasabi wordt gewonnen uit de stam van de Wasabia japonica, een plant die verwant is aan mierikswortel, maar die erg moeilijk te kweken is. n traditionele Japanse sushi is wasabi verwerkt. Restaurants in Europese landen zijn terughoudender en serveren deze pittige pasta naast de sushi. 'Gewone' mierikswortel, mosterd en radijs zijn de hoofdbestanddelen van de wasabiproducten in de supermarkt. De reden is simpel: mierikswortel benadert de smaak van wasabi, maar is veel goed- koper. Mierikswortel is het belangrijkste ingrediënt van S&B wasabipasta. Dezelfde fabrikant maakt ook kleine potjes met wasabimayonaise. Daarin zit 3% wasabi, 'geprepareerde mierikswortel' en 2% wasabipoeder. De verpakking van de Wasabimix (zoutjes) van Jumbo vermeldt een waslijst aan kleur- en smaakstoffen, waaronder 0,3% wasabipoeder en mierikswortel. Saitaku heeft met de tube wasabipasta wél zijn best gedaan; 5% Wasabi japonica. Maar ook hier voert mierikswortel met 15% de boventoon. Smaakbeleving Albert Heijn verkoopt Wasabibollen, pinda's in een stevige groene jas van wasabi. Het etiket vermeldt'3% wasabimix'. En daar zit0,3o/o wasabi in, volgens AH. 'Onze leverancier heeft bevestigd dat dit wasabi is van de Japanse mierikswortel, en daarmee mag het product Wasabibollen heten, en niet bijvoorbeeld Gecoate pinda's met wasabismaak. En dat heel kleine beetje wasabi is meer dan genoeg', benadrukt de AH-perswoordvoerder. 'Wasabi heeft een zeer sterke smaak. Een klein beetje geeft al een, voor ons Nederlanders, sterke smaakbeleving.' 'Wat een onzin', zegl Leendert Bom van wasabi4you. 'De echte Japanse wasabi is juist veel minder scherp dan de mierikswortel.'wie via zijn bedrijf wasabi koopt, betaalt ongeveer 29 voor 100 gram. 'Onze wasabi is de zogeheten waterwasabi en wordt gekweekt in Engeland', vertelt Bom. Een wortel wordt geleverd met een speciale rasp. 'De wasabi is ongeveer een maand houdbaar in de koelkast, in een neteldoek. Wel af en toe even vochtig houden, want het ls een moerasplant.'wie verse wasabi wil, moet die ter plekke raspen. Binnen een halfuur verliest het groene goedje namelijk zijn kleur en smaak. Wie eenmaal echte wasabi heeft geproefd, wil nooit meer anders, aldus een enthousiaste Bom. Overigens gebruiken fabrikanten mierikswortel niet alleen vanwege de kosten, zegí hij. De vraag naar wasabi overtreft wereldwijd vele malen de productiemogelijkheden. K CONSUr4E'.J;Et.3C,D \:
voeding 8 gezondheid Bijwerktngen van zelfzorgmiddelen Ziekvan de pillen Missetijk van paracetamot, hatlucinaties van hoestdrank of een maagbtoeding na het gebruik van ibuprofen. Ook aan geneesmiddeten die je zonder recept bij de drogist of apotheek koopt, kleven gevaren. Tekst: Sandra Mul rlàordëi1ïïïffii,'liftïil' "''l,lïïï Bt 0 Elt il EUz EÍ llu Íh èi fl r5ïïr,*,, - -,,,*,ïï,ïlffj$: M ii$ëlii kheid GarburtenKOrtademïg-heilSlrp.r,g,Í;tu,loppingen Maas-/darmklachlón lll A AGZU U n if:#,. jë llui?eligttf,iq ilït*,.,.,.-,rrn-r r - H g pefac'li eí_; i:ilil,ï H u r u Tsr.A G b t$ corlsuvenrengrds vt:t 2014 CONSU'4 ENTEN BON D.NL
Hoofdpijn? Hup, een pilletje. Veel hoesten? Neem maar wat hoestdrank. Een verstopte neus? Even sprayen enje bent er weer vanaf. Voor veel alledaagse klachten, zijn eenvoudig middeltjes te krijgen. Bij de apotleek, en ook bij de drogist, de supermarkt en zelfs de benzinepomp kun je paracetamol, ibuprofen, hoestdrank en neusspray - ook welzelïzorgmiddelen genoemd - zonder problemen \open. Geen dokter die dan uiilegt hoe en wat je moet gebruiken en die waarschuwt voor mogelijke bijwerkingen. Hoogstens krijgje bij de drogist en apotheek de waag of je bekend bent met het middel. Dat deze zelfzorgmiddelen niet zonder gevaar zijn, blijkt uit onderzoek dat de Consumentenbond in samenwerking met het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb heeft gedaan. Ruim 87% van de meer dan 1300 panelleden die wij woegen hun ervaringen te delen, gebruikt weleens een geneesmiddel of ander gezondheidsproduct zonder tussenkomst van een arts. Meestal gaat het om pijnstillers, vitaminen en neusspray. Het merendeel gebruikt deze middelen zonder problemen, maar ruim 15%, 170 panelleden, meldt dat ze na het gebruik van een zelfgekocht middel last kregen van bijwerkingen. 'k heb snel blauwe plekken en kleine bloedinkjes net onder de huid na het innemen van aspirine', schrijft de één. Een ander meldt dat ze last krijgt van bloedneuzen en een vieze smaak door neusspray. Weer iemand zegt galbulten te krijgen van paracetamol. De meestvoorkomende bijwerkingen zijn maag- en darmklachten, duizeligheid en huidproblemen, meestal veroorzaakt door paracetamol, ibuprofen of hoestdrank. Zware hoofdpijn Niet alleen geneesmiddelen, ook kruidenpreparaten, waaronder afslankmiddelen, en vitaminepillen, zijn niet altijd 'Te veet vitamine Be' - - - ;:H"l',::ï,ï, : ï;:ï i::',i::'i"ï"1il :ï:,i*ï " " aan het jarenlang slikken van tabletten vitamine B-complex. 'Vooral 's nachts was de pijn vreselijk, ik kon niet eens een dekbed op miin voeten verdragen. Bij de neuroloog bleek mijn vitamine B6-gehalte veel te hoog. lk moest direct stoppen mêt de tablêtten, maar de pijn ging niet weg. Oe vitamine 86 heeft de uiteinden van de zênuwen in de tenen be- schadigd: neuropathie was de conclusie. lk heb een jaar medicijnen ge- slikt en het is nog niet over, maar er is nu mee te leven.' L--- zonder risico. Toch vullen ze vele schappen bij drogist en apotheek. Het Lareb heeft honderden meldingen ontvangen over bijwerkingen van kruidenmiddelen. Zo zijn er aanwijzingen dat een middel als Ginkgo Biloba leidt tot meer epileptische aanvallen bij epilepsiepatiënten. De meestgemelde bijwerkingen zijn huidirritaties, maag- en darmklachten en psychische klachten. Uit de meldingen kwam naar voren dat in één middel (Mahayograi guggulu-tabletten) behalve -----r BB/ouoopr zelfzorgmiddelen ti:"_ï'-ï' kruiden een grote hoeveelheid lood zat. Dit zorgde ervoor dat een gebruiker een aantal weken last had van heftige buikpijn, misselijkheid en gewichtsverlies. De klachten verdwenen meteen toen hij stopte met het innemen van het middel. Ook de bijwerkingen van onze panelleden gingen over het algemeen wel over, maar een enkele keer waren de gevolgen ernstig. Een tenniselleboog mondde voor Kitty Crombach (63) enkele jaren gele- den uit in een dagenlange ziekenhuisopname. 'k ging met klachten aan mijn arm naar de huisarts en die schreef mij Voltaren K., met de werkzame stof diclofenac, voor.'dat is een pijnstiller met ontstekingsremmende werking, die tegenwoordig zonder recept te krijgen is bij drogist en apotheek (wel in een lagere dosis). 'Al snel na het innemen van de tabletten voelde ik me zieker en zieker; ik kreeg weselijke hoofdpijn en werd steeds vermoeider.' Crombach, en ook de huisarts, legt op dat moment niet de link met de diclofenac. De huisarts schrijft haar zelfs extra pijnstillers tegen de hoofdpijn voor en geeft het advies om - tegen de vermoeidheid - wat meer in de natuur te gaan wandelen. Maar het wordt niet beter. Crombach: 'Niet veel later kreeg ik ook erge pijn in mijn maag; het was niet Langer uit te houden. Bij de eerste hulp bleken mijn bloedwaarden helemaal niet goed. Pas na veel onderzoek kwamen ze erachter dat ik allergisch ben voor diclofenac. k heb nog een week in het ziekenhuis gelegen en maanden met mijn gezondheid gesukkeld.' Onschuldig? Er zijn meer ernstige bijwerkingen bekend van geneesmiddelen die overal te koop zijn. buprofen, een vrij verkrijgbare pijnstiller die in veel medicijnkastjes ligt, kan in zeldzame gevallen een D CONSUN4ENTENGDS Í'1E 2O]4 17
uiezëïíflidàr,*ffro* tcaidri,in 1.iCht UêÍSlagend ihiiël ifuloge neus G àilrne-prd - B L 0 E DllE U ZEl ;;fi &, sliimvlies_rg,il ; #f t^r p * n e u s tcii' -droge mond/kêel mmrft "i oa lleus king van andere medicijnen bernvloeden. Eén van de bekendste voorbeelden is St. Janskruid, een kruidenmiddel bij milde depressies. Dit medicijn vermindert onder andere de werking van de anticonceptiepil, bloedverdunners (stollingsremmers) en geneesmiddelen die gebruikt worden na een orgaantransplantatie. Pijnstillers als ibuprofen en naproxen kunnen ervoor zorgen dat bijvoorbeeld bloeddrukverlagers minder goed werken. En door maagzuurremmers worden antibiotica, ijzer en schildklierhormonen minder goed opgenomen. Ook vitaminen en mineralen beïnvloeden de werking van andere medicijnen. Zo verbetert vitamine C de opname van ijzer, maar calcium, melk, thee en koffle verminderen de opname van ijzer juist. En wie ijzertabletten gebruikt moet op- etten met antibiotica en middelen tegen Parkinson, want de werkingvan die laatste twee kan erdoor verminderen. levensbedreigende allergische reactie veroorzaken met invaliditeit of zelfs overlijden tot gevolg. Ook paracetamol kan, bij te veel en te vaak gebruik, de lever beschadigen. Beïnvloeding Gelukkig zijn de meeste bijwerkingen onschuldig en verdwijnen de klachten zodra je stopt met het innemen van het middel. Ook dat heeft Crombach ervaren. 'Sinds mijn diclofenac-ervaring ben ik een stuk oplettender met geneesmiddelen. k neem het liefst zo min mogelijk medicijnen, maar dacht dat een keeltablet weinig kwaad kon.'een paar uur na het innemen krijgt ze eerst uitslag op haar buik en daarna over haar hele lichaam. 'Mijn lijf zat onder de rode plekken en hetjeukte ontzettend. k ben toen zelf op onderzoek uitgegaan en ontdekte dat het waarschijnlijk een allergische reactie was op de kleurstof 8120, beter bekend als cochenille. De huisarts heeft mij tabletten tegen dejeuk gegeven en na een dag was 5 0 /o "tuuart nooit o'1ï'ï1n:" Zeldzame biiwerkingen Volgens recente Europese wetgeving moeten patiënten de mogelijkheid hebben om vermoedelijke bijwerkingen te melden bij een nationale instantie. n Nederland kan dat al sinds 2003 bij het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb. De meeste meldingen bij het Lareb gaan over geneesmiddelen die zijn voorgeschreven door een arts, maar ook bijwerkingen van wij verkochte middelen kun je er melden. Directeur Agrres Kant 'Onlangs heeft het Lareb een overzicht gemaakt van alle meldingen over vrij verkrijgbare NSAD's. Dit zijn ontstekingsremmende pijnstijlers, zoals ibuprofen, diclofenac en naproxen. Het ging om 1842 meldingen waarbij de klachten vooral maag- en darmproblemen, allergische reacties, leverfunctiestoornissen en huidproblemen waren; DSchrijf zo goed mogelijk op wat de klachten zijn. DlGa na wanneer de klachten zijn ontstaan; was dit direct na het gebruik van het middel of juist een paar uur later? Dl Heeft u het middel zonder recept gekocht, stop dan met het gebruik ervan. Neem, als de klachten ernstig ziin, direct contact op met huisarts of apotheek en overleg wat u het best kunt doen. DZijn het middelen die u op doktersrecept heeft gekregen, stop dan niet met het gebruik, maar overleg eerst met de huisarts. D Meld (het vermoeden van) de biiwerking op lareb.nl. Ook al wordt de bijwerking in de bijsluiter genoemd, met meer meldingen ontstaat êr een betrouwbaarder beeld van de bijwerkingên per middel. ook de uitslag verdwenen.' Zonder recept gekochte middelen kulnen niet alleen leiden tot nieuwe gezondheidsklachten, ook kunnen ze de werl8 consumentengtds vtet 2C.14 CONSU'4ENTEN BON D.NL
193 keer betrof het een serieus gezondheidsprobleem en 10 keer was er zelfs iemand overleden.' Bij het Lareb zijn afgelopen jaar ruim 17.000 meldingen van bijwerkingen binnengekomen van zowel patiënten als hulpverleners. Kant 'Het aantal meldingen groeit, maar is nog steeds laag. Velen weten nog niet dat ze bijwerkingen kunnen melden. Uit het onderzoek bleek dat slechts 17% daarvan op de hoogte is.' Toch is het belangrijk om vermoedens van bijwerkingen te melden. Kant legt uil 'De eisen die gesteld worden aan medicijnen zijn streng. Fabrikanten moeten met gedegen onderzoek aantonen dat het medicijn doet waarvoor het bedoeld is en ook wat de bijwerkingen ervan zijn. Daarna weten we veel, maar zeldzame bijwerkingen kunnen we missen.' s het medicijn eenmaal goedgekeurd, dan gebruiken veel meer patiënten het. Dan kunnen bijwerkingen optreden die niet eerder gesignaleerd zijn. Zo is via meldingen ontdekt dat maagzuurremmers met omeprazol een tekort aan vitamine Brz kunnen veroorzaken. En dat overmatig gebruik van neusspray kan leiden tot Otrivinisme.Duizerigheid Huiduilslag n"no- _ [atmëfampen cinaties Maaoklachlen - MSSELUK] ED xio.n*mrí runlfiístlc Duizeliqheid Darm- HalluCinalies kramperitiigëëiiifnïíríï'ioïn'rii nanucil;tj[g; $uizeli ghei d CONSU'4ENTENBON D,NL waardoorjejuist last houdt van een verstopte neus en te lang doorgaat met het middel. Zelfs vitaminepreparaten die vei- ig lijken, kunnen vervelende bijwerkingen veroorzaken, zoals acneachtige huiduitslag bij vitamine Bu en zenuwschade bij hoge doseringen vitamine Be. Kennis delen 'Het is lastig om te bepalen of een bijwerking een direct gevolg is van het geneesmiddel of dat er een andere oorzaak is', vertelt Kant. 'Bij het Lareb werken artsen en apothekers die de meldingen bekijken en nagaan of een dergelijke klacht eerder bij dat middel is gemeld. Zo nodig nemen ze contact op met de melder of de arts.'bij de tien meldingen van een overlijden door NSAD's is twee keer de relatie met het gebruik van dit middel waarschijnfijk. Kant: 'Als het aannemelijk is dat de klachten inderdaad voortkomen uit het gebruik van een medicijn, dan delen we die kennis met artsen en apothekers en melden \rye dit aan het College ter Beoordelilg van Geneesmiddelen.Zij bepalen wat er verder moet gebeuren. Dat kan variëren van ' 77% zoekt informatie over bijwerkingen in i"l:':":'ï 'k ben vast níet de enige met een allergíe voor diclofenac' KTTY CROMBACH het vermelden van de nieuwe bijwerking op de bijsluiter, tot strengere richilijnen \ryaarvoor het medicijn mag worden voorgeschreven, tot - in het uiterste geval - het intrekken van de vergunning voor de verkoop van het medicijn in Nederland.' Ondanks kritiek verandert er overigens voorlopig niets aan de wije verkoop van NSAD's in Nederland. Overleggen Van de ondervraagde panelleden meldt &t% nooit aan een arts of apotheker welke middelen ze zonder recept kopen en gebruiken. Zeker als je meerdere medicijnen gebruikt of antibiotica, bloeddrukverlagers, stollingsremmers (bloedverdunners) of antidepressiva krij gt voorgeschreven, is het belangrijk om met de arts of apotheker te overleggen of de zelfzorgmiddelen geen kwaad kururen. Ook is het verstandig van die middelen de bijsluiter te lezen. Hierin staat veel informatie over bijwerkingen. Ook Kitty Crombach kan hierover meepraten. 'Als ik vooraf de bijsluiter had gelezen, had ik de klachten waarschijnlijk wel eerder herkend. Dat deze medicijnen makkelijk te krijgen zijn, wil niet zeggen dat ze altijd veilig zijn. Want al komt het niet veel voor, ik ben vast niet de enige met een allergie voor diclofenac.' K consumentengtds MEr 2or4 l9
voeding 8 gezondheid kort ïïjh#ïi, '- iiïïi;;!ï"hl:*mxlffi iï,',f*::ïl-:ï'ffiïïïiiijf,lë':,1h:* á ra voedingszuur (6itr6enzuur), l:j lé:l; dilë:i,:t,,'ffi Ji'fli'i,ï,1,,,, sfl# ïen minsre ho;;;;;ioi ri. r,rr, rr*' "ini., à#4 Kletsplaatje Met twee suikerklontjes per glas kun je het vitaminewater van Sourcy beter frisdrank noemen. Sap van de sinaasappel en de Aziatische citrusvrucht calamansi zit er niet in. En wat de toegevoegde vitaminen betreft: vitamine C en Bs krijgen we al voldoende binnen. Sourcy vindt een aanpassing van de verpakking niet nodig, maar daar denkt u anders over: met tweederde van de stemmen is Sourcy overtuigend Kletsplaatje van de maand. U kunt nieuwe kletsplaatjes inzenden en uw stem uitbrengen op consumentênbond.nl,/kletsplaatjevandemaand. lmplantaten gereg istreerd Een landelijk register van implantaten, zoals borstimplantaten, kunstheupen en pacemakers, moet ervoor zorgen dat dragers in de toekomst snel opgespoord kunnen worden als dat nodig is. Tot de zomer voert het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu een proefproject uit voor draagsters van borstimplantaten. Het landelijke register gaat naar verwachting eind dit jaar van start. ZíekenhuÍs luístert níet Patiënten in het ziekenhuis krijgen weinig ruimte om hun mond te roeren, meldt het Rathenau lnstituut. Patiënten die zích kritisch opstellen lopen het rísico weggezet te worden als 'lastig en veeleisend'en daardoor een tekort aan zorg te krijgen. Ziekenhuizen zouden vaker moeten luisteren naar ervaringen van patiënten. Zo kunnen medische mrssers voorkomen worden en wordt zorg efficiënter en patiëntvriendelijker, concludeert het instituut. Glutenvrij brood te zout Glutenvrij brood is vaak veel te zout, toont de Gezondgids in het aprilnummer aan. ln zeven van de tien onderzochte producten zat meer zout dan wettelijk is toegestaan in gewoon brood. Ook kwam de voedingswaarde-informatie op het etiket vaak niet overeen met de gemeten hoeveelheden. Dat maakt het lastig een gezond glutenvrij brood te kiezen. Bekijk ook de video op www.consumentenbond.nl/glutenvrijbrood f Q consuvrníengtds MEr 2or4 CONSUMENTÉNBOND,N L
miljoen Nederiand ers werien in de periode 201-0 tot 2AL2 'oehandeld door een alternatief genezer Bron: CBS Onveilig vlees De Onderzoeksraad voor Veiligheid startte na het paardenvleesschandaal ín 2Ol3 een onderzoek naar de risico's in de vleesketen. De resultaten zijn niet mals: fraude met vlees komt nog steeds voor, door afvalvlees te verkopen voor menselijke consumptie. Hygiëneregels in slachterijen worden vaak niet gevolgd en geïmporteerd vlees is niet altijd veilig. Wat de gevolgen zijn voor de volksgezondheid is moeilijk te bepalen. De Consumentenbond pleit al langer voor beter toezicht, dat is verzwakt door forse bezuinigingen. ls dat wel vers? Een vers voedingsmiddel volgen tijdens transport en opslag. De Pasteur Sensor Tag, een flexibel kaartje bestaande uit drie chips en batterijen, kan dat. De chip registreert temperatuur, luchtvochtigheid, ph en bepaalde gassen en berekent hoe lang het product nog houdbaar is. De tag is klaar voor gebruik op grootverpakkingen en rnoet voedselverspilling tegengaan. Overgewicht rísíco voor eíerstokkanker,8e5. 3 3Ell Voor het êerst is eangetoond dat overgewicht het risico op eierstokkanker veíhoogt, zo heeft het Wereld Kanker Onderzoek Fonds bekendgemaak, Eierstokkanker werd tot nu alleen in verband gebracht met factoren waarop we weinig tot geen invloed hebben, zoals leeftijd en erfelijkheid. Een veelgebruikte methode om te berekenen of iemand een gezond gewicht heeft is de Body Mass lndex (BMl). Uít analyses van 25 wetenschappelijke studies blijkt nu dat voor elke extra vijf eenheden van de BM het rísico op eierstokkanker met 6% toeneemt. Eierstokkanker staat op de zevende plaats van de meestvoorkomende kankersoorten bij vrouwen in Nederland. rn[, r', tul CONSU14ENTENBOND,N L CoNSUMENTENGToS ver zora ft