PRAKTISCH MILIEUBELEIDIN DE GRAFIMEDIA RI&E 3 ADVIES rapport: 2016 MilileuRie Van Elst Uitgave van: : Dienstencentrum dinsdag 8 november 2016
Totaalrapport Milieumaatregelen (inclusief energie en afvalpreventie) Rapport van 2016 MilileuRie Van Elst te Apeldoorn dinsdag 8 november 2016 3 van 23
1. Bedrijfsprofiel In de hieronderstaande paragrafen vindt u als eerste algemene NAW gegevens over uw bedrijf waarna in de daaropvolgende paragraaf een overzicht wordt gegeven over de in uw bedrijf aanwezige bedrijfsprocessen en specifieke grafische machines en de afdelingen waar deze onder vallen. Bezoekadres: Schumanpark 75 Postcode: 7336 AS Vestigingsplaats: Apeldoorn Postbus: 703 Postbus postcode: 7300 AP Postbus plaats: Apeldoorn Directie: O. Bruinsma Contactpersoon: P. van den Brink Telefoonnummer: 0555433280 Faxnummer: 0555333285 Email adres: info@vanelst.org Aantal werknemers: 1125 Uitvoerder: P. van den Brink Functie: Milieu Werkzame personen: 24 Uitvoerder Functie Email P. van den Brink Milieu M. Bouwman HRM marybouwman@vanelst.org M. Coenen Plv. productieleider mennocoenen@vanelst.org 4 van 23
2. Bedrijfsactiviteiten Hier ziet u de afdelingen in uw bedrijf en de daarin toegedeelde bedrijfsprocessen. Bedrijfskantoor Kantooromgeving. De medewerkers op deze afdeling verrichten grotendeels administratieve en telefonische werkzaamheden m.b.v. diverse ICTvoorzieningen. Ter voorbereiding, ondersteuning en verwerking van de diverse nabewerkingsprocessen. Bedrijfsonderdelen: Kanto(o)r(en) Productiehal Productieomgeving, alwaar de diverse nabewerkingsprocessen plaatsvinden, zoals snijden, vouwen, hechten, binden, couverteren, sealen e.d. Met behulp van de daarvoor bedoelde machines, en randapparatuur. Bedrijfsonderdelen: Nabewerking / Binderij Expeditie en Magazijn Productieomgeving. De voortgang van de diverse nabewerkingsprocessen wordt mede bepaald door een juiste aan en afvoer van de te verwerken producten resp. verwerkte producten. Het op voorraad hebben van de diverse producten, zoals bijv. dozen en folie wordt verzorgd door het bedrijfskantoor. Bedrijfsonderdelen: Expeditie 5 van 23
3. Milieumaatregelen (Algemeen) Dit onderdeel van de lijst Milieumaatregelen gaat met name in op de algemeen van toepassing zijnde milieumaatregelen in onze branche. Hierbij valt te denken aan milieumaatregelen met betrekking tot een verantwoord beleid rond grond, hulp en afvalstoffen, geluid en geurhinder en lozingen van afvalwater. Kortom deze lijst gaat in op de op de branche van toepassing zijnde milieuaspecten. Bedrijf Algemeen Nummer Omschrijving maatregel Factsheet of Bronmateriaal RIO.1 In rioleringstekening vastleggen van de loop van het rioolstelsel en de aansluitpunten van openbaar riool rioleringen RIO.2 Afdichten van bestaande schrobputjes in werkruimtes en opslagplaatsen waar chemicaliën voorkomen rioleringen RIO.3 Bij nieuwe situaties geen schrobputjes in werkvloeren en opslagplaatsen rioleringen RIO.4 Bij nieuwe situaties: rioolbuizen dienen bestand te zijn tegen de te lozen stoffen, en de stoffen die eventueel bij calamiteiten vrij kunnen komen rioleringen nvt RIO.5 Bij nieuwe situaties: een inspectieputje, indien dat niet mogelijk is overleg met bevoegd gezag voor een andere monstername rioleringen nvt RIO.6 Aantasting en deformatie van het riool moet worden voorkomen rioleringen RIO.7 Voorkomen van lekkage van rioleringen en als gevolg daarvan bodemverontreiniging door jaarlijkse inspectie, voor zover dit bovenvloers en in kruipruimten mogelijk is rioleringen VVE van het bedrijventerrein regelt dit. 6 van 23
Bedrijf Algemeen Nummer Omschrijving maatregel Factsheet of Bronmateriaal RIO.8 RIO.9 RIO.10 Nagaan of niet te inspecteren delen van de riolering beschadigd kunnen zijn geraakt in het verleden. Bij aanwijzingen voor lekkages in het verleden zo mogelijk inwendig inspecteren van de riolering met een camera Jaarlijks reinigen en controleren van de oliewaterafscheider door een rioleringreinigingsbedrijf Eenmalige controle of schoonwaterriool dan wel afvalwaterriool correct op het gemeentelijk schoonwaterriool dan wel afvalwaterriool is aangesloten rioleringen nvt rioleringen nvt rioleringen nvt RIO.11 Bij nieuwe situaties m.b.t. 220, 240, 260: installatie van een afsluiter tussen het bedrijfsriool en openbare riool Bestaande situaties: er dient een voorziening aanwezig te zijn om de bedrijfsriolering in geval van calamiteiten van het openbaar riool rioleringen nvt RIO.12 In geval van calamiteiten: afsluiten riool, leegzuigen en vloeistof afvoeren als gevaarlijk afval en de calamiteit melden rioleringen nvt OGT.x Opslag in ondergrondse tanks overeenkomstig beschermingsniveau CPR 91 ondergrondse tanks nvt IMZ014 Het bedrijf beschikt over een goed werkend milieuzorgsysteem factsheet milieuzorg 7 van 23
Bedrijf Algemeen Nummer Omschrijving maatregel Factsheet of Bronmateriaal IMZ015 IMZ016 IMZ017 IMZ018 VER LOZ RIO Het bedrijf heeft gecontroleerd in hoeverre de vergunningverlener de maatregelen uit de Milieubeleidsovereenkomst toegepast heeft in haar milieuvergunning (zijn er concrete MBOvergunningvoorschriften opgenomen?) Het bedrijf maakt ten behoeve van het opstellen van een officiële WMmelding gebruik van het speciaal voor de grafimediabranche ontwikkelt meldingsformulier Het bedrijf maakt ten behoeve van het aanvragen van een milieubeheervergunning, gebruik van het speciaal voor de grafimediabranche ontwikkelt Aanvraagformulier WM. Het bedrijf maakt ten behoeve van het aanvragen van een Wvovergunning gebruik van het speciaal voor de grafimediabranche ontwikkelde formulier Wvovergunning. (Alleen van toepassing op flexografie, zeefdrukkerijen en diepdruk) Factsheet Ver: Vergunningen is aandachtig doorgenomen (zie helpfile) Factsheet 'Loz: lozingen' is aandachtig doorgenomen (zie helpfile) Factsheet 'Rio: Rioleringen' is aandachtig doorgenomen vergunningen meldingsformulier nvt meldingsformulier nvt VWO formulier nvt vergunningen lozingen rioleringen 8 van 23
Bedrijf Algemeen Nummer Omschrijving maatregel Factsheet of Bronmateriaal IMZ Factsheet Imz: Milieuzorg is aandachtig doorgenomen (zie helpfile) factsheet milieuzorg IMZ31 Het bedrijf beschikt over een overzichtelijk Gevaarlijk Stoffenregister. CMBO Gevaarlijk Stoffenregister nvt BSB.x Deelname aan het BSBprogramma 'Bodemsanering van in gebruik zijnde bedrijfsterreinen' (zie factsheet Bodemsanering) Containermaatrege len nvt OGT.x Voorkomen van bodemverontreiniging bij ondergrondse tanks. (zie factsheet Ondergrondse tanks) Containermaatrege len nvt BSB.x Deelname aan het BSBprogramma 'Bodemsanering van in gebruik zijnde bedrijfsterreinen' (zie factsheet Bodemsanering) Bodemsanering nvt 3.1 Maatregelen per afdeling In dit deel van de checklist vindt u de milieumaatregelen die specifiek verbonden zijn aan de grafische bedrijfsprocessen die u opgegeven heeft. Bedrijfskantoor Nummer Omschrijving maatregel Factsheet of Bronmateriial ESV.x Afvalstoffen afvoeren conform de EURAL wetgeving (ESVlijst / Milieuinformatie leveranciers) Grond, hulp en afvalstoffen: ESVlijst Lozingsbeleid Milieuinformatiesy nvt I.o.v. met onze afvalverwerken wordt restmateriaal afgevoerd. Zij voorzien ons van stickers die wij op dit 9 van 23
Bedrijfskantoor Nummer Omschrijving maatregel Factsheet of Bronmateriial ESV.x Afvalstoffen afvoeren conform de EURAL wetgeving steem leveranciers restafval moeten plakken. GHA.2 (ESVlijst / Milieuinformatie leveranciers) Grond, hulp en afvalstoffen IMZ019 IMZ020 IMZ021 a Oud papier wordt apart ingezameld. Klein gevaarlijk afval (KGA) wordt apart ingezameld en afgegeven aan een erkende inzamelaar Tonercardridges wordt apart ingezameld en ter hergebruik aangeboden. Interne milieuzorg Interne milieuzorg Interne milieuzorg IMZ021 b Tonercardridges (zwart) worden als gewoon bedrijfsafval verwijderd, omdat ze niet ter hergebruik aangeboden kunnen worden. Interne milieuzorg nvt Alle lege cartridges e.d. worden teruggestuurd naar Xerox. IMZ021 c Tonercardridges (kleur) worden apart als gevaarlijk afval ingezameld, omdat ze niet ter hergebruik aangeboden kunnen worden. Interne milieuzorg nvt Alle lege cartridges e.d. worden teruggestuurd naar Xerox. Productiehal Nummer Omschrijving maatregel Factsheet of Bronmateriial IMZ013 Factsheet Module 280 Nabewerken is aandachtig doorgenomen (zie helpfile) Interne milieuzorg 10 van 23
Productiehal Nummer Omschrijving maatregel Factsheet of Bronmateriial OPS.x Omgang met gevaarlijke stoffen (opslag en gebruik) overeenkomstig beschermingsniveau CPR 151 richtlijn / PGS 15 Richtlijn Opslag gevaarlijke stoffen in emballage nvt ESV.x Afvalstoffen afvoeren conform de EURAL wetgeving (ESVlijst / Milieuinformatie leveranciers) Grond, hulp en afvalstoffen: ESVlijst Lozingsbeleid Milieuinformatiesy steem leveranciers nvt I.o.m. onze afvalverwerker wordt evt. restafval conform de richtlijnen afgevoerd. BOD.1 Beoordeling van bestaande werkvloeren en zo nodig aanvullende voorzieningen en maatregelen treffen. (Dit geldt voor bestaande situaties.) Vloeistofkerendhei d van werkvloeren BOD.2 Aanbrengen van vloeistofdichte of vloeistofkerende vloeren. (Dit geldt voor nieuwe situaties) Vloeistofkerendhei d van werkvloeren nvt GEL.1x Geluid: Toepassing van maatregelen ter voorkoming of wegname van geluidhinder (zie Factsheet Geluidhinder) Containermaatrege len GEL.2x Trilling: Toepassing van maatregelen ter voorkoming of wegname van Trillinghinder (zie Factsheet Geluidhinder) Containermaatrege len nvt MIS.x Gebruik en afvoer van (gevaarlijke) stoffen door gebruik te maken van Milieuinformatiesysteem leveranciers (zie factsheet Milieuinformatiesysteem leveranciers) Containermaatrege len nvt Er is vrijwel geen sprake van gevaarlijk afval. LOZ.1 Afvalstoffen en spoelwater alleen lozen indien Milieu informatie leveranciers dit toestaat Lozingsbeleid nvt 11 van 23
Productiehal Nummer Omschrijving maatregel Factsheet of Bronmateriial GHA.2 Afvoer afvalstoffen volgens voorkeursvolgorde: lozen bedrijfsafval gevaarlijk afval Grond, hulp en afvalstoffen GHA.3 Poetsdoeken zijn gevaarlijk afval Grond, hulp en afvalstoffen Gebruikte poetsdoeken gaan retour leverancier. GHA.4 Poetsdoeken milieuhygiënisch opslaan en afvoeren Grond, hulp en afvalstoffen Gebruikte poetsdoeken gaan retour leverancier. GHA.5 Onzeker: Inzameling en recycling van krimp en rekfolie Grond, hulp en afvalstoffen 280.1 Niet lozen restanten waterige lijmen 280.2 Minimaliseren vracht waterige lijmen in spoelwater 280.3 Alleen lozen van spoelwater met waterige lijmen als loosbaar volgens Milieuinformatiesysteem leveranciers Nabewerken Nabewerken Nabewerken IMZ019 IMZ020 IMZ030 Oud papier wordt apart ingezameld. Klein gevaarlijk afval (KGA) wordt apart ingezameld en afgegeven aan een erkende inzamelaar Het bedrijf beschikt over alle relevante veiligheidsinformatiebladen van de stoffen die op deze afdeling gebruikt worden. Interne milieuzorg Interne milieuzorg Interne milieuzorg 12 van 23
Expeditie en Magazijn Nummer Omschrijving maatregel Factsheet of Bronmateriial OPS.x Omgang met gevaarlijke stoffen (opslag en gebruik) overeenkomstig beschermingsniveau CPR 151 richtlijn / PGS 15 Richtlijn Opslag gevaarlijke stoffen in emballage Door geringe hoeveelheid is dit eigenlijk niet van toepassing. ESV.x Afvalstoffen afvoeren conform de EURAL wetgeving (ESVlijst / Milieuinformatie leveranciers) Grond, hulp en afvalstoffen: ESVlijst Lozingsbeleid Milieuinformatiesy steem leveranciers nvt i.o.m. onze afvalwerking wordt evt. restafval volgens richtlijnen afgevoerd. BOD.1 Beoordeling van bestaande werkvloeren en zo nodig aanvullende voorzieningen en maatregelen treffen. (Dit geldt voor bestaande situaties.) Vloeistofkerendhei d van werkvloeren nvt BOD.2 Aanbrengen van vloeistofdichte of vloeistofkerende vloeren. (Dit geldt voor nieuwe situaties) Vloeistofkerendhei d van werkvloeren nvt GEL.1x Geluid: Toepassing van maatregelen ter voorkoming of wegname van geluidhinder (zie Factsheet Geluidhinder) Containermaatrege len GEL.2x Trilling: Toepassing van maatregelen ter voorkoming of wegname van Trillinghinder (zie Factsheet Geluidhinder) Containermaatrege len nvt MIS.x Gebruik en afvoer van (gevaarlijke) stoffen door gebruik te maken van Milieuinformatiesysteem leveranciers (zie factsheet Milieuinformatiesysteem leveranciers) Containermaatrege len i.o.m. onze afvalwerking wordt evt. restafval volgens richtlijnen afgevoerd. GHA.2 Afvoer afvalstoffen volgens voorkeursvolgorde: lozen bedrijfsafval gevaarlijk afval Grond, hulp en afvalstoffen 13 van 23
Expeditie en Magazijn Nummer Omschrijving maatregel Factsheet of Bronmateriial GHA.3 Poetsdoeken zijn gevaarlijk afval Grond, hulp en afvalstoffen GHA.3 Poetsdoeken milieuhygiënisch opslaan en afvoeren Grond, hulp en afvalstoffen GHA.4 Poetsdoeken milieuhygiënisch opslaan en afvoeren Grond, hulp en afvalstoffen IMZ019 Oud papier wordt apart ingezameld. Interne milieuzorg IMZ020 Klein gevaarlijk afval (KGA) wordt apart ingezameld en afgegeven aan een erkende inzamelaar Interne milieuzorg Er is vrijwel geen sprake van gevaarlijk afval. 14 van 23
4. Energiemaatregelen en afvalpreventiemaatregelen In dit hoofdstuk worden energieanalyse, energiemaatregelen en afvalpreventiemaatregelen behandeld. 4.1 Analyse Energieverbruik 1 Welke Energiegegevens worden gemeten en geregistreerd en hoe frequent? 2 Wordt er aan energiebeheer gedaan? Zo ja, hoe? 3 Overzicht ingekochte jaarverbruik per energiedagen (in jaar) gas m3 electriciteit kwh olie l stoom ton warm water m3 MJ MJ MJ MJ MJ De corresponderende kosten van het ingekochte energieverbruik zijn (in euro's): gas electriciteit olie overig Deze gegevens zijn af te leiden uit de energierekening Het aandaal duurzaam ingekochte energie is: Warmte MJ Electriciteit MJ 4 Is het in vraag 3 vermelde energieverbruik representatief voor het jaarlijkse energieverbruik in de inrichting? 5. Wij weten wat duurzame energie voor ons bedrijf kan betekenen. 15 van 23
4.2 Energiemaatregelen De volgende lijst Energiemaatregelen is van toepassing op de gehele branche en beschrijft de verschillende aspecten van het omgaan met energie. Er zijn binnen de branche geen Meerjarenafsprakenenergieefficiency (MJA) afgesloten, omdat reeds de in de Milieubeleidsovereenkomst gemaakte afspraken leidend zijn. In 1998 is onderzoek gedaan naar het energiegebruik in de grafische industrie (Monitoring Energiegebruik in de Grafische Industrie. In dit onderzoek werd geconcludeerd dat de branche in1997 een energieefficiency verbetering ten opzichte van 1989 hebben bereikt van 25%. Hiermee voldeed de branche ruimschoots aan de in de MBO opgenomen norm van 20% energieefficiency verbetering in 2000. Overzicht van de maatregelen uit groep: productie P.1 Energiezuinige persaandrijving nvt P.2 Gasgestookte IR droging in plaats van elektrisch gestookte (IR)droging P.3 Hergebruik restwarmte van droger en/of nageschakelde techniek P.4 Optimaliseren luchthuishouding drogers P.5 Schakel machines uit in plaats van standby nvt nvt nvt Overzicht van de maatregelen uit groep: gebouw A.1 Gebouworiëntatie A.2 Isolatie A.3 Beperken zoninstraling 16 van 23
Overzicht van de maatregelen uit groep: daglicht A.4 Maak gebruik van daglicht Overzicht van de maatregelen uit groep: ventilatie A.5 Optimaliseren ventilatie A.6 Frequentieregeling ventilatoren A.7 Ventilatieverlies voorkomen A.8 Warmteterugwinning uit ventilatielucht Ja, afzuiger. Overzicht van de maatregelen uit groep: verwarming A.9 Good housekeeping verwarming A.10 Regelen temperatuur per ruimte A.11 Ondersteuningsventilatoren (down flow ventilatoren) A.12 Toepassen van hoog rendement luchtverhitters A.13 Toepassen van stralingsverwarming A.14 Toepassen Lage Temperatuur Verwarmingssysteem A.15 Warmwaterproductie op afnamepunt nvt nvt nvt 17 van 23
Overzicht van de maatregelen uit groep: verwarming A.16 HR ketel of warmtepomp A.17 Weersafhankelijke regeling A.18 Optimaliseringseenheid nvt A.19 Cascade/ ketelvolgorde schakeling A.20 Isolatie leidingen, afsluiters, appendages nvt Overzicht van de maatregelen uit groep: ruimtekoeling A.21 Verdampingskoeling (adiabatische koeling) A.22 Good housekeeping ruimtekoeling nvt nvt A.23 Puntafzuiging nvt Overzicht van de maatregelen uit groep: bevochtiging A.24 Toepassen energiezuinig bevochtigingssysteem A.25 Good housekeeping bevochtiging nvt nvt Overzicht van de maatregelen uit groep: verlichting 18 van 23
Overzicht van de maatregelen uit groep: verlichting A.26 Verlichtingsplan opstellen A.27 Energiezuinige verlichting A.28 Schakelmogelijkheden verlichting Overzicht van de maatregelen uit groep: energie A.29 Laat niet onnodig apparatuur aanstaan Overzicht van de maatregelen uit groep: perslucht/vacuum F.1 Gebruik van restwarmte van pompen en compressoren F.2 Centraal systeem met cascadeschakeling pompen en compressoren Overzicht van de maatregelen uit groep: perslucht F.3 Zuinige compressoren F.4 Aanzuigen buitenlucht F.5 Good housekeeping perslucht F.6 Afsluiter plaatsen per gebruiker/ gebruikersgroep 19 van 23
Overzicht van de maatregelen uit groep: perslucht F.7 Gescheiden hoge en lage druknet Blaas en persdruk. F.8 Optimaliseren leidingdiameters en grootte buffervat F.9 Vlotter gestuurde waterafscheider (i.p.v. tijdgestuurde) F.10 Gebruik geen perslucht maar stofzuiger met HEPA filter nvt Overzicht van de maatregelen uit groep: vacuum F.11 Good housekeeping vacuüm Pomp maakt vacuum op aanvraag. Overzicht van de maatregelen uit groep: gekoeld water F.12 Isolatie koudeleidingen nvt F.13 Gebruik vrije koeling nvt F.14 Energiezuinige koelmachines nvt F.15 Weersafhankelijke regeling gekoeld water F.16 Good housekeeping gekoeld water nvt nvt F.17 Gebruik condensorwarmte nvt 20 van 23
Overzicht van de maatregelen uit groep: uitfasering F.18 Uitfasering R22 (informatief) nvt Overzicht van de maatregelen uit groep: stofsnipperafzuiging F.19 Optimaliseren stof/snipperafzuiging Gescheiden stof en snippers. Overzicht van de maatregelen uit groep: elektriciteit/aardgas algemeen EA.1 Gebouw beheer systeem nvt EA.2 EA.3 Cos phi verbeteren (blindstroom) Beperk gelijktijdige vermogensopname bij grote elektriciteitsverbruikers nvt EA.4 Energiemanagement Overzicht van de maatregelen uit groep: groene stroom D.1 Inkoop groene stroom nvt Overzicht van de maatregelen uit groep: bedrijfsafval D.2 Biomassa (papier) nvt 21 van 23
Overzicht van de maatregelen uit groep: warmtepompen D.3 Warmtepompen op buitenlucht nvt Overzicht van de maatregelen uit groep: zon D.4 Zon PV en Zon thermisch nvt Overzicht van de maatregelen uit groep: thermische opslag in de bodem D.5 Thermische energieopslag in de bodem nvt 22 van 23
5. Afvalpreventiemaatregelen Onderstaande lijst geeft inzicht in de maatregelen die door bedrijven getroffen kunnen worden op het gebied van afvalpreventie, alsmede de te volgen werkwijze op basis waarvan deze maatregelen in de bedrijfsvoering geïmplementeerd worden. De bijbehorende factsheet is van toepassing op alle bedrijven binnen de bedrijfstak. Onder afvalpreventie wordt in dit kader verstaan: het voorkomen of beperken van het ontstaan van afval door reductie aan de bron of door intern hergebruik. Ten aanzien van de maatregelen op gebied van afvalpreventie valt het volgende onderscheid te maken: Generieke maatregelen en Voorkeursmaatregelen. Er is geen invoeringstermijn aan de maatregelen verbonden. van deze maatregelen wordt niet door middel van een vergunning afgedwongen. Productiehal APR.41 a APR.41 c APR.41 d APR.44 APR.45 APR.46 Vermindering van papier, karton en folieafval door optimale instelling van afwerkmachines Vermindering van papier, karton en folieafval door inschiet te gebruiken als verpakkingsmateriaal Vermindering van papier, karton en folieafval door overslag door vacuümzuigers Verminder zoveel mogelijk het ontstaan van inschiet, uitval en overproductie door intern hergebruik en afstemming Stem zoveel mogelijk het volume van emballage van hulpstoffen af op het verbruik, zodanig dat zo weinig mogelijk verpakkingsafval ontstaat Maak zo efficiënt mogelijk gebruik van poetsdoeken nvt nvt APR.47 Toepassen digitaal drukken nvt APR.40 1 Goed leegmaken van verpakking en emballage van stoffen voordat deze als afval wordt behandeld 23 van 23