Alterfin cvba Coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Haachtsesteenweg 159, B-1030 Brussel HR Brussel 586069 btw BE 453.804.602 Bureau Verslag van de Algemene Vergadering van Alterfin cvba - 19 maart 2016 - Dominique Morel, voorzitster van de Raad van Bestuur, opent de vergadering om 15.35 uur. Julie Depelchin is secretaris en Jan De Grande en Alex Tack zijn stemopnemers. De voorzitster, de stemopnemers en de secretaris vormen het bureau van de vergadering. Alle leden van het bureau zijn op de aanwezigheidslijst vermeld. Samenstelling van de vergadering De in de aanwezigheidslijst vermelde vennoten zijn aanwezig of worden vertegenwoordigd. De aanwezigheidslijst wordt ingevuld en ondertekend. Aanwezige vennoten: 124 Vertegenwoordigde vennoten: 33 Stemgerechtigde vennoten: 157 Totaal aantal stemrechten: 38.256 Maximaal aantal stemrechten: 3.826 Het maximaal aantal stemmen op de Algemene Vergadering (A.V.): 38.013 Inleiding van de Voorzitster Na voorstelling van het bureau aan de vergadering heet de voorzitster van de Raad van Bestuur, Dominique Morel, de aanwezigen welkom. Op de agenda van de A.V.: 1 Verslag van de A.V. 2015 2 Jaarverslag 2015 NBB 3 Jaarrekeningen 2015 NBB 4 Verslag van de Commissaris-Revisor 5 Bestemming van de resultaten 2015 6 Kwijting van de bestuurders 7 Kwijting van de Commissaris-Revisor 8 Vooruitzichten 2016 De voorzitster stelt voor dat de vennoten hun vragen na elk agendapunt stellen en dat alle stemmingen op het einde van de A.V. gehouden worden (in dit verslag wordt het resultaat van de stemming echter na elk punt vermeld). Verslag van de Algemene Vergadering van Alterfin cvba van 19/03/2016 p. 1 / 8
1. Goedkeuring van het verslag van de Algemene Vergadering van 28 maart 2015 Jean-Marc Debricon, general manager, stelt voor om samen met Alex Tack (Portfolio Manager Latijns-Amerika) en Caterina Giordano (Portfolio Manager Afrika) eerst verder in te gaan op de vragen van de A.V. 2015: - Door ebola getroffen werkgebied: Alterfin is haar partners in de door ebola getroffen gebieden blijven steunen. Hun leningen werden terugbetaald en in sommige gevallen zelfs vernieuwd voor de noodzakelijke reconstructie na de ebola-epidemie. - Evolutie van ons beleid inzake investeringen in landbouw: we blijven verder fors in de landbouwsector investeren; even eraan herinneren dat 45% van onze investeringen naar landbouw gaan; tellen we daar rurale microfinanciering bij, dan komen we zelfs uit op 55% van onze investeringen. In 2015 spitsten we onze aandacht binnen landbouw toe op geografische diversiteit en producten. - Impact van het gebruik van nieuwe technologieën op de rentevoeten binnen microfinanciering: onze Keniaanse partner, MUSONI, is pas met het gebruik van die nieuwe technologieën gestart en dus is het nog te vroeg om de impact op de tarieven te evalueren; we blijven dit echter van heel nabij opvolgen. - Ontwikkeling van synergieën tussen de verschillende partners: de uitwisselingen tussen partners dankzij de banden die door de kredietbeheerders werden gesmeed, werpen verder vruchten af: zo konden de koffieboeren uit Honduras in 2015 een bezoek brengen aan een Peruviaanse fabriek van biologische meststoffen van een van onze partners uit Peru. - Groei van onze activiteiten in Afrika: in Afrika tellen we 30 partners (gefinancierd door Fefisol en/of Alterfin) en breidden we, in 2015, het personeelsbestand voor Afrika verder uit (2 nieuwe aanwervingen); dat zal ongetwijfeld een invloed hebben op de groei van onze Afrikaanse portefeuille. Overigens werd in 2015 het KAMPANI fonds gelanceerd dat zopas zijn eerste krediet aan een Afrikaanse partner verstrekte. - Eigendom van een pand in Paraguay: dit pand verdween in juni 2015 uit onze rekeningen door aankoop van aandelen in een Paraguayaanse onderneming die het gebouw overnam. Die aandelen werden in januari 2016 verkocht met een kleine meerwaarde ten opzichte van de waarde van het pand die we in 2014 boekten. - Impact van de evolutie van de USD ten opzichte van de EUR: de stijging van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro in 2015 vertaalt zich door een hogere kostprijs van onze lening in dollar; die wordt echter ruimschoots gecompenseerd door de waardevermeerdering in euro van de inkomsten voortgebracht door een portefeuille die overwegend in dollar is uitgedrukt. - Technische bijstand: hoewel we momenteel geen fondsen hebben die we rechtstreeks voor technische bijstand kunnen investeren, zijn we blijven doorwerken met de fondsen die FEFISOL voor de technische bijstand ter beschikking stelde. We wensen deze technische bijstandsmogelijkheid voor onze partners overigens te ontwikkelen. - Conflicten in Afrika: we zijn in slechts een conflictzone, namelijk in de Kivu, aanwezig. Investeren in andere conflictzones is helaas niet mogelijk omdat we ons kapitaal daardoor aan te veel risico zouden blootstellen. - Verkrijgen van subsidies, steun van stichtingen, privé-instellingen, enz.: Alterfin ontvangt geen giften of subsidies. Maar we blijven verder werken met de Amerikaanse stichting Calvert Foundation die ons fondsen in dollars leent (de samenwerkingsvoorwaarden werden ten behoeve van een beter evenwicht tussen onze twee instellingen gewijzigd). Bovendien gingen we een nieuwe samenwerking aan met een andere Amerikaanse stichting, Impact Assets, waarvan we de eerste fondsen (eveneens leningen in dollars) in 2016 ontvingen. - Hoe groeien zonder de risico s te vergroten: dat proberen we door onze activiteiten te diversifiëren, niet enkel op het vlak van de fondsen die we ontvangen, maar ook en vooral op het vlak van onze investeringen in het Zuiden. We hebben ook onze inspanningen inzake invordering van kredieten in moeilijkheden opgevoerd. Tot slot werken we samen met NGO s en andere sociale investeerders om de risico s van de partners waarin we samen investeren te delen. Verslag van de Algemene Vergadering van Alterfin cvba van 19/03/2016 p. 2 / 8
- Evolutie van de reserves en voorzieningen voor risico's: dit jaar boekten we heel wat waardeverminderingen op dubieuze vorderingen en verhoogden, systematiseerden en verbeterden we onze invorderingsprocedures aanzienlijk om in een volgend stadium die waardeverminderingen uit het verleden te kunnen terugvorderen. Uiteraard vergt dat alles tijd en inspanningen op lange termijn. Deliberaties en beslissingen Geen vragen van de vennoten bij het verslag van de A.V. 2015. Het verslag werd als volgt goedgekeurd (aantal stemmen): Voor: 37.836 Tegen: 0 Onthoudingen: 177 Totaal: 38.013 2. Bespreking van en stemming over het jaarverslag 2015 van de Raad van Bestuur Jean-Marc Debricon stelt het Alterfin-team kort voor. Vervolgens stellen verschillende leden van het team het jaarverslag voor aan de hand van slides en grafieken die voornamelijk focussen op: - De aangroei van kapitaal en vennoten in 2015; - De evolutie van de kredietportefeuille in 2015; - De situatie van de leningen toegekend aan de sector van de microfinanciering; - Specifiek overzicht van de investeringsportefeuille in duurzame landbouw; - De ecologische voetafdruk van Alterfin. Vragen van de aanwezige vennoten: Vraag: op pagina 27 van het verslag staat te lezen dat een groot gedeelte van de omzet (27%) van uw partners een ander label dan de FLO-certificering draagt; kunt u de reden daarvan toelichten? Antwoord: onze partners werken met het Fairtradelabel, maar net zo goed met andere labels zoals Rainforest en Utz Kapeh. Omdat ze er niet altijd in slagen hun volledige productie met het Fairtradelabel (dat een minimumprijs en een premie verzekert) te verkopen moeten ze hun producten dus ook met andere labels of zelfs conventioneel (zonder label) aan de man brengen. Uiteindelijk is het de consument die meer moet consumeren opdat de verkoop van Fairtradeproducten en dus de vraag naar de producten van onze partners op deze markt zouden toenemen! Vraag: ik wilde een spaarrekening openen bij Triodos Bank; klopt het dat Alterfin daarvoor een premie ontvangt? Antwoord: inderdaad, het volstaat om bij opening van de rekening Alterfin te vermelden. Voor iedere nieuw geopende rekening ontvangt Alterfin 50 EUR. U kunt ook vragen om een deel van de interesten over te maken aan de vzw Alterfin Garantiefonds. Vraag: het totaal van de percentages in de grafieken van de Alterfin-investeringen per regio bedraagt 101%; is er een foutje in geslopen? Antwoord: inderdaad, dat gebeurde bij de afronding; bedankt, we zetten dit recht. Vraag: spreiden Alterfin en partners het risico van de prijsvolatiliteit van landbouwproducten onderling? Hoe kunnen Alterfin en partners zich beter wapenen tegen en aanpassen aan dat risico? Ik wil van deze gelegenheid overigens gebruik maken om de aanwezige vennoten op te roepen niet in speculatieve projecten te stappen. Tot slot vroeg ik me ook af of u investeringen in ecologische projecten in Afrika heeft overwogen (zoals de coöperatieve ACOPAGRO ook investeerde in de herbebossing in Peru)? Antwoord: de voedingsmiddelen die wij financieren, kennen inderdaad een grote prijsvolatiliteit, maar het is niet aan Alterfin om dat volatiliteitsrisico te dragen. Het is dus de partner die dat risico draagt, maar wij doen al het mogelijke om hem te helpen dat risico te beheren. Wanneer we contacten leggen en onderhandelen met Verslag van de Algemene Vergadering van Alterfin cvba van 19/03/2016 p. 3 / 8
de kopers beklemtonen we steeds het belang om de band tussen wat werkelijk wordt gekocht en verkocht voor ogen te houden (en dus niet te speculeren). Verder stippen we aan dat de fairtradeprijs een bepaalde zekerheid tegen prijsvolatiliteit biedt. Een faire prijs voor koffie is momenteel 140 USD per kwintaal, terwijl de beurs van New York slechts 115 USD noteert. We steunen momenteel geen ecologische projecten in Afrika, maar hebben daar heel zeker wel belangstelling voor. Vraag: ik stel vast dat de fondsen die we voor derden beheren goed zijn voor ongeveer 20% van de totale investeringen. Hoe transparant is de herkomst van die fondsen, vanwaar komt het geld en hoe controleert u die herkomst? Antwoord: we ontvangen inderdaad middelen van Calvert en Impact Assets, twee Amerikaanse (non-profit) stichtingen. Alterfin is niet alleen beheerder van de fondsen Fefisol, Fopepro en Kampani, maar ook aandeelhouderstichter en lid van de Beheerraad; dat betekent dat we dus een vrij goed zicht hebben op de herkomst en aanwending van de fondsen en dat we erop toezien dat alles bij onze missie aansluit. Vraag: ik had de grafieken die u tijdens de voorstelling toont ook graag in uw jaarverslag gezien. Antwoord: dank u, we zullen deze grafieken op onze Internetsite plaatsen en voor het verslag van volgend jaar rekening houden met uw vraag. Vraag: hoe staat het met de ontwikkeling van uw activiteiten in nieuwe regio s (bijvoorbeeld Zuid-Afrika?) Hierdoor zou u uw portefeuille en dus ook het risico kunnen diversifiëren. Antwoord: alles hangt in de eerste plaats af van de potentiële markt in die nieuwe landen. Er moet ook rekening worden gehouden met de operationele kosten die met de ontwikkeling van een nieuwe zone gepaard gaan; we kunnen onmogelijk overal aanwezig zijn; we kiezen de zones uit waar we efficiënt kunnen werken. Momenteel proberen we bijvoorbeeld onze portefeuille in Zuidoost-Azië te ontwikkelen, waar we al in Cambodja en in Laos aanwezig zijn. Vraag: bestaat er bij uw partners een soort van mededinging tussen Alterfin en andere financieringsactoren? Antwoord: ja, wanneer een plaatselijke bank voor de financiering zou kunnen zorgen gebeurt het wel dat we concurrentie krijgen. Het vervelende met lokale banken is dat zij van de partners enorme garanties (activa) verlangen; bij het minste probleem met de terugbetaling deinzen ze er niet voor terug om die activa ten gelden te maken. In dergelijke gevallen stelt Alterfin zich ten aanzien van de partner meer geëngageerd op, door bijvoorbeeld schuldherschikking bespreekbaar te maken. Anderzijds bestaat er een groot aantal microfinancieringsfondsen; sommige daarvan zijn heel commercieel en worden omwille van hun groter risico minder snel door onze partners gecontacteerd. Precies op dat punt onderscheidt Alterfin zich door haar missie, door die bereidheid om de zwakkere organisaties te financieren. Het Jaarverslag 2015 zoals het bij de Nationale Bank van België zal worden ingediend (zie p. 21, 22 en 23), wordt als volgt goedgekeurd. Voor: 37.933 Tegen: 0 Onthoudingen: 80 Totaal: 38.013 3. Jaarrekeningen 2015 Jan De Grande geeft een analytische voorstelling van de jaarrekeningen, zoals ze voorkomen op de pagina s 34 tot 36 van het jaarverslag. Opmerkingen: - aan dat verslag werd een erratum toegevoegd (los blad) vermits de daarin voorgestelde rekeningen van 2014 fouten bevatten. - Het spreekt voor zich dat de A.V. zich over de goedkeuring van de rekeningen zoals ze werden neergelegd bij de Nationale Bank van België moet uitspreken (rekeningen die analytisch werden voorgesteld op de pagina s 24 en 26 van het jaarverslag) Verslag van de Algemene Vergadering van Alterfin cvba van 19/03/2016 p. 4 / 8
Vragen van de aanwezige vennoten: Vraag: welke maatregelen worden er getroffen of beoogd om ontsporingen te vermijden, om risico s beter te beheren? Antwoord: in 2015 troffen we meerdere maatregelen: om moeilijke situaties uit het verleden beter te beheren ontwikkelden we een doorgedreven invorderingsbeleid. Dat vergt uiteraard tijd; we moeten dat beleid op lange termijn evalueren. Om te beletten dat we met nieuw toegekende kredieten in hetzelfde schuitje belanden, stuurden we ons investeringsbeleid bij zodat we risico s beter kunnen beheren en beperken. In boekhoudkundig opzicht boekten we de vereiste waardeverminderingen op dubieuze vorderingen uit het verleden. Vraag: hoe meent u, gelet op de risico s die met de toekenning van kredieten (en dus een dalende operationele winst) samenhangen en op het risico van de afschaffing van de notionele interesten (een fiscale maatregel waar Alterfin ruimschoots van geniet vermits ze geen belastingen betaalt) de rentabiliteit van uw activiteiten te verhogen? Denkt u andere inkomensbronnen aan te boren om die rentabiliteit, die operationele marge te verhogen? Hoe ver staat u bijvoorbeeld op het vlak van consultancy? Antwoord: alles hangt ook af van de financieringskosten om onze activiteiten goed te kunnen uitvoeren. We onderzoeken verschillende scenario s (volgens de geldende rentevoeten, de evolutie van de wisselkoers van de verschillende valuta waarmee we werken, de fiscale maatregelen, enz.) en passen ons aan. Ons lijkt het in de eerste plaats belangrijk om dat risico waar u het over heeft en dat met de toekenning van kredieten samenhangt te beperken door een meer gepast beleid te voeren om onze inkomsten te verhogen: ik denk aan het beheer van activa voor derden en de diversifiëring van onze financieringen, met uiteraard een verbetering van ons investeringsbeleid om het risico in te perken (zie supra). Omdat we inzake risicobeheer nog heel wat werk moeten verzetten, hebben we tot dusver nog niet ingezet op consultancy; het personeel van Alterfin spitst de aandacht daarom toe op een verbetering van het portefeuillebeheer. Vraag: ik lees in de cijfers op pagina 34 van het jaarverslag en ook in het erratum daarvan (en op de voorgestelde slides) dat het totaal van de vlottende activa niet klopt. Antwoord: onze verontschuldigingen daarvoor; bij de berekening van het totaal in Excel is een fout geslopen. De slides en het verslag worden gecorrigeerd en op de internetsite gezet. We wijzen er echter op dat de jaarrekeningen die bij de Nationale Bank werden neergelegd, wel degelijk correct zijn. Vraag: u verklaarde mondeling dat Alterfin in 2015 door de verkoop van aangehouden obligaties uitzonderlijke opbrengsten boekte (geboekt onder financiële inkomsten), terwijl dit geen verband houdt met de missie van Alterfin. Als ik die financiële opbrengsten van 1,6 miljoen EUR plaats tegenover de waardeverminderingen, eveneens voor 1,6 miljoen EUR, wat staat er dan in 2016 te gebeuren als u geen dergelijke uitzonderlijke opbrengsten maar toch verdere waardeverminderingen op dubieuze vorderingen blijft boeken? Antwoord: in de eerste plaats wil ik erop wijzen dat die verkoop van obligaties 300 duizend EUR aan uitzonderlijke financiële opbrengsten genereerde (het saldo van 1,3 miljoen aan financiële opbrengsten van die verkoop betreft interesten op de deposito s in EUR van het kapitaal, die vervolgens als garantie worden gebruikt om kredieten in USD te verkrijgen, leningen waarvoor we interest aan de banken betalen). Vervolgens wijs ik erop dat naast het operationele team ook de Raad van Bestuur dit thema angstvallig volgt en dat de risicoportefeuille al 3 jaar aangroeit. Zoals eerder al aangestipt, voerden we nieuwe procedures in om nieuwe uitbetalingen te verbeteren en strikter op te volgen en vervolgens onze activiteiten te diversifiëren. Dat alles zou de risico s moeten beperken en de eventuele waardeverminderingen op vorderingen in de toekomst moeten verminderen. Verslag van de Algemene Vergadering van Alterfin cvba van 19/03/2016 p. 5 / 8
Vraag: in de eerste plaats wil ik u feliciteren omdat u het budget 2015 van zo nabij heeft opgevolgd. Ik heb echter een vraag over uw beheer van de content van uw relaties met uw partners; hoe verklaart u het grote aantal partners per kredietbeheerder? Antwoord: dit kan in tegenspraak lijken met uw vraag, maar om de risico s te beperken trachten we eerst het type klanten, financieringen, enz. te diversifiëren. In 2015 werden nieuwe medewerkers aangeworven om deze portefeuille en onze klantenrelaties beter te beheren; anderzijds ontwikkelden we ook maatregelen voor een betere opvolging ( monitoring ) van onze partners, ook op het vlak van de content van onze relaties (opvolging van hun missie, van hun maatschappelijke impact, enz.). De jaarrekeningen 2015 zoals ze bij de Nationale Bank van België zullen worden ingediend, worden als volgt goedgekeurd: Voor: 37.884 Tegen: 0 Onthoudingen: 129 Totaal: 38.013 4. Rapport van de Commissaris-Revisor Erik Clinck, commissaris-revisor, geeft enkele preciseringen bij het rapport (zonder voorbehoud) van KPMG. Hij benadrukt dat de brutowinst van Alterfin stevig blijft, ook al stegen de operationele kosten en de waardeverminderingen. Anderzijds stelt hij ook dat het maatschappelijk kapitaal nog steeds sterk groeit, terwijl de reserves niet evenredig toenemen (de reserves vertegenwoordigen 3% van het kapitaal). 5. Discussie en stemming over de toewijzing van de winst De winst van het boekjaar 2015 bedraagt 861.035,97 EUR. Tellen we daar de overgedragen winst van 2014 (30.502,68 euro) bij, dan bedraagt de totale winst die toegewezen moet worden, 891.538,65 EUR. Het volgende voorstel wordt ter stemming voorgelegd: 5% van de winst over 2015 moet aan de wettelijke reserve worden toegewezen (43.051,80 EUR). De reserve voor algemene risico s wordt met 5.864,44 EUR verhoogd (wat met de koerswisselwinst overeenstemt). Er wordt een dividend van 1,75% van het kapitaal voorgesteld. De vergoeding die elke vennoot ontvangt, wordt berekend op basis van het kapitaal dat op 1 januari 2015 volgestort was en op basis van het aantal dagen voor de kapitaalstortingen na die datum. Het te verdelen bedrag wordt uiterlijk op 1/07/2016 op de individuele rekeningen (I.R.) van de vennoten gestort. De vennoten ontvangen een uittreksel van het I.R. en kunnen beslissen wat ze met het saldo doen; op de I.R. laten staan, omzetten in kapitaal (inschrijven op nieuwe aandelen), op een andere rekening storten of schenken aan de vzw Alterfin Garantiefonds. Het winstsaldo (na de dividenduitkering) wordt naar het volgende boekjaar overgedragen (2016). Vragen van de aanwezige vennoten: Vraag: waarom wordt er dit jaar minder aan de reserve toegewezen dan het vorige jaar? Antwoord: onze evaluatieregels bepalen dat het positieve wisselkoersresultaat aan de reserves moet worden toegewezen. Dat bedroeg vorig jaar 117 duizend EUR, en dit jaar slechts 5 duizend EUR. Dat verklaart het verschil in de toewijzing aan de reserve. Verslag van de Algemene Vergadering van Alterfin cvba van 19/03/2016 p. 6 / 8
Vraag: ik stel vast dat Fopepro een negatief jaarresultaat neerzette waardoor het eigen vermogen en dus het kapitaal dat Alterfin in dat fonds investeerde in gevaar komen (zie bijlage A5.5.1. van de NBB). Volstaat de waardevermindering die Alterfin op haar participatie in Fopepro boekte of dienen we nog een extra waardevermindering te verwachten? Antwoord: die volstaat a priori aangezien Fopepro een heel strikt waardeverminderingsbeleid hanteert dat het resultaat sterk beïnvloedt. Bovendien voert Fopepro samen met Alterfin een heel doorgedreven invorderingsbeleid en is de kans vrij groot dat we de in waarde verminderde schuldvorderingen van het vorige jaar toch kunnen recupereren. Het voorstel voor de bestemming van de winst wordt als volgt goedgekeurd. Voor: 37.364 Tegen: 0 Onthoudingen: 649 Totaal: 38.013 6. Kwijting van de bestuurders De vergadering verleent de bestuurders kwijting na de volgende stemming: Voor: 37.964 Tegen: 0 Onthoudingen: 49 Totaal: 38.013 De A.V. wordt op de hoogte gebracht van de volgende samenstelling van de Raad van Bestuur: Naam Vertegenwoordiger van Begin van Einde mandaat mandaat Frederick De Gryse Triodos Invest cvba 23/03/2013 23/03/2018 Chris Claes Vredeseilanden vzw 23/03/2013 23/03/2018 Dominique Morel Onafhankelijk bestuurder 29/03/2014 29/03/2019 Laurent Biot SOS Faim asbl 29/03/2014 29/03/2019 Vincent de Brouwer Particuliere vennoten 23/03/2013 23/03/2018 Mark Lambrechts Onafhankelijk bestuurder 23/03/2013 23/03/2018 Klaartje Vandersypen Particuliere vennoten 24/03/2012 24/03/2017 Jean Matton Particuliere vennoten 24/03/2012 24/03/2017 van Klaartje Vandersypen geeft een overzicht van het werk van de Raad van bestuur en deelt de A.V. mee dat er 2 nieuwe bestuurders worden gezocht; één daarvan dient een bancair/financieel profiel te hebben en 1 moet beschikken over vaardigheden op het vlak van kritische analyse van het werk van Alterfin (in het kader van de missie van Alterfin). Tot slot roept zij alle belangstellenden op om in de hoedanigheid van expert, hun diensten als adviseur aan te bieden voor alles wat met de werking en de activiteiten van de coöperatie verband houdt. 7. Kwijting van de Commissaris-Revisor De vergadering verleent de Commissaris-Revisor kwijting na de volgende stemming: Voor: 37.964 Tegen: 0 Onthoudingen: 49 Totaal: 38.013 Verslag van de Algemene Vergadering van Alterfin cvba van 19/03/2016 p. 7 / 8
8. Vooruitzichten Jean-Marc Debricon stelt vervolgens de begroting evenals de grote ontwikkelingspijlers voor 2016 voor (verdere sanering van de portefeuille, consolidering en vervolmaking van de beheerinstrumenten, toename van onze activiteiten buiten het Latijns-Amerikaanse continent). De zitting wordt beëindigd om 17.39 u. Voor het verslag, Julie Depelchin Secretaris Jan De Grande & Alex Tack Stemopnemers Verslag van de Algemene Vergadering van Alterfin cvba van 19/03/2016 p. 8 / 8