Jaargang 4, Nummer 2 maart & april 2017 President Gerard Hendriks Royal Canadian Legion, Branch 005 The Liberation of the Netherlands
Newsletters will also be available in the English Language at our website www.rcl005.nl/events Koninklijke onderscheiding voor lid RCL Branch 005: Alice van Bekkum Pag: 2-3 Nieuws Koninklijke Onderscheiding lid Branch 005 Pag: 3-18 Dagboek Vergadering Vimy werkgroep Vergadering Detachementscommandanten Wageningen Vergadering Canada Platform Herdenking Wellington Monument Vlaardingen Onthulling en Herdenking monument Etten 74ste Bestuursvergadering Battlefield Tour Ieper/Vimy Herdenking Bevrijding Markelo Herdenking Bevrijding Posterenk Herdenking Bevrijding Apeldoorn Herdenking Bevrijding Ede Start Frank Graham Cycle Liberation Tour Markelo Trainings sessie Colour Party Branch 005 Parade FGCLT Markelo Pag: 18 Activiteiten Activiteiten Branch 005 mei & juni Op 26 april 2017 is onze allerbekende en zeer gewaardeerde comrade en ook vooral Bezige Bij Alice van Bekkum-Van t Verlaat gedecoreerd als lid in de Orde van Oranje-Nassau. De versierselen hiervoor werden opgespeld door de Burgemeester van Gennep (waar Milsbeek onder valt) Peter de Koning en met haar nog 7 andere inwoners uit de gemeente. Het was een feestelijke bijeenkomst. Vele, familieleden, vrienden en bekenden vulden de zaal in Ven-Zelderheide. Eveneens een dorp uit de gemeente Gennep. Alice ontving haar Koninklijke Onderscheiding voor haar vele en jarenlange pastorale werkzaamheden. Ze heeft in die tijd vele functies en werkzaamheden vervult. Daarnaast ook als oprichter en voorzitter van de Stichting Faces to Graves, waarbij ze de gesneuvelde soldaten op de Canadese begraafplaats in Groesbeek een gezicht wil geven. Maar ook als lid van The Royal Canadian Legion Branch 005 heeft Alice haar sporen verdiend. Aanwezig in Ven-Zelderheide waren vertegenwoordigers namens de Kerkgemeenschap Ds. Rob Fechner, Namens Faces to Graves waren aanwezig Adriaan van der Pol en Jelle Reitsma. En namens RCL Branch 005 Gerard en Loes Hendriks. 2
Sinds 1994 zette Alice haar huis open voor oorlogsveteranen, die de bevrijding van Nederland wilden vieren. Amerikanen Engelsen en Canadezen allen kregen ze een warm onthaal. In 2012 nog voordat de RCL opgericht was, ontdekte Alice een eenzaam graf uit de Tweede wereldoorlog op de oude begraafplaats in Gorinchem. Zij heeft dit tot op de bodem uitgezocht, familieleden gevonden en het graf een gezicht gegeven. Haar naspeuringen waren uitgebreid op de Nederlandse TV te zien in het programma Twee Vandaag in 2013 Alice werd dan ook onmiddellijk na de oprichting lid van RCL Branch 005. Daarbij zette zij zich ook in voor de organisatie van verschillende jaarlijkse evenementen zoals de herdenking bij het Engineers monument in Driel, de herdenkingen op de Canadese Begraafplaats in Groesbeek en de herdenkingen in het kader van Market Garden. Bij de onthulling van een monument ter nagedachtenis aan Ernest David Harrison in Leuth (10 juni 2014) en de onthulling van een monument ter nagedachtenis aan Antonio Barbaro in Mook (18 sept 2014) was ze nauw betrokken bij de organisatie. Daarnaast was ze aanwezig bij talloze herdenkingen in geheel Nederland als lid van RCL. Deze herdenkingen hebben een hele grote betekenis niet alleen voor onze Nederlandse samenleving maar zeer zeker ook voor de Canadese gemeenschap in Nederland als ook familieleden in Canada. Uit deze grote betrokkenheid met de gesneuvelde bevrijders en om deze graven een gezicht te geven en het verhaal te achterhalen en te vertellen om daarmee ook aan de Canadese families het Nederlandse verhaal te vertellen, heeft Alice het initiatief genomen om de Stichting Faces to Graves op te richten. Haar grote inspiratie was het Informatie Centrum op de begraafplaats in Holten. Dat wilde ze ook in Groesbeek realiseren op de Canadese begraafplaats. Zo mogelijk een digitaal infocentrum dat iedereen kan benaderen en waarop al de verhalen zichtbaar moeten zijn voor iedereen. Inmiddels zijn er op initiatief van Alice ook gesprekken met Bergen op Zoom wat betreft de gesneuvelden op de Canadese begraafplaats in Bergen op Zoom. De stichting staat als een huis met ook heel veel contacten in Canada. Maar ook in Nederland zijn er nog steeds veel mensen die het verhaal willen vertellen. Deze stichting onder leiding van Alice heeft daar tijd voor ingericht om deze verhalen vanuit Nederland en Canada op te schrijven zodat ze weer verteld kunnen worden. 22 Maart: Vergadering VIMY Werkgroep Het was een van de laatste werkgroep vergaderingen. De werkgroep is op schema en alle voorbereidingen lopen voor spoedig. Verder in deze nieuwbrief kunt u het verslag lezen van deze geweldige pelgrimage of battlefield tour die we als RCL Branch 005 hebben mee beleefd. 23 maart 2017: Vergadering Detachementen Commandanten Wageningen Op 23 maart kwamen de Detachementen commandanten weer bij elkaar voor de Parade in Wageningen. Dat is altijd een teken dat Bevrijdingsdag er weer snel aankomt. De 3
detachementen commandanten kregen hun laatste instructies. En alles werd nog weer eens doorgelopen. Er werd ingegaan op het feit dat Wageningen dit jaar een beetje soberder wordt als de jaren van tevoren. Ook parkeerplaatsen zijn er minder dan in voorgaande jaren. Dus als u naar Wageningen komt kijk voortaan goed naar de borden. Hierop staan de verschillende locaties om te parkeren. Volg gewoon de aanwijzingen en pijlen en u komt op een parkeerplaats. Daar staan shuttles gereed om u naar Den Dreijen te brengen. RCL staat natuurlijk weer met de promotietent op het terrein van Den Dreijen. Goed zichtbaar. Deze tent dient ook als RCL-verzamelpunt voor die dag. De leden van de Colour Party dienen zich hier dan ook te melden. Ook staat er weer een grote hoeveelheid oude Canadese Voertuigen uit WWII. Martin van de Poel heeft dit weer op een uitstekende manier neergezet. Natuurlijk hopen we weer op goede weersomstandigheden (zoals vorig jaar). Ik hoop u allen weer te zien in Wageningen Bevrijdingsdag 2017. 24 maart 2017; Vergadering Canada Platform The Netherlands Canada, One Shared History Op verzoek van het Canada Platform heeft de Stichting Liberation Route Europe (SLRE) een voorstel gedaan van een vrijheidsprogramma in een herinneringstoerisme naar Canada-gemeenten in Nederland met als titel: The Netherlands Canada, One shared history. Een substantieel deel van WOII-herdenkingen in Nederland is verbonden aan de Canadese inzet in 1944 en 1945. Hoewel een groot deel van Nederland door Canadese troepen of door troepen onder Canadees bevel is bevrijd, zijn weinig Nederlanders zich daarvan bewust. Toch dragen die plechtigheden bij aan het onder de aandacht brengen van de Canadese zaak en de boodschap van leven in vrijheid en democratie. In 2019 en 2020 viert Nederland 75 jaar bevrijding en wordt het einde van WOII herdacht. Met name in oktober-november 2019 (75 Jaar Slag om de Schelde) en april-mei 2020 (75 Jaar bevrijding) zullen weer vele herdenkingen en publieksevenementen plaatsvinden. De bezoekers van exposities, festiviteiten en herdenkingen staan stil bij de slachtoffers of vieren de vrijheid die werd herwonnen. Scholen zullen in de kroonjaren volop aandacht schenken aan 75 Jaar bevrijding en de waarde van vrijheid. De kroonjaren zijn ook in een ander opzicht bijzonder. Het worden waarschijnlijk de laatste grote herdenkingen, waarbij veteranen persoonlijk geëerd en bedankt worden. De ambitie van het Canadaplatform is: Het is van belang om de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog in de toekomst levend te houden. Kennis van deze geschiedenis helpt om conflicten in de wereld van nu nog steeds in oorlog te begrijpen. Inzicht in kernwaarden die toen onder druk stonden, leidt tot reflectie en een handelingsperspectief op waarden die nu belangrijk zijn (uit: Versterking infrastructuur herinnering WOII). Het Platform Canada-gemeenten streeft naar een jaarlijks terugkerend uitvoeringsprogramma met nadruk op de kroonjaren 2019-2020 en veel aandacht voor scholieren. SLRE is gevraagd voorstellen te doen voor: a. Een Vrijheidsprogramma, dat zich naast eren en herdenken richt op waardering van vrede, vrijheid en democratie. b. Ontwikkeling van herinneringstoerisme als middel om (op historisch verantwoorde wijze!) betekenis te geven en kennis over te dragen aan nieuwe bezoekers. SLRE heeft een aanzet tot een projectplan opgesteld dat beschrijft hoe het Vrijheidsprogramma kan worden ingevuld en hoe vervolgens herinneringstoerisme naar de Canada-gemeenten kan worden opgestart. Waar mogelijk sluit dit aan op de nationale uitvoeringsagenda Versterking infrastructuur herinnering WOII. Het beoogde Vrijheidsprogramma van het Platform Canada- 4
gemeenten eert, herdenkt en viert de bevrijders van 1944 en 1945. Tegelijkertijd draagt het bij aan bewustwording van de waarden vrede, vrijheid en democratie, met name bij jongere generaties. Het Vrijheidsprogramma legt nadruk op de Canadese rol tijdens de bevrijding van Nederland. RCL Branch 005 is vertegenwoordigd in het Canada platform door President Gerard Hendriks en Vice President Martin Reelick. Bovenstaande tekst is overgenomen uit SLRE-voorstel The Netherlands Canada, One shared History. De krans namens RCL werd gelegd door Gerard Hendriks en Connie Lempke. 26 maart 2017: Onthulling Herdenkingsmonument vliegtuigcrash 1942 en bevrijding Etten 25 maart 2017: Herdenking Vlaardingen Wellington Monument Op 26 maart 2017 was het precies 75 jaar geleden dat er een Britse Wellington bommenwerper Z1321 neerstortte in een weiland aan de Holyweg in de Holierhoekse polder. Daarbij kwamen alle zes jongen bemanningsleden om het leven. De herdenking vond plaats op 25 maart in het bijzijn van een delegatie van RCL Branch 005. Speciaal de twee gesneuvelde Canadese crewleden Andrew Lennox en William Pipher van de Wellington werden mede met de overige crewleden herdacht. Op 26 maart stortte een Stirling bommenwerper neer in de Tappenweide, in de buurt van Etten. De 7-koppige bemanning kwam om het leven. Op de plek van de crash staan nu nieuwe elektriciteit masten die het Nederlandse en Duitse hoogspanningsnet aan elkaar verbindt. Bij de jaarlijkse herdenking van de bevrijding in Etten door de Canadezen worden ieder jaar onder andere de namen van de omgekomen bemanningsleden voorgelezen. De Ettense Molenstichting en het Comité Dorpsbelangen Etten willen dat de herinnering blijft, juist ook voor de volgende generaties. Zij hebben het initiatief genomen voor dit herdenkingsmonument, voor de crash maar ook als herinnering aan de duizenden vliegeniers die in de Tweede Wereldoorlog vanuit bases in Engeland en Schotland hun levensgevaarlijke missies in bezet gebied uitvoerden. Naast het monument staat een plaquette met QRcodes waarmee u met een smartphone filmpjes kunt bekijken en luisteren naar ooggetuigen verslagen. 5
Natuurlijk was RCL Branch 005 vertegenwoordigd met een Colour Party en een grote delegatie, maar ook de Pipes & Drums City of Apeldoorn o.l.v. Piet Polderdijk. Zij zorgden voor een prima muzikale omlijsting. Drums City of Apeldoorn en natuurlijk onze Colour Party die op een prachtige wijze in de kerk werden gebracht door de Sgt At Arms en onze vaandels in de standaards deponeerden. De Koninklijke luchtmacht was volop aanwezig. Namens de Commandant Luchtstrijdkrachten was Commodore b.d. Tom de Bok aanwezig plus een Erewacht en enkele militairen die de kransen op een heel professionele wijze aangaven. Maar ook het vliegende gedeelte liet zich niet onbetuigd. Namens de Historische vlucht van de Koninklijke Luchtmacht verschenen er twee Harvards aan de strakblauwe lucht. Een in de camouflagekleur en een in het geel. Ze besloten hun flight passes met de Missing Man formatie. Wat indrukwekkend. Tot ver in de omtrek hadden de omwonenden deze laatste groet van de Koninklijke Luchtmacht gehoord en gezien. Na deze heel drukbezochte onthulling werd de dag voortgezet met een kleine herdenking bij het bevrijdingsmonument in Etten en aansluitend een geweldig concert in de Sint Martinuskerk van Etten. Deelnemers hieraan waren het Ettens Mannenkoor, Con Brio, The Voices, De Harmonie en The Pipes and Onder de vele aanwezigen waren ook vele nabestaanden van de Stirling crew aanwezig. Ze kwamen uit vele delen van de wereld om bij deze bijzondere onthulling aanwezig te zijn. Zowel de onthulling als ook het concert in de Sint Martinuskerk werd ook massaal bekeken en bezocht. Het hele dorp was uitgelopen om hieraan deel te nemen. Een heel geweldige dag voor Etten. 30 maart 2017: 74 ste Bestuursvergadering De gebruikelijke twee-maandelijkse bestuursvergadering in Schaarsbergen. Na de opening door de president werd aandacht besteed aan de huidige financiële toestand van Br005. Deze ziet er heel goed uit. Daarnaast werd hoofdzakelijk de laatste hand gelegd aan de Battlefield Tour naar Vimy. De trip is fantastisch gepland en voorbereid door Ruud Janssen en zijn companen Martin Reelick en Berry Swarthoff. Een groot compliment is hierbij op zijn plaats. Ook de agenda en het veelvoud aan activiteiten werd onder de loep genomen en we moesten constateren dat het steeds drukker wordt zeker in de maanden maart en april. 1 april 2017: Herdenking Bevrijding Zevenaar Voor het eerst in de geschiedenis waren we ook in Zevenaar. Niet met een Colour Party maar met een grote delegatie namens Br005. Voor het eerst herdenkt Zevenaar en de omliggende dorpen de 6
bevrijding door Canadezen. Het gebeurde allemaal op het Raadhuisplein. Hier werden in een korte ceremonie de Canadese en Nederlandse vlag gehesen door veteranen uit de Liemers. Daarna waren er een aantal activiteiten in het centrum van Zevenaar. In de avond was er een speciaal concert van de Kapel van de Koninklijke Luchtmacht. In een geweldige ambiance voerden ze hun programma Space op. Een geweldige show waarvan de opbrengst (je moest kaartjes kopen voor dit concert) ten goede kwam aan de Stichting hulphond Veteranen. Dit alles werd georganiseerd door de Stichting Veteranen De Liemers. 8 en 9 april 2017: Battlefield Tour Vimy 9 april een heel belangrijke dag in de geschiedenis van Canada. Honderd jaar geleden eindigde de Slag om Vimy Ridge in een klinkende overwinning voor de voor het eerst samenwerkende Canadese troepen. Zoals men in Canada zegt: It was the Birth of a Nation. Battlefield Tour en 100 jaar Vimy In het weekend van 8 en 9 april jl. heeft een groep van 29 RCL005-comrades met partners of vrienden een Battlefield Tour gemaakt in de omgeving van Ieper en heeft deelgenomen aan de herdenking van de 100 verjaardag van de Slag om Vimy Ridge. De Canadese Ambassadeur en haar echtgenoot en ook de Canadese Militaire Attache in Nederland en zijn echtgenote hebben ook deelgenomen aan deze Tour. Wat een prachtig gezelschap. En wat een plezier hebben we gehad in deze twee dagen. Het was gewoon een hechte familie. 8 april Battlefield Tour en Last Post Menen-Poort in Ieper Met een bus van Van der Valk Tours vertrok iedereen vanaf 3 locaties in Nederland naar Ieper in België. Daar werd een korte pauze gehouden, waarbij iedereen de indrukwekkende binnenstad van Ieper kon bekijken, alvorens werd gestart met een Battlefield Tour langs de route die de Canadezen ook hebben gevolgd in de Eerste Wereld Oorlog. Wij mochten er bij zijn en hebben genoten van iedere minuut van deze Battlefield Tour. Deze tour was ook mede tot stand gekomen door een donatie van VIMAC Consultancy Den Haag. Directeur Rob Vellekoop nogmaals heel erg bedankt voor je donatie. Hierbij werd er gestopt op een aantal plaatsen zoals, Essex Farm, waar het herdenkingsteken van John McCrae staat. 7
Ook bij het Canadese herdenkingsmonument bij St. Juliaan, de Tyne Cot begraafplaats, dit is de grootste oorlogsbegraafplaats van de Common Wealth in de wereld en uiteraard het Passchendaele museum. Het weer was fantastisch en het gezelschap liet zich geïnteresseerd voorlichten door onze Tour Guide Berry Swarthoff, die voor de gelegenheid een uitgebreid tourboek had vervaardigd en ook een prima lunchpakket voor deze dag had verzorgd. Het tourboek kunt u bekijken op onze website. De tour eindigde bij Taveerne De Dreve in Polygoon Wood van Johan van de Walle. Daar werd het Tommy Tucker buffet gegeten, een gerecht van aardappel, kool, ui, saucijs en speklap, zoals dat ook in de Great War werd gegeten door de troepen. Het bijgeschonken Belgisch bier was gelukkig niet uit die tijd. Er werd door de President van RCL Br005 samen met de Canadese Ambassadeur in Nederland en haar man een krans gelegd onder de Menenpoort. Het was weer een indrukwekkende ceremonie met deze keer natuurlijk vele Canadezen, die ook de herdenking in Vimy zouden gaan bijwonen. De oud-militairen in het gezelschap hebben gesmuld. De dames wat minder moet ik eerlijk genoeg zeggen. Maar het was een grote verassing die perfect paste in het doel van deze dag. Je voelde je een beetje soldaat in 1918. Johan vertelde over de gebeurtenissen in de oorlog, maar vooral over zijn grote passie het uitgraven van de loopgraven. Hij vertelde uitvoerig dat hij daarbij de lichamen had gevonden van twee broers, die gemummificeerd en nog in goede staat waren. Wat het nog meer heel speciaal maakte was dat Chris Ram (de echtgenoot van de Canadese ambassadeur in Nederland) de Act of Remembrance uitsprak tijdens deze ceremonie. Er was enige haast geboden omdat de leden van de RCL005 Colour Party zouden deelnemen aan de Last Post ceremonie bij de Menen-poort in Ieper om 20.00 uur. 8
Na afloop van de ceremonie vertrok het gezelschap naar het hotel in Lille. Daar werd nog even nagepraat en een drankje gedronken. En dat was toch een klein probleem in het hotel, maar vindingrijke comrades hadden al snel een oplossing gevonden voor dit probleempje. Om vervolgens de slaap te vatten voor de enerverende dag van morgen. 9 april Herdenking 100 jaar Slag bij Vimy Ridge Vroeg in de morgen, na een goed ontbijt (zeker voor Franse begrippen) en voorzien van een lunchpakket om de dag door te komen, vertrok de bus vanuit het hotel naar Vimy. Niet zo n lange rit, maar in Vimy zou het blijken een drukte van belang te zijn. De verwachting was dat er meer dan 30.000 mensen voor de ceremonie hadden ingeschreven, waaronder ongeveer 12.000 jeugdigen en studenten. De Colour Party, of wel voor deze keer vlaggendragers genoemd, moesten zich verzamelen in een sporthal in het dorp, waar ook de andere speciale genodigden zouden aankomen. Dat zou betekenen dat onze groep in 2 delen gesplitst moest worden, maar na wat onderhandelen en de hulp van onze Franstalige comrade Wayne Healey werd de gehele groep toegelaten tot de ontvangsthal en kon meerijden met de gereedstaande bussen. In de hal werd iedereen uitstekend voorzien van een hapje en een drankje en kon ook even met de vele vip-genodigden praten over het evenement in Vimy. Het duurde even voordat iedereen er was en ook alle veiligheidscontroles waren afgehandeld, maar uiteindelijk kwam iedereen veilig aan op het ceremonie terrein, waar al duizenden mensen in de volle zon stonden te genieten van de omgeving. De Colour Party van RCL005 en een comrade van onze Zone, Dan Saulnier, werd aangevuld met een aantal Franse vlaggendragers. Martin Reelick presenteerde zich uitstekend als Sgt at Arms en allen marcheerden, begeleid door leden van de medische hulptroepen van het Canadese leger, naar een plaats ter zijde van het bijzondere monument van Vimy. 9
Daar heeft de groep gedurende de 2 ½ uur durende ceremonie op een uitstekende wijze acte de présence gegeven. Intussen hadden de andere leden van de groep een plaats toegewezen gekregen in het vip-gedeelte van de genodigden. Daar hadden zij een prima uitzicht op het podium en de omgeving. De ceremonie was indrukwekkend met een fly by van oude Eerste Wereld Oorlog vliegtuigen en ook moderne toestellen. Er waren een aantal speeches van gasten waaronder Prins Charles, Prins William en Prins Harry uit de UK, de Governor-General van Canada David Johnston, Prime Minister Justin Trudeau en de Franse President Francois Hollande. Het evenement was omgeven met trots, eer en waardigheid door het gehele publiek. Een bijzondere dag! Na de ceremonie koste het enige tijd om alle 25.000 mensen met het busvervoer weer naar de bewoonde wereld te vervoeren, maar de groep van RCL had daarbij enig geluk en kon spoedig naar huis vertrekken. Onderweg werd in België het diner gebruikt, waarbij President Gerard Hendriks het weekend nog even na sprak en iedereen bedankte voor zijn bijdrage. Maar in het bijzonder het organiserende comité nogmaals toesprak en zijn grote waardering uitsprak over de organisatie van deze toch niet gewone Battlefield Tour. Hij overhandigde daarbij de drie werkgroep leden een blijvende herdenking aan deze memorabele tocht. De vele, vele foto s van deze twee dagen zullen binnenkort op de website worden geplaatst onder de kop fotoalbums. Wilt u de ceremonie in Vimy een keer zien dan kunt u die vinden op Youtube: (gehele versie 4 uur) of (korte versie 6 min). 8 april 2017: Bevrijding Markelo Er was muziek en dans en ook veel aandacht van de inheemse Canadese bevolking, waar ook vele leden van zijn gestorven gedurende de gevechten in de oorlog. Onthulling plaquette Markelo 8 april 2017 Markelo eert haar Canadese Bevrijders Les Fusiliers Mont-Royal met een nieuwe plaquette op Het Beaufort. 10
Comrades van RCL Branch 005 zijn op deze datum op Battlefield Tour in Ieper en Vimy, de honneurs in Markelo werden waargenomen door de Comrades Bennie Schreurs en Herman Sligman. De Stichting Heemkunde Markelo heeft dit in november jl. aan de orde gesteld bij de presentatie van hun boek Markelo in de 2 e Wereldoorlog, maar voelde zich verder niet geroepen om daar wat mee te doen. Daarop heeft de Werkgroep Viering Bevrijding Markelo een verzoek ingediend bij de Gemeente Hof van Twente om de plaquette te wijzigen met de naam van de werkelijke Bevrijders. 72 jaar na dato eert Markelo alsnog haar Canadese Bevrijders van het Regiment Les Fusiliers Mont Royal met een nieuwe bevrijdingsplaquette op het voormalige Gemeentehuis Het Beaufort. In 1995 is ter gelegenheid van 50 jaar Bevrijding door de toenmalige gemeente Markelo op Het Beaufort een plaquette aangebracht met de namen van 3 Canadese Regimenten, t.w. 8th Reconnaissance Regiment, Royal Hamilton Light Infantery en Essex Scottish Regiment. Jan Stoelhorst van Stichting Heemkunde Markelo en Benny Schreurs van de Werkgroep Viering Bevrijding Markelo hebben in de afgelopen jaren de Bevrijding van Markelo in kaart gebracht aan de hand van de dagboeken (War Diaries) van de 2e Canadese Infanterie Divisie. Hieruit is gebleken, dat Major C.F.L. Roy en Captain J. Hamilton als verkenners van het Regiment Les Fusiliers Mont-Royal in hun jeep als eersten het dorp Markelo binnen zijn gereden en daarmee bevrijd hebben. Dit verzoek is door de Gemeente ingewilligd en de nieuwe plaquette werd op Bevrijdingsdag zaterdag 8 april om 11.30 uur onthuld door burgemeester Mw. Ellen Nauta. Zij deed dit nadat, zoals in 1945, de jeep met 2 verkenners van Les Fusiliers Mont Royal gearriveerd was. Verdere medewerking werd verleend door Highland Regiment Pipes and Drums, Keep Them Rolling, Royal Canadian Legion Branch 005, The Liberation of The Netherlands, Veteranen, leerlingen van de Markelose Basisscholen en de Oranjevereniging Markelo. Benny Schreurs, namens Werkgroep Viering Bevrijding Markelo en Pim Lüth, namens Oranjevereniging Markelo. Dit is een artikel van Bennie Schreurs. De bovengenoemde en op de plaquette vermelde 3 Regimenten hebben wel Holten en omgeving bevrijd maar Markelo niet. 11
13 april 2017: Herdenking Posterenk [JAARGANG 4, NUMMER 2 MAART & APRIL 2017] Posterenk heeft de woorden waargemaakt toen ze in 2015 de eerste keer de bevrijding groots herdachten en men er een traditie van wilde maken. Dit jaar dus voor de derde keer op rij deze herdenking van de bevrijding van Posterenk. Posterenk, een van de kleinste dorpen in ons land, die door de aanwezigheid van de RCMP-band in 2015 wereldfaam genoten, in ieder geval in Canada. 17 april 2017: Bevrijding van Apeldoorn Op maandag 17 april toog een grote delegatie van Branch 005 naar het sluisje in Apeldoorn voor de jaarlijkse herdenking. De delegatie van de branch wordt jaarlijks groter en groter. En bestond dit jaar uit 14 kameraden. Het is dan ook een heel speciaal moment dat ieder jaar in Apeldoorn op deze wijze wordt herdacht. Waarbij de school die het monument heeft herdacht jaarlijks met nieuwe opvoeringen en liedjes precies de juiste snaren weet te vinden. Heel veel hulde voor de school. Altijd een prachtige en waardige herdenking georganiseerd door Vereniging Oud Apeldoorn. In de middag is er dan een tweede herdenking in het Oranjepark in Apeldoorn. Hierbij wordt het bevrijdingsvuur aangestoken door de Burgemeester van Apeldoorn. Maar voor het zover was hebben van een heerlijke lunch genoten in Apeldoorn, waarbij Rinus Mooiweer natuurlijk de entertainer was. Een heel gezellige lunch, waarbij enige nieuwe leden ook aanwezig waren. Na de lunch gingen we ons melden en omkleden bij de Koninklijke Scholengemeenschap. Een school dicht bij het Oranjepark waar alle deelnemers aan de herdenking altijd samen komen. Hier kwamen dan ook de deelnemers aan de Colour Party bij elkaar. Het was wederom een grote delegatie en Colour Party die deze herdenking ging opluisteren. RCL Branch 005 was er ook weer bij met een delegatie. President RCL Br 005 hield nog een toespraak waarin hij zijn bewondering aangaf aan het comité om deze traditie inderdaad voort te zetten. Het was weer een drukke avond in het dorp. De jaarlijkse bevrijdingsloop vanuit Wilp, de plaats waar Canadezen overstaken om Gelderland te bevrijden, werd weer gelopen door lopers van AV34 de atletiekvereniging uit Apeldoorn. Zij brachten het bevrijdingsvuur mee vanuit Wilp. Vlakbij het Oranjepark werden zij opgewacht door de Pipes & Drums City of Apeldoorn onder leiding van Piet Polderdijk en door onze eigen Colour Party met Martin Reelick als Sgt at Arms. Ze begeleidden de lopers het park in waarna de bevrijdingsvlam werd ontstoken door Burgemeester Berends en de twee lopers met het vuur. Deze hele ceremonie werd geleid door twee kinderen. En zij deden dit op een meer dan voortreffelijke manier. Een groot compliment waard. Well done. 12
18 april 2017: Start Frank Graham Cycle Liberation Tour, deel 3. Markelo RCL Branch 005 was vertegenwoordigd met een grote delegatie. Na de verschillende speeches werd er een menselijke keten gevormd door de fietsers naar het verzetsmonument 50 meter naast het Beaufort. Het oude gemeentehuis van Markelo Het Beaufort vormde het decor voor de start van deel 3 van de Frank Graham Cycle Liberation tour. Wederom stond een groep van Canadese en Nederlandse jongeren gereed om voor de 3 e keer een fietstocht te houden in het kader van Frank Graham, een van de bevrijders van Markelo en ook wel Mister Markelo genoemd. De eerste fietstocht ging volgens de bevrijdingsroute van Normandië naar Markelo. De tweede tour ging over de holocaust. Van Auschwitz terug naar Markelo. En nu de derde route gaat over Het Verzet. Bij deze start werd gememoreerd aan de grote verzetsdaad door uit het gemeentehuis de kluis te beroven van voedselbonnen blanco paspoorten etc. Het verhaal hiervan werd op een ludieke manier gebracht en verteld door onze kameraad Herman Sligman., namens Heemkunde Stichting Markelo. Daarna werd de sleutel van de kluis gebracht door een tweetal drones. Deze kopie van de echte sleutel werd aan iedere fietser overhandigd als blijk van waardering en deelname aan deze derde fase Het Verzet. Hier werden door de lokale harmonie de volksliederen, het oh Canada en het Wilhelmus gespeeld. 22 april 2017: Bevrijding EDE Ede gaat weer meer doen om de bevrijding door Canadezen te herdenken. Maar ook na de oorlog werden veel Canadese eenheden geplaatst in de verschillende kazernes van Ede. Dit om te wachten op het sein dat ze naar Canada konden worden overgebracht. Op het terrein van een van deze oude kazernes werd op 22 april de bevrijding en legering van deze Canadezen herdacht. 13
Bij deze eerste uitvoering was niet alleen de Branch betrokken. Eelco de Zee maakt ook deel uit van de organisatie, maar was ook als vertegenwoordiger namens RCL Branch 005 met de promotietent aanwezig. Daarnaast was ook ons clubhuis Mondani aanwezig om iedereen van de nodige Canadese Catering te voorzien. Op 19 april is de bevrijding van Ede door de Canadezen eindelijk gevierd. De luchtlandingen van operatie Market Garden overschaduwden altijd de bevrijding van Ede en de invloed van Canada op dit heugelijke feit kreeg eigenlijk nooit de aandacht, die het wel verdiende. Als we terugkijken in de geschiedenis dan zien we dat Ede op 17 april 1945 is bevrijd door de Britse 49e (Polar Bear) Infanterie Divisie daarbij worden ze ondersteund door tanks van twee bataljons van de 1e Canadese Tank Brigade (een onderdeel van het 1e Canadese Legerkorps): het 11th Battalion the Ontario Regiment en het 14th Battalion the Calgary Regiment. En net als de Britse Polar Bear Divisie blijft ook het Ontario Regiment na 17 april 1945 in Ede gelegerd. Het Calgary Regiment daarentegen vertrekt al snel na de bevrijdingsoperatie van 17 april naar elders. Als de uiteindelijke capitulatie van de Duitse bezettingsmacht in Nederland op 5 mei 1945 een feit is, trekken de in Ede gelegerde Britten en Canadezen op 7 mei verder via Utrecht naar Den Haag. De garnizoensplaats Ede is even garnizoen loos. Maar niet lang. Eind mei verschijnen er weer Canadezen in Ede. Het is de 7e Canadese Infanterie Brigade. Deze brigade maakt deel uit van de 3e Canadese Infanterie Divisie, op haar beurt weer één van de eenheden van het 2e Canadese Legerkorps. Zij zullen langer in Ede blijven. Eind mei krijgt Ede zijn eigen Canadese eenheid: de 7e Canadese Infanterie Brigade, zo n 3500 man. Deze brigade maakt onderdeel uit van de 3e Canadese Infanterie Divisie, op zijn beurt weer één van de eenheden van het 2e Canadese Legerkorps. Vanuit Noord-Duitsland begeeft de 7e Canadese Infanterie Brigade zich naar Ede. De brigade bestaat uit een staf en drie bataljons: het 1st Battalion The Canadian Scottish Regiment, het 1st Battalion The Royal Winnipeg Rifles Regiment en het 1st Battalion The Regina Rifle Regiment. In Ede aangekomen weigert de Canadese commandant, luitenantkolonel Gregory, zijn troepen te laten inkwartieren bij burgers, zoals de Britten in april wel hebben gedaan. Het zal dan volgens hem onmogelijk zijn de discipline te handhaven. In eerste instantie worden de militairen daarom ondergebracht in de Paasbergschool, de Cavaljéschool en de Openbare School aan het Maandereind. Nadat op de Edese kazernes een deel van de gebouwen enigszins is schoongemaakt en hersteld, kunnen de Canadezen ook gebruik maken van legering op de Elias Beeckman kazerne, de P.L. Bergansius kazerne, de van Essen kazerne, de Arthur Kool kazerne en een deel van de Maurits kazerne. In de gemeente Ede gaan de mannen aan de slag met allerlei kleine projecten, en vier grote: het Bart van Elst Plantsoen in Bennekom, het opknappen van 14
park Stompekamp, het opknappen van het Open Lucht Theater en de bouw van het Mausoleum met daarbij het aanleggen van het Ede Memorial Park. Onder de kleinere projecten valt onder meer het helpen bij de voorbereidingen van de bouw van het Oorlogsmuseum Ede. Het zijn dus Canadezen van deze 7e Canadese Infanterie Brigade die op de bedoelde foto zijn vastgelegd. Van het 1st Battalion The Regina Rifle Regiment. Maar wie zijn dan die Canadese vrouwen die aan het honkballen zijn? Wat zijn Eager Beavers? Nu kunnen we ook het geheim achter de foto ontrafelen. De Edenaar Josha Sietsma is opgegroeid in Hamilton (Ontario, Canada). Hij heeft belangstelling voor (oorlogs)fotografie, Canadese historie en baseball. De archieven naspeurend naar de combinatie van deze interesses stuit hij op een bijzondere foto in een Canadees archief. Die foto vindt hij ook terug in het Edese gemeentearchief. Op de foto zijn Canadese militairen van het Regina Rifle Regiment te zien die honkbal spelen met Canadese dames van het Eager Beaver team. De foto is op 31 augustus 1945 gemaakt door luitenant Charles H. Richer. Deze fotograaf behoort tijdens de Tweede Wereldoorlog tot de Canadian Army Film and Photo Unit (CFPU). De foto moet ergens op de Veluwe zijn genomen. Het sportveld wordt aangeduid als het Regina s Sports Field. De Eager Beavers werden gesponsord door Sun Life Assurance of Canada en kwamen met de beroemde stomer Ille de France naar Europa. Nu weten we waar de naam vandaan komt en zo zie je maar, waar een klein fotootje toe kan leiden. De meeste informatie in dit stukje is beschikbaar gesteld door het Platform Militaire Historie. Een club enthousiaste mensen die het belangrijk vinden dat de historie bewaard blijft. www.platformmhe.nl Volgend jaar zal er weer een bevrijdingsfestival zijn op zaterdag 21 april 2018 en dan met een nog groter programma: Herdenking bij het mausoleum, Parade van het mausoleum naar de kazerne, Bevrijdingsfestival bij de voormalig Frisokazerne, Bevrijdingsdiner. Met dank aan Eelco de Zee voor dit artikel. 25 april 2017: Trainingssessie Colour Party We hebben de laatste weken een aantal nieuwe kameraden die zich ook beschikbaar hebben gesteld voor deelname in de Colour Party. Dat is een heel goede ontwikkeling. En daar zijn we ook heel erg blij mee. Om deze nieuwe leden het vak te leren hielden we op 25 april een Colour Party trainingsmiddag. Deze werd gehouden op het terrein van het Air Operations Control Station Nieuw Milligen (AOCS NM), vlakbij Apeldoorn. Voor RCL Branch 005 historische grond. Want hier werd in de Officiersmess in 2003 de oprichtingsvergadering gehouden om tot een Nederlandse Branch te komen. De training begon met een lunch in het bedrijfsrestaurant. Aansluitend werd er flink getraind. De Staf adjudant Peter Massop had ervoor gezorgd dat we bij slecht weer zelfs in de sporthal terecht konden. En dat was maar goed ook. Een mooie ruimte met alle mogelijkheden, maar vooral geen last van regenbuien etc. Maar ook konden alle nieuwelingen zich concentreren op de exercitie zonder de ogen van eventuele pottenkijkers in de rug te voelen. Aan de training namen deel: Gerda Ribbers, Wim Poppenk, Nic en Elly van Waveren en toekomstig RCL lid Hans Achterkamp. Ook Tony Ribbers en Marc van Aken waren present om de nodige ondersteuning te geven. De training werd geleid door onze Sgt At Arms Martin Reelick en bijgestaan door Colour Sgt Danny 15
Murphy. Het resultaat mocht er zijn. Na anderhalf uur trainen liep het gesmeerd en goed genoeg om deel te kunnen zijn van de Colour Party Branch 005. Na nog even het tenue doorgenomen te hebben kon iedereen weer huiswaarts met een goed gevoel. Goed gedaan mensen. En wat het AOCS NM betreft. Na een goed gesprek met de Commandant mogen we altijd terugkomen om onze skills aan te scherpen. Terug naar de roots. Deze tiendaagse fietstocht met Canadese en Markelo s jongeren door Engeland en Nederland kwam daarmee bij Het Beaufort tot een stijlvolle afloop. Nadat de fietsers en begeleiders een triomftocht door het dorp maakten kregen ze woorden van lof van een rij sprekers, die ook nog eens nadrukkelijk hun dank uitspraken aan de Canadese bevrijders waarvan er een aantal aanwezig waren. 29 april 2017: Parade Markelo Op 29 april kwam er na 6 jaar een einde aan een trilogie. De eerste Frank Graham Cycle Liberation Tour (FGCLT) werd gehouden in 2013 met als titel De Bevrijding waarbij 50 Canadese en Nederlandse jongens en meisjes de route per fiets aflegden die de Canadese bevrijders hadden genomen om Nederland te bevrijden. In 2015 was het thema van de FGCLT de holocaust. Er werd van Polen/Auschwitz gefietst naar Markelo waarbij onderweg veel aandacht werd besteed aan de holocaust. De laatste in 2017 ging over Het Verzet. Hierbij leerden ze veel over het verzet in Nederland gedurende WOII. Chester Graham, oudste zoon van de naamgever van de tocht, benadrukte nog eens wat Markelo voor zijn vader betekent. Niemand kan weten hoeveel mijn vader van Markelo en de mensen hier houdt sprak hij in afwezigheid van zijn vader die vanwege een broze gezondheid de overtocht vanuit Canada dit keer niet kon maken. De fietstocht kreeg een symbolisch einde door het invliegen van de sleutel door een drone, die het symbool was van het thema van de tocht: het verzet. De sleutel was een duplicaat van de sleutel waarmee tijdens de oorlog de kluis van het gemeentehuis werd overvallen door verzetsstrijders. 16
Met de sleutel werd vervolgens door burgemeester Nauta en haar ambtsgenoot uit het Canadese Midland, McKay, de expositie Tulips and Maple Leafs in Het Beaufort geopend. Even eerder hadden de beide burgemeesters samen met de veteranen de Frank Graham Tulp ten doop gehouden. Als binnenkort alle formaliteiten die daarbij horen zijn afgerond mag Frank Graham zich als eerste oorlogsveteraan die ons land bevrijdde de naamgever van een tulp noemen. mei 2 mei: BBQ markelo (Frank Graham Cycle Liberation Tour) 4 mei: Herdenking Holten, Lochem, Apeldoorn, Gilze Rijen, Berg en Dal. 5 mei: Bevrijdingsdag Wageningen 13 mei: Herdenking en onthulling digitaal monument Oud-Beijerland. juni 1 juni: afscheid en begroeting Canadese Militaire Attaché in Nederland. 29 juni: Canada Day Residentie Wassenaar. Ik hoop dat u veel plezier beleefde bij het lezen. Mocht u zelf ook nog mooie verhalen hebben die gepubliceerd kunnen worden in de nieuwsbrief laat het me dan even weten. 17