Demografiebericht 2013 Winterswijk

De bevolkingsontwikkeling Van Winterswijk Een krimpscenario Deel 3 Jan Heutink, Demografiebericht 2013 Winterswijk

Demografisch bericht Winterswijk 2013 l ll lll lv V Inhoud Conclusies en Aanbevelingen Voorwoord Inleiding Oorzaken demografische krimp in Winterswijk l Inwoner aantallen Winterswijk 2 Bevolking Achterhoek en Winterswijk 3 Oorzaken krimp 4 Vruchtbaarheid cijfers 5 Geboorte en overlijden 6 Geboorte - en overlijdensoverschot 7 Vestigingsoverschot V l Vll Vlll lx Groei Vergelijk werkelijkheid t.o.v. prognoses CBS Gemeentelijke beleidsvelden, die door de demografische ontwikkelingen beïnvloed worden. Bijlagen l Pillenknik 2 Bevolkingspiramide 2000 3 Bevolkingspiramide 2013 4 Vergelijking CBS en werkelijkheid 5 CBS tabel

Conclusie DE demografische krimp in Winterswijk De krimp in Winterswijk is: een vaststaand feit Onherroepelijk Kan niet bestreden worden Kan begeleid worden De demografische krimp in Winterswijk bedraagt in de periode van 2005 tot en met 2012 2,38 percent. In de periode van 2005 tot en met Maart 2014 2,57 percent De bevolking van Winterswijk krimpt sneller dan de prognoses van het CBS aangeven (Prognoses CBS gebaseerd op inwonertal inclusief asielzoekenden.) De krimp zal doorzetten en hoger worden Vruchtbaarheidscijfer ligt onder 2,2 Het aantal vrouwen in de vruchtbare leeftijd van 16 tot 40 minder wordt. Het geboorte overschot al sedert 2000 negatief is, vanwege de vergrijzende bevolking Het positieve vestigingsoverschot geheel op rekening komt van de aantallen asielzoekenden, dat door de jaren heen is opgelopen tot > 600 Op het moment, dat de goed gevulde groep babyboomers de gemiddelde stervensleeftijd, bereikt,zal de krimp zich versnellen en het daarmede gepaard gaande grotere aantal woningen die leeg komen te staan een probleem van de eerste orde worden. We moeten accepteren, dat de demografische krimp onherroepelijk is en aanpassing van bestrijden naar begeleiden van krimp geen gemakkelijk proces is, dat bovendien langdurig,tijdrovend en erg duur is. Het zal met pijnlijke beslissingen gepaard gaan. Het is noodzakelijk daarvoor nu reeds geld te reserveren voor de begeleiding van o.a. de gevolgen op de woningmarkt. Winterswijk 30 november 2014

Krimppercentages Winterswijkse bevolking Krimp 2005/2012 Krimp 2005/2014 2014 geg. Mei 1,12 % 1,14 % Incl bewoners AZC 2,38 % 2,57 % Excl bewoners AZC De Winterswijkse cijfers van het bureau voor de statistiek zijn wat de bewonersaantallen betreft inclusief de bewoners van het Asielzoekerscentrum De steeds wisselende en ongewisse cijfers versluieren het juiste beeld van de vaste Winterswijkse bewoners. Om een zuiverder beeld van het juiste aantal bewoners te krijgen,zijn de berekeningen inclusief en ex clusief AZC. Verschillende gemeenten, waar Asielzoekcentra gehuisvest zijn. Geven de cijfers van het aantal bewoners gescheiden op, om zo versluiering te voorkomen Zo kan het gebeuren, dat eind 2013 een groei van 17 personen wordt opgegeven, terwijl er 620 personen in het AZC zitten en de groei eigenlijk 603 negatief is. Het is dan ook niet correct de stijgende aantallen asielzoekenden als groei van de Winterswijkse bevolking aan te merken

Het begeleiden van krimp Evenals vele andere gemeenten heeft Winterswijk reeds nu en in de komende Jaren, in versterkte mate met demografische krimp te maken.in Winterswijk werd niet op de krimp geanticipeerd. Wel werd gesteld,dat we ons geen al te grote zorgen behoeven te maken, want Winterswijk was nog met 17 personen gegroeid. In eerste instantie heeft men geprobeerd nieuwe bewoners en bedrijven aan te trekken. Dit bleek niet te werken. Het wordt nu tijd de krimp niet meer voor zich uit te schuiven en de krimp als onomkoombaar te accepteren. Wat kan men doen als begeleiding van krimp? In eerste instantie dient een inventaris opgemaakt te worden van de huidige leegstaande woningen. Het is een moeilijke zaak dit bestaand sluitend te krijgen. (kadaster en makelaars) Afhankelijk van uitkomst de bouwplannen bijstellen Balans vinden tussen slopen en bouwen Van twee woningen 1 maken Van flatgebouwen een etage verwijderen Van lege winkels in aanlooproute naar het centrum woningen maken. Geen winkels meer bouwen die aansluiten op bijna,, winkellege aanlooproutes. Zoals nu in Bosmastraat gaat gebeuren. Na slopen invullen met groen? of minder nieuw bouwen, dan er gesloopt is. Verkrotte woningen zoals men in Oost Duitsland gedaan heeft met groen laten begroeien. Bij slopen kan het vastgoed nog een boekwaarde hebben of nog met hypotheek belast zijn. Het schulden vraagstuk komt dan om de hoek te kijken. Al met al een probleem dat zich over jaren zal uitstrekken, kostbaar is en waarbij pijnlijke beslissingen genomen moeten worden. Men zou hiervoor nu reeds geld moeten reserveren.

Voorwoord In de studies krimpscenario DEEL 1 en Deel 2 werd in 2006 aandacht gevraagd van de toenmalige Winterswijkse bestuurders, voor de op handen zijnde demografische bevolkingskrimp in onze gemeente. De rapporten werden besproken in de vergadering : Burger en Bestuur van 08-02 -2007.,waaronder de fractie voorzitters van de politieke partijen Men zou doorgaan met enthousiasme en grote inzet Winterswijk te laten groeien (bouwen om te groeien) Het woord krimp paste niet in het beleid van de bewindslieden. Nu, na een tiental jaren, is de meeste krimpangst van de bestuurders voor een groot deel verdwenen. Geheel verdwenen is de angst niet. Nog onlangs werd in de nieuwjaarsrede 2014 gezegd, dat Winterswijk zich geen al te grote zorgen behoeft te maken, want Winterswijk was in 2013 nog met 17 personen gegroeid. Onvermeld bleef, dat het Asielzoekers -Centrum in datzelfde jaar een flinke groei had gehad, waardoor de krimp werd versluierd. De conclusie uit beide studies was :,,Winterswijkse bevolking krimpt. Nu een achttal jaren na het verschijnen van de eerste studies., volgt hier het Demografische Bericht 2013 van Winterswijk. De voorspellingen van destijds zijn door de tijd achterhaald en kunnen aan de werkelijkheid op hun waarde worden getoetst. De naam is: Krimpscenario deel 3. Demografisch bericht 2013 Winterswijk. Winterswijk 08-08 -2014

Inleiding. De bevolkingspiramide is al lang geen piramide meer!!!! De gemiddelde leeftijd stijgt en het aantal inwoners krimpt. Alle leeftijdsgroepen ondervinden hiervan de gevolgen en daardoor alle bestuurlijke beleidsvelden. Zo moeten op grond van een minder aantal leerlingen misschien scholen gesloten worden. Het hierna volgende demografische bericht van Winterswijk 2013 probeert aan de hand van grafieken en cijfermateriaal een overzicht te geven, hoe de stand van zaken qua demografische veranderingen in Winterswijk zich voltrekt, Aan de hand hiervan wordt van ons bestuur verwacht zodanige maatregelen te treffen, dat ook de toekomstige structuur van de gemeente, bij onze bevolking past.

Inwonersaantal Winterswijk 30000 29500 29000 28500 28000 27500 27000 26500 26000 25500 29299 28963 28413 25000 25024 1960 1962 1964 1966 1968 1970 1972 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 201 Aan het eind van het jaar 1960 bedroeg het aantal inwoners inclusief allochtonen 25024 Dit liep op in 2003 tot 28975 inwoners. Door de komst van het Asiel zoekers - centrum steeg het aantal inwoners in 2004 naar 29299. Na 2003 werd de bezetting van het AZC meegenomen in het inwonersaantal. In deze grafiek werd vanaf 2004 het aantal bewoners gescheiden weergegeven Blauwe lijn is inclusief AZC 28963. Eind 2012 excl AZC 28413. Het werkelijke aantal inwoners bedroeg eind 2012 dus 28413 personen inclusief allochtonen en exclusief AZC.

Bevolking Achterhoek - Winterswijk 410000 400000 Bevolking Bevolking Achterhoek 402785 401476 390000 380000 385325 370000 360000 359422 350000 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Winter Bevolking Winterswijk 29500 29300 29100 28900 28700 28500 28300 28100 27900 27700 27500 28011 29275 29299 28750 28946 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012* De bevolking van Winterswijk bedroeg in 1988 28011 personen. De bevolking groeide tot 2003 tot in totaal 28750 personen Na 2003 groeide het aantal sterk tot 29299. Deze groei werd sterk beïnvloed door het steeds groeiende aantal asielzoekers, dat in 2012 steeg tot 600 personen. Het aantal vaste bewoners van Winterswijk inclusief allochtonen maar exclusief bewoners AZC is 28946-500 = 28413. Na 2004 krimpt Winterswijk zoals de trendlijn laat zien. Zoals de grafieken laten zien, loopt Winterwijk ongeveer parallel met de Achterhoek,die nu ook begint te krimpen na 2005

Oorzaken krimp Groei of krimp van het aantal inwoners wordt bepaald door de som van geboorten, sterfgevallen, vertrek uit gemeente en komst in de gemeente. En wordt verder beïnvloed door de aanwezigheid van een Asielzoekerscentrum. In de hierna volgende paragraaf worden door middel van cijfers en grafieken over de jaren 1960 tot en met 2002 de aantallen inwoners weergegeven. De jaren na 2002 worden apart vermeld door de komst van het Asiel zoekers - Centrum, dat in 2003 door de toenmalige burgemeester Christien Stichter, geopend werd. Vanaf 2005 zijn de cijfers van de aantallen in het centrum exact bekend en kunnen de cijfers van groei/krimp berekend worden. Dus inclusief en exclusief AZC. De cijfers vanaf 2005 tot en met 2013 worden apart vermeld. Om een reëler, beeld van groei of krimp te verkrijgen. Voor zover de prognoses van het CBS door de tijd achterhaald zijn, worden deze vergeleken met de werkelijke cijfers, om na te gaan in hoeverre deze afwijken van de werkelijke situatie. In de hierna volgende grafieken en tabellen worden de verschillende componenten van krimp of groei weergegeven. Inwonertal totaal Winterswijk inclusief allochtonen en ex AZC Vruchtbaarheidscijfers Geboorte en sterfte Immigratie en emigratie Vestiging in de gemeente en vertrek uit de gemeente Winterswijk en de Achterhoek Totale grafiek groei

515 311 297 0 100 200 300 400 500 600 1960 1962 1964 1966 1968 1970 1972 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012* Levend geboren Levend geboren Lineair (Levend geboren) Anti Conceptie 222 325 0 50 100 150 200 250 300 350 400 1960 1962 1964 1966 1968 1970 1972 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012* Overlijden Overlijden

600 500 519 geboorte 400 300 200 100 183 343 overlijden 287 247 0 Na 2006 overlijden er meer mensen dan er geboren worden

Vruchtbaarheid cijfers 2,5 2 1,5 1,53 1,591,59 1,79 1,7 1,66 1,74 1,68 1,71 1,65 2,04 2,16 2,19 2,04 2,022 1,86 1,791,79 1,85 2,04 1,94 1,86 1,9 1,71 1,75 1 0,5 0 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Om een bevolking in stand te houden moet het vruchtbaarheid cijfer minimaal 2.2 zijn. Alhoewel er in Winterswijk een stijgende trend is, word de 2.2 niet gehaald. Een reden voor krimp.

600 550 500 450 400 350 300 250 200 150 558 565 Levend geboren 519 521 515 528 494 497 483482 459 414 407 359 367 323 365 345 288 311311 335 310 341 328327 315 346 326 323 313 359 344 329 346 335 338 324 361 377 356 Levend geboren 342 343 352 336 334 Poly. (Levend geboren) 314 306 277 297 276 De periode van1960 tot 1987 leidde tot een algemeen gebruik van de anticonceptie pil' Dit veroorzaakte een scherpe daling van het aantal geboorten 244 247 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012*

600 550 500 450 400 350 300 250 200 150 Overlijden Overlijden 377 362 369 183 222 186 208 187 212214 222 198 226 217 256 235 235 228 222 230 215229 220 257 240 280 268 279 304 269271 290 306 300 320 270 333 315 301 327 335 343 327 330 322321 327 291 325 316314 294 287 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 201

Geboorte en Overlijdensoverschot 700 600 500 565 497 400 300 200 208 353 217 288 362 369 287 247 100 0-7 55 15-100 -200 1960 1962 1964 1966 1968 1970 1972 1974 Het aantal levend geboren kinderen tussen 1963 en 2012 laat een afname zien van 565 tot min 300. De anticonceptie pil heeft vanaf 1963 tot 1978 tot een algemeen gebruik geleid, waardoor het aantal levend geboren kinderen sterk is afgenomen. Mede door andere oorzaken heeft dit in 2012 tot een aantal van 247 geleid. 1976 1978 1980 1982 Het aantal overleden inwoners stijgt in dezelfde periode van 200 naar 360 per jaar. Het geboorte overschot zakt hierdoor van 300 tot min 30. Aan het eind van genoemde periode. 1984 Het moge duidelijk zijn, dat wanneer de eerste Babyboomers over een zeven tal jaren de gemiddelde stervensleeftijd hebben bereikt, het steeds groter wordende negatieve geboorteoverschot vanaf 2020 de grote aanjager voor Demografische krimp in Winterswijk zal zijn. Hierdoor komen grote aantallen huizen leeg te staan en huizenmarkt nog verder zal instorten. Het verdient m.i. aanbeveling, hiermede nu reeds rekening te houden en te beginnen financiële reserves op te bouwen en om verder de balans tussen slopen en bouwen te vinden. 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012*

Vestigings overschot 400 300 200 100 0-100 -200-300 -400-500 1960 158 1962-47 -32-66 -104 1964 1966-173 -312 1968-115 -407 1970-184 -269 1972-40 320 1974 240, -21-108 1976 71 1978-276 185 320 133 127 136 91 105103 101 49 52 28 28 2-12 -22-12 -2-57 -67-103 -124-122 -158 Vestigingsove 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 241 2004 287 7 10 2006 203 2008-43 -67 2010 132 60 80 16 2012* De grafiek van het vestigings overschot geeft een scheef beeld. Het Centrum werd in 2003 officieel geopend. Vanaf die datum is de bezetting bekend. In 2012 waren dit 550 personen,zodat gesteld kan worden dat het vestigings overschot in 2012 418 personen negatief was.

600 400 200 0-200 492 270 261 309 231 180-32 171 96 123-170 -14 492 368 81 23 205 274 Groei 308 120108 77 87 104115 74 80 111 78-9 13 35 15-3 4 16-35 -74-52-64-148 -124 324 225 112 23 17-24 -25-67 -80-138 -154-258 -400-600 Groei ex AZC vanaf 2005-387 -438-527 -525-533 -664-680 -800 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012* In 1960 bedroeg de groei 492 personen per jaar. Het vrij algemeen gebruik van de anticonceptiepil vanaf 1966 leidde er toe, dat er een zeer sterke daling in de geboorten plaats vond, zodat er in 1986-1988 nog een groei van 74 personen was. Dit werd mede veroorzaakt doordat in de zelfde periode het sterfte cijfer opliep van 183 tot 377. Met deze verschillen wordt een verlies in groei van 406 personen verklaard. Omstreeks het jaar 2000 komen er asielzoekers in Winterswijk. De aantallen zijn niet bekend bij het CBS. Dit duurt tot 2003 ( officiële opening door burgemeester Stichter ) De bezetting van de tijdelijke bewoners van het AZC zijn dan bekend ( zie bijlage ), zodat het aantal inwoners gesplitst kan worden in autonome - allochtone bewoners en de in het AZC gehuisveste tijdelijke bewoners. Werd er in 2013 bij de Nieuwjaar toespraak nog van een groei van 17 personen gewag gemaakt. Uit de groei van het aantal autonome inwoners, blijkt de groei 680 personen negatief te zijn. *** Geboorteoverschot inclusief de bewoners van het AZC

Vergelijk werkelijkheid t.o.v. prognoses CBS 7 jaren van de prognose van het CBS (2002 2020 ) zijn door de tijd achterhaald.over deze 7 jaren is dus een vergelijking mogelijk. 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 werkelijk 29249 29182 29028 29051 29026 28946 28967 prognose 29449 29620 29699 29772 29845 29913 29975 verschil 200 438 671 721 819 967 1008 Deze grote in de tijd oplopende verschillen worden mede veroorzaakt door de opname in het persoonsbestand van de tijdelijke inwoners, die in het AZC zijn gehuisvest. In prognoses kunnen de aantallen personen in het AZC na 2002 niet bekend zijn Inmiddels is Het CBS gestopt met dit soort prognoses In verschillende gemeentes, die een AZC binnen de grenzen hebben, wordt een splitsing gemaakt tussen vaste bewoners (allochtonen en autochtonen) en tijdelijke bewoners. Dit geeft een zuiverder beeld van het inwonersbestand.

10 10 06 019675 124 10 10 10 08 04 01 99 117 137 10 07 139 116 144 139 133 137 167 134 167 181 143 176 172 238 224 220 203 210 183 232 213 200 228 196 239 229 225 239 219 234 228 214 237 214 213 241 225 220 201 181 173 151 134 184 158 148 173 163144 193 176 173 181 183 171 182 165 168 173 181 181 166 181 171 188 175 172 300 200 Mannen 88 56 544637 6 15 11 10593 33 30 30 2414 100 0 95 jaar 94 jaar 93 jaar 92 jaar 91 jaar 90 jaar 89 jaar 88 jaar 87 jaar 86 jaar 85 jaar 84 jaar 83 jaar 82 jaar 81 jaar 80 jaar 79 jaar 78 jaar 77 jaar 76 jaar 75 jaar 74 jaar 73 jaar 72 jaar 71 jaar 70 jaar 69 jaar 68 jaar 67 jaar 66 jaar 65 jaar 64 jaar 63 jaar 62 jaar 61 jaar 60 jaar 59 jaar 58 jaar 57 jaar 56 jaar 55 jaar 54 jaar 53 jaar 52 jaar 51 jaar 50 jaar 49 jaar 48 jaar 47 jaar 46 jaar 45 jaar 44 jaar 43 jaar 42 jaar 41 jaar 40 jaar 39 jaar 38 jaar 37 jaar 36 jaar 35 jaar 34 jaar 33 jaar 32 jaar 31 jaar 30 jaar 29 jaar 28 jaar 27 jaar 26 jaar 25 jaar 24 jaar 23 jaar 22 jaar 21 jaar 20 jaar 19 jaar 18 jaar 17 jaar 16 jaar 15 jaar 14 jaar 13 jaar 12 jaar 11 jaar 10 jaar 9 jaar 8 jaar 7 jaar 6 jaar 5 jaar 4 jaar 3 jaar 2 jaar 1 jaar 0 jaar 8 17 Vrouwen 17 21 28 34 42 45 56 2000 59 66 66 76 93 102 113 121 115 124 135 129 125 140 13 141 149 37 41 148 158 129 161 134 127 143 14 147 157 158 42 147 163 158 167 184 201 190 217 188 205 190 188 197 207 186 198 229 197 213230 225 218 0 100 180 189 149 168 173 150 122 111 151 145 129 138 139 143 163 159 157 158 170 157 178 179 170 175 195 157 180 163 142 161 178 173 203 219 193 219 223 244 200 300 Gemiddelde leeftijd 38,2 41,2

227 213 216 192 183 180 223 212 197 237 224 218 195 242 232 224 233 222 213 223 219 223 116 91 144 133111 159 128 165 151 253 237222 199 190 177 168 169 145 156 145 151 133 158 156 150 154 145 155 143 144 133 189 165 163 151 142 200 187 193 182 190 182 181 213 179 170 171 164 170 150 138 132 132 129 Mannen 90 696459 75 98 105 95 12 578 41 23 20167 48 27 45 300 200 100 0 95+jaar 94 jaar 93 jaar 92 jaar 91 jaar 90 jaar 89 jaar 88 jaar 87 jaar 86 jaar 85 jaar 84 jaar 83 jaar 82 jaar 81 jaar 80 jaar 79 jaar 78 jaar 77 jaar 76 jaar 75 jaar 74 jaar 73 jaar 72 jaar 71 jaar 70 jaar 69 jaar 68 jaar 67 jaar 66 jaar 65 jaar 64 jaar 63 jaar 62 jaar 61 jaar 60 jaar 59 jaar 58 jaar 57 jaar 56 jaar 55 jaar 54 jaar 53 jaar 52 jaar 51 jaar 50 jaar 49 jaar 48 jaar 47 jaar 46 jaar 45 jaar 44 jaar 43 jaar 42 jaar 41 jaar 40 jaar 39 jaar 38 jaar 37 jaar 36 jaar 35 jaar 34 jaar 33 jaar 32 jaar 31 jaar 30 jaar 29 jaar 28 jaar 27 jaar 26 jaar 25 jaar 24 jaar 23 jaar 22 jaar 21 jaar 20 jaar 19 jaar 18 jaar 17 jaar 16 jaar 15 jaar 14 jaar 13 jaar 12 jaar 11 jaar 10 jaar 9 jaar 8 jaar 7 jaar 6 jaar 5 jaar 4 jaar 3 jaar 2 jaar 1 jaar 0 jaar 18 35 25 35 38 51 53 51 58 64 81 84 Vrouwen 104 113 108 98 126 106 119 126 138 145 137 138 144 142 145 160 183 198 197 207 152 174 179 136 161 168 147 141 139 159 122 145 127 2013 177 202 180 197 191 212 193 215 228 206 224 226 214 225 223 233 234 245 192 199 209 212 235 120 146 143 125 144 142 140 131 139 152 170 164 156 194 174 196 178 182 144 177 177 187 140 150 111 145162 113 0 100 200 300 Gemiddelde leeftijd 41,2 43,6

Onderwerpen 2002 jan - dec 2003 jan - dec 2004 jan - dec 2005 jan - dec 2006 jan - dec 2007 jan - dec 2008 jan - dec 2009 jan - dec 2010 jan - dec 2011 jan - dec 2012 mei 2012 jan - dec 2013 mei* 2013 jan - dec 2014 mei* begin jaar 28 750 28 975 29 299 29 275 29 137 29 249 29 182 29 028 29 051 29 026 28 997 28 946 28 963 28 963 28 858 eind jaar 28 975 29 299 29 275 29 137 29 249 29 182 29 028 29 051 29 026 28 946 29 017 28 967 28 955 28 855 28 932 AZC opening 180 250 260 370 460 510 410 500 600 550 azc2003 29119 29025 28877 28879 28722 28512 28641 28520 28346 28417

Bevolkingsontwikkeling; levendgeborenen, overledenen en migratie per regio voor Mannen en vrouwen orgineel begin corectie Bevolking op 1 jan Levendgeborenen Levendgeborenen Overledenen Overledenen Geboorteoverscho Bevolking op 1 januari Levendgeborenen Levendgeborenen, relati Overledenen Overledenen, relatief Geboorteoverschot Totaal vestiging Totaal vestiging, relatief Immigratie Uit andere gemeente Vestiging in de gem Vestiging in de gem Vestiging in de gem Vestiging in de gem Totaal vertrek inclusief c Vertrek uit de geme Vertrek uit de geme Totaal vertrek inclusief c Regio's Perioden aantal aantal romille aantal romille aantal aantal romille aantal aantal aantal romille Wintersw 1960 24532 24532 519 20,9 183 7,4 336 959 38,7 60 899.. Wintersw 1961 25024 25024 558 22,2 222 8,8 336 814 32,4 35 779.. Wintersw 1962 25294 25294 521 20,5 186 7,3 335 778 30,6 76 702.. Wintersw 1963 25525 25525 515 20,1 208 8,1 307 879 34,3 52 827.. Wintersw 1964 25786 25786 528 20,4 187 7,2 341 846 32,6 57 789.. Wintersw 1965 26095 26095 565 21,6 212 8,1 353 799 30,5 61 738.. Wintersw 1966 26275 26275 494 18,8 214 8,1 280 729 27,8 66 663.. Wintersw 1967 26243 26243 459 17,5 222 8,5 237 675 25,8 49 626.. Wintersw 1968 26073 26073 483 18,5 198 7,6 285 777 29,7 90 687.. Wintersw 1969 26244 26244 482 18,4 226 8,6 256 618 23,6 64 554.. Wintersw 1970 26230 26230 497 18,9 217 8,3 280 748 28,5 88 660.. Wintersw 1971 26326 26326 414 15,7 256 9,7 158 985 37,3 95 890.. Wintersw 1972 26449 26449 407 15,2 235 8,8 172 1271 47,6 101 1170.. Wintersw 1973 26941 26941 359 13,2 228 8,4 131 1118 41,2 121 997.. Wintersw 1974 27309 27309 367 13,4 235 8,6 132 943 34,5 121 822.. Wintersw 1975 27332 27332 323 11,8 222 8,1 101 993 36,3 126 867.. Wintersw 1976 27413 27413 365 13,3 230 8,4 135 946 34,4 113 833.. Wintersw 1977 27618 27618 345 12,5 215 7,8 130 746 27,1 68 678.. Wintersw 1978 27470 27470 288 10,5 229 8,3 59 808 29,5 94 714.. Wintersw 1979 27396 27396 311 11,3 220 8 91 875 31,8 114 761.. Wintersw 1980 27670 27670 311 11,3 257 9,3 54 713 25,8 98 615.. Wintersw 1981 27618 27618 335 12,1 240 8,7 95 586 21,2 83 503.. Wintersw 1982 27554 27554 310 11,2 280 10,1 30 902 32,7 93 809.. Wintersw 1983 27674 27674 328 11,8 268 9,7 60 707 25,5 62 645.. Wintersw 1984 27782 27782 327 11,8 279 10 48 667 24 79 588.. Wintersw 1985 27859 27859 341 12,2 304 10,9 37 747 26,8 62 685.. Wintersw 1986 27946 27946 315 11,3 269 9,6 46 703 25,2 66 637.. Wintersw 1987 27937 27937 346 12,4 271 9,7 75 711 25,4 79 632.. Wintersw 1988 28011 28011 313 11,2 290 10,4 23 655 23,4 99 556 665 23,7 Wintersw 1989 28024 28024 326 11,7 306 10,9 20 671 94 577 815 29,1 Wintersw 1990 27919 27919 323 11,6 300 10,7 23 732 24 143 589 720 25,8 Wintersw 1991 27954 27954 359 12,8 320 11,4 39 718 26,2 170 548 742 26,5 Wintersw 1992 27972 27972 344 12,3 270 9,7 74 664 25,7 107 557 741 26,5 Wintersw 1993 27969 27969 329 11,7 333 11,9-4 806 23,7 188 618 698 24,9 Wintersw 1994 28073 28073 346 12,3 315 11,2 31 725 28,8 93 632 750 26,7 Wintersw 1995 28077 28077 335 11,9 301 10,7 34 817 25,8 179 638 744 26,4 Wintersw 1996 28192 28192 338 11,9 327 11,5 11 1125 29 226 899 827 29,2 Wintersw 1997 28500 28500 324 11,4 377 13,2-53 861 39,7 104 757 785 27,5 Wintersw 1998 28516 28516 361 12,7 335 11,8 26 792 30,2 116 676 843 29,6 Wintersw 1999 28481 28481 342 12 362 12,7-20 874 27,8 132 742 773 27,1 Wintersw 2000 28561 28561 336 11,7 343 12-7 823 30,6 145 678 706 24,7 Wintersw 2001 28672 28672 334 11,6 327 11,4 7 830 28,8 107 723 762 26,5 Wintersw 2002 28750 28750 356 12,3 330 11,4 26 971 28,9 101 870 762 26,4 Wintersw 2003 28975 28975 377 12,9 322 11,1 55 1099 33,6 121 978 834 28,6 Wintersw 2004 29299 29299 343 11,7 321 11 22 861 37,7 92 769 924 31,5 Wintersw 2005 29275 250 29025 352 12,1 369 12,6-17 934 29,4 63 871 1052 36 Wintersw 2006 29137 270 28867 314 10,8 327 11,2-13 1039 32 97 942 928 31,8 Wintersw 2007 29249 380 28869 306 10,5 291 10 15 860 35,6 107 753 947 32,4 Wintersw 2008 29182 460 28722 277 9,5 316 10,9-39 933 29,4 177 756 1047 36 Wintersw 2009 29028 530 28498 297 10,2 314 10,8-17 1143 32,1 492 651 1106 38,1 Wintersw 2010 29051 230 28821 276 9,5 325 11,2-49 1206 39,4 508 698 1171 40,3 Wintersw 2011 29026 500 28526 244 8,4 294 10,1-50 1302 41,5 586 716 1334 46 Wintersw 2012* 28946 610 28336 247 8,5 287 9,9-40 1195 44,9 448 747 1138 39,3 2013 28890 10 315 41,3

Totaal vertrek exclusief c Totaal vertrek exclusief c Emigratie inclusief admi Emigratie exclusief adm Naar andere gemeente Vestigingsoverschot inc Vestigingsoverschot exc Totaal saldo correcties Saldo administratieve co Saldo overige correcties Totale groei Totale groei, relatief Bevolking op 31 Dec corectie Bevolking 31 dec ex AZC Vertrek uit de geme Vertrek uit de geme Vertrek uit de geme Vertrek uit de geme Vertrek uit de geme Vestigingsoversch Vestigingsoversch Saldo correcties Saldo correcties Saldo correcties Bevolkingsgroei Bevolkingsgroei Bevolking op 31 de aantal romille aantal aantal aantal aantal aantal aantal aantal aantal aantal romille aantal 1960 801 32,3. 45 756. 158-2.. 492 20,1 25024 25024 1961 880 35. 57 823. -66 -.. 270 10,8 25294 25294 1962 882 34,7. 84 798. -104 -.. 231 9,1 25525 25525 1963 926 36,1. 49 877. -47 1.. 261 10,2 25786 25786 1964 878 33,8. 48 830. -32 -.. 309 12 26095 26095 1965 972 37,1. 37 935. -173 -.. 180 6,9 26275 26275 1966 1041 39,6. 56 985. -312 -.. -32-1,2 26243 26243 1967 1082 41,4. 77 1005. -407 -.. -170-6,5 26073 26073 1968 892 34,1. 76 816. -115 1.. 171 6,6 26244 26244 1969 887 33,8. 59 828. -269-1.. -14-0,5 26230 26230 1970 932 35,5. 55 877. -184 -.. 96 3,7 26326 26326 1971 1025 38,8. 78 947. -40 5.. 123 4,7 26449 26449 1972 951 35,6. 51 900. 320 -.. 492 18,6 26941 26941 1973 878 32,4. 52 826. 240-3.. 368 13,7 27309 27309 1974 1051 38,5. 84 967. -108-1.. 23 0,8 27332 27332 1975 1014 37. 83 931. -21 1.. 81 3 27413 27413 1976 875 31,8. 57 818. 71-1.. 205 7,5 27618 27618 1977 1022 37,1. 66 956. -276-2.. -148-5,4 27470 27470 1978 932 34. 61 871. -124-9.. -74-2,7 27396 27396 1979 690 25,1. 52 638. 185-2.. 274 10 27670 27670 1980 816 29,5. 54 762. -103-3.. -52-1,9 27618 27618 1981 744 27. 55 689. -158-1.. -64-2,3 27554 27554 1982 811 29,4. 94 717. 91-1.. 120 4,4 27674 27674 1983 658 23,7. 52 606. 49-1.. 108 3,9 27782 27782 1984 639 23. 53 586. 28 1.. 77 2,8 27859 27859 1985 695 24,9. 54 641. 52-2.. 87 3,1 27946 27946 1986 760 27,2. 56 704. -57 2.. -9-0,3 27937 27937 1987 709 25,3. 36 673. 2-3.. 74 2,6 28011 28011 1988 667 23,8 72 74 593-10 -12 2 2-13 0,5 28024 28024 1989 793 28,4 86 64 729-144 -122-22 -22 - -124-4,4 27900 27900 1990 704 25,2 66 50 654 12 28-16 -16-35 1,3 27954 27954 1991 740 26,5 49 47 693-24 -22-2 -2-15 0,5 27969 27969 1992 731 26,1 86 76 655-77 -67-10 -10 - -3-0,1 27969 27969 1993 673 24 90 65 608 108 133-25 -25-104 3,7 28073 28073 1994 737 26,3 80 67 670-25 -12-15 -13-2 4 0,1 28077 28077 1995 712 25,3 96 64 648 73 105-24 -32 8 115 4,1 28192 28192 1996 805 28,4 102 80 725 298 320-23 -22-1 308 10,9 28500 28500 1997 758 26,6 82 55 703 76 103-34 -27-7 16 0,6 28516 28516 1998 794 27,9 128 79 715-51 -2-59 -49-10 -35-1,2 28481 28481 1999 747 26,2 89 63 684 101 127-27 -26-1 80 2,8 28561 28561 2000 687 24 69 50 637 117 136-18 -19 1 111 3,9 28672 28672 2001 729 25,4 114 81 648 68 101 vesti -30-33 3 78 2,7 28750 28750 2002 730 25,3 134 102 628 209 241 gings -42-32 -10 225 7,8 28975? 28975 2003 812 27,9 126 104 708 265 287 overs -18-22 4 324 11,2 29299? 29299 2004 854 29,2 144 74 780-63 7-53 -70 17-24 -0,8 29275? 29275 2005 924 31,6 213 85 839-118 10 391-131 -128-3 -138-4,7 29137 260 28877 2006 836 28,6 178 86 750 111 203 448-78 -92 14 112 3,8 29249 370 28879 2007 903 30,9 149 105 798-87 -43 499-39 -44 5-67 -2,3 29182 460 28722 2008 1000 34,4 151 104 896-114 -67 558-48 -47-1 -154-5,3 29028 510 28518 2009 1083 37,3 99 76 1007 37 60 430-20 -23 3 23 0,8 29051 410 28641 2010 1126 38,8 107 62 1064 35 80 545-56 -45-11 -25-0,9 29026 500 28526 2011 1286 44,4 116 68 1218-32 16 646-46 -48 2-80 -2,8 28946 600 28346 2012* 1063 36,7 153 78 985 57 132 625-75 -75-17 0,6 28963 550 28413