ARCHEOLOGIENOTA Bekstraat 5 Oudenaarde (OVL) ADEDE Archeologisch Rapport 128

Vergelijkbare documenten
Archeologienota met beperkte samenstelling Itterstraat 15 te Kinrooi (Limburg) ADEDE Archeologisch Rapport 152

Archeologienota Baron Descampslaan 44 te Wijgmaal (Vlaams-Brabant).

Archeologienota François Benardstraat te Gent (Oost-Vlaanderen).

RAAP België - Rapport 027 Rupelmonde Kleine Gaanweg, aanleg visvijver (gemeente Kruibeke)

Brouwerijsite (Kortemark, West-Vlaanderen)

Archeologienota: Het archeologisch vooronderzoek aan de Hoorn te Leuven Vanessa Vander Ginst Maarten Smeets Marjolein Van Der Waa

GEBOUW B (5) BARCELONA. schaal 1/500. voetpad - grijze betondallen. rode betonklinkers GEBOUW B (5) BARCELONA. voetpad - grijze betondallen

ARCHEOLOGIENOTA. KNOKKE- HEIST KRAAIENNESTPLEIN (prov. WEST-VLAANDEREN) VERSLAG VAN RESULTATEN BUREAUONDERZOEK

PROGRAMMA VAN MAATREGELEN

Bijlokehof (Gent, Oost-Vlaanderen)

DEEL 3: PROGRAMMA VAN MAATREGELEN

Karel Steverlyncklaan (Ieper, West-Vlaanderen)

DEEL 3: PROGRAMMA VAN MAATREGELEN

ADEDE ARCHEOLOGISCH RAPPORT 75: Archeologienota Afrittencomplex E40 te Ternat (Prov. Vlaams-Brabant). Programma van Maatregelen

RAAP België - Rapport 85 Bouw twee handelspanden aan de Hendrik Consciencelaan (Waarschoot)

EEKLO MOEIE 2016K517 & 2016K525 Archeologienota DEEL 3: Programma van Maatregelen

Programma van maatregelen: Gent Nieuwewandeling

Koning Albert I-laan 293 (Brugge, West-Vlaanderen)

Averboodse Baan (N165), Laakdal

Programma van maatregelen bij Archeologienota : Lodewijk Dosfelstraat 26, Dendermonde (prov. Oost- Vlaanderen)

Vernieuwbouw WZC Zonnewende, Kapellen. Programma van Maatregelen. E.N.A. Heirbaut Met bijdrage van M.J. Nicasie

Aanleg van parkeerplaats en regularisatie van tennisvelden. T.C. Wingfield, Vrouwvlietstraat 65, Mechelen. Programma van maatregelen. E.N.A.

Groenling (Roeselare, West-Vlaanderen)

Bouw van opslagtanks aan de Leon Bonnetweg te Antwerpen. Archeologienota. Programma van Maatregelen. E.N.A. Heirbaut M.J. Nicasie

Stationsplein (Beveren-Waas, Oost-Vlaanderen)

Bouwen van een magazijn en regularisatie van parkeerplaatsen aan de Drijhoek 44 te Rijkevorsel. Programma van Maatregelen

Bouw van opslagtanks aan de Beliweg te Antwerpen. Programma van Maatregelen. E.N.A. Heirbaut M.J. Nicasie

Toekomststraat, Hasselt

Lijn 50A Brussel-Gent: verbetering waterhuishouding en langswerken, KP 34,6-36,8 Gemeente Lede en Sint-Lievens-Houtem

HEMBYSE ARCHEOLOGIE TIELT, SHAMROCK HOTEL

Amandinestraat (Oostende, West-Vlaanderen)

Nieuwbouw kunstencampus. Karel de Grote Hogeschool, Van Schoonbekestraat 143, Antwerpen. Programma van Maatregelen. E.N.A.

Ezaart 147 te Ezaart (gem. Mol) Programma van Maatregelen

RAPPORTEN VAN ERFPUNT CEL ONDERZOEK 26

Ranst Vaartstraat, Pomuni Trade (gemeente Ranst)

PROGRAMMA VAN MAATREGELEN AARTSELAAR LINDENBOSLAAN

Verkaveling De Bos te Heist-op-den- Berg (gem. Heist-op-den-Berg) Programma van Maatregelen

Archeologienota De Pauwstraat te Zottegem (Oost- Vlaanderen)

Provinciebaan Westrozebeke (Staden, West-Vlaanderen)

Kapellestraat (Waarschoot, Oost-Vlaanderen)

Realisatie van appartementen langsheen de Arkenvest Halle

Locatie OPZ, Stelenseweg, Geel

Uitbreiding van een bedrijfsruimte en verharding aan de Sint-Lenaartseweg 42-44A te Hoogstraten. Programma van Maatregelen. E.N.A.

Macieberg (Oostkamp, West-Vlaanderen)

Ten Kouter (Denderleeuw, Oost-Vlaanderen)

Programma van maatregelen: Londerzeel - Bloemstraat

Zwijndrecht site INEOS, Project HUB. Programma van Maatregelen. E.N.A. Heirbaut M.J. Nicasie

N76, Zwartberg, gemeente Genk

Vanessa Vander Ginst Laurane Dupont Ludo Fockedey. Kessel-Lo, 2016 Studiebureau Archeologie bvba

Programma van maatregelen: Waasmunster - Schrijbergstraat

Zandstraat (Brugge, West-Vlaanderen)

ARCHEOLOGIENOTA PROGRAMMA VAN MAATREGELEN ANTWERPEN DELWAIDEDOK

Programma van maatregelen: Ekeren Bredestraat 57

GERAARDSBERGEN- DUYTSENKOUTER

STADEN RENOVATIE RWZI Aquafinproject

Post X, facilitair gebouw Berchem

Programma van maatregelen: Sint-Kwintens-Lennik (Lennik) Veldstraat

Zwijndrecht site INEOS, Project Alkox 6. Programma van Maatregelen. E.N.A. Heirbaut M.J. Nicasie

ARCHEOLOGIENOTA Denderdreve Zelzate (OVL) ADEDE Archeologisch Rapport 164

ARCHEOLOGIENOTA LAR Zuid Menen (WVL) ADEDE Archeologisch Rapport 144

ARCHEOLOGIENOTA Leopold Sabbestraat te Lauwe (West-Vlaanderen) ADEDE Archeologisch Rapport 194

Kruisbooglaan (Poperinge, West-Vlaanderen)

Archeologienota met beperkte samenstelling : Het archeologisch bureauonderzoek in de Frans van Dunlaan te Antwerpen Wouter Yperman

Archeologienota Hoogstraatsebaan te Brecht (Antwerpen).

ARCHEOLOGIENOTA RONSE GROTE MARKT (prov. OOST-VLAANDEREN) PROGRAMMA VAN MAATREGELEN

Programma van maatregelen: Turnhout - Hoveniersstraat

ARCHEOLOGISCHE EVALUATIE VAN HET BOTERHAMVAARTWEG TE ANTWERPEN VERSLAG VAN RESULTATEN BODEMARCHIEF LANGS DE. ABO Archeologische Rapporten 471

Genenbosstraat te Lummen

Programma van maatregelen bij Archeologienota : Verschansingstraat 43, Antwerpen (prov. Antwerpen)

Archeologienota Gent AZ Jan Palfijn

Dordrecht Ondergronds Waarneming 6 VEST 124, GEMEENTE DORDRECHT

Archeologienota Heidestraat te Merelbeke (Oost-Vlaanderen). Programma van Maatregelen.

Schiervelde te Roeselare (gem. Roeselare) Programma van Maatregelen

Programma van maatregelen bij Archeologienota : Zuidstraat 44, Harelbeke (prov. West-Vlaanderen)

Boerderijstraat, Venetiëlaan, Spoor- Wegstraat en Politieke gevangenenstraat (gem. Harelbeke) Programma van maatregelen

Ommegangsdreef (Meulebeke, West-Vlaanderen)

Halle, Duezstraat Proefsleuvenonderzoek

Dennenstraat te Eksel (gem. Hechtel-Eksel) Programma van Maatregelen

Kamerstraat te Hechtel (gem. Hechtel- Eksel) Programma van Maatregelen

ARCHEOLOGIENOTA. LEUVEN HERTOGENSITE SINT-RAFAEL (prov. VLAAMS-BRABANT) PROGRAMMA VAN MAATREGELEN

Edingseweg (Geraardsbergen, Oost-Vlaanderen)

Archeologienota. Zoutleeuw, Dungelstraat 24

STADSARCHEOLOGIE GENT Archeologienota projectcode 2016K97

Ringhotel (Gent, Oost-Vlaanderen)

Programma van maatregelen bij Archeologienota : Uitbreiding woonzorgcentrum Meredal, Erpe-Mere, Vijverstraat 38, Oost-Vlaanderen

Archeologische opvolging van de aanleg van een natuureducatieve tuin in Oudenaarde, Ename

De Lusthoven 96, Kruisberghoeve, Arendonk

ARCHEOLOGIENOTA Torenstraat Gooik (VLB) ADEDE Archeologisch Rapport 142

Autobedrijf Sint-Andries (Brugge, West-Vlaanderen)

Wallemote (Izegem, West-Vlaanderen)

Dhr. & Mevr. Kindermans - Van Acker. 8e afdeling sectie M. nr. 438 F10 RUSTENBURGSTRAAT 4. -PERCEELSGRENS 43.25m- bestaande loods. Dhr.

Archeologisch onderzoek in de Louis D'Haeseleerstraat te Aalst (0.-VI.). Een test voor het ontwikkelingsmodel van de stad.

Markiezinweg (Koksijde, West-Vlaanderen)

Programma van maatregelen: Aalter Sint-Jozefstraat

Archeo-rapport 54 Het archeologische vooronderzoek bij de uitbreiding van Meubelen Jore te Millen

ARCHEOLOGIENOTA Damstraat te Weerde (Vlaams-Brabant) ADEDE Archeologisch Rapport 202

ARCHEOLOGIENOTA Graaf Jansdijk te Knokke (W-VL) ADEDE Archeologisch Rapport 192

Archeo-rapport 171 Het archeologisch vooronderzoek aan de Hazelereik te Tongeren

Archeologienota: Het archeologisch vooronderzoek in het Miniemeninstituut te Leuven Vanessa Vander Ginst Maarten Smeets Wouter Yperman

Quick scan archeologie, gemeente Loon op Zand, Kaatsheuvel Van Heeswijkstraat / Horst

Transcriptie:

2017 ARCHEOLOGIENOTA Bekstraat 5 Oudenaarde (OVL) ADEDE Archeologisch Rapport 128 PIETERS H. JANSSENS D.

ADEDE ARCHEOLOGISCH RAPPORT 128 Archeologienota Bekstraat 5 te Oudenaarde (Oost- Vlaanderen). JANSSENS DAVID & PIETERS HADEWIJCH

WELDA INVEST Colofon Uitgever ADEDE bvba Jaar van uitgave 2017 Plaats van uitgave Gent Redactie Bart De Smaele, Hadewijch Pieters & David Janssens ISSN 2033-6810 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ADEDE bvba.

Inhoudsopgave 1 Administratieve fiche... - 5-2 Bureauonderzoek... - 10-2.1 Archeologische voorkennis... - 10-2.2 Aanleiding van het onderzoek... - 10-2.3 Doel van het onderzoek... - 10-2.4 Huidige situatie projectgebied... - 11-2.5 Beschrijving geplande werken... - 11-2.6 Randvoorwaarden... - 12-2.7 Werkwijze... - 13-3 Assessmentrapport... - 17-3.1 Landschappelijke situering van het onderzoeksgebied... - 17-3.2 Geo(morfo)logische en bodemkundige situering van het onderzoeksgebied... - 19-3.2.1 Tertiair geologisch... - 19-3.2.2 Quartair geologisch... - 20-3.2.3 Boringen DOV... - 21-3.2.4 Bodem... - 21-3.2.4.1 Bodemtypekaart... - 22-3.2.4.2 Potentiële bodemerosie... - 22-3.2.4.3 Erosiegevoeligheid... - 23-3.2.4.4 Landgebruik... - 24-3.2.4.5 Gewestplan... - 25-3.3 Historische situering van het onderzoeksgebied... - 27-3.3.1 Algemene historische situering... - 27-3.3.2 Historisch kaartmateriaal... - 29-3.3.2.1 Kaart van Deventer (1550-1565)... - 29-3.3.2.2 Plan van Blaeu (1649)... - 30-3.3.2.3 Fricx-kaarten (1712)... - 30-3.3.2.4 Maquette van Nézot (1748-1752)... - 31-3.3.2.5 Kaart van Ferraris (1771 1778)... - 33-3.3.2.6 Atlas der Buurtwegen (1840)... - 33-3.3.2.7 Topografische kaart van Vandermaelen (1846 1854)... - 34 - Pagina - 3 -

3.3.2.1 Topografische kaart van België, 1873... - 35-3.3.2.2 Kaart van Popp (1842 1879)... - 36-3.3.2.3 Topografische kaart van België, 1904... - 37-3.3.2.4 Topografische kaart van België uit 1969... - 38-3.3.2.5 Orthofoto, 1979-1990... - 39-3.4 Archeologische situering van het projectgebied... - 40-4 Besluit... - 46-4.1 Besluit gespecialiseerd publiek... - 46-4.1.1 Archeologische verwachting... - 46-4.1.2 Afweging verder onderzoek... - 47-4.2 Besluit breed publiek... - 47-5 Bibliografie... - 48-6 Lijst van plannen... - 49-7 Lijst van figuren... - 51-8 Bijlagen... - 52 - Pagina - 4 -

1 Administratieve fiche Projectcode 2017A318 Site Oudenaarde - Bekstraat Projectsigle ADEDE OUD - BEK Bekstraat 5 Ligging 9700 Oudenaarde Punt 1 (NW): X: 96 561,446m Y: 170 805,909m Bounding Box Punt 2 (ZO): X: 96 575,337m Y: 170760,003m Topografische kaart Zie plannr. 1 Oudenaarde 1 Afd., Sectie A, nrs. 37/2S19 & Kadaster 37/2T19 Zie plannummer 3 Soort onderzoek Bureauonderzoek, archeologienota Opdrachtgever Welda Invest bvba Aard van de vervolgwerken Renovatie eengezinswoningen Uitvoerder ADEDE bvba Erkenningsnummer ADEDE bvba 2015/00058 Bart De Smaele 2015/00070 Erkend archeoloog Hadewijch Pieters 2017/00168 Tijdelijke bewaarplaats archief ADEDE bvba Janssens D. & Pieters H., 2017, Archeologienota Bibliografische referentie Bekstraat 5 te Oudenaarde (Oost-Vlaanderen), ADEDE Archeologisch Rapport 128, Gent. Grootte projectgebied 1 109m 2 Periode uitvoering Januari maart 2017 Thermen thesaurus Onroerend Erfgoed Verstoorde zones Zie plannr. 4 Pagina - 5 -

Pagina - 6 -

Pagina - 7 -

Pagina - 8 -

Pagina - 9 -

2 Bureauonderzoek 2.1 Archeologische voorkennis Het projectgebied bevindt zich binnen de historische stadskern van Oudenaarde die als vastgestelde archeologische zone is opgenomen in de CAI. Binnen het projectgebied werd nog geen archeologisch onderzoek uitgevoerd. In de onmiddellijke omgeving kunnen de aangetroffen archeologische sites gerelateerd worden aan de ontwikkeling van de stad Oudenaarde. Maar ook in de ruimere omgeving werd reeds archeologisch onderzoek uitgevoerd. De voor het projectgebied relevante CAI-meldingen worden besproken in 3.4 Archeologische situering van het projectgebied. 2.2 Aanleiding van het onderzoek De archeologienota werd opgemaakt naar aanleiding van een geplande stedenbouwkundige vergunningsaanvraag voor een projectgebied dat gelegen is binnen een historische stadskern. De totale oppervlakte van de kadastrale percelen waarop de aanvraag betrekking heeft, bedraagt meer dan 300m2 en de geplande bodemingreep overstijgt een oppervlakte van 100m2. De initiatiefnemer is daarom verplicht een bekrachtigde archeologienota toe te voegen aan de vergunningsaanvraag. 2.3 Doel van het onderzoek Deze archeologische nota heeft tot doel om door middel van de bestaande archeologische, geografische, geologische, en historische bronnen de mogelijkheid tot het aantreffen van archeologisch waardevolle sites binnen het projectgebied te onderzoeken. Aan de hand van de verzamelde informatie wordt vervolgens een programma van maatregelen opgesteld met het doel de archeologische kennis te bewaren voor de volgende generaties. Volgende onderzoeksvragen worden in deze archeologienota behandeld: - Welke aanwijzingen bevatten de bestaande bronnen over het archeologisch potentieel van het onderzoeksgebied? - Zijn er archeologische sites met relevante cultuurhistorische waarde gekend op of in de omgeving van het onderzoeksgebied? - Hoe evolueerde het historisch landgebruik van het onderzoeksgebied? - Hoe evolueerde de historische bebouwing van het onderzoeksgebied? Pagina - 10 -

- Wat is de potentiële impact van de geplande werken op het cultuurhistorisch en archeologisch erfgoed? 2.4 Huidige situatie projectgebied Op het perceel ter hoogte van Bekstraat 5 te 9700 Oudenaarde staat momenteel een meergezinswoning, parallel aan de Bekstraat. Deze woning heeft een grondoppervlak van 211,4m² en is onderkelderd tot op twee meter diepte waaronder zich de fundering bevindt. Ten oosten en ten westen van de woning is een verharde oprit (totale oppervlakte 196,4m 2 ) aangelegd waarvan de westelijke oprit uitkomt bij een garage geschikt voor 2 wagens die zich achterliggend op het perceel (noorden) bevindt. Deze garages zijn gebouwd op een zoolfundering die aangelegd is tot op vorstvrije diepte. Hoewel niet vermeld op de doorsnedes wordt algemeen aangenomen dat de vorstvrije diepte zich bevindt op ca. 80cm diepte. De totale grondoppervlakte van deze garage bedraagt 42,66m². Ten westen van deze garage bevindt zich eveneens verharding, en dit over een totale oppervlakte van 23,4m². Aan de noordzijde van de woning bevindt zich een terras met een oppervlakte van 54,7m 2. Aan de zuidzijde is een verhard paadje aanwezig, met een oppervlakte van 26m 2. Ter hoogte van de straatzijde bevindt zich een haag van oost naar west die gelijkloopt met de lengtezijde van het gebouw. Ook aan de oost- en westzijde van het perceel staat een haag. Centraal op het perceel bevindt zich eveneens een haag die van noord naar zuid loopt. Het terrein is relatief vlak, en kent een gemiddelde hoogte van 12,5m TAW. Voor een inplantingsplan van de bestaande toestand wordt verwezen naar plannr. 6 en de doorsneden in de bijlagen. 2.5 Beschrijving geplande werken De geplande werken omvatten de renovatie van de woning waarbij twee wooneenheden zullen samengevoegd worden tot één geheel. Hierbij vinden geen ingrepen in de bodem plaats. Aan de straatzijde, ten zuiden van het onderzoeksgebied wordt het bestaande pad dat toegang geeft tot de voordeur uitgebroken. De oppervlakte van deze uitbraak bedraag 26m². Deels op dezelfde locatie worden een nieuw pad en treden met waterdoorlatende verharding aangelegd over een oppervlakte van 25m². Pagina - 11 -

Ten westen van het gebouw wordt de bestaande verharding eveneens verwijderd waarna geen nieuwe ingrepen zullen plaatsvinden. De bestaande haag die van oost naar west loopt wordt in die richting uitgebreid tot aan de westelijke grens van het perceel. De oostelijke oprit wordt ook vervangen door een verharde oprit in waterdoorlatend materiaal. De nieuwe ingrepen ten opzichte van de voorgaande behelzen hierbij geen diepere verstoring. Ten noorden wordt deze oprit verbreed en wordt aan de westzijde van deze oprit een tuinmuur gebouwd. Deze tuinmuur zal gefundeerd worden. Onder deze oprit zal verder nog een septische put ingeplant worden. Op een afstand van 3 meter in noordelijke richting van de woning zullen twee regenwaterputten aangelegd worden. Een eerste put bestaat uit een regenwaterput (5000 liter) en een buffervolume (5000 liter); een tweede regenwaterput zal een volume van 10.000 liter hebben. De nutsleidingen zullen zich grotendeels bevinden onder de nieuw aangelegde oprit waar reeds nutsleidingen aanwezig zijn. In de noordoostelijke hoek van het terrein wordt de bestaande verharding verwijderd en op deze locatie wordt een nieuwe garage gebouwd met een oppervlakte van 54.95 m². Deze zal gefundeerd worden tot op vorstvrije diepte. Grenzend aan de nieuwe garage zal de huidige garage gesloopt worden samen met een deel van de fundering. Op deze locatie zal een overdekt terras gerealiseerd worden binnen dezelfde contouren (oppervlakte 42.66m²) waarvoor een deel van de bestaande fundering gebruikt zal worden. De noordelijke en westelijke muur zullen op een nieuwe fundering rusten, evenals 3 nieuwe muren die binnen het overdekte terras worden opgericht. Aan de zuidzijde wordt een nieuw terras aangelegd in waterdoorlatende verharding met een totale oppervlakte van 22m². Ten zuiden van het overdekte terras en bijhorend buitenterras wordt een zwembad aangelegd met een totale oppervlakte van 43,86m² met een diepte van 1,5m boven gewapend beton met een dikte van 15cm. Voorafgaand zal de tuin licht genivelleerd worden waarbij de grootste afgraving gemiddeld 5cm zal bedragen; met 12cm ten zuidwesten van het zwembad. Voor een inplantingsplan van de ontworpen toestand wordt verwezen naar plannr. 7. Voor de funderings- en rioleringsplannen en de doorsneden wordt verwezen naar de bijlagen. 2.6 Randvoorwaarden Niet van toepassing. Pagina - 12 -

2.7 Werkwijze Dit bureauonderzoek heeft tot doel de aanwezigheid en de bewaringstoestand van de archeologische resten binnen het projectgebied in te schatten, alsook de impact van de geplande werken op het aanwezige archeologische erfgoed. Op basis van de verworven kennis kunnen concrete aanbevelingen geformuleerd worden voor een eventuele verder prospectie- /opgravingsstrategie. De archeologische verwachting van het projectgebied wordt gebaseerd op gekende geologische, landschappelijke, archeologische, historische en geografische bronnen. Hiervoor wordt beroep gedaan op gekende literatuur, de Centraal Archeologische Inventaris, het Geoportaal van Onroerend Erfgoed en de Databank Ondergrond Vlaanderen. Dit alles wordt vervolgens samengelegd met topografische kaarten, recente luchtfoto s, kadasterkaarten en plannen van de gekende/geplande toestand. Overzicht geconsulteerde kaarten: Onderzoeksgebied: - Inplantingsplan huidige toestand - Inplantingsplan geplande toestand - Doorsnede bestaande toestand - Doorsnede nieuwe toestand Geografische/geo (morfo)logische en bodemkundige situering: - Topografische kaart - Orthofoto - Kadasterkaart - Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen II - Tertiair geologische kaart - Quartair geologische kaart - Bodemtypekaart - Potentiële bodemerosiekaart - Erosiegevoeligheidskaart - Bodemgebruiksbestand - Gewestplan Historische situering: - Kaart van Deventer, 1550-1565 - Plan van Blaeu, 1649 - Cartes des Pays-Bas van Fricx, 1712 Pagina - 13 -

- Maquette van Nézot, 1748-1752 - Kaart van Ferraris, 1777 - Atlas der Buurtwegen, 1840 - Kaart van Vandermaelen, 1846-1854 - Topografische kaarten van België - Kaart van Popp, 1842-1879 - Luchtfoto s Archeologische situering: - Geoportaal Centraal Archeologische Inventaris - Inventaris Onroerend Erfgoed Pagina - 14 -

Pagina - 15 -

Pagina - 16 -

3 Assessmentrapport 3.1 Landschappelijke situering van het onderzoeksgebied Oudenaarde is een stad in de provincie Oost-Vlaanderen 1, meer bepaald de regio van de Vlaamse Ardennen. Deze streek is gelegen in het zuiden van Oost-Vlaanderen en wordt gekenmerkt door een heuvelachtig landschap, variërend in hoogte tussen 88 en 145m. De stad is gelegen in het Boven- Scheldebekken en ligt aan weerszijden van de Schelde. Het actuele Schelde-alluvium vormt een overwegend rechtlijnig verlopende vallei, met een maximale breedte van 1 500m die bereikt wordt ter hoogte van de stad Oudenaarde zelf die zich gedeeltelijk binnen het alluvium uitstrekt. De zones die ten oosten en ten westen aan de Scheldevallei palen, maken respectievelijk deel uit van het interfluvium Schelde-Dender en het interfluvium Schelde-Leie. Figuur 1. Situering van het projectgebied op het DHMVII, digitaal terreinmodel 1m. Het projectgebied betreft een vrij egaal terrein met een gemiddelde TAW-waarde van 12,5m. De Bekstraat, gelegen aan de zuidkant van het projectgebied, ligt iets lager, op 12,1m TAW. 1 https://nl.wikipedia.org/wiki/vlaamse_ardennen Pagina - 17 -

Figuur 2. Situering van het projectgebied op het DHMVII, digitaal terreinmodel 1m (detail). Pagina - 18 -

Figuur 3. Hoogteprofielen van het projectgebied. 3.2 Geo(morfo)logische en bodemkundige situering van het onderzoeksgebied 3.2.1 Tertiair geologisch De tertiair geologische kaart (1:50.000) geeft de lithologie van de afzettingen onder de quartaire afzettingen weer. Op de tertiair geologische kaart staat het projectgebied gekarteerd als Lid van Moen (KoMo). Dit lid maakt deel uit van de Formatie van Kortrijk, welk de onderste van de drie formaties is waaruit de Ieper Groep is opgemaakt (samen met Formatie van Tielt en Formatie van Gentbrugge). De Formatie van Kortrijk bestaat uit door de zee afgezette, i.e. mariene, kleilagen, daterend van het Ypresiaan (Vroeg Eoceen). De formatie wordt verder opgedeeld in 4 leden (van oud Pagina - 19 -

naar jong): het Lid van Mont Héribu, Orchies (of Saint-Maur), Moen (of Roubaix) en Aalbeke. Al deze leden zijn voornamelijk opgebouwd uit kleilagen, soms kunnen meer zandige en siltige lagen voorkomen. Meer specifiek is het Lid van Moen een afzetting opgebouwd uit een grijze klei tot silt die fossielhoudend kan zijn (Numulites Planulatus). Figuur 4. Situering van het projectgebied op de tertiair geologische kaart. 3.2.2 Quartair geologisch Op de quartair geologische kaart staat het projectgebied gekarteerd als profieltype 3a. Bij dit profieltype zijn er Holocene en/of fluviatiele afzettingen aanwezig bovenop Pleistocene afzettingen. De opbouw van dit profieltype is als volgt: - FH: Fluviatiele afzettingen (inclusief organo-chemische en perimariene afzettingen) van het Holoceen en mogelijk Tardiglaciaal (Laat-Weichseliaan). - ELPw en/of HQ: Dit zijn eolische afzettingen (zand tot silt) van het Weichseliaan (Laat- Pleistoceen) of mogelijk Vroeg-Holoceen. In het zuidelijke gedeelte van Vlaanderen bestaan deze afzettingen voornamelijk uit silt (loess) en in de meer noordelijke en centrale delen van Vlaanderen, waar het onderzoeksgebied zich bevindt, zijn deze Pagina - 20 -

opgebouwd uit zand tot zandleem. Anderzijds kunnen er eveneens hellingsafzettingen van het quartair aanwezig zijn. - FLPw: Dit zijn fluviatiele afzettingen, aanwezig onder de zandige eolische afzettingen, van het Weichseliaan (Laat-Pleistoceen). Figuur 5. Situering van het projectgebied op de quartair geologische kaart. 3.2.3 Boringen DOV Op de bodemverkenner van DOV konden geen boringen worden teruggevonden die relevant zijn voor het projectgebied. 3.2.4 Bodem In dit hoofdstuk worden achtereenvolgens de bodemtypekaart, de potentiële bodemerosiekaart, de erosiegevoeligheidskaart, het bodemgebruiksbestand en het gewestplan besproken. Pagina - 21 -

3.2.4.1 Bodemtypekaart De bodemtypekaart toont dat het volledige onderzoeksgebied deel uitmaakt van een zone gekenmerkt door bodemtype OB. Hieronder verstaat men kunstmatige (bebouwde) gronden waarbij het originele bodemprofiel door ingrijpen van de mens gewijzigd of vernietigd werd. 2 Figuur 6. Situering van het projectgebied op de bodemtypekaart. 3.2.4.2 Potentiële bodemerosie Het projectgebied staat niet gekarteerd op de potentiële bodemerosiekaart. In de ruime omgeving staan enkele gebieden gekarteerd als behorende tot de laagste klasse, wat overeenkomt met een verwaarloosbare potentiële bodemerosie. 2 Van Ranst E., Sys C., 2000. Eenduidige legende voor de digitale bodemkaart van Vlaanderen (1:20000), Gent: Laboratorium voor Bodemkunde. Pagina - 22 -

Figuur 7. Situering van het projectgebied op de potentiële bodemerosiekaart. 3.2.4.3 Erosiegevoeligheid Op de erosiegevoeligheidskaart staat het projectgebied gekarteerd als een zone met een sterke erosiegevoeligheid. Pagina - 23 -

Figuur 8. Situering van het projectgebied op de erosiegevoeligheidskaart. 3.2.4.4 Landgebruik Het bodemgebruiksbestand 2001 is zeer grootschalig, eigenlijk niet bruikbaar op perceel niveau en geeft bovendien een globale omschrijving van het bodemgebruik in het plangebied. Het onderzoeksgebied wordt gekarteerd als andere bebouwing, waarbij het grootste deel van het gebied bedekt wordt door structuren (zoals gebouwen, wegen en artificiële oppervlakten) met groene oppervlakten en open bodem. 30 à 80% van het gebied is verhard. 3 3 http://www.geopunt.be/kaart Pagina - 24 -

Figuur 9. Situering van het projectgebied op het bodemgebruiksbestand. 3.2.4.5 Gewestplan Op het gewestplan wordt het projectgebied weergegeven binnen een woongebied met culturele, historische en/of esthetische waarde. In deze gebieden wordt de wijziging van de bestaande toestand onderworpen aan bijzondere voorwaarden, die gegrond zijn op de wenselijkheid van het behoud van die bestaande toestand 4. 4 http://www2.vlaanderen.be/ruimtelijk/gewestplan/gewestplan_legende_kb1972.html Pagina - 25 -

Figuur 10. Situering van het projectgebied op het gewestplan. Pagina - 26 -

3.3 Historische situering van het onderzoeksgebied 3.3.1 Algemene historische situering De naam Oudenaarde betekent oude weide en heeft een Germaanse oorsprong. De eerste vermelding van deze naam stamt uit 1038. De nederzetting zou ontstaan zijn ca. 1050 rond een burcht na de neergang van de vroegmiddeleeuwse portus van Ename. Deze burcht, turris Aldenardensis, was gebouwd door graaf Boudewijn IV ca. 1000. Door de gunstige ligging aan de Schelde ontwikkelde de nederzetting zich al vlug tot een stad met een groeiende handel. 5 Een eerste markt bevond zich aan de Burgschelde die na de bouw van de grote markt bekend stond als de Vismarkt of Garenmarkt. De grote markt ontstond eind 12 e -begin 13 e eeuw bij de uitbreiding van de stadsversterkingen. 6 Wanneer Oudenaarde zijn eerste versterkingen kreeg, is onduidelijk. Eind 12 e eeuw was het reeds een vesting met verscheidene poorten. In 1214, na de Slag van Bouvines, moesten de versterkingen verplicht afgebroken worden, maar in 1227, naar aanleiding van het verdrag van Melun, kreeg de graaf het recht terug om ze terug op te bouwen. Bij deze heropbouw, in het midden van de 13 e eeuw, werd de vesting verder opgeschoven naar het westen. De versterkte wallen werden in 1290 getransformeerd naar stenen muren. Begin 15 e eeuw, in de Bourgondische periode, liet hertog Jan zonder Vrees geheel nieuwe muren oprichten, versterkt met 24 torens en 5 poorten. Deze vestingmuren zouden de basis blijven van de vorm en aanleg van de stad tot de sloop van de stadsvesten op het einde van de 18 e eeuw. In de 16 e eeuw ontstonden de eerste bastions, gebouwd door de Franse calvinist de La Nove, die later uitgebouwd werden door Vauban met vier nieuwe bastions en een herstelling van de bestaande halvemanen. 7 De grenzen van Oudenaarde werden ook sterk beïnvloed door de meanderende Schelde en haar zijarmen, de Burgschelde en de Grachtschelde. Langs de rivier ontstonden verschillende stuwsluizen en watermolens. De oudste brug was oorspronkelijk in hout, maar werd ten laatste in 1275 omgebouwd in steen aangezien ze dan reeds benoemd wordt als Steenbrug. Het uitzicht van de stad werd verder bepaald door de aanwezigheden van verschillende kloostergemeenschappen vanaf de 13 e eeuw. Aan de oostelijke oever ontstonden de abdij van Maagdendale en het Zwartezustersklooster; op de westelijke oever het Onze-Lieve-Vrouwehospitaal, het begijnhof en het klooster van Sion. Dit laatste klooster was gelegen naast de burcht die door de Bourgondiërs werd herbouwd in de 14 e eeuw als residentieel kasteel en zou in latere tijden dienen als ambtswoning van de stadsgouverneur, graanmaalderij en houtzaagmolen. 8 5 https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/121247 6 http://www.oudenaarde.be/markt/geschiedenis/de-markt-doorheen-de-jaren 7 https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/121247 8 https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/121247 Pagina - 27 -

In de 16 e eeuw kreeg het religieuze leven het hard te verduren met de Beeldenstorm en eind 17 e eeuw kreeg Oudenaarde te maken met de inval van Lodewijk XIV van Frankrijk. Oudenaarde behoorde vanaf dan tot de tweede helft van de 18 e eeuw tot Frankrijk. Gedurende deze periode kreeg de stad het zwaar te verduren door Spaanse belegeringen waarbij meer dan de helft van de stad in de as werd gelegd. Tijdens het Beleg van Oudenaarde (19 april tot 5 juli 1582, en onderdeel van de Tachtigjarige Oorlog) werd de stad belegerd door Alexander Farnese, de hertog van Parma. Figuur 11. Zicht op het Beleg van Oudenaarde 9. Op 11 juli 1708 vond de Slag bij Oudenaarde plaats, een belangrijke veldslag tijdens de Spaanse Successieoorlog. Deze veldslag speelt zich in hoofdzaak ten noorden van de stad Oudenaarde af. Onder keizer Jozef II (1741-1790) verloor Oudenaarde haar versterkt karakter door de afbraak van de vesten, de stadspoorten en de burcht. Vele gebouwen die verwoest waren werden herbouwd in classicistische stijl. 10 Na de Slag bij Waterloo speelde de stad echter een centrale rol in de Wellingtonbarrière en werd ze wederom een vesting. Oudenaarde verloor haar strategische positie voor het laatst in 1859 waarna de versterkingen weer verdwenen. 11 9 https://nl.wikipedia.org/wiki/beleg_van_oudenaarde#/media/file:1582_oudenaarde_1.jpg 10 https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/121247 11 http://www.ethesis.net/oudenaarde/oudenaarde_deel_c.htm Pagina - 28 -

In de jaren 1857 werd de spoorlijn Gent-Oudenaarde aangelegd ten noorden van de gedempte stadsvesten waarrond de stationswijk zich ontwikkelde. Ook ten noorden van de gedempte vesten werd eind 19 e eeuw het Liedtskasteel aangelegd met bijhorend landschapspark. De 19 e eeuw was verder gekenmerkt door een industriële aanwezigheid van kleine fabrieken en bedrijfjes in de oude stadskern. Deze zouden in de 20 e eeuw verdwijnen naar de waterwegen en de periferie, onder meer door een hernieuwde aandacht voor restauratie van openbare gebouwen en kerken in de stadskern. 12 3.3.2 Historisch kaartmateriaal 3.3.2.1 Kaart van Deventer (1550-1565) Op de kaart van Deventer wordt het projectgebied weergegeven als een grasvlakte die gelegen is binnen de grachten die de stad Oudenaarde omringen. Figuur 12. Situering van het projectgebied op de kaart van Deventer. 12 https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/121247 Pagina - 29 -

3.3.2.2 Plan van Blaeu (1649) Op het Plan van Blaeu ligt het projectgebied eveneens binnen de grachten die de stad omringen. Hier staat het projectgebied echter aangeduid als een overstromingsgebied. OUDENAARDE - BEKSTRAAT Plannr. 25 Plan van Blaeu. Analoog aangemaakt 09/03/2017 2017A318 sanderusmaps 13 Figuur 13. Situering van het projectgebied op het plan van Blaeu. 3.3.2.3 Fricx-kaarten (1712) De kaart van Fricx, zoals gegeorefereerd door Geopunt, vertoont een vrij grote verschuiving. Door deze verschuiving wordt het projectgebied weergegeven ten zuidoosten van de stad Oudenaarde, terwijl het in werkelijkheid in het centrum ligt, net ten westen van de Schelde. Aangezien de kaart van Fricx zich in hoofdzaak focust op het weergeven van stadskernen, en grote gebouwen zoals kerken, kunnen echter geen gedetailleerde uitspraken worden gedaan over het projectgebied zelf. 13 https://sanderusmaps.com/en/our-catalogue/detail/165621/antique-map-of-oudenaarde-by-blaeu-j/ Pagina - 30 -

Figuur 14. Situering van het projectgebied op de kaart van Fricx. 3.3.2.4 Maquette van Nézot (1748-1752) Nicolas de Nézot 14 (mei 1699 Montreuil-sur-Mer 1768) was een Franse militair ingenieur die plannen maakte in opdracht van de Franse koning Lodewijk XV. Deze plannen werden gebruikt tot uitvoering van stedelijke verdedigingswerken. Nézot is voornamelijk bekend om zijn driedimensionale maquettes waarvan het bekendste schaalmodel in Vlaanderen dat van Oudenaarde is dat hij bouwde in 1746. 14 https://nl.wikipedia.org/wiki/nicolas_de_n%c3%a9zot Pagina - 31 -

Figuur 15. Zicht op de maquette van Oudenaarde door Zénot. Op de maquette van Nézot wordt het projectgebied weergegeven binnen een bastion. Het terreplein wordt weergegeven als een grasvlakte. Aan de zuidwestelijke grens van het projectgebied staat een langwerpig gebouw weergegeven. Figuur 16. Zicht op de maquette van Oudenaarde door Zénot. Pagina - 32 -

3.3.2.5 Kaart van Ferraris (1771 1778) Er kan met enige voorzichtigheid gesteld worden dat op de kaart van Ferraris, zoals gegeorefereerd door Geopunt, een lichte verschuiving zichtbaar is: een juistere situering plaatst het projectgebied iets zuidelijker, binnen de omwalling. Verder geeft de kaart van Ferraris een vrij gelijkaardig beeld als de maquette van Nézot. Het bastion wordt weergegeven met de saillant in noordelijke richting. Binnen het bastion wordt een terre-plein weergegeven, met aan de zuidkant hiervan een langwerpig gebouw, dat ook goed wordt weergegeven op de maquette. Buiten het bastion worden een grasvlakte en omgrachtingen weergegeven. Figuur 17. Situering van het projectgebied op de kaart van Ferraris. 3.3.2.6 Atlas der Buurtwegen (1840) De Atlas der Buurtwegen geeft de versterkingen rond de stad niet weer, hoewel het patroon nog zichtbaar is in de omgrachting ten westen van het projectgebied. De Atlas der Buurtwegen, zoals gegeorefereerd door Geopunt, vertoont eveneens een lichte verschuiving. Er kan, met enige Pagina - 33 -

voorzichtigheid, gesteld worden dat de omgrachtingen in sterke mate overeen komen met de situatie zoals die op de kaart van Ferraris wordt weergegeven. De omgrachting moet dus grenzen aan de noordkant van het projectgebied, eerder dan het projectgebied te doorsnijden. Verder kunnen op basis van deze kaart geen details worden afgeleid. Figuur 18. Situering van het projectgebied op de Atlas der Buurtwegen. 3.3.2.7 Topografische kaart van Vandermaelen (1846 1854) De topografische kaart van Vandermaelen geeft opnieuw de stadsomwallingen weer. Ook op deze kaart, zoals gegeorefereerd door Geopunt, is een verschuiving zichtbaar. Een juistere projectie plaatst het projectgebied iets meer naar het westen, waar het tussen twee segmenten van de omgrachting komt te liggen. Pagina - 34 -

Figuur 19. Situering van het projectgebied op de kaart van Vandermaelen. 3.3.2.1 Topografische kaart van België, 1873 Op de topografische kaart van België uit 1873 wordt het projectgebied geprangd tussen twee grachten weergegeven, een situatie zoals die ook op de topografische kaart van Vandermaelen wordt weergegeven. De gracht aan de zuidkant van het projectgebied komt hoogstwaarschijnlijk overeen met de huidige Bekstraat; de straat ten westen ervan betreft het Gentiel Antheunisplein dit voorbij de hedendaagse vijver uitmondt in de Parkstraat. Aan de oostzijde van het projectgebied wordt een open ruimte weergegeven; en aan de westzijde een deel van de versterking. Pagina - 35 -

Figuur 20. Situering van het projectgebied op de topografische kaart van België uit 1873. 3.3.2.2 Kaart van Popp (1842 1879) De kaart van Popp geeft de stad Oudenaarde weer na het afbreken van de versterkingen. Hierbij is de gracht, die oorspronkelijk aan de zuidkant van het projectgebied gelegen was, verschoven in noordelijke richting waardoor de gracht nu dwars door het projectgebied loopt. Het meest noordelijke deel van het projectgebied wordt gekarteerd als een plaine des manoeuvres. Over de functie van het meest zuidelijke deel kunnen geen uitspraken worden gedaan. Pagina - 36 -

Figuur 21. Situering van het projectgebied op de kaart van Popp. 3.3.2.3 Topografische kaart van België, 1904 De topografische kaart van België uit 1904 geeft een quasi gelijkaardige situatie weer als de kaart van Popp. Wel worden meer details weergegeven. De omgrachting loopt nog steeds door het projectgebied. Ten zuiden ervan staat nog steeds het plaine des manoeuvres weergegeven. Aan beide kanten van de omgrachting worden bebouwbare zones weergegeven, met aan de zuidkant een open ruimte tussen de gracht en het bouwblok. Pagina - 37 -

Figuur 22. Situering van het projectgebied op de topografische kaart van België uit 1904. 3.3.2.4 Topografische kaart van België uit 1969 De topografische kaart uit 1969 geeft een volledige gewijzigde situatie weer. De omgrachting is gedempt, maar nog goed zichtbaar in het landschap. Enkel ter hoogte van de Bekstraat lijkt de straat niet het tracé van de oorspronkelijke gracht te volgen: de Bekstraat lijkt iets zuidelijker te zijn aangelegd. Dit is heel goed zichtbaar wanneer de ligging van de Bekstraat bekeken wordt in relatie tot de ligging van de vijver in het Liedtspark. Deze vijver is immers zichtbaar op de meeste historische kaarten en kan dan ook gebruikt worden als referentiepunt. Binnen het projectgebied wordt, aan de straatzijde in het zuiden, bebouwing weergegeven. Deze bebouwing komt overeen met de huidige situatie. Pagina - 38 -

Figuur 23. Situering van het projectgebied op de topografische kaart van België uit 1969. 3.3.2.5 Orthofoto, 1979-1990 De orthofoto geeft een gelijkaardig beeld als de topografische kaart uit 1969. Parallel aan de Bekstraat staat een langwerpig gebouw. De achterliggende zone is in gebruik als tuin. Dit is tevens de situatie zoals die tot op heden bestaat. Pagina - 39 -

Figuur 24. Situering van het projectgebied op de orthofoto uit 1979. 3.4 Archeologische situering van het projectgebied Het projectgebied is gelegen binnen de vastgestelde archeologische zone van de historische stadskern van Oudenaarde, maar net buiten de zone die beschermd is als dorps- en stadsgezicht. Binnen het projectgebied werd nog geen archeologisch onderzoek uitgevoerd. Het reeds uitgevoerde archeologisch onderzoek in de ruimere omgeving betreft in hoofdzaak archeologische sites die met de ontwikkeling van de stad Oudenaarde in verband gebracht kunnen worden. Pagina - 40 -

Figuur 25. Situering van enkele CAI locaties in de omgeving van het projectgebied. CAI 501 378 Net ten noordwesten van het projectgebied ligt het Liedtskasteel, een lusthof gebouwd in 1883 met bijhorend park en vijver. Het kasteeldomein is tevens beschermd als monument (ID 9528). Verder werden op deze locatie restanten aangetroffen van de 17 de -eeuwse Vaubanversterking; een oude vestinggracht uit de Nieuwe Tijd en een ploeglaag die in de middeleeuwen werd gedateerd. CAI 155 465 Aan de westkant van dit kasteeldomein werden eveneens de restanten van de 17 de -eeuwse Vaubanversterking aangetroffen. Tevens werden hier de grondvesten van een poort van de middeleeuwse stadsomwalling gedocumenteerd. Tot slot werd hier een landbouwniveau uit de ijzertijd aangesneden. CAI 211 314 Op deze locatie, circa 720m ten noordwesten van het projectgebied, werden versterkingen aangetroffen uit zowel de late middeleeuwen als de nieuwe tijd. Uit de eerste periode stamt een Pagina - 41 -

brede gracht van 7,6 meter die mogelijk deel uitmaakte van de laatmiddeleeuwse versterkingsgrachten. Ook de structuren uit de nieuwe tijd omvatten een gracht, maar deze is wellicht afkomstig van de grachten aangelegd door Vauban. 15 Dit onderzoek wees uit dat de projectie van historische kaarten getoetst aan de werkelijke situatie onderhevig geweest is aan een verschuiving. In de praktijk lijken de vestingen iets noordelijker gelegen geweest te zijn 16. CAI 151 749 Op deze locatie, 450 m ten zuidwesten van het projectgebied, is het 16 e -eeuwse stadhuis gelegen met fundamenten in Doornikse kalksteen, kasseiniveaus en oude funderingen voor de rondbogen van de lakenhal. Verder ontdekte men een middeleeuwse kelder en een post-middeleeuwse afvalput. 17 CAI 40 130 & 207 334 Deze locaties, 450 m ten zuidwesten van het projectgebied en gelegen naast het stadhuis, bevatten structuren uit de late middeleeuwen. Hieronder bevinden zich laatmiddeleeuwse huizen en een smidse waarvan sommige een gebruik kenden tot in de 20 e eeuw en talrijke verbouwingen ondergingen doorheen de tijd. Hierbij werden ook afval- en beerputten en talrijke kuilen aangetroffen met een grote hoeveelheid archeologisch materiaal. 18 CAI 156 579 Deze locatie bestaat uit twee delen langs weerzijden van het stadhuis en de grote markt. Het betreft ophogingslagen die verband houden met de aanleg van de grote markt en de uitbreiding van de Oudenaardse stadsomwallingen. 19 CAI 157 089 Deze locatie is de enige in de omgeving van het onderzoeksgebied die vondsten uit de Romeinse tijd bevat. Deze CAI-locatie ligt op 400m ten zuidwesten van het projectgebied en betreft funderingen van een Romeins grafmonument waarbij een schedel, aardewerkfragmenten terra sigillata en terra nigra en glas werd teruggevonden. 20 15 https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/211314 16 DEVROE A., VANDENBORRE J., 2016, pg. 50-55 17 https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/151749 18 https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/40130; https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/207334 19 https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/156579 20 https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/157089 Pagina - 42 -

CAI 155 443 & 501 379 Deze CAI-meldingen, gelegen op 390m ten zuidwesten van het projectgebied, verwijzen naar bewoning uit de late middeleeuwen. Het betreft muren, vloerniveaus en een trapgang van laatmiddeleeuwse steen. Bij locatie 155 443 werden ook postiddeleeuwse beerputten ontdekt. 21 CAI 152 252 & 207 332 Op deze locaties, op 560m ten zuidwesten van het projectgebied, werd archeologisch onderzoek uitgevoerd aan de noord- en westkant van de Sint-Walburgakerk. Er werden restanten van het kerkhof aangetroffen met meer dan 170 begravingen uit de 15 de tot de 18 de eeuw. Ook een restant van de kerkhof muur in Doornikse kalksteen werd aangetroffen. Uit zowel de volle als de late middeleeuwen werden kuilen aangetroffen met aardewerk waarvan sommige kuilen mogelijk hebben gediend voor zandwinning. Verder werden fundamenten aangetroffen van eerdere bouwfases van de kerk. Als laatste ontdekte men een klokkengieterskuil uit de 18 e eeuw. 22 CAI 155 442 Deze locatie is het voormalige vleeshuis waarin nu de bibliotheek huist. De CAI-locatie is gelegen op 500m ten zuidwesten van het projectgebied. Op deze locatie zijn sporen terug te vinden uit de volle en late middeleeuwen, meer bepaald twee aparte woonhuizen waarvan de eerste gedateerd wordt op het einde van de 12 e eeuw-begin van de 13 e eeuw; en het tweede op het einde van de 13 e eeuwbegin van de 14 e eeuw. In de loop van de 14 e eeuw smolten de twee samen tot één woonhuis. 23 CAI 155 466 Op deze locatie, 570m ten zuidwesten van het projectgebied, werden laatmiddeleeuwse kuilen en een gracht aangetroffen, alsook een 14 e -eeuwse afwatering. 24 CAI 158 402 Deze locatie, op circa 1km ten noordwesten van het projectgebied, bevat een vrij groot gebied dat in verband staat met de Slag bij Oudenaarde die hier in 1708 werd uitgevochten en deelt uitmaakt van de Spaanse Successieoorlog (1707-1714). De vondsten die hier werden gerecupereerd of mogelijk nog onder de grond zitten, zijn dus allemaal in verband te brengen met oorlogsvoering, en meestal ook in metaal. Voorbeelden zijn onderdelen van geweren, knopen van kleding en kogels. Ook werden 21 https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/155443; https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/501379 22 https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/152252; https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/207332 23 https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/155442 24 https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/155466 Pagina - 43 -

3 mogelijke Neurenbergse rekenpenningen teruggevonden die gedateerd kunnen worden tussen 1500 en 1670. 25 CAI 150 181 De vondsten op deze locatie, circa 500m ten zuiden van het projectgebied, zijn vrij recent, meer bepaald uit de nieuwe en nieuwste tijd. Het betreft respectievelijk sporen van bewoning en muurresten van een vismijn. 26 CAI 150 725 & 150 730 Op deze locaties, op 400m ten zuiden van het projectgebied, stond ooit het kasteel van Oudenaarde, gelegen vlak naast de Schelde. Aan de hand van dendrochronologisch onderzoek konden vondsten zoals houten palen en een houten beerton gedateerd worden als respectievelijk uit de 11 e en 15 e eeuw. Uit de 13 e en 14 e stammen enkele grachten en de funderingen van zowel de zuidwesttoren als de noordoostelijke opbouw van het kasteel. Als laatste konden ook twee kuilen geïdentificeerd worden uit het einde van de 12 e -begin van de 13 e eeuw. 27 CAI 156 568 Deze locatie, iets noordelijk dan het kasteel, bevat een bakstenen afvalput met artefacten uit de nieuwste tijd, waaronder etensresten, aardewerk, glas, metaal en hout. 28 CAI 150 733 Op 400m ten zuiden van het projectgebied werd een natuurstenen verdedigingsmuur uit de 13 e -14 e eeuw aangetroffen. 29 CAI 156 993 Deze locatie, op 650m ten zuiden van het projectgebied, kan opgedeeld worden in twee zones. Een eerste zone bevat een deel van de laatmiddeleeuwse stadsmuur en de stadsgracht. In deze stadsgracht werden 5 skeletten ontdekt uit de 15 e eeuw. Naast de stadsmuur lag het Petegemhuus, een refuge van de abdij van Petegem dat in de 16 e -18 e eeuw werd uitgebreid tot het Apostolinnenklooster. Dit laatste werd afgebroken in de 19 e eeuw. Een tweede zone bevat een gracht en delen van een wooneiland waarop een bakstenen gebouw stond uit de late middeleeuwen. Op het einde van de 15 e eeuw-begin van de 16 e eeuw werd een deel van de gracht gedempt en het 25 https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/158402 26 https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/150181 27 https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/150725; https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/150730 28 https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/156568 29 https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/150733 Pagina - 44 -

gebouw uitgebreid. Een ander deel van de gracht werd opgegeven in de 17 e eeuw. Uit deze periode stamt ook een bakstenen beerput. In de 19 e eeuw werd de gracht een laatste keer uitgegraven en gedempt en uit deze periode stamt ook een brugconstructie. 30 30 https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/156993 Pagina - 45 -

4 Besluit 4.1 Besluit gespecialiseerd publiek Deze desktopstudie werd uitgevoerd naar aanleiding van de aanvraag van een stedenbouwkundige vergunning voor een projectgebied dat gelegen is binnen een vastgestelde archeologische zone. Het verslag van resultaten laat toe om een archeologische verwachting van het projectgebied op te stellen. Vervolgens wordt een afweging gemaakt waarbij de archeologische verwachting binnen het projectgebied bekeken wordt in combinatie met de geplande bodemingrepen en de reeds bestaande verstoringen. Op basis van deze afweging wordt een vervolgstrategie bepaald die in het programma van maatregelen wordt toegelicht. 4.1.1 Archeologische verwachting Het verslag van resultaten laat toe om een vrij duidelijke uitspraak te doen over de archeologische verwachting van het projectgebied. Op basis van historische, cartografische, landschappelijke en geologische gegevens kan een inschatting gemaakt worden van het potentieel op aanwezig archeologisch/cultuurhistorisch erfgoed binnen het projectgebied. Op basis van het beschikbare historische kaartmateriaal kan geconcludeerd worden dat het projectgebied tijdens de 18 de eeuw (maquette van Nézot en kaart van Ferraris) gelegen was binnen een bastion, en meer bepaald ter hoogte van het terre-plein. Mogelijks stond aan de zuidgrens van het projectgebied een langwerpig gebouw. Op het einde van de 18 de eeuw werden de stadsversterkingen echter afgebroken. Deze situatie wordt weergegeven op de Atlas der Buurtwegen. Het projectgebied ligt dan geprangd tussen twee stadsgrachten, binnen een onbebouwd terrein. Op de topografische kaart van Vandermaelen, uit de 19 de eeuw, worden opnieuw stadsversterkingen weergegeven, weliswaar in een gewijzigde vorm. Dit houdt verband met het versterkt karakter dat de stad terugkrijgt naar aanleiding van de Slag bij Waterloo. Het projectgebied ligt dan haaks op een zuidelijk gelegen stadsgracht en kops op een noordelijk gelegen stadsgracht. Op het einde van de 19 de eeuw worden de stadsomwallingen opnieuw afgebroken, waarbij ook de stadsgrachten gedeeltelijk verlegd worden. Aldus komt de stadsgracht binnen het projectgebied te liggen. De noord- en zuidzijde van het projectgebied worden ingenomen door bebouwing. Dezelfde situatie wordt nog weergegeven op de topografische kaart van 1939, maar vanaf 1969 is de situatie gewijzigd. De stadsgracht is gedempt, de bestaande bebouwing gesloopt en de Bekstraat wordt aangelegd. Het tracé van de straat ligt net ten zuiden van de stadsgracht, en Pagina - 46 -

grenst dus aan de zuidzijde van het projectgebied. Parallel aan de straatkant staat een langwerpig gebouw en het achterliggende terrein wordt ingenomen door tuin. Concreet betekent dit dat een reële kans bestaat op het aantreffen van restanten die in verband gebracht kunnen worden met de stadsversterkingen en stadsgrachten. Eventueel oudere sporen kunnen nog aanwezig zijn, hoewel de verwachting hiertoe eerder laag kan ingeschat worden, te meer omdat het reeds uitgevoerde archeologisch onderzoek in de omgeving voornamelijk archeologische sites uit de middeleeuwen heeft gedocumenteerd. De archeologische verwachting voor sporen uit de steentijden, metaaltijden en de Romeinse tijd kan dus eerder als laag worden ingeschat. 4.1.2 Afweging verder onderzoek De geplande werkzaamheden blijven echter vrij beperkt, zowel in omvang als in diepte. De grootste verstoring, in onverstoord terrein, zal plaatsvinden bij de aanleg van het zwembad (44m 2 ) en de bouw van een garage (55m 2 ). De overige werkzaamheden behelzen de uitbraak van de bestaande verharding en de heraanleg hiervan binnen een deel van die bestaande verharding. De hiermee gepaard gaande bodemingreep vindt dus plaats in een reeds verstoorde bodem, en zal ook geen nieuwe, diepere verstoring teweeg brengen. Er is met andere woorden een versnippering aan ingrepen gepland binnen het onderzoeksgebied. Bijgevolg besluit ADEDE bvba geen vervolgonderzoek uit te voeren omdat dit niet kan leiden tot kennisvermeerdering. De te onderzoeken oppervlakte is bijgevolg te beperkt waardoor het niet mogelijk is om de resultaten van eventueel vooronderzoek met ingreep in de bodem in een ruimere context te bestuderen. 4.2 Besluit breed publiek De bouwheer wenst op het terrein gelegen aan de Bekstraat 5-7 in Oudenaarde een meergezinswoning om te vormen tot een eengezinswoning. Bijkomend zal de bouwheer enkele ingrepen verrichten in de achtertuin zoals de aanleg van een zwembad en een parkeergarage. ADEDE bvba heeft in de vorm van een bureaustudie aangetoond dat verder onderzoek niet kan leiden tot nuttige kenniswinst omdat de te onderzoeken zone geen interpretatie naar een ruimere omgeving toelaat. Pagina - 47 -

5 Bibliografie - DEVROE A., VANDENBORRE J., 2016, pg. 50-55 - Van Ranst E., Sys C., 2000. Eenduidige legende voor de digitale bodemkaart van Vlaanderen (1:20000), Gent: Laboratorium voor Bodemkunde. Online bronnen: - https://nl.wikipedia.org/wiki/vlaamse_ardennen - http://www.geopunt.be/kaart - http://www2.vlaanderen.be/ruimtelijk/gewestplan/gewestplan_legende_kb1972.html - http://www.oudenaarde.be/markt/geschiedenis/de-markt-doorheen-de-jaren - https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/121247 - https://nl.wikipedia.org/wiki/beleg_van_oudenaarde#/media/file:1582_oudenaarde_1.jpg - http://www.ethesis.net/oudenaarde/oudenaarde_deel_c.htm - https://sanderusmaps.com/en/our-catalogue/detail/165621/antique-map-of-oudenaardeby-blaeu-j/ - https://nl.wikipedia.org/wiki/nicolas_de_n%c3%a9zot - https://cai.onroerenderfgoed.be/locatie/211314 Pagina - 48 -

6 Lijst van plannen Plannr. Beschrijving Schaal Wijze vervaardiging Datum aanmaak 0001 Situering van het projectgebied op de topografische kaart 1:1 Digitaal 27/01/2017 0002 Situering van het projectgebied op de luchtfoto uit 2016 1:1 Digitaal 27/01/2017 0003 Situering van het projectgebied op GRB 1:1 Digitaal 27/01/2017 0004 Bestaande verstoorde zones 1:1 Digitaal 27/01/2017 0005 Geplande verstoorde zones 1:1 Digitaal 27/01/2017 0006 Inplantingsplan bestaande toestand 1:1 Digitaal 27/01/2017 0007 Inrichtingsplan ontworpen toestand 1:1 Digitaal 27/01/2017 0008 Situering van het projectgebied op de kaart van Deventer 1:8 000 Analoog 09/03/2017 0009 Situering van het projectgebied op de kaart van Ferraris 1:11 520 Analoog 09/03/2017 0010 Situering van het projectgebied op de Atlas der Buurtwegen 1:3 000 Analoog 09/03/2017 0011 Situering van het projectgebied op de topografische kaart van Vandermaelen 1:20 000 Analoog 09/03/2017 0012 Situering van het projectgebied op de kaart van Popp 1:5 000 Analoog 09/03/2017 0013 Situering van het projectgebied op het Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen II, digitaal terreinmodel 1m 1:1 Digitaal 08/03/2017 0014 Situering van het projectgebied op het Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen II, digitaal terreinmodel 1m (detail) 1:1 Digitaal 08/03/2017 0015 Situering van het projectgebied op de tertiair geologische kaart 1:50 000 Digitaal 08/03/2017 0016 Situering van het projectgebied op de quartair geologische kaart 1:200 000 Digitaal 08/03/2017 0017 Situering van het projectgebied op de bodemtypekaart 1:1 Digitaal 08/03/2017 0018 Situering van het projectgebied op de potentiële bodemerosiekaart 1:1 Digitaal 08/03/2017 0019 Situering van het projectgebied op de erosiegevoeligheidskaart 1:1 Digitaal 08/03/2017 0020 Situering van het projectgebied op het bodemgebruiksbestand 1:1 Digitaal 08/03/2017 0021 Situering van het projectgebied op het gewestplan 1:1 Digitaal 08/03/2017 0022 Situering van het projectgebied op de kaart van Fricx 1:110 000 Analoog 09/03/2017 0023 Situering van het projectgebied op de topografische kaart van België uit 1873 1:20 000 Analoog 09/03/2017 0024 Situering van het projectgebied op de topografische kaart van België uit 1904 1:20 000 Analoog 09/03/2017 Pagina - 49 -

0025 Situering van het projectgebied op het plan van Blaeu - Analoog 09/03/2017 0026 Situering van het projectgebied op de topografische kaart van België uit 1969 1:25 000 Analoog 09/03/2017 0027 Situering van het projectgebied op de orthofoto uit 1979-1990 1:1 Digitaal 09/03/2017 0028 Situering van enkele CAI-meldingen in de omgeving van het projectgebied 1:1 Digitaal 09/03/2017 Pagina - 50 -

7 Lijst van figuren Figuur 1. Situering van het projectgebied op het DHMVII, digitaal terreinmodel 1m.... - 17 - Figuur 2. Situering van het projectgebied op het DHMVII, digitaal terreinmodel 1m (detail).... - 18 - Figuur 3. Hoogteprofielen van het projectgebied.... - 19 - Figuur 4. Situering van het projectgebied op de tertiair geologische kaart.... - 20 - Figuur 5. Situering van het projectgebied op de quartair geologische kaart.... - 21 - Figuur 6. Situering van het projectgebied op de bodemtypekaart.... - 22 - Figuur 7. Situering van het projectgebied op de potentiële bodemerosiekaart.... - 23 - Figuur 8. Situering van het projectgebied op de erosiegevoeligheidskaart.... - 24 - Figuur 9. Situering van het projectgebied op het bodemgebruiksbestand.... - 25 - Figuur 10. Situering van het projectgebied op het gewestplan.... - 26 - Figuur 11. Zicht op het Beleg van Oudenaarde.... - 28 - Figuur 12. Situering van het projectgebied op de kaart van Deventer.... - 29 - Figuur 13. Situering van het projectgebied op het plan van Blaeu.... - 30 - Figuur 14. Situering van het projectgebied op de kaart van Fricx... - 31 - Figuur 15. Zicht op de maquette van Oudenaarde door Zénot.... - 32 - Figuur 16. Zicht op de maquette van Oudenaarde door Zénot.... - 32 - Figuur 17. Situering van het projectgebied op de kaart van Ferraris.... - 33 - Figuur 18. Situering van het projectgebied op de Atlas der Buurtwegen.... - 34 - Figuur 19. Situering van het projectgebied op de kaart van Vandermaelen.... - 35 - Figuur 20. Situering van het projectgebied op de topografische kaart van België uit 1873.... - 36 - Figuur 21. Situering van het projectgebied op de kaart van Popp.... - 37 - Figuur 22. Situering van het projectgebied op de topografische kaart van België uit 1904.... - 38 - Figuur 23. Situering van het projectgebied op de topografische kaart van België uit 1969.... - 39 - Figuur 24. Situering van het projectgebied op de orthofoto uit 1979.... - 40 - Figuur 25. Situering van enkele CAI locaties in de omgeving van het projectgebied.... - 41 - Pagina - 51 -

8 Bijlagen - Inplantingsplan bestaande toestand - Doorsneden bestaande toestand - Inrichtingsplan ontworpen toestand - Doorsneden ontworpen toestand Pagina - 52 -

- 033-053 - 045 - dorpel binnen - 045 - dorpel binnen - 053-054 - 055-010 - 054-045 - dorpel binnen - 050-050 - 045 - dorpel binnen - 044-056 - 050-050 bestaande haag bestaande haag - 045-041 - 040-036 - 042-042 - 038 bestaande haag - 034-028 - 046-046 - 048-047 - 055-050 - 048-046 bestaande haag bestaande haag bestaande haag bestaande haag - 045-041 - 050-050 - 010-040 - 034-046 000 - dorpel binnen - 036-042 - 055-050 - 048-046 bestaande haag bestaande haag 000 - dorpel binnen 000 - dorpel binnen 3-052 - 050 5 7-050 - 048 9 3-052 - 050-050 - 048 9-048 - 058-040 - 058-040 bestaande haag nieuwe haag bestaande haag - 060 distributie V - 057-060 distributie V - 057-080 - 084-089 - 080-084 - 089 BEKSTRAAT - gemeenteweg -6-6 -12-11 -10-9 -8-7 -6-12 -11-10 -9-8 -7-6 -5-4 -5-4 -5-4 -5-4 -3-2 -3-2 -3-2 -3-2 -1-1 -1-1 18 19 20 21 22 23 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32-6 -5-4 -3-2 -1-6 -5-4 -3-2 -1-12 -11-10 -9-8 7 6 5 4 3 2 1 7 6 5 4 3 2 1-12 -11-10 -9-8 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 Verbouwen v/e tweewoonst tot ééngezinswoning Verbouwen & uitbreiden v/e een bijgebouw Aanleggen van een zwembad PROVINCIE GEMEENTE ADRES KADASTER OOST - VLAANDEREN 9700 Oudenaarde Bekstraat 5 + 7 1e afd., sectie A, nrs. 37/2 s19 + 37/2 t19 EMBO WIM ARCHITECTENBURO B.V.B.A. J. BOUCKAERTSTRAAT 5 8790 WAREGEM TEL. 056 / 61 55 06 FAX. 056 / 61 26 88 ARCHITECT DHR MICHEL VAN WELDEN BEKSTRAAT 5 9700 OUDENAARDE BOUWHEER WIJZIGINGEN EN/OF AANVULLINGEN GEZIEN EN AKKOORD, DE BOUWHEER, - DATUM OMSCHRIJVING - --- --- OPGEMAAKT DOOR DE ARCHITECT, EMBO WIM, OPMERKINGEN GEZIEN EN AANVAARD, DE AANNEMER, - * BESTAANDE TOESTAND WONING * INPLANTING - bestaande en nieuwe toestand * TERREINSNEDE - bestaande en nieuwe toestand SCHAAL : diverse DATUM: 17/11/2016 getekend door: -- BA 1 * LIGGING - & OMGEVINGSPLAN DOSSIER: 16.07.475 4