'1 f b ministerie van verkeer en waterstaat directie waterhuishouding en waterbeweging district kust en zee adviesdienst hoorn notitie WWKZ-.H aan : Nederlands nstituut voor Onderzoek der Zee (N..O.Z.) van : H.Middej.hem M. de Boer datum : juni 1983 ondsmarp: Sedimentatie-onderzpek detailgebied de Vlieter 1933-1980. NHOUD: 1 nleidinq 2 Resultaten van het onderzoek 2.1 Sedimentatie-onderzoek 1933-1980 omgeving boorlocatie 2.2 Ontwikkeling waddengebied de Vlieter-Javaruggen 1927-1980 BJLAGEN: 1 Erosie/sedimentatie-onderzoek de Vlieter 1933-1980. Pc itj b 2 Erosie/sedimentatie-onderzoek de Vlieter 1933-1980. 3 Ontwikkeling waddengebied de Vlieter-Javaruggen 1927-1980. LTERATUUR: 1 N..O.Z. Brief d.d. 1 mei 1981; (kenmerk Adviesdienst Hoorn 1271). 2 B. van der Duin M. de Boer Adviesdienst Hoorn; notitie WWKZ-81.H229 "Sedimentatie-onderzoek zeegebied: Zwin-Javaruggen 1928/1934-1975". 3 M. de Boer G.C.Viaser e.a. Advieadienat Hoorn; nota WKZ-80.HO01 "Erosie en sedimentatie in de westelijke Waddenzee: 1963-1978q. 4 M. de Boer e.a. ' Adviesdienst Hoorn; nota WWKZ-81.HO15 "Ontwikkeling zeegebied nbbi j Den Oever 1965-l.98Os1. tj blz. 2 3 3 li Req. nr. 83.444 83.391 83.445
rij kcwaterstaat f directie waterhuishouding en waterbeweging district kust en zee adviesdienat hoorn. Rijkswaterstaat direktie' Watqrhuishouding en Waterbeweging'. '. t.a.v. dhr. M.D. Walzberg 'y' Postbus 20907.i 2500 EX 's-gra'venhage. uw kenmerk: w brlof van: projeclcodo n behsndellng bu: ondemo: Aanwinstenlijst nota's biteothz- tb*". Hedengdzijn b@qieae/per akiiinddjica post ten behoud&>taiixhx&texdmdsrg aarwaw&agd/aan uw adres verzonden in verband met J uw schriftelijkltelefonischlmondeiing verzoek d.d. automatische toezending gegevens: Notitie WWKZ-83.HZ17: Sedimentatie-onderzoek detailsebied de Vlieter 1933-1980. k het hoofd van dienst 3 verzoeke bu uw antwoord kenmerk en datum dezes e vermelden en alechti 66n zaak in een br!sf te behandelen ' (drs. P. Brolsma) postbus 601 1620AR hoorn grote oost 28 tel. (02280) 127 55. telex 37942 twssh nl
/ '1 nleiding behoort bu: notitie WWKZ nr. 83.H217 datum: juni 1983 bladnr; 2 Door een groep onderzoekers van het N..O.Z. wordt een onderzoek uitgevoerd naar de accumulatie van anthropogene stoffen in de westelijke Waddenzee [i]. n het kader van dit onderzoek is in 1981 door de Adviesdienst Hoorn een aedimentatieonderzoek uitgevoerd in het gebied Zwin-Javaruggen [2]. Het onderzoek gaf als resultaat de totale sedimentatie in het tijdvak tussen 1928/1934-1975 in genoemd gebied. n januari 1982 zijn door het N..O.Z. boringen uitgevoerd in een locatie in de Vlieter (zie bijlage 1). De algemene sedimentbeschrijvingen en dateringen van deze boringen met lood-210 zijn inmiddels door het N..O.Z. uitgewerkt. Ter on- dersteuning van de dateringen is bekendheid.met de mate van tussentijdse sedimentatie in de boorlocatie gewenst. Hieromtrent hebben op 19 april 2983 te Hoorn tussen vertegenwoordigers van het N..O.Z. en de Adviesdienst Hoorn be- sprekingen plaats gevonden. 8ij schrijven d.d. 22 spril 1983 (kenmerk Adviesdienst Hoorn 1157) heeft het N..O.Z. verzecht om een gedetailleerder sedimentatie-onderzoek uit te voeren op basis van het bestaande lodingsbestand vanaf $932 in een beperkt gebied rondom de boorldcatie (53-00' 4 N en 05-04' O O). tr Dbee positie werd ten tijde van de boringen vastgestelö met behulp van het Oecca Navigatie systeem. n deze notitie worden de gemiddelde jaarlijkse sedimentaties in de omgeving van de boorlocatie vermeld tussen de onderscheidene lodingen sedert 1933. Voorts wordt gelobaal een indruk gegeven van de veranderingen in'dit gedeelte vsn de 'Waddenzee sedert 1927.. <. R
sedimentatie 58 102 992 WWKZ.. behoort bu: notitie datum: juni 1983 bladnrl ' 3 nr. 83.H217. 2.1 Sedimentatie-onderzoek 1933-1980 Het gebied in de omgeving van de boorlocatie is na de afsluiting van de voorma- lige Zuiderzee (1932) 1Ox gepeild n onderstaand staatje zijn de jaren van op- neming vermeld en de hierbij betrokken diensten: Jaar van lodinq: Herkomst lodinqen: 1933 Hydrografische Dienst der Zuiderzeewerken 1943 en 1952 Dienst der Hydrografie 1956 1960 en 1964 Directie Zuiderzeewerken 1968 1972 1975 en 1980 R.W.S. Studiedienst Hoorn n bijlage 2 zijnin x en y de begrenzingen opgenomen van het op sedimentatie onderzochte gebied (meetgebied) alsmede de gecorrigeerde coördinaten van de boorlocatie. n mei 1983 heeft de Adviesdienst in de omgeving namelijk een ijking van het Decca Navigatorpatroon Uitgevoerd. Het betrokken gebied heeft een opper- vlakte van 1 km'. De ligging is zodanig gekozen zodat de begrenzingen van het \ gebied samenvallen met hele Tilometers van het zogenaamde verschoven coardinatennet ten opzichte van Amers\:ort. Ter bepaling van de sedimentatie is het gebied volgens de in [2] beachseven methode in 16 vakken verdeeld. De boorloca-. tie yalt hierbij in vak 6. n bijlage 2 zijn van het. meetgebied (1 km*) en v'sn... 1.... > vak 6 de 'sedimentaties: vanaf 1933:'in : '.....<. -...... '. " \..... tijdvak...b... n nevenstaande tabel zijn 'de diepteverande- 'in &/jaar ringen in het 'meetgebied van. i km' tussen A '33-'43 138 de opéénvolgendepeilingen omgezet in gemid- B '43-'52 16j2 delde jaarlijkse sedimentaties Uit bijlage C '52-'56 11o. 2 blijken de sedimentaties in vak 6 (boor- 'D '56-'60... ' 598 locaties) redelijk goed oversen te stemmen E '60-'64 \ met diein het meetgebied van'l km'. F '64-'68.. -198... G'68-"72. 59. H '72-'75 3o. '75-'80 :06 J '33-'80 '. -N.B.- ' 1
i 1 c.. :. '':?' s : m..? U : i. behoorl bu: notitie WWKZ "r. 83.H217 datum: juni 1983 bladnr: 4.. -...1.. ;. De indruk bestaat dat- de loding van 1968 een'systematische fout vertoont. Achterhaalbaar ia dit niet. Doch worden de. tijdvakken F en G samengevoegd dan bedraagt de gemiddelde aedimentatie59 cm/jaar. Dit ligt meer in de rede. i" 2.2 Ontwikkelinq waddenqebied de Vlieter-Jsvsruqgen 1927-1980 voor de afsluiting van de voormalige Zuiderzee wsa dit gebied tussen Lutjeawsard en Breezand lieb belangrijkste drempelgebied tussen de Waddenzee en Zuiderzee. Het uiteinde van de Texelstroom -vertakte zich hier in 'een 4-tal geulen 'in de richting van de Zuiderzee waarvan de Vlieter de meest westelijke was. Bijlage 3 -geeft een indruk van de wijzigingen in dit gebied vansf enige jaren vóór de af- sluiting in 1932 (zie figuur A) tot 1980. n het gebied hebben zich sedimenta- ties voorgedaan tot maximaal ca. 9 m (uitloper Texelstroom). Ter plaatse van de boorlocatie bedraagt deze 460 m. n de diverse figuren in bijlage 3 zijn en'ige relevante dieptelijnen ten opzichte van N.A.P. getekend. Globaal kan aan de hand hiervan het volgende worden geconstateerd: 10-meterlijn: in het begin van de veertiger jaren (zieyfiguur 8 ) heeft de Texelstroom zich al praktisch aangepast aan de e qieuwe situatie > \. 5-meterlijn: omstreeks het midden van de jaren zestig -&jn de grootste mutaties in deze dieptelijn gestopt 3-meterlijn: opmerkelijk is de grote mate van stabiliteit van deze dieptelijn. wanaf 1927. n dit verband wordt gewezen op de praktisch ongewijzigde figuratie op deze 'diepte van Lutjeswaard Robbenzand en 'het omgekeerde "hoefijzer" tei plekke van de^ Javaruggen. G.L.W.-lijn : de grootste veranderingen in deze lijn dateren van vóór 1941. Op het Robbenzand is deze lijn nagenoeg verdwenen. Op de Lutjeswaard. is deze belangrijk afgenomen.. Samenvattend blijkt uit de bijlagen 2 en 3.en uit de tabel op bladzijde 3 dat :de grootste mutaties in di6i:gebied zich voltrokken hebben voor het midden van de vijftiger jaren. Verondersteld wordt dat tengevolge van gewijzigde atromingscon-. dities ns deafsluiting van de voormalige Zuiderzee zich in eerste instantie.. veel (zanderig?) materiaal in het Vlietergebied heeft afgezet onder andere af-. -komstig-..
i i.. : <i. '. ': " ig van Lutjeswaard. Gezien de stab.a.p.-3 metervlak 'heb- " ben erosies zich boven en sedimentaties zich beneden dit vlak voorgedaan. Het : in deze notitie beschreven meetgebied (1 kmf) had vóór de afsluiting een diepte van N.A.P. - Ei meter. n dit gebied is dan ook uitsluitend sprake van aedimentatie. Omstreeks begin 1970 heeft de gemiddelde diepte (N.A.P. - 360 m) in het onderzochte gebied de "evenwichtsdiepte'l van ca. N.A.P. - 3 m zodanig dicht genaderd waarna sprake is van verondieping volgens het algemene sedimentatie- patroon in het zeegebied nabij Den Oever [34]. li-
i
.. -...A.P 1 2 & s3 C M U 111 C M n E L C.- W c Q.- 0 U 5 0 M U 0 E m 6 l7 8 19.33 '43 '52 '56 '60 '6L '68 '72 '75 '80 STUATE 1:lOO.OOO -f- jaar van loding x MEETGEBED: X134.000 135.000 Y 557.000 558.000 X 134.L60 BOORLOCATE: ye557c60 O = GEMDDELDE DEPTE MEETGEBED (1Km + '= 'GEMDDELDE DEPTE VAK 6 (1/16Km2i - 1.000rn- rij kcwaterstaat get. notitiewwkz-83.h217 bijl. 2 directie waterhuishouding en waterbeweging ' district kust en zee - adviesdienst hoorn gec. pro) nr H8311A ZEEGAT VAN TEXEL -gez.@. E RO C E C E D MEN TAT E- ON DE RZOEK DE VLETER 1933-1980 schaal DV. -. akk. AL nr. 83.391.-