Nieuwsbrief 2009-3 Vereniging van Indicerende en adviserende Artsen Postadres: Soestdijkerstraatweg 27A 1213 VR Hilversum email: secretariaat@vianieuws.nl website: www.vianieuws.nl Van de voorzitter Geachte VIA-leden, De laatste tijd is er in de media steeds meer aandacht voor misstanden rondom indicatiestelling in het kader van onder andere de AWBZ. Zo werd j.l. dinsdag 16 juli door Netwerk een uitzending gewijd aan de schrijnende gevolgen daarvan voor twee cliëntsituaties in beeld te brengen. Regelmatig bereiken ons signalen vanuit de leden, dat zij tijdens het dagelijkse werk ook hiermee geconfronteerd worden. Het gaat ons aan het hart te moeten constateren dat cliënten niet de zorg krijgen, waarop zij zouden mogen rekenen, maar bovendien ons werk als professional daardoor in een negatief daglicht komt te staan. Overigens heeft dit probleem betrekking op een veel breder terrein dan de indicatiestelling AWBZ. Immers, bij de advisering in het kader van voorzieningen WMO nemen ook de gemeentes steeds meer besluiten zonder een voldoende deskundige en objectieve beoordeling van de sociaal-medische situatie van een aanvrager. De VIA heeft middels een brief aan de staatssecretaris een noodkreet geuit over de zorgelijke ontwikkelingen en onvoldoende kwaliteitsborging van de indicatiestelling en advisering in ons domein. U vindt de tekst van dit schrijven onverkort in deze nieuwsbrief. Wij hopen en verwachten dat dit schrijven leidt tot een gesprek over deze problematiek met de staatssecretaris. Daarbij moet het echter niet blijven. Een dergelijk gesprek kan alleen zinvol gevoerd worden als het ondersteund wordt door een 1
actieve en constructieve bijdrage van de leden onder andere om tot voldoende professionele ontwikkeling te komen. In deze nieuwsbrief informatie over het symposium, de VIA-scholing protocollen en nog veel meer. We hebben U nodig: meldt U aan! Cisca Koning- van den Berg van Saparoea Brief van de VIA aan de staatssecretaris Geachte Mevrouw Bussemaker, Naar aanleiding van de uitzending van Netwerk van afgelopen dinsdag 16 juni 2009 over de indicatiestelling voor zorg bij ernstig zieken willen wij als Vereniging voor Indicerende en adviserende Artsen graag Uw aandacht vragen. Wie zijn wij De Vereniging van Indicerende en adviserende Artsen, kortweg VIA, is de wetenschappelijke beroepsvereniging van indicerende en adviserende artsen in Nederland. Onze achterban bestaat uit artsen die werkzaam zijn als medisch adviseur in het domein Zorg, Wonen en Welzijn, waaronder de indicatiestelling AWBZ, de advisering op het terrein van de Wmo en andere zorggerelateerde regelingen vallen. Onze leden zijn werkzaam bij een aantal werkgevers in Nederland, zoals het CIZ, GGD-en, Argonaut en Trompetter en Van Eeden en andere medisch adviseurs. De vereniging heeft tot doel de wetenschappelijke ontwikkeling van onze beroepsgroep te bevorderen middels deskundigheidsbevordering, opleiding, nascholing en protocollering. Een professionele en deskundige uitvoering van ons werk is daarbij steeds het uitgangspunt. Aanleiding voor deze brief De laatste tijd is er in de media steeds meer aandacht voor misstanden rondom indicatiestelling in het kader van onder andere de AWBZ. Zo publiceerde de Volkskrant op 5 maart van dit jaar een artikel over mogelijke willekeur bij de indicatiestelling voor zorg voor kinderen met vergelijkbare medische problematiek. Afgelopen dinsdag stond wederom de kwaliteit van de indicatiestelling ter discussie in de uitzending van Netwerk. Uiteraard ontgaan deze signalen ons als beroepsgroep niet. Het gaat ons aan het hart te moeten constateren dat cliënten niet de zorg krijgen waar zij op zouden mogen rekenen en bovendien ons werk als professionals in een negatief daglicht komt te staan. Niet alleen op het terrein van de indicatiestelling AWBZ maar ook op onze andere werkterreinen constateren wij een tendens in Nederland om te accepteren dat allerlei vormen van (medische) beoordeling van aanvragen voor zorg en voorzieningen op een te laag deskundigheidsniveau ingestoken worden. Zo bestaat er sinds de komst van de Wmo een duidelijke trend bij gemeentes om meer en meer besluiten zónder een voldoende deskundige en objectieve beoordeling van de sociaal-medische situatie af te handelen. Bij aanvragen voor een AWBZ-indicatie wordt steeds meer gebruik gemaakt van beoordelingen op dossier of telefonische beoordeling. Daarbij is er voor de zorgvrager vaak onvoldoende gelegenheid zijn vraag goed voor het voetlicht te krijgen en voor de mantelzorger onvoldoende gelegenheid om reële mogelijkheden en grenzen aan te geven. De nu gangbare procedures bieden onvoldoende ruimte aan de professional om te besluiten of het nodig is de cliënt in kwestie zelf te zien, en nog minder om de thuissituatie te beoordelen. De uitzending van Netwerk van afgelopen dinsdag vroeg nadrukkelijk de aandacht voor de schrijnende gevolgen van deze werkwijze door twee cliëntsituaties in beeld te brengen. In onze dagelijkse werkzaamheden ervaren onze leden dergelijke gevolgen steeds vaker. Daarbij ontvangen wij signalen over marginalisatie van hun functioneren waardoor zij de noodzakelijke inhoudsdeskundigheid in de 2
beoordeling onvoldoende kunnen toevoegen. Tegelijkertijd wordt het werk bemoeilijkt door een toenemend onbegrip van cliënten en hun behandelaars over steeds gecompliceerdere en steeds minder met de problematiek van de cliënt rekening houdende procedures. In de huidige situatie is het doel van de indicatiestelling namelijk een vlotte zorgvuldige, transparante, objectieve en inhoudsdeskundige én kosteneffectieve beoordeling van de cliënt, leidend tot de juiste zorg op het juiste moment voor de cliënt die daarop is aangewezen, in concreet gevaar. Oproep De VIA maakt zich dan ook grote zorgen over bovenstaande ontwikkelingen en wil met deze brief een noodkreet plaatsen. Wij constateren meer en meer dat wij als professionals niet op het juiste moment worden ingeschakeld of onvoldoende ruimte krijgen om het noodzakelijke onderzoek te doen voor een inhoudelijke en zorgvuldige beoordeling. Hiermede wordt niet aan de minimale voorwaarde voldaan voor het te realiseren doel n.l. dat de juiste voorzieningen en zorg op het juiste moment voor de cliënt die daarop is aangewezen, beschikbaar zijn. Wij constateren, dat er voor de indicatiestelling en advisering voor zorg en voorzieningen geen kwaliteitseisen geformuleerd zijn en dat het huidige niveau tot een zorgwekkend peil is gedaald Als u onze zorgen deelt (wij kunnen ons niet voorstellen, dat u dat als betrokken bestuurder niet doet), hopen wij op spoedig met u in gesprek te raken over de mogelijkheden om de kwaliteit van de indicatiestelling op korte termijn te verbeteren. Wij wachten Uw uitnodiging daartoe gaarne af. Na de ALV De algemene ledenvergadering heeft ingestemd met de benoeming van twee nieuwe bestuursleden: Marc Heus, werkzaam bij Argonaut zal het secretariaat gaan bemannen. Bernadette Linssen eveneens werkzaam bij Argonaut zal zich bezig houden met de portefeuille symposium, VIA-scholing en communicatie. Een eerste proeve van haar niet-aflatende energie vindt U in deze nieuwsbrief. De volgende ledenvergadering zal gehouden worden in oktober voorafgaande aan of volgend op de scholingsmiddag. Reserveer deze datum nu al in Uw agenda! Multidisciplinaire richtlijn Somatisch Onvoldoende Verklaarde Lichamelijke Klachten Onlangs is in Medisch Contact aandacht besteed aan de verschijning van een multidisciplinaire richtlijn voor de behandeling van patiënten met Somatisch Onvoldoende Verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK). Een commissie bestaande uit psychiaters, huisartsen, psychologen, neurologen, een internist, een gynaecoloog, een bedrijfsarts, een revalidatiearts, een verpleegkundige en een fysiotherapeut heeft de richtlijn opgesteld. Voluit luidt de titel: multidisciplinaire richtlijn somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten en somatoforme stoornissen. Meer informatie over deze richtlijn via de volgende link: http://medischcontact.artsennet.nl/tijdschrift/archief/tijdschriftartikel/ongezond-en-ongerust.htm 3
Nascholing VIA najaar 2009 met het thema JEUGD De ALV heeft besloten om de nascholing voor haar leden nieuw leven in te blazen. Voor 2009 is door het bestuur voor het thema JEUGD gekozen. Dit sluit qua onderwerp ook goed aan op de geslaagde Dag van het advies van het CVZ over jeugdzorg, op 4 juni j.l.. Daarom is door het bestuur een gecombineerde commissie nascholing/symposium aangesteld bestaande uit: Bart Boksteijn, voorzitter commissie nascholing Bernadette Linssen, vertegenwoordiger van het bestuur en vanuit die positie verantwoordelijk voor het symposium Peter Ankum, lid Bernadette van Klink, lid Pieter Jan Beks, lid Kees Vleer, lid De commissie heeft inmiddels een plan gemaakt voor nascholing in het najaar van 2009. De nascholing zal bestaan uit een nascholingsmiddag en een symposiumdag. Hou daarom alvast de volgende data vrij in uw agenda maandag 5 oktober: VIA-nascholingsmiddag Onderwerp: Verstandelijke handicap, diagnostiek en specifieke problematiek Aansluitend zal dan ook de algemene ledenvergadering plaatsvinden maandag 23 of 30 november: VIA-symposium Onderwerp ochtend: Autisme en daaraan verwante stoornissen, diagnostiek en specifieke problematiek Onderwerp middag: specifieke behandelmethoden voor kinderen met verstandelijke en psychiatrische handicaps en de consequenties voor de beoordeling van aanvragen voor begeleiding of vervoer In de eerste maanden van 2010 volgt dan nog een nascholingsmiddag binnen het thema jeugd. Het exacte onderwerp wordt nog nader bepaald en uiteraard weer op tijd met datum en tijd kenbaar gemaakt. Zo snel mogelijk zullen wij officiële uitnodigingen aan u opsturen, maar reserveer deze data nu vast in Uw agenda! Wij hopen op een grote opkomst bij deze bijeenkomsten Even voorstellen Sinds de afgelopen ledenvergadering mag ik een plaats in het bestuur innemen. Daarin zal ik de rol van secretaris vervullen. Voor degenen, die niet bij de ALV waren (en dat waren er naar mijn idee veel te veel, noteer alvast de 5 e oktober in uw agenda), zal ik mij hier kort voorstellen. Mijn naam is Marc Heus, ik woon in Velserbroek (even noordelijk van Haarlem) met vrouw, twee kinderen en hond. Muziek, natuur en fotografie zijn hobby s voor als het werk en sociale verplichtingen het toelaten. 4
Na mijn afstuderen in 1994 ben ik via een medisch uitzendbureau aan de slag gegaan in de sociaal medische advisering. Die werkzaamheden bevielen me goed en ik trad daarom in dienst bij ZVN, nu Argonaut Advies geheten. Daar ben ik nu nog altijd werkzaam en de werkzaamheden (vooral WWB, WMO, regeling GPK, WI,) bevallen me prima. De afgelopen jaren bemerkte ik steeds meer, dat het werk erg individualistisch (geworden) is, zowel wat betreft de aard als wat betreft de richtlijnen. De huisartsen profiteerden van het opstellen van de NHG protocollen en ik denk dat protocollen ook voor ons een belangrijke rol kunnen spelen. Collega s, in grotere of kleinere groepen, proberen wel handvatten op te stellen, maar tot overkoepelende richtlijnen, zoals het VIA protocol over de GPK, komt het te weinig. Ik ging ervan uit, dat er vanuit de VIA meer van deze richtlijnen zouden volgen. Ik begreep dat daar wel hard aan gewerkt wordt, maar dat door de onderbemensing van het VIA bestuur het VIA schip voornamelijk drijvend gehouden kon worden. Voor het varen van een daadkrachtige, bewuste koers kwam het bestuur menskracht tekort. Met mijn toetreding tot het bestuur wil ik aan het uitzetten van die bewuste koers een bijdrage leveren. Ik hoop dat we door een heldere visie en het ontwikkelen van overkoepelende handvatten de basis van de vereniging kunnen verstevigen met een groot aantal actieve (bestaande en nieuwe) leden. Daarnaast hoop ik bij te kunnen dragen aan het op de kaart zetten van de VIA als belangrijke gesprekspartner voor de overheid om het beleid ten aanzien van de indicatiestelling vorm te geven. Ik denk namelijk dat wij met zijn allen over voldoende expertise beschikken om gezamenlijk duidelijk te maken, dat met de inzet van ervaren professionals een bijdrage geleverd kan worden in het zo rechtvaardig mogelijk verdelen van de per definitie te schaarse middelen in de zorg. Kortom: er is voor de VIA nog veel te bereiken, maar dat kan niet zonder u! Toekomst AWBZ nader uitgewerkt Het kabinet heeft zijn visie op de toekomst van de AWBZ uitgewerkt in een brief aan de Tweede Kamer. Daarin schrijft staatssecretaris Bussemaker dat het uitgangspunt is dat de AWBZ beschikbaar blijft voor iedereen die behoefte heeft aan langdurige zorg. Tot en met 2011 voeren de regionale zorgkantoren de AWBZ uit namens de zorgverzekeraars. Er wordt nu een omslag gemaakt naar meer cliëntgerichte zorg. De zorgkantoren houden tot 2011 een rol hierin. Uiterlijk 1 juli 2010 wordt besloten of vanaf 2012 mogelijk delen van de AWBZ door zorgverzekeraars worden uitgevoerd voor eigen klanten. http://www.minvws.nl/nieuwsberichten/lz/2009/toekomst-awbz-nader-uitgewerkt.asp Agenda 24 juni Bijeenkomst NVAG - Met als thema De dokter als manager: wie wordt er beter van?. Bijzonder spreker prof. dr. ir. M.C.D.P. (Mathieu) Weggeman. Informatie op www.nvag.nl De AWBZ module zal plaatsvinden bij voldoende aanmeldingen: de nieuwe data zijn: 1, 8, 15, 22 en 29 september en 6 oktober. De deelnemers die zich eerder al hadden ingeschreven worden persoonlijk benaderd door de NSPOH. Nieuwe belangstellenden kunnen zich aanmelden bij de NSPOH (www.nspoh.nl). 5
5 oktober: VIA nascholingsmiddag 23 of 30 november VIA-symposium Het bestuur van de VIA Mocht u vragen hebben aan het bestuur dan kunt u ons altijd mailen: Cisca Koning van den Berg van Saparoea, voorzitter :voorzitter@vianieuws.nl Saskia van de Merwe, vice-voorzitter Marc Heus, secretaris: secretaris@vianieuws.nl Victor Steenmeijer, penningmeester: penningmeester@vianieuws.nl Bernadette Linssen, lid Ontvangt U deze nieuwsbrief op het juiste adres? Onlangs heeft opschoning van het ledenbestand plaatsgevonden. Deze nieuwsbrief wordt verstuurd naar een nieuw adresbestand. Graag verzoeken wij U foutieve adressering direct aan de secretaris door te geven. Van een aantal leden hebben we nog geen actueel e-mail adres. Hulp is daarbij welkom: Mocht U van één van Uw collega s vernemen, dat hij wel lid is en de nieuwsbrief niet ontvangen heeft vraag hem dan even een mailtje te sturen naar het secretariaat (secretaris@vianieuws.nl) En mocht één van Uw collega s nog geen lid zijn en dat wel willen worden, dan is een mailtje naar het secretariaat ook welkom! 6