Intelligent Gebouw Renovatie GKI en HB campus APG Heerlen Heerlen, 15 december 2009 Jos.van.appeven@apg.nl Hoofd gebouwenbeheer
Agenda Argumentatie renovatie v.s. nieuwbouw Doelstellingen renovatie Planning renovatie Wat vinden wij een intelligent gebouw? Uitgangspunten ICT t.b.v. gebouwgebonden installaties Ervaringen tot nu toe Life demo
Afweging renovatie vs. nieuwbouw Hoofdcomplex APG Heerlen 1 2
Locatie I In parkachtige omgeving, Strategisch gelegen aan de rand van de stad bij een kruispunt van autowegen, Met een eigen op- en afrit
locatie Locatie II foto 1 foto 2 Ligging aan de rand van de stad (poortwachter) Hoog gebouw op hoge plek (burcht) Solitair karakter
Afweging renovatie vs. nieuwbouw Een gebouwencomplex uit de jaren 70 dat duidelijk aan renovatie toe was Technische installaties waren verouderd en aan vervanging toe maar: de constructie is goed het gebouw kent een sterke architectuur en ligt op een goede locatie dus: renovatie heeft de voorkeur gekregen boven nieuwbouw
Doelstellingen renovatie (o.a.) Architectuur: terugbrengen eenheid en scherpte in uitstraling gebouwen Optimaal benutten vergadermogelijkheden in personeelsrestaurant en vergadercentrum. Een goed werk- en leefklimaat garanderen: in alle gebouwen klimaatklasse A Optimum tussen comfort en energieverbruik Voldoende licht en visueel comfort Flexibel inrichtingsconcept Tijdens de renovatie gaat het werk bij APG gewoon door er is géén verstoring van de primaire processen (een dwingende voorwaarde)
Planning Renovatie APG Onderdeel 2005 2005 2006 2006 2007 2007 2008 2008 2009 2009 2010 2010 2011 2011 1 1 Structuurplanfase 2 2 Ontwerpfase 3 Bestekfase 3 4 4 Aanbesteding, contractering en gunning 5 5 6 7 Voorlopende werkzaamheden HB Uitvoering HB Uitvoering GK1
Wat vinden wij een intelligent gebouw? Comfortabel voor de gebruiker Energiezuinig en duurzaam Flexibel qua inrichting en indeling Zelfdenkend Efficiënt (ook op afstand) te beheren en te monitoren
Comfortabel voor de gebruiker: klimaatklasse A Belangrijkste eisen inzake thermisch comfort Criteria (kantoorgebouwen) (EN ISO 7730, CR 1752, EN 13779) Eisen inzake thermisch comfort Grenswaarde minimaal (Arbo) Richtwaarde normaal Streefwaarde Optimaal (klasse A) Comforttemperatuur (*) in zomer 22 27 C 23 26 C 23,5 25,5 C in winter 19 25 C 20 24 C 21 23 C Overschrijdingsuren (in zomer) 150 200 h 100 150 h < 100 h Luchtsnelheid (**) in zomer (bij 24,5 C) 0,25 m/s 0,22 m/s 0,18 m/s in winter (bij 22 C) 0,21 m/s 0,18 m/s 0,15 m/s Relatieve vochtigheid 30 70 % 30 70 % 40 65 % (*) gemeten in het centrum van het vertrek, op 0,6 m hoogte (**) afhankelijk van temperatuur; meting gedurende 3 minuten volgens EN 13182
Energiezuinig en duurzaam Verbetering isolatiewaarde bouwkundige schil (verbeteren isolatie en hoogwaardige beglazing) levert een reductie van het warmteverlies en koellast met ca 50%, het te installeren vermogen voor CV en koeling kon hierdoor halveren. Gekozen is voor lage temperatuur installaties voor verwarmen (35 C-55 C) en hoge temperatuur installaties voor koelen(12 C-18 C) Resulterend in een lager energieverbruik en CO 2 emissie. Mijnwater energie inpasbaar; hierdoor kan een verdere optimalisering bereikt worden in het opwekkingsrendement en uitstoot van CO 2 (e.e.a. afhankelijk aangeboden temperatuur en manier van inkoppelen) Hoog rendementsverlichting rekeninghoudend met zonlicht toetrede en aanwezigheidsdetectie Betonkern activering (betonmassa als warmte/koude buffer) Maximale energieterugwinning in de luchtbehandelingsinstallaties t.g.v. inzetten warmtepomptechniek en warmtewiel
Flexibel qua inrichting en indeling I Elke etage in de hoogbouw is opgedeeld in segmenten van 1.80 mtr. Elk segment heeft een eigen actief plafondgedeelte (koelen en verwarmen) incl. eigen temperatuurmeting en -regeling Elk segment heeft eigen verlichting, incl. aanwezigheidsdetectie en luxmeting. In principe is elke indeling mogelijk per segment van 1.80 mtr. zonder technische aanpassingen aan het systeem. (wel softwarematige parametrering)
Flexibel qua inrichting en indeling II Elke APG-medewerker kan op vrijwel elke werkplek inloggen en werken. Na realisatie VOIP-project geldt dit ook voor telefonie. Alle werkplekken zijn eenvoudig verstelbaar en aan de individuele werknemer aan te passen. Bewoner van een celkantoor kan zelf via browser temperatuur bijstellen
Efficiënt (ook op afstand) te beheren en te monitoren Bijna alle installaties zijn centraal te bedienen en te monitoren (uitgangspunt in het project was alle) Twee systemen: GIB: gebouwgebonden installaties Invise: beveiligingssystemen (toegangscontrole, CCTV en inbraak) Uitgebreide logging en trending mogelijkheden Geïntegreerd energiemanagement systeem met fysieke en virtuele metingen. Beheren en monitoring op afstand middels standaard ICT-tools (VPN en Citrix)
Zelfdenkend Alarmfunctie t.a.v. speciale situaties en toestanden Koppeling met onderhoudsmanagementsysteem in voorbereiding; m.a.w. gebouw genereert zelf werkorders t.a.v. onderhoud Detecteert zelf aanwezigheid medewerkers regelt op basis daarvan temperatuur en verlichtingsniveau. Afhankelijk zonlicht toetreding wordt verlichtingsniveau bijgeregeld.
Uitgangspunten ICT t.b.v. gebouwgebonden installaties Alle nieuwe installaties centraal gevisualiseerd en bedienbaar Zoveel mogelijk gebruikmaken van open standaarden voor gebouwen (i.c. BACnet, LON en OPC) Zoveel mogelijk inpassen in bestaande ICT-infrastructuur en voorzieningen: Één Netwerk (!) Gebruikmaken van standaard ingerichte Servers (liefst virtueel) Gebruikmaken van standaard ingerichte kantoorwerkplekken als clients Voldoen aan geldende security-policies Werken op afstand (VPN, Citrix) etc.
Management Informatie Systeem Personeel Informatie Systeem LAN (TCPIP, Ethernet) Geïntegreerd Installatie Beheers Systeem Security Management Systeem Gebouwgebonden Installaties Warmteopwekking Koudeopwekking Luchtbehandeling Elektriciteitsdistributie Energiemetingen Noodstroomopwekking Klimaatregeling Verlichtingsbesturing Liften/Roltrappen Veiligheids Systemen Branddetectie Sprinkler Ontruiming Noodverlichting PZI Noodstroom No-Break Blusgas Intercom Parkeersystemen Omroepinstallatie Beveiligings Systemen CCTV Toegangscontrole Inbraakpreventie
Ervaringen tot nu toe I Administratieve ICT en ICT t.b.v. techniek zijn twee werelden; Open standaarden zijn niet altijd even standaard Werken op afstand met VPN en Citrix werkt in de praktijk ook voor technische installaties prima (vgl. pc-anywhere in het verleden) Afstemming timing in bouwfase: data-infra loopt doorgaans achter op in bedrijf nemen installaties Standaard patch- en security-beleid lijkt overkill voor servers gebouwgebonden installaties. Niet alle leveranciers kunnen (of willen) koppelen met gevraagde standaarden. Inrichten energiemanagement vergt gedegen inzicht in uiteindelijke financiële doorbelasting
Ervaringen tot nu toe II Medewerkers centrale meldkamer (beveiliging) vinden systeem complex; voor hen zijn aangepaste overzichtsschermen gemaakt.
Demonstratie Gebouw Beheer Systeem