TEELTBEGELEIDING WK 38 (22 september 2017) WORTELONKRUIDEN Als u wortelonkruiden heeft, kunt u nog behandelen met systemische middelen als Roundup, doe dit altijd zeer voorzichtig en alleen pleksgewijs (per onkruid), het makkelijk spuiten, zelfs in de winterrustperiode, geeft (bijna) altijd schade. Doordat de sapstroom nu naar beneden is, zullen de middelen beter werken dan in het eerste deel van het jaar. Wij maken u erop attent dat sommige middelen in bepaalde perioden niet verspoten mogen worden, bekijk de toelatingen! MIJTEN/SPINT IN KASSEN Ruim nog aanwezige spint- en mijtenhaarden nu snel op, daar de bestrijding spoedig moeilijker zal worden en u beter volgend jaar niet met spint of mijten kunt beginnen. Dit geldt met name voor Skimmia en hortensia. Spuit indien u jaarlijks last heeft nu voorbehoedend tegen weekhuidmijten. Spintmiddelen als Cantack en Scelta helpen goed. De mijt veroorzaakt vervormd blad en soms misvormde plastic-achtige bloemen in het voorjaar en tegenwoordig ook in de zomer. Vertimec werkt ook goed tegen tegen weekhuidmijten, maar niet al te best op spint-eitjes. Het is dus niet de beste keuze voor een laatste bespuiting. TAXUSKEVER Nu wordt/is het langzamerhand de geschikte tijd voor de inzet van aaltjes. Laat u goed voorlichten door uw leverancier van bestrijdingsmiddelen wat de juiste strategie is bij aantasting. Er zijn ook mogelijkheden voor lagere grondtemperaturen. U kunt ook een mix gebruiken. NAGROEI ( herhaling ) Indien u nog veel (na)groei hebt (vooral bij een aardig nazomertje en dat hebben we dit jaar niet gehad zover): in de volgende gewassen kunt u overwegen indien toch nodig de komende week of weken te remmen: Viburnum op. Roseum (voor de knop) Vooral actueel nu: Cotinus Mag. Green Fountain (ter voorkoming van schade in de top door vroege vorst) Ilex meservae (Bladhulstsoorten) (als vorig) Salix (kronkel) (a.v.) Weigela (a.v.) Ter verduidelijking: Een laat gevormd schot kan (te) zacht de winter ingaan en ondanks het feit dat een gewas volkomen winterhard is, kan toch een stukje van de top insterven, hetgeen bij de oogst natuurlijk een probleem is. Weigela kan zelfs bij een late groei en vroege nachtvorst totaal insterven. Dit betekent niet dat ieder nu moet gaan remmen, doe dit alleen als er nog een laat stukje opgegroeid is, dit kan per grond en gebied verschillen en zal in vele jaren meestal niet nodig zijn, dit jaar hebben we echter een flinke nazomer gehad. 1
REINIGEN KAS (update) Rond deze tijd kunnen (indien nodig) de krijtresten van uw kas worden verwijderd, indien de teelt dit vraagt. (Bij Skimmia is dit niet nodig). Als Temperzon of Lablanche zijn gebruikt moet u reinigen met citroenzuur of oxaalzuur (8-10 kg. per 100 liter water). Is Redusol gebruikt, gebruik dan Reduclean (1 liter op 5 liter water). Laat het middel inwerken. Spuit daarna het glas schoon met water, of laat het vuil afspoelen door regen. Temperzon is alleen te verwijderen door middel van borstelen. Laat het vuil niet in uw bassin lopen! Vaak wordt een loonwerker ingeschakeld, deze weten meestal zelf wel hoe te handelen. Binnenzijde: Soms moet ook de binnenzijde van kas of tunnel worden gereinigd vanwege algengroei. Hiervoor worden de zogenoemde quaternaire ammoniumverbindingen gewoonlijk gebruikt: onder andere Dimanin en Menno ter Forte. Deze middelen zijn zowel op glas als op folie te gebruiken. Ze doden algen langzaam, maar hebben een lange nawerking. Het is vervolgens niet nodig om het glas of folie af te spuiten, daar er dan geen nawerking is te verwachten. Een tweede voorbehoedende behandeling is mogelijk om hergroei te voorkomen. Let op: Als deze verbindingen worden gebruikt in recirculerende systemen, op een kunststof of betonvloer, die direct in contact komen met plantenwortels, dan moet u de oppervlakken grondig naspoelen. Ze mogen niet in het oppervlaktewater terecht komen, daar ze een hoge giftigheid hebben voor waterorganismen. Zie voor de juiste informatie en dosering de gebruiksaanwijzing. Ook het middel Jet 5 doodt algen, schimmels en bacteriën. Dit middel is zowel op glas als folie te gebruiken en breekt snel af. Bij ontsmetting moet u de oppervlakte eerst goed reinigen, voordat Jet 5 wordt aangebracht. Spoel niet na. Een veilige en simpele methode van reiniging is ook een hogedrukspuit en een stoomcleaner. CALLICARPA Wacht niet tot het blad gevallen is, dan zitten de bessen namelijk ook los en vallen snel af. Pluk het blad eraf! ANJERBLADROLLER Controleer groenblijvende gewassen als Ilex (blad), Viburnum tinus, Hedera en Skimmia op anjerbladroller. U kunt de rupsen nu nog bestrijden met middelen als Decis, Runner of Xentari. GRONDMONSTERS U kunt nu reeds uw grond laten bemonsteren, op die manier heeft u tijdig uw monster thuis en kunt u uw onderhoudsbemestingen in het voorjaar uitvoeren. Uiteraard hebben stikstofmonsters nu geen nut. 2
HORTENSIA (update) De oude garde weet het al wel, soms ontwikkelen knoppen zich voor of net na de winter te ver door, deze knoppen maken meestal geen goed oogstbare bloemen. U kunt deze gewoon verwijderen en de bovenste beste zijknop gebruiken, deze zal ook nog wat meer lengte maken. Het blad moet er wel af, maar dit moet niet door totale verdroging afvallen, als u planten ziet die vroegtijdig leppen, moet u deze even met een gietertje nalopen en uiteraard de druppelaar controleren. Planten, die echt min of meer verdrogen zullen zeker minimaal kortere lengtes geven volgend jaar. Uiteraard behoeven de afgeoogste planten om deze tijd niet al te veel vocht meer. Bladplukken mag niet te vroeg gebeuren, laat de natuur z n werk doen, in de warme teelten is december een goede maand om het laatste blad te plukken, begin met de soorten, die reeds het meest verkleurd zijn. Vaak wordt de fout gemaakt, omdat men toch niet veel te doen heeft, te vroeg te beginnen: U verstoort hiermee de hormoonhuishouding van de plant, feitelijk kunt u beter gewoon maar even weinig uitvoeren dan te vroeg plukken. Meeldauw kan zich in nieuwe aanplant verder ontwikkelen, wat meeldauw op het blad is op zichzelf geen probleem, maar als de meeldauw zich te snel uitbreidt raden we een bespuiting met een goed curatief middel aan, de meeldauw moet zich niet op de takken en knoppen gaan vestigen, daar er dan toch schade kan ontstaan in het komende jaar. Indien in het seizoen zwavelpotjes worden gebruikt zal meeldauw absoluut geen probleem zijn: Eén potje per 500-750 m2 is al voldoende.. Indien u nu nog verse bloemen hebt, zal doorkleuren een steeds moeilijkere zaak worden en kunt u dus beter vers snijden. Goede kwaliteit verse bloemen brengen om deze tijd meestal ook goed op. Met doorgekleurde harde bloemen kan meestal weinig meer gebeuren, u kunt ze afhankelijk van kleur en soort langer laten staan indien gewenst, overleg echter altijd met uw voorlichter. Het verdient aanbeveling geen grote verschillen tussen dag en nacht te laten ontstaan, het kan, zeker bij een soort als Glowing Alps met lichte doorkleur of vers, nuttig zijn uw temperatuur in koude nachten op minimaal 7 graden te houden, om worteldrukproblemen en schade te voorkomen, sluit dan ook uw scherm in de nacht. De laatste jaren hadden we in oktober wel weer eens ouderwetse nachtvorsten en dit heeft nogal eens schade in de hortensiakassen opgeleverd, vooral in soorten als Glowing Alps. (zie ook recente historie) Zorg dat uw vocht op warmere nazomerdagen met meer verdamping goed afgevoerd wordt door in de avond en voornacht voldoende te luchten. Verder zijn de maanden september en oktober zeer belangrijk voor een goed knopvorming voor de groepen 2 en 3 en ook indien u in methode 4 teelt. Zorg voor voldoende licht!!!!!!! Voor de soorten met wintersnoei (groep 1 en 1A) is het belangrijk voldoende licht te hebben in de winter, maar vooral in het vroege voorjaar. Hier kan (indien mogelijk) beter wat later gekrijt worden dan in de andere groepen. Verder is het altijd aan te raden bij takjes die straks in het voorjaar te kort in de knop schieten de knop eruit te halen (alleen de knop). Vooral bij (jonge) Magical Revolution Haalt men dan veel betere resultaten en een echt kort takje (30 cm of korter) heeft bij de meeste soorten toch geen waarde. Bij soorten als Magical Revolution en doorgekleurde Magical Crimson en Triumph (na midzomer bij de laatste 2 soorten, dus even laten staan vanwege de herfstkleur) wordt kort wel goed betaald, maar wat langer uiteraard toch beter. 3
KASTEELTEN PIOENEN Geef in deze periode het gewas voldoende water in kassen en tunnels om de meststoffen op te laten nemen. Droogte in deze periode schaadt de bloemproductie voor het volgende jaar. Een actief bodemleven is dus van belang: vochtige grond en een juist organische stofgehalte zijn zeer belangrijk om de opname van bovengenoemde meststoffen te bevorderen. SKIMMIA Vage grijze vlekken op Skimmia kunnen worden veroorzaakt door een bovengrondse Phytopterasoort. Deze ziekte is erg besmettelijk. De beginfase lijkt op schimmel Colletotrichum, hierbij ontstaan echter kringen in de bladvlekken, die later bruin worden. De schimmels zijn totaal niet verwant en er is dus verschillende bestrijding nodig. Colletotrichum kan met Mirageplus worden bestreden, de Phytophteravlekken met Fenomenal of Paraat (beperkte toelating bedekte teelten). SCHILDLUIZEN OP ILEX De luizen bevinden zich nog op het blad, maar wandelen na het verkleuren van het blad terug naar de takken, waar ze uiteindelijk onder hun schild verdwijnen. Bij warm weer met dampwerking kan Pirimor worden ingezet, maar die kans is nu wel heel klein. Middelen als Calypso/Gazelle en Envidor werken op dit moment wisselend. Doordat er geen groei meer is heeft het nu nog inzetten van Movento geen nut meer. Indien u de volledige aantasting niet wegkrijgt kunt u in de nawinter met VBC Pura nabehandelen. BUTISAN (onkruidbestrijding) Oktober is nog steeds een prima maand voor een Butisan bespuiting. Dit kan nu over de planten heen, met enige uitzonderingen, (zie staatje in de historie). Het moet erna 24 uur droog blijven om inspoeling te voorkomen. Bij goede omstandigheden (droog zonnig weer) kunt u (indien er bestaand onkruid staat) Basta of Finale, Reglone of Quickdown bijmengen, spuit dan uiteraard tussendoor met een kap. Houd wel rekening met de huidige beperkingen in gebruik en doseringen. NOGMAALS TRIPS Trips is in diverse gewassen een groot probleem de laatste jaren, derhalve nogmaals de beste bestrijdingen: Bestrijden is niet zo makkelijk omdat de poppen van trips in de grond zitten, en dus niet bereikt worden bij een bestrijding. Het best is het om 3 keer achtereen, met 5 (bij warm weer) tot 10 (bij koel weer) dagen tussentijd te spuiten met Conserve (onder glas)of met Actara (mag niet op bloeiend gewas) gemengd met Vertimec. (buiten Vertimec Pro). Voeg een suikeroplossing toe (diverse merken). Bij trips in de kas is een zware dosering Vertimec gemengd met Conserve een goede bestrijding, meng hier altijd een suikeroplossing bij. Tevens wordt Actara met Vertimec aangeraden, ook hier een zware dosering met suikeroplossing. Spuit geen suiker over bloeiende hortensia: dit kan vlekken veroorzaken. Het middel Winner lijkt ook behoorlijk te werken. Overleg met uw voorlichter voor een goede strategie. Let op de beperkingen in toelatingen!!!! 4
Bladbemesting Gewassen die licht van kleur staan door tekorten aan bemesting maar ook planten die licht van kleur staan door spintschade kunnen de volgende bladbemesting krijgen: 3 kg Ureum + 5 kg bitterzout + 1.5 ltr Shuttle Seven + 2 ltr Calciumshuttle per ha of met 5 kg Agroleaf power Mg per ha. Wielpadwoeler / Ontwatering (herhaling) Als wateroverlast op de kwekerij de wortelontwikkeling van de planten tegenwerkt kan dit leiden tot grote problemen in de teelt, zelf tot afsterven van de planten. Allerlei vaatziekten, zoals Fusarium, Phytophthora, Verticillium en Pythium tieren weelderig in natte omstandigheden. Als er geen lucht bij de wortels zit, als gevolg van wateroverlast vinden er ook geen uitwisselingen van voedingsstoffen plaats en de groei van de planten valt stil. Doordat veel gronden niet goed zijn van structuur wordt vernatting gedurende verschillende periodes van het jaar een toenemend probleem. Het is natuurlijk zaak structuurbederf al bij de bron aan te pakken, maar herstel is vaak een lange termijn proces. Tijdens de teelt kunnen hulpmiddelen nodig zijn om wateroverlast tegen te gaan. Door het gebruik een zogenaamde wielpadwoeler of een vaste tand waarmee de grond wordt losgetrokken worden de bedden of rijen ontwaterd via een extra gemaakte drainering die op ongeveer 30 a 40 cm diep in de wielpaden wordt getrokken. Het water dat in de bedden/paden hangt kan zo wegtrekken via deze kanalen naar de sloot of naar diepere lagen. Trek de rijwielpaden open met een rechte pin (zonder ganzevoet, liefst met een conische kogel) op ongeveer 30 a 40 cm, waar het mogelijk is in de sloot beginnen, dit is een extra drainering en geeft voldoende lucht bij de wortels wat groeiproblemen voorkomt. Verder is het belangrijk om de drains vrije uitloop te geven door gras en modder voor het uiteinde te verwijderen. Om de wortels op te knappen kunt u gebruik maken van de wortelstimulanten Natusys, Biopak of Root & Shoot (oude Rescue mix). Overleg met uw adviseur hoe en in welke doseringen toe te passen Groenbemesters Als u op een op te planten perceel een groenbemester hebt staan en de plantdatum komt binnen de 4 weken in zicht dan is het belangrijk om ruim van te voren deze groenbemester al te versnipperen en te laten verdrogen. Wanneer Tagetes gezaaid is, dient deze minimaal 3 maanden vast te staan voor een goede werking tegen wortelknobbelaaltjes. Het verteren moet zoveel mogelijk bovengronds gebeuren voordat de gewasresten ingewerkt worden. Dit is beter voor de structuur en bodemleven en bevordert de aanslag van de planten. Vers ingewerkt materiaal onttrekt zuurstof als het gaat verteren, en kan daardoor problemen veroorzaken met de beworteling en in sommige gevallen kan er structuurbederf ontstaan. Wanneer groenbemesters geklepeld zijn is het raadzaam om huminezuur ( 10 ltr per ha) en Ureum ( 10 kg per ha) over te spuiten, dit voor betere vertering van het gewas. 5
Bladalen Deze geven steeds meer schade in vaste planten zoals Pioen en Anemoon maar ook in heesters zoals Viburnum tinus en Weigela. Zwarte hoekige vlekken zijn het schadebeeld. Tegen bladalen zijn geen middelen toegelaten, u kunt alleen gebruik maken van de nevenwerking die Vertimec Gold (boomkwekerij onder glas) of Vertimec Pro heeft. VROEGE ILEX Wij hebben de zeer vroeg op kleur komende Ilex vert. Magical Times vroeg gebroeid en zijn nu reeds aan het leveren. De vroege Ilex brengt overigens zeer goed geld op voor de klok op de veiling!!! Foto: De Ilex 6