CO2 Portfolio Project Vervanging beschoeiing Oosterstroom te Utrecht
COLOFON: Gebr. de Leeuw B.V. B.V. Postbus 138 E-mail: info@gebrdeleeuw.nl Beurtvaartweg 8 4900 AC Oosterhout Website: www.gebrdeleeuw.nl 4906 CN Oosterhout Telefoon:0162-426884 Onderzoekgegevens Soort onderzoek CO2 Portfolio Projectlocatie Utrecht, Oosterstroom Projectnummer 16055 Looptijd Project 2016/2016 Opdrachtgever Opdrachtgever Gemeente Utrecht Contactpersoon Ṻ. Ḉolak Postadres Postbus 8375 Postcode en plaats 3503 RJ Utrecht Telefoonnummer 030-286 00 00 Opdrachtnemer Opdrachtnemer Gebr. de Leeuw B.V. Contactpersoon Mark de Leeuw Bezoekadres Beurtvaartweg 8 Postcode en plaats 4906 CN Oosterhout Telefoonnummer 0162-426884 Website www.gebrdeleeuw.nl E-mail info@gebdeleeuw.nl Colofon Rapportage Opgesteld door KAM- Coördinator Djeny Wouters Gecontroleerd door Directeur Mark de Leeuw Gebr. de Leeuw B.V. 2
Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 4 2. INZICHT... 5 2.1. GROTE ENERGIEVERBRUIKERS IN SCOPE 1 EN 2, IN PROJECT UTRECHT... 5 2.2. AANDEEL PROJECT UTRECHT IN CO2 EMISSIE TOTALE ORGANISATIE... 7 2.3. CO2-FOOTPRINT PROJECT UTRECHT... 8 3. REDUCTIE... 9 3.1. KWALITATIEVE REDUCTIEAMBITIE.... 9 3.2. OVERZICHT ENERGIESTROMEN EN ENERGIEVERBRUIK... 9 3.3. ONDERBOUWING ENERGIEVERBRUIK PROJECT UTRECHT... 10 3.4. ENERGIE MANAGEMENT ACTIEPLAN PROJECT UTRECHT... 10 4. TRANSPARANTIE... 12 4.1. COMMUNICATIEPLAN EN STAKEHOLDER ANALYSE PROJECT... 12 4.2. COMMUNICATIE UITINGEN INTERN PROJECT... 13 4.3. COMMUNICATIE UITINGEN EXTERN PROJECT... 14 Gebr. de Leeuw B.V. 3
1. Inleiding Medio 2016 heeft Gebr. de Leeuw B.V. meegedaan aan de openbare aanbesteding van De Gemeente Utrecht. Bij deze aanbesteding was de CO2 prestatieladder als EMVI criterium opgenomen. Omdat Gebr. de Leeuw B.V. tijdens de aanbesteding al op niveau 5 zat van de CO2 prestatieladder heeft Gebr. de Leeuw B.V. een gunningvoordeel gekregen voor deze aanbesteding. Dit is het tweede project van Gebr. de Leeuw B.V. verkregen met gunningvoordeel van de CO2-prestatieladder. Met dit rapport geven wij invulling aan eis 3.A.1 van de CO2 -prestatieladder waarin wordt gevraagd dat wij tevens voor onze projecten, die wij met gunningvoordeel verkregen hebben, een emissieinventaris voor scope 1 en 2 opstellen. Wij hebben er voor gekozen om deze inventarisatie te scheiden van onze bedrijfsinventarisatie. Voor onze bedrijfsinventarisatie verwijzen wij u naar het documenten op de website van Gebr. de Leeuw B.V. http://www.gebrdeleeuw.nl Voor het behalen van de CO2 Prestatieladder niveau 5 dienen doelstellingen geformuleerd te worden voor een project met gunningvoordeel. Project vervanging beschoeiing Oosterstroom Utrecht is een project waar Gebr. de Leeuw B.V. kan laten zien dat zij een duurzame onderneming is. Zo zal in deze projectportfolio een kwalitatieve reductie, alternatieve brandstof en kwantitatieve reductie doelstellingen benoemd worden. Deze rapportage van onze CO2 -footprint in het project te Utrecht is opgesteld met gebruik van de conversiefactoren van de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO), versie 2.2. Deze footprint beschrijft alle punten zoals beschreven in 7.3 van de ISO 14064-1-norm. Het project In 2016, in week 42, zijn de werkzaamheden aan de Oosterstroom te Utrecht begonnen. Hier zal de bestaande beschoeiing worden vervangen door stalen damwand. Het project zal voor 31 maart afgerond worden. Omzet berekening Om een inzicht te geven van de omvang van het totale project Utrecht bekijken we welk percentage het project heeft in de totale jaaromzet van 2016. Project Oosterstroom Utrecht bedraagt 6 % van de omzet in 2016 van Gebr. de Leeuw B.V. Percentage inzicht 2016 project Oosterstroom Utrecht 6% overige projecten 94% Gebr. de Leeuw B.V. 4
2. INZICHT 2.1. Grote energieverbruikers in scope 1 en 2, in project Utrecht Voor het inventariseren van de emissies veroorzaakt door Gebr. de Leeuw B.V. wordt gebruik gemaakt van het SKAO handboek waarvoor het 'Green House Gas Protocol als logisch vertrekpunt wordt gebruikt'. De totale emissie inventaris van het project Utrecht wordt opgedeeld in drie verschillende scopes waarvan scope 1 en 2 hieronder uitgezet zullen worden conform de ISO 14064-1 emissie inventaris en scope 3 in deze projectportfolio verder buiten beeld blijft. Scope één. Voor Gebr. de Leeuw B.V. vallen onder scope één in het project Utrecht verschillende emissies. Zo wordt de werkplaats en het kantoor in Oosterhout verwarmd met aardgas welke valt onder scope één. Ook binnen deze scope valt het transport en het materieel. Onder materieel valt ook de aggregaat die gebruikt wordt voor het opwekken van stroom op het project. In totaal rekent de onderneming dus de uitstoot van de hoeveelheid dieselverbruik en de hoeveel aardgas tot de CO2 uitstoot van scope één. Ook valt onder deze scope de verbruikte produktiegassen in onze werkplaats en op de projectensites. Scope twee. Onder scope twee valt het zakelijk rijden. Voor de onderneming houdt dit in de auto's van de uitvoerder, projectleiders en de directie die dagelijks de projecten bezoekt. Hiernaast wordt het elektriciteitverbruik, welke in 2016 gebruik maakt van groene stroom, meegerekend. Deze elektriciteit wordt vooral verbruikt door de verlichting in de werkplaats en het kantoor. Scope drie. Voor De Leeuw Infra valt hieronder, afvalverwerking en het woon- werkverkeer Gebr. de Leeuw B.V. 5
Scope 1: Voertuigen in eigendom: brandstofverbruik eigen wagenpark (diesel) Leasewagenpark: brandstofverbruik leasewagens (diesel) Brandstofverbruik: brandstofgebruik voor verwarming van het kantoor, de werkplaats en voor de verwarming van keten en op de projectlocaties (respectievelijk aardgas en propaan), brandstofverbruik materieel, incl. aggregaten (rode diesel en benzine), lasgassen benodigd voor de lasactiviteiten in de werkplaats (lasmenggas), koelvloeistoffen: in 2016 heeft er bij Gebr. de Leeuw B.V. geen lekkage van koelvloeistoffen plaatsgevonden, zij komen daardoor niet tot uiting in deze voetafdruk. Voor de berekening van de totale CO2 emissie in scope 1 maken we gebruik van de rekenmethodiek vermeld in de Werkinstructie voor het portfolio CO2 van het SKAO. Scope 2: elektriciteitsverbruik: indirecte emissie van ingekochte elektra op het kantoor en in de Werkplaats, zakelijke kilometers met privévoertuigen, zakelijke vliegtuigkilometers: in 2016 zijn er geen zakelijke vliegtuigkilometers afgelegd m.b.t. het project Oosterstroom Utrecht, zij komen daardoor niet tot uiting in deze voetafdruk. Voor de berekening van de totale CO2 emissie in scope 2 maken we gebruik van de rekenmethodiek vermeld in de Werkinstructie voor het portfolio CO2 van het SKAO. De uitvoering van de energie audit valt in het takenpakket van onze KAM-coördinator. Jaarlijks wordt de energie audit uitgevoerd. De resultaten van de audit worden gepresenteerd in onze jaarlijkse CO2-emissie Inventaris. De controle op de audit gebeurt extern door de inhuur van capaciteit en kennis voor deze controle. Op bedrijfsniveau maken we gebruik van een onderhoudsprogramma bedoeld voor de gebruiksregistratie en registratie van de onderhoudsgeschiedenis van ons materieel. Uit deze gegevens, waaronder de werk/draaiuren en het verbruiksniveau (km/liter), zijn wij in staat de emissie van ons materieel af te leiden. Deze analyse, via gebruik naar emissie, wordt ondersteund door het urenregistratieprogramma dat iedere medewerker wekelijks invult. Hier worden ureninzet en werkzaamheden gekoppeld. Uit deze registratie is de personele inzet op werkzaamheden (wie, waar, wanneer en hoe lang is bezig geweest) af te leiden. Gegevens uit beide registratieprogramma s genereren een goede basis voor de analyse en het daarop bepalen van de CO2 emissie van ons materieel. Diesel is de grootste energiebron binnen onze organisatie, die met name werkt met rijdend materieel in de civiele techniek. Reductiemaatregelen worden dan ook gericht op het terugdringen van de dieselconsumptie. In ons Energiemanagementplan 2015/2016/2017 worden reductiemaatregelen gepresenteerd. Gebr. de Leeuw B.V. 6
Een belangrijke stap om het inzicht in het verbruik van de grote energieverbruikers te vergroten is de ingebruikname van de Weekstaat. In de Weekstaat vindt kilometer- en kentekenregistratie plaats. In de controle op de belangrijkste energiestromen, en voorgenomen reductiemaatregelen, op bedrijfsniveau, blijkt niet dat er in deze portfolio reductiemaatregelen over het hoofd zijn gezien. 2.2. Aandeel project Oosterstroom Utrecht in CO2 emissie totale organisatie Scope 1: Bedrijfsonderdeel Subonderdeel Emissiebron CO2 uitstoot Projecten/ mobiliteit Brandstof transport Diesel 33,65 ton Werkplaats/kantoor Verwarming Aardgas 0,56 ton Poduktiegassen Acetyleen/propaan 0,01 ton Smeerolien Olie 0,43 ton Totale CO2 uitstoot 2016 34,65 ton Scope 2: Bedrijfsonderdeel Subonderdeel Emissiebron CO2 uitstoot Kantoor/werkplaats Zakelijk rijden Diesel 3,07 ton Elektriciteit stroom 1,17 ton Totale CO2 uitstoot 2016 4,24 ton Gebr. de Leeuw B.V. 7
2.3. CO2-footprint project Utrecht Alle emissie berekeningen zijn gedaan op basis van reële en gemeten gebruiksstromen. Diesel is de meest voorkomende energiebron binnen de organisatie. Het dieselgebruik is gemeten in de verschillende modaliteiten binnen de organisatie. Onderscheiden worden diverse transport (met name vrachtauto s), materieel (kranen en shovels), aggregaat, en personen vervoer (autogebruik). Op basis van gereden kilometers en draaiuren is het dieselgebruik binnen de onderneming bepaald. Per modaliteit is het totaalverbruik middels de conversiefactor (3232) omgerekend naar ton/co2. CO2- footprint 2016 0,56 0,01 0,43 1,17 Diesel Aardgas Produktiegassen 33,65 Olieën Elektriciteit Gebr. de Leeuw B.V. 8
3. Reductie 3.1. Kwalitatieve reductieambitie. Duurzaamheid dient volledig geïntegreerd te worden in het bedenken, ontwikkelen en uitvoeren van project, methodes en materieel. Om dit te realiseren communiceert Gebr. de Leeuw B.V. intern en extern over het belang van duurzaam ondernemen en neemt maatregelen om CO2 uitstoot te voorkomen in plaats van te genezen. Dit is de doelstelling die Gebr. de Leeuw B.V. hanteert richting duurzaam, CO2 reducerend ondernemen. Het is iets wat we al jaren doen en vooral meenemen in verschillende besluiten. Zo neemt het ontwerp en de ontwikkeling van ons eigen materieel en onze methodes al jaren duurzaamheid met zich mee. De CO2 reducerende doelstelling van Gebr. de Leeuw B.V.: 'Gebr. de Leeuw B.V. streeft ieder jaar naar een totale reductie van 1 procent in CO2 uitstoot voor het project Utrecht. Dit zal gerealiseerd worden door de hoeveelheid brandstof verbruik aan te pakken. ' 3.2. Overzicht energiestromen en energieverbruik CO2 -uitstoot (ton) scope 1 en scope 2 2016 38,89 De bouwkeet op project Utrecht maakt gebruik van een bouwaansluiting ten behoeve van de elektra. Gebr. de Leeuw B.V. 9
3.3. Onderbouwing energieverbruik project Utrecht Vrachtwagen EURO 6 knijperauto Transportinhoud 16 m3 Inzet binnen project +- 100 km per dag 22 weken 8 uur per week = 11.000km/ 4.400 ltr Conversiefactor 3232 gr./liter CO2-Portfolio Groep A Motorvoertuigen A3 Emissienorm Voldoet minimaal aan de emissiewaarden volgens emissienorm EURO 6 Fictieve korting (EUR) 50.000 Rupskraan 15 ton Bakinhoud 1000 ltr Inzet project 22 weken 30 uur per week = 660 uur Brandstofverbruik: 660 x 8 = 5.280 liter Conversiefactor 3232 gr./liter Groep B Mobiele werktuigen B2 Emissienorm Voldoet minimaal aan de emissiewaarden volgens emissienorm Fase IIIB Fictieve korting (EUR) 25.000 Drukpers Inzet project 22 weken 15 uur per week = 30 uur Brandstofverbruik: 330 x 18 = 5.940 liter Conversiefactor 3232 gr./liter Klein materieel Onder klein materieel verstaan wij o.a. trilplaten, wackerstampers, aggregaten e.d. Het in kaart brengen van het verbruik van dit materieel is zeer lastig, zeker doordat dit ons eerste project is waarbij wij het CO2 verbruik bijhouden, wij hebben hiervoor dan ook een aanname gedaan. De werkelijk verbruikte hoeveelheden worden binnen dit project gemonitord en zullen bij volgende projecten gebruikt worden. Aanname verbruik: 175 liter diesel en 75 liter benzine Conversiefactor 3232 gr./liter voor diesel Gasverbruik Gassoort: Propaan Gebruik: Als verwarmingsvoorziening in de keten Verbruik: +- 1 fles a 50 liter Conversiefactor 1.530 gr./liter 3.4. Energie management actieplan project Utrecht Uit vooronderzoek is gebleken dat de grootste CO2 uitstoot door Gebr. de Leeuw B.V. veroorzaakt wordt door de hoeveelheid brandstof verbruik. Dit geheel wegnemen is niet mogelijk aangezien de geleverde producten en diensten transportmaterieel behoeven. Daarom is het noodzakelijk te gaan kijken naar de mogelijkheden om dit op een goede manier te minimaliseren. Dit Energie Management Actieplan beschrijft de door de directie vastgestelde CO₂ reductie maatregelen en reductiedoelstellingen voor Gebr. de Leeuw B.V. die van toepassing zijn op de werkzaamheden aan de walmuren te Utrecht. Om tot de reductiemaatregelen te komen heeft Gebr. de Leeuw B.V. het totale CO₂ verbruik van 2014 in kaart gebracht en is bezig met actueel bijhouden en archiveren van de energieconsumptie in 2015 en 2016. Dit snel en gedegen overzicht te kunnen geven over energieverbruik (CO2 uitstoot), reductie en maatregelen. De voortgang van de CO₂ reductiedoelstellingen worden door ons 2 maal per jaar geanalyseerd en wordt zowel intern als extern gecommuniceerd. Hieronder presenteren wij een overzicht van de reductiemaatregelen uit het Energie Management Actieplan van Gebr. de Leeuw B.V. van toepassing zijn op het project. Gebr. de Leeuw B.V. 10
Toolboxmeeting bewust omgaan met CO₂ verbruik Door een toolboxmeeting onder het werkende personeel te houden zal de bewustwording omtrent het verbruik van CO₂ vergroten, dit zal een nog niet goed in te schatten besparing opleveren, maar het zal het personeel van Gebr. de Leeuw B.V. bewuster maken over het verbruik van CO2. In deze toolboxmeeting worden ook eventuele onderaannemers betrokken. Onze chauffeurs hebben de cursus het nieuwe rijden gevolgd, dit zal een brandstofbesparing in ons transport opleveren van uiteindelijk 10%. Onze werknemers wordt gestimuleerd om te carpoolen. De medewerkers op project Utrecht rijden dan ook met elkaar mee. Naast besparing van brandstof(en CO2 uitstoot) heeft dit ook een praktisch doel omdat parkeren in (Centrum) Utrecht onwenselijk is. Maatregel Verantwoordelijk Wanneer Reductie CO2 Toolboxmeeting KAM coördinator, Alle medewerkers op het project Te allen tijde door bewuster handelen en werken wordt bespaart op energieverbruik. Omdat deze besparingen zeer situationeel zijn is een percentage moeilijk aan te geven. Carpoolen alle medewerkers, KAM-coördinator Indien mogelijk Diesel besparing> CO2 reductie Het nieuwe rijden alle bestuurders van auto's en vrachtauto's in de organisatie, KAM-coördinator Te allen tijde mogelijke besparing van 10%. Gebruik vrachtwagen met emissienorm EURO 6 KAM coördinator, Alle medewerkers op het project Te allen tijde Diesel besparing> CO2 reductie Gebruik mobiele werktuigen emissienorm Fase IIIB Halogeen/TL verlichting vervangen door LED KAM coördinator, Alle medewerkers op het project KAM coördinator, Alle medewerkers op het project Te allen tijde Begin werkzaamheden Diesel besparing> CO2 reductie Energiebesparing> CO2 reductie Controle bandenspanning alle medewerkers, KAM-coördinator Maandelijks Gebr. de Leeuw B.V. 11
4. Transparantie 4.1. Communicatieplan en stakeholder analyse project De communicatie in het project Utrecht heeft een interne component en een externe componenten. Om hier adequaat invulling aan te geven is een bekendheid met stakeholders noodzakelijk. Interne stakeholders zijn onze directie, eigen medewerkers en betrokken onder aannemers in de uitvoering. Extern betreft het vanuit het perspectief van Gebr. de Leeuw B.V. de organisaties van gemeente Utrecht en omwonenden rond het werkterrein. Wat betreft de interne communicatie informeren we onze medewerkers en onder aannemers periodiek inzake de voortgang van het project. Hierbij staan veiligheid en energiebewustzijn centraal. Gebr. de Leeuw B.V. streeft naar het actief betrekken van haar medewerkers en onderaannemers bij het energiebeleid. Door effectieve en gerichte communicatie naar de medewerkers willen we bewustzijn bij iedereen creëren en medewerkers en onderaannemers stimuleren om actief deel te nemen in het reduceren van het energieverbruik. We willen onze medewerkers en onderaannemers ook stimuleren om met ideeën en voorstellen te komen om het energieverbruik verder te reduceren. Het kan hierbij zowel gaan om mogelijkheden voor persoonlijke bijdragen als optimalisaties binnen ons bedrijf of de eigen organisatie van de onderaannemer. Overzicht communicatiemiddelen in project Utrecht. Communicatiemiddel Inhoud Planning Verantwoordelijk Toolboxmeeting Energiebeleid CO2-reductiedoelstellingen CO2-footprint Jaarlijks KAM-coördinator Uitvoerder Website Voortgang project Doelstellingen binnen project CO2 Footprint Utrecht Half jaarlijks KAM-coördinator Bouwvergadering Bespreken reductiedoelstellingen Resultaat doelstellingen 2 wekelijks KAM-coördinator Projectleider Uitvoerder De externe communicatie is in dit project voorbehouden aan de opdrachtgever de gemeente Utrecht. Derhalve is voor dit project door Gebr. de Leeuw B.V. geen communicatieplanning opgesteld. Gebr. de Leeuw B.V. 12
4.2. Communicatie uitingen intern project Binnen Gebr. de Leeuw B.V. onderscheiden we een paar doelgroepen. De manier van communiceren is afhankelijk van de functie en de wijze waarop mensen zijn te bereiken. Niet elke medewerker van ons heeft de beschikking over een eigen vaste werkplek. Medewerkers die op projectlocaties werken, kunnen wel maar beperkt met digitale middelen worden bereikt. De interne doelgroepen kunnen worden onderverdeeld in: directie en management, medewerkers op kantoor en in de werkplaats, medewerkers op projectlocatie, onderaannemers. Onderaannemers Onderaannemers kunnen een bijdrage leveren om de CO2 uitstoot te reduceren. Om de onderaannemers te betrekken, te informeren en aan te geven hoe zij kunnen participeren, is het van groot belang een goede relatie te hebben en te onderhouden met de onderaannemers. Onderaannemers werkzaam aan het project Vervanging beschoeiing Oosterstroom Utrecht worden actief geïnformeerd over ons energiebeleid. De inhoud van onze externe communicatie houdt in: beleidsverklaring van onze directie, CO2-bijdrage van het project aan de CO2-uitstoot van het bedrijf, mogelijke wijzigingen in ons energiebeleid of wijzigingen in de methodiek voor de CO2 emissie inventaris, analyse van trends in beleid en markt, voortgang van onze energie- en CO2 reducerende maatregelen. Specifiek in onze communicatie wijzen we op een door ons opgesteld Instructieboek waarin we nogmaals en beknopt onze doelstellingen in ons energiebeleid en de reductie van CO2 presenteren. Gebr. de Leeuw B.V. 13
4.3. Communicatie uitingen extern project Onze externe communicatie is gericht op de Opdrachtgever van het project. Hierin onderscheiden we: directie en management, toezichthouders, medewerkers gemeente. Communicatie met de opdrachtgever verloopt conform de daarvoor gestelde in het bijhorende projectbestek. Ondertekend Mark de Leeuw ( Directie) Ondertekend Djeny Wouters ( KAM- coördinator) Gebr. de Leeuw B.V. 14