Archief van scheepswerf Draaisma, Franeker. Inleiding Het archiefmateriaal is afkomstig van de werf Welgelegen van de firma Draaisma te Franeker. Een groot deel van het archiefmateriaal werd bewaard bij Tresoar te Leeuwarden. In 2005 is een verzoek ingediend om het archiefmateriaal dat bij Tresoar werd bewaard over te brengen naar het Fries Scheepvaart Museum. Reden hiervoor was dat ook hier een klein deel archief aanwezig was. Daarnaast bevonden er zich hier de bewaard gebleven scheepsbouwtekeningen van de werf. Het verzoek tot het verplaatsen van het archief is gehonoreerd en de beide archieven zijn nu bij elkaar gevoegd. De werf is opgericht tussen 1830 en 1840 door de in 1799 te Workum geboren Douwe van der Zee. De dochter van deze Douwe van der Zee, Jetske, trouwde met Klaas Draaisma uit Franeker. Hij volgde Douwe van der Zee tussen 1866 en 1870 op als scheepstimmerman op het Vliet in Franeker. Vermoedelijk was hij al lange tijd bij zijn schoonvader scheepstimmerknecht. Klaas was maar kort directeur, omdat hij in 1874 stierf. Johannes, de zoon van Klaas, nam het bedrijf over en vanaf dat moment blijft de werf in bezit van de familie Draaisma. Achtereenvolgens waren directeur: 1. Klaas, de zoon van Johannes; 2. Johannes, de zoon van Klaas en 3. Klaas en Jetze, de zoons van Johannes. Al voor 1900 ging men over op staalbouw. Het bedrijf bleef tot 2001 aan het Vliet gevestigd, in de binnenstad. Behalve jachtbouw vindt daar ook onderhoud plaats aan meet-, peil- en inspectievaartuigen van onder meer Rijkswaterstaat, Korps Landelijke Politiediensten en het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. Inmiddels is het bedrijf verplaatst naar Industrieterrein West, waar een dok is ondergebracht in een loods van 40 bij 20 meter langs het Van Harinxmakanaal. Scheepswerf Draaisma maakt deel uit van de Stichting Techno Fryslân, waarin met vier andere metaalverwerkende bedrijven wordt samengewerkt. Bij het archief behoren 343 tekeningen. De tekeningen hebben inventarisnummer T-523 t/m T- 865 (zie ADLIB). literatuur: - K. Jansma, Met geveegde kont. Schippers en skûtsjes terug naar de oorsprong, (Bedum 2001).
Inventaris I Stukken van algemene aard 1 Lijst van eigenaars scheepstimmerbazen van 18.. heden, z.j., 1 stuk 2 Een beknopte geschiedenis van scheepswerf Draaisma Welgelegen sinds 1800, z.j., 1 stuk 3 Lijst met gemaakte schepen op de werf Welgelegen, z.j., 1 stuk 4 Toespraak geschreven ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum van Folkert Draaisma, 1952 juni 10, 1 stuk II Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen 5-23 Werfboeken- of debiteurenboeken, 1900 1937, 19 delen 5. 5 januari 1900 december 1903 6. 8 januari 1903 november 1906 7. 7 januari 1907 februari 1908 8. 28 januari 1908 22 februari 1911 9. 3 januari 1919 24 december 1920 10. 6 januari 1921 3 september 1921 11. 2 januari 1922 20 november 1922 12. 9 januari 1923 eind 1923 13. 11 januari 1924 december 1924 14. 3 januari 1925 december 1925 15. 5 januari 1926 december 1926 16. 6 januari 1927 december 1927 17. 13 januari 1928 december 1928 18. 19 december 1928 december 1929 19. 7 januari 1930 29 november 1930 20. januari 1931 december 1931 21. 4 januari 1932 september 1933 22. januari 1934 juli 1936 23. oktober 1937 21 december 1937 24 Bijlagen bij inventarisnummers 5-23, 1903 1961, z.j., 1 omslag 25-53 Dagboeken en werkboeken met aantekeningen betreffende nieuwbouw, aangenomen werk en (reparatie)werkzaamheden aan schepen met prijsopgaven; soms inclusief vermelding van het aantal gewerkte uren, 1901 1962, 6 delen, 23 katernen 25. 1901 december 1905 26. Juni 1916 april 1921, 1 deel 27. November 1920 februari 1921 28. Mei 1921 november 1923 29. September 1921 juli 1927, 1 deel 30. Januari 1922 maart 1927, 1 deel
31. September 1924 oktober 1924 32. December 1927 1932*, 1 deel 33. 1928** 34. December 1929 februari 1930 35. Oktober 1932 1937, 1 deel 36. Maart 1951 april 1952***, 1 deel 37. Mei 1952 september 1952 38. Januari 1953 maart 1962, 1 deel 39. Juni 1954 april 1955**** 40. 1954 1955 41. Februari 1955 juli 1955 42. Juli 1955 september 1955 43. September 1956 maart 1956 44. Maart 1956 augustus 1956 45. Augustus 1956 december 1956 46. Januari 1957 mei 1957 47. Mei 1957 oktober 1957 48. November 1957 april 1958 49. April 1958 januari 1959 50. Januari 1959 september 1959 51. September 1959 oktober 1960 52. Oktober 1960 oktober 1961 53. Oktober 1961 augustus 1962 *achterin aantekeningen uit de jaren 1946 en 1947 **inclusief een preek van T.J. Hagen te Delft ***voorin het schrift aantekeningen aangaande de boekhouding ****voorin gegevens betreffende de aankoop van ijzer 54-55 Aantekenschriften divers, 1948 1958, 2 katernen 54. 1948 1951 55. 1957 1958 56-59 Onkostenberekeningen/prijsberekeningen gerelateerd aan de orders (materialen en uurlonen), 1917 1962, 4 delen 56. 1917 1919* 57. 1934 1946 58. 1945 1957 59. 1959 1962 *achterin een lijst van schepen die in 1919 voor onderhoud op de helling zijn geweest. 60 Bestekken van de hand van Klaas Joh. Draaisma, 1881 ca. 1895, 1 katern 61 Rapportering over de werkzaamheden aan een kaasschip, 1895 november 9, 1 katern 62 Omschrijving en voorwaarden voor het op lengte maken en in elkaar klinken van 10 spanten en 3 kolommen voor een gebouw van de Sint Antonius Vereeniging aan het Kerkplein te Franeker, 1908 augustus 18, 1 stuk
63 Stukken betreffende de bouw van een zolderschuit ten behoeve van de N.V. Zolderschuit Mij. Te Harlingen, 1921, 1 omslag 64 Bestek en omschrijving van een motorsleepboot, 1929 oktober 11, 1 omslag 65 Contract, bestek en omschrijving van een motorsleepboot in opdracht van N.V. Technisch Bureau v/h Carl Eickholz & Dinger te Amsterdam, 1929 november 27, 1 stuk 66 Stukken met betrekking tot het bouwen van ijzeren pramen, 1932, 1 omslag 67 Meetbrief van het motorschip Pieternella, 1940 juli 4, 1 katern 68 Stukken betreffende een motorviskotter, 1945, 1957, z.j., 1 omslag 69 Stukken betreffende de verbouwing van het schip Berendina en de motorinstallatie te vervangen voor de heer B. Versloot te Rotterdam, 1951, 1 stuk 70 Stukken betreffende de verbouwing van een sleepkastje tot motorschip voor de heer H. de Jonge uit Musselkanaal, 1952, z.j., 1 omslag 71 Stukken betreffende de schelpenzuiger Legma, 1952 1953, 1958, 1 omslag 72 Stukken betreffende de lekkage en het zinken van het motorschip Prins van Oranje IV nadat het schip steeds in onderhoud op de werf van Johannes Draaisma is geweest, 1855 1956, 1858, 1 omslag 73 Schaderapport motorschip Vertrouwen, 1958, 1 stuk 74 Bestek voor een motorspits met kruiserhek, z.j., 1 stuk 75 Bestek voor een motorsleepboot, nummer 539, z.j., 1 stuk 76 Enkele spantenlijsten van niet nader gedefinieerde schepen, z.j., 1 omslag 77 Inventaris van de scheepsbouwtekeningen, z.j., 1 katern, 2 stukken 78 Een lijst met hout en ijzervoorraden, 1927 december 31, 1 stuk 79 Werkboek van de monteurs H. Veldhuis en P. Schat, 1955 1956, 1 deel 80 Schetsboek van monteur P. Schat, z.j. [ca. 1950 1955] 81 Volgorde bij het maken van een uitslagtekening en over de werkzaamheden der ijzeren scheepsbouw enz., inclusief specificaties en begrotingen voor ijzeren schepen, 1895 1896, 1 deel 82 Beschrijving der uitslagen van zijgangplaten, van de Friesche Scheepsbouwers Vereeniging, z.j., 1 stuk
83 Stukken met betrekking tot de aanschaf van grond en schiphuizen, 1971, z.j., 1 omslag 84-89 Praamhuurboeken, registers van de huurders der pramen eigen aan de heer Draaisma met vermelding van de opbrengsten, 1919 ca. 1935, 6 delen 84. 1919 1921 85. 1922 1923 86. 1924 1925 87. 1926 1927 88. 1928 1929 89. 1929 ca. 1935 90 Bijlagen bij de praamhuurboeken, 1920 1946, z.j., 1 omslag 91 Tarieven praamhuur, 1932 november 7, 1 stuk 92 (Proef)balansen, 1949 1951, 1957, z.j., 1 omslag 93-97 Grootboeken/journalen, 1946 1971, 5 delen 93. 1946 94. 1947 1951 95. 1951 1957 96. 1957 1958 97. 1960 1971 98 Kasboek, 1946 1957, 1 deel 99 Debiteurenlijsten, 1920, 1923, 1925, 1 omslag 100 Kwartaaloverzichten, 1959 1963, 1 deel 101 Betalingsbewijzen, nota s, 1902 1956, z.j., 1 omslag 102 Ingekomen en minuten van uitgegane stukken, 1902 1962, z.j., 1 pak 103 Onderzoek naar de mogelijkheden tot het behoud van het voormalige werfterrein van scheepswerf Draaisma aan het Vliet te Franeker, 2002 2003, 1 omslag