Inleiding recht Samenvatting Sharon Hastings 05-11-16 Samengevat uit 24Boost.nl H3 De rechtsprekende taak van de overheid 3.1 Onafhankelijkheid van rechters Een rechter wordt voor het leven benoemd(tot zijn 70 e jaar). De regering/parlement kan hem niet ZOMAAR afzetten wanneer zij het niet met een besluit eens zijn(trias Politica). Art. 117 Gw Als een rechter overduidelijk niet functioneert dan is het oordelen aan de Hoge Raad en niet aan de regering/parlement. Alleen de Hoge Raad kan een rechter afzetten. - Ook is het salaris van een rechter vastgesteld zodat de regering niet kan reageren op uitspraken met salaris verhogingen. Art. 117 lid 4 Gw - Een rechter die nevenfuncties bijvoorbeeld die lid zijn van de raad van commissarissen van een bedrijf, mogen geen zaken aannemen/behandelen als dat bedrijf waar zij een nevenfunctie uitoefenen erbij betrokken is. Als een procespartij ziet dat een rechter toch partijdig is kan zij de rechtbank vragen om vervanging(de rechter wordt dan gewraakt)art. 36 Rv In de grondwet wordt de onafhankelijkheid van rechters geregeld. 3.2 Verschillende rechtszaken per rechtsgebied Elk rechtsgebied kent zijn eigen rechtspraak. Hieronder een kort overzicht. Rechtszaak in het strafrecht - Het OM(Openbaar Ministerie) staat tegenover de verdachte/gedaagde - OM is een overheidsorgaan Rechtszaak in het bestuursrecht - Het gaat hier tussen overheid en burger/bedrijf. Rechtszaak in het burgerlijkrecht - Twee burgers staan over elkaar(bedrijven vallen hier ook onder)
3.3 Organisatie van rechtspraak Rechtbank - Er zijn 11 rechtbanken in Nederland - Het werkgebied van een rechtbank heet arrondissement Verder wordt binnen de rechtbank onderscheid gemaakt tussen: Kantonzaken art. 93 Rv - Geschil gaat om een waarde tot 25.000,-(tot die waarde is de rechter bevoegd de zaak te behandelen.(waardezaken) - Is de waarde hoger dan 25.000,- dan wordt er gekeken naar de aard van de zaak. - Bij bepaalde typen zaken is de kantonrechter alsnog bevoegd.(aardzaken) - Voorbeelden van aardzaken: Een arbeidsovereenkomst Een collectieve arbeidsovereenkomst(cao) Een agentuurovereenkomst Een huurovereenkomst Huurkoopovereenkomst Een consumentenkoopovereenkomst Een consumenten krediet tot een maximale hoogte van 40.000,- Andere zaken - Hoger dan 25.000,- maar wel privaat dan gaat het naar de civiele rechter. (en alle andere civiele zaken) Gerechtshof Als je het niet eens bent met de kantonrechter of de rechtbank dan kun je in hoger beroep gaan bij het gerechtshof(taak van hoge beroepsrechter). - Er zijn in Nederland 4 gerechtshoven - Het werkgebied van gerechtshoven heet resssort. Hoge Raad Na hoger beroep kun je nog cassatie instellen bij de Hoge Raad. Absolute competentie Welk type rechterlijke college bevoegd is om de zaak te behandelen. Relatieve competentie In welke plaats de rechtszaak wordt gehouden. - In het burgerlijkrecht geldt de woonplaats van gedaagde het uitgangspunt De 3 rechterlijke instanties: - Rechtbank - Gerechtshof
- Hoge Raad 3.4 Procedure Een aantal begrippen uitgelicht. Advocaat = pleiter/verdediger - In het burgerlijkrecht mogen partijen niet zelf hun proces voeren. - Een advocaat is ALTIJD verplicht behalve bij kantonzaken. Eiser-gedaagde - Partij die rechtszaak begint heet eiser - De andere partij heet de gedaagde Dagvaarding - Opgesteld door de advocaat van de eiser - bevat info: wat de eiser van de gedaagde wilt - deurwaarder bezorgd de dagvaarding bij gedaagde conclusie van antwoord - gedaagde moet nu ook een advocaat in armen nemen - advocaat van gedaagde stelt een stuk op waarin hij reageert op de inhoud van de dagvaarding - dit stuk heet: conclusie van antwoord
Comparitie na antwoord Vonnis - zaak wordt tijdens een zitting behandel(in veel van de gevallen) - beide partijen krijgen gelegenheid hun zegje te doen - eerst wordt er gekeken of er geen informele oplossing mogelijk is(schikking) - uitspraak van de rechter Verzoekschrift LET OP: - een rechtszaak begint vaak met een dagvaarding maar kan ook met een verzoekschrift beginnen(bijvoorbeeld bij een scheiding). Uitspraak van een dagvaarding heet een VONNIS Uitspraak van een verzoekschrift heet een BESCHIKKING (verzoekschrift procedure verloopt vlotter) Verstek - gedaagde is niet verplicht te reageren op een dagvaarding(dit heet: verstek laten gaan) - in een verstekzaak wijst de rechter doorgaans de vordering van de eiser toe. (wie zwijgt, stemt toe) Procedure kantonrechter - mensen mogen hun eigen proces voeren - advocaat is niet verplicht - gedaagde kan kiezen hoe hij op de dagvaarding reageert: dit kan schriftelijk of mondeling tijdens de zitting Kort geding - korte processen/zaken/snelle afhandeling(binnen 1-2 weken) - mondelinge procedure - voor spoedeisende zaken - rechtbank heeft hiervoor de voorzieningenrechter - kantonrechter heeft een eigen kortgedingprocedure
Uitspraken die gedaan worden kun je terugvinden in juridische databanken. Een daarvan is een website die voor iedereen toegankelijk is www.rechtspraak.nl. Om een specifieke uitspraak op te zoeken moet je het unieke nummer van die uitspraak intypen. Hoe zit dit nummer in elkaar? Dit identificerende nummer is altijd als volgt opgebouwd: 1.ECLI = European Case Identifier Vervolgens: - 2.landcode (de Nederlandse landcode is dus NL) - 3.gerechtscode - 4.jaar - 5.nummer o 2 letters en 4 cijfers o Of uitsluitend uit cijfers bestaat (niet te verwarren met het zaaknummer) Dit is de Europese standaard. De 5 elementen worden van elkaar gescheiden met een dubbele punt(:). Verder mogen er geen spaties in staan en het jaartal wordt altijd in 4 cijfers geschreven. 3.5 Rechtshulpverleners Juridisch loket - Gratis juridisch advies/info Raad voor rechtsbijstand Als je geen geld hebt voor een rechtszaak kun je in aanmerking komen voor een toevoeging, dit houd in dat een groot deel wordt betaald door de overheid. Je moet dan wel een bijdrage van min. 196,- tot max. 8.723,- betalen. De toevoeging vraag je via je advocaat aan de raad voor rechtsbijstand. Deze raad kijkt dan naar: - Het inkomen van de aanvrager - En het belang van de zaak(dus als het bijv. om 50 euro gaat dan zal er niet zo snel een toevoeging worden toegegeven. Mediator - Onafhankelijke bemiddelaar bij conflicten - Beide partijen bedenken zelf een oplossing - Goedkoper dan een rechtszaak - Mediation kan ook tijdens de rechtszaak - Voorwaarde: beide partijen moeten hiervoor bereid zijn
Deurwaarder - Openbaar ambtenaar - Heeft wettelijke taken (bijv. uitvoer leggen op burgerrechtelijke vonnissen en het thuisbezorgen van dagvaardingen) - Deurwaarder mag alleen optreden op basis van een rechterlijk vonnis Een deurwaarder ontruimt bijv. huizen en neemt goederen in beslag(er moet wel eerst een waarschuwing zijn verzonden) Naast zijn ambtelijke taken heeft hij een juridisch advies- en incassopraktijk. Notaris - Openbaar ambtenaar - Wettelijke taken - Vastleggen van bepaalde gebeurtenissen die een juridisch belang hebben. Dit gebeurt in een notariële akte. Notaris heeft ook een advies praktijk die ook weer gekoppeld is aan zijn kennisgebied. Advocaat - Advies - Voeren van een rechtszaak - Meeste advocaten hebben zich gespecialiseerd