stuk ingediend op 1245 (2010-2011) Nr. 1 1 september 2011 (2010-2011) Gedachtewisseling over het actieplan Administratieve Vereenvoudiging & Kwaliteitsvolle Regelgeving van het beleidsdomein Landbouw en Visserij Verslag namens de Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid uitgebracht door de heer Dirk Peeters verzendcode: LAN
2 Stuk 1245 (2010-2011) Nr. 1 Samenstelling van de commissie: Voorzitter: de heer Jos De Meyer. Vaste leden: de heren Lode Ceyssens, Jos De Meyer, mevrouw Tinne Rombouts, de heer Jan Verfaillie; mevrouw Agnes Bruyninckx-Vandenhoudt, de heer Stefaan Sintobin, mevrouw Linda Vissers; de heer Karlos Callens, mevrouw Lydia Peeters; de heer John Crombez, mevrouw Els Robeyns; de heer Mark Demesmaeker, mevrouw Tine Eerlingen; mevrouw Patricia De Waele; de heer Dirk Peeters. Plaatsvervangers: de heren Robrecht Bothuyne, Jan Durnez, Marc Van de Vijver, Johan Verstreken; de heren Pieter Huybrechts, Chris Janssens, mevrouw Marleen Van den Eynde; de heren Bart Tommelein, Marc Vanden Bussche; de heren Marcel Logist, Bart Martens; de heer Matthias Diependaele, mevrouw Danielle Godderis-T Jonck; de heer Ivan Sabbe; de heer Hermes Sanctorum. V l a a m s Pa r l e m e n t 1011 B r u s s e l 0 2 / 5 5 2. 11. 11 w w w. v l a a m s p a r l e m e n t. b e
Stuk 1245 (2010-2011) Nr. 1 3 INHOUD I. Toelichting door de heer Wim Stoop, diensthoofd... 4 1. Inleiding... 4 2. Beleidsdomein Landbouw en Visserij... 4 2.1. Meting administratieve lasten... 4 2.2. Actieplan... 5 II. Bespreking... 5 1. E-loket... 5 2. Landbouwdecreet... 6 3. Samenwerkingsakkoorden... 6 4. Rijksregister... 6 5. Samenwerking met FOD Economie... 6 6. Reductie administratieve lasten... 7 7. Vereenvoudiging gegevensverzameling... 8 8. Vereenvoudiging controles... 8 9. Interne staatshervorming... 8 Gebruikte afkortingen... 9
4 Stuk 1245 (2010-2011) Nr. 1 Op 1 juni 2011 organiseerde de Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid een gedachtewisseling over het actieplan Administratieve Vereenvoudiging beleidsdomein Landbouw en Visserij, met de heer Wim Stoop, diensthoofd Juridische Beleidsondersteuning van de afdeling Organisatie en Strategisch Beleid van het Departement Landbouw en Visserij. I. TOELICHTING DOOR DE HEER WIM STOOP, DIENSTHOOFD De heer Wim Stoop stipt vooreerst aan dat administratieve vereenvoudiging en kwaliteitsvolle regelgeving belangrijke aandachtspunten zijn voor alle beleidsdomeinen van de Vlaamse overheid. Het is een speerpunt van het beleid, ook voor het beleidsdomein Landbouw en Visserij. 1. Inleiding De Europese Raad heeft op 8 en 9 maart 2007 de doelstelling geformuleerd om tegen 2012 de administratieve lasten met 25 percent te laten dalen. Met de beslissingen van 29 juni en 14 december 2007 heeft de Vlaamse Regering initiatieven genomen om deze Europese doelstelling in Vlaanderen te implementeren. Per beleidsdomein moest een meting van de administratieve lasten worden uitgevoerd, de zogenaamde nulmeting. Volgend op die meting diende een rollend actieplan te worden opgemaakt voor de vermindering van de administratieve lasten, waarin een reductiedoelstelling is opgenomen en in een jaarlijkse voortgangsrapportage wordt voorzien. 2. Beleidsdomein Landbouw en Visserij 2.1. Meting administratieve lasten Het beleidsdomein Landbouw en Visserij speelde volgens de heer Stoop altijd al een pioniersrol inzake administratieve vereenvoudiging. De bottom-up quick scan administratieve lasten landbouwers werd medio 2006 gestart en in juni 2007 voorgesteld. Het ging om een pilootproject, voorafgaand aan de nulmetingen, de Europese initiatieven en de beslissingen van de Vlaamse Regering. In de quick scan werd nagegaan hoe de individuele landbouwer de administratieve lasten ervaart. Daarbij kwam zowel de federale als de gewestelijke regelgeving aan bod. De verschillende overheden en de landbouworganisaties waren actief betrokken en individuele landbouwers werden geënquêteerd. De studie geeft een goed beeld van de administratieve lasten waar de individuele landbouwers mee geconfronteerd worden. De nulmeting volgde op de BUM. Gelet op de ruime oefening uit 2006-2007 werd de BUM geactualiseerd in plaats van een nieuwe nulmeting uit te voeren. Dat betekent dat enkel werd gefocust op de bevoegdheden van het beleidsdomein Landbouw en Visserij en dat de methodiek werd aangepast: het standaarduurtarief van 27 euro uit de BUM werd aangepast naar 30 euro. Dat had natuurlijk een effect op de totale gemeten administratieve last. De totale administratieve last voor de landbouwsector, beperkt tot de regelgeving van de Vlaamse overheid beheerd door het beleidsdomein Landbouw en Visserij, wordt in de geactualiseerde BUM berekend op 12.732.740 euro. De heer Stoop verduidelijkt dat dit geen absoluut cijfer is. Het is een indicatie van de globale omvang van de lasten waar de sector mee geconfronteerd wordt.
Stuk 1245 (2010-2011) Nr. 1 5 2.2. Actieplan Het actieplan dat in het voorjaar van 2011 werd afgerond, omvat twee soorten acties: acties gericht op administratieve vereenvoudiging en acties gericht op de verbetering van de regelgevingskwaliteit. De heer Stoop benadrukt dat beide aspecten even belangrijk zijn, maar de verbetering van de regelgevingskwaliteit is natuurlijk moeilijk meetbaar. De lopende acties inzake administratieve vereenvoudiging hebben betrekking op een aantal domeinen: het e-loket landbouw en visserij, de verzamelaanvraag, de formulieren, de unieke gegevensopvraging, e-vlif, de samenwerking met de FOD Economie voor de landbouwenquête, de stroomlijning van de controles op landbouwbedrijven door samenwerking, de slachtpremie voor kalveren, de ontkoppeling van steunregelingen en de opname in de bedrijfstoeslag en schoolfruit. Uiteraard zijn een aantal maatregelen met elkaar verbonden of hangen ze van elkaar af. Zo zijn bepaalde vereenvoudigingen enkel mogelijk door de uitbouw van het e-loket. Het onderdeel over kwaliteitsvolle regelgeving van het actieplan kadert binnen een aantal krachtlijnen. Het regelgevingskader inzake landbouw en visserij is versnipperd, aangezien nog niet alle materies in Vlaamse regelgeving zijn opgenomen, waardoor er dus nog wetten, KB s en ministeriële besluiten werkzaam zijn. Elke aanpassing hieraan is een intensief proces. Er wordt druk gewerkt aan een landbouwdecreet dat de federale wetten moet vervangen door een decretaal kader. De regelgeving voor karkasclassificatie is op dit moment nog versnipperd, maar het is de bedoeling om met één besluit van de Vlaamse Regering alle regelgeving op dit terrein te omvatten. Voor de regelgeving voor gespecialiseerde pluimveebedrijven is een federaal KB, dat grotendeels is opgeheven door het Fokkerijbesluit, de kapstok. Hiervoor moet dus Vlaamse regelgeving tot stand komen. De VLIF-regelgeving is eind 2010 aangepast. De bestaande samenwerkingsakkoorden dateren van 2004 en zijn aan wijziging toe, maar die werd gekoppeld aan de toekomstige regionalisering. In het ontwerp van bijzondere wet dat in 2008 voorlag in de Kamer, waren een aantal resterende landbouwbevoegdheden opgenomen, wat sowieso de aanpassing van de samenwerkingsakkoorden noodzakelijk zou maken. De gerealiseerde acties inzake administratieve vereenvoudiging situeren zich bij de eenmalige perceelsregistratie, het e-loket, de verzamelaanvraag, de formulieren, de subsidie voor de biologische productiemethode, de slachtpremie voor kalveren, het melkquotum en het register voor de rechtstreekse verkoop van melk, de zoogkoeienpremie, groenbedekking, de ontkoppeling van steunregelingen en de opname in de bedrijfstoeslag, schoolfruit en de nationale rassencatalogi. De heer Stoop merkt op dat een aantal maatregelen worden voortgezet. Inzake kwaliteitsvolle regelgeving kwam het Fokkerijbesluit tot stand en werd een eigen reglementair kader uitgewerkt voor de biologische productie. In het actieplan staan niet de inspanningen vermeld die binnen het beleidsdomein gebeuren om tot kwaliteitsvolle regelgeving te komen. De Dienst Wetsmatiging heeft een uitgebreid scala aan initiatieven, waar het beleidsdomein Landbouw en Visserij op een heel actieve manier aan participeert, rondt de heer Stoop de uiteenzetting af. II. BESPREKING 1. E-loket De heer Dirk Peeters verwijst naar de sterke promotie van het gebruik van het e-loket. Iets meer dan de helft van de landbouwers gebruikt ondertussen het e-loket voor de verzamel-
6 Stuk 1245 (2010-2011) Nr. 1 aanvraag. Het lid vraagt zich af of de doelstellingen niet te hoog gesteld waren. Hoe gebeurt de communicatie met de mensen die het e-loket niet gebruiken? Aangezien niet alles via het e-loket verloopt, is het mogelijk dat deze mensen soms laattijdig informatie doorgeven en administratief niet in orde zijn, waardoor ze soms zelfs boetes riskeren. Mevrouw Tinne Rombouts merkt op dat de administratieve vereenvoudiging duidelijk is en ook wordt geapprecieerd. Voor een groep mensen is het niet eenvoudig om mee te stappen in de digitalisering, maar er wordt volgens mevrouw Rombouts wel extra aandacht aan besteed om deze mensen niet in de kou te laten staan. De heer Wim Stoop verduidelijkt dat het e-loket wordt aangeboden als alternatief, maar niet wordt opgelegd. De landbouwers die dat wensen, kunnen gebruik blijven maken van de communicatie op papier. Gebruikmaken van het e-loket, biedt natuurlijk wel een aantal voordelen. 2. Landbouwdecreet De heer Karlos Callens informeert naar de timing en stand van zaken van het landbouwdecreet. Er is binnen het beleidsdomein Landbouw en Visserij een ontwerp van decreet in opmaak, verduidelijkt de heer Wim Stoop. Het is een complexe oefening, gelet op de verschillende bevoegdheden. Het is de bedoeling om het ontwerp van decreet nog in 2011 bij het parlement in te dienen. 3. Samenwerkingsakkoorden Komt de optimalisering van de samenwerkingsakkoorden er ook zonder regionalisering, wil de heer Karlos Callens weten. De optimalisering van de samenwerkingsakkoorden werd gekoppeld aan een mogelijke regionalisering. Als die regionalisering niet in het vooruitzicht wordt gesteld, is de heer Wim Stoop persoonlijk van mening dat het debat met de federale overheid en de andere gewesten aangegaan moet worden om een aantal zaken te optimaliseren. Maar dan zal het vanzelfsprekend over een minder verregaande operatie gaan. 4. Rijksregister De heer Karlos Callens vraagt of er al overleg werd gevoerd met de federale overheid over het rijksregister. Voor naschoolse vorming moeten nog altijd bepaalde gegevens opgevraagd worden bij het rijksregister. Wat is de stand van zaken? Volgens de heer Wim Stoop is er geen contact opgenomen met de federale minister. De aanvragen die in het actieplan worden vermeld, worden ingediend en zullen het normale administratieve verloop kennen. Op dit moment zijn er geen problemen en moet de procedure gewoon gevolgd worden. 5. Samenwerking met FOD Economie Hoe staat het met de samenwerking met de Federale Overheidsdienst Economie over de landbouwenquête? De heer Karlos Callens verwijst naar een vergelijkende studie uit 2010 van de gegevens van het Agentschap voor Landbouw en Visserij en de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, waaruit bleek dat er voor bepaalde teeltcategorieën verschillen waren. Over welke teeltcategorieën gaat het en welke verschillen werden vastgesteld?
Stuk 1245 (2010-2011) Nr. 1 7 De heer Wim Stoop verduidelijkt dat in 2010 het vereenvoudigingsproject betreffende de landbouwenquêtes van ADSEI van de FOD Economie werd opgestart samen met diverse stakeholders waaronder ALV. Dat vereenvoudigingsproject strekt ertoe de administratieve lasten te verminderen door meer gebruik te maken van gegevens waar de diverse overheden al over beschikken. Intussen heeft de Vlaamse Toezichtcommissie voor het elektronische bestuurlijke gegevensverkeer een machtiging verstrekt voor de uitwisseling van gepersonaliseerde gegevens tussen ALV en ADSEI in het kader van dit vereenvoudigingsproject. In 2011 werden de eerste stappen gezet die leidden tot een vereenvoudiging van de landbouwenquêtes. ADSEI gebruikte in de mei-enquête van 2011 voor het eerst een nieuw landbouwerregister dat gebaseerd is op de landbouwerregisters van de gewesten, waaronder die van ALV voor de Vlaamse landbouwers. Hierdoor worden de gemeentebesturen niet meer belast met het actualiseren van het landbouwerregister van ADSEI. Tussen ADSEI en ALV werden de nodige afspraken gemaakt en geïmplementeerd, zodat het landbouwerregister van ADSEI afgestemd blijft op het register van het agentschap. Wat de Vlaamse landbouwers betreft, gebruikt ADSEI voor de mei-enquête vanaf 2011 voor bepaalde teelten al gegevens vervat in de verzamelaanvraag. Meer specifiek geldt dit voor granen, droog geoogste peulvruchten, nijverheidsgewassen, maïs en braakland. De landbouwer hoefde dus voor deze teelten in de mei-enquête van 2011 geen dubbele aangifte meer te doen. Voor het gebruik van deze gewestelijke gegevens werden onderling de noodzakelijke uitwisselingsformaten en frequenties afgesproken, zodat ADSEI zich voor haar publicaties kan beroepen op deze gewestelijke gegevens. Bovendien werden door de gewesten in 2011 een aantal teeltcodes toegevoegd, zodat ADSEI over voldoende informatie blijft beschikken. Voor de teeltcategorieën aardappelen, grasland en tuinbouwgewassen, waren aanvullende analyses nodig met het oog op een verdere vereenvoudiging van de mei-enquête. Voor deze teeltcategorieën werd vastgesteld dat de landbouwer het onderscheid tussen de verschillende teelten binnen een respectievelijke teeltcategorie niet altijd correct maakte. Hierdoor weken de individuele oppervlaktes per soort af. Voor aardappelen was het oppervlakteverschil ook waarneembaar op niveau van de teeltcategorie. Een mogelijke oorzaak van dit laatste is te vinden in de diverse geldende wetgevingen die van toepassing zijn op de aardappelteelt. 6. Reductie administratieve lasten De heer Karlos Callens verwijst naar de reeds gerealiseerde administratieve vereenvoudigingen en vraagt welk aandeel van de vooropgestelde reductie van de administratieve lasten met 25 percent vandaag al gerealiseerd is. De EU stelt een reductie van de administratieve lasten met 25 percent voorop. Het beleidsdomein Landbouw en Visserij heeft een realistische doelstelling van 20 percent geformuleerd, stelt de heer Wim Stoop. De heer Stoop heeft al gewezen op de relativiteit van de cijfers. Volgens de meting van het beleidsdomein is er op dit moment een reductie van zowat 18 tot 19 percent. Volgens de meting met de methodiek van de Dienst Wetsmatiging gaat het om een reductie van 15 tot 16 percent. Het verschil is te verklaren door een aantal technische aspecten van de meetmethode. De heer Stoop wijst erop dat niet de cijfers, maar de geboekte resultaten en de manier waarop de vereenvoudigingen door de landbouwers worden ervaren het belangrijkst zijn. Het effectieve percentage is dan minder belangrijk.
8 Stuk 1245 (2010-2011) Nr. 1 7. Vereenvoudiging gegevensverzameling Om vereenvoudiging mogelijk te maken, is het belangrijk om zo veel mogelijk gegevens op één plaats te verzamelen, stelt mevrouw Tinne Rombouts. Zijn er in de samenwerking tussen diensten, zowel Vlaamse als federale, specifieke aandachtspunten of knelpunten te detecteren? De samenwerking rond gegevensuitwisseling tussen de diverse diensten en niveaus loopt volgens de heer Wim Stoop vrij goed. De samenwerking met het FAVV verloopt goed. Als er problemen rijzen, worden die op een positieve manier teruggekoppeld. Ook binnen de Vlaamse overheid verloopt de gegevensuitwisseling relatief goed. 8. Vereenvoudiging controles Naast de administratieve vereenvoudiging is ook de vereenvoudiging van de controles belangrijk, onderstreept mevrouw Tinne Rombouts. Er zijn inspanningen geleverd om de controles te synchroniseren, maar het lid informeert naar de mogelijke stappen om samen met andere diensten de controles te vereenvoudigen en de bedrijfsbezoeken te beperken. Uit navraag bij het Agentschap voor Landbouw en Visserij is gebleken dat er in eerste instantie binnen de Vlaamse Overheid projecten lopen om controles ter plaatse op elkaar af te stemmen, verduidelijkt de heer Wim Stoop. Er is samen met de landbouworganisaties een Werkgroep Stroomlijnen Controles opgericht. Er is in het verleden een inventaris opgemaakt en nu wordt ernaar gestreefd om controles ter plaatse te integreren in bestaande controles of om deze samen uit te voeren. Zo wordt vermeden dat twee of meerdere controle-instanties eenzelfde perceel meerdere keren gaan bezoeken. Een voorbeeld hiervan zijn controles in het kader van agromilieumaatregelen, waarbij ALV en VLM gezamenlijk controles uitvoeren of waarbij de taken worden verdeeld en ALV bijvoorbeeld de perceelscontroles doet (vanaf dit jaar ook voor de controle op de percelen waarvoor derogatie wordt aangevraagd). 9. Interne staatshervorming Ook in het kader van de interne staatshervorming wordt gezocht naar mogelijke vereenvoudigingen, schetst mevrouw Tinne Rombouts. Hebben deze ontwikkelingen een impact op de regelgeving en de administratieve procedures, wil de spreker weten. De implicaties van de interne staatshervorming voor het beleidsdomein Landbouw en Visserij zijn eerder beperkt, situeert de heer Wim Stoop. Twee initiatieven van de interne staatshervorming een vereenvoudiging van de landbouwkamers en de advisering in het kader van de stedenbouwkundige vergunningen hebben betrekking op het beleidsdomein, maar hebben geen impact op de regelgeving die beheerd wordt door het beleidsdomein. De heer Joris Relaes, kabinetschef Landbouw, Zeevisserij en Plattelandsbeleid van minister-president Kris Peeters, vult nog aan dat in het kader van de interne staatshervorming landbouweducatie verhuist naar de provincies. Voor de controles wordt intens samengewerkt met het FAVV, maar recent ook met de VLM in het kader van de mestwetgeving en de derogatie. Er zal nog slechts één instantie bij de landbouwer op bezoek gaan. Jos DE MEYER, voorzitter Dirk PEETERS, verslaggever
Stuk 1245 (2010-2011) Nr. 1 9 Gebruikte afkortingen ADSEI ALV BUM EU FAVV FOD KB VLIF VLM Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Agentschap voor Landbouw en Visserij bottom-up quick scan administratieve lasten landbouwers Europese Unie Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Federale Overheidsdienst Koninklijk Besluit Vlaams Landbouwinvesteringsfonds Vlaamse Landmaatschappij