asiel nederlands 22-03-2001 15:15 Pagina 1 U vraagt asiel aan in Nederland U heeft in Nederland een asielaanvraag ingediend. Met uw asielaanvraag verzoekt u de Nederlandse regering om een verblijfsvergunning asiel. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) stelt vast of u daarvoor in aanmerking komt. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) verzorgt de opvang van asielzoekers tijdens de asielprocedure. In deze brochure informeren IND en COA u over de asiel- en opvangprocedure. Waarom is het belangrijk dat u de brochure goed doorleest? Deze brochure vertelt u wat van belang is bij een asielaanvraag, hoe de asielprocedure verloopt, met welke instanties u te maken krijgt en welke rechten en plichten u als asielzoeker heeft. Ook kunt u lezen wie in aanmerking komt voor opvang en hoe die opvang is georganiseerd. Op het Aanmeldcentrum is een videofilm in diverse talen beschikbaar met informatie over de asielprocedure. De asielaanvraag De IND beoordeelt elke asielaanvraag in eerste instantie op het Aanmeldcentrum (AC). Op grond van deze eerste beoordeling krijgt u te horen of de IND uw aanvraag in het AC afhandelt of niet. Als uw asielaanvraag in het AC wordt afgehandeld en afgewezen, heeft u geen recht op opvang en dient u Nederland te verlaten. Indien blijkt dat een ander land verantwoordelijk is voor uw asielaanvraag heeft u ook geen recht op opvang.
asiel nederlands 22-03-2001 15:15 Pagina 2 Als uw aanvraag verder wordt onderzocht, wordt u overgebracht naar een opvanglocatie van het COA. U kunt daar verblijven tot er een beslissing op uw asielaanvraag is genomen. Om te beoordelen of u recht heeft op asiel in Nederland, toetst de IND uw motieven om asiel aan te vragen aan het Vluchtelingenverdrag van Genève en aan het aanvullende protocol van New York. U komt in aanmerking voor een verblijfsvergunning asiel wanneer u gegronde redenen heeft om te vrezen voor vervolging op grond van ras, godsdienst, politieke overtuiging, nationaliteit of het behoren tot een bepaalde sociale groep. Ook kunt u een verblijfsvergunning asiel krijgen op grond van bepaalde humanitaire omstandigheden. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om bijzonder ernstige persoonlijke ervaringen, waardoor u uw land heeft verlaten. Voorts is het mogelijk dat u tijdelijk wordt toegelaten, bijvoorbeeld omdat de situatie in uw land van herkomst nog niet veilig genoeg is om terug te keren of omdat de IND de beslissing op uw aanvraag heeft opgeschort. U krijgt geen verblijfsvergunning asiel om de volgende en soortgelijke redenen: het niet hebben van een goede baan in uw land van herkomst, er niet kunnen studeren of het er niet naar uw zin hebben. U dient er in dergelijke gevallen rekening mee te houden, dat u geen toestemming krijgt om in Nederland te blijven. Ongeveer 20% van de aanvragen wordt direct afgewezen. Als uw aanvraag wordt afgewezen, moet u Nederland verlaten en terugkeren naar uw land van herkomst. Aan de autoriteiten van uw land van herkomst wordt overigens nooit doorgegeven dat u in Nederland asiel heeft aangevraagd.
asiel nederlands 22-03-2001 15:15 Pagina 3 Hoe ziet de asielprocedure er stap voor stap uit? Om tot een zorgvuldige beoordeling van uw asielmotieven te kunnen komen, hanteert de IND een uitgebreide asielprocedure. Het is van groot belang dat u tijdens de behandeling van uw asielaanvraag de waarheid spreekt en optimaal meewerkt aan het onderzoek naar uw identiteit, nationaliteit, reisroute, eventueel verblijf in een ander land en asielmotieven. Dit betekent dat u alle documenten en bescheiden, die uw identiteit, nationaliteit, reisroute en vluchtverhaal onderbouwen, moet overleggen. Als u dit doet dan heeft dat een positieve invloed op uw aanvraag en weet u eerder waar u aan toe bent. Doet u dit niet, dan kan dit negatieve gevolgen hebben voor de behandeling en beoordeling van uw asielaanvraag. Als uw asielaanvraag wordt afgewezen, dient u Nederland te verlaten. U heeft tijdens de gehele procedure recht op juridische ondersteuning. Hiervoor kunt u zich wenden tot de Stichting Rechtsbijstand Asiel (SRA). Daaraan zijn geen kosten verbonden. Stap 1 De aanmelding U meldt zich bij de receptie van een Aanmeldcentrum en blijft in de wachtruimte tot u wordt opgehaald. Als u acute gezondheidsklachten heeft, kunt u zonder kosten medische hulp krijgen van de artsen en verpleegkundigen van het Aanmeldcentrum waar u verblijft. Wanneer u vermoedt dat uw klachten verband houden met problemen in het land van waaruit u gevlucht bent, is het raadzaam dat u dit direct zegt tijdens de aanmelding.
asiel nederlands 22-03-2001 15:15 Pagina 4 Stap 2 De registratie De ambtenaren van de Vreemdelingendienst zullen u helpen bij het invullen van de papieren en het registreren van de persoonlijke gegevens. Bij de registratie wordt u gefouilleerd. Vrouwelijke asielzoekers worden altijd gefouilleerd door een vrouwelijke ambtenaar en mannen door een mannelijke ambtenaar. Uw reispapieren, zoals uw paspoort en eventuele tickets, worden ingenomen en nader onderzocht. Voordat u kunt worden geregistreerd, stelt een IND-medewerker uw identiteit vast. Wanneer u niet in het bezit bent van een paspoort, kan de IND ook met behulp van uw rijbewijs, een diploma of een ander officieel document uw identiteit en nationaliteit vaststellen. Het opzettelijk weggooien of vernietigen van belangrijke persoonlijke documenten kan de beoordeling van uw asielaanvraag negatief beïnvloeden. Stap 3 Het eerste gehoor Tijdens het eerste gesprek, het eerste gehoor genoemd, vraagt een medewerker van de IND uw identiteit, nationaliteit en reisroute. Bij dit gesprek mag een (rechts)bijstandverlener aanwezig zijn. Een onpartijdige en beëdigde tolk vertaalt mondeling het gehele gesprek. Die vertaling vindt meestal via de telefoon plaats. De tolk vertaalt uitsluitend wat u zegt en wat er tegen u wordt gezegd. Als u van mening bent dat de tolk zich niet aan deze regel houdt of uw verhaal niet goed weergeeft, kunt u met behulp van een speciaal formulier een klacht indienen bij de IND. Heeft u een klacht over de IND-medewerker dan dient u deze ook in bij de IND. Het indienen van een klacht heeft geen negatieve gevolgen voor uw asielaanvraag.
asiel nederlands 22-03-2001 15:15 Pagina 5 U moet in principe op alle vragen antwoord geven. Doet u dat niet of onvoldoende, dan heeft dat wel een negatieve invloed op de behandeling van uw aanvraag. Tijdens het eerste gesprek ontvangt u een document. Daarin staat dat u beschikbaar moet blijven voor nader onderzoek tijdens de behandeling van uw asielaanvraag. Dit is wettelijk verplicht. Wanneer u zich niet aan deze verplichting houdt, wordt uw aanvraag afgewezen. Van dit eerste gesprek krijgt u aan het einde van het gesprek een gespreksverslag. Stap 4 De eerste beoordeling Na het eerste gesprek bekijkt de IND of uw asielaanvraag (verder) in behandeling wordt genomen. Uw aanvraag wordt niet in behandeling genomen als bijvoorbeeld blijkt dat u in een ander land bent geweest waar u asiel had kunnen aanvragen of heeft aangevraagd. In dat geval heeft u in beginsel geen recht op opvang in Nederland, omdat een ander land verantwoordelijk is voor de behandeling van uw asielaanvraag. U krijgt ook geen (nieuw) recht op opvang als blijkt dat u eerder in Nederland een asielaanvraag heeft ingediend. In alle andere gevallen wordt uw asielaanvraag afgehandeld in het Aanmeldcentrum of, als verder onderzoek nodig is, in een Opvang- en onderzoekscentrum (OC). Stap 5 Het nader gehoor Tijdens het tweede gesprek, dat is het nader gehoor, in het AC of OC, kunt u uw asielmotieven nader toelichten. Bovendien kunt u persoonlijke documenten laten bespreken, die belangrijk zijn voor het ondersteunen van uw asielaanvraag. Bij dit gesprek is een tolk aanwezig. Verder mogen bij dit gesprek een (rechts)bijstandverlener en/of
asiel nederlands 22-03-2001 15:15 Pagina 6 een medewerker van VluchtelingenWerk aanwezig zijn om u bij te staan. Het kan zijn dat het nader gehoor plaatsvindt nadat al bent doorgeplaatst naar een asielzoekerscentrum (AZC) of een aanvullende opvanglocatie (AVO). Het is belangrijk dat u tijdens dit tweede gesprek alles vertelt over de achtergronden van uw asielaanvraag. U dient daarbij de waarheid te spreken. Als u dit niet doet, kan dat nadelige gevolgen voor de beoordeling van uw asielaanvraag hebben. U kunt zich, eventueel samen met een medewerker van de Stichting Rechtsbijstand Asiel of van VluchtelingenWerk, op dit tweede gesprek voorbereiden. Stap 6 Het verslag Zodra het tweede gesprek schriftelijk is uitgewerkt, ontvangt u hiervan een verslag. U krijgt de tijd om dit verslag met uw (rechts)bijstandverlener door te nemen. Wanneer u het niet eens bent met de inhoud van het verslag, kunt u dit schriftelijk doorgeven aan de IND. De IND-medewerker zal uw opmerkingen meewegen bij de uiteindelijke beslissing. Stap 7 Het voornemen en de beslissing De IND kan op uw asielaanvraag positief of negatief beslissen. Het voornemen Als de IND van plan is uw aanvraag af te wijzen, ontvangt u over dat voornemen tot afwijzing eerst een formulier met de gronden van de afwijzing. U kunt dit formulier bespreken met uw (rechts)bijstandverlener en bij de IND uw zienswijze indienen. In het AC heeft u hiervoor drie uur de tijd. De IND-medewerker zal uw opmerkingen meewegen bij de uiteindelijke beslissing.
asiel nederlands 22-03-2001 15:15 Pagina 7 De beslissing Wanneer uw aanvraag wordt afgewezen, zult u Nederland moeten verlaten. U kunt beroep indienen tegen deze afwijzende beslissing. In de meeste gevallen kunt u de uitspraak op uw beroep in Nederland afwachten. Indien u de behandeling van uw beroep niet in Nederland mag afwachten, kunt u de rechter om een voorlopige voorziening vragen. Beslist deze positief, dan kunt alsnog in Nederland de uitkomst afwachten. Doorgaans krijgt u 28 dagen, waarbinnen u uw zelfstandig vertrek uit Nederland kunt voorbereiden. Als u de uitspraak op uw beroep niet in Nederland mag afwachten en/of als u geen beroep instelt, zullen alle (opvang)voorzieningen worden beëindigd. Stap 8 Verblijf of vertrek uit Nederland In het geval de IND u een verblijfsvergunning asiel verleent, krijgt u door een gemeente woonruimte toegewezen. Natuurlijk kunt u ook zelf op zoek gaan naar woonruimte. Als uw asielaanvraag is afgewezen en uw rechtmatig verblijf in Nederland is geëindigd, moet u Nederland verlaten. U heeft 28 dagen de tijd om zelfstandig uw terugkeer te regelen. U bent zelf volledig verantwoordelijk voor uw terugkeer en voor het in bezit hebben van de benodigde documenten voor uw terugkeer. Alle van overheidswege aan u verstrekte voorzieningen worden beëindigd na het verstrijken van deze 28 dagen. Regel daarom tijdig uw terugkeer. Als u zelfstandig vertrekt, kunt u de hulp inroepen van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM). De IOM informeert u over eventuele financiële en andere steun bij terugkeer naar uw land van herkomst of doormigratie naar een ander land. In de
asiel nederlands 22-03-2001 15:15 Pagina 8 opvanglocatie kunt u informatie verkrijgen over de terugkeerregelingen van de IOM. SCHEMA ASIELPROCEDURE AANMELDING REGISTRATIE EERSTE GEHOOR EERSTE BEOORDELING POSITIEF NEGATIEF NADER GEHOOR VERTREK UIT NEDERLAND VERSLAG BESLISSING POSITIEF VERBLIJFSVERGUNNING ASIEL VOORNEMEN TOT AFWIJZING POSITIEF NEGATIEF De mogelijkheden voor beroep zijn niet in dit schema opgenomen. Welke opvangmogelijkheden zijn er? Aanmeldcentrum (AC) In een Aanmeldcentrum dient u uw asielaanvraag in. Aldaar bepaalt de IND of uw asielaanvraag ter plekke wordt afgehandeld, of dat u wordt geplaatst in een opvangcentrum van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers waar uw asielaanvraag verder wordt behandeld. Als een ander land verantwoor-
asiel nederlands 22-03-2001 15:15 Pagina 9 delijk is voor de behandeling van uw asielaanvraag of als u al eerder asiel heeft aangevraagd in Nederland, krijgt u geen (nieuw) recht op opvang. Opvang- en onderzoekscentrum (OC) In een Opvang- en onderzoekscentrum wacht u de (verdere) behandeling van uw asielaanvraag af. U komt in een Opvang- en onderzoekscentrum terecht, zodra het eerste onderzoek in het Aanmeldcentrum is afgerond. In het Opvang- en onderzoekscentrum vindt het nader gehoor met de IND plaats. U heeft hier afspraken met onder meer de medische opvang voor onder andere een TBC-onderzoek en met de Stichting Rechtsbijstand Asiel en VluchtelingenWerk. Kort na aankomst in het Opvang- en onderzoekscentrum ontvangt u een informatiemap, waarin u uitleg vindt over de opvang in Nederland, de medewerkers en diensten van het centrum en de Nederlandse samenleving. Asielzoekerscentrum (AZC) en Aanvullende Opvang (AVO) Nadat u een periode in het Opvang- en onderzoekscentrum hebt verbleven, wordt u overgeplaatst naar een asielzoekerscentrum of een aanvullende opvang. Hier wacht u de uiteindelijke beslissing op uw asielaanvraag af. Wanneer u een verblijfsvergunning asiel krijgt, kunt u in het asielzoekerscentrum of de aanvullende opvang verblijven tot u via het COA woonruimte aangeboden krijgt of tot het moment dat u zelf woonruimte heeft gevonden. Wanneer uw asielaanvraag wordt afgewezen en u verwijderbaar bent geworden, wordt de opvang beëindigd en moet u Nederland verlaten. In het AZC en de AVO wordt een programma aan-
asiel nederlands 22-03-2001 15:15 Pagina 10 geboden, waarvan u tijdens uw verblijf gebruik kunt maken. Het aanbod is gericht op een (tijdelijk) verblijf in Nederland of op terugkeer naar uw land van herkomst. U kunt bijvoorbeeld taallessen Nederlands volgen. Dat kan tot het moment dat u een negatieve beslissing ontvangt. Welke organisaties zijn betrokken bij de asielprocedure? U krijgt tijdens de asielprocedure te maken met verschillende instanties. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) valt onder het Nederlandse Ministerie van Justitie. De IND behandelt uw asielaanvraag. De medewerkers van deze dienst bepalen namens de Staatssecretaris van Justitie of u wel of geen verblijfsvergunning krijgt. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) is een zelfstandig bestuursorgaan, maar valt onder de politieke verantwoordelijkheid van de Staatssecretaris van Justitie. Het COA is verantwoordelijk voor uw opvang in Nederland en zorgt voor uw eerste levensbehoeften, zoals bijvoorbeeld huisvesting. Ook krijgt u van het COA geld om in uw onderhoud te voorzien. De Vreemdelingendienst (VD) maakt onderdeel uit van de Nederlandse Politie en is samen met de Koninklijke Marechaussee verantwoordelijk voor het toezicht op vreemdelingen. Medewerkers van de Vreemdelingendienst verstrekken u - wanneer u daarvoor in aanmerking komt - een verblijfsdocument.
asiel nederlands 22-03-2001 15:15 Pagina 11 Bij de Stichting Rechtsbijstand Asiel (SRA) kunt u terecht voor juridisch advies tijdens uw asielprocedure. De SRA helpt u bijvoorbeeld bij het indienen van bezwaar of beroep wanneer uw asielaanvraag is afgewezen. Voor juridische bijstand kunt u zich kosteloos wenden tot de SRA. VluchtelingenWerk Nederland is een onafhankelijke, niet-religieuze en niet partijgebonden organisatie die u kan ondersteunen tijdens uw asielaanvraag. In elke opvanglocatie zijn medewerkers van VluchtelingenWerk aanwezig of organiseren zij een spreekuur. VluchtelingenWerk werkt nauw samen met medewerkers van SRA. De Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) geeft u informatie over uw terugkeer naar uw land van herkomst of over doormigratie naar een ander land. Het IOM biedt ook financiîle ondersteuning en begeleiding bij uw vertrek. Deze informatie is slechts een verkorte weergave van de procedure. Uitgebreidere informatie over de verschillende stappen in de asielprocedure kunt u krijgen bij genoemde organisaties. Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend. COA/IND Nederlands April 2001