Infobrochure voor nieuwe medewerkers Daghospitaal: Chirurgisch en niet-chirurgisch
2 Voorwoord Welkom op het daghospitaal. Wij willen je graag als collega opnemen op onze eenheid. Deze onthaalbrochure wil hierbij een extra hulpmiddel zijn. Met deze beknopte bespreking, die je steeds kan raadplegen, willen we je wegwijs maken op de eenheid. De brochure geeft niet altijd de juiste oplossing en daarom zal iedereen uit ons team u graag helpen bij eventuele problemen. Ieder van ons heeft het recht om fouten te maken maar ook ieder van ons heeft de plicht eventuele fouten te melden en te herstellen! Je hoeft niet te leren met vallen en opstaan. Vraag liefst op voorhand uitleg, zo kunnen misverstanden en fouten voorkomen worden. Wij gunnen je de nodige tijd om je aan te passen. Namens de ganse equipe
3 Voorwoord... 2 1 Voorstelling van de eenheid... 4 1.1 De architectuur... 4 1.2 Het multidisciplinaire team... 6 1.3 De patiëntenpopulatie... 8 2 Taakinhoud en taakverdeling... 9 2.1 Organisatie van de verpleegzorg... 9 2.2 Takenpakket van de logistiek assistenten... 12 2.3 Specifieke verpleegkundige interventies... 14 3 Aandachtspunten... 16 3.1 Algemeen... 16 3.2 Begeleiding... 16 3.3 Observatie... 16 3.4 Rapportage... 16 3.5 Administratief... 16 3.6 Werken met technische hulpmiddelen... 16 4 Verwachtingen... 17 4.1 Algemene verwachtingen... 17 4.2 Specifieke verwachtingen... 17
4 1 Voorstelling van de eenheid Het daghospitaal bestaat uit twee afdelingen: B1.4 Chirurgisch daghospitaal C1.2 Niet-chirurgisch of internistisch daghospitaal 1.1 De architectuur Het CHIRURGISCH daghospitaal Het chirurgisch daghospitaal heeft een totaalcapaciteit van 21 bedden en zes brancards, en bevindt zich op de eerste verdieping, tussen de A en C-blok. Aangrenzende afdelingen zijn het nietchirurgisch daghospitaal, de kinderafdeling, de kraamafdeling met verloskwartier en neonatologie, en het operatiekwartier/ poliklinisch operatiekwartier met de afdeling centrale sterilisatie. 1 Verloskwartier 2 Kraamafdeling/ Neonatologie 3 Poliklinisch OK - pijjncentrum 4 Operatiekwartier 5 Centrale sterilisatieafdeling 6 Chirurgisch daghospitaal 7 Internistisch daghospitaal Het onderstaande grondplan geeft je een beeld over de indeling van onze afdeling.
5 Het chirurgisch daghospitaal is geopend van 7.00 tot 19.48 uur van maandag tot vrijdag (feestdagen en vooraf geplande perioden van sluiting uitgezonderd) Het NIET CHIRURGISCH of INTERNISTISCH daghospitaal Het niet-chirurgisch of internistisch daghospitaal bevindt zich op niveau C1 en biedt plaats aan 22 patiënten. Er zijn 16 relaxzetels op zaal voorzien, gecombineerd met 3 eenpersoonskamers en 3 bedden op zaal. Verder vindt men er nog een ruimte voor de arts en een keuken met kleine eetzaal. Het internistisch daghospitaal is geopend van 8 tot 17 uur van maandag tot vrijdag (feestdagen en vooraf geplande perioden van sluiting uitgezonderd).
6 1.2 Het multidisciplinaire team De medisch organisatorische leiding van het niet-chirurgisch daghospitaal is in handen van dr. Caroline De Vleeschouwer. Het chirurgisch daghospitaal wordt op medisch vlak gestuurd door dr. Gert Jeunen. De verpleegkundige leiding is in handen van mevr. Sofie Peeters, hoofdverpleegkundige. De beslissing tot opname in het daghospitaal wordt door de behandelende arts genomen, in samenspraak met de patiënt en rekening houdend met de selectiecriteria. Medisch diensthoofd Chirurgisch DH Niet chirurgisch DH Dr. Gert Jeunen Dr. Caroline De Vleeschouwer Chirurgen Algemene Urologie Orthopedie Vaatchirurgie Neus-Keel-Oren Gynaecologie Ophtalmologie Mond-Kaak-Aangezicht Dr. Pieter Ceulemans Dr. Paul Malisse Dr. Jan Matheï Dr. Jan Vanden Boer Dr. Philip Fransen Dr. Stijn Schapmans Dr. Walter Vervecken Dr. Steven Vermeers Dr. Peter Aerts Dr. Yves Claessens Dr. Wim Van Leemput Dr. Geert Leirs Dr. Emiel Van Vlerken Dr. Peter Vorlat Dr. Bert Van Herck Dr. Johan De Dyn Dr. Mario Mattens Dr. Leen De Cuyper Dr. Jan Haels Dr. Gert Jeunen Dr. Bart Bollen Dr. Annick Corremans Dr. Lieve Schops Dr. Elke Stevens Dr. Kaat Verbeke Dr. An François Dr. Chris De Smet Dr. Luc Maes Dr. Paul Legrand Dr. Yannick Spaey Dr. Sylvie Hendrickx Dr. Kristien Verbruggen Internisten Pneumologen Dr. Ivan Rademakers Dr. Kurt Vandeurzenµ Dr. Christophe Pollefliet
7 Neurologen Gastro-enterologen Oncoloog Dr. Toon Ysewijn Dr. Cosmin Cojocaru Dr. Danielle Haane Dr. Caroline De Vleeschouwer Dr. Geert De Hondt Dr. Karen Ann Pauwelyn Dr. Karen Nelissen Dr. Sofie Dewit Dr. Ingrid Gijsen Dr. Otto Soepenberg Verpleegkundig team Middenkaderverpleegkundige Hoofdverpleegkundige Verpleegkundigen, logistieke assistenten en studenten verpleegkunde en organisatieondersteuning (LA) Stagementoren Referentieverpleegkundigen MVG Geriatrie Palliatieve zorg Hygiëne Patrick Godfroid Sofie Peeters Ilse Brebels (CDH ) Veerle Slegers (CDH ) Cindy Stessens (CDH) Annick Joosten (IDH ) Greet vandenboer (IDH ) Ilse Brebels (CDH) Dorien Leppens (CDH) Veerle Slegers (CDH) Annick Joosten (IDH) Daisy Panis (IDH) Mimi Vandenberk Lieve Vandekerkhof Renaat Mulkers Ellen vanbrabant Paramedisch team Patiëntenbegeleiding: Sociale dienst Diëtisten Andere medewerkers Palliatief supportteam Oncologisch begeleidingsteam Pastorale dienst
8 1.3 De patiëntenpopulatie Op de afdeling worden patiënten van verschillende medische disciplines verzorgd. Wij maken een onderverdeling in chirurgische patiënten en patiënten met interne problematiek. Het CHIRURGISCH daghospitaal Orthopedie Kleine chirurgie Urologie kijkoperatie van de knie verwijderen van schroeven en pinnen exploratie van de pezen Carpaal tunnel fixatie van pezen reductie van pols/ voorarm osteosynthese van de pols Verwijderen van cysten Weghalen van fistels Borstbioptie circumcisie Plaatsen van porth-a-cath Wratten/ naevus Teen- en vingernagelextractie Aambeien Cystoscopie Ureteroscopie Plaatsen en wegnemen van stents Plaatsen van een sonde Circumcisie Hydrocele varicocele Gynaecologie Ophtalmologie Vaatchirurgie laparoscopie curettage hysteroscopie plaatsen van spiraal LLETZ verwijderen van gezwelletjes aan de oogleden lensimplantaten varicectomie PTA Neus-Keel-Oren Gastro-enterologie Pijnkliniek oorinspectie adenotomie/ tonsillectomie directe laryngoscopie elektrocoagulatie van neusslijmvlies septumplastie neusbeenprepositie na fractuur gastroscopie colonscopie infiltraties RF Er is een vast operatieschema, wat je een idee geeft over de verdeling van de patiënten. Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag NKO NKO MKA NKO Ortho Ortho Ortho Ortho Ortho Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Uro Plastische Uro Gynaeco Uro Vaat Vaat Gynaeco Vaat Vaat Pijncentrum Neuro ESWL Pijncentrum ESWL
9 Het NIET CHIRURGISCH of INTERNISTISCH daghospitaal de voorbereiding, uivoering en nazorg van therapieën bij oncologische patiënten. behandeling van patiënten met hematologische aandoeningen. behandeling van patiënten met immunologische aandoeningen. behandeling van patiënten met reuma, MS, Onderzoeken Medicamenteuze behandelingen bronchoscopie chemotherapie bloedtransfusie andere medicaties die via een infuus worden toegediend 2 Taakinhoud en taakverdeling 2.1 Organisatie van de verpleegzorg Met uitzondering van de hoofdverpleegkundige werken de verpleegkundigen volgens een vast uurrooster met telkens een minimumbezetting. Onderstaande uurschema s zijn van tel. Het CHIRURGISCH daghospitaal V11 V32 V13 V12 07.00 u 15.06 u 07.15 u 13.50 u 07.15 u 15.21 u (lenzen dr. De Smet op dinsdag en donderdag) 07.15 u 13.27 u (lenzen dr. Maes op woensdag) D08 08.00 u 14.12 u (pijnkliniek op maandag + dagverontwoordelijke) L18 13.36 u 19.48 u De dienstrooster van de studenten hangt ter inzage op het prikbord in de dienstplaats. Men werkt op deze afdeling volgens het model Totaalzorg, dus met patiëntentoewijzing. De hoofdverpleegkundige maakt dagelijks de taakverdeling op. De studenten worden op hun beurt toegewezen aan een verpleegkundige. Elke verpleegkundige heeft een oproepsysteem van zijn/haar eigen patiënten. Onder totaalzorg verstaan we: elke verpleegkundige staat zoveel mogelijk in voor alle verpleegkundige zorgaspecten bij de patiënten die hem/ haar zijn toegewezen. Men voert deze zorgsaspecten zoveel mogelijk in 1 tijdstip uit. De verpleegkundige zorgt voor de invulling van het verpleegdossier met inbegrip van de bijhorende registraties zoals o.a. MVG voor de patiënten die hem zijn toegewezen. De verpleegkundige zorgt voor een efficiënte overdracht voor de patiënten die hem zijn toegewezen.
10 De verpleegkundige treedt in contact met andere hulpverleners indien dit noodzakelijk is voor de zorgbehoeften van de patiënten die hem zijn toegewezen. Kant Kamers Telefoon 1 101 113 114 116 117 118-119 6305 2 102-103 109 110 111 112 6306 3 104 105-106 107 108 6307 Uur 07.15 u 11.00 u 13.30 u Planning Opname van patiënten Preoperatieve voorbereidingen Voorbereidingen voor onderzoeken Bij patiënten die terug zijn van onderzoeken of operatie, starten met postoperatieve zorg/ nabehandeling Start middagpauze verpleegkundigen Patiëntenoverdracht naar late dienst Verder zetten van postoperatieve zorgen en nabehandeling igv. Onderzoeken Ontslag in orde brengen Administratieve voorbereiding voor de volgende werkdag 16.00 u Na ontslag van de patiënten kamers, bedden, karren, linnen, terug in orde brengen Transporten naar onderzoeken, opnamen, ontslag, lopen door de dagplanning. Transporten gebeuren hoofdzakelijk door de vervoerdienst. Controle van belangrijke parameters gebeuren volgens voorschrift van de behandelende arts. Opname en ontslag van patiënten gebeurt op wisselende tijdstippen. Het NIET-CHIRURGISCH of INTERNISTISCH daghospitaal D 11 D 39 D 37 08.00 u 16.06 u 09.00 u 17.06 u 09.00 u 15.12 u 1 128 (zaal) met 16 zetels + 3 bedden 2 Kamer 129 130 131 Uur Planning 08.00 u Opname van patiënten Bloedafname Bijkomende onderzoeken Controle parameters
11 Administratie in orde brengen 11.30 u Eten geven aan patiënten Start middagpauze verpleegkundigen 15.00 u 16.00 u Administratieve voorbereiding voor de volgende werkdag Na ontslag van de patiënten kamers, bedden, karren, linnen, terug in orde brengen Deze dagindelingen zijn een richtgegeven. Elke opname of onvoorzien ontslag dient men binnen deze uurregeling te plannen door aanpassingen aan te brengen in de werkplanning. De enige vastliggende uren zijn de bezoekuren. Op het chirurgisch daghospitaal mag er doorlopend, en met een maximum van 2 personen per patiënt, bezoek aanwezig zijn. Op het niet-chirurgisch daghospitaal is de familie of begeleider van de patiënt altijd welkom.
12 2.2 Takenpakket van de logistiek assistenten De taken van een logistieke assistente situeren zich op verschillende domeinen. Elke logistieke assistente is in het bezit van een draagbaar telefoontoestel. (6303) 2.2.1 Algemene organisatie van de zorgeenheid Orde in Balie, bergruimten, spoelruimte, afvalruimte, badkamer, keuken Aanvullen linnen en verzorgingswagens Hygiëne van Reinigen van toiletstoelen, infuusstaanders, verzorgingswagen, linnenwagen, infuuspompen, rolstoelen, geriatrische zetels op regelmatige basis Controle en aanvullen of vervangen van Patiëntenkamers: handzeep, Alcogel Linnenzakken en afvalzakken Geordend opbergen van Patiëntendossiers In orde brengen van Verpleegdossier Identificatiebandje Opmaken van bedden samen met Verpleegkundige en/of collega logistiek assistent Na ontslag (afdekken en opmaken) 2.2.2 Ondersteuning van de verpleegkundige Assisteren van de verpleegkundige in de zorg Helpen bij het installeren van een patiënt in de zetel of in het bed 2.2.3 Apotheek Uren Vanaf 16.00 u: Ophalen van de bestelling in de apotheek
13 Bijkomend Een dringende bestelling ophalen in de apotheek op vraag van de verpleegkundige/ hoofdverpleegkundige 2.2.4 Bodediensten Stalen naar het labo brengen Bloed ophalen in labo Aanvraagbonnen voor onderzoek wegbrengen Maken van kopieën 2.2.5 Maaltijdgebeuren Samen met de verpleegkundigen de patiënten een comfortabele houding geven voor het gebruik van hun maaltijd Patiënten helpen bij het nemen van de maaltijd Na overleg met en onder de verantwoordelijkheid van de verpleegkundige 2.2.6 Voorraadbeheer Bestellingen maken en materialen opbergen na levering o Keuken o Economaat o Papierwaren o Niet-steriele verbruiksmaterialen o Wegbrengen en ophalen van materialen van de centrale sterilisatieafdeling 2.2.7 Materiaalbeheer Defecten melden aan de technische dienst Inventariseren van de materialen op regelmatige basis Opvolgen van de uitgeleende materialen 2.2.8 Begeleiding van studenten Het begeleiden van leerlingen Logistiek assistent, in overleg met de hoofdverpleegkundige.
14 2.3 Specifieke verpleegkundige interventies 2.3.1 Ademhalingsstelsel O2-toediening o Neusbril o Masker Gebruik ambu Oxymetrie CPR 2.3.2 Bloedsomloopstelsel Voorbereiding, toediening en toezicht op intraveneuze perfusies en transfusies, eventueel met technische hulpmiddelen o Gebruik van infuuspompen Gebruik van glucometer Plaatsen van intraveneuze katheters in o perifere venen o porth-a-cath Aanbrengen van kousen en verbanden ter preventie en/ of behandeling van veneuze aandoeningen, oedeem Bloedname Controle circulatie 2.3.3 Spijsverteringsstelsel Toedienen van lavementen en mycroclysma s Voorbereiding onderzoeken o Endoscopische maag- / darmonderzoeken o Echo, scan, radiologie o Nucleaire onderzoeken 2.3.4 Urogenitaal stelsel Voorbereiding, uitvoering en toezicht blaassondage Eenmalige sondage voor onderzoek van urine, residubepaling Urine en/ of stoelgangstaalname Toezicht op continentie/ incontinentie Verzorging suprapubische katheter 2.3.5 Huid-en zintuigen Aseptische en antiseptische wondverzorging + allerlei andere wondverzorgingen Verwijderen van katheters en hechtingsmateriaal 2.3.6 Metabolisme Inzicht hebben in de behandeling van een diabetespatiënt o Voorbereiding en toediening van insuline o Gebruik van glucometer 2.3.7 Medicamenteuze toedieningen Voorbereiding, uitvoering van en toezicht op o technieken van hemoperfusie Voorbereiden en toedienen van medicatie via volgende toedieningswegen o Oraal (inbegrepen inhalatie) o Rectaal o Vaginaal o SC-IM-IV o Via gastro-intestinale katheter
15 o Oogindruppeling en oorindruppeling 2.3.8 Voedsel- en vochttoediening Hulp bij vocht en voedseltoediening 2.3.9 Parameters Opnemen en correct noteren van verschillende parameters o Temperatuur o Pols o Bloeddruk o Glucometrie o Gewicht o Zuurstofsaturatie o Pijn o 2.3.10 Hygiëne Totaalverzorging aangepast aan ADL functies handhygiëne 2.3.11 Fysische beveiliging Maatregelen ter voorkoming van lichamelijke letsels Maatregelen ter preventie van infecties Hoog-laag bedden in juiste, verantwoorde stand zetten Gebruik maken van besponden Eventueel gebruik maken van patiëntenlift 2.3.12 Verpleegkundige activiteiten die verband houden met het stellen van de diagnose Bloedname o Via veneuze katheter o Perifeer o Via porth-a-cath Controle van parameters Glucosurie d.m.v. Aution sticks Afnemen van ECG Observatie van bewustzijn 2.3.13 Assistentie bij medische handelingen Voorbereiding voor medische handelingen o Bronchoscopie o Coloscopie o Gastroscopie o ESWL o
16 3 Aandachtspunten 3.1 Algemeen Respecteer het beroepsgeheim. Aandacht hiervoor siert je persoonlijkheid. Handhygiëne is zeer belangrijk omwille van het risico voor kruisinfecties. Ringen, kunstnagels, armbanden en polshorloges zijn verboden (procedure handhygiëne) o Na iedere zorg bij een patiënt of bij het verlaten van de kamer steeds de handen wassen en/ of insmeren met alcoderm-gel voordat je andere acties onderneemt. Ook de patiënten hebben recht op privacy: sluit de deuren en de (tussen)gordijnen tijdens de verzorging. Spreek de patiënten eervol en tactvol aan. Patiënten zijn (vaak) afhankelijke mensen: hygiëne, kleden, verplaatsen, continentie, voeding, al deze facetten vragen om een bewuste benadering. 3.2 Begeleiding De begeleiding van familie en patiënt: o opvang, informatie en begeleiding; o psychosociale aspecten bij de opname; o angstgevoelens van patiënt en familie; o goede communicatie; o bij ontslag nagaan of de ontslagpapieren in orde zijn en of de patiënt niets vergeten is en alles begrepen heeft. Benader en behandel de patiënten steeds op een eervolle en tactvolle manier. 3.3 Observatie Belangrijk is een goede nauwgezette observatie. Heb aandacht voor achterliggende symptomen. 3.4 Rapportage Belangrijk is een goede nauwgezette rapportage. o Rapporteer afwijkende waarden dadelijk mondeling aan de verpleegkundige. o Rapporteer steeds in het verpleegplan (elektronisch) o Vul het pré en postoperatief blad correct en zorgvuldig in. 3.5 Administratief Opname en ontslag kunnen regelen. Aanvraag van onderzoeken in orde brengen. MVG-registratie (1 tot 15 maart, juni, september, december). Verpleegdossier correct en volledig invullen (elektronisch). 3.6 Werken met technische hulpmiddelen spuitpompen; infuuspompen; glucometer;
17 4 Verwachtingen 4.1 Algemene verwachtingen Neem je eigen leerproces in handen. Zorg dat je na een korte inwerkperiode inzicht krijgt in de werking van de dienst. Er wordt van je verwacht dat je zoveel mogelijk initiatief neemt tot vragen stellen en observeren. Je kan uitleg en advies vragen maar heb er wel begrip voor dat dit in crisissituaties niet altijd mogelijk is. Neem verantwoordelijkheid op eigen niveau. Tact, voorkomendheid, vriendelijkheid t.o.v. patiënten en familie is vanzelfsprekend. Natuurlijk en spontaan contact met alle leden van het team, met respect voor ieders werk. Toon betrouwbaarheid en verantwoordelijkheid. Respecteer het beroepsgeheim. Informeer je steeds goed alvorens een taak aan te vatten o Via dossier/ briefing o Er wordt van je verwacht dat je je verdiept in de voor de afdeling relevante ziektebeelden, behandelingen en onderzoeksmethoden. Leer zelfstandig te werken maar vraag tijdig om advies en toon hierbij organisatietalent en geef blijk van een vlotte aanpak. Leer mee te denken in moeilijke situaties. Neem Initiatief en blijf niet steeds wachten op aanwijzingen, breng eigen ideeën naar voor. Leer je observatievermogen verder te ontwikkelen. Wees stipt, gebruik een correcte taal, zorg voor een verzorgd uiterlijk. Tracht de vaardigheid te ontwikkelen om te leren omgaan met de beperkingen van de realiteit. Rapporteer correct, zowel schriftelijk als mondeling. 4.2 Specifieke verwachtingen Leren omgaan met patiënten en familie en het team Luisterbereidheid Kunnen omgaan met feedback Hygiëne o Persoonlijk hygiëne o Toedienen van correcte hygiënische zorgen in functie van de mogelijkheden van de patiënt Tijdens de maaltijden de nodige hulp bieden en de patiënt een goede houding geven om zijn maaltijd te benutten Zuurstof en aërosoltherapie o Het belang hiervan kennen en kunnen toepassen Aandacht hebben voor administratieve taken vb. correct invullen van verpleegdossiers Ook steeds mondeling rapporteren Tactvol zijn t.o.v. de patiënten, hun familie en het team Inzicht krijgen op de werkindeling Open staan voor verdere taken zoals de keuken, de opruim en het wegbrengen van stalen Specifieke technieken beheersen en kunnen toepassen Medicatie: o IV-medicatie en perfusies kunnen klaarmaken o Toezicht houden op inname van medicatie o Toezicht houden op het verloop van een infuustherapie en een transfusie Wondverzorging kennen en kunnen toepassen in de bestaande situatie De voorbereiding en nazorg van de verschillende onderzoeken nagaan
18 Nemen van initiatief o Uit zichzelf zien wat er moet gebeuren o Eigen werk goed kunnen organiseren o Het verpleegkundig werk weten aan te pakken Eigen verantwoordelijkheid kunnen dragen voor de uitgevoerde taken Zelfstandig de nodige zorgen kunnen uitvoeren o Het werk efficiënt kunnen organiseren o Leren fungeren als leider van een team o Verantwoordelijk voor totaalzorg bij een aantal patiënten Zich betrokken voelen bij de noden van een patiënt, zich verantwoordelijk weten voor de realisatie van die noden, zelf hulp bieden of hulp inroepen van deskundigen Een patiënt kunnen opnemen en wegwijs maken op de afdeling Een ontslag van een patiënt kunnen voorbereiden en uitvoeren Voorbereiding en nazorg bij bepaalde onderzoeken kennen en kunnen uitvoeren o Coloscopie o Gastroscopie o Bijwonen van onderzoeken o Puncties o Endoscopie o Bloedafname Transfusies Inzicht in multidisciplinaire samenwerking versterken Veel succes vanwege het hele team!