DE STATIE SAS VAN GENT OPENING: MAART 2013

DE STATIE SAS VAN GENT OPENING: MAART 2013

2 Ravelijn loopt op de grens van de oude wal ca. 1600 GLACISWEG SPOORLIJN TERNEUZEN ravelijn seniorencomplex 2 10 20 WESTDAM GENT CANADALAAN KERKHOFLAAN DE STATIE PAARDENVEST

DE STATIE SAS VAN GENT - ATELIER PRO 3 DE STATIE SAS VAN GENT Krimp biedt kansen In het hart van Sas van Gent staan op de grens van de oude vestingwerken het nieuwe multifunctionele gebouw De Statie en een seniorencomplex (5.917 m²). De MFA is een reactie op de veranderende demografische factoren in de regio. Naast een bibliotheek, diverse wijkvoorzieningen en een sportaccommodatie, biedt het complex onderdak aan twee basisscholen, een kinderdagverblijf, peuterspeelzaal, GGD-post en het wooncomplex met 23 seniorenappartementen. Het gebouw faciliteert maar liefst 15 sportclubs en 25 verenigingen. De MFA zal als verbindende factor dienen voor de Sassche gemeenschap van ca. 3600 inwoners die onderdeel uitmaakt van de gemeente Terneuzen. De MFA dient als een verbindende factor voor de gemeenschap. De bouw van het complex dat van start ging onder de naam Sociaal Maatschappelijk Hart, is een gezamenlijk initiatief van de gemeente Terneuzen en Woongoed Zeeuws Vlaanderen. De partijen hebben zich hard gemaakt om in het gebied ondanks een afnemende bevolking een optimaal voorzieningenniveau te bereiken. De oriënterende gebiedsvisie Renaissance van Sas van Gent door stedenbouwkundig ontwerpbureau Must waarin het DNA, de geschiedenis van Sas van Gent, werd geanalyseerd, heeft tot de plannen voor de MFA geleid. Uitgangspunt was een gebouw waar jong en oud elkaar gedurende de dag kunnen ontmoeten en waar het rijke verenigingsleven een waardig thuis krijgt. De onderlegger van de MFA en de seniorenwoningen is een langgerekt grillig gevormde kavel. De grenzen volgen gedeeltelijk de oude contouren van de stadswal die nu slechts nog geschetst wordt door groene hagen. Aan de overige zijden grenst de locatie aan een begraafplaats en bebouwing uit de 20er en 60er jaren met daarachter het goederenspoor. De oppervlakte van de kavel is groot voor Sassche begrippen en maakte het inpassen van het diverse programma in de Sassche schaal een belangrijk uitgangspunt. Het complex speelt in op schaalverfijning door middel van alzijdigheid en plasticiteit. Ingrepen zoals hoekverdraaiingen, overstekken en de afwisseling van vlakken met regelmatige raampartijen versus ramen van afwisselende grootte maken het onmogelijk het gebouw in één oogopslag te overzien. Daarentegen is het seniorencomplex dat met de Statie een dynamische compositie vormt, een kloek rechthoekig volume. Vanuit het Sassche centrum loopt een duidelijke route naar het nieuwe complex. Deze route loopt door tot in het centrale hart, het venster van het gebouwensemble, waarna de openbare ruimte letterlijk even geknepen wordt door het schuin geplaatste seniorencomplex. Eenmaal voorbij het complex opent de ruimte zich weer aan de Canadalaan. Het nieuw ontstane stadsplein verwordt op deze manier tot een doorlopende ruimte met verschillende belevingswerelden waardoor de grootte van het plein geen afbreuk doet aan een prettige en intieme schaalbeleving. Het venster is binnen doorgezet aan de hand van een transparante glazen plint. Hier beslaat het centrale hart twee bouwlagen waaraan verschillende voorzieningen grenzen. Het is sociaal gezien een belangrijk onderdeel van het complex, want de ruimte nodigt gebruikers en bezoekers uit tot ontmoeting, zien en gezien worden. Vanuit dit concept is er gestreefd naar een hoge mate van synergie. Want al tijdens het opstellen van het Programma van Eisen is veel onderzoek gedaan naar dubbelgebruik van ruimten en samenkomst van de verschillende bezoekersgroepen. Zo is de ontmoetingsruimte van het wijkcentrum gecombineerd met de leeszaal van de bibliotheek. Ook is hier de kantine voor de sporters gepositioneerd en is er een doorlopende ruimte ontstaan met plekken voor de verschillende gebruikers, waar in de twee scholen en het kinderdagverblijf een eigen plein, een eigen entree en een eigen centrale ruimte hebben. De vele doorkijkjes maken contact met de buren gemakkelijk. Als knipoog naar de prachtige lokale traditionele zwart geteerde boerenschuren in het gebied, bestaat de gevel van De Statie uit gepotdekselde, zwarte houten delen. De delen zijn ruw bezaagd. Dit geeft het gebouw een aardse, bijna oer-uitstraling waarin brede wit omkaderde raampartijen afwisselen met smalle verticale ramen om tegemoet te komen aan het concept van ontmoeten en samenzijn. Op een enkele plek steekt een erker uit. Het seniorencomplex complementeert door de lichte gemetselde steen en sluit hierdoor, gezien zijn woonfunctie, aan op de Sassche huizen. De balkons liggen pal zuid en verspringen zodat er sprake is van een prettige buur -afstand. Aan de galerijzijde zorgen verspringende kolommen voor enige beschutting.

4 Doorsnede AA 0 1m 5m 10m AA 1 6 C AA 2 7 4 5. 8 A 9 B 3 10 11 Begane grond 0 1m 5m 10m 12 13 14 A B D Eerste verdieping 0 1m 5m 10m

DE STATIE SAS VAN GENT - ATELIER PRO 5 De donkere kleur van de gevel contrasteert ook met het frisse lichte interieur. De meeste wanden zijn wit met uitzondering van enkele felle kleuraccenten in nissen in de gang en hier aansluitende ruimten. Op diverse plekken zijn brede zit -vensterbanken om op informele wijze het ontmoeten te stimuleren. Als finishing touch zijn er diverse houten elementen opgenomen in het gebouw, zoals de vloeren in de ontmoetingsruimte, de bibliotheek en de grote zaal, houten trappen in de scholen, houtenlatten lambriseringen in de grote en kleine zaal en de wandafwerkingen in de sporthal. Legenda A DE SASSE VAART B PRINS FREDERIK HENDRIKSCHOOL C BUITENSCHOOLSE OPVANG D KINDERDAGVERBLIJF PEUTERSPEELPLAATS 1 grote zaal 2 jeugdsoos 3 berging 4 valkuil 5 sporthal 6 ontmoetingsruimte 7 keuken 8 bibiotheek 9 speellokaal 10 patio kdv/pz 11 buiten berging 12 kleine zaal 13 biljart 14 jeugdzorg Sas van Gent heeft een Frisse Scholen niveau B-label wat inhoudt dat het binnenklimaat aan hogere kwaliteitseisen voldoet dan de norm is in leslokalen, speellokalen en andere educatieruimten. Om aan deze eisen te voldoen is er in eerste instantie gebruik gemaakt van passieve duurzaamheid, ook wel lowtech duurzaamheid. De Statie is bouwkundig en stedenbouwkundig zo ontworpen en gematerialiseerd dat de energiehuishouding en de beperking van het onderhoud optimaal is, en daardoor het leefklimaat binnen het gebouw goed is. Zo zijn de 3,2 meter hoge klaslokalen gepositioneerd op het noordwesten, zodat zoninstraling tijdens lesuren wordt vermeden en daglichttoetreding optimaal is. Een droogloop aan de zuidzijde zorgt ervoor dat de gevel beschaduwd is in de zomer. Daarbij is het gebouw extra geïsoleerd en houdt de thermische massa bij ventilatie de energie vast binnen het gebouw. Dit heeft geleid tot een minimum aan installaties in de vorm van PV-cellen op de woningen en dry-coolers op het dak van de MFA, in combinatie met een WKO en gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning. Opsomming belangrijkste maatregelen: gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning van 75% is toegepast (klasse B) de ventilatie is vraaggestuurd (klasse B) daglichttoetreding is optimaal (klasse B) daglichtafhankelijke regeling (klasse B) ventilatiecapaciteit voldoet aan klasse B kwaliteit van de toevoerlucht voldoet volledig aan het gestelde onder klasse B luchttemperatuur en luchtsnelheden volgens klasse B hoogte lokalen 3,2 meter De Statie valt onder een total engineering -opdracht, waarbij de adviseurs onder de coördinatie vielen van atelier PRO. Onze opdracht startte met het opstellen van een PVE. Na het ontwerpen van een VO, is er vervolgens aanbesteed op DO+, ter vervanging van traditioneel aanbesteden op Bestekniveau. Momenteel rondt atelier PRO de directievoering af. Interessante links: De stad Sas van Gent over haar rijke geschiedenis http://www.sasvangent.nl/historie/historie Krimp http://arch-lokaal.nl/wp-content/uploads/2011/08/media_downloads_arch_lokaal_nr79.pdf Krot of kans http://www.krotofkans.nl/ Prijsvraag bastion Sas van Gent http://www.pzc.nl/regio/zeeuws-vlaanderen/plan-voor-bastion-generaliteit-in-sas-van-gent-1.1925592

6 Periode 2009-2013 Adres Canadalaan 2, Sas van Gent Bruto oppervlakte 8220 m² (MFA: 5.917 m², woningen: 2.303 m²) Opdrachtgever Woongoed Zeeuws-Vlaanderen Architect atelier PRO Projectarchitect Dorte Kristensen en Pascale Leistra Interieurarchitect Pascale Leistra en Constanze Knüpling Projectleiding Ronald Peters Directievoering Ronald Peters Ontwerp buitenruimte Eline Keus Projectmedewerkers Arie van der Toorn, Bart van der Meer, Bas Woldman, Constanze Knüpling, Paul Vlaar, Thijs Klinkhamer Aannemer van Wijnen, Waalwijk adviseur akoestiek Cauberg Huygen constructeur imd Raadgevende Ingenieurs installatieadviseur Adviesbureau J. van Toorenburg Functies 2 scholen, sport, GGD- jeugdzorgkliniek, bibliotheek, wijkfuncties, jongerensoos, kinderdagverblijf en peuterspeelzaal, seniorenappartementen. Voorplein met zicht op de entree van de Statie

DE STATIE SAS VAN GENT - ATELIER PRO 7 Sassche bebouwingstypologie rondom de MFA aan de Westdam en Paardenvest De gevel van de MFA, met gepotdekselde, zwarte houten delen

8 Links boven en onder: het centrale hart, het venster tijdens de bouw vanuit Rechtsboven: de centrale entree van het seniorencomplex

DE STATIE SAS VAN GENT - ATELIER PRO 9 Kinderdagverblijf met gekleurde erker. Deze is te gebruiken als zitje wat de gevel een speelse twist geeft.

10 1e verdieping 0 1m 5m 10m 2 1 beganegrond 1 teampost 2 berging 0 1m 5m 10m Contrasterende gevels van senioren complex en de MFA definiëren het centrale plein het Venster

DE STATIE SAS VAN GENT - ATELIER PRO 11 Een levendig spel van kolommen in de gevel en droogloop Bijzondere hoekafwerking met spel tussen stuc en baksteen Balkons liggen verspreid over de gevel om burenpirvacy te garanderen

atelier PRO architekten Kerkhoflaan 11a 2585 JB Den Haag Postbus 85616 2508 CH Den Haag +31(0)70 3506900 info@atelierpro.nl www.atelierpro.nl