HANDLEIDING JOKER Handleiding voor de opmaak van een kind- en jongereneffectrapport (JoKER) 12.10.2017 cjm.vlaanderen.be
INHOUD 1 Vooraf... 3 2 Algemene situering... 4 2.1 Wat? 4 2.2 Waarom? 5 2.3 Wie? 5 2.4 Waarvoor? 6 2.5 Wanneer? 7 2.6 Formele vereisten Wie houdt toezicht? 7 3 JoKER-richtlijnen... 8 3.1 Gegevens van het advies 8 3.1.1 Gegevens van de regelgeving 8 3.2 Titel en fase 8 3.3 Samenvatting 8 3.4 Probleembeschrijving 8 3.5 Beleidsdoelstelling 10 3.6 Opties 10 3.7 Analyse van de effecten 10 3.7.1 Doelgroepen 10 3.7.2 Nulopties Gekozen beleidsmaatregel Alternatieve beleidsmaatregel 11 3.8 Vergelijking van de opties 12 3.9 Uitvoering 12 3.10 Administratieve kosten 12 3.11 Handhaving 12 3.12 Evaluatie 12 3.13 Consultatie 13 3.13.1 Interne consultatie 13 3.13.2 Externe, informele consultatie 13 3.14 Contactinformatie 13 3.15 Bijlagen 14 4 Nog vragen? Meer info nodig?... 14 pagina 2 van 14 Handleiding JoKER 12.10.2017
1 VOORAF Deze handleiding is bedoeld als hulpmiddel bij de uitwerking van een kind- en jongereneffectrapport (JoKER) binnen de Vlaamse overheid. Sinds 1997 bestaat de decretale verplichting tot opmaak van een kindeffectrapport bij voorontwerpen van decreet die het belang van personen jonger dan 18 jaar rechtstreeks raken. Bij decreet van 18 juli 2008 werd het kindeffectrapport (KER) uitgebreid tot een kind- en jongereneffectrapport (JoKER). Dit bleef ongewijzigd in het decreet van 20 januari 2012 houdende een vernieuwd jeugd- en kinderrechtenbeleid. Doel is om bij nieuwe regelgeving bewust na te gaan wat de impact daarvan is op kinderen en jongeren tot de leeftijd van 25 jaar. Wanneer een reguleringsimpactanalyse of kortweg RIA wordt opgemaakt, wordt het JoKER formeel geïntegreerd in de RIA, met één document als eindresultaat. Daarom wordt in deze handleiding ook verwezen naar de RIA-voorschriften. Ook wanneer geen RIA wordt opgemaakt maar alleen een JoKER, moet het RIA-sjabloon gebruikt worden en wel aan hand van deze handleiding. Ook wanneer er een JoKER niet verplicht is, kan deze handleiding gebruikt worden om de impact van een beleidsinitiatief op kinderen en jongeren in kaart te brengen. Voor meer uitleg over de toepassing van het JoKER kan u terecht bij het aanspreekpunt jeugd- en kinderrechtenbeleid van uw departement/ agentschap, het Departement Cultuur, Jeugd en Media of op de website http://www.sociaalcultureel.be/jeugd/vjkb_joker.aspx. Voor meer uitleg over de RIA kan u terecht bij het Departement Kanselarij en Bestuur of op de website https://overheid.vlaanderen.be/regelgeving. In deze handleiding geven we eerst een algemene situering. In een tweede deel bespreken we hoe het JoKER vorm krijgt aan de hand van de structuur van het RIA-sjabloon. We geven richtlijnen en illustreren met concrete voorbeelden. 12.10.2017 Handleiding JoKER pagina 3 van 14
2 ALGEMENE SITUERING 2.1 WAT? Het decreet van 20 januari 2012 houdende een vernieuwd jeugd- en kinderrechtenbeleid 1, verder het decreet van 2012, bepaalt in artikel 4, tweede en derde lid, het volgende: Het JoKER is een openbaar document dat ten minste de volgende informatie bevat: 1 een beschrijving van het effect van de voorgenomen beslissing op de situatie van het kind of de jongere; 2 een beschrijving van het effect op de situatie van het kind of de jongere zonder de voorgenomen beslissing; 3 alternatieven voor de voorgestelde beslissing, inzonderheid een beschrijving van de beoogde maatregelen om belangrijke nadelige gevolgen van de beslissing voor de situatie van het kind of de jongere te vermijden, te beperken en zo mogelijk te verhelpen. De Vlaamse Regering bepaalt de nadere regels voor de opmaak van dat rapport. Aldus het besluit van de Vlaamse Regering van 12 december 2008 2, verder het uitvoeringsbesluit, verstrekt de minister, bevoegd voor de coördinatie van de rechten van het kind, daartoe een methodiek. De minister heeft dat gedaan bij ministerieel besluit van 8 juni 2009. Daarbij heeft hij bepaald dat de methodiek voor de opmaak van een JoKER bestaat uit het RIA-sjabloon en de handleiding voor de opmaak van een JoKER. Voorliggende handleiding geeft uitvoering aan die bepaling. Het uitvoeringsbesluit bepaalt ook dat wanneer een RIA wordt gemaakt, het JoKER geïntegreerd wordt in deze RIA. Tengevolge van de omzendbrief VR 2014/13 van 14 maart 2014 betreffende de Regelgevingsagenda, reguleringsimpactanalyse en compensatieregel administratieve lasten werd beslist om de RIAuitzonderingen ook op het JoKER toe te passen. Dit kaderde in de doelstelling van de reguleringsimpactanalyse om de veelheid van toetsen over de Vlaamse regelgeving te stroomlijnen en zoveel mogelijk te integreren. Zodoende was het de bedoeling om het RIA-toepassingsgebied ook te laten gelden voor specifieke wetgevingstoetsen, zoals de armoedetoets (die werd ingevoerd door deze omzendbrief) de het decretaal opgelegde JoKER. Echter heeft de Raad van State in enkele recente adviezen geoordeeld dat van de geldende JoKERbepalingen niet kan afgeweken worden door een omzendbrief. Ook in het geval geen RIA voorhanden is, moet een JoKER worden opgesteld. 1 Voor de volledige tekst: http://www.sociaalcultureel.be/regelgeving/vlaamsjeugdbeleid_decreet.aspx 2 Uitvoeringsbesluit van de JoKER-bepaling van het decreet van 2008 waaraan het decreet van 2012 niets wijzigde. pagina 4 van 14 Handleiding JoKER 12.10.2017
2.2 WAAROM? Jeugd- en kinderrechtenbeleid omvat meerdere domeinen die ingrijpen op het leven van kinderen en jongeren. En om dergelijk integraal en inclusief beleid vorm te geven zijn er meerdere instrumenten ontwikkeld die decretaal verankerd zijn in het decreet van 20 januari 2012 houdende het voeren van een vernieuwd Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleid. Het JokER is er een van. Het decreet van 2012 definieert het jeugd- en kinderrechtenbeleid en de rechten van het kind in artikel 2 als volgt: Jeugd- en kinderrechtenbeleid: de integrale en geïntegreerde visie en de daarop gebaseerde en systematische en planmatige maatregelen van een overheid die een waarneembaar effect beogen op de jeugd, met bijzondere aandacht voor de rechten van het kind, als ethisch en wettelijk kader. Rechten van het kind: de rechten van het kind als de bepalingen en beginselen van het Verdrag inzake de Rechten van het Kind, aangenomen in New York op 20 november 1989, en in bijhorende facultatieve protocollen, zoals goedgekeurd door het Vlaams Parlement. Het JoKER draagt ook bij tot goede en kwaliteitsvolle regelgeving, zoals goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 7 november 2003. 2.3 WIE? De functioneel bevoegde minister en administratie zijn verantwoordelijk voor de opmaak van het JoKER. Binnen de functioneel bevoegde administratie wordt het aanspreekpunt Jeugd- en kinderrechtenbeleid erbij betrokken. De Vlaamse Regering heeft in alle departementen en agentschappen die van belang zijn voor kinderen en jongeren aanspreekpunten Jeugd- en Kinderrechtenbeleid aangeduid. Dit gebeurde in uitvoering van het decreet van 2012 dat in artikel 5, 1 hieromtrent het volgende bepaalt: De leidend ambtenaren van alle departementen en van de intern en extern verzelfstandigde agentschappen van de Vlaamse overheid die daartoe door de Vlaamse Regering zijn aangewezen, wijzen een ambtenaar aan als aanspreekpunt jeugd- en kinderrechtenbeleid. De aanspreekpunten jeugd- en kinderrechtenbeleid hebben als taak: 1 een bijdrage te leveren ter voorbereiding van het Vlaamse jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan; 2 te zorgen voor de monitoring en verslaggeving over de uitvoering van het Verdrag inzake de Rechten van het Kind en het Vlaamse jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan; 3 de effecten op kinderen en jongeren en hun rechten in te schatten van het beleid dat door hun departement of agentschap wordt voorbereid of uitgevoerd. 12.10.2017 Handleiding JoKER pagina 5 van 14
Indien gewenst kan ook, voorafgaand aan het formele advies, een beroep gedaan worden op het departement Cultuur, Jeugd en Media. Zie ook verder in deze handleiding onder JoKER-richtlijnen / Consultatie. 2.4 WAARVOOR? Het decreet van 20 januari 2012 bepaalt in artikel 4, eerste en derde lid, het volgende: Bij elk ontwerp van decreet dat wordt ingediend bij het Vlaams Parlement wordt een kind- en jongereneffectrapport, afgekort JoKER, gevoegd, als de voorgenomen beslissing op de situatie van het kind of de jongere gevoegd, als de voorgenomen beslissing het belang van personen jonger dan vijfentwintig jaar rechtstreeks raakt. De Vlaamse Regering bepaalt de nadere regels voor de opmaak van dat rapport. Formeel is het JoKER alleen verplicht voor ontwerpdecreten. Vallen dus niet onder het toepassingsgebied van JoKER: voorstellen van decreet (parlementair initiatief), besluiten van de Vlaamse Regering, ministeriële besluiten, omzendbrieven Voor JoKER is er sprake van rechtstreeks raken wanneer de geplande regelgeving een impact heeft op de leefwereld van personen jonger dan 25 jaar. Dit is vanzelfsprekend het geval wanneer kinderen en jongeren de doelgroep zijn (onderwijs, jeugdhulp ), maar wat niet mag vergeten worden is, dat zij ook belanghebbenden kunnen zijn zonder daarom de (enige) beoogde doelgroep van het beleidsvoornemen te zijn (rijopleiding, natuurbeheer ). Ook in deze gevallen raakt het beleidsvoornemen rechtstreeks het belang van kinderen en jongeren. Via het aanspreekpunt jeugd- en kinderrechtenbeleid kan een beroep gedaan worden op de reflectiegroep jeugd- en kinderrechtenbeleid. De reflectiegroep jeugd- en kinderrechtenbeleid is een overlegplatform van de aanspreekpunten jeugd- en kinderrechtenbeleid en vertegenwoordigers van jeugd- en kinderrechtenorganisaties. Het doel van de reflectiegroep jeugd- en kinderrechtenbeleid is over het jeugd- en kinderrechtenbeleid te reflecteren, het te evalueren en het te voeden. Binnen de reflectiegroep zal gekeken worden naar de strategische lijnen van het Vlaamse jeugd- en kinderrechtenbeleid en wordt aan visieontwikkeling gedaan. Aldus is het de plek bij uitstek om inhoudelijke ontwikkelingen, de stand van zaken van bepaalde dossiers, decreetaanpassingen te bespreken. Via de regelgevingsagenda bij de beleidsnota/ beleidsbrief kan tijdig ingeschat worden voor welke geplande decretale initiatieven een JoKER zal moeten gemaakt worden. pagina 6 van 14 Handleiding JoKER 12.10.2017
2.5 WANNEER? Volgens het uitvoeringsbesluit kan een voorontwerp van decreet waarvoor de JoKER-verplichting geldt door de Vlaamse Regering enkel worden goedgekeurd als het vergezeld is van een JoKER dat is opgesteld overeenkomstig de bepalingen van het decreet. Dit wil zeggen dat bij de eerste principiële goedkeuring door de regering het JoKER moet toegevoegd worden aan het dossier. Zie in dit verband het stroomschema regelgeving: https://overheid.vlaanderen.be/stroomschema. 2.6 FORMELE VEREISTEN WIE HOUDT TOEZICHT? Aldus het uitvoeringsbesluit ziet de minister, bevoegd voor de coördinatie van de rechten van het kind, toe op de naleving van de kind- en jongereneffectrapportageverplichting. In concreto is dat de Vlaamse minister van Jeugd binnen de Vlaamse Regering. In de Omzendbrief VR/2014/4 van 9 mei 2014 betreffende de wetgevingstechniek, met name 300-305 is bepaald dat de afdeling Jeugd advies geeft over het JoKER. Om dit en de andere in de omzendbrief vermelde adviezen te bekomen, hoeft men maar één aanvraag in te dienen, nl. per e-mail naar wetgevingsadvies@vlaanderen.be. We verwezen al naar adviezen van de Raad van State waar deze van oordeel was dat van de geldende JoKER-bepalingen niet kan afgeweken worden door de RIA-omzendbrief. Ook in het geval geen RIA voorhanden is, moet een JoKER worden opgesteld. Het ging onder meer over decreten m.b.t. onderwijs, welzijn, bepalingen tot begeleiding van de begroting 2017 Het JoKER wordt, geïntegreerd in de RIA als deze werd opgemaakt, toegevoegd aan het regelgevingsdossier dat aan het Vlaams Parlement en de adviesraden bezorgd wordt. Het staat hen vrij om op te volgen of het JoKER, indien nodig, werd opgemaakt alsook gebruik te maken van de informatie die erin terug te vinden is. Zo worden er regelmatig schriftelijke vragen gesteld over het JoKER. Ook kan verwezen worden naar adviezen van het Kinderrechtencommissariaat en de Vlaamse Jeugdraad. 12.10.2017 Handleiding JoKER pagina 7 van 14
3 JOKER-RICHTLIJNEN 3.1 GEGEVENS VAN HET ADVIES 3.1.1 Gegevens van de regelgeving Vermeld of het document (ook) een JoKER betreft. Doe dit alleszins als dit ook zo is opgenomen in de regelgevingsagenda en/ of als in de regelgevingsagenda opgenomen werd dat effecten op jongeren te verwachten zijn. In het kader van het JoKER-advies wordt bij elke RIA die een ontwerpdecreet betreft, nagekeken of er rechtstreekse effecten op kinderen en jongeren (jonger dan 25 jaar) te verwachten zijn. Daartoe zal op de eerste plaats een beroep gedaan worden op de informatie die in de rest van de RIA aanwezig is, informatie die in principe moet volstaan, dan wel eventueel het ontwerpdecreet zelf en de bijhorende memorie van toelichting raadplegen. Met een goede effectanalyse wordt daarbij gekozen voor een brede invulling van het begrip rechtstreeks. Het beleidsvoornemen kan ook rechtstreeks effecten hebben op kinderen en jongeren ook al richt het ontwerpdecreet zich niet op de eerste plaats tot hen (zie boven onder: situering/ waarvoor). Ook als het een besluit van de Vlaamse Regering is, kan men ervoor kiezen toch een JoKER op te maken/ te integreren in de RIA omwille van de manifeste effecten op kinderen en jongeren (preventieve gezinsondersteuning, lokale kinderarmoedebestrijding, vergunning en subsidiëring kinderopvang baby s en peuters ) 3.2 TITEL EN FASE Geen criteria vanuit JoKER. 3.3 SAMENVATTING Vermeld de effecten op kinderen, jongeren en hun organisaties op in de samenvatting. 3.4 PROBLEEMBESCHRIJVING Sta bij de beschrijving van de geschetste problematiek stil bij de effecten op kinderen en jongeren: Onderbouw met kwantitatieve inschattingen Zijn er deelproblematieken die bepaalde kinderen en jongeren meer raken dan andere? pagina 8 van 14 Handleiding JoKER 12.10.2017
Houd er rekening mee dat het kind, de jongere niet bestaat. Er zijn baby s, peuters, kleuters, lagereschoolkinderen, tieners, adolescenten, jongvolwassenen maar ook jongens/ meisjes, kinderen en jongeren die leven in armoeden met een handicap, van vreemde afkomst, zonder papieren, met een specifieke religieuze overtuiging, Roma alsook kinderen en jongeren met een combinatie van deze achterstellingsmechanismen. Dat maakt dat kinderen en jongeren, zoals volwassenen, een zeer diverse groep zijn. In dit verband kan verwezen worden naar het non-discriminatiebeginsel uit het Kinderrechtenverdrag (art. 2 VRK). Dit is het principe dat alle rechten uit dit verdrag van toepassing zijn op alle kinderen zonder enige uitzondering en de verplichting van de staat om kinderen tegen om het even welke vorm van discriminatie te beschermen. De staat mag dit beginsel niet schenden en moet ook positieve acties ondernemen om de naleving ervan te waarborgen. Werd er bij de beschrijving van de juridische context rekening gehouden met bindende bepalingen uit mensenrechtenverdragen, Europese richtlijnen, samenwerkingsakkoorden, federale en Vlaamse regelgeving die van belang zijn voor kinderen en jongeren? Werd er bij de beschrijving van de politieke context verwezen naar Vlaamse, federale, nationale, Europese en/ of internationale (bindende) afspraken op het vlak van jeugd en kinderrechten: Vlaams: Vlaamse regelgeving met waarborgen voor kinderen en jongeren (vb.: decreet rechtspositie minderjarige integrale jeugdhulp); engagementen die binnen de Vlaamse context zijn aangegaan om de positie van kinderen en jongeren te versterken, zoals daar zijn, het Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan (JKP), het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding (VAPA) of andere transversale plannen waarin verwezen wordt naar kinderen en jongeren Federaal: federale regelgeving met effecten op kinderen, jongeren en hun organisaties (vb.: wet patiëntenrechten) Nationaal: nationale engagementen die binnen de Belgische context zijn aangegaan om de positie van kinderen en jongeren te versterken, zoals nationale actieplannen Europees: Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), Europees Sociaal Handvest, EU-agenda voor de Rechten van het Kind, kader voor Europese samenwerking in jeugdzaken, Strategie kinderrechten van de Raad van Europa Internationaal: VN-Verdrag inzake de Rechten van het Kind, slotbeschouwingen van het Comité voor de Rechten van het Kind ten aanzien van België (laatste in 2010), algemene commentaren van het kinderrechtencomité, andere verdragen en aanbevelingen die verwijzen naar kinderen en jongeren Voorbeeld Bij de 15-24-jarigen vormen verkeersongevallen de belangrijkste doodsoorzaak. Bijna 1 op 3 jongeren van deze groep jongeren sterft ten gevolge van een verkeersongeval. Deze cijfers onderstrepen het belang dat vanuit verkeersveiligheid aan jongeren geschonken dient te worden. Als we de mortaliteitsgraad ten gevolge van verkeersongevallen bij de jongeren vergelijken op Europees niveau, dan valt op dat België slecht scoort, met een mortaliteitsgraad die meer dan dubbel zo hoog is dan in de best presterende landen (Nederland en Verenigd Koninkrijk). Wanneer we de leeftijd beschouwen, zien we 12.10.2017 Handleiding JoKER pagina 9 van 14
een duidelijke stijging van het aantal dodelijke en zwaargewonde verkeersslachtoffers bij jongeren vanaf een leeftijd van 16 jaar. Dit betreft dan ook de leeftijd waarop in eerste instantie bromfietsen en daarna personenwagens voor de eerste keer in gebruik worden genomen. Voor de mannen zien we een grote piek op de leeftijd van 16-26 jaar, met duidelijke uitschieters op de leeftijd van 19-21 jaar. Bij de vrouwen zien we eveneens een piek vanaf 16 jaar, die loopt tot ongeveer 25 jaar. Jonge autobestuurders blijven met andere woorden een belangrijke risicogroep in het verkeer, goed voor 5,3 verkeersdoden en 516 gewonden per 100.000 inwoners. Ter vergelijking: het gemiddelde voor alle autobestuurders samen bedraagt 2,2 verkeersdoden en 247 gewonden per 100.000 inwoners (cijfers 2013). Per hoofd van de bevolking tellen jonge autobestuurders dus meer dan dubbel zoveel verkeersdoden en gewonden dan het gemiddelde voor alle autobestuurders samen. (uit: JoKER bij het Voorontwerp van decreet houdende het terugkommoment in het kader van de rijopleiding categorie B). 3.5 BELEIDSDOELSTELLING Beschrijf niet alleen algemene maar vooral specifieke of operationele doelstellingen die gelinkt zijn aan maatschappelijke problemen die relevant zijn voor kinderen, jongeren en hun organisaties. Doe dat in SMART-termen (Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realistisch, Tijdgebonden). 3.6 OPTIES Vermeld tenminste twee alternatieve, relevante, vergelijkbare, realistische beleidsopties, en eventueel implementatieopties, die andere relevante effecten kunnen hebben op het gedrag van kinderen, jongeren en hun organisaties. Vermeld opties die onderzocht werden of zullen worden in overleg met kinderen en jongeren en hun organisaties. Doe ook niet het onmogelijke. Als er geen andere opties te vinden zijn die relevant, vergelijkbaar of realistisch zijn, beperk je dan tot de gekozen optie. 3.7 ANALYSE VAN DE EFFECTEN 3.7.1 Doelgroepen Beschrijf kinderen en jongeren als doelgroep. Bij de beschrijving van de doelgroepen kunt u de Quick Scan-tabel voor duurzame ontwikkeling als leidraad gebruiken. Zorg dat u zeker de doelgroepen die u in de regelgevingsagenda hebt opgenomen, mee opneemt. Ga na of kinderen en jongeren en/ of hun organisaties gevolgen ondervinden van de beoogde maatregel. pagina 10 van 14 Handleiding JoKER 12.10.2017
Beschrijf in welke hoedanigheid. Weet dat hét kind of dé jongere niet bestaat. Maak, zo mogelijk, voldoende subcategorieën (vb: van de burgers, het maatschappelijk middenveld): baby s, peuters, kleuters, lagereschoolkinderen, tieners, adolescenten, jongvolwassenen maar ook jongens/ meisjes, kinderen en jongeren die leven in armoede, met een handicap, van vreemde afkomst, zonder papieren, met een specifieke religieuze overtuiging, Roma alsook kinderen en jongeren met een combinatie van deze achterstellingsmechanismen. Binnen een gezin zijn de belangen van kinderen niet noodzakelijk gelijk aan die van hun ouders, die hun eerste opvoedingsverantwoordelijken zijn. De belangen van individuele kinderen en jongeren kunnen verschillend zijn van degene die actief zij in het kader van een jeugdvereniging. Eenmaal binnen de schoolcontext zullen de belangen van de leerlingen dan weer vak verschillen van die van leerkrachten en directie. Voorbeelden Uit de RIA voor het ontwerpdecreet werk- en zorgtrajecten blijkt dat jongeren beneden de 25 jaar amper 8,5% van de doelroep uitmaken. Bij de trajecten voor personen in armoede ligt dit met bijna 20% gevoelig hoger. De RIA bij het ontwerp van decreet houdende wijziging van het decreet van 20 januari 2012 houdende een vernieuwd jeugd- en kinderrechtenbeleid onderscheidt volgende doelgroepen: 1/ Jongeren vanaf 15 jaar (die beroep doen op aanbod aan vormingsprogramma s), 2/ Verenigingen die kadervormingsprogramma s organiseren, 3/ Gemeenten: als subsidieverstrekker (cf. subsidiereglementen) en organisator van jeugdwerk bv. speelpleinwerking), 4/ Kinderen (die begeleid worden) en 5/ de afdeling Jeugd. Kinderen worden afzonderlijk als doelgroep of betrokkene opgenomen omdat ook zij bepaalde effecten kunnen ondervinden, die mogelijks verschillend zijn van de effecten op de gezinnen. Aantal kinderen in de kinderopvang baby s en peuters (huidige voorschoolse kinderopvang): 95.519 (uit de RIA s bij de BVR s vergunning kinderopvang baby s en peuters en subsidiëring kinderopvang baby s en peuters). Tabel met overzicht van de doelgroep en betrokkenen mét een inschatting van de aantallen van scholen, kinderopvang, jeugdverblijfcentra (RIA bij het ontwerpdecreet en besluit duurzaam gebruik van pesticiden voor niet land- en tuinbouwactiviteiten). 3.7.2 Nulopties Gekozen beleidsmaatregel Alternatieve beleidsmaatregel Beschrijf bij de gekozen en alternatieve optie(s) voor dezelfde (sub)doelgroepen als in de nuloptie de belangrijkste effecten. Geef kwantitatieve gegevens. Werd voor de analyse van de effecten beroep gedaan op wetenschappelijk statistisch, juridisch correcte informatie over kinderen en jongeren? Toets aan de bepalingen en beginselen uit het Kinderrechtenverdrag (http://www.sociaalcultureel.be/jeugd/kinderrecht_verdrag.aspx) De vier grote beginselen van het Kinderrechtenverdrag zijn: 1. non-discriminatie 2. belang van het kind is de eerste overweging 12.10.2017 Handleiding JoKER pagina 11 van 14
3. recht op leven, overleven en ontwikkeling 4. recht om gehoord te worden in aangelegenheden die het kind aanbelangen. Besteed ook aandacht aan de effecten op jongeren van 18 tot en met 24 jaar. Voorbeeld In het belang van alle kinderen is het noodzakelijk om het contact met pesticiden zo beperkt mogelijk te houden. (RIA bij het ontwerpdecreet en besluit duurzaam gebruik van pesticiden voor niet land- en tuinbouwactiviteiten). 3.8 VERGELIJKING VAN DE OPTIES Breng in beeld welke besluiten kunnen getrokken worden bij de vergelijking van de opties wat betreft de effecten op kinderen, jongeren en hun organisaties. Geef ze een plaats bij de beslissingscriteria om te komen tot de finale beslissing die in verhouding staat tot de impact van de beslissing op hen. Vanaf 3.9 Uitvoering geeft u in het RIA-sjabloon enkel de informatie voor de door u gekozen optie. 3.9 UITVOERING Beschrijf hoe bij de uitvoering (hoe en wanneer, beheerskosten, budgettaire kosten ) rekening zal gehouden met de effecten op kinderen en jongeren? Zullen voor kinderen en jongeren positieve effecten behouden blijven? Zullen voor kinderen en jongeren negatieve effecten gecompenseerd worden? 3.10 ADMINISTRATIEVE KOSTEN Beschrijf hier ook de administratieve kosten voor kinderen, jongeren én hun verenigingen. 3.11 HANDHAVING Beschrijf hoe het toezicht op de naleving van bepalingen met effecten op kinderen en jongeren zal gebeuren. Zal dit gebeuren door een inspectiedienst? Welke? Werden er sancties voorzien? Werden afspraken gemaakt met het Kinderrechtencommissariaat? 3.12 EVALUATIE Beschrijf hoe de effecten op kinderen en jongeren zullen gemonitord worden. Overweeg de invoering van een ex-post evaluatie. pagina 12 van 14 Handleiding JoKER 12.10.2017
Vermeld wanneer en hoe er bij een ex-post evaluatie zal rekening gehouden worden met de effecten op kinderen en jongeren. Voorbeeld Om de vijf jaar dient de Vlaamse Regering bij het Vlaams Parlement een rapport in over de evaluatie van dit decreet (artikel 105 van het decreet betreffende de integrale jeugdhulp van 12 juli 2013). 3.13 CONSULTATIE 3.13.1 Interne consultatie Betrek het aanspreekpunt jeugd- en kinderrechtenbeleid van jouw eigen departement/ agentschap. Betrek andere relevante entiteiten. Betrek hun aanspreekpunten jeugd- en kinderrechtenbeleid. Beschrijf kort waarover het overleg ging (uitgebreider verslag kan toegevoegd worden als bijlage). In welke mate werd ermee rekening gehouden. 3.13.2 Externe, informele consultatie (Ter voorbereiding van de eerste principiële goedkeuring dor de Vlaamse Regering) Raadpleeg jeugd- en kinderrechtenorganisaties zoals de Ambrassade, de Vlaamse Jeugdraad, het Kinderrechtencommissariaat, het Kenniscentrum Kinderrechten (KEKI), de Kinderrechtencoalitie, het Jeugdonderzoeksplatform (JOP), de Vereniging Vlaamse Jeugddiensten (VVJ), UNICEF België. Beschrijf kort waarover het overleg ging (uitgebreider verslag kan toegevoegd worden als bijlage) en in welke mate ermee werd rekening gehouden. Voorbeelden Kind en Gezin raadpleegde het Kinderrechtencommissariaat en de Kinderrechtencoalitie en antwoordde op hun adviezen (uit de RIA s bij de BVR s vergunning kinderopvang baby s en peuters en subsidiëring kinderopvang baby s en peuters). Ter voorbereiding van het voorontwerp van decreet betreffende het jeugddelinquentierecht werd een Omgevingsanalyse uitgevoerd door een consortium bestaande uit: Katholieke Universiteit Leuven (KUL), Vrije Universiteit Brussel (VUB), Universiteit Gent (Ugent) en het Kenniscentrum Kinderrechten (KeKi) en werd in een vroeg stadium in overleg gegaan met vertegenwoordigers van mensen in armoede. 3.14 CONTACTINFORMATIE Vermeld hier de contactpersoon in dit dossier. 12.10.2017 Handleiding JoKER pagina 13 van 14
3.15 BIJLAGEN Voeg interessante documenten als bijlage toe: verslagen overlegmomenten, effectmeting die al gebeurde in een ander kader, bijvoorbeeld voor de Europese Commissie. 4 NOG VRAGEN? MEER INFO NODIG? Joost Van Haelst Departement Cultuur, Jeugd en Media @: joost.vanhaelst@cjsm.vlaanderen.be T 02 553 33 73 http://www.sociaalcultureel.be/jeugd/vjkb_joker.aspx pagina 14 van 14 Handleiding JoKER 12.10.2017