LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN

LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008 2013 gemeente Hove

LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN HOVE Goedgekeurd door de OCMW- raad op 11 december 2007 en op de gemeenteraad op 17 december 2007 1

Inhoud 1. Inleiding op het lokaal sociaal beleid... p. 4 1.1. Wettelijk kader p. 4 1.2. Werkafspraken OCMW gemeente... p. 5 1.3. Coördinatiestructuur.. p. 5 2. Ontwerpproces.. p. 6 2.1. Een geïntegreerd lokaal sociaal beleidsplan. p. 6 2.1.1. Wat betekent een geïntegreerd beleid voor Hove?... p. 6 2.1.2. Afstemming sectorale plannen... p. 6 2.2. Procesomschrijving... p. 6 2.3. Betrokkenheid van lokale dienstverleners en bevolking. p. 7 2.4. Ontwikkelingen t.a.v. stappenplan 2006-2007.. p. 7 3. Sociaal Huis. p. 8 3.1. Algemeen uitgangspunt. p. 8 3.2. Eigen diensten gemeente OCMW in het Sociaal Huis. p. 8 3.3. Samenwerking met externe diensten. p. 9 4. Geïntegreerde visie lokaal sociaal beleid... p. 10 4.1. Doel: een sterk sociaal beleid in alle beleidsdomeinen... p. 10 4.2. De relatie tot de burger in het sociale beleid. p. 10 4.3. Prioriteiten voor het lokaal sociaal beleid... p. 10 4.4. Uitvoering van het lokaal sociaal beleid in het Sociaal Huis... p. 11 4.5. Basisprincipes bij de sociale dienstverlening OCMW gemeente p. 11 5. Omgevingsanalyse.. p. 13 5.1. Bestuurlijke gegevens... p. 13 5.2. Demografisch profiel...... p. 14 5.2.1. Bevolkingsomvang en -dichtheid.... p. 14 5.2.2. Loop van de bevolking..... p. 15 5.2.3. Samenstelling van de bevolking. p. 16 5.2.4. Belangrijkste bevindingen uit de demografische analyse.. p. 20 5.3. Omgevingsanalyse per thema..... p. 21 5.3.1 Werken..... p. 21 5.3.1.1. Visie op Werken... p. 21 5.3.1.2. Kwantitatieve omgevingsanalyse.... p. 21 2

5.3.1.3. Kwalitatieve omgevingsanalyse... p. 28 5.3.2. Zorg en Gezondheid.... p. 29 5.3.2.1. Visie op Zorg en Gezondheid p. 29 5.3.2.2. Kwantitatieve omgevingsanalyse... p. 30 5.3.2.3. Kwalitatieve omgevingsanalyse.. p. 39 5.3.3. Wonen... p. 40 5.3.3.1. Visie op Wonen p. 40 5.3.3.2. Kwantitatieve omgevingsanalyse... p. 41 5.3.3.3. Kwalitatieve omgevingsanalyse.. p. 43 5.3.4. Individuele Maatschappelijke Dienstverlening...... p. 45 5.3.4.1. Visie op Individuele Maatschappelijke Dienstverlening p. 45 5.3.4.2. Kwantitatieve omgevingsanalyse... p. 45 5.3.4.3. Kwalitatieve omgevingsanalyse.. p. 49 6. Meerjarenplan. p. 51 7. Blik op de toekomst. p. 58 Bijlagen p. 59 Sociale conjunctuurbarometer Hove Ouderenbeleidsplan Beleidsplan buitenschoolse kinderopvang Beleidsnota wonen in Hove 3

Hoofdstuk 1: Inleiding op het Lokaal Sociaal Beleid 1.1. Wettelijk kader Volgens art. 3 van het Vlaams Decreet lokaal sociaal beleid van 19 maart 2004 is het lokaal sociaal beleid het geheel van beleidsbepalingen en acties van lokaal bestuur en van lokale actoren, met het oog op het garanderen van de toegang van de burger tot de rechten, vastgelegd in art. 23 en art. 24 3 van de Grondwet. Deze rechten zijn: - het recht op arbeid - het recht op sociale zekerheid - het recht op een behoorlijke huisvesting - het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu - het recht op culturele en maatschappelijk ontplooiing - het recht op onderwijs Op beleidsniveau legt het decreet aan het lokaal bestuur de verplichting op een lokaal sociaal beleidsplan op te stellen. Artikel 4 van het decreet omschrijft een aantal elementen die in het lokaal sociaal beleidsplan aan bod moeten komen: 1) een omgevingsanalyse 2) een geïntegreerde visie op het lokaal sociaal beleid 3) een meerjarenplan met betrekking tot de gewenste acties en inzet van lokale middelen 4) de taakverdeling en werkafspraken tussen de gemeente en het OCMW met betrekking tot de uitvoering van het meerjarenplan en de coördinerende rol van het lokaal bestuur 5) een beschrijving van de wijze waarop de bevolking en lokale actoren bij de voorbereiding van het beleidsplan betrokken werden en bij de uitvoering en de voortgang van het beleidsplan en van het lokaal sociaal beleid zullen betrokken worden. 6) ontwikkelingen tov het vorige LSB-plan 7) sectorale planverplichtingen Timing: Het decreet LSB (lokaal sociaal beleid) legt aan de gemeente en het OCMW op om één gezamenlijk lokaal sociaal beleidsplan op te maken. Dit lokaal sociaal beleidsplan moet worden opgemaakt in het eerste jaar van de nieuwe legislatuur en goedgekeurd voor 31 december van dat jaar. Het beleidsplan slaat op de periode 2008-2013 en moet na drie jaar geëvalueerd en bijgestuurd worden. Het beleidsplan moet achtereenvolgens worden goedgekeurd door de Raad voor Maatschappelijk Welzijn en de Gemeenteraad en onmiddellijk na goedkeuring ter kennisgeving aan de Vlaamse Regering bezorgd worden. 4

1.2. Werkafspraken OCMW - gemeente In de uitvoering van het lokale sociaal beleid neemt (grosso modo) de gemeente eerder op, wat gericht is op de algemene bevolking, terwijl het OCMW zich eerder focust op specifieke doelgroepen met bijzondere aandacht voor de meer kwetsbare en individuele behoeften. Hoe gemeente en OCMW hun samenwerking organiseren, staat uitgebreid beschreven in hoofdstuk 3. 1.3. Coördinatiestructuur GEMEENTERAAD RAAD VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN LOKAAL WELZIJNSOVERLEG REDACTIECOMITE 1) De gemeente- en OCMW-raad: volgens het decreet betreffende het LSB moet het beleidsplan worden goedgekeurd door de OCMW- Raad en vervolgens door de Gemeenteraad. 2) Het Lokaal Welzijnsoverleg: heeft een gemengde samenstelling van mandatarissen, ambtenaren en lokale actoren. Zo zijn volgende diensten/instellingen vertegenwoordigd: Gemeenteraad, OCMW- Raad, sociale dienst OCMW, dienstencentrum OCMW, dienst voor senioren en gezondheid gemeente, jeugddienst gemeente, PWA, huisartsen Hove, Dienst voor onthaalgezinnen, politie zone HEKLA, Ziekenzorg Hove, woon- en zorgcentrum Cantershof, Lokaal Gezondheidsoverleg LOGO Pr.A.A.M. 3) Het redactiecomité: heeft een coördinerende rol en zorgt voor de inhoudelijke voorbereiding van het lokaal sociaal beleidsplan. De werkgroep bestaat uit: - Rob Van den Audenaerde (OCMW- secretaris) - Gerda Vos (senioren- en gezondheidsconsulent) - Kathy Van Cauwenbergh (preventiewerkster OCMW) 5

Hoofdstuk 2: Ontwerpproces 2.1. Een geïntegreerd lokaal sociaal beleidsplan 2.1.1. Een geïntegreerd beleid Volgens het decreet is het lokaal sociaal beleidsplan een geïntegreerd beleidsplan. Dit betekent dat het plan niet alleen de verschillende beleidsdomeinen (op basis van de grondrechten) moet omvatten, maar ook voor de verschillende doelgroepen moet gelden. 2.1.2. Afstemming sectorale plannen Voor bepaalde beleidsdomeinen en bepaalde doelgroepen worden de beleidskeuzes voor de komende 6 jaar beschreven in een afzonderlijk plan. Zo worden het Ouderenbeleidsplan en het Beleidsplan Buitenschoolse Kinderopvang, integraal toegevoegd aan dit Lokaal Sociaal Beleidsplan. Het Jeugdbeleidsplan tekent het jeugdbeleid uit voor de komende 3 jaar en zal ongetwijfeld ook impact hebben op het lokaal sociaal beleid. Het lokale bestuur zal een aantal deelaspecten van het sociale beleid verder uitdiepen. Zo werd al een beleidsnota wonen in Hove opgemaakt en goedgekeurd. Deze beleidsnota zet het gemeentelijke woonbeleid uiteen met een duidelijke taakverdeling tussen gemeente en OCMW. 2.2. Procesomschrijving Einde 2007 wordt elk bestuur in Vlaanderen geacht om een plan in te dienen bij de Vlaamse overheid betreffende het Lokaal Sociaal Beleid in de gemeente. In dat plan dient, op basis van een omgevingsanalyse, te worden aangegeven welke strategische en operationele doelstellingen het lokaal bestuur zal vooropstellen de komende jaren. De bedoeling van de opmaak van een omgevingsanalyse is een goed beeld te schetsen van de huidige sociale situatie in Hove. Om dit beeld te verkrijgen wordt ook stilgestaan bij de vroegere situatie en wordt ook vooruitgekeken naar de te verwachten toekomstige situatie. Tegelijkertijd worden naast vergelijkingen in de tijd daar waar mogelijk ook vergelijkingen gemaakt in de ruimte (regio, provincie, Vlaanderen ). Een omgevingsanalyse dient ook voldoende maatschappelijk draagvlak te hebben. Vanuit dit opzicht werd er voor gekozen om naast de medewerkers van gemeente en OCMW, ook beroep te doen op de ervaring en kennis van de bevolking. De omgevingsanalyse dient om de beleidsmakers en de raden te ondersteunen en inspireren bij het maken van strategische beleidskeuzes op sociaal vlak. Bovendien werd er een lokaal welzijnsoverleg opgericht, waar vertegenwoordigers van OCMW en gemeente, maar ook andere sociale partners in Hove aan kunnen deelnemen. 6

2.3. Betrokkenheid van lokale dienstverleners en bevolking Er werd voor de opmaak van de analyse vertrokken van objectieve statistische gegevens. Deze gegevens werden vervolgens aangevuld met kwalitatieve gegevens namelijk meningen van enerzijds professionelen en anderzijds burgers als ervaringsdeskundigen. Om de burgers maximaal bij de opmaak van dit plan te betrekken, werden er vier thema-avonden georganiseerd. Tijdens deze avonden kregen de Hovenaars uitgebreid de kans om hun mening, als individu of als vertegenwoordiger van een vereniging, kenbaar te maken. 1 ste thema-avond 13 februari 2006: Wonen 2 de thema-avond 23 februari 2006: Gezondheid 3 de thema-avond 6 maart 2006: Werken 4 de thema-avond 13 maart 2006: Welzijn en informatie In juli 2006 kregen alle personeelsleden van OCMW en gemeente Hove een bevraging over het lokaal sociaal beleid in de bus. In deze vragenlijst konden zij hun mening kwijt over het sociaal beleid in onze gemeente. Wat vindt men belangrijk in Hove, wat leeft er bij de mensen, waar is er nood aan? Waar kan in de toekomst nog extra aan gewerkt worden? Maar ook de sterke punten komen uitgebreid aan bod. Uiteindelijk werkten 13 mensen mee aan deze bevraging. 2.4. Ontwikkelingen t.a.v. stappenplan 2006-2007 Het stappenplan 2006-2007 was een handleiding ter voorbereiding van het huidige sociaal beleidsplan. Niet voor niets werd het het plan van het plan genoemd. Het was bedoeld als leidraad. Het tijdspad dat voorzien werd in het stappenplan werd aangehouden. Vanuit het stappenplan groeide het huidige beleidsplan. 7

Hoofdstuk 3: Sociaal Huis 3.1. Algemeen uitgangspunt In de gemeente Hove, een niet verstedelijkte gemeente aan de rand van Antwerpen, is de sociale kaart niet uitgebreid. Er zijn geen of nauwelijks ankerpunten van sociale diensten die wel in (groot)steden te vinden zijn (b.v. drughulpverlening, opvoedingsondersteuning, crisisopvang, ). In deze context moet het sociaal huis zich profileren als hét aanspreekpunt voor elke Hovenaar die een vraag heeft m.b.t. psycho- sociale dienstverlening, in de ruimste betekenis. Het sociaal huis zal de hulp- of informatievrager dan ofwel - zelf helpen via de eigen diensten aanwezig in het sociaal huis - actief en gericht doorverwijzen naar de gepaste dienstverlening 3.2. Eigen diensten gemeente OCMW in het Sociaal Huis Er wordt geopteerd voor een virtueel sociaal huis, of een netwerk van dienstverlening met zowel OCMW als gemeente als ingangspoort. Op die manier moet de cliënt altijd bij de juiste dienst terechtkomen en moet de interne doorverwijzing efficiënt en effectief gebeuren. Het sociaal huis is een coherent geheel van dienstverlening aan de bevolking, dat zowel op het vlak van informatieverstrekking, advisering, begeleiding, ondersteuning en hulpverlening tegemoet komt aan de sociale noden en behoeften van zowel groepen als individuele burgers. Organisatorisch vertaalt zich dat als een netwerk van partners, privé en openbaar, waarbinnen het OCMW samen met het gemeentebestuur de regierol opnemen, en ook de effectieve uitvoering van de hogervermelde dienstverlening op een toegankelijke wijze verzekeren, dit met bijzondere aandacht voor de kwetsbaren in onze lokale samenleving. De gemeentediensten zichten zich hierbij in eerste instantie tot de algemene bevolking, waar het OCMW zich eerder op kwetsbare groepen, gezinnen en personen richt. Zoals in het Hoofdstuk Dienstverlening wordt benadrukt, is elke medewerker van beide openbare instanties ertoe gehouden, optimaal samen te werken, de activiteit op elkaar af te stemmen, personen met specifieke behoeften in het belang van de betrokkene - naar elkaar door te verwijzen, en relevante informatie op collegiale wijze te delen, alsook partners privé en openbaar waar nuttig bij deze werking te betrekken. 8

3.3. Samenwerking met externe diensten Het sociaal huis moet ook plaats kunnen bieden aan externe diensten als ankerpunt in Hove. Zo kunnen niet-gedecentraliseerde diensten een zitdag hebben in het sociale huis. Verder moet het sociaal huis ook overleg tussen verschillende relevante diensten/organisaties/verenigingen mogelijk maken en stimuleren. We denken hierbij b.v. aan het ter beschikking stellen van vergaderruimte, ook buiten de kantooruren. 9

Hoofdstuk 4: Geïntegreerde visie lokaal sociaal beleid 4.1. Doel: een sterk sociaal beleid in alle beleidsdomeinen We streven naar een open samenleving, solidair ingesteld, waar Gemeente en OCMW een actieve en op elkaar afgestemde rol spelen in het verbeteren van de kwaliteit van het samenleven, en in het ondersteunen en bevorderen van een waardig bestaan van zijn/haar ingezetenen. Deze rol hoeft niet te betekenen, dat Gemeente en / of OCMW altijd zelf organisator zijn, eventueel kunnen zij een regierol opnemen. We gaan ervan uit, dat niet alleen het sociale beleid sterk moet staan, maar dat het hele beleid sociaal dient te zijn. Met andere woorden dat er een sterke sociale drijfveer en component aanwezig is in alle beleidsdomeinen, zowel ruimtelijke ordening (plaats en kwaliteit van wonen en leefomgeving), tewerkstelling als financieel beleid (fiscaal beleid, maar ook investeringsbeleid). 4.2. De relatie tot de burger in het sociale beleid emancipatorisch : de burger draagt ( maximaal ) eigen verantwoordelijkheid gericht op maximale autonomie van de burger, die wordt ondersteund waar en wanneer nodig de burger kent zijn rechten en plichten en wordt daarover correct geïnformeerd de burger heeft recht op persoonlijke én sociale ontwikkeling in een solidaire en tolerante gemeenschap de openbare actoren zijn verplicht te functionere n met een optimale efficiëntie, en leggen daarover publiek verantwoording af de openbare actoren en de burgers hebben en manif esteren respect voor elkaar. 4.3. Prioriteiten voor het lokaal sociaal beleid Het lokale sociaal beleid manifesteert zich en bepaalt prioriteiten op volgende beleidsdomeinen: huisvesting tewerkstelling/activering gezondheid integratie / deelname aan de samenleving ontwikkeling welzijn financiën veiligheid 10

4.4. De uitvoering van het lokaal sociaal beleid in het Sociaal Huis De uitvoering van het lokale sociaal beleid voltrekt zich vooral in de operationele relatie tot de burger via het Sociaal Huis : Dit virtuele Sociaal Huis zal zich vanuit zowel Gemeente als OCMW ontplooien, en laagdrempelig invulling geven aan een sociale dienstverlening in de brede zin; het omvat een informatie-, loket- en verwijswerking. Het Sociaal Huis biedt volgende functies : efficiënte preventie ( bvb juridisch advies, gezo ndheidsinitiatieven, ) kwalitatieve dienstverlening ( bvb sociale hulpve rlening, ) respectvolle begeleiding ( bvb arbeidstraject, wo oncoaching, ) organiseren van een kader voor activiteiten en di ensten ( bvb dienstencentrum, ) regiefunctie : actoren verzamelen en stimuleren ( bvb vrijwilligerswerk ) Het Sociaal Huis dient kansen te benutten om sociale netwerking te bevorderen, maximale toegankelijkheid na te streven en mogelijk zelfs vindplaatsgericht te werken, kortom om de drempel te verlagen en vraag en aanbod dichter bij mekaar te krijgen. 4.5. Basisprincipes bij de sociale dienstverlening OCMW gemeente situatie en basisprincipe: Vanuit de kleinschaligheid en de specificiteit van de gemeente zijn er in Hove weinig eerstelijnsdiensten voor psycho-sociale hulpverlening aanwezig, dit in tegenstelling tot stedelijke centra, waar gespecialiseerde centra kunnen ingaan op elk specifiek probleem. Het OCMW van Hove kan derhalve niet anders, dan een grote diversiteit aan hulpvragen effectief ( te kunnen ) beantwoorden. Het OCMW moet zich dus ontwikkelen als een eerstelijnsdienst, waar mensen met alle vragen over psychologische, sociale en ook materiële hulpverlening terecht kunnen. Voor verdere hulp kan het OCMW samen met de Gemeentediensten - dan zelf instaan, hetzij gericht verwijzen; in vele gevallen zal er een combinatie zijn van beide. Teneinde 1) beleidsmatig de grote lijnen te trekken mbt uitvoering van dienstverlening 2) voor de eigen medewerkers duidelijkheid te geven over wat er aan inzet wordt verwacht 3) criteria op te maken mbt effectief optreden Zo kan aan de bevolking een overzicht geboden worden, op welke wijze het OCMW / de Gemeente diensten ter beschikking kan en wil stellen en worden er een aantal principes/vuistregels mbt dienstverlening geëxpliciteerd. welke opstelling: Opstelling: beschikbaar zijn voor de burger en die burger ook bereiken: in verhouding tot de ingezette middelen dient sociale dienstverlening niet alleen optimaal 11

beschikbaar (openingsuren) en toegankelijk (bereikbaar gelegen) te zijn, maar dient het aanbod ook voldoende bekend te zijn. Dit vraagt inspanningen om 1) de informatie te verspreiden op een manier dat ze de bevolking effectief bereikt 2) risico- of kwetsbare groepen gerichte (verstaanbare) informatie te verstrekken, ook preventief 3) cliënten of burgers op de hoogte brengen van de diensten waarop zij beroep kunnen doen en onder welke voorwaarden dit gebeurt welke methodiek en kwaliteiten, hoe gaan we tewer k? - alert en effectief ingaan op signalen van precaire situaties, door informatie te verstrekken over mogelijke steun, hulp of begeleiding ( door het OCMW of door andere instanties of diensten ), ook als de betrokkenen geen vraag in die zin hebben gesteld - ten allen tijde correcte, volledige en voor de ( potentiële ) cliënt/aanvrager verstaanbare informatie verstrekken; uiteraard zal deze informatie ook bekend zijn bij potentiële verwijzers - pro-actief : alle middelen worden optimaal ingezet, niet alleen om problemen op te lossen of te remediëren, maar ook om problemen te vermijden en/of erger te voorkomen - toeleidend: indien en wanneer het OCMW zelf niet bij machte en/of goed geplaatst is om passende of voldoende gespecialiseerde steun / hulp / begeleiding te verlenen, wordt verwezen naar een daartoe optimaal geplaatste instantie - op maat: rekening houdend met en aangepast aan de unieke en complexe situatie van elk individu of gezin(ssysteem ) en zij / hun behoeften - kwalitatief: over de kwaliteit van de dienstverlening dienen afspraken gemaakt, waarbij zowel benchmarking als bestaande kwaliteitsstandaarden kunnen worden gehanteerd. - de kwaliteit van de dienstverlening mag niet afhankelijk zijn van de dienstverlener. welke houding nemen onze medewerkers hierin aan t egenover de burger/cliënt? - respectvol - emanciperend ( en zelfredzaam ) - stabiliserend ( bvb crisis mee oplossen, maar ook leren vermijden ) - langere termijn ( niet alleen ad hoc oplossen ) - integraal / omvattend - collegiaal / collaboratief - netwerkend met partners zowel binnen als buiten de Gemeente - empathisch 12

Hoofdstuk 5: Omgevingsanalyse In wat volgt geven we een overzicht van de resultaten van zowel de kwantitatieve omgevingsanalyse, als van de bevraging van het gemeentepersoneel en de themaavonden voor de bevolking. 5.1. Bestuurlijke gegevens Kanton- arrondissement- provincie Kanton: Kontich Gerechtelijk arrondissement Antwerpen Administratief arrondissement Antwerpen Provincie Antwerpen Gemeentebestuur Adres: Geelhandlaan 1, 2540 Hove Telefoon: 03/460 33 30 Fax: 03/454 02 88 Samenstelling: Burgemeester: Luc Vuylsteke de Laps CD&V Schepenen: Jo Ampe Hove Beweegt Els Nelen-Pauwels CD&V Hilde Van Driessche Hove Beweegt Jan Goorden Hove Beweegt Raadsleden : Monique Van Reeth-Stevens CD&V Chris Schwagten Vlaams Kartel Ann Van Put Hove Beweegt Jos Peeters CD&V Diederik Van den Driessche Hove Beweegt Goedele Breyne ph 7- Positief Hove Guy Wollants ph 7- Positief Hove Mieke D Hondt Hove Beweegt Filip Lecoutre CD&V Diane Tinnemans Open VLD Jan Wouters ph 7 Positief Hove Dave Van den Bergh ph 7 Positief Hove Thomas De Boe Open VLD Luc Van den Weygaert Vlaams Kartel Gemeentesecretaris: Paul Vos 13

OCMW-bestuur Adres: Esdoorn 4a, 2540 Hove Telefoon: 03/460 10 80 Fax: 03/460 10 81 Samenstelling: Raad voor Maatschappelijk Welzijn: Voorzitter: Gie Goyvaerts Hove Beweegt Raadsleden: Hélène De Boe-Ariën Open VLD Nelly D haene-bellens Hove Beweegt Ingrid Van den Brande CD&V Marc De Cleene ph 7 Positief Hove Machteld Hofmans ph 7 Positief Hove Els Marinus CD&V Erik Pollefliet CD&V Greet Van Ingelghem Hove Beweegt OCMW-secretaris: Rob Van den Audenaerde 5.2. Demografisch profiel Hieronder vindt u een aantal basisgegevens terug van de bevolking in de gemeente Hove. 5.2.1. Bevolkingsomvang en -dichtheid Omvang Aantal inwoners op 01-01-2007: 8 299, waarvan 4 243 vrouwen en 4 056 mannen Dichtheid Totale oppervlakte: 599 ha Bevolkingsdichtheid (aantal inwoners per km²) in 2006: 1388 In de ranglijst van 70 gemeenten van de provincie Antwerpen staat Hove op de 66 ste plaats voor de oppervlakte, op de 64 ste voor het aantal inwoners en op de 9 de voor de bevolkingsdichtheid. In de ranglijst van 308 gemeenten van het Vlaams Gewest staat Hove op de 299 ste plaats voor de oppervlakte, op de 249 ste plaats voor het aantal inwoners en op de 17 de voor de bevolkingsdichtheid. (Bron: FOD Economie, statistiek en economische informatie; Kerncijfers voor gemeente Hove (oktober 2006)) 14

5.2.2. Loop van de bevolking Bevolkingsaangroei Onderstaande tabel toont ons een kentering sinds het jaar 2000 namelijk een lichte daling van het aantal inwoners. Dit in tegenstelling tot de jaren voor 2000, waar er telkens een gestage aangroei van de bevolking was waar te nemen. In 2004 en 2005 zet de stijgende trend zich echter terug voort. Tabel: Evolutie van de bevolking (1925 2006) Jaartal Aantal inwoners 1925 2.333 1950 4.001 1975 6.664 1977 6.722 1980 7.196 1985 7.547 1990 7.863 1995 8.267 1999 8.306 2000 8.277 2001 8.261 2002 8.162 2003 8.156 2004 8.178 2005 8.307 2006 8.299 Evolutie van de bevolking 10000 8000 6000 4000 2000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Totaal Mannen Vrouwen 15

Tabel: Evolutie van de natuurlijke bevolkingsaangroei Jaartal Geboorten Sterften Natuurlijke aangroei 1980 80 47 + 33 1985 82 61 + 21 1990 76 63 + 13 1995 66 83-17 1998 68 69-1 1999 78 71 +7 2000 55 82-27 2001 57 74-17 2002 60 93-33 2003 69 77-8 2004 55 70-15 2005 65 67-2 2006 63 76-13 De laatste jaren (vanaf 2000) zijn er in Hove meer overlijdens dan geboorten, met een negatieve bevolkingsaangroei als gevolg. 5.2.3. Samenstelling van de bevolking Bevolking naar leeftijd Tabel: Totale bevolking naar leeftijd (1 januari 2005) Absoluut aantal Hove Procentuele verdeling Hove Procentuele verdeling Vlaanderen Procentuele verdeling Provincie Antwerpen 0-19 jarigen 1 969 24,08% 22,22% 22,46% 20-39 jarigen 1 751 21,41% 26,24% 26,27% 40-59 jarigen 2 536 31,01% 28,74% 28,59% 60-79 jarigen 1 560 19,08% 18,58% 18,35% 80+ jarigen 361 4,41% 4,21% 4,30% leeftijd bevolking 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 0-19 20-39 40-59 60-79 80+ 16

Tabel: Samenstelling van de bevolking 1 januari 2000 1januari 2006 Aantal % van het totaal Aantal % van het totaal Totale bevolking 8 306 100,0% 8 307 100,0% < 20 jaar 2 225 26,8 1 986 23,9 >=20 en <= 64 4 738 57,0 4 811 57,9 65 jaar en + 1 343 16,2 1 510 18,2 Mannen totaal 4 040 100,0% 4 071 100,0% < 20 jaar 1 109 27,5 1 027 25,2 >=20 en <= 64 2 350 58,2 2 378 58,4 65 jaar en + 581 14,4 666 16,4 Vrouwen totaal 4 266 100,0% 4 236 100,0% < 20 jaar 1 116 26,2 959 22,6 >=20 en <= 64 2 388 56,0 2 433 57,4 65 jaar en + 762 17,9 844 19,9 Gemiddele leeftijd 39 41 (Bron: FOD Economie, statistiek en economische informatie; Kerncijfers voor gemeente Hove (oktober 2006)) De grijze druk is de verhouding (in %) van de bevolking op pensioenleeftijd tot de bevolking op actieve leeftijd. Het is dus een goede indicator voor de vergrijzing van de bevolking. Grijze druk in Hove 1995: 37,33 Grijze druk in Hove 2005: 44,81 Grijze druk in Hove 2015: 59,57 Uit boven- en onderstaande gegevens kunnen we afleiden dat de vergrijzing zich de komende jaren duidelijk zal verder zetten. Vlaanderen: 41,46 Prov. Antwerpen (mediaan): 39,29 Essen Hoogstraten Kalmthout Wuustwezel Baarle-Hertog Ravels Merksplas 25,79-33,00 33,01-36,00 36,01-39,29 39,30-41,46 41,47-45,00 45,01-51,83 Bornem Sint-Amands Rijkevorsel Stabroek Kapellen Brecht Arendonk Turnhou t Oud-Turnhout Beerse Brasschaat Malle Vosselaar Retie Antwerpen Schoten Schilde Zoersel Lille Kasterlee Dessel Wijnegem Zwijnd recht Vorselaar Zandhoven Wommelgem Borsbeek Ranst Grobbendonk Mortsel Boecho ut Herentals Olen Geel Edegem Nijlen Hemiksem Hove Herenthout Aartselaar Schelle Kontich Lint Me erhout Lier Niel Berlaar Westerlo Boom Duffel Rumst Heist-op-den -Berg Laakdal Hulshout Puurs Willebroek Sint-Katelijne-Waver Putte Herselt Mol Balen Me chelen Bonheiden Grijze druk (2005) 17

Vlaanderen: 49,90 Prov. Antwerpen (mediaan): 49,73 Essen Hoogstraten Kalmthout Wuustwezel Baarle-Hertog Ravels Rijkevorsel Merksplas 39,49-45,00 45,01-47,50 Stabroek Kapellen Brasschaat Brecht Malle Arendonk Turnhout Oud-Turnhout Beerse Vosselaar Mol 47,51-49,90 49,91-55,00 55,01-62,71 Bornem Sint-Amands Antwerpen Schoten Schil de Zwijndrecht Wijnegem Wommelgem Borsbeek Ranst Mortsel Boechout Edegem Hemiksem Hove Aartselaar Schelle Kontich Lint Lier Niel Boom Rumst Duffel Puurs Willebroek Sint-Katelijne-Waver Zoersel Lille Kasterlee Vorselaar Zandhoven Grobbendonk Herentals Ol en Geel Nijl en Herenthout Berlaar Westerlo Heist-op-den-Berg Laakdal Hulshout Putte Herselt Retie Dessel Meerhout Bal en Mechelen Bonheiden Grijze druk (2015) Aandeel (%) leeftijdsgroepen (20 jaar) 35 30 25 20 15 10 5 0 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 Jaar 0-19 jarigen 20-39 jarigen 40-59 jarigen 60-79 jarigen 80+ jarigen (Bron: Provincie Antwerpen, dienst Welzijn) 18

Bevolking naar gezinssamenstelling Tabel: Aantal huishoudens 2000 2006 Aantal % van het totaal Aantal % van het totaal Alleenstaande mannen 234 8,0 254 8,5 Alleenstaande vrouwen 363 12,4 387 12,9 Huishoudens van 2 903 30,8 984 32,9 Huishoudens van 3 480 16,4 471 15,8 Huishouden van 4 531 18,1 515 17,2 Huishoudens van 5 319 10,9 288 9,6 Huishoudens van 6 78 2,7 69 2,3 Huishoudens van 7 16 0,5 13 0,4 Huishoudens van 8 7 0,2 5 0,2 Collectieve huishoudens 2 0,1 4 0,1 Totaal huishoudens 2 933 100,0% 2 990 100,0% (Bron: FOD Economie, statistiek en economische informatie; Kerncijfers voor gemeente Hove (oktober 2006)) Vooral gezinnen met tienerkinderen zijn meer in Hove vertegenwoordigd dan elders in het arrondissement. 25- tot 35- jarigen zijn dan weer sterk ondervertegenwoordigd. Onderstaande kaart geeft het aantal huishoudens weer met geringere bestaanszekerheid. De alleenstaanden en eenoudergezinnen worden in het wetenschappelijk onderzoek zo genoemd omdat zij meer risico lopen op financiële problemen. Vlaanderen: 36,21 Prov. Antwerpen (mediaan): 29,66 Essen Hoogstraten Kalmthout Wuustwezel Baarle-Hertog Ravels 23,45-26,00 26,01-28,00 28,01-29,66 29,67-32,36 Stabroek Kap elle n Brasschaat Brecht Merksplas Rijkevorsel Arend on k Turnh out Oud-Turnhout Beerse Malle Vossel aar Mol 32,37-36,21 36,22-44,00 44,01-54,47 Bornem Sint-Amands Antwerpen Schoten Schil de Wijnegem Zwijndrecht Wommelgem Borsbeek Ranst Mortsel Boechout Edegem Hemiksem Hove Aartselaa r Schelle Kontich Lint Lie r Niel Boom Rumst Duffel Puurs Willebroek Sint-Katelijne-Wave r Zoe rsel Lille Kasterlee Vorselaar Zandhoven Grobbendonk Herentals Olen Geel Nijlen Herenthout Berlaar We sterlo Heist-op-d en-berg Laakda l Hulshout Putte Herselt Retie Dessel Me erhout Balen Me chelen Bonheiden Alleenstaanden en éénoudergezinnen: percentage huishoudens (1 jan 2004) 19

Bevolking naar nationaliteit Volgende tabel schets de evolutie van de bevolking naar nationaliteit. Tabel: Evolutie van de bevolking naar nationaliteit Jaartal Belgen Alle vreemdelingen % vreemdelingen tov totale bevolking 1981 7261 158 2,18 1982 7431 171 2,31 1983 7443 162 2,18 1984 7461 167 2,24 1985 7547 139 1,77 1986 7664 138 1,80 1987 7699 138 1,80 1988 7767 142 1,83 1989 7816 146 1,87 1990 7863 147 1,87 1991 8096 144 1,78 1992 8117 152 1,88 1993 8126 143 1,76 1994 8187 136 1,67 1995 8267 146 1,77 1996 8159 126 1,50 1997 8245 146 1,70 1998 8184 160 1,90 1999 8141 165 2,00 2000 8121 156 1,90 2001 8119 142 1,70 2002 8017 145 1,80 2003 8026 129 1,60 2004 8042 136 1,70 De overgrote meerderheid van de vreemdelingen zijn EG-onderdanen. In 2004 waren van de 136 vreemdelingen 95 afkomstig uit een land van de EG. In het arrondissement Antwerpen bedroeg in 2004 het percentage vreemdelingen in de totale bevolking 8,2%. In vergelijking hiermee ligt het aantal vreemdelingen in Hove (1,7% in 2004) bijzonder laag. 5.2.4. Belangrijkste bevindingen uit de demografische analyse Hove heeft een opvallend oude populatie. In de nabije toekomst zal het aantal 80+ers opmerkelijk stijgen. Nu telt Hove 361 80-plussers. In 2015 zal dat oplopen tot 568. Dit is maal 1,6. Op 1 januari 2005 was de leeftijdsgroep 20-39-jarigen opvallend klein in Hove: slechts 21,41% van de inwoners van Hove was tussen 20 en 39 jaar, t.o.v. 26,24% in Vlaanderen. De combinatie van deze vaststelling maakt dat de grijze druk (verhouding van mensen op pensioenleeftijd t.o.v. actieve leeftijd) in Hove groot is: in 2005 44,81% in 2015 59,57%. 20

5.3. Analyse per thema 5.3.1. Werken 5.3.1.1. Visie op Werken Binnen het thema werken staat voor het lokaal bestuur van Hove het uitbouwen van een actief tewerkstellings- en opleidingsbeleid centraal. Via begeleiding, informatie en een goede samenwerking tussen betrokken actoren hoopt men meer mensen aan het werk te helpen. Bovendien wil men vooral aandacht besteden aan de kansarme werklozen. De kansarmoedeproblematiek hangt nauw samen met de werkloosheidsgraad in een regio. Langdurig werklozen en kansarmen kunnen via sociale tewerkstelling en opleidingen opnieuw uitzicht krijgen op tewerkstelling op de reguliere arbeidsmarkt. Ook een goed georganiseerde en bloeiende vrijwilligerswerking is één van de beleidsprioriteiten in Hove. Door zowel het verstrekken van informatie als het ondersteunen en begeleiden van organisaties en vrijwilligers hoopt men dit te realiseren. 5.3.1.2. Kwantitatieve omgevingsanalyse Inkomen Tabel: Totaal aantal belastingaangiften naar inkomstencategorieën: INKOMEN 2000 2001 2002 2003 Totaal aantal belastingaangiften naar inkomenscategorieën TOTAAL 3 711 3 732 3 782 4 285-10 000 euro 476 446 499 875 10 000 -< 20 000 euro 1 078 1 072 1 037 1 127 20 000 -< 30 000 euro 746 749 768 774 30 000 -< 40 000 euro 418 403 400 422 40 000 -< 50 000 euro 301 320 318 309 (Bron: statistische fiche Hove) 50 000 euro en meer 692 742 760 778 21

Tabel: Percentage belastingaangiften naar inkomenscategorieën (2003) in Hove en arrondissement Antwerpen INKOMENS Percentage belastingaangiften naar inkomenscategorieën TOTAAL Hove Arr. Antwerpen 100,0% 100,0% - 10 000 euro 20,4% 18,9% 10 000 -< 20 000 euro 26,3% 34,6% 20 000 -< 30 000 euro 18,1% 21,0% 30 000 -< 40 000 euro 9,8% 9,9% 40 000 -< 50 000 euro 7,2% 6,1% (Bron: www.provant.be) 50 000 euro en meer 18,2% 9,5% Opmerkelijk is dat volgens de belastingaangiften de hogere inkomenscategorieën sterker vertegenwoordigd zijn in Hove dan in de rest van het arrondissement Antwerpen. Er mag besloten worden dat Hove een gemeente is met meer begoede inwoners. Vlaanderen: 19551 Prov. Antwerpen (mediaan): 20052 Essen Hoogstraten Kalmthout Wuustwezel Baarle-Hertog Ravels Rijkevorsel Merksplas 15813,00-18000,00 18000,01-18800,00 Stabroek Kapellen Brasschaat Brecht Malle Turnhout Oud-Turnhout Beerse Vossel aar Arendonk Mol 18800,01-19551,00 19551,01-20052,00 20052,01-21200,00 21200,01-23000,00 23000,01-25798,00 Bornem Sint-Amands Antwerpen Schoten Schil de Zwij ndrecht Wijnegem Wommelgem Borsbeek Ranst Mortsel Boechout Edegem Hemiksem Hove Aartselaar Schelle Kontich Lint Lier Niel Boom Rumst Duffel Puurs Willebroek Sint-Katelijne-Waver Zoersel Lille Kasterlee Vorselaar Zandhoven Grobbendonk Herentals Olen Geel Nijl en Herenthout Berlaar Westerlo Heist-op-den-Berg Laakdal Hulshout Putte Herselt Retie Dessel Meer hout Balen Mechelen Bonheiden Gemiddeld inkomen per verbruikseenheid (2002) 22

Werkloosheid Tabel: Werkloosheidsgraad binnen enkele gemeenten van regio Antwerpen/Boom 1 6 1 4 1 2 1 0 8 6 4 2 0 Vlaanderen Aartselaar Boechout Borsbeek Hove Lint Ranst Schoten Wommelgem (Bron: www.vdab.be) Niet werkende werkzoekenden, in procent van de 18-64 jarigen (juni) 12,0 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Jaar HOVE Vlaanderen Mediaan Provincie (Bron: Provincie Antwerpen, Dienst Welzijn) 23

Werkloosheidsgraad >1 jaar (juni) 8,0 7,5 7,0 6,5 6,0 5,5 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Jaar HOVE Vlaanderen Mediaan Provincie (Bron: Provincie Antwerpen, Dienst Welzijn) % niet werkende werkzoekenden bij 18-24 jarigen (juni) 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Jaar HOVE Vlaanderen Mediaan Provincie (Bron: Provincie Antwerpen, Dienst Welzijn) 24

Gegevens PWA Hove 2005-2006 Totaal ingeschreven werklozen op 31 december 2005 Code J Ambtshalve ingeschreven werkloze die prioriteit vraagt Code K Ambtshalve ingeschreven werkloze die prioriteit vraagt maar die niet voor het PWA wil werken Code L Vrijwillig ingeschreven werkloze Code M Werkzoekende die bestaansminimum genieten VROUWEN MANNEN CODE J 13 9 CODE K 7 11 CODE L 6 7 TOTAAL 26 27 Totaal ingeschreven WKLZ op 31 dec 2005 30 25 20 15 VROUWEN MANNEN 10 5 0 CODE J CODE K CODE L TOTAAL Totaal ingeschreven werklozen op 31 december 2006 VROUWEN MANNEN CODE J 16 8 CODE K 10 13 CODE L 5 7 TOTAAL 31 28 25

Totaal ingeschreven WKLZ op 31 dec 2006 35 30 25 20 15 VROUWEN MANNEN 10 5 0 CODE J CODE K CODE L TOTAAL Gepresteerde uren per activiteit 2005 Activiteit Code Uren Procent Gemengde activiteit code 10 174 4% Huishoudelijke activiteit code 11 709 16% Klein tuinonderhoud code 12 847 19% Kinderopvang Code 13 49 1% Activiteit. voor plaatselijke besturen code 20 1628 37% Activiteit voor onderwijsinstellingen code 30 676 15% Activiteit voor VZW's + opleidingen code 40 0 0% Tuinbouw code 60 348 8% TOTAAL 4431 100% 26

Gepresteerde uren per activiteit 4% 0% 8% code 10 16% 15% code 11 code 12 code 13 code 20 19% code 30 37% 1% code 40 code 60 Gepresteerde uren per activiteit 2006 Activiteit Code Uren Procent Gemengde Activiteit code 10 183 3% Huishoudelijke activiteit code 11 350 7% Klein tuinonderhoud code 12 839 16% Kinderopvang code 13 38 1% Klusjes en - verzorgen dieren code 15 27 1% Act. voor Plaatselijke Besturen code 20 1847 34% Act. voor Onderwijsinstellingen code 30 978 18% Act. voor VZW's + opleidingen code 40 40 1% Tuinbouw code 60 1014 19% TOTAAL: 5316 100% Gepresteerde uren per activiteit 1% 18% 19% 3% 7% 34% 16% 1% 1% code 10 code 11 code 12 code 13 code 15 code 20 code 30 code 40 code 60 27

Belangrijkste bevindingen uit de kwantitatieve omgevingsanalyse Wat betreft inkomen kan worden gezegd dat Hove, in vergelijking met alle inwoners van het arrondissement Antwerpen, opvallend meer begoede inwoners heeft Het aantal werklozen ligt lager dan gemiddeld in Vlaanderen. 5.3.1.3. Kwalitatieve omgevingsanalyse Bevindingen personeelsbevraging De nadruk wordt gelegd op de sociale dimensie van werken nl. niet alleen inkomen verwerven, maar door middel van arbeid geven mensen ook zin aan hun leven, hebben ze het gevoel iets te betekenen in de maatschappij. Hieruit leidt men volgende belangrijke actiepunten af: 1) Begeleiden Begeleiden en ondersteunen van mensen bij het zoeken en behouden van werk (o.a. gepaste opvang voorzien). Dit met speciale aandacht voor kwetsbare groepen als ouderen, jongeren, kansarmen, alleenstaanden, gehandicapten. 2) Informeren Het lokaal bestuur dient een contactpersoon te zijn, een meldpunt te vormen voor de Hovenaars en vooral aandacht te besteden aan het degelijk informeren over bestaande diensten. 3) Samenwerking Verbeteren van samenwerking tussen bestaande diensten (PWA, werkwinkel, VDAB, dienstencheques, ) Samenvatting van de opvallende trends uit de thema-avonden Tewerkstelling stimuleren door te zoeken naar andere samenwerkingsvormen, bv. met de privé. Het kader creëren voor de uitbouw van een goede vrijwilligerswerking Onderzoeken van de mogelijkheden tot oprichting van een dienstenonderneming 28

5.3.2. Zorg en gezondheid 5.3.2.1. Visie op Zorg en Gezondheid Het lokale bestuur, gemeentebestuur en OCMW, beschouwt het als één van haar taken om een preventief gezondheidsbeleid te voeren. Zo willen wij onze bevolking op de hoogte houden van belangrijke gezondheidsinformatie, willen we campagnes die door de hogere overheid georganiseerd worden mee ondersteunen enz. Maar we willen meer. We willen als lokaal bestuur zelf het preventiebeleid en de gezondheidspromotie op gemeentelijk niveau verder uitbouwen en eigen initiatieven ontwikkelen op maat van de lokale bevolking. Het lokale bestuur kan en wil dit niet alleen doen. Contacten met eerste-lijn-werkers en netwerkvorming zijn onontbeerlijk om een gedragen preventief gezondheidsbeleid op te zetten. Zij zijn immers als geen ander op de hoogte van wat er leeft binnen de gemeente, wat de concrete noden zijn. Bovendien moeten gezondheidsacties steeds getoetst worden aan de nieuwste medische en wetenschappelijke inzichten terzake. Reeds jaren bestond de Werkgroep Gezondheidsbeleid, een werkgroep die aan bovenstaande behoefte tegemoet kwam. De werkgroep was echter aan vernieuwing toe en bij de start van de nieuwe legislatuur werd een bevraging gedaan bij alle eerste-lijn-werkers met de vraag of zij wensten mee te werken aan het uitstippelen van een lokaal gezondheidsbeleid. Zo ontstond het Lokaal Gezondheidsoverleg, een overleg met flexibele structuur en samengesteld uit lokale actoren vanuit verscheiden disciplines en uit vertegenwoordigers van medische en paramedische beroepen. De politieke verantwoordelijken van zowel gemeentebestuur als OCMW zijn afgevaardigd, nl. door de burgemeester en de OCMW-voorzitter en het overleg wordt logistiek ondersteund door ambtenaren van gemeente en OCMW, nl. de senioren- en gezondheidsconsulente, de OCMW-secretaris en de preventiewerkster. Opdracht van dit overleg is om de bevolking te informeren over gezondheidsthema s en risico s en om campagnes die door de hogere overheid gevoerd worden, lokaal te ondersteunen. Maar, het overleg wil meer, het wil zelf het preventiebeleid en de gezondheidspromotie op gemeentelijk niveau verder uitbouwen en eigen initiatieven ontwikkelen op maat van de lokale bevolking. Het overleg wil dit doen in nauwe samenwerking met het Logo. De 6 gezondheidsdoelstellingen van het Logo zijn ook de gezondheidsdoelstellingen van het lokale gezondheidsoverleg. 29

In het meerjarenplan wordt aangegeven hoe deze gezondheidsdoelstellingen worden vertaald in lokale en concrete acties, en dit gespreid over de komende 6 jaar. Hove heeft een opvallend oude populatie. In de nabije toekomst zal het aantal 80+ers opmerkelijk stijgen. Nu telt Hove 361 80-plussers. In 2015 zal dat oplopen tot 568. Dit is maal 1,6. Ouderen verdienen de expliciete aandacht binnen het lokale beleid. Dit wordt verder uitgewerkt in het ouderenbeleidsplan. In het lokale sociale beleid willen we de ouderenzorg extra belichten. Bij de zorg voor ouderen wordt gestreefd naar een volledig continuüm waarbij b.v. informatie verspreiden over levensloopbestendig bouwen aan de ene kant staat en residentiële opvang in een rustoord aan de andere zijde. Een goed uitgebouwd zorgcontinuüm moet de mogelijkheid bieden om specifieke hulp te verlenen op de specifieke hulpvraag van een oudere. Bovendien moet het toelaten om voor de zorgvrager de minst ingrijpende vorm van zorgverlening aan te bieden. Uitgangspunt is om door het aanbod van kwalitatieve hulp ouderen in staat te stellen om zo lang mogelijk, in de best mogelijke omstandigheden, thuis te blijven wonen. Omdat er niet één organisatie of instelling is die de totale waaier van zorg aanbiedt, is een noodzakelijke voorwaarde om dit zorgcontinuüm te realiseren samenwerking met alle betrokken partners. Daarom zal in het lokaal sociaal beleidsplan het accent liggen op het organiseren van deze samenwerking. Ander aandachtspunt is de ondersteuning van de mantelzorg. Mantelzorg neemt in dit zorgcontinuüm een belangrijke plaats in. Ouderenzorg mag niet onnodig worden geprofessionaliseerd (in de betekenis van het laten uitvoeren door betaalde krachten). Het is in eerste instantie dan ook de bedoeling om mantelzorg te ondersteunen door professionele zorg en niet om het erdoor te laten vervangen. Gezien de bestaande dienstverlening van het OCMW m.b.t. ouderenzorg, neemt thuiszorg een centrale plaats in het lokale sociale beleidsplan. 5.3.2.2. Kwantitatieve omgevingsanalyse Algemene en geestelijke gezondheidszorg Uit een bevraging van jongeren van 6 tot 18 jaar uit Hove, in het kader van de opmaak van het jeugdbeleidsplan 2008-2010, bleek een opmerkelijke vraag naar een aanspreekpunt voor kinderen tussen 6 en 12 jaar. Hier zouden deze kinderen terecht kunnen met hun dagelijkse problemen. Borstkankerscreening In Hove nam in 2005-2006 35 % van de uitgenodigde vrouwen deel aan het tweede spoor van de georganiseerde borstkankerscreening (uitnodiging voor mammobiel of in een erkende mammografische eenheid). In 2004-2005 was dit 34 %. 30

Dagverzorging, centra voor kortverblijf en lokaal dienstencentrum Invulling programmacijfer dagverzorgingscentra gemeente Hove (29/10/2007) Gemeente Progr. DVC Erkend Openbaar VZW Gepland Saldo Hove 4 15 15 11 Mortsel 11-11 Boechout 5-5 Lint 3-3 Kontich 8 15 15 7 Edegem 11-11 Totaal Regio 42 30 0-12 Het programmacijfer voor de dagverzorgingscentra voor de gemeente Hove laat in december 2007 nog 12 bijkomende verblijfseenheden toe. Voor de dagverzorgingscentra wordt alleen rekening gehouden met het programmacijfer van de regio, niet van de gemeente. Invulling programmacijfer centra voor kortverblijf gemeente Hove (29/10/2007) Gemeente Progr. CVK Erkend Openbaar VZW Gepland Openbaar VZW Saldo Hove 4 5 5 1 Mortsel 11 11 3 6 Boechout 5 5 5 Lint 3 Kontich 8 6 6-2 Edegem 11 9 9-2 Totaal Regio 42 9 27-3 Het programmacijfer voor de centra voor kortverblijf laat in december 2007, op basis van de regioberekening, 3 bijkomende woongelegenheden toe. 31

Rusthuizen en serviceflats Gemeente Programmacijfer rusthuizen Erkende woongelegenheden Woongelegenheden erkenning in Saldo Ontvankelijke aanvragen voorafgaande Definitief saldo Hove 123 100 0 0-23 0-23 Mortsel 358 230 0 120-8 0-8 Boechout 160 258 0 0 98 0 98 Lint 77 60 0 0-17 0-17 Kontich 236 90 0 90-56 0-56 Edegem 347 130 0 80-137 0-137 Totaal regio 1301 868 0 290-143 -143 Het programmacijfer voor de rusthuizen voor de gemeente Hove laat op moment van goedkeuring van dit plan 23 bijkomende woongelegenheden toe. Voor de rusthuizen wordt steeds rekening gehouden met het programmacijfer van de gemeente en de regio. Gemeente Geplande woongelegenheden Programmacijfer serviceflat Erkende wooneenheden Wooneenheden erkenning in aanvraag Geplande wooneenheden Saldo Ontvankelijke aanvragen voorafgaande vergunning Definitief saldo Hove 44 30 0 0-14 0-14 Mortsel 123 83 0 40 0 0 0 Boechout 59 0 0 20-29 0-39 Lint 34 16 0 9-9 0-9 Kontich 99 81 0 30 12 0 12 Edegem 125 0 0 0-125 0-125 Totaal regio 484 210 99-175 -175 Het programmacijfer voor de serviceflatgebouwen voor de gemeente Hove laat in december 2007 nog 14 woongelegenheden toe. 32

Gezinszorg Overzicht prestaties gezinszorg in 2005 Diensten Gezinszorg Gepresteerde uren Aandeel (in %) Totaal aantal uren openbaar (TotUOpenb) 5302,75 29,11 SOWEL 492,00 2,70 Sociale Familiezorg (SFZ) 1310,00 7,19 Sociaal Centrum Lier (SCL) 49,00 0,27 OTV 1325,50 7,28 Landelijke Thuiszorg (LTZ) 81,42 0,45 Familiehulp (FH) 9653,75 53,00 Vlaanderen: 7,76 Prov. Antwerpen (mediaan): 6,75 Essen Hoogstraten Ravels Baarle-Hertog Kalmthout Wuustwezel Merksplas Rijkevorsel 0,23-4,00 4,01-5,00 5,01-6,75 Stabroek Kapellen Brasschaat Brecht Malle Turnhout Oud-Turnhout Beerse Vosselaar Arendonk Mol 6,76-7,76 7,77-10,00 Antwerpen Schoten Schilde Zoersel Lille Kasterlee Retie Dessel 10,01-14,60 Zwijndrecht Wijnegem Wommelgem Zandhoven Vorselaar Borsbeek Ranst Mortsel Boechout Edegem Hemiksem Hove Aartselaar Schelle Kontich Lint Lier Nijlen Grobbendonk Herenthout Herentals Olen Geel Meerhout Balen Niel Berlaar Westerlo Bornem Boom Rumst Duffel Heist-op-den-Berg Laakdal Puurs Willebroek Sint-Katelijne-Waver Hulshout Sint-Amands Putte Herselt Mechelen Bonheiden Poetsdiensten: gemiddeld aantal gepresteerde uren per >=65 jarige 33

Overzicht dienstverlening OCMW, overgenomen uit het jaarverslag van het OCMW 2006. Thuiszorgtoelage Aan de personen die door ziekte, ongeval, handicap of ouderdom niet meer in staat zijn zichzelf te verzorgen noch huishoudelijke taken te verrichten en afhankelijk zijn van de hulp van buitenaf, kent het OCMW Hove een thuiszorgtoelage toe. Het doel van deze tussenkomst is de opname te voorkomen, zoniet uit te stellen voor de persoon in kwestie. Deze toelage wordt toegekend ter ondersteuning van de thuiszorg en ter waardering van zijn bestendige mantelzorger(s). Afhankelijk van de zorgbehoeftescore (minder of meer dan 24 op een schaal van 32) kent het OCMW Hove een toelage van respectievelijk 62,00 of 75,00 per maand. Categorie Aantal Aantal -24 +24-50 jaar 1 0 Tussen 50 en 60 jaar 0 0 Tussen 60 en 70 jaar 1 0 Tussen 70 en 80 jaar 2 2 + 80 jaar 19 5 TOTAAL 23 7 Plaatsing bejaarden Wanneer de inkomsten van een bejaarde niet volstaan om de kosten van een woonen zorgcentrum (of rusthuis) te betalen,kan de bejaarde zich richten tot het OCMW om het tekort bij te passen Overzicht geplaatste bejaarden: Nieuw in 2006 en stop in 2006 0 Nieuw in 2006 met overgang naar 2007 2 Oude cliënten met overgang naar 2006 3 Oude cliënten en stop 2006 0 TOTAAL 5 34

Boodschappendienst In 2006 werd 117 maal een beroep gedaan op deze dienst. 5 vrijwilligers hebben zich hiervoor ingezet. Van de 17 ingeschreven leden doen er acht regelmatig beroep op de boodschappendienst. Men kan beroep doen op deze dienst voor de volgende soorten van boodschappen: - dringende boodschappen (kunnen dezelfde dag gebeuren maar zijn beperkt in omvang):7 maal gebruikt - wekelijkse boodschappen met hulp: 15 maal - wekelijkse boodschappen zonder hulp: 95 maal Poetsdienst Dit jaar telden wij 48 verschillende gebruikers van de poetsdienst. Hieronder geven we het aantal effectief gepresteerde uren: MAAND Jaar 2005: Aantal geholpen cliënten Jaar 2005: Gepresteerde uren Jaar 2006: Aantal geholpen cliënten Jaar 2006: Gepresteerde uren Januari 50 424 43 372 Februari 48 372,5 41 328,5 Maart 52 450 48 328 April 56 491 44 320 Mei 58 371 43 312 Juni 58 376 41 339 Juli 59 278,5 38 211,5 Augustus 59 326,25 34 204 September 56 396,5 41 288,25 Oktober 52 441,5 44 361 November 54 374,5 34 315,50 December 55 311,5 40 198,5 TOTAAL: 4.613,25 uur 3.578,25 uur 35

Gezinshulp Onze dienst Gezinshulp wordt erkend voor 6.817 subsidieerbare uren. In totaal gaven we in 2006 6.057,50 uren gezinshulp MAAND Jaar 2005: Aantal geholpen cliënten Jaar 2005: Gepresteerde uren Jaar 2006: Aantal geholpen cliënten Jaar 2006: Gepresteerde uren Januari 19 500 19 417,5 Februari 19 461,5 20 492,5 Maart 19 525,5 21 618,25 April 19 481 21 407 Mei 20 386,5 21 539,25 Juni 22 491,75 20 426,5 Juli 21 353,75 23 514,25 Augustus 20 376 23 484 September 19 475,25 24 499 Oktober 19 425,5 25 535 November 17 277,25 28 602,25 December 17 386,5 28 522 TOTAAL: 5.152,00 uur* 6.057,50 uur* * vormingsuren en uren voor werkoverleg niet meegerekend Warme maaltijden aan huis Wie niet meer in staat is zijn warme maaltijden zelf te bereiden, kan hiervoor beroep doen op de dienst warme maaltijden van het OCMW. In 2006 werden 1.528 warme maaltijden aan huis bezorgd. Maand Dieet 05 Gewoon 05 Totaal 05 Dieet 06 Gewoon 06 Totaal 06 Januari 100 135 235 93 104 197 Februari 101 117 218 70 83 153 Maart 109 113 222 72 78 150 April 110 86 196 62 63 125 Mei 105 95 200 62 63 125 Juni 91 109 200 66 37 103 Juli 100 108 208 57 45 102 Augustus 104 96 200 70 68 138 September 109 86 195 63 52 115 Oktober 98 76 174 64 49 113 November 92 48 140 59 36 95 December 105 48 153 61 51 112 Totaal 1.224 1.117 2.341 799 729 1.528 36

Minder Mobielen Centrale Overzicht ritten MMC 2006 Maand Ritten 2005 Ritten 2006 Km 2005 Km 2006 Januari 59 43 1425 1432 Februari 62 63 1600 1068 Maart 63 59 1374 1433 April 59 54 1354 1074 Mei 55 69 1232 1191 Juni 55 70 1318 1423 Juli 50 84 1333 2097 Augustus 60 70 1381 1620 September 69 83 1490 1885 Oktober 57 67 1217 1416 November 65 76 1270 1778 December 49 69 1040 1916 Totaal 703 807 13944 18333 De MMC blijft een succesvol initiatief. Het aantal leden 61 (52) en het aantal km en ritten zijn sterk toegenomen. In 2006 mochten we 13 nieuwe leden inschrijven. Personenalarmsysteem (PAS) Op dit ogenblik beschikt het OCMW over twintig toestellen. In het totaal werd voor 102 (76) maanden ontleend. Er waren vier nieuwe aanvragen. Aan één verhuring kwam een einde wegens opname in een rusthuis. Alle huurders waren reeds gekend door het dienstencentrum (hetzij de huurder, hetzij een familielid of mantelzorger.) 37

Belangrijkste bevindingen uit de kwantitatieve omgevingsanalyse In Hove wordt weinig uur poetsdienst gepresteerd per inwoner die 65 jaar of ouder is Aantal serviceflats in Hove ligt onder het programmatiecijfer, wat ook het geval is voor de omliggende gemeenten (enkel in Kontich is het programmatiecijfer beter ingevuld). - Boechout: 0 van 59 flats ingevuld - Edegem: 0 van 125 ingevuld - Lint 16 van 34 ingevuld - Kontich: 81 van 99 ingevuld - Mortsel: 83 van 123 ingevuld - Hove: 30 van 44 ingevuld Ook het programmatiecijfer voor de rustoorden is in Hove niet helemaal ingevuld (nu 100 van de 123 plaatsen ingevuld). In de naburige gemeenten ziet dit er als volgt uit: - Boechout 100 programmatie 258 ingevuld - Edegem 347 130 - Kontich 236 90 - Lint 77 60 - Mortsel 358 230 - Hove 123 100 De veroudering van de bevolking maakt het noodzakelijk zeer alert te zijn voor alle leeftijdsgebonden aspecten in het kader van het lokaal sociaal beleid. - Is er voldoende aangepaste huisvesting voor de ouderen (serviceflats, bejaardenwoningen, dagopvang, rustoord, nachtopvang, kortverblijf ) - Is de thuiszorg optimaal georganiseerd (gezinszorg, poetsdienst, thuisverpleging) - Wordt mantelzorg voldoende ondersteund en gewaardeerd (informeren van mantelzorgers, financieel aanmoedigen, psycho- sociale ondersteuning, ) - Is er voldoende aanbod om de mobiliteit van de ouderen te verzekeren? - Is er voldoende specifiek aanbod wat betreft socio- culturele activiteiten voor de ouderen? - 38