Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Als we over God spreken, dan gebruiken we beelden. We kunnen niet anders. Want God is niet te zien, niet te vatten. Soms ervaren we iets dat ons overstijgt en noemen dat God, of we herkennen er iets van God in. En als we dat willen beschrijven, dan kunnen we dat alleen maar met woorden en begrippen die we al hebben, die we al kennen. Al zolang er mensen zijn, hebben ze gezocht naar beelden en woorden voor God. De Bijbel staat er vol mee. God als schepper. God als wolk of vuur. God als rots. Gods als een heilige, ontzagwekkende heerser. God als ervaring van stilte, liefde en intimiteit. Gods als Woord, de stem van de Roepende. God als Geest, als adem en wind. Het zijn woorden en beelden die onder woorden moeten brengen, hoe mensen God ervaren. En mensen die ze onder woorden hebben gebracht, hoopten dat ze daarmee iets van het geheim van het bestaan konden verwoorden. 1
Ze hoopten dat ze daarmee anderen konden helpen om ook te kunnen doordringen tot de onvermoede schat van ons bestaan. Die woorden hebben ons Godsbeeld gekleurd. Soms ook bepaald en vastgezet, alsof er geen andere beelden zijn. Maar het blijven beelden. Want God is geen rots, geen wolk en zelfs geen vader. God kan voor ons zijn als een rots, maar op andere momenten juist als water. God kan voor ons zijn als een schaduwrijke wolk, maar op andere momenten als een licht in de nacht. God kan voor ons zijn als een vader, maar op andere momenten misschien wel meer als een moeder. Het is maar net waar we op dat moment behoefte aan hebben. Misschien is God als een kameleon, die meekleurt met onze verlangens en behoeften en daarin liefdevol aanwezig wil zijn. Soms zijn er beelden die ooit aan bepaalde behoeften voldeden, maar waar we tegenwoordig heel voorzichtig mee moeten zijn. Beelden van God als een legeraanvoerder, die de vijanden verslaat en vernietigt. Beelden van God als een almachtige poppenspeler, die rechtstreeks verantwoordelijk is voor alles wat er gebeurt in de wereld. Beelden van God als een strenge rechter, die alles ziet, die niets ongestraft laat en die niet kan vergeven zonder dat er eerst betaald is. 2
En vanuit dat beeld wordt er stellig gezegd, dat er geen verzoening bestaat zonder voldoening. Vergeving en liefde om niet, passen niet in dat plaatje. Als deze beelden, deze metaforen een eigen leven gaan leiden, dan kan dat voor grote ongelukken zorgen. Want strenge, afschrikwekkende beelden, roepen strenge en afschrikwekkende gedachten en ervaringen op en maken strenge en afschrikwekkende mensen. Ik denk dat onze beelden van God vaak in de eerste plaats iets over onszelf zeggen. Ze vertellen wat wij verlangen, maar soms ook waar we bang voor zijn. En als we onze angsten projecteren op God, worden we angstige, bange mensen. Lieve mensen, We zijn kerk, we zijn gemeente van Jezus Christus, die heilzaam, helend en genezend in de wereld was. En daarom moeten zoeken naar heilzame, helende en genezende beelden, metaforen. Beelden die ons inspireren en goed doen. Beelden die ons energie en leven geven. Beelden die licht, liefde en leven in zich dragen. Lied 934, dat we net hebben gezongen, staat vol met dit soort beelden: Ik ben voor jou een nieuwe naam. Ik ga als je schaduw met je mee 3
Ik ben er in je hoogste lied. Ik ben er als je t niet meer ziet. Ik ben de weg waarop je gaat. Ik ben gegeven als je brood. Ik ben in leven en in dood je vriend. Heilzame beelden, die hoop en leven geven. Een mooi beeld om Gods aanwezigheid in deze wereld te verbeelden, is Gods aanwezigheid te zien als muziek. Als een dans die alles in beweging zet. Lied 839, dat we met de kinderen hebben gezongen, is daar een mooi voorbeeld van. Het zingt over het lied van de schepping, waarin sterren, maan en zon te voorschijn werden gedanst. Gods scheppingskracht, Gods Geest, God zelf verbeeld als een vrolijke, lichtvoetige danseres, die bewegend en draaiend het leven tevoorschijn roept. Wat een prachtig beeld: Het leven, ons leven, dat getoonzet is op Gods liefde. Ons bestaan dat mag meezingen, meebewegen, meedansen op die heilzame, helende muziek. Met hart en ziel, met lijf en leden, met alles wat we hebben, betrokken op Gods liefde. 4
Het is een prachtig beeld, maar ook een optimistisch beeld. Want lang niet altijd nodigt het leven ons uit om te dansen. Soms heeft het leven de zware kadans van ongeluk, pijn en verdriet. Dan is dansen wel het laatste waar we aan willen denken. En dan is het verleidelijk om de grijsgedraaide liedjes van eigen schuld, dikke bult maar weer te laten horen. Van het zal wel ergens goed voor zijn of: God heeft er een plan, een bedoeling mee. Dan komen we niet in beweging, maar zitten we bij de pakken neer. De profeet Jesaja is niet zo iemand. Hij zit op de puinhopen van wat eens de prachtige stad Jeruzalem was, en hij begint te zingen. Liederen van hoop en vertrouwen. Ontwaak Sion, sta op. Klop het stof van je af en trek je mooiste kleren aan. Het lied van de hoop moet de inwoners van Jeruzalem in beweging zetten, om op te staan en de toekomst in te dansen. Het zijn de verwachtingsvolle liederen van de profeten, die Jezus hebben geholpen om zijn roeping, zijn manier van leven duidelijk te maken. Steeds grijpt hij terug op wat de profeten ooit gezegd hebben, alsof hij wilde zeggen: 5
Dat wat zij al bezongen, dat ga ik in de praktijk brengen. Dat lied gaat door in mijn leven. Dat lied van Gods hoop en ontferming, dans ik tot het einde toe. En in de evangelielezing van vandaag horen we hoe Jezus zijn leerlingen op weg stuurt met zijn boodschap van bevrijding en genezing. En dat op pad sturen van deze 12 leerlingen, staat model voor de taak van alle leerlingen van Jezus, voor de taak van de kerk, de gemeente van Jezus Christus. Voor ons dus. Als we in de metafoor van de dans blijven, kunnen ons leven als leerlingen van Jezus zien als mensen, die geleerd hebben te dansen en die op hun beurt weer anderen uitnodigen, hen meenemen in die dans. We hoeven anderen niet te overreden of overtuigen. Nee, dans de wereld in en neem mensen mee in de beweging van genezing en bevrijding. Laat je niet tegenhouden, niet stoppen door hen die daar geen boodschap aan hebben: schudt het stof van je voeten en dans, dans door tot de wereld danst op het ritme van Gods liefde! In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest 6