Plastische chirurgie De ziekte van Dupuytren Wat is de ziekte van Dupuytren? Bij de ziekte van Dupuytren verlittekent het bindweefsel in de hand. Hierdoor kunnen uw vingers op den duur krom komen te staan. U kunt uw vingers niet meer goed strekken en uw hand minder goed gebruiken. Bindweefsel is overal in het lichaam aanwezig. Het bedekt onderliggende structuren zoals botten, bloedvaten en pezen. Als het bindweefsel verlittekent, dan wordt het dikker en stugger. Hierdoor verandert de structuur van de huid. Vaak begint de ziekte van Dupuytren met een knobbel in de handpalm. Dit noemen we een nodus. Een nodus kan zich ontwikkelen tot een bindweefselstreng. Deze streng kan doorlopen tot ver in de vinger. Wat is de oorzaak? De oorzaak van de ziekte van Dupuytren is nog onduidelijk. Het lijkt erop dat erfelijke factoren een rol spelen. Veel mensen met deze ziekte hebben ook een familielid met deze aandoening. Dit komt voor bij 1 op de 4 patiënten. De ziekte komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Welke klachten kunt u hebben? De bindweefselknobbels in de handpalm kunnen pijnlijk zijn. U kunt er ook last van hebben bij uw dagelijkse activiteiten. Door de bindweefselstrengen kunt u de vinger niet goed strekken. Uw vinger staat in een gebogen stand. Ook kunt u uw hand niet helmaal plat op tafel leggen. Soms heeft u minder gevoel in de vingers. Dit komt doordat de zenuw beklemd raakt door de bindweefselstreng. De ziekte komt meestal voor in beide handen. Vaak krijgt u het eerst last van de ringvinger en pink. Hoe stellen we de diagnose? De diagnose wordt gesteld aan de hand van een vraaggesprek en het lichamelijk onderzoek. Dit onderzoek doet geen pijn. Deze informatie is ook te vinden in de JBZ Zorgapp. www.jbzzorgapp.nl Deze informatie voor patienten is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Jeroen Bosch Ziekenhuis / www.jeroenboschziekenhuis.nl (PCH-097, uitgave augustus 2017)
Hoe kunnen we u behandelen? De ziekte van Dupuytren is een chronische ziekte. Dat betekent dat de ziekte niet kan worden genezen. We kunnen de bindweefselstrengen met een operatie verwijderen, maar er kunnen opnieuw bindweefselstrengen ontstaan. Daarom is het belangrijk het juiste moment van de operatie te bepalen. In het algemeen opereren we als u uw handpalm niet meer plat op tafel kunt leggen. De plastisch chirurg bespreekt met u welke behandeling het beste bij u past. Er zijn drie operaties mogelijk: De meest gebruikelijke operatie is de partiële fasciectomie (ook wel selectieve fasciectomie genoemd). Hierbij verwijdert de plastisch chirurg de bindweefselstrengen helemaal, zodat u uw vinger weer kunt strekken. De plastisch chirurg maakt bij deze operatie een zigzagsnede in uw hand. Als uw vinger al lang krom staat, lukt het soms niet de vinger weer helemaal recht te krijgen. Heel soms moeten we een stuk huid transplanteren. Dit doen we als er niet voldoende huid is om uw vinger te strekken en de huid weer te sluiten. Het stuk huid dat de plastisch chirurg bij deze transplantatie gebruikt is afkomstig van uw pols, arm of lies (afhankelijk van de hoeveelheid huid er nodig is). Heel soms is het nodig om niet alleen de bindweefselstrengen te verwijderen, maar ook de bijbehorende huid. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn als u al eerder bent geopereerd aan de ziekte van Dupuytren en uw klachten steeds terugkomen. De plastisch chirurg gebruikt bij deze operatie een stuk huid van uw onderarm of bovenbeen om de wond in uw hand te sluiten. Deze operatie noemen we een dermofasciectomie. Heel soms kan de plastisch chirurg de bindweefselstreng met een naald doorsnijden via een kleine opening van slechts enkele millimeters in de handpalm. Dit heet een naaldfasciotomie. Het resultaat van deze operatie is sneller weer weg, doordat de bindweefselstreng niet wordt verwijderd. Maar deze operatie is minder belastend en uw hand is meestal al binnen enkele dagen hersteld. Let op! U kunt deze folder alleen gebruiken als u een partiële fasciectomie of dermofasciectomie krijgt. Krijgt u een naaldfasciotomie? Dan kunt u deze folder niet gebruiken. Bij een naaldfasciotomie gelden er andere leefregels en adviezen voor na de operatie. Bovendien kan het zo zijn dat de operatie wordt uitgevoerd op de Poliklinische Operatiekamers (POK) onder plaatselijke verdoving. In dat geval hoeft u bijvoorbeeld niet nuchter te komen. Hoe bereidt u zich voor op de operatie? PreOperatieve Screening (POS) Om u goed en veilig voor te bereiden op de operatie, bezoekt u enige tijd voor de operatie de afdeling POS/Intake. U krijgt hiervoor een afspraak. Op de afdeling POS/ Intake heeft u een gesprek met een intakeverpleegkundige en een POS-medewerker. Ook krijgt u een kort lichamelijk onderzoek. Tenslotte spreekt u nog even de anesthesioloog. Op www.jbz.nl/anesthesiologie kunt u meer lezen over de verdoving en bewaking tijdens de operatie. Als u hierover vragen heeft, kunt u deze bespreken tijdens uw bezoek aan de afdeling POS/Intake. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 2 van 6
Op de afdeling POS/Intake krijgt u een informatieboekje mee. Hierin leest u praktische informatie die u kan helpen bij de voorbereiding op uw opname. Om u voor te bereiden op het gesprek kunt u kijken op de website: www.jbz.nl/pos. Belangrijk om vooraf te regelen! De eerste twee tot zes weken na de operatie kunt u zelf nog niet alles in huis doen. Het is daarom verstandig om eventueel vooraf hulp in huis te regelen. U mag de eerste nacht na de operatie niet alleen thuis zijn. Zorg dat er iemand s nachts bij u is om u eventueel te helpen. Meestal adviseert de plastisch chirurg u na de operatie naar een handtherapeut te gaan. De handtherapeut leert u hoe u uw hand weer goed kunt gebruiken. U moet voor de operatie zelf contact opnemen met de handtherapeut en alvast een afspraak plannen voor na de operatie. Moet u na de operatie naar een handtherapeut? Dan belt u naar een handtherapeut als de operatiedatum bekend is. De secretaresse heeft voor u informatie over gespecialiseerde handtherapeuten uit de regio s-hertogenbosch. Meestal geeft de plastisch chirurg aan dat u na de operatie een nachtspalk moet dragen. Geldt dit ook voor u? Dan regelt u dit ook voor de operatie. De secretaresse geeft u hiervoor de benodigde formulieren mee. Het is verstandig om voor de operatie paracetamol-tabletten en eventueel een ontstekingsremmende pijnstiller (bijvoorbeeld ibuprofen, diclofenac of naproxen) in huis te halen voor eventuele pijn na de operatie. U koopt deze zelf bij de drogist of apotheek. Omdat er een kans is op het ontwikkelen van CRPS (vegetatieve ontregeling) adviseren we u om één keer per dag 500 mg vitamine C te slikken. U start hier vijf dagen voor de operatie mee en u gebruikt de vitamine C ten minste 50 dagen, tijdens de herstelperiode. U kunt vitamine C kopen bij de drogist of apotheek. U mag na de operatie niet zelf naar huis rijden of zelfstandig aan het verkeer deelnemen. U mag ook niet alleen naar huis gaan met de taxi of het openbaar vervoer. Het is daarom belangrijk dat u van tevoren het vervoer naar huis regelt. Nuchter zijn Voor de operatie moet u nuchter zijn. Dit betekent dat u vanaf een bepaald tijdstip niets meer mag eten en drinken. U krijgt instructies hierover van het Planbureau. Wat neemt u bij ieder bezoek mee? Uw geldig legitimatiebewijs. Uw patiëntenpas van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Uw Actueel Medicatie Overzicht (AMO). Het is voor uw arts belangrijk te weten welke medicijnen u thuis gebruikt. Uw eigen apotheek kan dit overzicht voor u uitprinten. Vraag hierom kort voordat u het ziekenhuis bezoekt. Waar meldt u zich? U meldt zich op de dag van de operatie op het afgesproken tijdstip bij de Infobalie van het Jeroen Bosch Ziekenhuis (bovenaan de roltrap). De medewerker van de Infobalie wijst u verder naar de juiste afdeling. U wordt voor deze operatie opgenomen op de afdeling Dagbehandeling. Heel soms wordt u opgenomen op de afdeling Kort Verblijf. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 3 van 6
Wat gebeurt er na de operatie? Na de operatie kan uw arm nog de hele dag verdoofd zijn. Uw hand is verbonden met een licht drukverband. U mag meestal dezelfde dag weer naar huis. Zorg dat iemand u komt ophalen. U krijgt bij ontslag een ontslagbrief mee met leefregels en adviezen voor thuis. Ook krijgt u een afspraak mee voor uw eerste controle. Of de secretaresse belt u de volgende dag om een afspraak te maken. Meestal start u enkele dagen na de operatie met handtherapie bij de handtherapeut. In dat geval zal de handtherapeut ook het verband verwijderen. Handtherapie Na de operatie moet u starten met handtherapie. In principe start u twee tot drie dagen na de operatie met handtherapie. Dit geldt niet als u een huidtransplantatie heeft gehad. In dat geval heeft u vijf tot zeven dagen na de operatie een extra controleafspraak bij de doktersassistent en de plastisch chirurg. Tot de controleafspraak moet het drukverband om uw hand blijven zitten en mag u nog niet starten met handtherapie. Tijdens deze afspraak hoort u wanneer u mag starten met handtherapie. Oefeningen U krijgt van de handtherapeut een aantal oefeningen. Deze oefeningen moet u ieder uur herhalen, ongeveer 8 tot 10 keer per dag. U doet de oefeningen steeds een paar minuten. Het is belangrijk dat u de oefeningen minstens zes weken blijft doen. Ook als u geen handtherapeut heeft, moet u thuis oefenen. In dat geval legt de plastisch chirurg of doktersassistent de oefeningen uit. Nachtspalk Afhankelijk van de ernst van de aandoening, moet u gedurende drie tot maximaal zes maanden een nachtspalk dragen. Hierdoor blijft uw hand goed gestrekt. Als dit nodig is, krijgt u deze nachtspalk van de handtherapeut. Waar moet u op letten als u weer thuis bent? Als u weer thuis bent, moet u rekening houden met een aantal leefregels en adviezen. Wij zetten ze hier voor u op een rij. Na de operatie draagt u een mitella. U mag deze de dag na de operatie afdoen. Wel adviseren we u de eerste dagen na de operatie uw hand hoog te houden. Leg s nachts uw hand op een kussen. Enkele uren tot 24 uur na de operatie is de verdoving uitgewerkt. In de ontslagbrief leest u welke pijnstillers u mag gebruiken en hoe vaak. Als u bloedverdunners gebruikt, mag u die 24 uur na de operatie weer gaan gebruiken tenzij u andere voorschriften heeft gehad van de Trombosedienst of uw behandelend arts. U of de handtherapeut mag het drukverband er na twee dagen afhalen. Dit geldt niet als u een huidtransplantatie heeft gehad. In dat geval verwijdert de plastisch chirurg of doktersassistent het drukverband tijdens de eerstvolgende controleafspraak in het ziekenhuis. Na het verwijderen van het drukverband mag u weer douchen. Er mag water over het litteken spoelen, maar u mag de wond nog niet echt wassen. Maak de wond na het douchen goed droog. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 4 van 6
De eerste twee weken na de operatie moet u voorzichtig doen met uw hand. U mag niet sporten, zwaar tillen of uw hand op een andere manier zwaar belasten. Na twee weken mag u dit langzaam gaan opbouwen. Kijk hierbij altijd goed naar hoe uw hand hierop reageert. Het is bijvoorbeeld niet de bedoeling dat uw hand gaat zwellen. Gemiddeld duurt het zes weken voordat uw hand weer volledig is hersteld. U mag niet zelf autorijden zolang het drukverband om uw hand zit. Na het verwijderen van het verband mag u in principe weer autorijden. U bent zelf verantwoordelijk voor dit besluit. Heeft u last van jeuk of een droge huid of verharding van en rondom het litteken? Smeer dan het litteken iedere dag in met een vettige zalf. Zo houdt u het litteken soepel. Wanneer komt u op controle? Controle na een huidtransplantatie Heeft u een huidtransplantatie gehad om de wond te sluiten? Dan heeft u vijf tot zeven dagen na de operatie een controleafspraak bij de doktersassistent en plastisch chirurg. Het verband moet blijven zitten tot aan deze controle. De doktersassistent en plastisch chirurg controleren of de getransplanteerde huid goed vast groeit. Ook beoordelen zij of u mag starten met handtherapie. Controle na twee weken Na twee weken heeft u een controleafspraak op de polikliniek Plastische Chirurgie bij de doktersassistent. Deze controleert tijdens de afspraak uw wond en verwijdert de hechtingen. Controle na zes-acht weken Na zes tot acht weken heeft u opnieuw een controleafspraak op de polikliniek Plastische Chirurgie. Dit keer bij de plastisch chirurg. De plastisch chirurg kijkt of u uw vingers weer goed en pijnloos kunt bewegen. Als dit het geval is, ronden we uw behandeling af. Zo niet, dan kijken we of u nog een aanvullende behandeling nodig heeft. Vragen of problemen? Heeft u vragen over uw geopereerde hand? Dan kunt u na de operatie contact opnemen met het ziekenhuis. Neemt u zeker contact op als de pijn erger wordt, bij een nabloeding, ontsteking en/of zwelling. Tijdens kantooruren belt u naar de polikliniek Plastische Chirurgie, telefoonnummer: (073) 553 60 15. Buiten kantooruren belt u met de Spoedeisende Hulp, telefoonnummer: (073) 553 27 00. Welke risico s zijn er? Bij elke operatie aan de hand en/of pols kunnen complicaties optreden, zoals een nabloeding of infectie. Ook kunnen uw handen pijn doen wanneer het koud is. Dit noemen we koude-intolerantie. Daarnaast zijn er nog een aantal andere complicaties mogelijk bij deze operatie: Er bestaat een kleine kans op een beschadiging van de omliggende vaatzenuwstrengen. Als er tijdens de operatie een vat wordt beschadigd, dan heeft dit in principe geen gevolgen. Uw vinger heeft namelijk twee vaten. Wel is een eventuele volgende operatie aan uw vinger risicovoller. U heeft dan namelijk nog maar Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 5 van 6
één vat dat niet mag worden beschadigd. Gebeurt dit wel, dan sterft uw vinger af. Wordt tijdens de operatie een zenuw beschadigd? Dan heeft u na de operatie minder of geen gevoel meer in een deel uw vinger. Ook bestaat er een hele kleine kans dat er een pijnlijke knobbel ontstaat op het uiteinde van de zenuw (neuroompijn). Wanneer er een zenuw wordt beschadigd tijdens de operatie, zal de plastisch chirurg proberen de zenuw weer te hechten. Er is een hele kleine kans dat er na de operatie zwelling, stijfheid, pijn en zweterigheid van de aangedane vinger of hele hand optreedt. Dit wordt een vegetatieve ontregeling ofwel CRPS genoemd. De oorzaak is onbekend. Een vegetatieve ontregeling gaat bijna altijd vanzelf weer over. Wel kan dit lang duren, soms zelfs meer dan een jaar. Als de plastisch chirurg een stuk huid transplanteert bij de operatie, bestaat het risico dat dit niet goed ingroeit en afsterft. Afhankelijk van hoe groot het stuk huid is dat niet goed ingroeit, is een operatie wel of niet opnieuw nodig. Als het maar om een klein stukje huid gaat, dan groeit de wond meestal vanzelf binnen zes weken dicht. Tot slot Alle plastisch chirurgen van het Jeroen Bosch Ziekenhuis zijn geregistreerd in Nederland. Ook zijn ze lid van de Nederlandse vereniging voor plastische chirurgie. Dit betekent dat ze volgens de regels van deze vereniging werken. Voor u als patiënt betekent dit dat u de best mogelijke zorg krijgt. Wij staan voor kwaliteit, deskundigheid en betrouwbaarheid. Heeft u nog vragen? Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u deze stellen aan de plastisch chirurg. Het kan handig zijn uw vragen voor het gesprek op te schrijven. Polikliniek Plastische chirurgie, telefoonnummer: (073) 553 60 15. Voor meer informatie kunt u ook kijken op onze website: www.jbz.nl/hpec. MijnJBZ Wilt u inzage in uw medische gegevens? Log dan in op MijnJBZ (www.mijnjbz.nl). MijnJBZ is een beveiligde website die gekoppeld is aan het Elektronisch Patiëntendossier van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Via MijnJBZ kunt u een deel van uw dossier bekijken. Zoals een overzicht van uw afspraken en opnames, onderzoeksresultaten en brieven aan de huisarts. Let op: Inloggen kan alleen als u in bezit bent van een DigiD met extra controle via sms-code. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 6 van 6