Energiebesparingsrapport Maatwerkadvies voor object: Waling Dykstrastrjitte 56 te Gytsjerk

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 1 van 39 Energiebesparingsrapport Maatwerkadvies voor object: Waling Dykstrastrjitte 56 te Gytsjerk

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 2 van 39 Rapportgegevens en verantwoording Opdrachtgever Naam de heer W Bil Adres Postbus 3 9250 AA Burgum Keuringsinstantie Naam Woningkeurgroep BV Adres Veersedijk 59 3341LL Hendrik Ido Ambacht Email info@woningkeurgroep.nl Woning Adres Waling Dykstrastrjitte 56 9061 BR Gytsjerk Woningtype Vrijstaand klein Woningsubtype n.v.t. Eigendom Eigenaar Bouwjaar 1971 Verantwoording Inspecteur f veenboer Inspecteursnr. 113 Adviesbedrijf Woningkeurgroep B.V. Inschrij fnummer IKB 18662088/11 Inspectiedatum 1492011 9:50:04 Rapportnummer 45518 Rapportdatum 1892011 Inhoudsopgave Onderdeel van het rapport. Rapportgegevens en verantwoording 2 Samenvatting besparingsmogelijkheden 4 Overzicht maatregelpakketten 5 Overzicht besparingsmogelijkheden per maatregel 10 Overzicht besparingsmogelijkheden middels eenvoudige maatregelen 27 Het energieprestatiecertificaat (energielabel) 29 Statistieken 33 Opnamegegevens 34 Begrippenlijst 37 Disclaimer en uitleg bij de berekeningen 39

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 3 van 39 Informatie over de vaststelling van dit energiebesparingadvies Hoe is het energieverbruik vastgesteld? Energieverbruik is te meten op basis van het opgegeven energieverbruik over een periode in het verleden. Dit is de meest nauwkeurige vorm. Alle verbruiken worden, om een zuiver beeld te vormen voor meerdere jaren, gecorrigeerd met behulp van referentieklimaten. Hierbij wordt uitgegaan van langjarig gemiddelden. De gegevens in deze rapportage zijn gecorrigeerd met behulp van de gegevens van referentieklimaat van het weerstation Eelde. Voor de berekeningen zijn de volgende tarieven gebruikt voor elektriciteit 0,22 en voor gas 0,65. Er is rekening gehouden met een stijging van de energieprijzen met 6,0% per jaar. Ook is er gecalculeerd met een rentepercentage van 3,0% die u jaarlijks afdraagt indien u de investering leent. Wanneer u de investering niet leent, is deze calculatie bedoeld om het renteverlies in kaart te brengen. Energieverbruik objectief en gebouwafhankelijk meten Uiteraard is het energieverbruik sterk afhankelijk van levensstijl en gezinssamenstelling. Op basis van de elementen en toegepaste materialen wordt er een energieprestatie index opgesteld. Dit is ook bekend als energielabel. Voor de woning aan de Waling Dykstrastrjitte 56 te Gytsjerk is energielabel G met als energie index 3,42 vastgesteld. RCwaarde De isolatie of RCwaarde wat is dat? Isolatie materiaal beschikt over een warmteisolerend vermogen, ook wel Rwaarde genoemd. Hoe hoger de Rwaarde is, des te beter isoleert het materiaal.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 4 van 39 Samenvatting besparingsmogelijkheden Huidig energielabel G (Energieindex: 3,42) Wij hebben voor u de volgende maatregelpakketten samengesteld. Pakket Subsidie Besparing per jaar Pakket 1 1750 1783 Pakket 2 1750 2147 Pakket 3 1750 2367 Pakket 4 1750 2609 Meer informatie over maatregelpakketten vindt u op pagina 5. Als u losse maatregelen neemt dan zijn de volgende besparingen mogelijk. Maatregel Subsidie Besparing per jaar Isolatie of extra isolatie bij vloeren 0 111 Isolatie of extra isolatie bij daken 0 179 Isolatie of extra isolatie bij gevels en/of panelen 1750 1121 HRbeglazing 0 439 Isolatie bij leidingen voor ruimteverwarming 0 83 HRKetel 300 660 Combi HRketel 300 638 Zonneboiler 0 124 Kierdichting 0 99 Zonnecellen toepassen 0 241 Bodembedekker in kruipruimte 0 0 Meer informatie over de losse maatregelen vindt u op pagina 10. Let op: Alle getoonde subsidies zijn indicatief. Subsidies hebben een beperkte looptijd en lopen soms eerder af indien de subsidiepot leeg is. Kijk op www.energiesubsidiewij zer.nlvoor een actueel overzicht. Controleer altijd bij uw adviseur, installateur of bouwbedrijf wanneer u voor welke regeling in aanmerking komt.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 5 van 39 Overzicht maatregelpakketten Omdat de afzonderlijke maatregelen een werking hebben ten opzichte van elkaar worden de maatregelen weergegeven in pakketten. De ene maatregel beïnvloedt namelijk de besparing van de andere maatregel. Een voorbeeld: Als u een maatregel neemt op het gebied van isolatie, wordt er minder energie verbruikt. Het effect van de maatregel bedraagt, in geld uitgedrukt, bijvoorbeeld 200, per jaar. Als u uw ketel vervangt door een HR ketel dan geeft dat bijvoorbeeld een besparing van 200, per jaar. Als u echter beide maatregelen tegelijkertijd uitvoert, zal door het verminderde verbruik van energie door de isolatie ook de effectiviteit van het rendement van de HR ketel verminderen en uw besparing zal in plaats van 400, op bijvoorbeeld 350, uitkomen. Bovenstaand voorbeeld is bedoeld ter verduidelij king van het principe en bevat geen relevante cij fers voor de geïnspecteerde woning. Pakket 1 Resultaten van dit pakket Investering Subsidie (totaal) Dit kost het u Besparing per jaar Terugverdientijd (jaar) Nieuw Label 9303 1750 7553 1783 4,2 D (1,66) Maatregelen in dit pakket: Isolatie of extra isolatie bij daken Isolatie of extra isolatie bij gevels en/of panelen HRbeglazing Beschikbare subsidies voor dit pakket Friesland Meer Met Minder www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm A ls de energiebesparende maatregelen die u neemt, leiden tot een verbetering van het EnergieIndex van tenminste 0.75 kunt u daarvoor een subsidie van 1.000, ontvangen. Rijkspremie MMM www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm T ijdelijke stimuleringsregeling energiebesparende voorzieningen aan woningenverbetering van de Energie Index (EI) met tenminste 0.50: 300,; verbetering van de EI met tenminste 0.75: 750, Vervaldatum 31122011 31122011 Bedrag 1.000 750 * ** Deze subsidie is 0 omdat de minimum (EI of CO 2) besparing, waar vanaf de subsidie geldt, niet is bereikt. Het bedrag voor deze subsidies kan niet automatisch berekend worden. Ga naar de website van de subsidieverstrekker voor meer informatie.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 6 van 39 Pakket 2 Resultaten van dit pakket Investering Subsidie (totaal) Dit kost het u Besparing per jaar Terugverdientijd (jaar) Nieuw Label 13798 1750 12048 2147 5,4 B (1,2) Maatregelen in dit pakket: Isolatie bij leidingen voor ruimteverwarming Kierdichting Combi HRketel Bodembedekker in kruipruimte HRbeglazing Isolatie of extra isolatie bij gevels en/of panelen Isolatie of extra isolatie bij daken Beschikbare subsidies voor dit pakket Friesland Meer Met Minder www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm A ls de energiebesparende maatregelen die u neemt, leiden tot een verbetering van het EnergieIndex van tenminste 0.75 kunt u daarvoor een subsidie van 1.000, ontvangen. Rijkspremie MMM www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm T ijdelijke stimuleringsregeling energiebesparende voorzieningen aan woningenverbetering van de Energie Index (EI) met tenminste 0.50: 300,; verbetering van de EI met tenminste 0.75: 750, Vervaldatum 31122011 31122011 Bedrag 1.000 750 * ** Deze subsidie is 0 omdat de minimum (EI of CO 2) besparing, waar vanaf de subsidie geldt, niet is bereikt. Het bedrag voor deze subsidies kan niet automatisch berekend worden. Ga naar de website van de subsidieverstrekker voor meer informatie.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 7 van 39 Pakket 3 Resultaten van dit pakket Investering Subsidie (totaal) Dit kost het u Besparing per jaar Terugverdientijd (jaar) Nieuw Label 19152 1750 17402 2367 6,9 A (0,98) Maatregelen in dit pakket: Isolatie of extra isolatie bij vloeren Isolatie of extra isolatie bij daken Isolatie of extra isolatie bij gevels en/of panelen HRbeglazing Isolatie bij leidingen voor ruimteverwarming Combi HRketel Zonneboiler Kierdichting Bodembedekker in kruipruimte Beschikbare subsidies voor dit pakket Zonneboiler www.energiesubsidiewij zer.nl Zonneboiler: maximaal 200 per Gigajoule, tot maximaal 12 Gigajoule opbrengst per woning. Friesland Meer Met Minder www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm A ls de energiebesparende maatregelen die u neemt, leiden tot een verbetering van het EnergieIndex van tenminste 0.75 kunt u daarvoor een subsidie van 1.000, ontvangen. Rijkspremie MMM www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm T ijdelijke stimuleringsregeling energiebesparende voorzieningen aan woningenverbetering van de Energie Index (EI) met tenminste 0.50: 300,; verbetering van de EI met tenminste 0.75: 750, Vervaldatum 31122011 31122011 31122011 Bedrag zie beschrijving** 1.000 750 * ** Deze subsidie is 0 omdat de minimum (EI of CO 2) besparing, waar vanaf de subsidie geldt, niet is bereikt. Het bedrag voor deze subsidies kan niet automatisch berekend worden. Ga naar de website van de subsidieverstrekker voor meer informatie.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 8 van 39 Pakket 4 Resultaten van dit pakket Investering Subsidie (totaal) Dit kost het u Besparing per jaar Terugverdientijd (jaar) Nieuw Label 26184 1750 24434 2609 8,6 A (0,82) Maatregelen in dit pakket: Bodembedekker in kruipruimte Zonnecellen toepassen Kierdichting Zonneboiler Isolatie bij leidingen voor ruimteverwarming HRbeglazing Isolatie of extra isolatie bij gevels en/of panelen Isolatie of extra isolatie bij daken Isolatie of extra isolatie bij vloeren Combi HRketel Beschikbare subsidies voor dit pakket Zonneboiler www.energiesubsidiewij zer.nl Zonneboiler: maximaal 200 per Gigajoule, tot maximaal 12 Gigajoule opbrengst per woning. Friesland Meer Met Minder www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm A ls de energiebesparende maatregelen die u neemt, leiden tot een verbetering van het EnergieIndex van tenminste 0.75 kunt u daarvoor een subsidie van 1.000, ontvangen. Rijkspremie MMM www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm T ijdelijke stimuleringsregeling energiebesparende voorzieningen aan woningenverbetering van de Energie Index (EI) met tenminste 0.50: 300,; verbetering van de EI met tenminste 0.75: 750, Vervaldatum 31122011 31122011 31122011 Bedrag zie beschrijving** 1.000 750 * ** Deze subsidie is 0 omdat de minimum (EI of CO 2) besparing, waar vanaf de subsidie geldt, niet is bereikt. Het bedrag voor deze subsidies kan niet automatisch berekend worden. Ga naar de website van de subsidieverstrekker voor meer informatie.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 10 van 39 Overzicht besparingsmogelijkheden per maatregel Op de volgende pagina's vindt u een overzicht van alle maatregelen die u kunt toepassen in uw woning. Per maatregel wordt er een overzicht gegeven van de investering, besparing en terugverdientijd. Verder krijgt u advies over de uitvoering van de maatregel, inclusief aandachtspunten. Indien er geïsoleerd wordt, krijgt u een overzicht van de vloeren, daken, gevels en beglazing die aangepast moeten worden. Ten slotte worden mogelijke subsidies getoond. Als u meerdere maatregelen tegelijk toepast dan beïnvloeden deze elkaar en de uiteindelijke totale besparing. Voor een overzicht van de resultaten van pakketten met meerdere maatregelen verwijzen we u naar pagina 5.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 11 van 39 Isolatie of extra isolatie bij vloeren Algemeen De volgende maatregelen kunnen worden toegepast, (mogelijk is er reeds isolatie aanwezig, wij adviseren u dit te verbeteren): De vloer kan aan de bovenzijde met een harde (drukvaste) isolatieplaat geïsoleerd worden. Een andere mogelijkheid is om de onderzijde van de vloer met isolatieplaten, isolatieschuim of folie met luchtkussens te isoleren. Ook kan de bodem van de kruipruimte met een isolatielaag bedekt worden. Deze kan bestaan uit een waterbestendige isolatieplaat, polystyreen chips of een natuurlijk materiaal zoals schelpen. Resultaten van deze maatregel Investering Advies Kosten overig Subsidie (totaal) Dit kost het u Besparing per jaar Terugverdientijd (jaar) Nieuw Label 1.554 0 0 1.554 111 12,2 G (3,31) Het isoleren van de vloer aan de onderzijde met isolatieplaten, isolatieschuim (steenwol of polystyreen). Voordelen: Het comfort van de woning gaat omhoog. De kieren van de vloer waardoor nu nog vocht en koude lucht de woning binnenkomen, worden gedicht. De randen van de vloer worden minder koud. Hierdoor neemt de kans op schimmel af. Het toepassen van isolatie aan de onderzijde vergt geen ruimte in de woning of aanpassing van deuren en kozijnen. Het kan voorkomen dat de huidige ventilatie t.b.v de kruipruimte door het aanbrengen van isolatie wordt gehinderd of belemmerd in het functioneren. Indien van toepassing dienen renovatie ventilatie kokers aangebracht te worden na het uitvoeren van deze maatregel, zodat een kruipruimte ten alle tijden voldoende kan blijven ventileren. Voor deze aanvullende maatregelen zullen meerkosten in rekening worden gebracht. Er is tevens geen rekening gehouden met extra kosten voor het maken van bijvoorbeeld een kruipluik indien deze niet aanwezig is, of het ondergraven van een fundering naar een volgend compartiment, prijzen per m2 zijn berekend op verwerking bij een houten vloer, in praktijk zullen de kosten per m2 bij betonnen vloeren lager zijn. Aandachtspunten Denk aan de afwerking van de randen van de vloer. Randen kunnen koud worden, waardoor schimmel kan ontstaan. Of dit een reëel gevaar is, hangt af van de aansluiting van de vloer op de gevel en/of deze geïsoleerd is. Vraag uw aannemer om advies. Aanpassingen Vloer: Begane grond (57,55 m2), Nieuwe isolatie: 90 mm Beschikbare subsidies voor deze maatregel Rijkspremie MMM www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm T ijdelijke stimuleringsregeling energiebesparende voorzieningen aan woningenverbetering van de Energie Index (EI) met tenminste 0.50: 300,; verbetering van de EI met tenminste 0.75: 750, Friesland Meer Met Minder www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm A ls de energiebesparende maatregelen die u neemt, leiden tot een verbetering van het EnergieIndex van tenminste 0.75 kunt u daarvoor een subsidie van 1.000, ontvangen. Vervaldatum 31122011 31122011 Bedrag 0* 0* * ** Deze subsidie is 0 omdat de minimum (EI of CO 2) besparing, waar vanaf de subsidie geldt, niet is bereikt. Het bedrag voor deze subsidies kan niet automatisch berekend worden. Ga naar de website van de subsidieverstrekker voor meer informatie.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 12 van 39 Isolatie of extra isolatie bij daken Algemeen De volgende maatregelen kunnen worden toegepast, (mogelijk is er reeds isolatie aanwezig, wij adviseren u dit te verbeteren): 1. Er wordt isolatie aangebracht aan de binnenzijde van het hellende dak. Deze kan aan de binnenzijde worden afgewerkt met een gipsplaat waaronder een dampremmende laag zit. 2. Er wordt isolatie aangebracht aan de buitenzijde van de constructie, waarna deze wordt voorzien van dakbedekking (dakpannen of een nieuwe bitumineuze laag). 3. Bij platte daken kan er waterbestendig isolatiemateriaal aangebracht worden op de bestaande dakbedekking, op het isolatiemateriaal kan een ballastlaag worden aangebracht om het tegen opwaaien te beschermen. Deze constructie heet ook wel omgekeerd warmdak. 4. Er wordt isolatie aangebracht in of op de vloer van de zolder. In dit geval hoeft het dak niet te worden geïsoleerd. Het schuine dak van de zolder is dan niet geisoleerd. Resultaten van deze maatregel Investering Advies Kosten overig Subsidie (totaal) Dit kost het u Besparing per jaar Terugverdientijd (jaar) Nieuw Label 2.145 0 0 2.145 179 10,7 G (3,25) Het aanbrengen van isolatie aan de binnenzijde van het dak. Voordelen: Het comfort van de woning gaat omhoog, doordat het dak aan de binnenzijde minder koud wordt en doordat er minder warmte verloren gaat door kieren en naden. De geluidswering van het dak wordt beter. Door het dichten van de kieren en naden komt er minder geluid naar binnen. Belangrijk is dat de isolatie goed wordt aangebracht, dus met een dampremmende laag aan de binnenzijde voordat de gipsplaten worden aangebracht. Genoemde prijs per m2 excl. opstartkosten. Aandachtspunten Controleer of er nog voldoende ventilatie is. Is in iedere ruimte een ventilatierooster, een klepraam of afzuiging aanwezig? De kieren en naden worden namelijk dichtgemaakt. Breng tussen de afwerkplaat/het plafond en de isolatie een dampremmende folie aan. Als dit niet of onjuist gebeurt, kan in de dakconstructie inwendige condensatie ontstaan, met mogelijk (vocht)problemen als gevolg. Aanpassingen Dak: Achterzijde (37,40 m2), Nieuwe isolatie: 90 mm Dak: Voorzijde (37,60 m2), Nieuwe isolatie: 90 mm Beschikbare subsidies voor deze maatregel Rijkspremie MMM www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm T ijdelijke stimuleringsregeling energiebesparende voorzieningen aan woningenverbetering van de Energie Index (EI) met tenminste 0.50: 300,; verbetering van de EI met tenminste 0.75: 750, Friesland Meer Met Minder www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm A ls de energiebesparende maatregelen die u neemt, leiden tot een verbetering van het EnergieIndex van tenminste 0.75 kunt u daarvoor een subsidie van 1.000, ontvangen. Vervaldatum 31122011 31122011 Bedrag 0* 0* * ** Deze subsidie is 0 omdat de minimum (EI of CO 2) besparing, waar vanaf de subsidie geldt, niet is bereikt. Het bedrag voor deze subsidies kan niet automatisch berekend worden. Ga naar de website van de subsidieverstrekker voor meer informatie.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 13 van 39 Isolatie of extra isolatie bij gevels en/of panelen Algemeen De volgende maatregelen kunnen worden toegepast, (mogelijk is er reeds isolatie aanwezig, wij adviseren u dit te verbeteren): 1. U kunt isolatie laten aanbrengen aan de buitenzijde van de gevel of het paneel en deze laten voorzien van een stootvaste afwerklaag (stukwerk, schroten, metselwerk en dergelijke). 2. U kunt isolatie laten aanbrengen in de ruimte (spouw) tussen de binnenmuur en de buitenmuur. Dit kunnen isolerende korrels, vlokken of schuimen zijn die via boorgaten in het buitenblad van de spouw worden ingespoten. Laat deze maatregel altijd uitvoeren door een gecertificeerd spouwmuurisolatiebedrijf. 3. U kunt isolatie laten aanbrengen aan de binnenzijde van de gevel of het paneel. Deze kan aan de binnenzijde worden afgewerkt met een gipsplaat waaronder een dampremmende laag zit. Resultaten van deze maatregel Investering Advies Kosten overig Subsidie (totaal) Dit kost het u Besparing per jaar Terugverdientijd (jaar) Nieuw Label 3.658 0 1.750 1.908 1.121 1,7 E (2,32) Het aanbrengen van isolatie in de ruimte (spouw) tussen de binnenmuur en de buitenmuur. Dit kan door isolerende korrels, pur, parels, minerale glaswollen, vlokken of schuimen via boorgaten van 17 tot 23 mm in het buitenblad van de spouw in te spuiten. Laat deze maatregel altijd uitvoeren door een gecertificeerd spouwmuurisolatiebedrijf. Voordelen: Het comfort van de woning gaat omhoog, doordat de gevel aan de binnenzijde minder koud wordt en doordat er minder warmte verloren gaat door kieren en naden. De geluidswering van de gevel wordt beter. Door het dichten van de kieren en naden komt er minder geluid naar binnen. Indien extra geluidsdemping is gewenst kan gekozen worden voor een steenwol isolatie, dit zal circa 10% kostenverhogend werken op deze maatregel. Isolatie wordt bijna altijd aangebracht door boorgaten van 23 mm, indien kleinere boorgaten noodzakelijk en/of gewenst zijn zal dit veelal leiden tot een meerprijs van circa 30% per m2. Ook voor een breder spouw dan 6 cm zal een meerprijs van circa 1,70 per 1 cm spouw extra isolatiedikte in rekening worden gebracht per m2. In voorkomende gevallen kan het voorkomen dat de huidige ventilatie t.b.v de kruipruimte door het aanbrengen van isolatie wordt gehinderd of belemmerd in het functioneren. Indien van toepassing dienen renovatie ventilatie kokers aangebracht te worden na het uitvoeren van deze maatregel, zodat een kruipruimte ten alle tijden voldoende kan blijven ventileren. Voor deze aanvullende maatregelen zullen meerkosten in rekening worden gebracht. Aandachtspunten Constructies die door de isolatielaag heen steken, kunnen soms een warmtelek vormen. Met als gevolg: condensatie aan de oppervlakte en schimmelvorming. Zorg in die gevallen voor isolatie van de constructie aan de buitenzijde. Controleer of er nog voldoende ventilatie is. Is in iedere ruimte een ventilatievoorziening, klepraam of afzuiging aanwezig? De kieren en naden worden namelijk dichtgemaakt. De spouw mag niet te smal en niet te vervuild zijn. Dit kan alleen maar worden vastgesteld door een endoscopisch onderzoek door een gespecialiseerd bedrijf. Vraag altijd of het isolatiebedrijf eerst wil controleren of de spouw geschikt is voor spouwmuurisolatie. De buitengevel moet dampopen zijn. Dat betekent dat in de buitengevel geen geglazuurde stenen of (bepaalde) strengpersstenen zijn gebruikt. Laat dit ook controleren door het isolatiebedrijf. Aanpassingen Gevel: Achterzijde (5,30 m2), Nieuwe isolatie: 60 mm Gevel: Rechterzijde (1,35 m2), Nieuwe isolatie: 60 mm Gevel: Linkerzijde (32,20 m2), Nieuwe isolatie: 60 mm Gevel: Rechterzijde (34,90 m2), Nieuwe isolatie: 60 mm Gevel: Achterzijde (35,18 m2), Nieuwe isolatie: 60 mm Gevel: Voorzijde (40,70 m2), Nieuwe isolatie: 60 mm Gevel: Linkerzijde (8,33 m2), Nieuwe isolatie: 60 mm Gevel: Rechterzijde (8,33 m2), Nieuwe isolatie: 60 mm

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 14 van 39 Beschikbare subsidies voor deze maatregel Rijkspremie MMM www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm T ijdelijke stimuleringsregeling energiebesparende voorzieningen aan woningenverbetering van de Energie Index (EI) met tenminste 0.50: 300,; verbetering van de EI met tenminste 0.75: 750, Friesland Meer Met Minder www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm A ls de energiebesparende maatregelen die u neemt, leiden tot een verbetering van het EnergieIndex van tenminste 0.75 kunt u daarvoor een subsidie van 1.000, ontvangen. Vervaldatum 31122011 31122011 Bedrag 750 1.000 * ** Deze subsidie is 0 omdat de minimum (EI of CO 2) besparing, waar vanaf de subsidie geldt, niet is bereikt. Het bedrag voor deze subsidies kan niet automatisch berekend worden. Ga naar de website van de subsidieverstrekker voor meer informatie.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 15 van 39 HRbeglazing Algemeen Vernieuwing van beglazing kan als aanleiding gebruikt worden om ook ventilatieroosters in het glas aan te brengen. U hebt bij vernieuwing van de beglazing de volgende keuzemogelijkheden: 1. Op het kozijn wordt een extra (wegneembaar) raam voor het bestaande (enkele) glas gemonteerd of het bestaande glas wordt door dubbel glas vervangen. Hierbij kan alleen het glas worden vervangen of het glas inclusief het kozijn. Dit is afhankelijk van het feit of uw kozijnen aan vervanging toe zijn en of de kozijnen voldoende sterk zijn om het zwaardere dubbel glas te dragen. 2. Ook is het mogelijk het bestaande glas door Hoog Rendement (HR++) glas te vervangen. Hierbij kan alleen het glas worden vervangen of het glas inclusief kozijn. Dit is afhankelijk van het feit of uw kozijnen aan vervanging toe zijn en of de kozijnen voldoende sterk zijn om het zwaardere dubbel glas te dragen. Wat de deurisolatie betreft: ofwel alleen het glas wordt vervangen, of het glas inclusief het kozijn. Deze overweging is afhankelijk van het feit of uw kozijnen aan vervanging toe zijn. Ook kunt u de bestaande deur door een geïsoleerde deur vervangen. Hierbij kan alleen de deur worden vervangen of de deur inclusief het kozijn. Dit is afhankelijk van het feit of uw kozijn aan vervanging toe is. Resultaten van deze maatregel Investering Advies Kosten overig Subsidie (totaal) Dit kost het u Besparing per jaar Terugverdientijd (jaar) Nieuw Label 3.500 0 0 3.500 439 7,5 G (2,98) Vernieuwing van beglazing kan als aanleiding gebruikt worden om ook ventilatieroosters in het glas aan te brengen. HR++ glas: Het vervangen van het bestaande glas door Hoog Rendement ++ (HR++)glas. Ofwel alleen het glas wordt vervangen, of het glas inclusief kozijn. Deze overweging is afhankelijk van het feit of uw kozijnen aan vervanging toe zijn en of de kozijnen voldoende sterk zijn om het zwaardere dubbel glas te dragen. Het comfort van de woning gaat omhoog, doordat er geen koude lucht of straling meer van het raam afkomt en er nauwelijks nog condensatie optreedt op het glas. Het comfort gaat verder omhoog, doordat de ventilatieverliezen door kieren en naden afnemen. Dit is met name het geval bij kozijnvervanging. De geluidswering wordt beter, doordat HR++glas beter isoleert. Aandachtspunten Het is mogelijk dat er bij heldere koudere nachten condens aan de buitenzijde op het glas ontstaat. Deze verdampt echter als de zon gaat schijnen of als de ruimte weer wordt verwarmd. Controleer de staat en dikte van de kozijnen. Deze bepalen of HR++ glas in het bestaande kozijn past. In overleg met de glaszetter kan worden bepaald hoe het glas het beste kan worden aangebracht en wat de gevolgen zijn voor het uiterlijk van de woning. Mogelijk moeten ook de kozijnen vervangen worden. Controleer of er nog voldoende ventilatie is. Is in iedere ruimte een ventilatievoorziening, klepraam of afzuiging aanwezig? De kieren en naden worden namelijk dichtgemaakt. Aanpassingen Glas: Voorzijde 1ste (0,85 m2), Nieuw glastype: HR ++ Glas: Voorzijde 1ste (1,55 m2), Nieuw glastype: HR ++ Glas: Voorzijde 1ste (2,30 m2), Nieuw glastype: HR ++ Glas: Voorzijde bg voordeur (2,05 m2), Nieuw glastype: HR ++ Glas: Voorzijde bg (0,25 m2), Nieuw glastype: HR ++ Glas: Voorzijde bg (1,55 m2), Nieuw glastype: HR ++ Glas: Achterzijde 1ste (1,55 m2), Nieuw glastype: HR ++ Glas: Achterzijde 1ste (1,55 m2), Nieuw glastype: HR ++ Glas: Achterzijde 1ste (1,55 m2), Nieuw glastype: HR ++ Glas: Achterzijde bg (2,22 m2), Nieuw glastype: HR ++ Glas: Achterzijde bg (4,40 m2), Nieuw glastype: HR ++ Glas: Rechterzijde bg (0,30 m2), Nieuw glastype: HR ++ Glas: Linkerzijde 1ste (1,55 m2), Nieuw glastype: HR ++

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 16 van 39 Aanpassingen Glas: Linkerzijde 1ste (1,55 m2), Nieuw glastype: HR ++ Glas: Linkerzijde bg (3,15 m2), Nieuw glastype: HR ++ Glas: Achterzijde (0,20 m2), Nieuw glastype: Dubbel glas Glas: Voorzijde bg (4,40 m2), Nieuw glastype: HR ++ Beschikbare subsidies voor deze maatregel Rijkspremie MMM www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm T ijdelijke stimuleringsregeling energiebesparende voorzieningen aan woningenverbetering van de Energie Index (EI) met tenminste 0.50: 300,; verbetering van de EI met tenminste 0.75: 750, Friesland Meer Met Minder www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm A ls de energiebesparende maatregelen die u neemt, leiden tot een verbetering van het EnergieIndex van tenminste 0.75 kunt u daarvoor een subsidie van 1.000, ontvangen. Vervaldatum 31122011 31122011 Bedrag 0* 0* * ** Deze subsidie is 0 omdat de minimum (EI of CO 2) besparing, waar vanaf de subsidie geldt, niet is bereikt. Het bedrag voor deze subsidies kan niet automatisch berekend worden. Ga naar de website van de subsidieverstrekker voor meer informatie.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 17 van 39 Isolatie bij leidingen voor ruimteverwarming Algemeen Er zijn twee mogelijkheden om het energieverlies uit leidingen te beperken: 1. Leidingisolatie: Hierbij wordt isolatie aangebracht om leidingen die door onverwarmde ruimtes lopen, zoals garages, zolders, kruipruimten e.d. Leidingisolatie levert direct energiebesparing op. 2. Beperkte leidinglengte: het verwarmingstoestel wordt verplaatst om de afstand tot de radiatoren die de grootste warmtevraag hebben, zo kort mogelijk te maken. Ook dit beperkt het energieverlies uit de leiding. Resultaten van deze maatregel Investering Advies Kosten overig Subsidie (totaal) Dit kost het u Besparing per jaar Terugverdientijd (jaar) Nieuw Label 320 0 0 320 83 3,8 G (3,34) Leidingisolatie: Het aanbrengen van isolatie om leidingen die door onverwarmde ruimtes lopen, zoals garages, zolders, kruipruimten e.d. Leidingisolatie levert direct energiebesparing op. Beperkte leidinglengte: Het verwarmingstoestel verplaatsen om de afstand tot de radiatoren die de grootste warmtevraag hebben, zo kort mogelijk te maken. Dit beperkt het energieverlies uit de leiding. Aandachtspunten Let op ruimteverlies bij het verplaatsen van de installatie. Zijn alle ruimtes waar deze maatregel toegepast dient te worden toegankelijk? Kan het isolatiemateriaal worden doorgeschoven? Zit er geen beugelwerk in de weg? Beschikbare subsidies voor deze maatregel Rijkspremie MMM www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm T ijdelijke stimuleringsregeling energiebesparende voorzieningen aan woningenverbetering van de Energie Index (EI) met tenminste 0.50: 300,; verbetering van de EI met tenminste 0.75: 750, Friesland Meer Met Minder www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm A ls de energiebesparende maatregelen die u neemt, leiden tot een verbetering van het EnergieIndex van tenminste 0.75 kunt u daarvoor een subsidie van 1.000, ontvangen. Vervaldatum 31122011 31122011 Bedrag 0* 0* * ** Deze subsidie is 0 omdat de minimum (EI of CO 2) besparing, waar vanaf de subsidie geldt, niet is bereikt. Het bedrag voor deze subsidies kan niet automatisch berekend worden. Ga naar de website van de subsidieverstrekker voor meer informatie.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 18 van 39 HRKetel Algemeen Het comfort van de woning gaat omhoog als u van lokale verwarming naar een centraal verwarmingssysteem overgaat. Wel stijgt hierdoor uw energiegebruik. Er zijn drie typen Hoog Rendements (HR)verwarmingketels: type 100, type 104 en type 107. Het laatste type, de 107, is het energiezuinigst. Een HR 100 een HR 104 of een HR 107ketel kunt u herkennen aan de sticker op het toestel. Als de woning wordt geïsoleerd, is een lagere capaciteit van de Cv ketel voldoende. Dat bespaart geld. Vraag de installateur of deze de capaciteit wil controleren. Resultaten van deze maatregel Investering Advies Kosten overig Subsidie (totaal) Dit kost het u Besparing per jaar Terugverdientijd (jaar) Nieuw Label 1.760 0 300 1.460 660 2,2 F (2,76) Hoogrendementsketels: Er zijn drie typen Hoog Rendements (HR)verwarmingketels: type HR 100, type HR 104 en type HR 107. Dit laatste type, de 107, is het energiezuinigst. Een HR 100, HR 104 of HR 107ketel kunt u herkennen aan de sticker op het toestel. Het comfort van de woning gaat omhoog als u van lokale verwarming overgaat naar een centraal verwarmingssysteem. Als de woning wordt geïsoleerd, is een lagere capaciteit voldoende. Dat bespaart geld. Vraag de installateur of hij deze de capaciteit wil controleren. Aandachtspunten Inregelen van verwarmingsinstallaties Een toename van het energiegebruik ten gevolge van het niet inregelen ontstaat doordat er in bepaalde ruimte klachten zijn over het comfort. Deze klachten worden veelal bestreden door de thermostaat van de ketel hoger te zetten of de cvpomp in een hogere stand te zetten. Ook kunnen thermostaatkranen op radiatoren worden aangebracht. Het comfort verbetert daardoor ten opzichte van radiatoren zonder thermostaatkranen. De temperatuur in een bepaalde ruimte is door de thermostaatkranen beter beheersbaar geworden. Nog een mogelijkheid is stooklijn geregelde keteltemperatuur. Dat wil zeggen: het verwarmingstoestel wordt voorzien van een temperatuurregeling. Deze zorgt ervoor dat de ketel water levert van een wat lagere temperatuur als het buiten warmer is en omgekeerd. Daarnaast of in plaats daarvan kan de pomp in het verwarmingstoestel voorzien worden van een pompschakeling. Deze draait dan alleen nog als dat nodig is. Zo bespaart u energie. Individuele bemetering kan, als deze nog niet toegepast is, ook voordelen opleveren (Dit houdt in: het per woning plaatsen van warmte, elektriciteits en/of gasmeters). Het voordeel hiervan: Hiermee wordt het mogelijk om de energierekening voor een collectieve installatie af te rekenen naar het werkelijke gebruik per woning. Op deze manier betaalt u alleen nog voor uw eigen energiegebruik. Het loont dan om zelf energie te besparen. Hang de ketel zo op dat deze eenvoudig onderhouden kan worden door een onderhoudsmonteur. Beschikbare subsidies voor deze maatregel Rijkspremie MMM www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm T ijdelijke stimuleringsregeling energiebesparende voorzieningen aan woningenverbetering van de Energie Index (EI) met tenminste 0.50: 300,; verbetering van de EI met tenminste 0.75: 750, Friesland Meer Met Minder www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm A ls de energiebesparende maatregelen die u neemt, leiden tot een verbetering van het EnergieIndex van tenminste 0.75 kunt u daarvoor een subsidie van 1.000, ontvangen. Vervaldatum 31122011 31122011 Bedrag 300 0* * ** Deze subsidie is 0 omdat de minimum (EI of CO 2) besparing, waar vanaf de subsidie geldt, niet is bereikt. Het bedrag voor deze subsidies kan niet automatisch berekend worden. Ga naar de website van de subsidieverstrekker voor meer informatie.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 19 van 39 Combi HRketel Algemeen Een combiketel verwarmt zowel de ruimten in het huis als het tapwater. Het gaat om een toestel wat ook warm tapwater voor o.a. de badkamer en de keuken produceert eventueel met een aparte boiler of voorraadvat. Als de woning wordt geïsoleerd, is een lagere capaciteit voor de verwarming voldoende. Dat bespaart geld. Vraag de installateur of deze de capaciteit wil controleren. Resultaten van deze maatregel Investering Advies Kosten overig Subsidie (totaal) Dit kost het u Besparing per jaar Terugverdientijd (jaar) Nieuw Label 2.150 0 300 1.850 638 2,9 F (2,7) Combiketel zonder voorraadvat: VR, HR 100, HR 104, HR 107ketel. Combiketel zonder voorraadvat (doorstroom): VR, HR 100, HR 104, HR 107ketel. Een doorstroomcombiketel verwarmt zowel de ruimten in het huis als het tapwater. Een doorstroomcombiketel heeft geen boiler of voorraadvat. Voordelen: Ten opzichte van de keukengeiser neemt het tapcomfort toe, doordat er veel meer en sneller warmwater beschikbaar is. Een doorstroomcombiketel gebruikt doorgaans wel meer energie. Een doorstroomcombiketel is goed te combineren met een zonneboiler als deze is voorzien van het NZkeurmerk voor combiketels. Een waterbesparende douchekop bespaart water en daarmee ook energie, zonder verlies aan comfort. Aandachtspunten Let op: een waterbesparende douchekop is niet toepasbaar in (directe) combinatie met een keukengeiser/badgeiser, doordat er te weinig water doorstoomt zodat deze niet aanslaat, oftewel de tapdrempel te hoog is. Kies voor een gesloten toestel. Een gesloten toestel (met afvoer) heeft de voorkeur vanuit gezondheidsoogpunt, omdat hiermee geen schadelijke rookgassen meer de woning kunnen inkomen. Stel de capaciteit van het tapwatertoestel af op het comfort dat de bewoners wensen en op de aanwezige tappunten. Inregelen van verwarmingsinstallaties Een toename van het energiegebruik ten gevolge van het niet inregelen ontstaat doordat er in bepaalde ruimte klachten zijn over het comfort. Deze klachten worden veelal bestreden door de thermostaat van de ketel hoger te zetten of de cvpomp in een hogere stand te zetten. Ook kunnen thermostaatkranen op radiatoren worden aangebracht. Het comfort verbetert daardoor ten opzichte van radiatoren zonder thermostaatkranen. De temperatuur in een bepaalde ruimte is door de thermostaatkranen beter beheersbaar geworden. Nog een mogelijkheid is stooklijn geregelde keteltemperatuur. Dat wil zeggen: het verwarmingstoestel wordt voorzien van een temperatuurregeling. Deze zorgt ervoor dat de ketel water levert van een wat lagere temperatuur als het buiten warmer is en omgekeerd. Daarnaast of in plaats daarvan kan de pomp in het verwarmingstoestel voorzien worden van een pompschakeling. Deze draait dan alleen nog als dat nodig is. Zo bespaart u energie. Individuele bemetering kan, als deze nog niet toegepast is, ook voordelen opleveren (Dit houdt in: het per woning plaatsen van warmte, elektriciteits en/of gasmeters). Het voordeel hiervan: Hiermee wordt het mogelijk om de energierekening voor een collectieve installatie af te rekenen naar het werkelijke gebruik per woning. Op deze manier betaalt u alleen nog voor uw eigen energiegebruik. Het loont dan om zelf energie te besparen.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 20 van 39 Beschikbare subsidies voor deze maatregel Rijkspremie MMM www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm T ijdelijke stimuleringsregeling energiebesparende voorzieningen aan woningenverbetering van de Energie Index (EI) met tenminste 0.50: 300,; verbetering van de EI met tenminste 0.75: 750, Friesland Meer Met Minder www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm A ls de energiebesparende maatregelen die u neemt, leiden tot een verbetering van het EnergieIndex van tenminste 0.75 kunt u daarvoor een subsidie van 1.000, ontvangen. Vervaldatum 31122011 31122011 Bedrag 300 0* * ** Deze subsidie is 0 omdat de minimum (EI of CO 2) besparing, waar vanaf de subsidie geldt, niet is bereikt. Het bedrag voor deze subsidies kan niet automatisch berekend worden. Ga naar de website van de subsidieverstrekker voor meer informatie.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 21 van 39 Zonneboiler Algemeen Een zonneboiler zet zonnewarmte om in warmte voor het bereiden van warm tapwater. Er zijn verschillende types op de markt: een standaard systeem, een compact systeem en een cvzonneboiler. De keuze voor het type zonneboiler is afhankelijk van de reeds aanwezige installatie en het gewenste tapcomfort. Overleg met uw installateur. Een zonneboilercombi zet zonnewarmte in voor ruimte én tapwaterverwarming. De zonneboilercombi wordt altijd gecombineerd met een naverwarmer in de vorm van een combiketel of gasboiler. Resultaten van deze maatregel Investering Advies Kosten overig Subsidie (totaal) Dit kost het u Besparing per jaar Terugverdientijd (jaar) Nieuw Label 3.800 0 0 3.800 124 22,7 G (3,28) De functie van een zonneboiler: Een zonneboiler zet zonnewarmte om in warmte voor het bereiden van warm tapwater. Er zijn verschillende types op de markt: een standaard systeem, een compact systeem en een cvzonneboiler. De keuze voor het type zonneboiler is afhankelijk van de reeds aanwezige installatie en het gewenste tapcomfort. Overleg met uw installateur. U maakt gebruik van de gratis geleverde warmte van de zon. Het comfort verbetert ten opzichte van een keukengeiser. Aandachtspunten Let er bij het toepassen van een zonneboiler op dat een zonneboiler altijd een naverwarmer nodig heeft in de vorm van een combiketel of een ander toestel voor de bereiding van warm tapwater. Of uw toestel hiervoor geschikt is, kunt zien aan het gaskeur NZ op uw toestel. Beschikbare subsidies voor deze maatregel Rijkspremie MMM www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm T ijdelijke stimuleringsregeling energiebesparende voorzieningen aan woningenverbetering van de Energie Index (EI) met tenminste 0.50: 300,; verbetering van de EI met tenminste 0.75: 750, Friesland Meer Met Minder www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm A ls de energiebesparende maatregelen die u neemt, leiden tot een verbetering van het EnergieIndex van tenminste 0.75 kunt u daarvoor een subsidie van 1.000, ontvangen. Zonneboiler www.energiesubsidiewij zer.nl Zonneboiler: maximaal 200 per Gigajoule, tot maximaal 12 Gigajoule opbrengst per woning. Vervaldatum 31122011 31122011 31122011 Bedrag 0* 0* zie beschrijving** * ** Deze subsidie is 0 omdat de minimum (EI of CO 2) besparing, waar vanaf de subsidie geldt, niet is bereikt. Het bedrag voor deze subsidies kan niet automatisch berekend worden. Ga naar de website van de subsidieverstrekker voor meer informatie.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 22 van 39 Kierdichting Algemeen Onder kierdichting wordt verstaan: het dichten van kieren en naden van de woning. Deze komen voor bij de aansluitingen van kozijnen op muren maar ook bij aansluitingen tussen bouwdelen onderling, bijvoorbeeld tussen de gevel en de dakaansluiting. 1. Het comfort kan omhoog gaan doordat ongecontroleerde ventilatieverliezen door kieren en naden afnemen. 2. Het comfort kan nog verder omhooggaan als het kieren en naden betreft die aan de kruipruimte grenzen. Kierdichting voorkomt in dit geval dat vochtige lucht de woning binnenkomt. 3. De geluidswering van de woning kan omhoog gaan doordat geluid niet meer zo makkelijk naar binnen kan komen. Resultaten van deze maatregel Investering Advies Kosten overig Subsidie (totaal) Dit kost het u Besparing per jaar Terugverdientijd (jaar) Nieuw Label 615 0 0 615 99 6,0 G (3,33) Onder kierdichting wordt verstaan: Het dichten van kieren en naden van de woning. Deze komen voor bij de aansluitingen van kozijnen op muren, maar ook bij aansluitingen tussen bouwdelen onderling, bijvoorbeeld tussen de gevel en de dakaansluiting. Het comfort kan omhoog gaan, doordat ongecontroleerde ventilatieverliezen door kieren en naden afnemen. Het comfort kan nog verder omhoog gaan als het kieren en naden betreft die aan de kruipruimte grenzen. Kierdichting voorkomt in dit geval dat vochtige lucht de woning binnenkomt. De geluidswering van de woning kan omhoog gaan, doordat geluid niet meer zo makkelijk naar binnen kan komen. Aandachtspunten Let bij het dichten van kieren op de ventilatie. Is in iedere ruimte een ventilatievoorziening, klepraam of afzuiging aanwezig? De kieren en naden worden namelijk dichtgemaakt. Zo wordt de natuurlijke ventilatie (door de kieren) vervangen door kunstmatige (regelbare) ventilatie. Dit is extra belangrijk als er een vochtige kruipruimte is en de vloer niet dampdicht is. Beschikbare subsidies voor deze maatregel Rijkspremie MMM www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm T ijdelijke stimuleringsregeling energiebesparende voorzieningen aan woningenverbetering van de Energie Index (EI) met tenminste 0.50: 300,; verbetering van de EI met tenminste 0.75: 750, Friesland Meer Met Minder www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm A ls de energiebesparende maatregelen die u neemt, leiden tot een verbetering van het EnergieIndex van tenminste 0.75 kunt u daarvoor een subsidie van 1.000, ontvangen. Vervaldatum 31122011 31122011 Bedrag 0* 0* * ** Deze subsidie is 0 omdat de minimum (EI of CO 2) besparing, waar vanaf de subsidie geldt, niet is bereikt. Het bedrag voor deze subsidies kan niet automatisch berekend worden. Ga naar de website van de subsidieverstrekker voor meer informatie.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 23 van 39 Zonnecellen toepassen Algemeen PVcellen of zonnecellen wekken elektriciteit op met behulp van zonlicht. PVcellen wekken elektriciteit op uit zonlicht. Hoe hoog de elektriciteitsproductie per vierkante meter is, hangt af van het type zonnecel. Amorfe zonnecellen leveren relatief de minste elektriciteit op, maar zijn goedkoper. Monokristallijncellen leveren het meeste op, maar zijn ook duurder. Multikristallijne zonnecellen zitten hier tussenin. Resultaten van deze maatregel Investering Advies Kosten overig Subsidie (totaal) Dit kost het u Besparing per jaar Terugverdientijd (jaar) Nieuw Label 7.032 0 0 7.032 241 21,9 G (3,26) Door het gebruik van gratis geleverde elektriciteit van de zon hoeft u minder energie af te nemen van uw energieleverancier en bespaart u op uw elektriciteitsrekening. Aandachtspunten Let er bij het toepassen van zonnecellen op dat deze op het dak moeten worden geplaatst en dat ze moeten worden aangesloten op het elektriciteitsnet. Als u de geproduceerde elektriciteit niet direct gebruikt, kunt u deze terugleveren aan het energiebedrijf. Maak hierover afspraken met uw energiebedrijf. Beschikbare subsidies voor deze maatregel Rijkspremie MMM www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm T ijdelijke stimuleringsregeling energiebesparende voorzieningen aan woningenverbetering van de Energie Index (EI) met tenminste 0.50: 300,; verbetering van de EI met tenminste 0.75: 750, Friesland Meer Met Minder www.meermetminder.nl/178/energiebesparenmetmmm/subsidiesenfinanciering/mm msubsidies.htm A ls de energiebesparende maatregelen die u neemt, leiden tot een verbetering van het EnergieIndex van tenminste 0.75 kunt u daarvoor een subsidie van 1.000, ontvangen. Vervaldatum 31122011 31122011 Bedrag 0* 0* * ** Deze subsidie is 0 omdat de minimum (EI of CO 2) besparing, waar vanaf de subsidie geldt, niet is bereikt. Het bedrag voor deze subsidies kan niet automatisch berekend worden. Ga naar de website van de subsidieverstrekker voor meer informatie.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 24 van 39 Bodembedekker in kruipruimte Algemeen De bodem van de kruipruimte kan met een isolatielaag bedekt worden. Deze kan bestaan uit een waterbestendige isolatieplaat of natuurlijk materiaal zoals schelpen, ook polystyreen chips kunnen worden toegepast. Na toepassing gaat het comfort van de woning omhoog. Doordat de hoeveelheid vocht in de kruipruimte zal afnemen, komt er minder vocht in de woning via kieren en openingen in de vloer. Deuren en kozijnen in de woning hoeven niet te worden aangepast. In voorkomende gevallen kan het voorkomen dat de huidige ventilatie t.b.v de kruipruimte door het aanbrengen van isolatie wordt gehinderd of belemmerd in het functioneren. Indien van toepassing dienen renovatie ventilatie kokers aangebracht te worden na het uitvoeren van deze maatregel, zodat een kruipruimte ten alle tijden voldoende kan blijven ventileren. Voor deze aanvullende maatregelen zullen meerkosten in rekening worden gebracht. Er is tevens geen rekening gehouden met extra kosten voor het maken van bijvoorbeeld een kruipluik indien deze niet aanwezig is, of het ondergraven van een fundering naar een volgend compartiment. Resultaten van deze maatregel Investering Advies Kosten overig Subsidie (totaal) Dit kost het u Besparing per jaar Terugverdientijd (jaar) Nieuw Label 1.410 0 0 1.410 0 0,0 G (3,42) Bedek de bodem van de kruipruimte met een niet natuurlijk materiaal zoals polystyreen chips. Let op: open verbindingen in kruipruimtes of onder funderingen naar woningen van buren dienen te worden afgedicht. Veelal zullen voor deze werkzaamheden extra kosten in rekening worden gebracht, de berekende prijs is uiteraard afhankelijk van de funderings lengte.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 27 van 39 Overzicht besparingsmogelijkheden middels eenvoudige maatregelen Klein investeren, groot besparen op uw vaste lasten. U kunt met behulp van onderstaande, eenvoudig toe te passen, relatief goedkope maatregelen voor deze woning een besparing op uw maandlasten realiseren. De onderstaande suggesties zijn verdeeld in de drie hoofdgroepen; elektriciteit, waterverbruik en gas. Besparen op elektriciteit. Op basis van een schatting van de inspecteur bevinden zich in deze woning ongeveer 16 vaste lichtpunten. Daarnaast zullen er naar ratio nog ongeveer 21 verplaatsbare lichtpunten in de woning aanwezig zijn. Op basis van deze gegevens is er door het gebruik maken van spaarlampen in plaats van traditionele gloeilampen onderstaande jaarlijkse besparing te realiseren op uw elektriciteitsverbruik. Toepassen van energiezuinige verlichting levert een besparing van ongeveer 228 per jaar Uitgangspunt voor deze besparingsberekening is dat energiezuinige verlichting geheel nog niet in de woning aanwezig is. Er is niet gecontroleerd of energiezuinige verlichting reeds in de woning aanwezig is. Tip: Veel elektriciteit wordt gebruikt door huishoudelijke apparaten. Wees bij de aanschaf van nieuwe apparatuur alert op het verbruik. Huishoudelijke apparaten hebben een energielabel dat inzicht geeft in het verbruik. Besparen op waterverbruik. Nederland heeft erg betrouwbaar, schoon kraanwater. Zuinig zijn met water is dubbel besparen. U bespaart water en energie voor waterzuivering. Daarnaast ook nog stookkosten voor het opwarmen van het water. Toepassen van waterbesparende douchekop(pen) levert een besparing van ongeveer Doorstroombegrenzers op kranen leveren de volgende besparing op Het aanbrengen van thermostaatkra(a)n(en) in de badkamer bespaart u Het gebruik van een spaarknop voor het toilet levert de volgende besparing op Totaaloverzicht besparing op waterverbruik. 12 per jaar 16 per jaar 3 per jaar 11 per jaar 41 per jaar Uitgangspunt voor deze besparingsberekening is dat doorstroombegrenzers, thermostaatkranen of spaarknoppen nog niet aanwezig zijn. Besparen op gasverbruik. Het verminderd gebruik van (warm)water levert ook direct een besparing op bij het verbruik van gas. Toepassen van waterbesparende douchekop(pen) levert een besparing van ongeveer Doorstroombegrenzers op kranen levert ongeveer de volgende besparing op uw gasverbruik Aanbrengen van thermostaatkra(a)n(en) in de badkamer levert een besparing van Totaaloverzicht besparing op gasverbruik. 41 per jaar 16 per jaar 3 per jaar 60 per jaar Deze besparing is uiteraard alleen te realiseren indien de onder "Besparen op waterverbruik" benoemde doorstroombegrenzers, thermostaatkranen of spaarknoppen nog niet aanwezig zijn en worden toegepast.

Opnamedatum : 1492011 9:50:04 : 28 van 39 Resumé direct besparen middels eenvoudige maatregelen Het toepassen van de geadviseerde maatregelen kan in deze woning een besparing opleveren van ca. 329 per jaar. Elektriciteit Waterverbruik Gasverbruik Totaal 228 per jaar 41 per jaar 60 per jaar 329 per jaar Zoals u ziet kunt u vaak op eenvoudige wijze het milieu een steuntje in de rug geven. Het leuke is dat dit ook nog eens positief uitwerkt op financieel terrein. De hier genoemde zaken zijn allemaal toepassingen die u kunt aanbrengen of veranderen. Veel besparing kunt u ook halen uit bewust omgaan met uw energieverbruik. Naast de in dit rapport genoemde zaken zijn er nog vele tips om op eenvoudige wijze energie te kunnen besparen. Bijvoorbeeld met uw koelkast, wassen, drogen en andere huishoudelijke apparaten. Let op: Het kan zijn dat er al een aantal van de genoemde voorzieningen zijn getroffen in deze woning. Deze zaken vallen echter niet onder het onroerend goed en horen dus niet noodzakelijkerwijs bij de woning. Om die reden geven wij inzicht in alle mogelijkheden ook als deze aanwezig zijn. Ook de besparingsreductie van combinaties van deze besparingsmogelijkheden zijn niet doorberekend.