> Retouradres Postbus 40225, 8004 DE Zwolle Woonstichting Valburg M.P.C. Jansen Wageningensestraat 45 6671 DB Zetten Ondernemend Nederland Postbus 40225, 8004 DE Zwolle mijn.rvo.nl T 088 042 42 42 wnb@rvo.nl Betreft Beslissing op aanvraag Bijlagen 3 Geachte heer Jansen, Op 16 november 2016 heeft u een ontheffing aangevraagd. Ik heb uw aanvraag met de aanvullingen van 21 november 2016, 22 november 2016 en 6 juni 2017 beoordeeld. In deze brief licht ik dit nader toe en leest u wat mijn beslissing is. De Wet natuurbescherming Op 1 januari 2017 is de Wet natuurbescherming van kracht geworden. Het overgangsrecht in deze wet bepaalt dat aanvragen die onder de Flora- en faunawet zijn ingediend en waarop nog geen besluit is genomen, worden beoordeeld volgens de Wet natuurbescherming. Dit kan van invloed zijn op dit besluit, omdat vanaf 1 januari 2017 een aantal soorten niet meer bij wet zijn beschermd of dat juist wel zijn geworden. Het kan ook zo zijn dat in uw projectgebied soorten voorkomen die beschermd zijn, maar waar u nu nog geen ontheffing voor heeft. In dat geval dient u mogelijk een aanvullende ontheffing aan te vragen bij het bevoegd gezag. Inhoud aanvraag De aanvraag heeft betrekking op de realisatie van het project Paulstraat en Clara Fabriciuspark Slijk-Weijk, gelegen in de gemeente Overbetuwe. Het project betreft de isolatie van woningen. De werkzaamheden bij de woningen aan de Clara Fabriciuspark bestaan uit de isolatie van de spouwmuur door spouwvulling en de isolatie van het dak van buitenaf. De werkzaamheden bij de woningen aan de Paulstraat bestaan uit de isolatie van de spouwmuur door de plaatsing van een nieuwe gevel, de isolatie van het dak van buitenaf en de vervanging van het voordeurkozijn. U vraagt ontheffing van de verbodsbepalingen genoemd in artikel 3.1, lid 2 van de Wet natuurbescherming voor wat betreft exemplaren van de gierzwaluw (Apus apus) en de huismus (Passer domesticus); alsmede van de verbodsbepalingen genoemd in artikel 3.5, lid 4 van de wet natuurbescherming voor wat betreft exemplaren van de gewone dwergvleermuis (Pipistrellus pipistrellus) en de ruige dwergvleermuis (Pipistrellus nathusii). Pagina 1 van 9
Besluit Ik verleen u voor de periode van 4 september 2017 tot en met 4 maart 2021 ontheffing van de verbodsbepalingen genoemd in artikel 3.1, lid 2 voor zover dit betreft het opzettelijk beschadigen of vernielen van nesten en rustplaatsen van de gierzwaluw en de huismus; alsmede van de verbodsbepalingen genoemd in artikel 3.5, lid 4 voor zover dit betreft het beschadigen of vernielen van voortplantings- of rustplaatsen van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis. Mijn overwegingen voor dit besluit worden in bijlage 1 toegelicht. Aan deze ontheffing zijn de volgende voorschriften verbonden: Algemene voorschriften a. De ontheffing wordt voor de hierboven genoemde soorten en beschreven verboden handelingen verleend. b. Deze ontheffing geldt alleen voor de werkzaamheden die volgens de aanvraag worden uitgevoerd, voor zover in deze ontheffing zelf niet anders is aangegeven. c. Het gebied waarvoor de ontheffing geldt, betreft het plangebied voor de realisatie van het project Paulstraat en Clara Fabriciuspark Slijk-Weijk, gelegen aan de Paulstraat en de Clara Fabriciuspark te Slijk-Ewijk in de gemeente Overbetuwe, één en ander zoals is weergegeven in figuur 1 van het bij de aanvraag gevoegde rapport Projectplan Paulstraat 4-30 en Clara Fabriciuspark 1-11 te Slijk-Ewijk van 14 november 2016. d. De ontheffinghouder dient onverwijld contact op te nemen met het bevoegd gezag indien bij het uitvoeren van de werkzaamheden van het project andere beschermde soorten dan de genoemde worden aangetroffen of andere handelingen als bedoeld in voorschrift c noodzakelijk zijn. e. Deze ontheffing kan uitsluitend gebruikt worden door (medewerkers van) de ontheffinghouder of haar rechtsopvolgers of in opdracht van de ontheffinghouder handelende (rechts-)personen. De ontheffinghouder of haar rechtsopvolgers blijven daarbij verantwoordelijk en aansprakelijk voor de juiste naleving van deze ontheffing. f. Tijdens de uitvoering van de werkzaamheden dient een afschrift van deze ontheffing en de bijbehorende brief op de locatie van de werkzaamheden aanwezig te zijn en op verzoek te worden getoond aan de daartoe bevoegde toezichthouders of opsporingsambtenaren. g. De ontheffinghouder dient, zodra de datum waarop de werkzaamheden zullen aanvangen bekend is, het bijgevoegde meldingsformulier volledig in te vullen en naar het bevoegd gezag te zenden. Specifieke voorschriften h. U dient, met in achtneming van onderstaande voorschriften, de maatregelen uit te voeren zoals beschreven op de pagina s 7 tot en met 22 van het bij de aanvraag gevoegde rapport Projectplan Paulstraat 4-30 en Clara Fabriciuspark 1-11 te Slijk-Ewijk van 14 november 2016 (bijlage 2 bij dit besluit) en zoals beschreven in de aanvulling op de aanvraag van 22 november 2016 (bijlage 3 bij dit besluit). Pagina 2 van 9
i. U dient bij de planning van de werkzaamheden rekening te houden met de kwetsbare paarperiode van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis. Voor de gewone dwergvleermuis loopt deze periode globaal van half augustus tot en met half oktober. Voor de ruige dwergvleermuis loopt deze periode globaal van half augustus tot en met september. Afhankelijk van het seizoen en de weersomstandigheden kan deze periode langer dan wel korter zijn. De geschiktheid van de periode voor het uitvoeren van de werkzaamheden dient te worden bepaald door een deskundige op het gebied van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis. j. U dient bij de planning van de werkzaamheden rekening te houden met het broedseizoen van de gierzwaluw en de huismus. Het broedseizoen van de gierzwaluw loopt globaal van half april tot half augustus. Het broedseizoen van de huismus loopt globaal van maart tot en met eind augustus. Voor het broedseizoen wordt geen standaardperiode gehanteerd in het kader van de Wet natuurbescherming. Van belang is of een broedgeval aanwezig is, ongeacht de periode. Afhankelijk van het seizoen en de weersomstandigheden kan deze periode langer dan wel korter zijn. Voor de huismus geldt ook dat de werkzaamheden niet tijdens vorstperioden uitgevoerd dienen te worden. De geschiktheid van de periode voor het uitvoeren van de werkzaamheden dient te worden bepaald door een deskundige op het gebied van de gierzwaluw en de huismus. k. Voorafgaande aan de werkzaamheden dient u de nesten van de gierzwaluw en de huismus ongeschikt te maken. l. U dient in totaal 62 alternatieve nesten voor de huismus te realiseren in de vorm van het weglaten van vogelschroot, het plaatsen van vogelschroot ter hoogte van de tweede rij dakpannen of in de vorm van vogelvides. Overige voorschriften m. De werkzaamheden en bovengenoemde voorschriften dienen te worden uitgevoerd onder begeleiding van een deskundige op het gebied van de soorten waarvoor ontheffing is verleend. n. U dient een ecologisch werkprotocol op te stellen met daarin bovengenoemde voorschriften. Alle betrokken partijen, met name de uitvoerenden op de bouw- of projectlocatie, dienen van het werkprotocol op de hoogte te worden gesteld. o. Indien blijkt dat de in de ontheffing gestelde termijn niet voldoende is om de werkzaamheden waarop de ontheffing betrekking heeft uit te voeren, dient u, minimaal vier maanden voor het verstrijken van deze termijn, een verzoek tot verlenging van de ontheffing in te dienen. Dit voorkomt onnodige vertraging van het project. Opmerking p. Op grond van artikel 5.4, lid 1 en lid 2, Wnb kan de verleende ontheffing worden ingetrokken of gewijzigd. Pagina 3 van 9
Bezwaar Als u het niet eens bent met deze beslissing, kunt u binnen zes weken na verzending van deze brief digitaal of schriftelijk een bezwaarschrift indienen. De datum bovenaan deze brief is de verzenddatum. Een digitaal bezwaarschrift kunt u indienen via mijn.rvo.nl/bezwaar. Als u schriftelijk bezwaar wilt maken, stuurt u het ondertekende bezwaarschrift naar de, afdeling Juridische Zaken, postbus 40219, 8004 DE Zwolle. Vermeld in uw bezwaarschrift in ieder geval onze referentie, het briefkenmerk en de datum van de beslissing waartegen u bezwaar maakt. U vindt onze referentie en het briefkenmerk in de rechter kantlijn van deze brief. Meer informatie Heeft u nog vragen, kijk dan op onze website mijn.rvo.nl. Of bel ons: 088 042 42 42 (lokaal tarief). Met vriendelijke groet, De Staatssecretaris van Economische Zaken, namens deze: Marco Klaassen Teammanager Vergunningen Natuur Pagina 4 van 9
Bijlage 1: Overwegingen Wet natuurbescherming Instandhouding van de soorten Artikel 3.1 Wet natuurbescherming Gierzwaluw en huismus De gierzwaluw en de huismus zijn in het plangebied aangetroffen. Er zijn zes nesten van de gierzwaluw in de woningen aan de Paulstraat vastgesteld. Daarnaast zijn er 29 nesten van de huismus in de woningen aan de Paulstraat en twee nesten van de huismus in de woningen aan de Clara Fabriciuspark vastgesteld. Door de werkzaamheden gaan zes nesten van de gierzwaluw en 31 nesten van de huismus verloren. Om negatieve effecten van de werkzaamheden op de soorten tot een minimum te beperken stelt u maatregelen voor zoals beschreven op de pagina s 7 tot en met 22 van het bij de aanvraag gevoegde rapport Projectplan Paulstraat 4-30 en Clara Fabriciuspark 1-11 te Slijk-Ewijk van 14 november 2016 en zoals beschreven in de aanvulling op de aanvraag van 22 november 2016. De werkzaamheden aan de woningen worden gefaseerd per woonblok uitgevoerd. De werkzaamheden aan de woningen aan de Clara Fabriciuspark starten in september 2017 en zijn in december 2017 afgerond. De werkzaamheden aan de woningen aan de Paulstraat starten in september 2019 en zijn december 2019 afgerond. De planning wordt aangepast op de aanwezigheid van beschermde soorten, zodat er niet aan woningen wordt gewerkt gedurende de kwetsbare periode van de soorten. De werkzaamheden zijn slechts van korte duur. Het verwijderen van de dakpannen en het aanbrengen van een nieuw dak is binnen één dag gerealiseerd. Per woonblok duren de werkzaamheden maximaal één week. Na afronding van de werkzaamheden worden de woningen opnieuw geschikt gemaakt voor de gierzwaluw en de huismus. Voor de gierzwaluw worden 30 alternatieve nesten gerealiseerd in de vorm van nestkasten aan de kopgevels. Voor de huismus worden geschikte alternatieve nesten gerealiseerd door het weglaten van vogelschroot of het plaatsen van vogelschroot ter hoogte van de tweede rij dakpannen en het realiseren van ruimte over de dakrand bij de nieuwe nokvorst. Doordat buiten de kwetsbare periode van de soorten wordt gewerkt en de werkzaamheden van korte duur zijn, worden er geen tijdelijke alternatieve nesten gerealiseerd. Door de grote omvang van het plangebied en het aanzienlijke aantal nesten van de huismus dat door de werkzaamheden wordt aangetast kan de functionaliteit niet op voorhand worden gegarandeerd. Met inachtneming van alle bovengenoemde maatregelen zorgt u vooraf mogelijk niet voor voldoende alternatief dat in kwantiteit en kwaliteit overeenkomt met de huidige functionaliteit van de nesten of rustplaatsen voor de aanwezige populatie van de gierzwaluw en de huismus. De functionaliteit van de nesten of rustplaatsen van de gierzwaluw en de huismus blijft hierdoor mogelijk niet gegarandeerd. Pagina 5 van 9
De door u voorgestelde maatregelen zijn in grote lijnen voldoende. Voor elk aan te tasten nest van de huismus dient u echter twee alternatieve voorzieningen te realiseren. Het is onduidelijk hoeveel alternatieve nesten in totaal voor de huismus worden gerealiseerd. U dient dan ook in totaal 62 alternatieve nesten voor de soort aan te brengen. In de ontheffing is ter aanscherping een aanvullend voorschrift voor de huismus opgenomen. Doordat buiten de kwetsbare periode van de gierzwaluw en de huismus en gefaseerd wordt gewerkt, en de woningen na de werkzaamheden opnieuw geschikt zijn voor de soorten is het aannemelijk dat de exemplaren van de gierzwaluw en de huismus in de directe omgeving van het plangebied aanwezig blijven. De gunstige staat van instandhouding van de gierzwaluw en de huismus komt niet in gevaar, mits gewerkt wordt conform de door u voorgestelde maatregelen en volgens de overige in de ontheffing opgelegde voorschriften. Artikel 3.5 Wet natuurbescherming Gewone dwergvleermuis en ruige dwergvleermuis De gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis zijn in het plangebied aangetroffen. Er zijn twee voortplantings- en rustplaatsen in de woningen aan de Paulstraat 10 en 12 vastgesteld welke in gebruik zijn door zowel de gewone dwergvleermuis als de ruige dwergvleermuis. Circa vijf exemplaren van de gewone dwergvleermuis en een enkel exemplaar van de ruige dwergvleermuis gebruiken de voortplantings- en rustplaatsen gedurende de actieve- en paarperiode. Door de werkzaamheden gaan twee voortplantings- en rustplaatsen van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis verloren. Om negatieve effecten van de werkzaamheden op de soorten tot een minimum te beperken stelt u maatregelen voor zoals beschreven op de pagina s 7 tot en met 22 van het bij de aanvraag gevoegde rapport Projectplan Paulstraat 4-30 en Clara Fabriciuspark 1-11 te Slijk-Ewijk van 14 november 2016 en zoals beschreven in de aanvulling op de aanvraag van 22 november 2016. De werkzaamheden aan de woningen worden gefaseerd per woonblok uitgevoerd. De werkzaamheden aan de woningen aan de Paulstraat starten in september 2019 en zijn december 2019 afgerond. De planning wordt aangepast op de aanwezigheid van beschermde soorten, zodat er niet aan woningen wordt gewerkt gedurende de kwetsbare periode van de soorten. De werkzaamheden zijn slechts van korte duur. Het verwijderen van de dakpannen en het aanbrengen van een nieuw dak is binnen één dag gerealiseerd. Per woonblok duren de werkzaamheden maximaal één week. Vanwege de korte duur van de werkzaamheden en de aanwezigheid van een alternatieve voortplantings- en rustplaats in de woning aan de Paulstraat 1 (buiten het plangebied) worden er geen tijdelijke alternatieve voortplantings- of rustplaatsen voor de gewone dwergvleermuis gerealiseerd. Voor de ruige dwergvleermuis worden vier tijdelijke alternatieve voortplantings- en rustplaatsen gerealiseerd in de vorm van vleermuiskasten. Pagina 6 van 9
Na afronding van de werkzaamheden worden de woningen opnieuw geschikt gemaakt voor de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis. Er wordt een nieuwe buitengevel aan de woningen geplaatst, waarbij de huidige invliegopeningen naar de spouwmuur opnieuw beschikbaar worden gemaakt voor de soorten. In totaal worden 28 alternatieve voortplantings- en rustplaatsen gerealiseerd, door invliegopeningen te creëren op alle zijgevels van de woningen aan de Paulstraat. Door de grote omvang van het plangebied en het aanzienlijke aantal woningen waar werkzaamheden worden uitgevoerd er het feit dat er geen tijdelijke alternatieve voortplantings- en rustplaatsen voor de gewone dwergvleermuis worden gerealiseerd kan de functionaliteit van de voortplantingsen rustplaatsen van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis niet op voorhand gegarandeerd worden. Met inachtneming van alle bovengenoemde maatregelen zorgt u vooraf mogelijk niet voor voldoende alternatief dat in kwantiteit en kwaliteit overeenkomt met de huidige functionaliteit van de voortplantings- of rustplaatsen voor de aanwezige populatie van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis. De functionaliteit van de voortplantings- of rustplaatsen van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis blijft hierdoor niet gegarandeerd. Doordat buiten de kwetsbare periode van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis en gefaseerd wordt gewerkt en de woningen na de werkzaamheden opnieuw geschikt zijn voor de soorten is het aannemelijk dat de exemplaren van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis in de directe omgeving van het plangebied aanwezig blijven. De gunstige staat van instandhouding van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis komt niet in gevaar, mits gewerkt wordt conform de door u voorgestelde maatregelen en volgens de overige in de ontheffing opgelegde voorschriften. Andere bevredigende oplossing Het project is locatiegebonden vanwege de werkzaamheden aan bestaande bebouwing. Er is dan ook geen alternatief voorhanden. Een alternatieve werkwijze van sloop en nieuwbouw heeft grotere negatieve gevolgen voor beschermde soort, waarbij de nesten, voortplantings- en rustplaatsen tevens verloren gaan. Door de werkzaamheden wordt het energieverbruik van de woningen verminderd. Indien de werkzaamheden niet worden uitgevoerd kan niet worden voldaan aan de doelstellingen uit het landelijke energieakkoord. De werkzaamheden worden gefaseerd per woonblok uitgevoerd. Door de gekozen inrichting, werkwijze en de planning (buiten de kwetsbare periode) wordt schade aan de gierzwaluw, huismus, gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis zoveel mogelijk voorkomen. Hiermee is voldoende aangetoond dat geen andere bevredigende oplossing voorhanden is. Pagina 7 van 9
Belang U heeft ontheffing van verbodsbepalingen aangevraagd op grond van het belang de volksgezondheid en de openbare veiligheid zoals genoemd in artikel 3.3, lid 4, sub b en de belangen de volksgezondheid, de openbare veiligheid of andere dwingende redenen van groot openbaar belang, met inbegrip van redenen van sociale of economische aard en met inbegrip van voor het milieu wezenlijke gunstige effecten en ruimtelijke inrichting of ontwikkeling van gebieden, daaronder begrepen het daarop volgende gebruik van het ingerichte of ontwikkelde gebied genoemd in de artikelen 3.8, lid 5, sub b en 3.10, lid 2 van de Wet natuurbescherming. Uit uw aanvraag blijkt dat u ontheffing aangevraagd heeft voor soorten uit de Habitatrichtlijn en de Vogelrichtlijn. U wenst hierbij gebruik te maken van het belang j : Ruimtelijke inrichting of ontwikkeling zoals deze opgenomen was in de Flora- en faunawet. Op 1 januari 2017 is de Wet natuurbescherming van kracht geworden, deze wet vervangt onder andere de Flora- en faunawet. Uw aanvraag wordt dan ook conform de Wet natuurbescherming beoordeeld. De Wet natuurbescherming kent voor wat betreft soorten die in de artikelen 3.1 en 3.5 genoemd worden niet de mogelijkheid om gebruik te maken van het belang ruimtelijke inrichting of ontwikkeling van gebieden, daaronder begrepen het daarop volgende gebruik van het ingerichte of ontwikkelde gebied. De aanvraag is daarom uitsluitend beoordeeld op grond van de belangen de volksgezondheid en de openbare veiligheid en de volksgezondheid, de openbare veiligheid of andere dwingende redenen van groot openbaar belang, met inbegrip van redenen van sociale of economische aard en met inbegrip van voor het milieu wezenlijke gunstige effecten. Door de werkzaamheden wordt het binnenklimaat van de woningen verbeterd wat een positief effect heeft op de volksgezondheid van de bewoners van de woningen. Vocht en tocht kunnen leiden tot schimmelvorming wat tot negatieve gevolgen voor de gezondheid van bewoners kan leiden. Bij een inventarisatie van Woonstichting Valburg bij haar bewoners is gebleken dat diverse bewoners klachten hebben geuit over de aanwezigheid van tocht en vocht in de woningen en de vochtdoorslag van een spouwmuur. Door het uitvoeren van de werkzaamheden worden tocht- en vochtproblemen aangepakt. In het landelijk energieakkoord is de doelstelling opgenomen dat alle huurwoningen vanaf 2020 een gemiddeld energielabel B of beter hebben. Woonstichting Valburg voert de isolatiewerkzaamheden uit om het energieverbruik van de bestaande woningen te verminderen en te voldoen aan deze doelstelling. De gezamenlijke inspanningen van alle coöperaties en organisaties zal leiden tot een lagere uitstoot van koolstofdioxide en zal in samenhang met alle overige energiemaatregelen tot een positief effect moeten leiden ten aanzien van klimaatverandering. Pagina 8 van 9
Gelet op het voorgaande ben ik van oordeel dat de belangen de volksgezondheid en de openbare veiligheid en de de volksgezondheid, de openbare veiligheid of andere dwingende redenen van groot openbaar belang, met inbegrip van redenen van sociale of economische aard en met inbegrip van voor het milieu wezenlijke gunstige effecten voldoende zijn om de negatieve effecten op de gierzwaluw, huismus, gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis, die als gevolg van de uitvoering van het project zullen optreden, te rechtvaardigen. Pagina 9 van 9