Feest van het Koninkrijk H and -out 2 e t h ema - a v o n d IN GODS AANWEZIGHEID Tijd voor gebed Neem ook deze avond de tijd om stil te worden als inleiding op het gebed. Als moment van bewustwording om met God te spreken. Laat het een vast moment worden tijdens de avonden, zodat je kringleden er aan gewend raken en het niet meer als iets vreemds voelt. De toon van het gebed mag verwachtingsvol zijn. Niet zozeer omdat je (hopelijk) mag terugkijken op een gezegende eerste avond. Maar vooral omdat we veel van God en van Zijn Geest mogen verwachten. Bedenk daarbij dat Zijn aanwezigheid niet samenvalt met onze ervaring. Als het een keer minder goed loopt naar je gevoel, wil dat niet zeggen dat Hij niet aanwezig is en Zijn werk doet... Als woorden uit de Bijbel is het gedeelte Lukas 4:16-21 een mooi gedeelte om samen te lezen en te overdenken: Hij kwam ook in Nazaret, waar hij was opgegroeid, en volgens zijn gewoonte ging hij op sabbat naar de synagoge. Toen hij opstond om voor te lezen, werd hem de boekrol van de profeet Jesaja overhandigd, en hij rolde hem af tot de plaats waar geschreven staat: De Geest van de Heer rust op mij, want hij heeft mij gezalfd. Om aan armen het goede nieuws te brengen heeft hij mij gezonden, om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan blinden het herstel van hun zicht, om onderdrukten hun vrijheid te geven, om een genadejaar van de Heer uit te roepen. Hij rolde de boekrol op, gaf hem terug aan de dienaar en ging weer zitten; de ogen van alle aanwezigen in de synagoge waren op hem gericht. Hij zei tegen hen: Vandaag hebben jullie deze schrifttekst in vervulling horen gaan. 1
IN GESPREK MET ELKAAR Bidden om het Koninkrijk: het werk van de Vader [p.39-49] Waar gaat het om als we leren bidden: Uw Koninkrijk kome...? Gaat het bij het Koninkrijk om geestelijke dingen, om de hemel, om het eeuwige leven? Misschien is dat onze eerste gedachte. Maar klopt dat wel? Leert Jezus zelf ons niet direct hierna te bidden: Uw wil geschiede, gelijk in de hemel alzo ook op de aarde...? De gedachte dat het gaat om de hemel, maar niet om de aarde; om de ziel, maar niet om het lichaam is iets dat wel diep in andere filosofieën en religies zit, maar juist niet in het christelijk geloof. Het is God te doen om Zijn hele schepping en het is Hem te doen om ons als hele mens, met lichaam en ziel. Niet zonder reden begint de Bijbel met Genesis 1 en 2: het verhaal van Gods goede schepping en loopt uit op Openbaring 21 en 22, waarin Gods nieuwe schepping onthuld wordt. Bidden om het Koninkrijk betekent daarom dat we bidden dat niet alleen wij, maar de hele schepping zal delen in Gods heil! Zover is het nog niet. De aarde zucht en kreunt (Rom.8:19-21). En wij mensen delen daarin. De gevolgen van de zonde is zichtbaar in de schepping: er is niet alleen sociaal onrecht (mensen die elkaar beconcurreren en kapot maken), maar ook ecologisch onrecht (de schepping lijdt onder onze hebzucht en egoïsme). Toch blijft het waar dat God zich heeft verbonden aan Zijn schepping en aan ons mensen. Het is Zijn werk, waaraan God vast blijft houden: een eeuwig verbond (Gen.9:8-17). Juist daarom leert Jezus ons bidden: Uw Koninkrijk kome...! Dit gebed bidden is reikhalzend verlangen naar de dag waarop God de hemel en de aarde zal verzoenen en de geschiedenis tot zijn bestemming brengt. Vragen In de Nederlandse Geloofsbelijdenis wordt de schepping vergeleken met een prachtig boek waarin de schepselen de letters zijn die ons van Gods eeuwige kracht en goddelijkheid laten zien. Spreekt deze beeldspraak je aan? Beleef je de natuur (de schepping) ook zo? Het gaat in het gebed Uw Koninkrijk kome... niet alleen om de hemel, maar ook om de aarde. Niet alleen om onze ziel, maar ook om ons lichaam. Wij zijn geschapen voor het eeuwige leven op Gods nieuwe aarde. Is dit een nieuwe gedachte voor je? Hoe vind je dat? Bidden om het Koninkrijk: het werk van de Zoon [p.49-57] Het Oude Testament gonst van de verwachting van Gods koningschap. Maar elke keer blijkt ook dat de vervulling op zich laat wachten. Dat is anders in het Nieuwe 2
Testament. De manier waarop Jezus komst en het begin van Zijn werk worden beschreven, laten zien dat in Hem de nieuwe schepping begonnen is. In Lukas 4:16-21 wordt dat prachtig duidelijk. In Jezus is Gods Koninkrijk begonnen. Hij spréékt niet alleen over het heil van God, maar in Hem wordt het zichtbaar, tastbaar, merkbaar. Blinden, lammen, armen, gevangenen, verdrukten mogen delen in Gods nieuwe wereld, waarin het recht overwint, zonde en kwaad verdreven worden, liefde en trouw regeren. De opstanding van Jezus bevestigt alles wat Hij gezegd en gedaan had: Zijn woorden en wonderen. Toch maakt het Nieuwe Testament duidelijk dat daarmee niet de gehele wereld ineens een paradijs geworden is. Er is nog steeds zonde, onrecht, lijden, gebrokenheid, ziekte, dood. In dat spanningsveld leven we: Paulus spreekt over de toekomende eeuw die is aangebroken in Christus, maar tegelijk over de tegenwoordige boze eeuw waarin we nog leven en waarin we de macht van zonde en kwaad ervaren. Het Koninkrijk van God is dus begonnen in Jezus, maar tegelijk wachten we op de voltooiing. Dat is ook de ervaring van de christelijke kerk de eeuwen door en ook de ervaring van gelovigen vandaag. Altijd weer is er de verleiding geweest die spanning op te heffen. Enerzijds door genezing en verlossing te claimen voor het hier en nu als iets waar we recht op hebben. Anderzijds door dit te zien als iets dat nu niet geldt, maar pas aan het eind van de tijden. Vragen We leven in een spanningsveld: enerzijds is het Koninkrijk gekomen in Jezus, maar anderzijds leven we in een wereld die vol is van zonde en kwaad. Welk van die twee ervaar je het sterkst in jouw leven? Hoe ga je om met dingen waar je voor bidt of gebeden hebt zonder dat je de verhoring daarvan meemaakt? Maakt het je cynisch? Blijf je doorbidden? Of heb je je verwachtingen bijgesteld? Bidden om het Koninkrijk: het werk van de Geest [p.57-69] Het verhaal van de komst van het Koninkrijk is zich nog volop aan het ontvouwen. Daarbij worden wij niet uit- maar ingeschakeld als medewerkers, door de kracht van de Heilige Geest. Die beweging zien we in het boek Handelingen, maar ook in de woorden van Jezus en Paulus. Wat betekent dat concreet? Het betekent allereerst dat we leren leven volgens Gods bedoeling toen Hij ons schiep. Hij heeft ons geschapen voor de vertrouwelijke omgang met Hem. En ook voor de gemeenschap met andere mensen. Leven volgens Gods bedoeling is leven in aanbidding, tot eer van God, waarin we mogen genieten van Zijn schepselen. 3
Het betekent echter ook dat we ontdekken dat ons eigen leven en dat van anderen best vaak tegen Gods bedoeling in gaat. Je laten inschakelen in Gods Koninkrijk betekent dat je een hekel krijgt aan de zonde in jezelf en de gebrokenheid in deze wereld. En dat je je daartegen gaat verzetten. Tenslotte betekent het dat we zullen opstaan tegen die machten die het leven zoals God het bedoeld heeft frustreren en kapot maken. Dat wil zeggen: opstaan tegen sociaal en ecologisch onrecht en opstaan tegen ziekte en geestelijke gebondenheid. Bidden om het Koninkrijk betekent je hierin laten inschakelen. Het lijkt een onmogelijke opdracht en dat is het ook vanuit onszelf. Gelukkig hoeven we het niet in eigen kracht te doen. De Heilige Geest is aan ons gegeven als voorsmaak, als eerste vrucht van Gods toekomst. Hij laat ons nu reeds delen in die toekomst. De Bijbel roept ons op om ons leven te laten vervullen met de Geest. Alleen zo kunnen we delen in Gods Koninkrijk en er getuige van zijn. Vraag Welk van de drie aspecten aan ingeschakeld worden in Gods Koninkrijk (leven in aanbidding van God en genieten van Zijn schepping; je verzetten tegen zonde en kwaad in en rondom jezelf; opstaan tegen onrecht, ziekte en lijden) spreekt je het meeste aan? Of andersom: op welk punt heb je nog het meest te leren? Hoe zou je het gebed om genezing en herstel een plaats kunnen geven, persoonlijk en ook als gemeente, zodat je recht doet aan de verwachting die je mag hebben omdat het Koninkrijk gekomen is en tegelijk aan de realiteit dat we leven in een gebroken wereld? 4
AFSLUITING: DELEN EN BIDDEN Delen en bidden Neem voor de afsluiting opnieuw de tijd. Misschien zijn er dingen naar voren gekomen in het gesprek die meegenomen kunnen worden in het gebed met en voor elkaar. Wees daarin eerlijk en probeer eventuele teleurstellingen over het uitblijven van verhoring niet te overstemmen, maar breng ze liever eerlijk onder woorden. Wellicht kunnen de mooie woorden uit dit oude gebed (toegeschreven aan Franciscus van Assisi) een plaats krijgen in het gebed: Heer, maak mij een instrument van uw vrede. Laat mij liefde brengen waar haat is. Laat mij vergeving brengen waar schuld is. Laat mij eenheid brengen waar tweedracht is. Laat mij waarheid brengen waar dwaling is. Laat mij geloof brengen waar twijfel is. Laat mij hoop brengen waar wanhoop is. Laat mij licht brengen waar duisternis is. Laat mij vreugde brengen waar verdriet is. Heer, maak dat ik er meer op uit ben te troosten dan getroost te worden, te begrijpen dan begrepen te worden, te beminnen dan bemind te worden. Want door te geven ontvangen we, door onszelf te vergeten vinden we, door te vergeven wordt ons vergeven, door te sterven verrijzen we tot het eeuwige leven. Amen. 5