Zorg 2012: kansen of bedreigingen? ONVZ Informatiebijeenkomsten oktober 2011 Jean-Paul van Haarlem Lid Raad van Bestuur
Uw vragen over Markt Social media Producten & Diensten Campagne
Programma 1. De zorgmarkt in 2012 Jean-Paul van Haarlem Pauze Lid Raad van Bestuur 2. Social media en de zorgverzekeringsmarkt Jeanet Bathoorn social media expert 3. ONVZ voor uw klanten Kenneth Schuit Directeur Commercie Vragenronde 4. Lunch 3
Filmpje ONVZ-journaal los af te spelen
De zorgmarkt in 2012
De zorgmarkt Patiënt / verzekerde Zorgverleningsmarkt Zorgverzekeringsmarkt Zorgaanbieder Zorgverzekeraar Zorginkoopmarkt 6
De zorgmarkt in 2012 1. Ontwikkeling in de zorgverzekeringsmarkt 2. Financieel Beeld Zorg 2012 3. Basisverzekering 2012 4. Vooruitzicht 2012 7
Ontwikkelingen in de zorgverzekeringsmarkt Ontwikkelingen in de zorgverzekeringmarkt
Ontwikkelingen in de zorgverzekeringsmarkt Terugblik op seizoen 2010-2011 Meer en nieuwe dynamiek verzekerdenmobiliteit beduidend hoger dan voorgaande jaren internetlabels populair: verzekerdenaantal stijgt met 60% tot bijna 500.000 meer dan 100.000 nieuwe zorgverzekeringen via internetvergelijkers gesloten term zorgverzekering 2,5 miljoen gegoogled tijdens seizoen Nominale premie sterk gestegen met ruim 100 per volwassene van gemiddeld 1.110 naar 1.211 Aandeel collectief verzekerden stijgt gering Aandeel verzekerden zonder aanvullende verzekering stijgt niet Bron: Vektis, Zorgthermometer, Verzekerden in beweging 2011, april 2011; BS Health, Mobiliteit prijs en internet gestuurd, februari 2011 9
Ontwikkelingen in de zorgverzekeringsmarkt Bron: Vektis, Zorgthermometer, Verzekerden in beweging 2011, april 2011; BS Health, Mobiliteit prijs en internet gestuurd, februari 2011 10
Ontwikkelingen in de zorgverzekeringsmarkt Mobiliteit zorgverzekeringsmarkt 2011 2010 2009 2008 2007 Aantal verzekerden 16.580.000 16.486.000 16.431.000 16.344.000 16.356.000 Instroom 906.000 704.000 594.000 587.000 723.000 Mobiliteit 5,5% 4,3% 3,6% 3,6% 4,4% Ontwikkeling mobiliteit 6% 5% 5,50% 4% 3% 4,40% 3,60% 3,60% 4,30% 2% 1% 0% 2007 2008 2009 2010 2011 Bron: Nederlandse Zorgautoriteit, Marktscan Zorgverzekeringsmarkt, Weergave van de markt 2007-2011, juli 2011 11
Ontwikkelingen in de zorgverzekeringsmarkt Bron: Nederlandse Zorgautoriteit, Marktscan Zorgverzekeringsmarkt, Weergave van de markt 2007-2011, juli 2011 12
Ontwikkelingen in de zorgverzekeringsmarkt Collectivisering zorgverzekeringsmarkt Ontwikkeling percentage collectief verzekerden Ontwikkeling verdeling collectief verzekerden 70% 100% 60% 80% 26% 31% 38% 33% 37% 38% 50% 40% 60% 40% 20% 73% 69% 62% 66% 62% 61% 30% 20% 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 0% 2006 2007 2008 2009 2010 2011 werkgever patiëntenvereniging anders Bron: Nederlandse Zorgautoriteit, Marktscan Zorgverzekeringsmarkt, Weergave van de markt 2007-2011, juli 2011 13
Samenstelling zorgverzekeringsmarkt 2012 1. Achmea 2. UVIT Zilveren Kruis, Agis, TakeCareNow, Pro Life, OZF, FBTO, Avéro, Interpolis, DVZ, De Friesland, Kiemer Univé Zorg, VGZ, IZA, IZZ, De Goudse, UMC, Zekur 3. CZ 4. Menzis 5. DSW CZ, CZ Direct, Delta Lloyd, Ohra, Lancyr, Kruidvat, PZP Menzis, Anderzorg, Azivo, PMA DSW, Stad Holland 6. ONVZ 7. Zorg en Zekerheid 8. ASR 9. Eno Zorg en Zekerheid, AZVZ De Amersfoortse, Ditzo Salland, Holland Zorg, Energiek 14
Marktaandelen zorgverzekeringsmarkt 2011 Aantal verzekerden Marktaandeel 1. Achmea 2. UVIT 3. CZ 4. Menzis 5. DSW 6. 7. Zorg en Zekerheid 8. ASR 9. Eno 5,3 miljoen 4,3 miljoen 3,3 miljoen 2,1 miljoen 15,0 miljoen 0,4 miljoen 0,4 miljoen 0,4 miljoen 0,2 miljoen 0,1 miljoen 1,5 miljoen 32,1% 25,8% 20,2% 12,7% 90,8% 2,7% 2,4% 2,4% 1,1% 0,6% 9,2% Zorgverzekeringsmarkt 2011 na overname De Friesland door Achmea, marktaandelen op basis aantallen Zvw verzekerden in 2010 15
Marktaandelen zorginkoopmarkt 2011 Aantal verzekerden Marktaandeel 1. Achmea 2. UVIT 3. CZ 4. Menzis 5. DSW ONVZ Zorg en Zekerheid ASR Eno 5,3 miljoen 4,3 miljoen 3,3 miljoen 2,1 miljoen 15,0 miljoen 1,5 miljoen 32,1% 25,8% 20,2% 12,7% 90,8% 9,2% Zorginkoopmarkt 2011 na overname De Friesland door Achmea, marktaandelen op basis aantallen Zvw verzekerden in 2010 16
Financieel Beeld Zorg 2012 Financieel Beeld Zorg 2012
Filmpje VWS los af te spelen
Financieel Beeld Zorg 2012 Nederland gezond en wel: Wat is het ons waard? 62.900.000.000 15.000.000.000 4.826 Bron: VWS, persbericht, 20 september 2011 19
Financieel Beeld Zorg 2012 Het issue: stijgende zorguitgaven Bron: Miljoenennota 2012, september 2011 20
Financieel Beeld Zorg 2012 Stijgende zorguitgaven: onderliggende oorzaken 1. Substantieel groeiende en veranderende zorgvraag door vergrijzing, levensverlenging en snellere detectie van ongezondheid Resultaat: sterke toename van aantal in ongezondheid geleefde jaren Chronische aandoeningen gaan beeld van gezondheidszorg bepalen en zullen acute en electieve zorgvragen verdringen 2. Meer medische mogelijkheden en meer kennis daarover bij publiek 3. Een kritischer zorgconsument: het belang van gezond opgroeien in een kennissamenleving wordt urgenter Bron: RVZ, discussienota Zorg voor je gezondheid!, april 2010 21
Financieel Beeld Zorg 2012 Toename vergrijzingsgerelateerde uitgaven (2007-2060) Bron: Miljoenennota 2012, september 2011 22
Financieel Beeld Zorg 2012 Toename zorgpremies bij ongewijzigde kostenontwikkeling Bron: Miljoenennota 2012, september 2011 23
Financieel Beeld Zorg 2012 VWS begroting 2012: Goede en betaalbare zorg In 2012 is 67,2 miljard beschikbaar voor de zorg (Budgettair Kader Zorg) ter vergelijking: in 2011 was dit 62,6 miljard en in 2010 59,7 miljard In 2010 en 2011 zijn de zorguitgaven harder gegroeid dan geraamd om de stijging van de collectieve zorguitgaven binnen de kabinetsperiode te beperken tot 15 miljard zijn ingrijpende maatregelen noodzakelijk Inzet minister Schippers en staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten: zorg tegen een betaalbare premie, door een zo efficiënt mogelijke organisatie en (gereguleerde) marktwerking Bron: VWS, persbericht, 20 september 2011 24
Financieel Beeld Zorg 2012 Ontwikkeling collectieve zorguitgaven (bruto BKZ) Miljarden 80 75 70 65 60 55 50 59,6 62,2 62,9 64,4 67,2 70,8 74,6 77,8 45 48,6 51,3 54,4 40 2006 2007 2008 2009 2010 Kabinet Rutte 2011 2012 2013 2014 2015 Bron: VWS, begroting 2012, september 2011 25
Financieel Beeld Zorg 2012 Actualisering collectieve zorguitgaven (bruto BKZ) Miljarden 80 75 70 65 79,6 77,8 74,5 74,6 60 55 61,1 62,2 62,6 64,4 65,9 67,2 70,0 70,8 50 2010 2011 2012 2013 2014 2015 begroting VWS 2011 begroting VWS 2012 Bron: VWS, begroting 2012, september 2011 26
Financieel Beeld Zorg 2012 Beleidsagenda VWS: (betere) kostenbeheersing Medisch specialistische zorg (ziekenhuiszorg) nieuwe productstructuur (DOT), prestatiebekostiging en vrije prijzen (70%) meer risicodragendheid voor zorgverzekeraars selectieve inkoop door (natura) zorgverzekeraars herstructurering en specialisatie van aanbod gemeenschappelijke afspraken over volume- en kostenbeheersing beheersmodel voor honoraria medisch specialisten Geestelijke gezondheidszorg (GGZ) prestatiebekostiging instellingen verhogen eigen bijdragen meer nadruk op preventie verschuiven zwaartepunt van tweedelijns naar eerstelijns zorg Bron: VWS, begroting 2012, september 2011 27
Financieel Beeld Zorg 2012 Beleidsagenda VWS: (betere) kostenbeheersing Farmaceutische zorg vrije prijzen voor medicijnen en dienstverlening AWBZ overheveling onderdelen AWBZ naar gemeenten en Zvw uitvoering AWBZ door zorgverzekeraars voor eigen verzekerden keuzemogelijkheid PGB wordt beperkt tot personen met verblijfsindicatie Overig stringent beheer basispakket Wtcg wordt inkomensafhankelijk Bron: VWS, begroting 2012, september 2011 28
Financieel Beeld Zorg 2012 Samenstelling collectieve zorguitgaven 2012 (bruto BKZ) Nominale premie Zvw overheid 5% AWBZ-premie 50% Zvf Zvw 52% AWBZ 38% AFBZ 50% Inkomensafhankelijke bijdrage Zvw eigen betalingen Zvw 3% eigen betalingen AWBZ 2% Bron: VWS, begroting 2012, september 2011 29
Financieel Beeld Zorg 2012 Ontwikkeling tekort Zvf en AFBZ Miljarden 16 14 12 10 8 6 4 2 0-2 14,5 10,2 7,4 4,4 4,3 2,6 2,8 0,9 1,0-0,2 2008 2009 2010 2011 2012 Zorgverzekeringsfonds (Zvf) Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten (AFBZ) Bron: VWS, begroting 2012, september 2011 30
Financieel Beeld Zorg 2012 Percentages 2012 2011 AWBZ premie 12,15% 12,15% Inkomensafhankelijke bijdrage Zvw (normaal) 7,10% 7,75% Inkomensafhankelijke bijdrage Zvw (verlaagd) 5,00% 5,65% Premiegrens inkomensafhankelijke bijdrage Zvw 50.056 33.427 Bron: VWS, begroting 2012, september 2011 31
Financieel Beeld Zorg 2012 Verklaring daling inkomensafhankelijke bijdrage Zvw 2012 Stijging zorguitgaven + 0,10% Verhoging opslagpremie door zorgverzekeraars Verlaging dotatie aan Zorgverzekeringsfonds + 0,10% - 0,10% Handhaving 50% nominaal / inkomensafhankelijk + 0,05% + 0,15% Aanpassen premiegrens (wet uniformering loonbegrip) - 0,80% - 0,65% Bron: VWS, begroting 2012, september 2011 32
Financieel Beeld Zorg 2012 Bedragen (bedragen in euro s) 2012 2011 Nominale rekenpremie VWS Netto opslagpremie (2012 raming VWS) 1.050 172 1.088 123 Netto nominale premie (2012 raming VWS) 1.222 1.211 Macronacalculatie: Netto nominale premie DSW zorgverzekeraars worden gecompenseerd 1.230 voor 1.194 gevolgen te lage macrokostenramingen overheid Verplicht eigen risico (volwassenen) 220 170 Bron: VWS, begroting 2012, september 2011 33
Financieel Beeld Zorg 2012 Verklaring daling nominale rekenpremie basisverzekering 2012 (bedragen in euro s) Stijging zorguitgaven + 35 Verhoging opslagpremie door zorgverzekeraars - 25 Verlaging dotatie Zorgverzekeringsfonds - 25 Verhoging verplicht eigen risico Handhaving 50% nominaal / inkomensafhankelijk - 20-10 Overige posten + 7-38 Bron: VWS, begroting 2012, september 2011 34
Financieel Beeld Zorg 2012 Ontwikkeling nominale betalingen basisverzekering (gemiddeld) 1.400 1.300 114 135 1.200 1.100 1.000 900 800 700 600 111 123 172 103 105 124 79 117 164 164 1.088 52 1.050 970 983 947 58 796 715 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 nominale rekenpremie netto opslagpremie eigen risico Bron: VWS, begroting 2012, september 2011 35
Financieel Beeld Zorg 2012 Wat betaalt een volwassen burger in 2012 gemiddeld aan zorg? (bedragen in euro s) Nominale premie Zvw 1.222 Eigen betalingen Zorgtoeslag 274-312 1.184 Premie AWBZ 1.204 Inkomensafhankelijke bijdrage Zvw Belastingen 1.548 890 3.642 4.826 Premie aanvullende verzekering 300 5.126 Bron: VWS, begroting 2012, september 2011 36
Basisverzekering 2012 Basisverzekering 2012
Basisverzekering 2012 Belangrijkste veranderingen basisverzekering 2012 Verplicht eigen risico 2012: 220 per volwassene (2011: 170) Eigen bijdragen 2012 geestelijke gezondheidszorg (GGZ) eerstelijns psychologische zorg: 20 per reguliere zitting (2011: 10) voor behandeltraject via internet: 50 per behandeltraject (2011: 0) tweedelijns GGZ (volwassene): 100 voor DBC van 100 min. en 200 voor DBC van 200 min. tot maximum van 200 per kalenderjaar (2011: 0) tweedelijns GGZ met opname (volwassene): 145 per maand verblijfsvergoeding vanaf 32 dagen verblijf (2011: 0) maximale eigen bijdrage GGZ in 2012 (volwassene): 1.945 (2011: 80) Bron: begroting 2012 VWS, september 2011 38
Basisverzekering 2012 Uitgaven aan de geestelijke gezondheidszorg (als aandeel van bbp) Bron: begroting 2012 VWS, september 2011 39
Basisverzekering 2012 Belangrijkste veranderingen basisverzekering 2012 Pakketmaatregelen Fysio- en oefentherapie 20 behandelingen komen voor eigen rekening bij chronische aandoening (2011: 12 behandelingen) beperking aantal chronische aandoeningen dat wordt vergoed Geestelijke gezondheidszorg vergoeding eerstelijns psychologische zorg wordt teruggebracht tot 5 zittingen (2011: 8) behandeling van aanpassingsstoornissen wordt niet meer vergoed Bron: VWS, begroting 2012, september 2011 40
Basisverzekering 2012 Belangrijkste veranderingen basisverzekering 2012 Pakketmaatregelen Farmaceutische hulp maagzuurremmers worden alleen nog bij chronisch gebruik vergoed Overige maatregelen dieetadvisering wordt niet meer vergoed (2011: 4 behandeluren) stoppen-met-rokenprogramma s worden niet meer vergoed Bron: VWS, begroting 2012, september 2011 41
Vooruitzicht 2012
Vooruitzicht 2012: vanuit de zorgverzekeraar Cumulerende onzekerheden door gelijktijdige invoering van: nieuwe productstructuur (DOT), prestatiebekostiging en forse uitbreiding vrije prijzensegment bij ziekenhuiszorg naar 70% (2011: 34%) vrije prijzen voor farmaceutische zorg (medicijnen en dienstverlening) vrije prijzen voor mondzorg Solvency II (Europese solvabiliteitseisen verzekeraars, vanaf 2013) in samenhang met: afschaffen macronacalculatie en afbouw (ex-post) risicoverevening verhoging solvabiliteitseis basisverzekering van 8,1% naar 11% onzekerheid over afrekening oude jaren achterblijvende beleggingsopbrengsten Opeenstapeling van onzekerheden en risico s kan leiden tot additionele verhoging opslagpremie zorgverzekeraars. Zowel direct als indirect middels verhoging solvabiliteitseisen 43
Vooruitzicht 2012: vanuit de verzekerde Kabinetsmaatregelen per 1 januari 2012: beperking basispakket verhoging verplicht eigen risico met 50 naar 220 verhoging eigen bijdragen geestelijke gezondheidszorg verhoging premiegrens inkomensafhankelijke bijdrage Zvw Wtcg inkomensafhankelijk beperking zorgtoeslag verhogen risicodragendheid zorgverzekeraars gevolgen: premies basisverzekering en aanvullende verzekering stijgen, meer zorgkosten voor eigen rekening en inkomenseffecten Cumulatie van onzekerheden bij zorgverzekeraars kan leiden tot additionele verhoging opslagpremie zorgverzekeraars voor 2012 Meer sturing door zorgverzekeraars bij natura-polissen 44
Zijn er nog vragen?