Inzicht Algemene Gezondheidszorg 216 Inleiding De GGD, onderdeel van de Veiligheidsregio Limburg-Noord, helpt gemeenten bij de uitvoering van de wettelijke taken op het gebied van publieke gezondheidszorg. Binnen gemeenten bestaat de vraag naar meer gedetailleerde gegevens over de verrichtingen van de GGD. We willen hierin tegemoet komen door, naast de gegevens die over de jeugdgezondheidzorg (JGZ) op de GGD-website staan, u bij deze te informeren over de algemene gezondheidszorg (AGZ). Het is onze bedoeling om per werkveld inzicht te geven in de inhoud van het werk en de verrichtingen die in 216 behaald zijn. Per werkveld worden cijfers getoond met daarbij een korte duiding van inhoud en trend. Specifiek voor AGZ is dat het werk in de gemeenten plaatsvindt, maar de hele regio ten goede komt. Zodoende zijn de gegevens niet specifiek per gemeente, maar gelden voor de hele regio. Algemene Gezondheidszorg De afdeling Algemene Gezondheidszorg (AGZ) van de GGD draagt zorg voor infectieziektebestrijding, waaronder tuberculosebestrijding, SOA-zorg, reizigerszorg en daarnaast forensische geneeskunde, technische hygiënezorg, psychosociale hulp, WKO, CMA en medische milieukunde. Vervolg Dit is de derde keer dat op deze manier inzicht wordt geboden in de verrichtingen van de afdeling AGZ, omdat gebleken is dat dit overzicht in een behoefte voldoet. De komende tijd zal bekeken worden of ook voor de andere afdelingen een dergelijk document geproduceerd kan worden en op welke manier. Een en ander zal worden afgestemd in de accountoverleggen. Vragen? Voor vragen hierover kunt u terecht bij Marij Camps, relatiebeheerder GGD Limburg-Noord. Mail: m.camps@vrln.nl Telefoon: 6 54248173
SOA Sense Vindpercentage SOA stijgt 25% 2% 15% noord totaal Limburg 1% 5% % 28 29 21 211 212 213 214 215 216 Chlamydia meest gevonden SOA Incidentie SOA 216 35 3 25 2 15 1 5 21 211 212 213 214 215 216 Chlamydia Gonorroe Hepatitis B Syfilis HIV Bij het Centrum Seksuele Gezondheid van de GGD Limburg-Noord kunnen cliënten o.a. terecht voor een betrouwbare test op seksueel overdraagbare aandoeningen (soa s). In 216 heeft de soa-poli van de GGD Limburg-Noord 276 soa-testen afgenomen, nagenoeg vergelijkbaar met 215. Het percentage cliënten met één of meer soa( s) stijgt echter elk jaar: 21 1,2% 215 18,9% 216 19,6%. Onder de soa s stijgt chlamydia en syfilis het meest. Chlamydia komt veel voor bij jongeren onder de 25, vooral bij jonge heteroseksuele mannen. Het aantal cliënten met syfilis is zorgwekkend. Syfilis komt vooral voor bij mannen die seks hebben met mannen (MSM). In 216 is syfilis ook gevonden bij heteroseksuele jongeren. Slechts 15 % van de jonge heteroseksuele mannen bezoekt een soa-poli tegen 34% van de jonge vrouwen. Mannen die geen klachten hebben, laten zich vaak niet testen, maar kunnen wel een soa hebben. De GGD gaat jongeren met hoog risico beter proberen te bereiken. Dat er meer soa s worden gevonden bij het Centrum Seksuele Gezondheid komt onder andere omdat er steeds meer mensen getest worden die tot de hoog-risicogroepen horen. Daardoor is de kans groter dat er een soa wordt gevonden. Echter niet iedereen kan worden getest als gevolg van de plafondregeling en strengere selectie op cliënten met een verhoogd soa-risico, waardoor het daadwerkelijk aantal soa s mogelijk nog hoger ligt. Naast het testen zet de GGD ook volop in op preventie van soa s, door voorlichting of hulpverlening. Voorbeelden hiervan zijn het waarschuwen van (ex-) sekspartners en het trainen van onderwijzers in het geven van betere seksuele voorlichting op zowel basisscholen als middelbare scholen.
TBC 12 1 8 6 4 2 Aantal uitgevoerde TBC-screeningen per doelgroep 211 212 213 214 215 216 Actieve tuberculose asielzoekers (1e en vervolgscreening) immigranten (1e en vervolgscreening) gedetineerden Tuberculose wordt veroorzaakt door een bacterie die via de lucht wordt verspreid. Personen die deze bacterie inademen en antistoffen aanmaken noemen we geïnfecteerd. Zij zijn (nog) niet ziek maar hebben een LTBI (latente TBC infectie). Als er vervolgens ontstekingsreacties in het lichaam ontstaan spreekt men van actieve tuberculose (TBC). Iemand met actieve TBC in de longen (open tuberculose) kan TBC-bacteriën in de lucht sproeien door te hoesten en te niezen, waardoor mensen in de directe omgeving geïnfecteerd (besmet) kunnen worden. De GGD verricht contactonderzoek in de omgeving van een patiënt om geïnfecteerden op te sporen en preventief te behandelen. Actieve tuberculose kan door behandeling volledig genezen, zonder adequate behandeling overlijdt de helft van de 18 tuberculosepatiënten. Gevallen van actieve TBC, begeleid door GGD Screening asielzoekers Vóór de grote vluchtelingenstroom medio 215 werden alle volwassen asielzoekers verplicht gescreend op longtuberculose middels een thoraxfoto. In sept 215 is dit beleid aangescherpt en worden de volwassen asielzoekers komende uit een land met een TBC-incidentie van meer dan 5 per 1. inwoners verplicht gescreend op TBC in het aanmeldcentrum. Een half jaar na aanmelding volgt een vervolgscreening bij mensen uit landen waar de TBC-incidentie hoger ligt dan 2 per 1. inwoners is. Ook statushouders komen in aanmerking voor deze vervolgscreening. Landelijk wordt in het TBendpoint project in pilots bekeken of vervolgscreening op longtuberculose vervangen moet worden door screening ( en behandeling ) op infectie. Screening immigranten Alle immigranten uit niet-europese landen waar de TBC-incidentie meer dan 5 per 1. inwoners is worden gescreend op TBC. Vervolgscreening vindt plaats bij alle immigranten uit landen met een TBC-incidentie van 2 per 1. inwoners. De vervolgscreeningen vinden plaats op vrijwillige basis. Screening gedetineerden Bij binnenkomst in de inrichting wordt door de medische dienst van de PI een triage uitgevoerd. De criteria voor screening op TBC zijn medio 216 aangescherpt. Dit verklaart de daling bij de screening van gedetineerden. Screening contactgroepen Personen die (mogelijk) in aanraking zijn gekomen met TBC- patiënten worden door de GGD onderzocht. Denk hierbij aan contacten van een Ger Driessen (PG), Marjan Klaassen (JG besmettelijke tuberculosepatiënt, maar ook reizigers naar landen met een hoge TBC-incidentie of personen die beroepshalve met risicogroepen contact hebben. In 216 ging het om 1.97 personen.
Infectieziektenbestrijding Aantal vragen per vraagsteller Toename van telefoontjes particulieren in 216 heeft grotendeels te maken met vragen over het Zika-virus. Uitbraakmeldingen 216
Forensische geneeskunde 6 5 4 3 2 1 Aantal uitgevoerde lijkschouwen 21 211 212 213 214 215 216 Werkveld forensisch Forensische Geneeskundigen (FoGen) van de GGD voeren medische diensten uit voor Politie, Justitie en Gemeenten. Hun hoofdtaken zijn: Gemeentelijk Lijkschouwer bij natuurlijke dood (bij twijfel/onduidelijkheid over doodsoorzaak); niet-natuurlijke dood ( ongeval, suïcide, intoxicatie (drugs, alcohol), euthanasie) Medische zorg aan arrestanten op de politiebureaus Forensisch Medisch Onderzoek, bv. letselbeschrijvingen en interpretaties ( werd hij gestoken of heeft hij (zichzelf) gestoken? ) en rapportages. lijkschouwen totaal lijkschouwen niet euthanasie lijkschouwen euthanasie lijkschouw Toename euthanasie Er is een stijgende lijn te zien in het aantal uitgevoerde lijkschouwen. Na correctie voor het aantal euthanasiegevallen blijkt het aantal 'andere' lijkschouwen over de jaren heen nihil te stijgen. Het aantal euthanasiegevallen is in 5 jaar tijd meer dan verdubbeld. Dit komt onder meer doordat euthanasie over de jaren heen bekender is geraakt en nu 'gewoon' wordt geworden. Daarnaast vindt er een geleidelijke verschuiving plaats in de indicatie. Was de reden voor actieve levensbeëindiging aanvankelijk vrijwel uitsluitend (uitzichtloos) lichamelijk lijden (met name onbehandelbare pijn) zonder reële genezingskans, de laatste jaren komt er toenemend het psychisch lijden en 'voltooid leven' bij. Dit leidt actueel tot groeiende discussies over het zelfbeschikkingsrecht en de onduidelijkheid over de rol van de behandelend artsen hierin. forens. med.onderzoek arrestantenbehandeling Gemeentelijke lijkschouw 5 1 15 2 25 3 35 De forensisch artsen van GGD Limburg-Noord zijn door de gemeenten benoemd als gemeentelijk lijkschouwer. De forensisch arts wordt door de politie ingeschakeld bij overlijden door niet natuurlijke oorzaak, zoals bijvoorbeeld ongevallen, zelfdoding of een misdrijf, maar daarnaast ook in geval van euthanasie of (Wlb) bij overlijden van personen onder de 18 jaar. 215 216
Medische milieukunde Advisering MMK Team Milieu voert de basistaken op het terrein van milieu en gezondheid uit, zoals het behandelen van vragen, klachten en meldingen, beleidsadvisering op o.a. gemeentelijk niveau (op de beleidsterreinen volksgezondheid, milieu, ruimtelijke ordening, huisvesting en wonen en welzijn) en het geven van voorlichting. Het team MMK adviseert inzake de aspecten binnenklimaat, bodem, lucht, geluid, elektromagnetische velden, asbest, rookoverlast, gewasbeschermingsmiddelen, (intensieve) veehouderij en omgevingswet. 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 33 Overzicht aantal vragen van ketenpartners 72 55 TITEL Tekst 6 19 1 5 7 14 5 215 216
Technische hygiënezorg Aantal uitgebrachte adviezen 8 7 6 5 4 3 2 seksinrichtingen evenementen tattooshops asielzoekerscentra 1 211 212 213 214 215 216 Adviezen bij vervuiling 9 8 7 6 5 4 3 2 1 211 212 213 214 215 216 Advisering THZ Een goede hygiëne voorkomt de verspreiding van infectieziekten. Op basis van de Wet Publieke Gezondheid zijn de gemeenten verantwoordelijkheid voor het bevorderen van de technische hygiënezorg. In de praktijk voert de GGD Limburg-Noord deze taak uit. De medewerkers van de afdeling Technische Hygiënezorg adviseren instellingen, bedrijven en ondernemers om infectieziekten te voorkomen. Het team THZ van de GGD adviseert bij: publieksevenementen seksinrichtingen tattooshops (ook piercen en permanente make-up) asielzoekerscentra instellingen voor geestelijke gezondheidszorg (markttaak, niet opgenomen in grafiek) vervuilingen Technische Hygiënezorg is bezig geweest met het opstellen en aanvullen van een lijst met instellingen waar, gezien de aard van de doelgroep en de omstandigheden waaronder de activiteiten worden verricht, een verhoogd risico bestaat op de verspreiding van pathogene micro-organismen. Dit wordt van uit de WPG gesteld om de technische hygiënezorg te bevorderen. Met alleen het bijhouden van een lijst van instellingen en voorzieningen wordt de technische hygiënezorg echter niet bevorderd. Zodoende dat er naast het maken van de lijst ook een risicoprofiel per type instelling/voorziening wordt opgesteld om duidelijkheid te krijgen welke risico s er in de diverse soorten instellingen aanwezig zijn. Na de inventarisatie van de voorzieningen en de risico-inschatting per soort voorziening kan een gemeentelijk of regionaal risicoprofiel gemaakt worden. Op basis van deze informatie kan worden bepaald aan welke voorzieningen de meeste aandacht op het gebied van technische hygiënezorg moet worden besteed waarbij aan de gemeente of regio geadviseerd wordt welke voorzieningen prioriteit moeten krijgen ten aanzien van advisering over hygiëne en infectiepreventie.
Wet Kinderopvang Aantal onderzoeken bij opvanglocaties 69 48 18 Jaarlijks 45 Onderzoek voor registratie Onderzoeken bij gastouders Onze regio kent ruim 1.4 gastouders. Per gemeente wordt jaarlijks 5% van de gastouders steekproefsgewijs geïnspecteerd. Elke gastouder krijgt bij de startaanvraag een inspectie, het onderzoek vóór registratie. Na een positief advies worden gastouders alléén nog steekproefsgewijs gecontroleerd. Effectief en efficiënt toezicht is belangrijk voor alle partijen, daarom wordt gewerkt vanuit een risicoprofiel per locatie. Het risicoprofiel is géén oordeel, maar een hulpmiddel voor de toezichthouder om de benodigde inzet voor het komende jaar in te schatten. 44 Onderzoek na registratie Incidenteel onderzoek Nader onderzoek Verdeling naar risicoprofiel (KDV, BSO, Gastouderbureaus en peuterspeelzalen) 25 Verdeling kindplaatsen 2 15 34% 3% Buitenschoolse opvang 1 5 Kinderdagverblijf Peuterspeelzaal 214 215 216 5% 31% Gastouderopvang Legenda risicoprofiel Groen: geen zorg over actuele situatie of in de nabije toekomst Geel: geen/lichte zorg over actuele situatie, lichte zorg over nabije toekomst Oranje: lichte zorg of zorg over actuele situatie, zorg over nabije toekomst. Rood: (serieuze) zorg over actuele situatie, serieuze zorg over nabije toekomst. Geen kleur/wit: nog geen reguliere jaarlijkse inspectie uitgevoerd
Reizigers Landelijke cijfers Jaarlijks wordt door onderzoeksbureau TNS NIPO landelijk onderzoek uitgevoerd naar het vaccinatiegedrag onder reizigers onder de noemen Gezond op Reis. Regionale cijfers die iets zeggen over het vaccinatiegedrag van reizigers uit onze regio zijn niet voorhanden, voornamelijk omdat niet bekend is hoeveel mensen er totaal op reis gaan. De landelijke steekproef is representatief voor alle reizigers in Nederland en dus ook voor onze regio. Zodoende hebben alle cijfers op deze pagina betrekking op de landelijke situatie. GGD informeert over gezondheidsrisico s De GGD heeft voornamelijk een rol bij het adviseren en vaccineren bij reizen en minder in het voorliggend veld. Geconstateerd is dat de meerderheid van de ongevaccineerde reizigers vooraf niet voldoende informatie had over mogelijke gezondheidsrisico s in het land van bestemming. Hier ligt een uitdaging voor de afdeling reizigers van de GGD, dit thema staat dan ook hoog op de agenda binnen het marketingplatform van de reizigerspoli. Tegelijkertijd wordt ingespeeld op de rol van reisbureaus als de meest logische partij voor het verstrekken van gezondheidsinformatie aan reizigers bij het boeken van de reis. Inmiddels zijn alle reisbureaus in de regio benaderd met een passend aanbod, bijvoorbeeld brochures, voorlichting etc.
Psychosociale hulp (PSH) PSH, opgeschaald en niet-opgeschaald Opgeschaald: Er vond geen opgeschaalde zorg plaats. Scenarioteam: In 5 gevallen werd een scenarioteam ingezet. PSH De GGD is op basis van wijzigingen van de Wet veiligheidsregio s in 21 en de Wet publieke gezondheid in 212 verantwoordelijk voor het bevorderen van psychosociale hulpverlening bij rampen. Waar deze taak eerst vooral de nazorg betrof, is de GGD nu ook in de acute fase verantwoordelijk voor de coördinatie van de uitvoering van de PSH. Deze verschuiving in verantwoordelijkheden zorgt ook voor een andere afbakening in taken, zowel in de warme fase als in de voorbereiding. Het Kernteam PSH coördineert bij grootschalige situaties de inzet van de uitvoerende partnerorganisaties. Het bestaat uit leidinggevenden van de uitvoerende organisaties (GGZ, maatschappelijk werk, slachtofferhulp en GGD) in het opvangteam. Scenarioteam Psychosociale hulpverlening in 216 Het scenarioteam kan door gemeenten worden ingezet indien er sprake is van (te verwachten) maatschappelijke onrust, bijvoorbeeld naar aanleiding van een zedenincident. Het scenarioteam stelt per incident een adviesplan op. Indien de burgemeester besluit het advies van het scenarioteam op te volgen, wordt uitvoering gegeven aan het plan. 5 Opgeschaald () Scenarioteam (5) Voorbeelden van scenarioteams - leerkracht werd verdacht van zedendelict - terugkeer veroordeelde zedendelinquent in de wijk - onnatuurlijk dood kind - grensoverschrijdend gedrag leerlingen